________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન દર્શન અને તેનું સંક્ષિપ્ત દિગ્દર્શન. ટહે त्रिवर्ग साधमोपाय प्रतिपादन तत्पराः । धानकरस सारार्था सासं कीर्णकयोच्यते ॥५॥
આ લેકમાં ચાર પ્રકારની કથા અર્થ, કામ, ધર્મ અને સં. કીર્ણ નામની છે. અર્ય કથા અંતઃકરણને કલુષિત કરવાના કારણને લઈને પા૫ઉપાર્જન કરાવી દુર્ગતિપાતક ગણાયેલી છે. કામકથા રાગજનક ઇચ્છાઓ ઉત્પન્ન કરનારી હોવાથી કુગતિના અનંતર કારણભૂત છે. ધર્મકથા અંતઃકરણને નિર્મળ કરનાર હોવાથી પુણ્ય અને પાપ કર્મની નિર્જરા કરે છે અને તેમ થવાથી સ્વર્ગ અને મેક્ષના કારણભૂત તરીકે ગણાયલી છે. સંકીર્ણ કથા જુદા જુદા રસવાળી હવાથી ધર્મ અર્થ અને કામરૂપ ત્રિવર્ગની સાધનાના ઉપાયભૂત મનાયેલી છે.
કથા શરીરના ઉત્તમાંગ ધર્મકથામાં ઉત્તમ પંકિતમાં ગણાયેલા મનુ નાં જીવનચરિત્ર બેધનીય એટલા માટે હોય છે કે તેઓના ચરિત્ર ઉત્તમ સગુણથી ભરચકહેવાથી જગતના ઈતિહાસના અમરપૃષ્ણે ઉ. પરમુદ્રિત થાય છે અને ભવિષ્યની સર્વપ્રજા મુખ્યત્વે એ મહાકાર્યથી એમની સ્મૃતિ સાચવી શકે છે અને પછીથી તજજન્ય અનુકરણ કરવામાં પ્રઘનશીલ બને છે. જીવનચરિત્રેના પાત્રની જીવન્ત મૂર્તિઓ કે જેઓએ પિતાની સુગંધને પૃથ્વીના પટ ઉપર પાથરી દીધી હોય છે તેવી જીવન્ત મૂર્તિઓ વાંચકોના હૃદયમાં ઉત્સાહ પ્રેરી હદયને પુરૂષાર્થ પ્રેમી બનાવે છે. એક વિદ્વાને કહ્યું છે કે “જે ચરિત્ર અથવા કથાઓ વાંચકના હૃદયમાં મલિન ભાવને નિર્બલ કરી ઉચ્ચભાવને ઉત્તેજિત. કરે નહિ અથવા તે મહાનું પ્રતિભાનું પ્રતિબિંબ બતાવી વાંચકની શકિતઓને વિકાસ આપે નહિ તે માત્ર ચક્ષુને વ્યાપાર છે. ”મ-: હાત્માઓની કથામાંથી શું મળી શકે છે તે સંબંધે એક છગ્રેજ. નીચે પ્રમાણે વિચારે બતાવે છે.
One comfort is that great men taken up in any way are profitable Company.
જે મનુષ્ય ખરેખર મેટા હોય છે તેઓના જીવનને ગમે તે
For Private And Personal Use Only
