________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પન્યાસજી મહારાજ શ્રી દાનવિજયશનું ભાષણ,
વાદરા શ્રીમાન નરેશ સમક્ષ જૈન ધર્મ ઉપર પન્યાસજી શ્રી દાનવિજયજી મહારાજે આપેલ ભાષણ,
૧૬૭
( ગતાંક ૪ થા ના પૃષ્ટ છ૬ થી શરૂ. )
વૈભવાનુસાર વેષ ધારણ કરવા રૂપ તેમા ગુણનુ સ્વરૂપ. વસ્ત્ર, અલકાર આદિ ભાગ પદાર્થા, લક્ષ્મી, વય, અવસ્થા, દેશકાળ અને જાતિને અનુસારે અંગીકાર કરવા, કારણ કે અનુચિત વેષ ધારણ કરવાથી હાંસીને પાત્ર થવાય થવાય છે. કહ્યું છે કે:--
अर्थादधिकनेपथ्यो वेषहीनोऽधिके धने । अशक्तो वैरकृच्छतैर्महद्भिरुपहस्पते ।। १ ।।
ભાવાથ :---લક્ષ્મીથી અધિક વેશ ધારણ કરનાર અને ધનવાન માણસ ગ્રૂપણુતાથી ફાટેલ તુટેલ વસ્ત્રને ધારણ કરનાર, તેમજ અસમ માણુસ સમર્થ પુરૂષાની સાથે વેરને ધારણ કરનાર, મર્હુત પુરૂષોના ઉપહાસનુ પાત્ર બને છે. ॥ ૧ ॥ માટે સજ્જન પુરૂષાએ ઉચિત વેષને ધારણ કરવા, એજ ઉચિત છે.
For Private And Personal Use Only
==
બુદ્ધિના આઠ ગુણ મેળવવા રૂપ ચૌદમા ગુણનુ સ્વરૂપ. તે બુદ્ધિના આઠ ગુણા શાસ્ત્રકાર Àાક દ્વારાએ જણાવે છે:शुश्रूषा श्रवणं चैव ग्रहणं धारणं तथा । उहापोहोऽर्थविज्ञानं, तत्वज्ञानं च धीगुणाः ॥ १ ॥
ભાષા:-મન, વચન અને કાયાના અન્ય વ્યાપારા દૂર કરીને શાસ્ત્ર સાંભળવાની તીવ્ર ઇચ્છા તે શુશ્રુષા નામને પ્રથમ ગુણુ જાણવા. ૫ ૧ ૫ શાસ્ત્રનું સાંભળવુ, તે શ્રવણુ નામના ખીન્ને ગુણ જાણવા. !! ૨ !! સાંભળેલ શાસ્ત્રના અનુ ગ્રહણ કરવું, તે ગ્રહણ નામના ત્રીજો ગુણ જાણુવે. ll ૩ !! ગ્રતુણુ કરેલ અને વિસારવા નહીં, અર્થાત્ અહર્નિશ સ્મરણમાં રાખવા, તે ધારણ નામને ચાથા ગુણ જાણુવા. ૫ ૪ ૫ ભણેલા અર્થનું આલખન અંગીકાર કરીને સરખા પ્રકારના બીજા પદાર્થાને વિષે વ્યાપ્તિ થવાથી અર્થાત્ સાહથ્ય પદાર્થ દેખવાથી તેમજ સાંભળવાથી તે પદામાં વિતર્ક કરવા; જેમકે દૂરથી ધૂમાડાને દેખીને તર્ક કરવા કે, ધૂમાડા છે, માટે અગ્નિ હાવાજ જોઇએ. અથવા ભોજનના સમયમાં ભેાજન કરનાર માણસે કહ્યું કે સ ધવને લાવા, ત્યારે વિચાર કરે જે, સિધવના અ ઘેાડા અને લવણુ એ છે, પરંતુ લેાજનના સમય હાવાથી સિંધવના અર્થ લવશુજ થઈ શકે, પશુ અશ્વ નહીં, માટે લુણ લાવવું, એવા વિતર્ક કરવા, તેનું નામ વિતનામને પાંચમા ગુણુ જાણવા. ૫ ૫ ૫ યુકિત અને શાસ્ત્રથી વિરૂદ્ધ એવા જીવહિંસા, અસત્ય, ચારી તથા પરસીંગમન આદિ આ લાકમાં તાડન, તન, અપકીર્ત્તિ આદિ