Atmanand Prakash Pustak 012 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

આત્માનંદ પ્રકાશ
જતા હતા. ધર્મના પ્રચારને માટે ભારતવર્ષના આ છેડાથી તે પેલા છેડા સુધી કે પણ પ્રકારના પ્રતિબંધ રહિત વિચરતા હતા. અમુક ઉપાશ્રય અને અમુક શેઠિઓએના ગુરૂઓ તરીકે ઓળખાતા ન હતા પરંતુ સર્વસંગના ત્યાગી થઈ દુનિયામાં ફરતા હતા. કોઈપણ પ્રકારના સ્વાર્થ વગર, કેવળ જગના ભલાને માટે જ તેમનું પાવન જીવન અર્પાયેલું હતું. જગના ઉપર કેઈપણ જાતને ભાર નહી ન્હાંખી ફકત પિતાના બલેજ, વિદ્યાભ્યાસ કરતા હતા. દેશ દેશાંતરમાં ફરી, અનેક કષ્ટ વેઠી, પિતાના જ્ઞાનની, બુદ્ધિની અને ચાતુર્યની વૃદ્ધિ કરતા હતા. જગને સન્માગમાં જાલાવવા માટે ઉપદેશકપણાને ઝુંડે હાથમાં લઈ, ધમ, જાતિ કે સમુદાયના ભેદ ભાવ રહિત સર્વત્ર સબંધ આપતા હતા. લાખો મનુષ્યને, સદાચારથી ભ્રષ્ટ થતા અટકાવી, જીંદગીના ઊંડા રહસ્ય સમઝાવી, તેમનું જીવન સફળ કરાવતા હતા. નીતિને સદુપદેશ આપી, પ્રજાને પિતાના કર્તવ્યનું ભાન કરાવતા હતા. આખી દુનિયાને શાંતિના શીતળ સરોવરમાં સ્નાન કરાવી આંતરું અને બાહ્ય મેલથી મુક્ત થવા માટે–સર્વેરિ તુ વિના સર્વે સન્તુ નિરામયા સર્વે માન પરથંતુ મા વઢવાત ” એ મહામંત્રને પાઠ નિરંતર સંભળાવતા હતા. મનુષ્ય જાતનું ભલું કરવામાં તત્પર રહેતા હતા, એમાં આશ્ચર્યજ શું, પરંતુ પશુગાનું પણ હિત કરવામાં તેઓએ જીવને આપી દીધા છે. ધમનું ઉત્કર્ષ અને મહાત્મ્ય વધારવા માટે, પ્રતિપક્ષીઓ સામે ટટાર થઈ ઉભા રહેતા હતા અને નીતિપૂર્વક શાસ્ત્રાર્થો,-વાદવિવાદો કરી વિપક્ષીઓને મદ ઊતરતા હતા. અનેક રાજા મહારાજાઓને સદુપદેશ આપી, જગતમાંથી હિંસા–રાક્ષસીને નાશ કરાવતા હતા અને સકલ પ્રાણી ગણને અભયદાન અપાવતા હતા. દેશની પ્રજાના દુઃખો દૂર કરાવતા હતા. એ બધું તે મહાત્માઓનું કમગ કે હતું તે જણાવવા માટે કહ્યું. હવે તેમના જ્ઞાન મેગની પણ છેડી તપાસ કરીએ.
તે વખતના સાધુઓ મહા વિદ્વાન હતા. સ્વધર્મ તથા પરધમના સકળ સિદ્વાંતેમાં પારંગત હતા. કેવળ ધામિક જ્ઞાનમાં જ કુશળ હતા એમ નથી. પરંતુ વ્યાવહારિક જ્ઞાનમાં પણ તેઓ તેટલાજ ઉત્તીર્ણ હતા. વિદ્યાના કેઈ પણ વિષયમાં તેમની અખલિત ગતિ હતી. પિોતાના જ્ઞાનનો લાભ ભવિષ્યની પ્રજાને પણ મળે તેટલા માટે, તથા સાહિત્યની સમૃદ્ધિની માટે, તેમણે હજાર ગ્રંથ લખ્યા છે. ન્યાય, વ્યાકરણ, કાવ્ય, કષ, અલંકાર, તિષ, વૈદક, શિ૯૫ અને નીતિમાંથી કઈ પણ વિષય એવો નથી કે જેમાં તેમની ગતિ ન હોય અથવા તે વિષયમાં તેમણે કાંઈ લખ્યું નહીં હોય!! કેવળ વિદ્વાનેનાજ ઉપયોગમાં આવે તેવાજ છે. રચ્યા છે તેમ નહીં પરંતુ જડ બુદ્ધિવાળા સાધારણ માણસે, બાળકો અને સ્ત્રીઓ પણ સમજી શકે અને સાર ગ્રહણ કરી શકે તેટલા માટે, તે તે વખતની પ્રચલિત