Atmanand Prakash Pustak 053 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

કૌશામ્બીની રાણી મૃગાવતી
(૩)
મન ચંગા, તે કથેરેટમાં ગંગા,
સમુખ પ્રસ્તાવ રજૂ કરતી રમણીને રાજવી ચંપ્રદ્યોત માનવભવની સફળતા કરવી હોય તે એ અંગે ઘડીભર જોઈ રહ્યો ! થોડીપળના વિલંબ પછી એ દર્શાવેલ જીવન-સાધનાના ચાર વર્ગ ધ્યાનમાં રાખવા. વતીએ પોતાને ઉદ્દેશીને વાતની શરૂઆત કેમ કરી, એ પુરુષાર્થરૂપે પણ પ્રસિદ્ધ છે. ૧ અર્થ, ૨ કામ. તેનું કારણ પણ કળી ગયું. એ ભૂપ જવાબ આપે કે ધર્મ અને ૪ મે. એમાં અગ્રપદે તે મોક્ષ જ તે પૂર્વે વાર્તાના વહેણમાં આગળ વધવા સારુ જે છે. એની પ્રાપ્તિ ધર્મમાર્ગથી થાય અને ધમકરણી- અંકેડા જોડવાની જરૂર છે તે દિશા તરફ વળીએ. વેળા પ્રથમના બે વર્ગની એવી સંકલના કરવી કે ઉપરના પ્રસંગ સુધી આવી પહોંચવામાં સંખ્યાબંધ જેથી તેઓ બાધારૂપ ને નિવડે. ધર્મના ત્રણ પ્રકાર વર્ષના વહાણા વાયા છે અને કાળદેવે પણ ઘણી પણ સમજી લેવા યોગ્ય છે. પ્રથમ પ્રકાર તે સ્વ ઊથલ-પાથલ કરી નાંખી છે. રૂષધર્મ, એમાં આત્માની નિર્મળતા ઉપર ખાસ કૌશામ્બીના મહાલયમાં રાજવી શતાનીક અને ભાર મૂકાયેલ છે, બીજ અનુષ્ઠાનધર્મ અને ત્રીજો રાણી મૃગાવતીને વાર્તાલાપ કરતાં આપણે જોયા છે. વિચારધર્મ, એ બરાબર સમજપૂર્વક આચરણમાં એ પછી આ નગરીના આંગણે ચંદનબાળાના હસ્તે ઉતારાય તે મોક્ષની સાધના સુલભ બને છે. સ્વ. છઘ એવા શ્રી વર્ધમાન સ્વામીના પારણાને પ્રસંગ રૂપધર્મ ઉપર લક્ષ્ય કેંદ્રિત કરવા સારુ સમ્યગ જ્ઞાન, ઊજવાઈ ગયો. એ વેળા જ મૃગાવતીને ખબર પડી કે સમ્યગદર્શન અને સકૂચારિત્રરૂપ ત્રિવેણીમાં ચંદનબાળાનું મૂળ નામ તો વસુમતી છે અને એ પ્રતિદિવસ અવગાહન ચાલુ રાખવાનું છે, કેમકે એ ચંપાપતિ દધિવાહનની રાણી ધારિણીની પુત્રી છે. આમાના મૂળ ગુણરૂપ હોઈ આખરે રફટિક માફક પિતાની બહેન પદ્માવતી ગર્ભવતી અવસ્થામાં ચંપાનિર્મળતા પ્રાપ્ત કરે એનું નામ મોક્ષ. મનુષ્ય વ્યવ- પતિ સહ ઉદ્યાનવિહારે નીકળેલી અને માર્ગેથી એ હારિક કે અન્ય આવશ્યક કાર્યોના આચરણ વેળા વિખુટી પડી ગએલી. ઘણી શોધ કરવા છતાં એને
ધાવ ખીલાવત બાળ”ની ઉક્તિ મરણમાં રાખી, પત્તો ન મળવાથી, દધિવાહન ભૂપને બીજું લગ્ન કામના તે એકલા મેક્ષની જ રાખવી, કેમકે એ કરવું પડેલ. આમ ધારિણી એ પદ્માવતીની શક્ય એક જ સ્થાન એવું છે કે જ્યાં જન્મ, મરણ, રોગ, લેખાય અને એ સગાઈના ધોરણે વસુમતી પિતાની
ગ, આધિ, વ્યાધિ કે ઉપાધિ આદિ કંઈ જ નથી. ભાણેજ થાય. એ કારણે માસી એવી મૃગાવતીએ કેવલ શાશ્વત આનંદ, આનંદ અને આનંદ જ છે. તેણીને ધનાવહ શેઠનું ઘર છોડીને પોતાની સાથે
ભગવંત! આપની વાત મને બરાબર ગળે ઉતરી રાજ્યમહેલમાં આવીને વસવા આગ્રહ કર્યો અને છે અને હું એ મેક્ષસ્થાનની પ્રાપ્તિ કરવા સતત અત્યારસુધી પોતે ઓળખી ન શકી એ માટે પશ્રીઉદ્યમશીલ રહેવા ઈચ્છું છું. આશા છે કે મારે એ સાપ પણ દર્શાવ્યો. ઉદેશ્ય બર આણવામાં, પુરુષપર્ષદામાં બેઠેલા રાજવી ચંદનબાળાએ પણ કહ્યું કે-એમાં દુઃખ ધરવાનું ચંપ્રદ્યોત આડા હાથ નહીં ધરે.
કંઈ જ કારણ નથી. મારા પાલક પિતાનું ઘર છોડી નારીવૃંદમાંથી રૂગની અપ્સરાને પણ શરમાવે હું કોઈ પણ સ્થળે વસવાટ કરવા જવાની નથી. મારું એવી રૂપશાલિની, અને જેના મસ્તિક ઉપરનું વસ્ત્ર ધયેય કેવળ આત્મકલ્યાણનું છે. જરા નમેલું છે એવી ઊભી થઈ, હરતય જેડી પ્રભુ ત્યાં તે લાગવંત શ્રી વર્ધમાન સ્વામી થયેલ
2( ૮૫)હું