________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણી જૈનાની વત માન સ્થિતિ અને કૃતવ્ય.
66
પહેલાં “ માર્ડન રીવ્યુ ” નામક અ’ગ્રેજી માસિક પત્રમાં શ્રીયુત લાલાલજપતરાય અહિંસા ધર્મ, સત્ય કે ઘેલછા ” એ વિષય ઉપર લેખ લખ્યા હતા અને તેમાં જૈના અહિંસા ધર્મને કેવા વિપરીત અર્થ કરી અંધ શ્રદ્ધાથી વળગી રહ્યા છે, તે વિષે સારૂં વર્ણન આપ્યુ હતુ. પ્રસ્તુત લેખમાં તેમણે લખ્યુ હતુ કેને લીલેાતરી આદિ ન ખાવામાં બહુ સાવચેત રહે છે પણ વ્યાપારમાં અન્ય મનુષ્યનાં ગળાં કરવામાં અને ગરીખ વિધવાઓનુ ધત ઉચાપત કરવામાં ડરતા નથી. અહિંસા ધર્મના આ કેવા વિપરીત અર્થ ? વાસ્તવિક રીતે જોઇએ તે જૈનધર્મના સિદ્ધાંતા અને આચારો અન્ય ધર્મોના કરતાં અતિ ઉચ્ચ અને અને આચરણુ કરવા લાયક છે; પર ંતુ દીલગીરીની વાર્તા છે કે આપણા ધર્મના આચારો અને સિદ્ધાંતા અંધારાંમાં જ પડેલા છે. મેટે ભાગે જૈનેતર પ્રજાને જૈનધર્મ એ શું છે અને તેમાં કેવા ઉચ્ચ પ્રકારનું તત્ત્વજ્ઞાન રહેલુ છે, તેની બહુ જ ઓછી ખબર હોય છે. અને તેથી જ વારવાર જૈનધમ સમધી તે ખોટા વિચારા દર્શાવે છે.
For Private And Personal Use Only
૧૬૩
શ્રાવકવર્ગનું અવલેાકન કરતાં કરતાં અમે વિષયાંતર કર્યું છે તે માટે વાંચક અન્ધુઓની ક્ષમા માગી મૂળ વિત્રય ઉપર આવીએ છીએ. મેટાં શહેરોમાં વસતા શ્રાવક અન્ધુએ ઘણે ભાગે ધનવાન હોય છે અને તેઓ બાહ્ય રીતે સુખી હાવાનુ જણાય છે. તે સિવાય શહેરામાં વસતા જૈના અને ગામડામાં વસતા રેનેાની મઢુંજ દયાજનક સ્થિતિ છે. નિર્વાહને માટે તેએ અનેક પ્રકારનાં હલકા અને કુડકપટવાળા વ્યાપાર કરે છે અને પેાતાનું મુશ્કેલીથી ગુજરાન ચલાવે છે. ધર્મનું જ્ઞાન તેઓને હાતુ નથી અને તેથી તેએ આચાર વિચારમાં પણ શિથિલ હોય છે. કેટલાંક એવા ગરીબ જૈન કુટુ એ છે કે તેમને ખાવાને પૂરૂ ધાન્ય અને પહેરવાંને પૂરાં વઓ પણ મળતાં નથી અને તેમની સ્ત્રીએ મજુરની માક કામ કરતી હોય છે. ધનવાન કહેવાતા જૈને મેજાખમાં, ગાડીઘેાડે ફરવામાં અને નાટક તમાશા જોવામાં પોતાના વખત ઘણે ભાગે વ્યતિત કરતા હોય છે; તેથી ગરીબ જૈન વર્ગની શું સ્થિતિ છે, એ જોવાનું અથવા સાંભળવાનુ તેમનાથી બની શકતુ નથી. ધનવાન જૈન મન્ધુએ, તમને તમારા ગરીબ ભાઇઓની લેશમાત્ર પણ દયા આવતી નથી ? તેમની દુઃખી સ્થિતિ જોઈ તમારૂ અંતઃકરણ ખળતુ નથી? શામાટે હસેા છે ?શા માટે અડુ કાર કરી છે ? તમારૂ ધન, તમારો વૈભવ અને તમારૂ સુખ ક્ષણુસ્થાયી એમ તમે જાણતા છતાં શામાટે તમારા ગરીબ ભાઇએની સંભાળ રાખતા નથી? શામાટે તમારા ધનના, તમારી શક્તિના અને તમારી લાગવગને તમારા ગરીમ બન્યુંએના દુઃખા નિવારણ કરવાને સદુપયેાગ કરતા નથી? દાનધર્મ એ જૈન શાસ્ત્રોમાં મુખ્ય ધર્મ મનાયેા છે, તેને તમે જૈનધમી થઇ શામાટે ત્યજી દીધા છે ? શ્રાવકનુ વન કૈટવુ' ઉચ્ચ, કેટલું' પવિત્ર, કેટલું આદર્શ અને કેટલુ દયાળુ હોવુ જોઇએ, એના
