________________
સુરતમાં ભરાયેલી પાંચમી ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ,
सुरतमां भरायेली पांचमी गुजराती साहित्य परिषद्
अने गुजराति साहित्य प्रदर्शन.
૮૩
-
ગત માસની તા. ૨૯ ના રાજ માંજતા સાડાચાર વાગતે સુરત મુકામે પાંચમી ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદનું કામકાજ શરૂ થયું હતું, સત્કાર મંડળના પ્રમુખ રા. ભવચરામ અળવ તરામનું ભાણું થયા બાદ પ્રમુખપદેથી શ્રીયુત્ નૃસિંહરાવ ભોળાનાથ દીવેટીયાએ એક નવીન દિશાને સૂચવનારૂં વિદ્વતાપૂર્ણ ભાષણ આપ્યું હતું. ભાષણના અંતમાં તેઓએ પરિષના કર્તવ્યની યાજનાનું નીચે પ્રમાણે રેષાલેખન આંકી બતાવ્યું હુતુ,
લેખક 'ડળની સ્થાપના, વર્તમાનપત્ર અને માસિપાના તંત્રીઓના મ'ળની સ્થાપુના, ગુજરાતી ભાષા અને સાહિત્યની કેળવણી, અંગ્રેજી સ્કૂલોમાં દાખલ થવા માટે યોજના, સાહિત્ય પરિષદ્ના માસીકની યોજના, ત્રીજી સાહિત્ય પરિષદે ઉભી કરેલી વ્યાખ્યાનમાળાની યાજનાને સજીવ કરી પ્રવૃત્ત કરવી. નવીન સાહિત્યના મુસ્કારી પ્રચાર માટે તેટલાં સાધ દર્શાવી પ્રાચીન સાહિત્ય માટે પ્રાચીન કવિઓાના અસલ ચાના હસ્તલેખને સંગ્ર કરા વો. તેનુ સાધન પડિતા પાસે કરાવીને તેમાંની સસ્તુઓના પ્રચાર કરાવવો એ સૂચજ્યું હતું. તેઓએ પોતાના ભાષણમાં જૈન સાહિત્યની પ્રવૃત્તિ માટે સ ંતે જાહેર કર્યો છે,
પછી સચીનના નવાબ સાહેએ પ્રદર્શન ખુલ્લું મૂકવાની ક્રિયા કરી હતી. પ્રદર્શનના એ વિભાગ પૈકી વસ્તુ વિભાગમાં આશરે ૮૦૦ પ્રર્ય ચીજો હતી. તેમાં મુખ્યત્વે ચિત્ર વિભાગ આકર્ષક હતા. ગુજરાતની ચિત્રકળાને ઉત્તેજન મળે એવા ઉદ્દેશથી જુદા જુદા રાજ વીઓ તરફથી ચાંદાની વહેંચણી થઇ હતી. પૂર્વે ગ્રંથો સચિત્ર કેવી રીતે થતા તે દર્શાથવા હિંદુ અને જૈન ગુજરાતી હસ્ત લેખાની વિવિધ સંખ્યા સંગ્રહવામાં આવી હતી, વિવિધ રંગથી ભય ઉપર કેવા રમ્ય અક્ષરા લખાતા તે દર્શાવવાને કેટલાક હસ્તલેખા તથા અર્વાચીન સમયમાં સુખડનું, હાથીદાંતનું અને લાકડાનું કામ કેવું નકશીદાર થાય છે તે દર્શાવવાને કેટલાક શિલ્પકળાના નમુના જેમાં ખાસ સુખડતુ મદિર અને પદે દર્શનીય હતાં તે સગ્રહવામાં આવેલાં હતાં. વિલાયતી કાપડ અને પહેરવેશ આપણા દેશમાં લખલ થયાં તે અગાઉ કપડાં અને પોશાકની કેવી ટમ આપણે ત્યાં પ્રચલિત હતી તે તપાસવાની જોગવાઇ માટે હિંદુ, પારસી, અને મુસલમાન શ્રીમતા તરફથી પેાતાના પૂર્વજોનાં સે
* જૈન શ્વેતાંબર સાહિત્ય-ને ખાતર અમારા માસિક્તા સપાદક નતે સાહિત્ય પરિષદમાં ગયેલા, જ્યાંથી ત્યાં આવેલા અપ્રસિદ્ધ જૈન શ્વેતાંબર આમ્નાયુના ગચા-આમેાદના ભંડારમાંથી નગ......આટલાં-તથા અન્ય સહારામાંથી આટલાં મેક્લનાર ફલાણા ફલાણા ( તેની વિસ્તારથી નામવાર નોંધ ઝુલાઇના અંકમાં આપવામાં આવશે )નુ લીષ્ટ ઘણી મહેનતે તૈયાર કરી આયુ છે, દરેક ગ્રંથ નતે તપાસી તેના લેખનું નામ, ઇ સાલમાં રચાયા, કઈ સાલમાં લખાયા, કેટલાં પાન, શું હકીક્ત તેમાં છે, વિગેરે આખતે વિગતવાર તેમાં આવશે.
ગુર્જર સાહિત્યને પેાષવામાં તથા તેને વધુ ઉજ્જ્વળ અને ઉન્નત બનાવવામાં જૈન સાહિત્ય અપ્રતિમ મદ ને સેવા આપેલી-સર્વે ગુર્જર સાક્ષરાએ સ્વિકારવા છતાં પણ-તથા તેવા ઉલ્લેખ શ્રીયુત્ ગોવર્ધનરામભાઇએ તથા શ્રીયુત્ રોડભાઇ ઉચરાગે સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ પદેથી ઉદ્દેષણા દ્વારા કર્યા છતાં પણ-સુરત ખાતેના સાહિત્ય પ્રદર્શનમાં પથી ટર્મ જૈન સાહિત્ય
