________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આધ્યાત્મિક જીવન.
અને પ્રચારની આવશ્યકતા છે તેને પ્રત્યક્ષ કરવાનું અને તેની પ્રતિષ્ઠામાં સહાયતા કરીને જગતનું યથાર્થ કલ્યાણ કરવાનુ તેની દ્વારા સંભવિત નથી, કિન્તુ સ્વામી વિવેકાનન્દના કાર્યાંના પૂરો હિસાબ લેવાના સમય હજી નથી આન્યા. હા, વર્તમાન યુગની આવશ્યકતા પૂરી કરવા માટે જે ઉદાર આધ્યાત્મિક તત્ત્વની ઉપલબ્ધિ તથા પ્રચારની જરૂરીયાતની વાત શ્રી રામકૃષ્ણે વારંવાર કહી ગયા છે તેને સારી રીતે સમજવાના સમય તે જરૂર આવી ગયા છે.
જેવી રીતે આજીવન પૂજાપાઠ, સ્નાન, જપતપ, તીર્થં પર્યટન વગેરે કરવા છતાં પણ ભગવાન નથી મળતા, અધ્યાત્મજીવન નથી પ્રાપ્ત થતું તેવી રીતે અવિશ્રાંત દેશહિતકારક, લેાકેાપકારક કાર્ય†માં મગ્ન રહેવા છતાં પણ અધ્યાત્મતત્ત્વની ઉપલબ્ધિ નથી થતી. દેશ, કાળ, પાત્ર-વિશેષ માટે એ સઘળાનું પ્રત્યેાજન છે, ઉપયાગ છે; પરંતુ મૂળ વસ્તુ પ્રાપ્ત કર્યાં વગર એ બધાની અંદર જન્મ જન્મ ચક્કર જ ફરવું પડે છે, એની ઉપર નથી જવાતું. એ મૂળ વસ્તુ છે. આત્માનું ઉદ્બોધન.
For Private And Personal Use Only
૧૫
અહુકારના મેહુને છેાડીને, વાસનાના બધનને કાપીને જેઓ અનન્ય ભાવથી કેવળ ભગવાનને જ ચાહે છે, તેઓ યથાસમય ભગવત્પના લાભ મેળવે છે અને તે સ્પર્શથી જ તેના આત્માનું ઉધન થાય છે. એક વખત તે સ્પર્શ જેને મળી જાય છે તેની અંદર અધ્યાત્મસિદ્ધિ સહસ્રદલ કમળની માફક એક પછી એક દલ ખોલીને પોતાની મેળે પ્રસ્ફુટિત થઇ જાય છે. જોઈએ છીએ માત્ર અહંભાવના ત્યાગ અને અનન્યભાવથી ભગવાનની પ્રાર્થના, ધર્મકર્મની માપૂર્ણ સઘળા કર્મની અંદર આપણું અહં છુપાઇ રહેલું છે તે ગુપ્ત રૂપે રહીને પેાતાની જાતને ફેલાવે છે, યાગ, યજ્ઞ, જનસેવા, દેશસેવા વગેરે દ્વારા આપણે યશ, માન, પ્રતિષ્ઠા મેળવવા ઇચ્છીએ છીએ. જ્યારે આપણે દરિદ્રનારાયણુની સેવા કરીને ગષ્ટ મનીએ છીએ ત્યારે આપણે સંસારમાં દરિદ્રતાને ચિરસ્થાયી કરવા ઈચ્છીએ છીએ. આ અહંભાવથી અત્યંત મહાન ચરિત્રશાળી વ્યક્તિ પણ મુક્ત નથી રહી શક્તી. અહંભાવ આત્માને આચ્છાદિત કરી રાખે છે. અહંભાવથી છૂટકારો મેળવવા માટે દૃઢ સંકલ્પની સાથે કઠાર સાધના કરવાની જરૂર છે. આ સંબંધમાં શ્રી રામકૃષ્ણે અત્યંત સ્પષ્ટ શબ્દોમાં નિર્દેશ કર્યાં છે-“ કહેા કે હે ઇશ્વર, મારા વિષય કર્મ ઓછા કરી દ્યો કેમકે હે ભગવાન, હુ ોઉં છું કે વધારે કામ કરવાથી હું તમને ભૂલી જાઉં છું. મનમાં સમજું છું કે હું નિષ્કામ કર્મ કરી રહ્યો છું, પર`તુ તે સકામ હોય છે. વ્રત, તપ, દાન વગેરે જેટલા વધારે કરૂ છુ, તેટલીજ લેાકમાન્ય બનવાની
