Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

આપણામાં ઉચ્ચ કેળવણું પ્રસાર કરવાને હેતુ.
૭૧ મુખ્ય ધારણું જૈન બાળકે શુદ્ધ ઉચ્ચાર સહિત જૈનજ્ઞાન શીખે અને તેના અર્થ સમજી જૈનધર્મનું રવરૂપ સંસ્કૃષ્ટ જાણી તેમાં દઢ થાય એવી હોય છે. જ્યારે આવી ધારણ અંતઃકરણમાં રાખવામાં આવે છે, ત્યારે તે ફલિભૂત થઈ કે નહિ? અથવા કેટલે દરજજે થઈ? તે જાણવા માટે દરેક જૈનશાળામાં અભ્યાસ કરનારા વિદ્યાર્થીઓની નિયમિત વખતે પરીક્ષા લેવાવી જોઈએ.
૧૩ પરીક્ષા લેવાનું ધોરણ દાખલ કરવાનો વિચાર કરતા પહેલાં અભ્યાસનું ધારણુ મુકરર કરવું જોઇએ, તથા અભ્યાસના સાધન તરીકે પુસ્તકોની યેજના દેશકાળને, વિદ્યાથીઓની ઉંમરને અને બુદ્ધિને અનુસરતી થવી જોઈએ. માસિકે, વર્તમાનપેપરે, અને ભાષણ આદિ દ્વારા ધર્મજ્ઞાનના શિક્ષણની ખામી અને તે કેવી રીતે દૂર કરી શકાય, તેને માટે ઠેકાણે ઠેકાણે ચર્ચાઓ ચર્ચાઈ રહી છે, પણ સારા કામને પ્રારંભ કરવામાં સર્વ કઈ જાણે છે તેમ તે કાર્યને ઉપયોગી થઈ પડે તેવાં સાધનો ઉત્પન્ન કરવા જોઈએ.
૧૪ અત્યારે ધર્મજ્ઞાનની શરૂઆત કરવા માટે નાનાં પુસ્તક જે કે બહાર પડેલાં નજરે આવે છે, તથાપિ અષ! જેને જે રસ્તે ઉત્તમ લાગે, તેણે તે સ્વેચ્છાએ જાહેરમાં મૂક્યો. બીજાઓને પિતાના વિચારે કે પદ્ધતિ અનુકૂળ પડશે કે નહિ તેની દરકાર કરી નહિ. આ રીતે ધર્મશાન ફેલાવવાને રસ્તે વિવિધ મત, વિવિધ પદ્ધતિ, વિવિધ વિચારોવાળો પકડવાથી ધારેલું ફળ મળવું મુશ્કેલ છે. બાળકના તનમનને રૂચે, અને તેની શક્તિની હદમાંજ હોય એવાં બહુમતથી લખાયેલાં ધર્મ-શિક્ષણનાં પુસ્તક જોઈએ.
૧૫ અત્યારસુધીમાં બહાર પડેલાં પુસ્તકોની શૈલી એવી જોવામાં આવે છે કે, શીખવાનો આરંભ કર્યા પછી નિરસતાથી કે કઠિનતાથી શીખનાર તે કામ છોડી દે છે, શીખવામાં તેને ગમ પડતી નથી, તેથી તેને રસ ઉપજતું નથી, અને તે બનેથી તેને ઉગતો ધર્મ–ભાવ નાબૂદ કે લગભગ નાબૂદ થઈ જાય છે. વળી મેટા અફસસની વાત તો એ છે કે,–કેળવણમાં આગળ વધેલામાંના ઘણાખરા માણસો ધર્મને કે દેવદનને ખરેખર તિરકારની નજરે જુએ છે! અંગ્રેજી ભણીને આગળ વધી ડિગ્રી મેળવતા થયા એટલે તો તેમને ધર્મની જરૂર જ જાણે ન હોય? પરભાષા શીખ્યા એટલે જાણે પરધમ જ બની ગયા હોય એવો ભાસ થાય છે! ધર્મમાં આગળ વધેલા માણસોના હદયમાં આ વાતથી ખરેખર મેટે જખમ લાગે છે. તેઓ ધારે છે કે કેળવણીમાં આગળ વધે એટલે તેઓ ધર્મમાં પણ આગળ વધવા જોઈએ, તેઓ એવા તે આસ્તિક અને ધર્મકાર્યમાં ભાગ લેનારા હોવા જોઈએ કે કેળવણીમાં પછાત રહેલાઓને અને પૈસાદાર માણસોને તેઓનું કાર્ય—-તેમની