Atmanand Prakash Pustak 059 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

ભય અને જય (લેખક–સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ હીરાચંદ, માલેગામ.)
ભય અને જ્ય એકસાથે રહી જ શકતા નથી. પગલે જોઈએ છીએ કે, તદ્દન નિર્માલ્ય ગણાતા એ જગતનો નિત્યને અનુભવ છે. ડરપોક માણસના માણસે મહાન પરાક્રમી અને જગતની સ્તુતિને પાત્ર હાથે કોઈ પણ વિશિષ્ટ કોટિનું કાર્ય થવું એ અશક્ય બનેલા છે. પિતાનું કુટુંબ પિષણ કરવામાં પણ જે વસ્તુ છે. જગતમાં પણ કાર્યક્ષેત્રમાં પ્રકાશ અસમર્થ હતા અને આવતીકાલનું શું ? એવો પાથરનારા અસાધારણ પુરુષો થઈ ગયા હોય તો તે પ્રશ્ન જેઓને ડરાવતો હતો તેવાઓ અત્યારે ધનપતિ પિતાનું બીકણપણે ફગાવી દેવા પછી જ યશસ્વી થઈ બેઠેલા છે. અને તેઓ લાખનું દાન પિતાના થયેલા છે. જેના મનમાં ભય હોય છે તે સતત હાથે કરી કીર્તિપાત્ર થઈ ગએલા છે. કેટલાએક દરેક પ્રસંગે ડરતો જ રહે છે અને આમ કરીશ અક્ષરશત્રુ ગણાતા માણસો પોતાના અસાધારણ તા મા કેમ થશે ? અને અમુક જાતની અડચણે પરાક્રમથી ગ્રંથકાર બની અનેકને શાનદાન આપી આવશે તો ત્યાં હું શું કરીશ ? એવી શંકાના પંડિત કે જ્ઞાનીઓનું ભાન ખાટી ગએલા છે. વમળમાં એ ગોથાં જ ખાધાં કરે છે. એવાઓના કેટલાએક દુર્વ્યસની લેકનિંદાને પાત્ર બનેલા માણસે હાથે સાહસ થાય જ નહીં. એટલે જય ક્યાંથી મળે? શ્રેષ્ઠ ઉંચી કેટીના સાધુ બનેલા છે. રખડતા માન સારે શ્રી પ્રતિષતા એટલે ભય છોડી જે મેટો અધિકાર ભોગવે છે. મતલબ કે, ઘણું માણસો પિતાનું અંતરંગ વીર્ય ફેરવી પરાક્રમ કરવા તૈયાર ભયને ત્યાગ કરી કેઈપણ જાતનું પરાક્રમ કરે છે થાય છે તેને જ લક્ષ્મીની પ્રાપ્તિ થાય છે. અહિંઆ ત્યારે તેઓ અનાયાસે જ્ય પ્રાપ્ત કરી જગતના લક્ષ્મીને અર્થ ફક્ત દ્રવ્ય કે ધન એટલે જ અમિ- આદરને પાત્ર થાય છે. પ્રેત નથી. એમાં તે જ્ઞાન, અધિકાર, પરાક્રમ અગર એથી વિરૂદ્ધ રીતે પ્રાપ્ત વિભવ જે ટકાવી શકતા વાસના ત્યાગ કે વૈરાગ્ય વિગેરે બાબતોમાં જે સિદ્ધિ નથી અને તેમાં વૃદ્ધિ કરી શકતા નથી તેઓ પણ મેળવવાની હોય છે એ બધી જાતની લક્ષ્મી કે મેહમાયામાં લપેટાઈપિતામાં રહેલું વીર્ય, શૌર્ય, સિદ્ધિ અથવા જયને સમાવેશ થઈ જાય છે. પરાક્રમ ભયગંડથી પ્રગટ કરી શકતા નથી. તેઓ
બધું ગૌરવ ખોઈ પતનાવસ્થાને પ્રાપ્ત થાય છે. એમ ઘણાં લોકેના મનમાં એવો એક ન્યૂનગડ ઘર
થવાનું કોઈ કારણ હોય તે તે એજ છે કે, તેઓ કરી બેઠેલા હોય છે કે, મારાથી આવું કામ થાય
અહંભાવના વમળમાં સપડાઈ પોતાનું પરાક્રમ જ કેમ ? એ આપણું કામ નહીં. એવાં મેટાં અને
ફેરવવા માટે લાગતી નિર્ભય વૃત્તિ બાદબેસે છે. સાહસનાં કામે તો કઈ મહાન પુરુષે જ કરી
ત્યારે જ તેઓની આત્મવૃત્તિ તિરહિત થઈ જાય શકે. આપણા જેવા સામાન્ય માણસેથી એવાં ;
છે માટે જ અમે કહીએ છીએ કે, જે તમારે મોટાં કામો થાય જ શી રીતે ? આવા આવા
યરા સાથે વિજય મેળવવો હોય તે નિર્ભયવૃત્તિ માયકાંગલા વિચારે એવું ઘર કરી બેઠેલા હોય છે
કેળ. ભયગંડથી આપણે નજીક આવેલે જય ખોઈ કે, તેઓ મેટુ સાહસ કરવા તૈયાર જ થતા નથી. એરીએ છીએ, એ ભૂલવું નહીં જોઇએ.
આપણે જગતમાં એવા દાખલાઓ પગલે આત્મામાં સુપ્ત રહેલી શક્તિ અનંતી છે.