Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

લક્ષમાં રાખવા યોગ્ય જરૂરી છે.
૧૦૦
૯ આ રીતે સદ્ભાવથી વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકો પિતાનું કામ શરૂ કરે અને તેમાં મુશ્કેલી વચ્ચે માર્ગ કયે જતા હોય, તેવે પ્રસંગે એવા ભવિષ્યના પુરૂષે ઘડવાના કામમાં લાગેલ મંડળને પોતાની ફરજ સમજીને ભક્તિપૂર્વક સેવા બુદ્ધિથી મદદ કરવા સમાજના આગેવાનોએ દોડી જવું ઘટે, વળી તેની સન્માનપૂર્વકની સહાય સ્વીકારવામાં વિદ્યાર્થીઓનું મહત્ત્વ છે અને તેવા વિદ્યાથીજ સ્વપરનું દાલદર ફેંકી શકે, બાકી તો આશ્રિતતા વધી જવાની, તથા જવાબદારીનું ઉત્તમ તત્વ ઘટી જવાનું.
૧૦ આવી રીતે વિદ્યાભ્યાસ કરતા વિદ્યાથીઓને જરૂર પૂરતી મદદ પહેચાડવી એજ સમાજનું કર્તવ્ય હોવું જોઈએ. મદદ લેતા વિદ્યાથીઓના મગજમાં જરા પણ ન રહેવું જોઈએ કે હું કોઈના ઉપકાર તળે દબાઉં છું. તેણે દેશ સમાજ અને પોતાના પ્રત્યેની ફરજ સમજીને વિદ્યાભ્યાસ કરવો જોઈએ. આવું જે ન સમજતા હોય તે ભલે અભ્યાસ ન કરે તેમાં કાંઈ નુકસાન નથી..
૧૧ આજ સુધી આપણે વ્યવહારૂ મા લેવાની ઈગ્રેજી રાજનૈતિક ચાવીને વળગી રહીને સિદ્ધાન્તોનો ત્યાગ કરતા થયા તેમ તેમ પડતા–પતિત થતા ગયા. એક સારામાં સારા સિદ્ધાન્ત (નિશ્ચિત માર્ગ) ને લક્ષમાં રાખીને કામ કરવાનું ભૂલતા ગયા. પરંતુ હવે એવે વખત આવ્યા છે કે નિશ્ચિત માર્ગે ચાલવું મુશ્કેલ હોય, છતાં પણ મરણના ભોગે પણ તે માર્ગ પ્રાપ્ત કરવો જોઈએ. એ અશકિતને લીધે વ્યવહારૂતાને સો વળગ્યા અને સિદ્ધાંત વાત કરે મૂકતા ગયા તેમ તેમ આપ. હું અડગ ધય ખવાતું ગયું. આવી જાતની એક અશકિત પેદા થઈ, જે દૂર કરવા ભગીરથ પ્રયત્ન કર્યો જ છુટકો.
૧૨ મારા આ વિચારો સામે એવા વિચારો આવશે કે આ બધી બાબત હાલ જરૂરી નથી. પરંતુ આપણે એવું કરવું જોઈએ કે વિદ્યાથીઓ સારી રીતે અભ્યાસ કરી શકે. ભિન્ન ભિન્ન લાઈનોમાં કુશળ થઈ શકે. બીજી સ્કૂલેમાં કે કૈલેજેમાં ભાગ લઈ શકે. એવી ભૂમિકાવાળા તૈયાર થાય. અને તેવા તૈયાર થાય માટે હાલ અપાય છે તેના કરતાં બોળા પ્રમાણમાં સાધને આપવાં. આવા કેઈ નિર્ણયપર આવશે.
૧૩ અમુક કેળવણી સંબંધી સંસ્થામાં પુષ્કળ ખર્ચ થવા છતાં ધાર્યું ફળપરિણામ મળી ન શકે તેમાં બાહોશ સંચાલક તથા ખરા દીલસોજ શાસનપ્રેમી શિક્ષક હોવાની ખામી મુખ્ય કારણ લેખી તેવી ગંભીર ખામી જલદી દૂર કરવા બનતે પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
૧૪ બીજે સુધારો એ કરવો ઘટે કે બહુધા વિદ્યાથીઓ માટે ફંડમાંથી બેરાક પૂરો પાડવામાં આવે છે તેને બદલે વિદ્યાથીઓ કંઈ પણ પિતા માટે જાતે