Atmanand Prakash Pustak 053 Ank 01 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
કરતા કરતા તેઓશ્રીએ પોતાનું જે મંતવ્ય વ્યક્તિ તેના સર્જકે જાણે સાહિત્યસર્જનની સસ્તી નામના કર્યું હતું તે આપણે વિચારવા જેવું છે. તેઓશ્રીએ માટે જ સાહિત્ય પ્રગટ કરતા હોય તેમ લાગે છે. જણાવેલ કે “જૈન ધર્મે ભારતીય પ્રજા જીવન પર એમાં નથી હતી કોઈ વ્યવસ્થિત વિચારસરણી, નથી ખૂબ અસર કરી છે, છતાં તેના સાહિત્યથી લે છેતી શુદ્ધિ કે નથી હોતી કે ઈ ચોકકસ શૈલી એટલે અજાણ છે. ”
માત્ર પૈસા વેડફાઈ જાય છે. અને તેની સારી છાપ
વાચકેના દિલ ઉપર પડતી નથી કેાઈના દિલમાં અભ્યાસ પૂર્ણ સાહિત્યની અગત્ય
સાહિત્યસર્જનની ભાવના પ્રગટે એ વસ્તુને જરૂર આપણી સાહિત્યસમૃદ્ધિ અને તેના પ્રચારને આપણે આવકારીએ, પરંતુ સુયોગ્ય વાચન, મનન અંતે રાષ્ટ્રપતિ આપણને ઉપલા શબ્દોમાં ઘણું ઘણું અને ચિંતન પછી વિચારો વ્યક્ત કરવાનું જ્ઞાન જ્યારે કહી જાય છે. ભારતીય પ્રજા જીવનના ઘડતરમાં જેન દિલમાં જાગે ત્યારે જ અભ્યાસ પૂર્ણ શૈલીએ તૈયાર સાહિત્યે ઘણો મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો છે તે વાત કરેલ જ સાહિત્ય પ્રગટ કરવાનું જે તેઓ રાખે તે તે આજે ખૂબ જાણીતી થઈ પડી છે. અને જૈન કેટલું સારું? અનુભવીઓની દ્રષ્ટિ નીચે નાખીને, ધર્મ વિશ્વધર્મ થવાને લાયક છે, તે વાત પણ ઍટલી જ વિવેકપૂર્વક સાહિત્ય પ્રગટ કરવાનું દ્રષ્ટિ-બિન્દુ આપણે જાણીતી છે, પરંતુ આપણે વિચાર કરવાને છે રાષ્ટ્ર સમજવાની જરૂર છે. કેવળ સાહિત્યોપાસક તરીકેની પતિ આપણને કહે છે તેમ તેના સાહિત્યથી લેક સરતી નામના ખાટવા ખાતર નહિ પરંતુ સાચી અજાણ છે એ વાતને. અને જ્યારે જૈન ધર્મના સાહિત્યસેવા કરવાની ભાવનાથી અભ્યાસ પૂર્ણ સાહિત્ય અભ્યાસ માટે જૈન સાહિત્ય તરફ લોકરુચિ જાગૃત જ પ્રગટ કરવાનું આપણે બરાબર સમજી જઈએ થતી આવે છે ત્યારે લોકચિતે વિચાર કરી તેને તે બેટી રીતે વેડફાતી આપણી શક્તિ અને અનકળ સાહિત્ય જનતા પાસે મૂકવું તે આજે અર્થવ્યય જરૂર સાર્થક થશે. આપણી અગત્યની ફરજ થઈ પડે છે, એમાં જૈન ધર્મની સાચી પ્રભાવના રહેલી છે. “સવિ જીવ કરું શાસન. S'
લેકમેગ્ય સાહિત્યની રુચિ રસી ”ની ઉક્તિ આપણે હંમેશા ઉચ્ચારીએ છીએ. આ વાત કરી આપણા રૂઢિબદ્ધ સાહિત્ય પ્રકાતે પંક્તિને ચરિતાર્થ કરવાની આ એક ઉત્તમ તક છે. શનની. હવે આપણે લેકમેગ્ય સાહિત્યને વિચાર
આજે જૈન સાહિત્યનું પ્રકાશન બે રીતે થઈ કરીએ. જગતને પ્રવાહ આજે ધીમે ધીમે અધ્યાત્મરહ્યું છે. એક આપણે જ વર્તલને બંધબેસતું ચાલી વાદ તરફ ઢળતો જાય છે, ભારતીય સંસ્કૃતિના આવતી પ્રણાલિ મુજબનું રૂટિબદ્ધ સાહિત્ય અને બીજું અભ્યાસ માટેની લેકચિ આજે વેગ પકડતી આવે લેકચિ સમજીને વ્યાપક જગતને બંધબેસતું આવે છે, અને જુદા જુદા દર્શનશાસ્ત્રોનું કબંધ સાહિત્ય તે મુજબનું લેકભોગ્ય સાહિત્ય. બંને રીતના આજે જુદા જુદા રાષ્ટ્રોમાં જુદી જુદી ભાષામાં પ્રગટ સાહિત્યની અગત્ય તો છે જ. રૂઢિબદ્ધ સાહિત્ય પાછળ થઈ રહ્યું છે. આમ જૈન દર્શનના અભ્યાસ માટે આપણે લાખોને ખરચ કરીએ છીએ અને તેમાંથી પણ લેક-મીમાંસા જાગૃત થતી આવે છે એટલે જેને આપણે શાસ્ત્રજ્ઞાન, આવશ્યક ક્રિયાનાં સૂત્રો અને દેશનના અભ્યાસ માટેની જનતાની રસવૃત્તિને કેળવવા તેની સમજની પ્રેરણા મેળવીએ છીએ. આ દિશામાં માટે સુગ્ય સાહિત્ય આપણે પીરસવાનું રહે છે. પ્રગટ થતું સાહિત્ય જરા વ્યવસ્થિત આ કાર પણ આમ જૈન સાહિત્યના અભ્યાસ માટે જે લેતું આવે છે, એમ છતાં આપણું આ રૂટિબદ્ધ રસવૃત્તિ જાગતી આવે છે તેના પ્રમાણમાં જૈન સાહિત્ય પ્રકાશન તરફ જરા દ્રષ્ટિ ફેરવીએ છીએ ત્યારે સાહિત્યના સર્જનનું કે જૈનદર્શનના અભ્યાસ માટેનું સહેજે મનમાં થાય છે કે તેમાંનું કેટલુંક સાહિત્ય યોગ્ય સાધન આપણે આજે ઉપસ્થિત કરી શક્યા