________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરમાર્થ સૂચક વાક્ય સંગ્રહ – (ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૪૪ થી ચાલુ)
સંગ્રાહક ને સેજક મુનિ પુણ્યવિજ્યજી (સંવિપાક્ષિક) અમદાવાદ
વાતાવરણ તથા સ્થાનના પરિવર્તનથી ભાગ્યહીનને તે દ્રવ્યની પ્રાપ્તિ થઈ શકતી નથી, મનુષ્યના મને ભાવ તથા વિચારોનું કેટલેક તેમ સચ્ચિદાનંદ સ્વરૂપવાળા આત્માનું શ્રવણ અંશે પરિવર્તન થઈ જાય છે. જે સ્થળમાં તથા મનન ક્ય છતાં પણ વૈરાગ્યરૂપ ભાગ્ય રહેવાથી આત્મા શુભ ભાવમાં રહી ન શકે તે વિના વિષયી જનને તે આત્માની પ્રાપ્તિ થઈ સ્થળને તુરત જ ત્યાગ કરવો. ૬૬
શકતી નથી. ૭૨ સત્સંગતિ, ધર્મશાસ્ત્રોનું વાચન અને ઈશ્વર આ લેકમાં કેઈના પણ કર્તાપણાને તત્ત્વમનન એ ત્રિપુટીનો અહર્નિશ સમાગમ અથવા કમને સરજતો નથી, તેમજ કર્મના રાખવામાં આવે તે, ગમે તેવા વિષમ કાળમાં ફળના સંયેગને પણ ઉત્પન્ન કરતા નથી. પણ મનુષ્ય પોતાની જિંદગીને પવિત્ર બનાવી માત્ર મનુષ્ય સ્વભાવ-પ્રકૃતિથી જ શુભાશુભ શકે છે. ૬૭
કામ કરે છે અને તેના ફળને ભેગવે છે. ૭૨ મનુષ્યજન્મની સાર્થકતા બે વસ્તુઓ સંયમના નિર્વાહ માટે કામ લાગતાં વસ્ત્રઉપર આધાર રાખે છે. તે બે વસ્તુઓ–બુદ્ધિ પાત્રાદિકને “ઉપકરણ” કહેવામાં આવે છે, અને કર્તવ્યપાલન છે. બુદ્ધિથી કર્તવ્યની શોધ અને જે નકામાં મમતા બુદ્ધિથી એકઠા કરેલા કરવામાં આવે છે; કેમકે બુદ્ધિના અજમાવ્યા હોય તેવા ઉપકરણો “અધિકરણ” કહેવાય છે. વગર કત્તા વ્યા પર પ્રકાશ પડતો નથી અને ગુણનિપન્ન ગીતાર્થ અધિપતિ સિવાય અન્ય કર્તવ્ય સમજ્યા વગર કર્તવ્યપાલન બની વ્યક્તિએ શાસ્ત્રમાં ગણાવેલા ઉપકરણથી અધિક શકતું નથી. ૬૮
રાખવા એ પણ પરિગ્રહ છે. ૭૪ પ્રાણીઓના મનરૂપી ગાઢ વનમાં શુભ તથા શાસ્ત્રને આદેશ દૂર કરી ઉત્સર્ગ અપવાદના અશુભરૂપી મેટા કાંઠાઓવાળી વાસનારૂપ નદી નિમિત્ત વગર વધારે વસ્યપાત્રાદિ રાખવા એ સર્વદા પ્રબળ વેગથી ચાલી જાય છે. ૬૯ પણ સંસાર વધારનાર જ છે. ૭૫ - વાસનાથી ઘેરાયેલું ચિત્ત સંસારમાં રહેલું છે, કઈ પણ વસ્તુ ઉપર ધર્મને નામે પણ અને તે જ જે વાસનાઓથી રહિત થાય તો હદયમાં મારાપણાની બુદ્ધિને ત્યાગ થશે નહિ જીવનમુક્ત કહેવાય છે. ૭૦
ત્યાં સુધી તમે પરિગ્રહથી મુક્ત છે એમ કહી જે દેહાભિમાનરૂપી અહંકાર છે, તેજ અનંત શકાશે નહિ. ૭૬ જન્મરૂપી વૃક્ષોને કાંટો છે, કે જે વૃક્ષોની ધર્મને નિમિત્તે કરવામાં આવતી પરિગ્રહ
આ મારુ, આ મારું' એવા પ્રકારની મમતાએ- તો જરા પણ ખોટા છે, એમ કેટલીક વાર રૂ૫ હજારો શાખાઓ ફેલાયેલી છે. ૭૧ વિચાર કર્યા વગર સમજવામાં પણ આવતું નથી,
દરિદ્ર મનુષ્ય જેમ ધનવાનને ત્યાં રહેલું છતાં પણ તજીવનરૂપ વહાણમાં એ બહારથી સુવર્ણ જુએ તથા સ્પર્શ કરે તો પણ તે સુંદર દેખાતા પરિગ્રહરૂપ સુવર્ણ અતિ ભાર
For Private And Personal Use Only
