________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કમ મિમાંસા.
છે, તેમાં દરેક જીવ પિતાને ખપ પુરતી તે ગ્રહણ કરે છે, તે પૃથક પૃથક પુદ્ગલેને એકઠા કરવાનું કાર્ય સંઘાતન નામનું નામકર્મ કરે છે. જેમ દંતાળી નામનું ખેડુતનું એજાર વિશેષ છે, તે છુટા વેરાયેલા તૃણના સમૂહને એકઠા કરવાનું કાર્ય અને જાવે છે, તેમ આ સંઘાતન નામનું કર્મ પણ એ કાર્ય બજાવે છે.
આ શરીર રચનામાં કયું કર્મ અને કઈ શક્તિ શું શું કાર્ય બજાવે છે, તેનું વિગતવાર વર્ણન આપણે જાણી ગયા પછી આપણી એવી ખાત્રી થાય છે કે એ કાર્ય જીવ બનાવે છે.
ચાર ગતિની અંદર જીવને ઉપજવાની ચોરાશી લાખ યોનિ છે, જે જે નિમાં જીવ ઉત્પન્ન થવાનું હોય છે, તે તે ચેનિના લાયક પિતાનું શરીર બનાવે છે. એ ચોરાશી લાખનું વર્ણન સમજવા જેવું છે. સાધારણ લોકોક્તિ પણ એવી છે કે જીવ ચોરાશીના ફેરા ફરે છે, એ ચોરાશીને કે ટાળી પિતાનું શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રગટ કરવું એ ખાસ કૃતવ્ય છે.
( અપૂર્ણ.) વકીલ નંદલાલ લલુભાઈ.
વડેદરા.
કર્મ મિમાંસા.
હમે ઉપર કહી ગયા છીએ કે મનુષ્યએ કઈ પ્રકારની પ્રબળ ઈચછા કરતા પહેલાં બહુ વિવેક કરવો આવશ્યક છે. તેને ખબર હોતી નથી કે પ્રબળ ઈચછા દ્વારા તે કેવા મહાન સામર્થ્યને ગતિમાન કરે છે, અને તેના વિકાસક્રમમાં એ ઈચ્છાના પરિપાક કાળે ઉત્પન્ન થવા એગ્ય પરિણામ શું પ્રતિબંધ ઉપજાવે છે. દ્રવ્યની પ્રબળ વાસના આત્માને દ્રવ્યનો સંયોગ સાધી આપ્યા વિના રહેતી નથી. હરકેઈ પ્રકારે તેની પ્રાપ્તિ થાય તેવા સંયોગે તે ઈચછાને વેગ સાધી આપે છે અને તેની પાસે અસાધારણ પુરૂષાર્થ કરાવી તે ઈચ્છા ઈષ્ટની સાથે આત્માને મીલાવે છે. પરંતુ તે પ્રાપ્ત થયા પછી આત્માની શું અવસ્થા થાય છે તે જ્ઞાનદ્રષ્ટિએ જોતાં ખરેખર બહુ ખેદ અને પરિતાપ ઉપજાવનાર છે. એ દ્રવ્ય સામગ્રી આત્માના વિકાસકમમાં સહાયક થવાને બદલે ઉલટી વિન્નકર થાય છે. પછી તે મનુષ્ય ઘણીવાર એક ભોગને જંતુ બની જાય છે. મહાત્મા જેસસકીટે એક સ્થાને કહ્યું છે કે સેયના નાકામાથી ઉંટને સરૂ નીકળવું સંભવિત છે, પરંતુ ધનીક મનુષ્યને ઈશ્વર
For Private And Personal Use Only
