Atmatattva Viveka

Author(s): Udayanacharya
Publisher: Udayanacharya

Page 183

टिप्पणीसमलङ्कतदीधिति-कल्पलताख्यटीकाद्वयविभूषितः। १६७ या विरोधः(१), स चेह नास्ति, तदेशकार्यकारित्वं (हि) तद्देशकार्याकारित्वेन विरुद्धम्, तद्विधौ तस्यैव(२) नियमेन निषेधात्, न पुनर्देशान्तरे तत्कार्याकारित्वेन, तस्यानिषेधात, न ह्यन्यत्र तदकरणमतत्करणं वा तत्र तत्करणस्याभावोऽपि तु तत्र तदकरणमिति चेत्(३)।ह
दीधितिः। रस्थिततया एकर्मिणि विरोधः सहानवस्थान(४) सिझ्यतीति । तद्विधौ तद्देशकार्य(५)कारित्वविधौ। तस्यैव तद्देशकार्याकारित्वस्यैव । तद्विधौ(६), तस्यानिषेधात् , तस्य देशान्तरे तत्का
(७)कारित्वस्यानिषेधात् । अतत्करणम् कार्यान्तरकरणम् , दृष्टान्ता() चेदम् । अभाव इति । अभाव इति(९) व्य.
दीधितिटिप्पणी। जीरयस्य स्थितेत्यनेनान्वयेऽसङ्गतं स्यादतोऽस्वरसात, तयोरिति । सिद्धतीत्यन्तेन वाक्यसमापनं च बोध्यम् । अन्यथा विरोध इत्यन्त. स्य नास्तिक्रियान्वयेऽन्विष्टे विरोधपरामर्शकतत्पदधैयर्थ्यप्रसमात् । प्रयित्वा शक्तिं दर्शयति । तद्विधावित्यादि । इदानीमेतदन्तर्गतस्या. निषेधादित्यस्य व्याख्यामाह। तस्येति । अतत्करणमित्यस्य तत्करणा. भावार्थकत्वे पूर्वोक्ताभेदः स्यादत आह । कार्यान्तरेति । प्रकृतानुप. योगमा(शया)ह । दृष्टान्तार्थमिति । ननु नयोः स्थितौ कथं विरुद्ध
(१) परिहारस्थितिकतया विरोध:--पुण. पु० पा० । परीहारावस्थितयोविरोधः-पाठः । (२) सस्य - कलि० मु० पु० पा०। ( ३ )विरोधलक्षणयोगसमर्थकत्वेनात्राभावत्वमुपात्तम् । (५) तदभावव्याप्यत्वरूपविरोधस्याकाशायव्यापकत्वादाह । सहानवस्थानमिति । ( ५ ) तदेशकार्येत्या कार्यपदं तत्तत्कार्यलाभाय, अत एव तेषामपि प्रत्येकमिति प्रागुतम्। -गुणानन्दः । (६) इदं पूर्वमूलादनुवर्तितम् । ( . ) देशान्तरकार्या-कलि. मु० पु०पा । (८) कार्यान्तरकरणस्य तदभावरूपत्वाप्रसक्तेराह । दृष्टान्तार्थमिति ।-गुणानन्दः । (९) दृष्टान्तार्थ चेदम् । अभाव इति ।-कलि. मु. पु० पा० ।