Atmanand Prakash Pustak 019 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

આપણામાં ઉચ્ચ કેળવણી પ્રચાર કરવાના હેતુ.
૭૩
માટે તેઓને અમારી નમ્ર ભલામણ છે કે-જે તેઓ પોતાના સુવિચાર તથા
ઉત્તમ નીતિ રીતિને સુધારો આજના ધર્મ-શ્રદ્ધાવાળા પણ જેન ગુરૂઓનું જ્ઞાન અભણ વર્ગમાં દાખલ કરવા ઈચ્છતા હોય તો તેની ખાસ પણ વૃદ્ધિ પામવું ફરજ છે કે–તેઓએ ધર્મ શાસ્ત્રનાં તત્વોનું સદ્દગુરૂ પાસે જરૂરનું છે. દરરોજ થોડા થોડા વખત અધ્યયન કરવું એટલું જ નહિ
પણ પિતાને મળેલા જ્ઞાનનો સદુપયેગ કરી તેમની સાથે દરેક ઉપયોગી પ્રસિદ્ધ ધર્મ-ક્રિયામાં ભાગ લેવો. આથી પરસ્પર વિરોધ ભાવ ટળી જઈને વિશ્વાસપાત્ર થશે, અને તેને પરિણામે સંસારીક સ્થિતિ સુધરવાના કારણભૂત તેઓ થશે.
૨૦ હાલ અપાતા ધર્મ–શિક્ષણથી પિટીયું જ્ઞાન માત્ર મળે છે. તેનું કારણ સમજણ વગરનું ગોખણ માત્ર કરાવાય છે તે જ છે. શીખવનારને શીખવવાની કંઈ વિશેષ માહિતી કે કેમ શીખવવું તેનું કિંચિત્ સૂચના પણ કઈ પુસ્તકમાં જોવામાં આવતી નથી, એથી આ કામ કેવળ કઢંગી સ્થિતિમાં ગમે તેમ ચાલ્યું જાય છે. કહેવાનો મતલબ એજ છે કે-શિક્ષકને શિક્ષણ સંબંધી કંઈક પણ માહીતી મળે અને વિદ્યાર્થીઓને સરળ થઈ શકે એવી પદ્ધતિનાં સર્વમાન્ય પુસ્તકો બહાર પડવાં જોઈએ. આ અડચણ દૂર કરવાના હેતુથી બહુમતે લખાયેલી જૈનધર્મની શરૂઆત કરવામાં ઉપયોગી થઈ પડે એવી આ જ્ઞાનમાળાની યેજના ઘડી કહાડવામાં આવી છે માટે જે તે કંઈ પણ લાભકારક થઈ પડશે તો પ્રયત્ન અને ધારણા ફળિભૂત ‘થયાં સમજાશે.
૨૧ આજકાલ ચાલતી જૈન વિદ્યાશાળાઓમાં અપાતું ધર્મશિક્ષણ દેશકાળને અનુસરતું ન હોવાથી તથા સંસારિક કેળવણીની પદ્ધતિ પ્રમાણે સરળ ન હોવાથી પ્રથમ શીખનાર જૈન કે અન્ય દર્શનીને અઘરું પડે છે, એટલું જ નહિ પણ જે ધર્મજ્ઞાનના રસનું આસ્વાદન આનંદપૂર્વક થવું જોઈએ તે પણ થતું નથી. વળી ઘણે સ્થળ સુત્રોના પાઠ ફકત મોઢે કરવામાં આવે છે, તેમાં અર્થ જ્ઞાનને સહેજ પણ વિચાર કરાવે તો દુર રહ્યો, પણ શુદ્ધ ઉચ્ચાર ઉપર પણ લક્ષ ભાગ્યેજ આપવામાં આવે છે. શીખનાર તથા શીખવનારને માત્ર એટલી જ ઉત્કંઠા જણાય છે કે, જેમ બને તેમ થોડા કાળમાં ઘણું પાઠ તૈયાર કરી નાંખવા. વળી જે કોઈ સ્થળે કદાચ અર્થ સહિત શીખવવામાં આવે છે, તો તે પણ કેવળ શુક પાઠ સમાન હોય છે, પણ શીખનાર પાઠને સારી કે હેતુ સમજ્ય છે કે નહિ, તે સંબંધી શિક્ષક અને શિષ્યની વચ્ચે કંઈ પણ પ્રશ્રનેત્તર કે પરીક્ષા થતી નથી. તેથી પરિણામ એવું આવે છે કે –બહારને કેઈ કેળવાયલે ગૃહસ્થ આવા ભણનારને અમુક બાબતને