Atmanand Prakash Pustak 040 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૨૬ર
•: શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
પ્રમાણે બોલવાનું કહે છે. તેમનું માનવું છે કે તેને સાબિત કરવાને બીજા ઘણું જૂઠાં બોલવા
જ્યારે માણસ કોઈ પણ પ્રકારના વિચારે કરે પડે છે. જૂઠું સાચાથી સાબિત થઈ શકતું છે ત્યારે અંતરજા થાય છે અર્થાત જ્યારે નથી, પણ તે જૂઠાથી જ સાબિત થઈ શકે છે. માનવી એ વિચાર કરે કે મારે પ્રભુભક્તિ જૂઠે માણસ જ કદાગ્રહનો આશ્રિત થઈ શકે કરવી છે ત્યારે આ બધા યે અક્ષરને તેના છે. પણ સાચો થઈ શકતું નથી. માની માણસો ઘટમાં ઉચ્ચાર થાય છે. આ ઉચ્ચારને બીજે અવશ્ય કદાગ્રહી હોય છે. જેઓ બુદ્ધિમત્તા માણસ સાંભળી શકતો નથી, તો પણ પોતે તો અને વિદ્વત્તાનું અભિમાન ધરાવે છે તેમના સાંભળી શકે છે. આવી રીતે વિચાર પ્રમાણે અંદર અસહિષ્ણુતા હોવાથી કઈ માણસ સાચી વર્તવાને નિયમ નથી. વિચારથી જુદું પણ રીતે વસ્તુનું વર્ણન કરતા હોય તો તેને જૂઠું વર્તી શકાય છે, તેવી રીતે બોલી શકાતું નથી. ઠરાવવા પોતે જૂઠાને ઉપયોગ સારી રીતે કરે છે. કોઈ માણસ આગળ કઈ બીજી વ્યક્તિ વિષય સરળતા વગર સાચું બોલી શકાય નહિ, સેવવાની વાત કરે તો તે વચનથી તિરસ્કાર અને તે સરળતા કહેવાતા વિદ્વાન અને બુદ્ધિકરીને વતનમાં ગ્લાનિ દેખાડે છે, છતાં તેના શાળાઓમાં ભાગ્યે જ નજરે આવે છે; કારણ કે વિચારે તે વિષય સેવવાના હોય છે, એટલે તેમને પોતાની પ્રશંસા બહુ ગમે છે અને બીજી વ્યક્તિની પરોક્ષમાં વિચારના અનુસાર જ પ્રશંસાપ્રેય માણસ સરળ હોતા નથી. જૂઠું વતી અને પોતાના અંગત માણસ આગળ બોલ્યા વગર પોતાના મઢે પોતાની પ્રશંસા વચનથી વિષયની પુષ્ટિ કરે તો બીજા માણસ થઈ શકે નહિ. કદાચ પ્રશંસા કરવામાં કંઈક આગળ બતાવેલાં વચન અને વર્તન અને સાચું હોય તો પણ જો ડું મિશ્રણ થયા વગર જૂઠા છે, પણ પરોક્ષમાં તો વિચાર પ્રમાણે રહેતું નથી. જો કે પરિણામ સાચું ન આવતું વર્તવાથી અને બોલવાથી સાચાં છે; કારણ કે હોય તો પણ કહેવાતા વિદ્વાન અને બુદ્ધિસાચજૂઠાનું સ્વરૂપ બારીકાઈથી તપાસી શાળી માનહાનિના ભયથી અણજાણ બાબતોમાં તે બીજી વ્યક્તિના જાણવા પ્રમાણે તેની જાડી રીતે માથું મારે છે. તેમની કેાઈ સલાહ રૂબરૂમાં કે તેની પૂંઠ પાછળ એકસરખી રીતે લે અથવા કોઈ પ્રશ્ન પૂછે તો બુદ્ધિમત્તા અને વર્તવું અને બોલવું તે સાચું, અને તેની વિદ્વત્તામાં ઊણપ ન આવવા દેવા માટે જૂઠાને પરોક્ષમાં વિપરીત વર્તવું અને બોલવું તે જૂઠું ઉપયોગ કરે છે.
જે માણસો માન-પ્રતિષ્ઠાને ચાહે છે તેઓ સંસારમાં વિશ્વાસઘાતી મહાપાપી કહેવાય ભાગ્યે જ સાચું બોલી શકે છે અને વતી શકે છે. સાચું બોલતાં શીખ્યા વગર વિશ્વાસછે; કારણ કે જે વસ્તુનું માન મેળવવું છે તે ઘાતના મહાપાપથી બચી શકાતું નથી. ઘણવસ્તુ તેનામાં હાતી નથી માટે જ તેને બીજા ખરા માણસે કહેવાતા બુદ્ધિશાળીઓ, વિદ્વાને પાસે જૂઠું બોલી આડંબર કરવો પડે છે. અને જ્ઞાનીઓ ઉપર વિશ્વાસ રાખનારા હોય જેઓ બીજાની પાસે જૂ હું માન મેળવવાની છે. તેમની પાસેથી માન મેળવવાનું અને શુદ્રલાલસાવાળા હોય છે તેઓની મનોદશા બહુ વાસનાને પાપવાને જૂઠું બોલીને અને વતને જ દીન અને કંગાલ હોય છે, કારણ કે તેમને વિશ્વાસઘાત કરે છે. ઠગાઈ કરનારાઓ જૂ હું બીજાની અત્યંત ખુશામત કરવી પડે છે. માની બોલવામાં બહુ હોશિઆર હોય છે. આ ઠગાઈ માણસને પોતાનું બેલેલું જૂઠું જણાય તો ય પણ વિશ્વાસઘાતનું રૂપાંતર છે; કારણ કે વિશ્વાસ