________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અહિંસાની પુષ્ટિ માટેના પ્રતિપાદન કરેલા પ્રમાણુ વા. ૧૦૫ સુખી તે સત્ય ધર્મ (અહિંસાદિક) ના સેવનથી થવાય છે, નહિ કે સુખમાં મરવા-મારવાથી (સુખી થવાય છે). એમ સમજી સુખી થવાનો ખરે રસ્તે આદરવો અને ખોટા રસ્તે તજી દે. લાંબા અભ્યાસથી જ્ઞાન અને સગતિ સાધન
ગ્ય સુસમાધિ પ્રાપ્ત થયેલા સ્વગુરૂનું મસ્તક સુધમની અભિલાષાવંત શિષ્ય કાપી નાંખવું નહિ, એમ સમજીને કે આવી સારી અવસ્થામાં પ્રાણત્યાગથી ગુરૂ ઉચ્ચપદને પ્રાપ્ત થઈ શકશે. એ માન્યતા તદ્દન ભૂલ ભરેલી છે અત એવ તજવા
ગ્ય છે. કેમકે સસાધન સંપન્ન ગુરૂ સત્સાધન ગે જ્યારે ત્યારે સારું જ ફળ પામી શકશે, પણ તેનું શિરછેદન કરનારને તે પ્રાણપીડન જનિત હિંસાના જ ભાગી થઈ પાપબંધ ઉપરાંત બીજું કંઈ ફળ પ્રાપ્ત થશે નહિ.” (જે મુગ્ધ શિષ્ય પિતાના ગુરૂને જીવતા દાટી દઈ તેમણે સમાધિ લીધી માને છે-કહે છે તેમને પણ
આ દોષ કેમ લાગુ ન પડે? જીવતા દાણ્યા પછી દાટનારના પરિણામે સારા જ ટક્યા રહે એનું પણ શું પ્રમાણ કહી શકાય?). વળી “ખાર પટીયની પેરે શરીર છુટી જવા માત્રથી મેક્ષ માની લઈ મુગ્ધજનેને વિશ્વાસ બેસાડવાને માટે લોભ વશ થઈ સ્વપર પ્રાણ ત્યાગ નહિં જ કરે જોઈએ. આવી દુષ્ટ માન્યતાથી અનેક દુકૃત્ય થવા સંભવિત છે. વળી ક્ષુધાતુર એવા કેઈ માંસભક્ષી પ્રાણુને દેખી સ્વમાંસનું દાન દેવાની ઉતાવળથી આત્મઘાત પણ નહિં કરવું જોઈએ. કેમકે એક તે એ માંસભક્ષી જીવ દાન પાત્ર નથી. બીજું માંસ દાન જ ધર્મ-શાસ્ત્ર વિરૂદ્ધ અને નિદ્ય છે. અને ત્રીજું “આત્મઘાતી મહા પાપી” એ પણ લોક પ્રસિદ્ધ કથન છે. એથી દેહ મમત્વ રહિત છતાં પણ સ્વમાંસદાન એવા માંસભક્ષીને દેવા ઉતાવળથી આત્મઘાત કર એ કેવળ અનુચિત ન્યાય વિરૂદ્ધ અને પાપ ભયુ” જ છે, એમ સિદ્ધ થાય છે. “ન્યાય-શાસ્ત્ર વિશારદ સદ્દગુરૂઓની સેવા કરી જેણે શુદ્ધ શાસ્ત્ર રહસ્ય જાણ્યું છે, એ વિશુદ્ધ મતિવંત મહાશય (શુદ્ધ) અહિંસાને આશ્રય કરે છે તે પૂર્વોક્ત મેહજાળમાં કેમ જ પડે? અપિતુ નજ પડે.” “પ્રિય, પથ્ય અને તથ્ય વચન તજીને ચાડી-ચુગલીવાળું, હાસ્ય ભરેલું, વિરોધવાળું, બકવાદ જેવું તથા બીજું જે કંઈ શાસ્ત્ર વિરૂદ્ધ વચન બેલાય તે બધું સિંઘ લેખાય છે. કેમકે એવાં વચનથી વસ્તુતઃ લાભ કશું થતું નથી, પણ નુકશાન તે પારાવાર થવા સંભવ રહે છે. જે વચનથી પ્રાણી વધાદિ પાપ પ્રવતે તે બધાં છેદન, ભેદન, મારણાદિક નિર્દેશક વચને સદોષ હોવાથી સુજ્ઞજનેએ જવા - ગ્ય છે. અરતિ યા અપ્રીતિકારી, ભીતિકારી, ખેદારી, વૈર, શેક અને કલહકારી તથા પરને તાપકારી એવું બીજું બધું વચન અપ્રિય જાણવું. જે વચન વસ્તુતઃ સ્વર હિતરૂપ નહિ થતાં ઉલટું અહિત–દુઃખરૂપ (પ્રગટ કે પરિણામે) અત્યારે કે આગળ થાય તે અપથ્ય જાણવું. “વિષય-કષાયાદિ પ્રમાદવશાત્ જે કંઈ વચન સ્વીપરને હાનિકારક થાય, એવું વિપરીત વિદાય તેવું વચન અપષ યા અને સત્ય જાણવું. કિન્તુ એકાન્ત હિત બુદ્ધિથી પ્રમાદ દોષ રહિત સત શાસ્ત્રાનુસાર કંઈ ઉપદેશવામાં આવે તે સઘળું પરિણામે સુખદાયી હોવાથી સત્ય અવિતથ છે.
ઈતિશમ.
For Private And Personal Use Only
