Atmanand Prakash Pustak 015 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. જૈન ઐતિહાસિક સાહિત્ય. શ્રી શત્રુંજય પર્વતને પરિચય.
(પ્રાચીન). જગતના પ્રાયઃ સર્વ પ્રાચીન ધર્મોમાં કોઈને કોઈ સ્થાન વિશેષ પૂજ્ય, પ્રતિષ્ઠિત અને પવિત્ર માનવાના ઉદાહરણ સૈકોઈને દષ્ટિગોચર હોય છે. મૂર્તિપૂજા માનવાવાળા અને તેને નિષેધ કરવાવાળા, તથા ઈશ્વરવાદી અને અનીશ્વરવાદી હૈકેઈ એ વાતમાં એકજ દેખાય છે. હિન્દુઓ હિમાલયાદિ તીથોને, મુસલમાને મા મદીનાને, ક્રિશ્ચિયન જેરૂસલેમને અને મૈ ગયાજી અથવા બે ધીવૃક્ષ વગેરે સ્થાનેને હજારો વર્ષોથી પૂજનીય અને પવિત્ર માનતા આવ્યા છે એ ધર્મના શ્રદ્ધાળુ મનુષ્ય, જીન્દગીમાં એકવાર પોતપિતાના તે તે પવિત્ર સ્થાનમાં જે જવાય તો સ્વજન્ય સફળ થાય એમ માન્યતા ધરાવે છે. જૈનધર્મમાં પણ એવા કેટલાક સ્થળો પૂજનીય, સ્પર્શનીય માનવામાં આવે છે. શત્રુંજય, ગિરનાર, આબુ, તારંગાજી અને સમેતશિખરાદિસ્થાનેની તેમાં ગણવામાં આવે છે. તેમાં પણ શત્રુંજય નામા પર્વત ( તીર્થ) સર્વથી અધીક શ્રેષ્ઠ, પવિત્ર, અને સર્વથી અધિક પૂજય ગણવામાં આવે છે. આ પર્વત મુંબઈ ઇલાકાના કાઠીયાવાડ પ્રદેશના ગેહલવાડ પ્રાંતમાં પાલીતાણા નામના એક દેશી રાજધાનીની પાસે છે. તેનું સ્થાન ભૂગોળમાં ૨૧ અંશ ૩૧ કળા, ૧૦ વિકળા ઉત્તર અક્ષાંશ અને ૭૧ અંશ પ૩ કલા, ૨૦ વિકળા પૂર્વ દેશાન્તર છે. પાલીતાણા શહેરમાં ૧૮૧ ની સાલમાં ૧૦૪૪૨ મનુષ્યની વસ્તી હોવાનું જાણવામાં છે, જેમાં ૬૫૮૬ હિન્દુ, ૧૫૭ જૈન, ૧૮૭૮ મુસલમાન ૨૦ ક્રિશ્ચિયન અને પારસી હતા. સ. ૧૯૧૧ ની સાલમાં કાંઈક વસ્તી વધારે હોવાનું જાણવામાં છે. આ શહેરમાં રાજ્યના મકાને સિવાય બાકીના જેટલા જેટલા મોટા મોટા સુંદર મકાને છે તે સર્વ જૈન સમાજના છે. શહેરમાં ઘણું કરીને શુમારે ચાલીશ યાત્રાળુએને ઉતરવા માટેની સુંદર ધર્મશાળાઓ છે જેમાં અનેક યાત્રિકે સુખપૂર્વક રહી શકે છે. વિદ્યાલય ગુરૂકુળ, બાલાશ્રમ, પુસ્તકાલય, ઔષધાલયઉપાશ્રય અને જિનમંદિરે વગેરે અનેક જૈનસંસ્થાઓ શહેરમાં હોવાથી એક નાનું સ્થાન છતાં રમણીય શહેર દેખાય છે. એક અઠવાડિયું આ શહેરમાં રહેવાથી જૈન સમાજ પોતાના ધાર્મિક કાર્યોમાં કેટલો ધનનો વ્યય કરે છે તેને જેનલેકેની ઉદારતાને સારે ખ્યાલ આવે છે.
* શ્રીમાન મુનિરાજશ્રી જિનવિજ્યજી મહારાજના એક હીદી લેખને અનુવાદ