________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૬
આત્માનંદ પ્રકાશ
સ્થિતીમાં છું તેથી વિશેષ કાંઈ આકાંક્ષા નથી. બક્ષે સધાય. આત્મા ન છેતરાય અહંભાવ ન પિવાય, જીવનનિભાવ સિવાય કોઈ બીજી કામના નથી. દંભ ન સેવાય, સહજભાવે સરળતાપૂર્વક નમ્રતાથી આત્માનાં શ્રેય સિવાય કોઈ ભાવના નથી. એ સર્વ આત્માઓ પ્રત્યે સમાન દષ્ટિ રાખી. સૌનું સાધના સિવાય બીજી કોઈ કામ નથી. જીવન નિભાવ હિત સચવાય એ રીતે જીવન પરમારભ પંથે પસારૂ પણ ન્યાય નિતી ને સત્ય પૂર્વક થાય સ્વાર્થ પરમાર્થ ન થાય એવી પરમકૃપાળુ પાસે પ્રાર્થના.
શ્રી મદનમોહન માલવીય; કે પરિચય ઈ. સ. ૧૯૬૧ નું વર્ષ ભારત વર્ષ માટે ગ્રામોદ્યોગ ઉપર સૌનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું અને મંગલ વર્ષ હતું. કારણ કે ભારતના ભાવિના ઘડ. સાથે સાથે તેને ગૂંગળાવી નાખવાની બ્રિટિશ સરકારની તરમાં અગત્યનો ભાગ ભજવે તેવી ત્રણ વિભૂતિ- નીતિ ઉપર આકરી ટીકા કરી હતી. તેઓને એને આ વર્ષમાં જન્મ થયો. આ વિભૂતિઓ નીતિની બાબતમાં પ્રસંગોપાત ગાંધીજી જોડે વિરોધ હતી- રવિંદ્રનાથ ઠાકુર, મોતીલાલ નહેરુ અને મદન હોવા છતાં કોંગ્રેસ તરફની તેમની વફાદારી એક મોહન માલવીય. પ્રથમ વિભાતિ કવિ અને તવ નિકાવાળી હતી. કેંદ્રીય ધારાસભામાં રાષ્ટ્રવાદી ચિંતક તરીકે ખ્યાતિ પામેલ છે, જયારે બીજી બે પરિબળોને પરચો આબે વિભૂતિઓ-પડિત મોતીલાલ વિભૂતિઓ પાર્લામેન્ટરીઅન અને કાર્યદક્ષ માનવી નહેરુ અને પંડિત મદનમેહત માલવીયજીએ જ તરીકે પ્રસિદ્ધિ પામેલ છે. તેઓ ત્રણે ભારત રાષ્ટ્રના બતાવ્યો હતો. પુનર્જન્મના તેજસ્વી પ્રતીકે હતા.
એક રૂઢિચૂસ્ત હિંદુ હોવા છતાં માલવીયજી ગયા ડિસેમ્બર મહીનાની પચીસમી તારીખે પંડિત ધાર્મિક અંધ શ્રદ્ધા અને વહેમેના વિરોધી હતા. મદનમોહન માલવીયજીની જન્મ શતાબ્દિ ઉજવવામાં મહાન સમાજ સુધારક હતા. પરંતુ સ્વાતંત્ર્ય આવી હતી. જો કે આ શતાબ્દિ ઉત્સવ સંપૂર્ણ પ્રાપ્તિના યુદ્ધમાં અને સમાજ સુધારના ક્ષેત્રમાં સાદાઈથી અને ગૌરવથી ઉજવાયો હતો પરંતુ તેને પોતાના કાળા બદલ જ માત્ર તેએ સ્મરણીય નહિ અર્થ એમ નથી કે રાષ્ટ્રોત્થાન માટેના તેમના રહે પણ એક મહાન શિક્ષણ શાસ્ત્રી તરીકે પણ ફાળાનું મહત્ત્વ ઓછું હતું. પંડિત મદનમેહન તેઓ સ્મરણીય રહેશે. તેઓ અનેક શિક્ષણ સંસ્થામાલવીયજીએ મહાત્મા ાંધીજી તખ્તા ઉપર આવે એના સ્થાપક હતા અને એ માટે ગરીબ તેમજ તે પહેલાં જાહેર જીવનમાં અગ્રિમ સ્થાન મેળવ્યું તવંગર બંને પાસેથી ફંડ એકઠું કરવાની પણ હતું. પોતાના વાક્ચાતુર્યના પ્રભાવથી અને પ્રમાણિક તેમનામાં અજબ શક્તિ હતી. ઉચ્ચ ધ્યેય માટે કતાથી તેમણે હિંદી રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના સ્થાપક મી. કામ કરવામાં અગ્રિમ ઉત્સાહ દાખવવાના તેમના હ્યુમનું ધ્યાન પિતા તરફ ખેંચ્યું હતું. મહાત્માજીએ ઉત્સાહનું એક આદર્શ પ્રતીક તરીકે બનારસ હિંદુ ખાદીને મહત્વ આપ્યું તે પહેલાં માલવીયાએ વિશ્વવિદ્યાલય હંમેશને માટે યાદગાર રહેશે.
For Private And Personal Use Only
