________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
મધ્યમ અવસ્થાના ઉપયાગ.
મધ્યમ અવસ્થાના ઉપયાગ.
વિઠ્ઠલદાસ-મ-શાહ. (૧૩)
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭
ગત લેખની અંદર યુવાવસ્થામાં કરવા યોગ્ય કબ્યા તથા તેના ઉપયાગ ખતાવવામાં આવ્યા છે. હુવે આ લેખની અંદર મધ્યમ અવસ્થાના કન્યાનું દિગ્દ ન કરીને એ બતાવવામાં આવશે કે તેને સદુપયેાગ કેવી રીતે કરી શકાય છે.
આગળ કહેવામાં આવ્યું છે તેમ યુવાવસ્થાનું કર્તવ્ય ઉપાર્જન તથા સંગ્રહ છે. એવીજ રીતે મધ્યમ અવસ્થાનાં કબ્યાનું પણ ઘેાડા શબ્દોમાં વર્ણન કરવામાં આવે તે આપણે નિશ્ચય પૂર્વક એટલું કહી શકીયે કે એ અવસ્થાનું એક માત્ર ક વ્ય યુવાવસ્થામાં ઉપાર્જિત તથા સ ંગૃહીત કરેલા ગુણૈાને અર્થાત્ પૂર્વ “સંચિત” જે “ ક્રિયમાણુ ” નું સ્વરૂપ આપવુ એ છે. એ બતાવવાની આવશ્યકતા નથી કે પ્રત્યેક કાર્યને માટે અનુકુળ સમય નિયત રહે છે. સંસારની સ્થિતિ-વિચિત્રતાને લઇને જેવી રીતે પ્રત્યેક મનુષ્યનાં કર્ત વ્યોમાં ભેદ પડી જાય છે, તેવી રીતે મનુષ્યેની ભિન્નભિન્ન અવસ્થાઓને લઇને તે ઉત્પન્ન થઇ જાય છે. જે વાત ખાલ્યાવસ્થા અથવા તરૂણાવસ્થામાં શાભાસ્પદ હાય છે તે પ્રઢ અથવા વૃદ્ધ અવસ્થામાં શેાભાસ્પદ નથી હાતી. જે અવસ્થામાં જે પ્રકારનું કતવ્ય ઇષ્ટ અને અનુકૂળ હોય છે તે અવસ્થામાં તેનું યથાવત્ સ ંપાદન થઇ જાય તા મનુષ્ય એક વિશેષ પ્રકારનું મહત્વ પ્રાપ્ત કરે છે અને તેનુ વન સ્તુત્ય તથા ઉદાહરણીય માનવામાં આવે છે. એટલા માટે જી. વન–સ`ગ્રામમાં વિજય પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છા રાખનાર પ્રત્યેક મનુષ્યને માટે જરૂર રતુ છે કે તેણે પેાતાનાં જીવનને અનુકૂળ આચરણે યાગ્ય રૂપે નિશ્ચિત કરીને ત નુસાર પોતાનું વર્તન રાખવા માટે નિરંતર પ્રયત્નશીલ રહેવુ જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
જા વિચાર કરવાથી એ વાત સુસ્પષ્ટ થઇ શકે છે કે યુવાવસ્થા અથવા વૃદ્ધા વસ્થાની કર્તવ્યેની અપેક્ષાએ મધ્યમ અવસ્થાનાં કવ્યો ઘણાજ ગંભીર તથા વિ સ્તૃત છે. એ અવસ્થામાં મનુષ્ય પેાતાનાં જીવનનાં કાર્ય ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરીને અનેકા નેક ઉદ્યોગામાં પડી જાય છે, તે સાથે ગૃહસ્થ તરીકેના ભાર પણ તેની ઉપર ખુબ આવી પડે છે, તેમજ વૃદ્ધાવસ્થા માટે સુખ-સાધનાને સચય કરવાના સર્વોત્તમ સમય પણ એજ હોય છે. પરંતુ જો એ અવસ્થા અકર્મણ્યતામાં વીતાવી દેવામાં આવે તેના યથાચિત ઉપયોગ ન કરવામાં આવે તેા વૃદ્ધાવસ્થા નિતાન્ત દુઃખદાયક નિવડયા વગર રહેતી નથી. તેથી કરીને શાકમય અનિષ્ટ પરિણામ દૂર કરવા માટે કે પાપ સ્વરૂપ મધ્યમાવસ્થાના જે જે ક`વ્યો છે તે ઉપર ઘણુ જ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે.
