________________
[૧૧] સંચમ-પ્રેરક વચનો
ગદ્ય વિભાગ
ઇન્દ્રિયોનો અસંયમ તે આપત્તિઓનો માર્ગ કહ્યો છે અને તેમનો સંયમ તે સંપત્તિઓનો માર્ગ કહ્યો છે. હવે તને જે માર્ગ યોગ્ય લાગે, તે માર્ગે જા.
જ્યાં સુધી વિષયોમાં (નિરર્ગળ) પ્રવૃત્તિ છે ત્યાં સુધી આત્મજ્ઞાન થતું નથી. વિષયોથી જેનું ચિત્ત વિરક્ત છે તે યોગી આત્માને જાણે “ છે. જીવમાત્રની દયા, ઇન્દ્રિયસંયમ, સત્ય, અચૌર્ય, બ્રહ્મચર્ય, સંતોષ, સમ્યક્દર્શન, સમ્યકજ્ઞાન અને તપ-આ બધો સચ્ચારિત્રનો પરિવાર છે.
એક એક ઇન્દ્રિયને વશ થવાથી હાથી, માછલી, ભ્રમર, પતંગિયું અને હરણ જો મૃત્યુને પામે છે તો જે પાંચેય ઇન્દ્રિયોને વશ છે તેની શું ગતિ થશે ?
સંયમ પાળવાથી કુળ ઉન્નત થાય છે, તે જ ખરું આભૂષણ છે, તે જ અનુપમ ઘન છે, તે જ ઉત્તમ ગતિનું કારણ છે, તેથી જ દુર્ગતિનો નાશ થાય છે, તેથી જ અને તેની આરાધનાથી સર્વ પ્રકારના દોષોનો લય થવાથી સર્વત્ર નિર્મળ યશની પ્રાપ્તિ થાય છે. તે જ કામધેનુ અને કલ્પવૃક્ષ સમાન છે. તેથી જ નિર્વાણની પ્રાપ્તિ થાય છે. સર્વ પ્રકારની સિદ્ધિને આપનારું આ શીલ (સંયમ)રૂપી
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
