Atmanand Prakash Pustak 042 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૪૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
માનેલી શુદ્ધિ અને તેને મેળવવા આદરેલા સદા સુખનો ઈચ્છક સંસારને યાત્રી ઉપાયાના અભ્યાસી બનવું જોઈએ.
આત્મામાં નવજીવન જેવા અત્યુત્તમ તીર્થના ક્ષમાશ્રમણ પ્રભુ શ્રી મહાવીરની પરમ પ્રદેશમાં આવીને પણ મૂઢ રહી જાય અને પવિત્ર જીવનચર્યા ઉપર દષ્ટિપાત કરવાથી જ્ઞાન-દર્શન સુખ તથા જીવનની શુદ્ધિ માટે શુદ્ધિનું સાચું રહસ્ય સમજાય છે. પ્રભુ શ્રી વીતરાગ પ્રભુના જીવનનું અનુકરણ ન કરે તો ક્ષમાના સ્વામી-નાયક હતા. પિતે ક્ષમામય પછી કયા પ્રદેશમાં જઈને કરશે ? કારણ કે જીવનદ્વારા સંપૂર્ણ શુદ્ધ બનીને શાશ્વતી શાંતિ સંસારના કેઈ પણ પ્રદેશમાં જ્ઞાનાદિ સર્વ તથા આનંદ મેળવ્યું અને તેના અભિલાષી શુદ્ધિનું સ્થળ જ નથી, માટે માનવ જીવનમાં જીવને શુદ્ધ બનવા સાચે માર્ગ દેખાડ્યો. જીવનાર આત્માએ સર્વ શુદ્ધિ માટે ઉપરોક્ત પ્રભુ જીવનના દરેક પ્રસંગમાં પોતાના આત્માની પ્રમાણે પ્રભુ જીવનના અભ્યાસી બની અનુપાસે ક્ષમા યાચવાનું અને અન્ય આત્માઓને પાલન કરવાની જરૂરત છે. પ્રભુના ચાલેલાં ક્ષમા આપવાનું દષ્ટિગોચર થાય છે. અને પંથમાં ચાલ્યા સિવાય આત્મા પોતાની કોઈ સૂક્ષ્મ બુદ્ધિથી વિચાર કરનારને ચે જ લાગશે પણ પ્રકારની શુદ્ધિ કરી શકતો નથી. અને કારણ કે આત્મા પાસે ક્ષમા યાચનાર અને પરને તે સિવાય તે સદા સુખની ઈચ્છા રાખવી પણ
આપનાર નિરપરાધી બની શકે છે અને નિરર્થક છે. રહી પણ શકે છે. એટલે તેને પરની પાસે ક્ષમા અશુદ્ધિને લઈને આત્માને અનંતા કાળથી યાચવાની જરૂરત રહેતી નથી. પ્રભુશ્રી પ્રસંગે જન્મ મરણ કરવાં પડે છે તે ક્ષમામય જીવનમાં પ્રસંગે અપરાધીઓને ક્ષમા આપીને પિતે જીવ્યા સિવાય ટળી શકતાં નથી, અને ક્ષમાનિરપરાધી જ રહ્યા છે. કારણ કે અપરાધી બન- મય જીવન બનાવવા પ્રભુના જીવનનું અનુકરણ વોના કારણે જેવાં કે ક્ષુદ્ર સ્વાર્થ, કષાય, મદ કરવું જ જોઈએ. માનવજાતિમાં પ્રભુની ક્ષમાને કે સત્તાના પિોતે સંપૂર્ણ ત્યાગી હતા એટલે પોતાની બુદ્ધિથી સુધારીને ઉપયોગમાં લેવાની તેમને અપરાધીઓને ક્ષમા આપવામાં જરાયે પદ્ધતિ પડી ગઈ છે, પણ તે વિકૃત થયેલી અડચણ આવી નથી. પ્રભશ્રીએ અપરાધીના ક્ષમા આત્મશુદ્ધિ સાચવી શકતી નથી. શુદ્ધિના અપરાધની માફી આપીને એક સાથે બે કાર્ય સાધક આત્માએ તો પોતાના આત્માની પાસે સાધ્યા છે; એક તો જન્માંતરમાં કરેલા અપ. ક્ષમા માંગવી જોઈએ, કારણ કે માનવી પોતાના રાધની સજા ભોગવીને નિરપરાધી બન્યા અને આત્માને જેટલે અપરાધી છે એટલે બીજાને બીજુ અપરાધીને ક્ષમા આપવાથી પોતે નિર. નથી. મેહના શિખવણીથી સકર્મક આત્મા પરાધી રહ્યા. નિરપરાધી જીવનમાં જીવી શદ્ધ શુદ્ધાત્માને અપરાધી બન્યો છે. જે માનવી બનવા માટે તો પ્રભુશ્રીએ મહિનાઓ સુધી પોતાના આત્માના અપરાધ કરતાં અટકે તે આહારનો ત્યાગ કર્યો છે અને અપરાધી બના. બીજા જીવાના અપરાધી બની શકતો નથી. વનાર મન, વચન અને કાયાના વ્યાપારનો નિરોધ એટલે તેમની પાસે ક્ષમા માંગવાની પણ જરૂ
ક્યો છે, તેમજ અપરાધને અટકાવવા માટે રત રહેતી નથી. ફક્ત અપરાધીને ક્ષમા બાર વરસ સુધી અપ્રમાદી રહીને સંપૂર્ણ શુદ્ધ આપવાની જ જરૂરત રહે છે. બનીને કેવળજ્ઞાન મેળવ્યું, એક ક્ષણ પણ પ્રમાદી શુદ્ધાત્માને જીવવાનું કે આનંદ તથા સુખના રહીને અપરાધને અવકાશ આપે જ નથી. માટે બીજા જીવોને દુઃખ આપી અપરાધી બન