Book Title: Atmanand Prakash Pustak 046 Ank 02 Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar View full book textPage 5
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir UGUESEU55UEUGUEUGUEUGUEUEUGUEUc રnો I sત્તિ સુપર્યંતિન // PilSinhSTSTSSES બૌદ્ધદર્શનસ મત આહિંસાનું સ્વરૂપ SURRESTURBRS SEMESSENGER SIERSFEREERSINGERBREFER બૌદ્ધએ જૈની અહિંસા ઉપર કરેલા આક્ષેપનું નિવારણ લેખક– મુનિરાજશ્રી અંબૂવિજયજી મહારાજ (ગતાંક પૃ૪ ૧૧ થી ચાલુ) ઉપર પ્રમાણે વસુબંધુએ કલા અહિંસાના લક્ષણનું અને જેની અહિંસા ઉપર તેણે કરેલા કપોલકલ્પિત આક્ષેપનું તત્ત્વાર્થટીકામાં ગધહસ્તી શ્રીસિદ્ધસેનગીણુએ વિસ્તારથી સયુક્તિક ખંડન કર્યું છે. અત્યારે મારી સામે ગબ્ધહસ્તિ-ટીકા નથી પણ મને યાદ છે ત્યાં સુધી પૂશ્રી યશોભદ્રસૂરિ મહારાજે પણ લગભગ અક્ષરશઃ તે જ પ્રમાણે ખંડન કર્યું છે. આથી અહિંસા સંબંધી સમગ્ર ચર્ચા હારિભદ્રવૃત્તિમાંથી પૂર્વ પક્ષ સાથે નીચે ઉધૃત કરવામાં આવે છે. - " स्यादेतत्- अस्तु तृतीयविकल्पे प्राणातिपातः सम्पूर्णलक्षणत्वात्- मार्यमाणः प्राणी यदि भवति, हन्तुच 'प्राणी' इति यदि विज्ञानमुपजातम्, 'हन्मि ' इति च यदि वधकचित्तोत्पादः यदि च व्यापादितः स्यात् सर्व चेदमुपपन्नं तृतीये। प्रथम-द्वितीयविकल्पे तु नास्ति एतत् समस्तमतः कथं तत्र हिंसकत्वम् ? एतदेव च प्राणातिपातलक्षणमपरैः स्पष्टतरं प्रपञ्चितम् બાળતિપાત શિરા ઘરથાસ્ત્રારતમાળમ્” [ મિ. સ. ૪૫ ૭૩] દક્તિા द्विविधं मारणं सञ्चिन्त्य असश्चिन्त्य च सञ्चिन्त्यापि द्विविधम्- भ्रान्तस्य अभ्रान्तस्य च अभ्रान्तस्यापि द्विविधम् आत्मनः परस्य चेत्यतो विशेषणत्रयमुपादीयते एतदुक्तं भवतियदि 'मारयिष्याम्येनम् ' इति संज्ञाय परं मारयति, तमेव मारयति, नान्यं भ्रमित्वा,-इयता प्राणातिपातो भवति । यस्तर्हि संशयितो मारयति 'प्राणी ? न प्राणी ?' इति ‘स वा ? अन्यो वा?' इति सोऽप्यवश्यमेव निश्चयं लब्ध्वा तत्र प्रहरति 'योऽस्तु सोऽस्तु' इति कृतमेवानेन त्यागचित्तं भवतीति । ततश्चासञ्चिन्त्य योऽत्र घातः क्रियते भ्रान्तेन वा आत्मनो वा स न प्राणातिपातः, प्राणश्च घायुः कायचित्तसंमि( सन्नि ) श्रः प्रवर्तते चित्तप्रतिबद्ध ૧. હારિભદ્રવૃત્તિ નામે પ્રસિદ્ધ મુદ્રિત વૃત્તિમાં ૫૦ શ્રીહરિભદ્રસૂરિ મહારાજે આદિના , અધ્યાયની જ વૃત્તિ રચી હેવાથી અને બાકી શ્રીયશેભદ્રસૂરિશિષ્ય?) મહારાજે પૂર્ણ કરી દેવાથી મેં યશોભદ્રસુરિનું નામ લખ્યું છે. ૨. મુદ્રિત હારિભદ્દીમાં રમાતીતિ પાઠ છે. પણ જો નકામે હોવાથી કાઢી નાખે છે. સાવિત્ત=પ્રાણત્યાગચિત્ત=મારણચિત્ત. ૩. પુલવાદ અભિધમશિના નવમા કેશસ્થાનમાં છે. For Private And Personal Use OnlyPage Navigation
1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
