________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૮
આત્માનંદ પ્રકાશ,
યતઃमदिरा तो गुण ज्येष्टा, लोकघय विरोधिनी;
कुरुते दृष्ट मात्राऽपि, महिला ग्रथिनं जगत् ।। १ ॥ ભાવાર્થ-મદિરા કહેતા દારૂના ગુણ કરતા પણ જેને વિષે વિશેષપણું રહેલું છે, અર્થાત્ મદિરા કરતાં પણ કેફ તથા ઉન્મત્તપણે જેને વિષે ઘણું જ રહેલું છે, એવી સ્ત્રી જે છે તે ઈહલોક તથા પરલેક બન્નેને વિરોધ કરવાવાળી છે.–બને ભવને બગાડવાવાળી છે. જેમ મદિરાપાન કરનાર માણસ ગાંડા થઈ ઈહલેકને બગાડે છે, તેમજ પરલોકને વિષે દુગતિમાં જઈ પડે છે, તેમજ સ્ત્રી પણ આ ભવ તેમજ પરભવમાં પણ દુગતિ આપવાવાળી છે. મદિરાનું પાન કરી માણસ ગાંડે થઈ જાય તેમાં આશ્ચર્ય નથી કારણ કે તે કેફી વસ્તુ છે, પરંતુ મહા આશ્ચર્યની વાત તો એ છે કે સ્ત્રી તે પોતે દેખનાર જગને દેખતા વારજ ગાંડુ બનાવી દે છે, તેથી જ સ્ત્રીને મદિરા કરતા વિશેષ કફવાળી કહેલી છે. અર્થાત્ સ્ત્રીના મેહપાશમાં સર્વ જગત્ જકડાઈ જાય છે.
अथवा मुंमंशिरोवदनमेतदनिष्टगंध, निदाटनेन जरणं चहतोदरस्य, गात्रं मोन मलिनं गत सर्व शोनं, चित्र तथापि मनसोमदनेऽपिवांग ॥१॥
ભાવાર્થ-કામની બલિહારી છે, કારણ કે જે વિવિધ પ્રકારના ભેજન કરનારાના, નાના પ્રકારના વસ્ત્રાલંકારને ધારણ કરનારાના, પુષ્પગંધ માલ્યાદિકના શેખીનેના તેમજ ઇંદ્રિયે પ્રબલ હોય તેના મનને વિષે તો વિષય વાંચ્છના ઉત્પન્ન કરે છે તે તો યોગ્ય જ છે, કારણકે ઉપરના તમામ વિકારને જ કરનારા છે, પરં. તુ ત્યાગીયોના મનને વિષે પણ વિષયવાંચ્છના થાય છે, તેજ આશ્ચય છે. જેમકે મસ્તક મુંડન કરાવ્યું હોય, વદન કહેતા મુખ દુર્ગધથી ભરેલું હોય તેમજ ભિક્ષા ફરવાથી અંતપ્રાંત, લુખે સુકે આહાર કરવાથી જેનું ઉદર પાતાળમાં પેશી ગયું હેય, શરીર પણ મળ વડે કરી મહા મલીન હોય તો પણ તેવા ત્યાગીઓના ચિતને વિષે વિષયવાંચ્છના થાય છે તેજ આશ્ચર્ય છે.
પુરૂ કામી હોય તે પૈયને ધારણ કરી શકતા નથી. કહ્યું છે કે સ્ત્રીને નહીં દેખેલી હોય તે દેખવાની ઈચ્છા કરે છે અને દેખ્યા પછી આલિંગન કરવાની અભિલાષા કરે છે, આલીંગન કર્યા પછી અભેદપણને કહેતા અન્યોન્યપણાથી પૃથક ન થવાય તેવી અભિલાષાને કરે છે, પણ સંબંધ થકી મુક્ત થવાની ઈચ્છાને કરતા નથી. અરસપરસ સ્ત્રી પુરૂષો લપટાય છે, તેમાં કાંઈ આશ્ચર્ય નથી, પરંતુ સ્ત્રી તે પુરૂષોને કેવળ ઉન્મત્ત જ બનાવે છે, કહ્યું છે કે –
For Private And Personal Use Only
