________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ધર્મ એટલે શું ? | " જેઓ એમ માને છે કે ધવ એ કાંઇક બહારની વસ્તુ છે, જેએ એમ સમજે છે કે અમુક ક્રિયાઓમાં જ ધર્મ છે અને જેઓ એમ સમજે છે કે, અમુક ગ્રંથ, અમુક ગુરુ, તથા અમુક વિચારોમાંજ ધમ રહેલો છે તેઓ દયાને પાત્ર છે; કારણ કે તેઓ અંધકારમાં છે. જે લોકો એમ માને છે કે મનુષ્યને ધર્મની જરૂર નથી અને દુનિયામાં ધમ એવુ કાંઈ છે જ નહિ તેએા નરકમાં છે. માટે એ એમાંથી કોઈ પણ એક બાજુ તરફ ન જતાં તટસ્થ રહીને મહારમાએ કહે છે કે, ધમ એટલે કર્તવ્ય. ધર્મ એટલે મનુષ્યત્વ. ધર્મ એટલે આતરિક પ્રેરણા. ધર્મ એટલે સદ્વત ન. ધર્મ એટલે શું'દગી ઉત્તમ રીતે ગાળવાના રસ્તા ધર્મ A એટલે શાસ્ત્રમાં કહેલા આચાર વિચાર પાળવા તે. ધર્મ એટલે આપણી ઉત્તમ ભાવનાઓને - મીરવવી તે. ધર્મ એટલે ઈશ્વરને જાણવા માટેની માનસિક તથા વ્યવહારિ ક્રિયાઓ.. ધમ એટલે ઉન્નતિ તરફ જે વાની આપણામાં રહેલી કુદરતી પ્રેરણા. ધર્મ એટલે સાચા પુરૂષાર્થ, ધર્મ એટલે મનુષ્યની જીદગીમાં જે ઉંચામાં ઉંચી મધુરતા આવી શકતી હોય તે. ધર્મ એટલે આપણી જીંદગીમાં સ્વાભાવિક રીતે જે કાંઈ ઉત્તમતા રહેલી છે તેનું બહાર પડવું તે. ધર્મ એટલે માણસથી જે કાંઈ છેવટમાં છેવટનાં સારામાં સારાં તત્ત્વ મેળવી શકાય તે. ધર્મ એટલે સ્વાર્થ વૃત્તિના ત્યાગ. ધર્મ એટલે પિતાનું પેાતા પણ ભૂલી જઈને ઈશ્વરને ખાતર જીવવું તે. ધર્મ એટલે મનુષ્ય માં જે મનુષ્યત્વ છે તે. ધર્મ એટલે અતરનાં તાળાં ઉધાડવાની કુચી. ધર્મ એટલે અંતરનો બોજો હલકા થાય તેવી દવા. ધર્મ એટલે આત્માની આડે આ . વતાં આવ૨ણે સ્વાભાવિક રીતે એાછાં થાય તેવી ખુબી. ધર્મ એટલે પરમાત્મા માટે આપણો આત્મા તલયા કરે છે અને ધ મ એટલે આત્મા પોતાનું અસલ સ્વરૂપ મેળવે તે. એટલું જ નહિ પણ ધર્મ એટલે ઈશ્વર પાતે. કારણ કે સનાતન પવિત્ર આય ધમતા એ મહા.' સિદ્ધાંત છે કે આમા પરમાત્મામાંથી થયેલ છે. આપણા આત્મા પરમાત્માના અશ છે. અને આપણા આત્મામાં પરમાત્માની સત્તા વ્યાપી રહેલી છે. એટલું જ નહિ પણ આપણા આત્મા પરમાતમાથી થયેલા હોવાથી સવશક્તિમાન પરમાત્મામાં જે મહાન ગુણ છે, અલૌકિક શાંતિ છે, અદ્ભુત આકર્ષ શુ છે, પરિપૂણ સૌ દય છે, અનંત જ્ઞાન છે, અખંડ ઐશ્વર્યા છે, પૂર્ણ સ્નેહ છે, આદિ અંત રહિત અમર પણ છે અને અખંડ આનંદ છે, તે સર્વ ગુણા આપણા પોતાના આત્મામાં અને જગતના સૌ જીવામાં સ્વાભાવિક રીતે જ અતિશય રહેલા છે. x x x x x તેમાં ફેર એટલાજ કે પરમાતમાં સંપૂર્ણ છે તે આપણે અપૂર્ણ છીએ.' તે મહાસાગર છે ને આપણે ટીપાં રૂપ છીએ. તે સ્વતંત્ર છે અને આપણે પરતત્ર છીએ, તે માયાને વશ રાખવાવાળા છે ને માયાથી પર છે અને આપણે માયાને આધીન થયેલા છીયે. કરતી રીતે જ આમ હાવાથી અને સ્વાભાવિક રીતે જ આપણા આરમામાં ઉપર કહ્યા તેવા ગશે હોવાથી જીવ માત્રની પ્રકૃતિ જ એવી છે કે, કાંઈ પણ કારણ વિના સ્વાભાવિક રીતે જ ઇશ્વર તરફ ખેંચાયા કરવું. આવી રીતે જીવ અને ઈશ્વરની વચ્ચે જે સ્વાભાવિક ખેંચાણ છે. તેનું નામ ભક્તિ છે અને એ ખેં'ચાણ વધારવા માટે અંતરના તથા બહારના જે ઉપાય છે. તન નામ ધમ છે. x x x x x માટે પરમ કૃપાળુ પરમાત્મા તરફ્ફ ખેચાવું અને તે રાજી! થાય તેમ કરવું એ આપણી ફરજ છે અને એનું નામ ધર્મ છે. * સ્વર્ગની *દગીમાંથી ?? For Private And Personal Use Only
