Atmanand Prakash Pustak 009 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૭૮
આત્માનંદ પ્રકાશ,
ત્રણ કરણ કરીને અંતરકરણને પહેલે સમયે ઉપશમ સમ્યકત્વ પામેછે, પણ તે ત્રણ પુંજને કરતે નથી અને તે પછી ઉપશમ સમ્યકત્વથી પડી અવશ્ય મિથ્યાત્વમાંજ જાય છે. ” આ વિષે તત્વ શું છે? તે કેવળી ભગવાન જાણે છે. - હવે ક૯૫ ભાષ્યને વિષે કહેલ ત્રણ પુંજને સંક્રમણ વિધિ બતાવે છે–મિથ્યાત્વના દલિયા રૂપ જે પગલે છે, તેમને ખેંચીને જે સમ્યગ્દષ્ટિ તે જેના પરિણામ વિશેષ વધતા છે તે સમ્યકત્વ અને મિશ્ર એ બંનેની મધ્યે સંક્રમાવે છે, અને સમ્યગ્દષ્ટિ મિશ્ર પુદ્ગલેને સમ્યકત્વમાં સંક્રમાવે છે, અને મિથ્યાત્વી મિશ્ર પુદ્ગલેને મિથ્યાત્વમાં સંક્રમાવે છે અને સમ્યકત્વના પુદ્ગલેને મિથ્યાષ્ટિ મિથ્યાત્વને વિષે સંકમાવે છે પણ મિશ્રમાં સંક્રમાવે નહી-એ પ્રકારે પણ મિથ્યાત્વ ક્ષીણ ન થયું હોય ત્યાં સુધી સમ્યદ્રષ્ટિએ નિયમાએ ત્રણ પંજવાલાય છે. મિથ્યાત્વનો ક્ષય થતાં નિચે બે પુજવાલા હાય છે, અને મિશ્રને ક્ષય થતાં એક પંજવાલા હોય છે, અને સમ્યકત્વને ક્ષય થતાં ક્ષાયિક સમકિતી હોય છે, ઉપર જ્યાં જયાં સમ્યકત્વ, મિશ્ર અને મિથ્યાત્વ એ ત્રણ શબ્દ જવામાં આવ્યા છે, ત્યાં ત્યાં મેહનીય સબ્દ સાથે જોડવાથી સમ્યકત્ત્વ મેહનીય, મિશ્ર મેહનીય અને મિથ્યાત્વ મેહનીય એમ જુદા નામ પડે છે.
વલી કર્મગ્રંથના અભિપ્રાયે એમ છે કે, “પહેલેવેલે સમ્યકત્વ પામેલ છવ સમ્યકત્વમાંથી પતિત થઈ મિથ્યાત્વને પામ્યા છતાં ફરીથી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાલી કર્મ પ્રકૃતિને બાંધે છે, અને સિદ્ધાંતના અભિપ્રાય પ્રમાણે એમ છે કે, જેણે ગ્રંથિભેદ કરી સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરેલ છે, એ જીવ સમ્યકત્વથી પતિત થઈ પુનઃ કર્મની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ બાંધતા નથી. આ સ્થલે સમ્યકત્વના વિચારને માટે ઘણું ચર્ચા છે, પણ તે બીજા ગ્રંથેથી જાણી લેવું. સમ્યકત્વ કેટલા પ્રકારનું છે? તેવી શંકા થતાં તેને દૂર કરવાને
સમ્યકત્વના ભેદ બતાવવામાં આવે છે–સમ્યકત્વ સમ્યકત્વના ભેદ એક પ્રકારે છે, તેમ બે, ત્રણ, ચાર, પાંચ અને
દશ પ્રકારે પણ છે, એમ અનંતજ્ઞાની શ્રીતીર્થકર ભગવાને કહેલું છે.