________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણી જૈનેની વર્તમાન સ્થિતિ અને કર્તવ્ય. ૧૭ આપણી જૈનોની વર્તમાન સ્થિઉ અને કર્તવ્ય.
લખનાર–જગજીવન માવજીભાઈ ક્યાસી-ચુડા, અંગ્રેજ વિદ્વાન બર્કે કહ્યું છે કે “The age of Chivalry is gone. That of sophisters, economists and calculators has succeeded, and the glory of the country is extinguished–વીરત્વનો યુગ વહી ગયો છે. વાચ્છલ કરનારાઓ, અર્થશાસ્ત્રીઓ અને અજમાયશ કરનારાઓને યુગ આવ્યા છે; અને દેશના નૈરવને અંત આવ્યું છે.”
મહાશય બર્કનું ઉપરનું કથન આબાદ લાગુ પડે છે. આપણા જૈન સમાજની વર્તમાન સ્થિતિનું અવલોકન કરશું તો આપણને અનિવાર્ય ખેદ થશે. ભગવાન મહાવીરની પૂર્વે અને ત્યાર પછી થઈ ગયેલાં અનેક પ્રભાવશાલી આચાર્યો અને જૈન ધર્માનુયાયી રાજાઓના સમયમાં જે સમાજની જે ઉન્નત દશા હતી, જેન પ્રજામાં જે શૈરવ હતું, જે ધર્માભિમાન હતું, જે કેવળ ધર્મ પ્રત્યેજ નહિ પણ જગત પ્રત્યે ઉચ્ચ લાગણી હતી, તે માંહેનું વર્તમાન સમયમાં જે સમાજની અંદર કાંઈ જોવામાં આવતું નથી. પૂર્વના સમયમાં જેન ધર્મ એ ભારતવર્ષનો મૂખ્ય ધર્મ હતો અને તેના અનુયાયીઓની સંખ્યા પણ કરેડાની હતી. તે સમથનાં જેને સામાજીક, રાજકીય અને ધાર્મિક આદિ સર્વ પ્રકારની ઉન્નતિ સાધવામાં અગ્ર ભાગ લેતા હતા અને તેથી જ તેમનું ગૌરવ વધતું હતું. તે સમયે જૈન ધર્મ એ કેવળ વણિકનો ધર્મ ન હતે પણ અન્ય જાતિના મનુષ્યો પણ જેનલમ હતાં ટુંકામાં કહીએ તો તે સમયમાં જેન ધર્મની સંપૂર્ણ ઉન્નત દશા હતી. વર્તમાન સમયમાં જૈન ધર્મની મૂખ્યા રહી નથી અને તેના અનુયાયી સમાજની સંખ્યા પણ માત્ર દ લાખનીજ રહી છે. તેમ જૈન ધર્મને માનનારા માત્ર વણિકો જ રહ્યા છે અને તેઓ અન્ય હિલચાલેને છેડી માત્ર વ્યાપારમાંજ અનીશ જેડાયેલાં રહે છે. વર્તમાન સ્થિતિનું અવલોકન કરતાં એમજ માલુમ પડે છે કે દેશના મુખ્ય ધર્મોમાં જૈન ધર્મ પછાત પડી ગયો છે અને તેને અનુયાયી સમાજ પણ અધેગતિમાં પડેલો છે.
અમુક રાજ્યને કે અમુક સમાજને સુવ્યવસ્થિત રાખવાને માટે તે સમયનાં તેના અગ્ર પુરૂષે કાયદા ઘડે છે, અને તે પ્રમાણે વર્તવા સર્વને ફરમાન કરે છે. આપણામાં પૂજ્ય તીર્થકર ચતુર્વિધ સંઘની જે સ્થાપના કરે છે, તેનું કારણ પણ તેજ છે. અંતીમ તીર્થકર ભગવાન મહાવીરે પણ સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા એમ ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી તેઓને આદરવા એગ્ય નિયમોનું પણ પ્રતિપાદન કરેલું હતું. જ્યાં સુધી એ નિયમો અનુસાર વર્તન ચલાવવામાં
For Private And Personal Use Only
