________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૦૬
- શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
શાસ્ત્રી શબ્દના અર્થનું રહસ્યવાળું ખરૂં શાસ્ત્ર, ૧ શાસ ધાતુ, અનુશિષ્ટ–અનુશાસન અર્થવાળે છે. અને ત્રે ધાતુ પાલનરક્ષણ
અર્થમાં વાપરવાને સર્વ વ્યાકરણ શાસ્ત્રીઓએ ઠરાવેલ છે. ૨ રાગદ્વેષને મેહથી ઉદ્ધત ચિત્તવાળા જીને સદ્ધર્મ માગે બરાબર વિવેક
સર જે–જોડે અને વિવિધ જાતનાં દુ:ખથી બચાવે એ રીતે શાસ્ત્રનું નિરૂ
પણ ઉત્તમ જ્ઞાનીજનેએ કરેલું છે. ૩ એ ઉપરથી એ જ સાર નીકળે છે કે સારી રીતે સન્માર્ગમાં સ્થાપન
કરવાના સામર્થ્ય વડે એને દુઃખથી બચાવવા-રક્ષણ કરવાના નિર્દોષ બળવડે
યુક્ત જ હોય તે ખરૂં શાસ્ત્ર કહેવાય અને સર્વજ્ઞનું વચન તે એવા નિર્દોષ સામર્થ્યવાળું શાસ્ત્ર હોઈ શકે.
ઉપનય સાથે ત્રણ વણિકેનું દૃષ્ટાન્ત. કેઈ ત્રણ વણિકે પિતાપિતાની મૂળની મુડી સાથે લઈને વ્યાપાર કરવા નીકળ્યા તેમાંથી એક વણિક સાવધાનપણે વ્યાપાર કરતો મૂળની પુંજીને વધારવાથી ઘણે લાભ પામ્યો. બીજે વણિક મૂળની પૂંજી લઈને ઘરે આવ્યું અને ત્રીજો વણિક તો મૂળની મુડીને પણ ગુમાવી બેઠો. જેમ વ્યાપાર-વ્યવહારમાં ત્રણ વણિકનું દ્રષ્ટાન્ત દીધું તેમ ધર્મ-વ્યવસાયમાં પણ જાણું લેવું.
મનુષ્ય મરી, તથાવિધ ભદ્ધિકતા-સરળતાને દાનરૂચિ વિગેરે શુભ કરણીવડે ફરી મનુષ્યભવ પામે તે મૂળની મુડી સાચવી રાખી જાણવી. મનુષ્યપણુમાં પ્રશસ્ત ભાવે તપ-સંયમનં સેવન-આરાધન કરી, ઉચ્ચ દેવગતિ સાધવામાં આવે તે મુળગી મુડીને વધારી લાભ મેળવ્યો જાણવો; અને હિંસા, વિશ્વાસઘાત, ચોરી અને વ્યભિચારાદિક નબળાં કૃત્યો વડે નરક-તિર્યંચ ગતિ ઉપાય તે મુળગી મુડીને ગુમાવી દીધી સમજવી.
ભાવના, પરિણામ અને પ્રવૃત્તિ-એ દરેક પ્રશસ્ત અને અપ્રશસ્ત એમ બે પ્રકારે હોઈ શકે છે અને કઈપણ કાર્યની સિદ્ધિ માટે કમસર એની જરૂર રહે છેજ. એના વગર કોઈપણ કાર્યની સિદ્ધિ થઈ શક્તી નથી એ સંબંધી વિશેષ અધિકાર ગુરૂગમ્ય કે ગ્રંથાન્તરથી સ્વયંમેવ જાણું લઈ અપ્રશસ્તભાવ તજીતજવા ખપ કરીને પ્રશસ્ત ભાવ આદરવા ઉજમાળ થવું જેથી ઈષ્ટ કાર્ય સિદ્ધ થઈ શકે.
લે. સગુણાનુરાગી મુનિરાજ શ્રી અરવિજયજી.
For Private And Personal Use Only
