________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयं मा पमाए।
(૩) “બ્રાહ્મી અને મુંદરી'
લેખકઃ મેહનલાલ દીપચંદ ચોકસી
ભગવંત, ચતુર્વિધ સંઘમાં અગ્રપદ સાધુ ચાર ઘાતી કર્મને સર્વથા નાશ નથી થયે મહારાજનું હોય અને તેથી ધર્મમાં પુરુષ હતો ત્યાં સુધી તે સંપૂર્ણ પણે પ્રકાશી ઉઠતી પ્રધાનવ” જેવો ઉલ્લેખ કરાય એ ઠીક છે નથી. પુરુષપણું કે સ્ત્રીપણું એ ઉક્ત શક્તિના છતાં એને અર્થ એ નથી કે નારીજાતિમાં અવરોધક નથી. પુરુષની માફક સ્ત્રી પણ કેવળપુરુષ જેવી વિદ્વત્તા કે ઉપદેશ શક્તિ હોઈ જ જ્ઞાન પામી શકે છે અને સર્વજ્ઞતાના બળે ન શકે !
હજારોને સન્માર્ગ પર ઉપદેશદ્વારા આણી શકે છે. સાધ્વી જીવનમાં અગ્રસ્થાન ધરાવનાર અને પણ ઉભય જાતિની શરીરરચનામાં કેટલેક જાતે વિદષી હોવા છતાં બ્રાહ્મી, આ પ્રશ્ન તને તફાવત છે. એ સાથે કેટલાક સ્વાભાવિક ગુણોમાં શાથી ઊભો થવા પામ્યો છે તે વાત સમજાવી, પણ વૈચિત્ર્ય સમાયેલ છે અને મોટા ભાગે પછી એ પાછળનો ભાવ દર્શાવું છું તે સાંભળ- કેટલાક કાર્યો જે રીતે પુરુષ જાતિદ્વારા સફળ
આત્મામાં અનંત શક્તિ છે. જ્યાં લગી તાને વર્યા હોય છે ત્યાં સ્ત્રી જાતિને નંબર
લાલજી, મોહનલાલ દ. દેશાઈ અને બીજાં અપભ્રંશ સાહિત્ય આવી સ્થિતિમાં સમજાય કેટલાંક પ્રાચીન વિદ્યાના તજજ્ઞો છે. જેનોએ તેવું નથી. આઠસો-હજાર વર્ષ પહેલાંની મોટા દેરાસરો બાંધ્યા, સંઘ કાઢ્યા, પોતાના બોલાતી ભાષા અને હમણાની ગુજરાતી વીતરાગવાળાં સાધુઓના બનાવેલાં સાહિત્યને રાજપુતાની ભાષાઓ વચ્ચે ઘણા શબ્દો, રચના પ્રકાશ કરવો ઘટે. એમના જૂના પાટણ, અને રચનાભેદ દેખાય છે. એટલે એ શુદ્ધ જેસલમેર અને બીજા ભંડારમાં અપ્રસિદ્ધ કર્યા વગરનું આ સાહિત્ય બહુ ઉપયોગી નથી, અપભ્રંશ સાહિત્યના ચેકડાં ને કડાં પડ્યા માટે દેશકાળ પ્રમાણે આ સાહિત્યનો ઉદ્ધાર છે. એ:સાહિત્ય સેંકડો વર્ષો થયા અંધારામાં કરવાનો સમય આવી પહોંચ્યો છે. પડીને અપ્રકાશિત રહ્યું છે. હવે એને પ્રકાશ જેનોના સાહિત્યમાં એકદેશીયતા પણ કરવાનો સમય આવ્યા છે.
છે તેમ અનેકદેશીયતા છે. જે અનેકદેશીયતા એક પાંચ લાખ રૂપિયાની લિમિટેડ કંપની છે તેને લાભ ગુજરાતના વિદ્વાનેએ સંપૂર્ણ જૈનસાહિત્યના પ્રકાશન માટે જુદી કાઢવાની પણે લીધે કે લેવરાવ્યા નથી. મારી સમજરૂર છે. એ કંપની યોગ્ય વિદ્વાનો દ્વારા આ જ પ્રમાણે જૈન સાહિત્યને સ્વાદ આમ અપભ્રંશ સાહિત્યને શુદ્ધ કરી, એના ઉપર પ્રજા પાળી શકે તેવા ગુણો ધરાવે છે, પરંતુ
ગ્ય ન લખી, એની સંશોધિત આવૃતિઓ જેન સાહિત્યને આમ જનતાને ભાગ્ય બને બહાર પાડે તો પ્રજા ઉપર મેટો ઉપકાર થાશે. એવી રીતે મૂકવામાં આવ્યું નથી. (ક્રમશઃ)
For Private And Personal Use Only
