Atmanand Prakash Pustak 042 Ank 11

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

આ સંસાર સર્વત્ર વિષમ જ છે.
U)
૧૫૯
જન્મે છે? દુર્ગુણ તરફ ઠેષ ઉદ્દભવે છે? જીવન દિક નીચ કુળને વિષે ઉત્પન્ન થવાથી સર્વત્ર અનાઉન્નત દશામાં મુકાય છે? ઉત્તરમાં “હા” મળે તે દર ને અપકીર્તિ દેખાય છે. તથા કઈક જીવને તે સાથે એકમેક બની જજો, તે તે વિચારો હૃદયમાં દેહના સૌન્દર્યની લક્ષ્મી-શોભા અતિશય ચિત્તને દઢ કરજો ને તે માર્ગે જીવન દેરી જાજે. ઉત્તરમાં ચમત્કાર કરનારી દેખાય છે, તે કઈક જન્મમાં
ના” આવે તો તે કાવ્યને દૂર કરજે, તેના વિચારને અથવા કોઈક જીવને તિર્યંચ અને નારકીને વિષે તિલાંજલિ આપજે, ફરી તેના સામું પણ ન જોશો. અથવા પુણ્ય રહિત એવા દેવ મનુષ્ય ભવને વિષે
છેવટ કાવ્યના સત્ય સ્વરૂપને સમજી રસિકો પણું શરીરનું સ્વરૂપ-સુંદરતા દેખાતી નથી. આ વિશુદ્ધ કાવ્યના ઉપાસક બને, તેનો રસાસ્વાદ ગ્રહણ પ્રમાણે સંસારની વિષમતા છે તેથી તેમાં કોઈએ કરી રસમય બની અનન્ત રસસાગર–પરમાત્મામાં પણ પ્રીતિ કરવી યોગ્ય નથી. લીન થઈ જાય.
સંસારમાં વસતા પ્રાણીઓને સુખ હેતું નથી, દાદાસાહેબ વાડી ! મુનિશ્રી ધુરન્ધરવિજ્ય. પામર પ્રાણીઓએ માનેલા પ્રગટ સંસારરૂપી
ગૃહમાં નિવાસ કરવાથી કપેલા સુખને અમે કયા
નામથી કહીએ-વર્ણન કરીએ ? કેમકે આ ભવઆસંસારસર્વત્ર વિષમજ છે.
સાગરમાં કામદેવરૂપી ઉદ્ધત શત્રુ અથવા ચોર ત્રણ (ભવસ્વરૂપ ચિંતવન)
ગુણરૂપી પૃથ્વીને ખોદે છે. તથા પડોશમાં રહેલા
કુપરિણામને નિરંતર કoઓ ચાલે છે અને અંદરઆ સંસારમાં કોઈ જન્મમાં મોટું રાજ્ય તે
મનમાં સંસાર કરતા અષ્ટમદરૂપી સર્પોના બીલે કાઈ જન્મમાં ધનને લેશ પણ દુર્લભ થાય છે, કઈ જોવામાં આવે છે. ” જમમાં ઉચ્ચ જાતિ તો કઈ જન્મમાં નીચ કુળ
વિવેચન-પામર તને નહીં જાણનાર પુરુરૂપી અપયશ પ્રાપ્ત થાય છે તથા કઈ જમમાં એ માનેલું એટલે બહુમાનવડે સ્વીકાર કરેલું દેહસૌન્દર્યની શોભાને અતિશય તો કઈ જમમાં
પ્રગટ રીતે નામના ઉચ્ચારપૂર્વક ભવરૂપી ગૃહમાં શરીરનું સ્વરૂપ જ હોતું નથી. આ પ્રમાણે સંસારની
જે પ્રાણીઓને નિવાસ કરવાનું સુખ છે તેને અમે વિચિત્રતા કેને પ્રતિકારક થાય કોઈને પણ ન થાય.”
કયા નામથી કહીએ ? કેમકે તેમાં કોઈ પણ સુખવિવેચન–હે ચેતન ! તું મનમાં વિચાર કે આ પણું જોવામાં આવતું નથી, તેને કોઈ પણ સુખનું સંસારમાં આવી સર્વ પ્રકારની વિષમતા-અસમાનતા નામ આપી શકતું નથી. આ લારૂપી ગૃહને વિષે એટલે વિચિત્રતા રહેલી છે, તેથી તે કયા પંડિત ઉદ્ધત-દમન કરી ન શકાય તે કામદેવ, મર્યાદા પુરુષને પ્રીતિદાયક થાય? કેઈને પણ ન થાય. તે રહિત સ્ત્રીનું સેવન કરવારૂપ પરિપંથી-ચેર અથવા કેવી વિષમતા છે ? તે કહે છે-સર્વ પ્રાણીઓનું શત્રુ ત્રણ રત્નમય ત્રણ ગુણરૂપી પૃથ્વીને- સમતાદિક જીવપણું તુલ્ય છતાં પણ કઈક ભવને વિષે અથવા શુદ્ધ પરિણામને ખેદી નાંખે છે. કામદેવ સમતાને કેઈક પ્રાણીને અતિ મેટું રાજ્ય પ્રાપ્ત થાય છે, તે વિનાશ કરે છે તેથી કામી માણસ સંસારમાં જ ભમે કેઈક જન્મમાં અથવા કોઈક પ્રાણીને કાંચનાદિક છે, તથા તે ગૃહને વિષે પાસે પડોશમાં રહેલા કુપધનને લેશ પણ એટલે ઘણું ધન તે દૂર રહે પરંતુ રિણામને નિરંતર કલહ-વાણીના યુદ્ધનો કલેશ જોવામાં
પણ લભ દેખાય છે. તથા કાઈક જન્મમાં આવે છે. પરિણામથી કલેશ જ ઉત્પન્ન થાય છે ઉત્તમ કુળમાં જન્મની પ્રાપ્તિ થવાથી પૂજા સા. માટે આ પ્રમાણે કહ્યું છે તથા અંદર ભવગ્રહને વિષે રાદિકની વૃદ્ધિ દેખાય છે, તો કોઈક જન્મમાં શા- અર્થાત મનમાં સંચાર કરનારા અભિમાન (આઠ