________________
હરે! નારદને અપમાન કરતાં આ ખાને ભાર અસહ્ય થઈ પડશે. એક એક પળ જુગ જુગ જેવડી લાંબી લાગી. આખરે રજા મળી. અંદર જઈને જુએ છે તે ભગવાન રામચંદ્રકેટલીયે સુંદર સેનાની મૂર્તિઓ આગળ રાખીને આરતી ઉતારી રહ્યા છે. તેત્રીસ કરોડમાંથી આ કયા ધન્યભાગ્ય દેવતાઓ હશે કે જેમની સાક્ષાત શ્રી રામચંદ્રજી ઉપાસના કરે છે? નારદ તાકીને જોવા લાગ્યા.
નારદનું શંકાસમાધાન
હનુમાન પિતાને રામના સેવક માને છે પણ રામ પોતાને હનુમાનના સ્વામી માનતા હશે કે નહીં? રામના હૃદયમાં હનુમાન પ્રત્યે કે ભાવ હશે ?સ્વામીપણાને કે વડીલપણાને કે બંધુપણાનો કે પિતાપણાનો ?
નારદને આ વિષેની શંકા થઈ અને તેઓ રામને જ પૂછવા માટે ચાલ્યા. નારદ પોતે દુનિયાના ખબરપત્રી એટલે બીજાની મારફતે મળેલા સમાચાર એમને કામ ન લાગે. જાતે જ મુલાકાત લેવાને વિચાર કરી નીકળ્યા, પગુ બિચારાને તે દિવસે કડવો અનુભવ મળ્યો. દ્વારપાળ એમને અંદર જવા ન દે. દ્વારપાળ કહે છે કે મહારાજ, રામચંદ્ર પૂજામાં બેઠા છે. અત્યારે અંદર ન જવાય. પૂજા પૂરી થવા દે, પછી સુખેથી અંદર જાઓ.”
આભા બનેલા નારદ ઋષિ મનમાં વિચાર કરે છે કે રામ તે પ્રત્યક્ષ પરમેશ્વર, ત્રિલેકના સ્વામી બ્રહ્મા ચારે વેદનું ગાન કરીને થાક્યા પણ રામનું રહસ્ય બે સમજી શક્યા. યોગીરાજ શંકર હળાહળ પી ગયા ત્યારે રામનામથી જ એમને શાંતિ મળી. એવા સર્વેશ્વર શ્રી રામચંદ્ર વળી તેની પૂજા કરતા
- નારદજીએ મૂર્તિઓ એળખી કાઢીઃ “અરે,
આ તા લક્ષ્મણ, પેલો ભરત અને એથીયે ઊંચે બેસાડ્યો છે ભક્તરાજ હનુમાન. અહો આશ્ચર્ય ! અહો આશ્ચર્ય !”નારદે કેટલીયે વાર ભગવાનના સહસ્ત્ર નામે ગાયાં હતાં પણ “ભક્તને ભક્ત” એ ઈશ્વરનું નામ એમણે જર્યું ન હતું.
અને જ્યારે નારદે હનુમાનની પડખે ઊભી ચોટલીવાળી નાનકડી પોતાની મૂર્તિ જોઈ ત્યારે તે બિચારા શરમના ભર્યા પાણી પાણી થઈ ગયા અને પૂછવા આવેલા સવાલોના જવાબ લીધા વગર જ સમાધાન મેળવીને ત્યાંથી પાછા ફર્યા.
ભૂખ, ચીંથરિયાં કપડાં, ટાઢ, સખત વૈતરું, તિરરકાર, અયોગ્ય ઠપકે એ બધું ખરાબ છે. પણ કરજ તે એ બધાંથીયે બહુ ખરાબ છે.
X X તમારી નબળાઈઓનું–ન્યૂનતાઓનું હંમેશાં ધ્યાન રાખો અને સદા જાગૃત રહી તે દૂર કરવા પ્રયત્નશીલ રહો. પિતાની ઊણપને સાચવી રાખનાર કદાપિ થિર સફળતાને પહોંચી શકતા નથી.
- શરીરને સશક્ત અને તંદુરસ્ત રાખવાની, તેમાં નવજીવન પ્રેરવાની અને તેને નાશ પામતું અટકાવવાની મનમાં એવી શક્તિ છે કે જેને આપણે ખ્યાલ પણ ન કરી શકીએ.
- X X - સંજોગોને જીતવાને સાચે ઉપાય પિતાની જાતને એક બળવાન સંજોગરૂપ બનાવવી એ છે.
-*
*
* *
*
