Atmanand Prakash Pustak 038 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ,
[ ૨૩૮ ]
વસ્તુ ચાહનાપૂર્ણાંક ગ્રહણ થઈ ગઈ હોય તે કંઈક વિરૂપ પરિણામના અનુભવ થતાંની સાથે જ મળની જેમ તે વસ્તુના ત્યાગ કરે છે; કે જેને પછીથી કાઈ પણ વખત સ્મરણમાં લાવતા નથી; એટલું જ નહિ પણ ઈચ્છિત ગુણુ મેળવવાની ઈચ્છાથી ખીજી કાઇ વ્યક્તિ તે વસ્તુને ગ્રહણ કરતી હેાય તે તેને અટકાવે છે.
કૃતિ વિ. વિ. પાતાના ગુણાનુરાગીને મેાહની તીવ્રતાને લઇને ગુણી આત્મવિકાસી મનાવી શકતા નથી પણ કંઈક અંશે જો માહનીયના ક્ષયે।પસમભાવ સાથે હાય તા પુન્યમ ધના કારણ થઈ શકે છે; નહિ તે। અવગુણેા પ્રાપ્ત કરાવી કુમાગે દારી જનારા નિવડે છે; કારણ કે લોકિક સત્યતા, લૌકિક પાપકારીતા, વિદ્વતા કે ઇતર પુન્ય પ્રકૃતિજન્ય ગુણા, વિષય લેલુપતાપણું કે જડાશક્તપણાથી મુક્ત હાતા નથી. જેથી કરીને આવા ગુણાવાળી વ્યક્તિએ પેાતાનાઅનુરાગીઓ પાસેથી પેાતાની શુદ્ર વિષય-વાસના પેષવાને તેમને અવળે માર્ગે દોરી જાય છે; અને અનુરાગગ્રસ્ત આશ્રિતેની અનિચ્છા હોવા છતાં પણુ અનુરાગથી અવળે માર્ગે દોરાય છે. અને જો અનુરાગી
માનવજાતિરૂપ વિભાવ-પર્યાયમાં વિચારતા આત્માએ ગુણને ઉદ્દેશીને એકબીજા ઉપર અનુરાગવાળા થાય છે, પણ ગુણઅવગુણના વિવેકશૂન્ય ઘણાખરા જીવે પેાતાની અભ્યંતર અને બાહ્ય બન્ને પ્રકારની સપત્તિ ખાઇને અવગુણ મેળવે છે, અને ઉભયલાકથી ભ્રષ્ટ થઇને પેાતાનું ઘણુંજ અહિત કરે છે.
જે
ગુણ-અવગુણનુ અંતર જાણે છે તેએમેહના ઉપશમવાળા હેાય તે આવા ગુણુાભાસ અવગુણવાળાથી વિરક્ત બનીને અળગા થઈ જાય છે.
ગુણાભાસને લઈને અનુરાગવાળા થયા હોય તે પણ અવગુણના અનુભવ થતાં તુરત વિરક્ત થઈ જાય છે, પણ અવગુણને વળગી રહી કદાગ્રહ સેવતા નથી અને એટલા માટે જ તેઓ સાચા સદ્ગુણીના અનુરાગી થઇને સદ્ ગુણા મેળવી આત્માને વિકાસી મનાવી શકે છે.
મેાહના દાસ અનેલા વિષયાભિની જડાશક્ત વિદ્વાન, સત્યવાદીઓ, પાપકારી, અથવા તે સમતા, સમભાવ, ત્યાગી, ધ્યાની, આત્માન’દી આદિ વિકાસસ્વરૂપ સાચા ગુણાને ડાળ કરીને કહેવાતા ગુણવાનેાના અનુરાગીએ પ્રાય: કરીને અનીતિના માર્ગે વળેલા ષ્ટિ ગાચર થશે; એટલું જ નહિ પણ ધમ, આત્મિક ગુણ મેળવવાના માથી પરાંમુખ થઈને અધમ-આત્મિક ગુણુંાને રાકનાર વિષયાશક્ત
મેાહનીયના ઉપસમભાવથી પ્રગટ થયેલા આત્મિક ગુણવાળાના કષાય-વિષય ઉપશમી જવાથી અવગુણુસ્વરૂપ અધમ માં પ્રવૃત્તિ હેાતી નથી. જેથી કરીને ગુણ મેળવવા આશ્રિત અનેલા જીવા અશુભકર્માંથી ખ'ધાતા નથી;
પણ માહનીયના ઉપસમ વગર નામકર્માંનીપણાની વાટે વળીને અને જડાશક્ત અવગુણેાને મેળવીને આનંદ મેળવશે. કારણ કે ઉપશમભાવ વગરના જડાશક્ત ગુણવાને મંદતમ ઉપશમવાળા અનુરાગીઓની ધ શ્રપેાતાની વાસના તૃપ્ત કરવાને માટે
પુન્યપ્રકૃતિથી અથવા તે। અન્ય કમના ક્ષયેાપશમથી વહેવારમાં એળખાતા કમજન્ય ગુણે! જેમ કે-રૂપ, સુસ્વર, યશ, સારૂં સંઘયેણ, વિદ્વત્તા, લૌકિક સત્ય, લૌકિક પાપ-દ્ધાને