Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Suyagado Terapanth

Author(s): Tulsi Acharya, Nathmalmuni
Publisher: Jain Vishva Bharati

Page 228

४०४
सूयगडो २ आहारति पुढविसरोरं आउसरीरं तेउसरीरं वाउसरीरं वणस्सइसरीरं तिसपाणसरीरं ? ] ' । 'णाणा विहाणं तसथावराणं पाणाणं सरीरं अचित्तं कुव्वंति। परिविद्धत्थं तं सरीरं पुवाहारियं तयाहारियं विपरिणयं सारूविक संतं ['सव्वप्पणत्ताए आहारेंति] 1
१. वणप्फइ (क)।
प्रथमपद्धतेरालापकेषु 'तसपाणसरीरं' इति २. वनस्पतेरालापकानां पद्धतिद्वयं विद्यते । पाठः कोष्ठके नियोजित:, द्वितीयपद्धतेरालापप्रथमायां पद्धतौ द्विचत्वारिंशत् आलापका: केषु च आदर्शानुसारी पाठः स्वीकृतः । सन्ति । द्वितीयस्यां च द्वात्रिंशत् आलापकाः । 'तसपाणसरीर' इति पाठस्य नियोजनं निराद्वयोः पद्धस्योः को भेदोऽस्तीति चूर्णिव्याख्यया धारं नास्ति । 'णाणाविहाणं तसथावराणं न ज्ञातुं शक्यते । वृत्त्या दीपिकया च तत्रैका पाणाणं सरीरं अचित्तं कुब्वंति' इति पाठेन भेदरेखा खचितास्ति । प्रथमपद्धतौ-'ते जीवा स्वयमेव त्रसप्राणशरीरस्याहारः प्रतिपादितो आहारेंति पुढविसरीरं आ उसरीरं ते उसरीर भवति । वृत्तिकारेणाप्यस्य समर्थनं क्रियतेवाउसरीरं वणस्स इसरीरं' एतावान् पाठोस्ति । किंबहुनोक्तेन?, नानाविधानां त्रसस्थावराणां द्वितीयपद्धती-ते जीवा आहाति पूढवि- प्राणिनां यच्छरीर तत्ते समुत्पद्यमानाः सरीरं आउसरीर तेउसरीरं बाउसरीरं
'अचित्त' मिति स्वकायेनावष्टभ्य प्रासुकीवणस्सइसरीरं तसपाणसरीरं'। अत्र 'तस- कुर्वन्ति (वृ) । यदि वनस्पति. असप्राणपाणसरीरं' इति विशिष्टमस्ति । वृत्तिकार- शरीस्याहारं न कुर्यात् तहि उक्तपाठस्य दीपिकाकाराभ्यां द्वितीयपद्धते ाख्याया अन्ते
संगतिः कथं स्यात् ? अप्कायादिसूत्रेष्वपि उक्तवैशिष्ट्यस्य समर्थनं कृतमस्ति, यथा--
इत्थमेव लभ्यते । तेन उक्तपाठनियोजन सानां प्राणिनां शरीरमाहारयन्त्येतदवसाने
सम्यक्त लिभाति ।
३. नासौ पाठश्चूाँ व्याख्यातः । तत्रासौ द्रष्टव्यम् (व) । साना शरीरमाहारयन्तीति
पाठान्तररूपेण उल्लिखितोस्ति, नागार्जअंते ज्ञेयम् (दीपिका)। हस्तलिखितादर्शषु
नीयास्तु अवरं च णं असंबद्धं पुढविसरीरं प्रथमपद्धतेरालापका: पूर्ववद वर्तन्ते । द्वितीय
जाव णाणाविधाणं तसथावराणं पाणाणं शरीर पद्धतेरालारकेषु 'तसपाणत्ताए विउति'
अचित्तं कुव्वंति जंतवो, पुव्वविउटै चेव इति वैशिष्ट्यमस्ति । द्रष्टव्यः ४४ सूत्रस्य
जीवेणं जीवसहगतं आहारत्ताए गेण्हति, तंपि पादटिप्पणगतः संक्षिप्तपाठः ।
जया सरीरत्ताए परिणामेति तदा अचेतनीयदि वृत्त्यनुसारी पाठ: स्वीक्रियेत तदा
करोति,कथं वा अण्णण जीवेण परिग्गहितं ताव वनस्पतियोनिकाना सानां निरूपणं नान्य
अण्णसरीरत्ताए परिणमेति ? जया पूण परित्रोपलभ्यते ।
चत्तं भवति, जीवेण जेणेव सरीरगं णिवत्तियदि च आदर्शानुसारी पाठः स्वीक्रियेत तदा
तमासी तदा अण्णो जीवो आहरेति, (च)। वनस्पते: घसप्राणशरीरस्य आहारनिरूपणं
l नान्यत्रोपलभ्यते ।
५. सारूवियकडं (क, ख)। एतामभयमुखी समस्या समाधातुं अस्माभिः ६. आदर्शयो: 'संत' इति पदस्याग्रे क्रियापदं