Book Title: Vastupal na Aprasiddha Shilalekho tatha Prashastilekho
Author(s): Punyavijay
Publisher: Z_Mahavir_Jain_Vidyalay_Suvarna_Mahotsav_Granth_Part_1_012002.pdf and Mahavir_Jain_Vidyalay_Suvarna_
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230163/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || nayantu vItavaH || puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho [tIrthAdhirAja zatruMjaya uparathI maLela e zilAlekho tathA krusa graMthastha prazastilekho] AgamaprabhAkara munizrI puNyavijayajI A lekhamAM gUrjarezvaramahAmAtya vastupAla ane tejapAla saMbaMdhI adyAvadhi aprasiddha e zilAlekho ane dasa prazastilekho ApavAmAM AvyA che. upara jaNAvelA banne zilAlekho eka ja divase lakhAyelA che ane eka ja sthAnamAMthI maLa AvyA che, tethI A be zilAlekho vastupAla-tejapAle tIrthAdhirAja zatruMjayagiri upara karAvelI poLanA ja che te nizcita thAya che. bIjA zikSAlekhamAM zatruMjaya upara zrImadIzvarabhagavAnanA maMdiranI sAme poLa karAvyAno ullekha che tethI ema lAge che ke Aje jene vAghaNapoLa kahe che te poLanA sthAne vastupAla-tejapAlanI karAvelI poLa hovI joI e. prastuta zilAlekho paNa vAdhaNapoLanA samArakAmamAMthI maLI AvyA che tethI paNa A hakIkata vadhAre spaSTa thAya che. vastupAla-tejapAle karAvelI poLa kyAre jIrNa-zIrNa thaI haze? teno chIhAra ke tenA sthAne navIna poLa kyAre thaI? ane navI thayelI poLanuM vAghaNapoLa ' nAma kema thayuM ?--A hakIkata have zodhavI rahI. astu. pahelo zilAlekha saMskRtapadyamaya che. khIjA zilAlekhanI racanA saMskRta gadya-padyamaya che. banne zilAlekhomAM AvatAM keTalAM'ka padyo gUrjarezvarapurohita somezvaradevaviracita lavasahI-( AsmU )- prazastilekha, zrIudayaprabhasUriviracita sukRtakArtikallolinI, zrIarisiMha kuraviracita sukRtasaMkIrtana, ane zrInarendraprabhasUriSkRta vastupAlaprazasti AdimAM maLe che, tethI A zilAlekhono padyavibhAga vastupAlasaMbaMdhita sAhityamAMthI levAyo che te nizrita thAya che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava prastha te pahelA zilAlekhamAM vastupAla-tejapAlanI saMkSipta yazogAthA che, ane te bIjA zilAlekhanI pUrvabhUmikArUpa che. AthI e spaSTa thAya che ke vastupAla-tejapAle aviratapaNe lakSmIno vyaya karavAmAM pAchIpAnI nahotI karI; tema ja teo yuddhabhUmimAM jyavaMtA yoddhA hovA uparAMta uttama koTinA rAjanItijJa hatA. bIjA zilAlekhanI mukhya cAra hakIkato A pramANe che : 1. vastupAla-tejapAle zatruMjaya upara ujAMtAvatAra, staMbhanaka tIrvAvatAra, satyapura tIthavatAra, naMdIzvarAvatAra ane zakunikAvihArAvatAranA nAme pAMca tIrtharamAraka maMdiro karAvyAM hatAM, indramaM5 karAvyo hato, kAdiyakSanA maMdirano jIrNoddhAra karAvyo hato, tejapAlanI patnI anupamAnA nAmanuM anupamA sarovara baMdhAvyuM hatuM, ane mULanAyaka zrI AdIzvarabhagavAnanA maMdira sAme pUrva-pazcima-bhAgamAM potAnI ane potAnA bhAIonI mUrtio sahita eka poLa karAvI hatI. 2. vastupAlanAM mAtA-pitA ane bhAIonAM nAmono ullekha. 3. vastupAla-tejapAlana zrIsaMdha pratye ananya bahumAnavALo bhaktibhAva. 4. vastupAla, gUrjarezvara mahArAjA viradhavala, lAvaNyAMga-luNiga (vastupAlanA moTA bhAI), malladeva-mAladeva (vastupAlanA moTA bhAI), tejapAla (vastupAlanA nAnA bhAI), jaitrasiMha (vastupAlanA putra), ane lUNasiMha(tejapAlanA putra)nI guNAnuvAdapUrvaka yazogAthA. A banne zilAlekhone zilA upara lakhanAra khaMbhAtanivAsI vAjaDano putra dhruvaka aTakavALo jayasiMha che. giranAranA zilAlekhonA AdhAre A jayatasiMhanuM aparanAma jaitrasiMha hatuM ane te kAyastharvazIya vAliganA putra sahajiganA putra vAjAno putra hato e hakIkata jANI zakAya che. pahelA zilAlekho kotaranAra bakulasvAmI nAmanA zilpIno putra dhuvaka aTakavALo puruSottama che. giranAranA zilAlekhonA AdhAre A puraSottama vastupAle zatruMjaya upara bAMdhelA idramaMDapa ane naMdIzvarAvatAranA mukhya zipI somadevanA putra bakulasvAmIno putra hato e jANI zakAya che. bIjA zilAlekhano kotaranAra kumArasiMha nAmano sUtradhAra che. A kumArasiMha sUtradhAra vAhaDano putra hato te hakIkata giranAranA zilAlekho uparathI jANI zakAya che. Aja sudhImAM upalabdha thayelA vastupAlanA zilAlekhonI lipi ane utkIrNana suMdara che. potAnA zilAlekhonuM lipisauSThava barAbara jaLavAya te mATe lekhanakaLAmAM siddhahasta lekhakanI ane tadanusAra te lekhane suMdara rIte kotaranAra sUtradhAranI vastupAla khAsa pasaMdagI karatA hatA. Aje upalabdha thatA vastupAlanA zilAlekhomAM lekhaka ane utkIrNaka kalAkAronA nAmavALA je lekho zatruMjaya, giranAra ane khaMbhAtamAMthI maLyA che temAM lekhaka ane utkIrNaka upara jaNAvelA ja che. lUNavasahI(A)nA zilAlekhamAM lekhakanuM nAma nathI tethI temAM jaNAvelo ukIrNaka sUtradhAra kalhaNanA putra dhAMdhalano putra caDezvara lipimAM ane kotaravAmAM siddhahasta haze ema lAge che. AvI, koInA paNa kArya sAthe tenA nAmane amara karavAnI vastupAla jevI mahAnubhAvatA virala vyaktiomAM ja hoya che. 1 juo giranAra InDizansa, i0 2, 21 29, 2 juo giranAra inDizansa, naM0 2, 23-24, 24-25, 26-27, 28-29 3 juo giranAra ikizansa, naM. 2, 21-23, 27-28, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlAkA kapileca malalAva kimapi kAyA mAnAnAmAtyAdizAsugrI mila kA nitala mula pAdarI suprAlImA tAmaMdImA rAtinigi kAlI rAkSAdarA kalAvida dina nArA (mAna gItsaMgA NR vala kathAnakAza kavika ka virudAta pAla dahamAvA mA nila4 saya mi zrIpAla saciva pradAna : vani navA manasa tAki kAma karUna zrI rAmAnAdinilAH saciva dAdI // anaMta 13 anAnAsa mAmalA kAma minITI tAvadAnasameta vAdyAdinA dAda timasi sImAmA sanAtanI bhupAla nakada mAnamarivAdhamAla bhAvita pArAsanasadamA parinapAtAlA liyagatamanupAlayanti pAla bhiSAmA ho bhani bhAvAsAJca kalamabadana arya zrImAna zAtigrAmAdyIvAlalavANI kRpa nAma kAnana prAsAda sAdikAnanavatarAcI kaDI lIhatAnA pinaTa ||dinii (mdinii|| kANI pIca bhadrAiDa: kaNabhizratAnAvipatiH sanA mahAdegule vidA diAtA lAgakAla :15 ghana grIvA kI nAkAmA lina AtA vikramasaMyama pradAtA to dharAja zatruMjayagiradhara uparathI, vAghaNa poLanA samArakAma daramyAna, tAjetaramAM maLI Avela mahAmaMtrA vastupAlanA vi. saM. 18nA be zilAlekho caina pahelo zikSA (505 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARRANGE ra CHARACTER PRO kAlAdhaNAlAnASHERE mitimAhatA sAmAjika amazins havAmAnAmA vinimalita ANA HEDEAnnasavAnamavAbaravAmAvalama CdduanAmAkara wardiodizAkAmarilavAmAmAgATavaDAlakaraNamImahayanyAsasa Me a nipaymshlespasati minImAlAdaarzAvAlanama samApanAvadarabanavilakAkAlanamalapukAzanikamA srd r mAnabiasardaausnATIma hAnIlagaaleebidavapamAna nAvArapavayamama emavAlayakAritAmAbamarana namasanakA a HlI tamAma hila RDAEETURIA masAsArAvadhAinaka barasAnAmA nAra daladAyabArahavalamsa Earaea yAdaECHERI vAvAmAmaupanAyavikAdhavana TOL kalitasiMharAvarAta ramavA jAva Lalgaerlan alalalalalaaaaanaaaaaaa ENERAMBrmetikAravAlAlamahAzavATA MalepirAmarAmAlAravAlAkSarAtamadhyatAmara kAlimAlAvAacher agrin lagaalaidh Aagaan magalAnAmA samyakathanamalavamAna dumInisvinAmumatisAvAkamAvaNavaNyAvAvadhivAsamA sAmaliaazAnA-sAmAzimiTAkAratAmayAmImahAmAyAjAla mAninAmalamAyagAamalanAnimAyabalatApatagaNamAlArAvibihAravAditA BAdhikAlAgrIgomA mazinuparanaaHdasAdAminamA vanapakSamAdAyavAdAti AbAvanavAyAaaaalagAdadAbAumAlAgasavanAvAhakamAnalamA EFFERague nAmAmAninavAsa vidhIvilinasamApadabhAvanimana mana bAyakAlidAsAnAyakA SUREFsapAlI gayAantre FREE masAnalamAyApAlagAvAmadAramatAnA SLCLOTHEREIPTEMLEUPERMEDIAETEREETDIDISTERS Pareeram ataamRREPLIEDIERSEPTER TOPATTERRBEIRUPARDESTRICTETAPTERPRETIREMENTS 22DESENDEmmeerajEBEEDLENTERNET SELECTRESSLEEPI FDMEDEPTETAPELDIEEERE ALTRA tIrthAdhirAja zatruMjayagirivara uparathI, vAghaNa poLanA samArakAma daramyAna, tAjetaramAM maLI Avela mahAmaMtrA vastupAlanA vi. saM. 1288 nA be zilAlekho paikIno bIjo zilAlekha (juo pAnuM 305). Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 305 khIA zilAlekhamAM AvatI zatruMjaya upara poLa karAvyAnI hakIkata sivAyanI anne zilAlekhonI hakIkato vastupAlanA saMbaMdhamAM racAyelA sAhityamAM ane prazastilekhomAM maLI Ave che; eTaluM ja nahi paNa A zilAlekhomAM jeno ullekha nathI tevI vastupAlasaMbaMdhI hakIkato Aje moTA pramANamAM maLI Ave che. teno saMkSipta nirdeza karatAM pahelAM prastuta banne zilAlekhono bhAvArthasahita akSarazaH pATha ane vastupAlane lagatA adyAvadhi aprasiddha dasa prazastilekho ane teno TUMka paricaya Apavo ucita lAge che. 302020 zilAlekhAka - 1 [1] // 60 // OM namaH zrIsarvajJAya || vizvasthitiprathamanATakasUtradhAro brAhmaM maho dhRtama......... .namrakirITakoTi zakra......... surA sa yugA [2] didevaH // 1 // svairaM bhrAmyatu nAma vIradhavalakSoNIM dukIrttirdivaM pAtAlaM ca mahItalaM ca jaladherantazca naktaM divaM / dhIsiddhAMjana nirmalaM vijayate zrIvastupAlAkhyayA tejaHpAla[3]samAhvayAbhavadidaM yasyA dvayaM netrayoH // 2 // deva svarnAtha ! kaSTaM, nanu ka iva bhavAn ? naMdanodyAnapAlaH, khedastatko'dya ? kenApyahaha ! hRta itaH kAnanAt kalpavRkSaH / huM mA vA [4] dastadetatkimapi karuNayA mAnavAnAM mayaiva prItyAdiSTo'yamurvyAstilakayati talaM vastupAlacchalena // 3 // vizve'smin kasya ceto dasya vizvAsamuccaiH prauDha-[5] zvetAMzuciH pracayasahacarI vastupAlasya kIrtiH / manye teneyamArohati giriSu. ..yate gahvareSu sarvotsaMgA.........jala ( 1 ) . yAti pAtAlamUlam // 4 sa eSa niH- [ 6 ] zeSa vipakSakAlaH zrIvastupAlaH [ padamadbhutAnAm ] | yaH zaMkaropi praNayivrajasya vibhAti lakSmIparirambharamyaH // 5 // kiM brU.........ha....nIra ni muSya zrIvastupAlasacivasya [7] guNapraroham / dainyA giro neka prItispRzaH kimapi yatra dRzaH patanti // 6 // ...... zlAghyo na vIradhavalaH kSitipAvataMsaH kairnAma vikrama - nayAviva mUrttimaMtau / zrI [8] [vastupAla] iti vIralalAma teja:pAlazca buddhi nilayaH sacivau yadIyau // 7 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNamahotsava grantha anaMta prAgalbhyaH [sa] jayati balI vIradhavalaH sazailAM sAMbhodhiM bhuvamanizamuddhartumanasaH / mantra[9][praSThau ] kamaThapati-kolA [cipa ]kalAmadabhrAM bibhrANa! mudamudayinIM yasya tanutaH // 8 // . naMdatu yAvadiMdu-tapanau satkarmaniSNAtatAM puSNAtu prayato jagannijaguNaiH prINAtu [10] [lokaM ] pRNaiH / zreyAMsi zrayatAM yazAMsi cinutAmenAMsi vidhvaMsatAM svAminya ...... vivAsanAM (1) ca tanutAM zrIvastupAlazciraM // 9 // duHsthatvena kadarthyamAnamakhilaM bhUrlokamA loka [11]yanAvirbhUtakRpArasena sahasA vyApAritazcetasA / pAtAlAdvalirAgataH svayamayaM zrIvastupAlacchalA ttejaH pAlamiSAnmahImanimiSAvAsAcca karNaH punaH // 10 // tena bhrAtRyu [12] gena yA pratipuragrAmAdhvazailasthalaM vApIkUpa nipAna kAnanasaraH prAsAdasatrAdikA / dharmasthAnaparaMparA navatarA cakre'tha jIrNoddhRtA tatsaMkhyApi na budhyate yadi 1 [13] raM tadvedinI medinI // 11 // kSoNIpIThamiyadrajaHkaNamiyatpAnIyabinduH patiH siMdhUnAmidaMgulaM viyadiyattAlA ca kAlasthitiH / itthaM tathyamavaiti yastribhuvane zrIva[14] stupAlasya tAM dharmasthAnaparaMparAMgaNayituM zaMke sa eva kSamaH // 12 // yAvaddavadunA vAsukinA vasumatItale zeSaH / iha sahacaritastAvattejaHpAlena vastupAlo'stu / / [15] 13 // zrIvikramasaMvat 1288 varSe pauSa zudi 15 zukre prazastiniSpannA || etAmalikhat vAjaDatanujanmA dhruvakajayatAsaMhAkhyaH / udakiradapi bakulasvAmisutaH puruSottamo vimalAM // * zilAlekhAGka - 2 [1] // 60 // OM namaH zrIsarvvazAya // devaH sa vaH zatamakhapramukhAmaraughakRtaprathaH prathamatIrthapatiH punAtu / dharmakramospi ki kevala eva loke nItikramo'pi yadupakramameSa bhAti // 1 // zrIvikramasaMvat 1288 [2] varSe pauSa sudi 15 zukre zrImadaNahilapuravAstanyaprAgvATavaMzAlaMkaraNa Tha0 zrIcaNDapAtmaja Tha0 zrIcaNDaprasAdAMgaja Tha0 zrIsomatanuja Tha0 zrImAzArAjanandanena Tha0 zrIkumAradevIkukSisaMbhUtena Tha0 zrINi [3] ga mahaM0 zrImAladevayoranujena mahaM0 zrIsejaHpAlAgrajanmanA caulukyakulanabhastalaprakAzanaikamArttaNDamahArAjAdhirAjazrIbhuvanaprasAda devasutamahArAjazrIvIradhavaladevaprItipratipannarAjyasarvai Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 307 zva[4]ryeNa saM[0] 77 varSe zrIzatruMjayojjayaMtaprabhRtimahAtIrthayAtrotsava prabhAvAvirbhUtazrImaddevAdhidevaprasAdAsAdita.............. ..tyena zrIzAradApratipannApatyena mahAmAtya zrIvastupAlena anuja mahaM0 zrItejaHpA[5] lena ca iha strakAritasauvarNadaMDa kalaza virAjitasaJcArutoraNAlaMkRta zrImadujayaMtastaMbhana katIrthadvayAvatArara.... nandIzvarasatyapurazakunikAvihArakapardiyakSAyatanodvAra anupamAbhidhA [ 6 ] namahA sarovaraprabhRtipradhAnadharmasthAnaparaMparAvirAjitasya zrIzatruMjayamahAtIrthamaulimukuTAyamAnasya zrI [ 1 yugAdi ] tIrthakara zrIRSabhadevabhavanasyAgra. . pratolI kAritA // cha // cha hatamaM *******. [7] bhUyAdbhUvalayasya vIradhavalaH svAmI samudrAvadheH zrI mudrAdhikRtaH kRtaH sukRtinA yenAzvarAjAtmajaH / yasmA tajjanmA. [C] nyAtmA khalu vastupAlasacivaH sarvo'pi sampadyate yatsaMparkavazena meduramadodreko vivekI janaH / .. kautukamaho ( 1 ) . vizvopakAravatI // 1 // . vitanute naivAntaraM kiMca [9]na // 2 // tyAgArAdhini rAdheye hyekakarNaiva bhUrabhUt / udite vastupAle tu dvikarNA varNyate'dhunA // 3 // zrI vastupAlate [jaH pA] lau jagatIjanasya cakSuSyau / puruSottamAkSigatayoH syAtAM sadRzau na ravi- zazinoH // 4 // [10] tAbhyAmeva ca zrIgurjarendrasacivAbhyAmihaiva pratolyAH pazcimabhAgabhittidvaye zrIbhAdinAthadevayAtrAyAtazrI ... ..... hasnAtrotsavanimittaM pUrNakalazopazobhitakarakamalayugalaM svabRhadvAndhavayoH 0 [11] zrINi mahaM0 zrImAladevayoH zrImaddevAdhidevAbhimukhaM mUrtidvayamidaM kAritaM // cha // lAvaNyAMgaH zizurapi .. ....... kasya nAsItprazasyaH zlAghApAtraM dadhadapikalAmAtramidurvizeSAt / datte ciMtAmaNiraNura [12]pi prArthitAni prajAnAM tApaklAnti vidhuvati sudhAbiMdurapyaMgalagnaH // 1 // maMtrIzvaraH sa khalu kasya na malladevaH sthAnaM... . nijAnvayanAmadheyaH / niSpiSya nirdayamadharmamayaM yadaMgaM yenodamUlyata kalipratima [13] hRdaH // 2 // malladeva iti devatAdhipazrIrabhUttribhuvane vibhUtibhUH / dharmadhiSaNAvaza yazorAzidAsita sitadyutidyutiH // 3 // tathA zrI zatruMjaya mahAtIrthayAtrA mahotsave samAgacchadatucchazrIzramaNa saMghA [14]ya kRtAMjalibaMdhabaMdhuraM pratotyAH pUrvabhAgabhittidvaye svakAritametayoreva zrImahAmAtyayoH pUrvvAbhimukhaM [mUrtti ] yugalaM svAgataM pRcha (ccha ) ti / uktaM ca etadarthasaMvAdi anenaiva zrIzAradA pratipannaputreNa mahA [15] kavinA mahAmAtya zrIvastupAlana saMghapatinA adya me phalavatI piturAzA mAturAziSi zikhAM'kuritAdya / zrIyugAdijinayAtrika lokaM prINayAmyahamazeSamakhinnaH // 1 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava prastha puNyalokadvayasyAsya tejaHpA[16]lasya maMtriNaH / devazca mara(1 ru)devazca zrIvIraH sarvadA hRdi // 2 // tejaHpAlaH sacivataraNinedatAdAmyabhUmi yaMtra prApto guNaviTapibhiniLapohaH prrohH| yacchAyAsu tribhuvanavanakhiNISu pragalbhaM / prakrIDaMti prasa[17]maramudaH kIrtayaH zrIsabhAyAH // 3 // yaH zaizave vinayavairiNi bodhavaMdhye dhatte nayaM ca vinayaM ca guNodayaM ca / soyaM manobhavaparAbhavajAgarUkarUpo na kaM manasi cuMbati jaitrasiMhaH // 4 // zrIvastupAla cirakA ..........bhvtvdhikaadhikshriiH| yastAvakInadhanavRSTihatAvaziSTaM ziSTeSu dausthya.........pAvakamucchinatti // 5 // zrItejapAlatanayasya guNAnatulyAn zrIlUNasiMhakRtinaH kati na stuvanti / [19] zrIbaMdhanoddharatarerapi yaiH samaMtA duddAmatA trijagati kriyate'sya kIrteH // 6 // prasAdAdAdinAthasya yakSasya ca kapardinaH / vastupAlAnvayasyAstu prazastiH svastizAlinI // 7 // stambhatIrthadhruvajayatasiMhena likhitA / / [20] utkIrNA ca sUtra* kumArasiMhena mahAmAtyazrIvastupAlasya prazastiriyaM // zubhamastu ||ch| pahelA zilAlekhano bhAvArtha vizvasthitirUpa nATakanA prathama sUtradhAra, brahmatejane dhAraNa karanAra, karoDo Idro ane surAsuro jemane vaMdana kare che te zrIyugAdideva jyavaMtA vartA. (1) buddhirUpI siddhAMjanathI nirmaLa thayeluM vastupAla-tejapAlarUpI jenuM netrayugala che te varadhavalanI jAti varga, pAtA, pRthvI mane samudraparyanta saloniza prasaro. (2) IdanA naMdanavanano rakhevALa idrane kahe che: he devalokanA svAmI! upAdhi thaI che. Idra kahe cheH zI upAdhi che? udyAnapAla kahe cheH ApaNA naMdanavanamAMthI kalpavRkSa corAyuM che. idra kahe che. AvuM bola mA, manuSyo upara karuNa UpajavAthI meM kalpavRkSane vastupAlarUpe pRthvItaLane zobhAvavA kahyuM che. (3) cotho loka naMti che tethI tene bhAvArtha lakhyo nathI. samasta zatruone parAjita karanAra ane AzcaryakArI jIvana jIvanAra A vastupAla nehIjanone sukha ApavAthI zaMkara samAna hovA chatAMya lakSmInA AliMganathI zobhAyamAna thaIne prakAze che; eTale visamAna cha. (5). Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 309 chaThTha padya khaMDita che tethI tene bhAvArtha nathI lakhyo. mUrtimaMta zaurya ane nIti jevA anukrame vIraziromaNi vastupAla ane buddhimAna tejapAla jevA jenA maMtrI che tevA mahArAjA viradhavalanI koNa prazaMsA nathI karatuM? (7) kacchapAvatAra ane varAhAvatAranI kaLAne dhAraNa karanArA A be zreSamaMtrIo jenA udayakArI atIva AnaMdane phelAve che te anaMtazauryavALo baLavAna vIradhavala jaya pAme che. ahIM viradhavalane parvata ane samudrasahita pRthvIno niraMtara uddhAra icchanAra jaNavyo che. (8) pavitra jIvana jIvanAra zrIvAstupAla dIrdhakALa paryata sadAcArI janonuM poSaNa karo, potAnA jaga vyApi guNothI jagatane khuza karI, kalyANane varI, yaza meLavo ane pApono nAza karo. (9) dAridyathI pIDAtA mAnavIone joIne aMtaramAM karuNa UpajavAthI pAtALamAMthI balirAjA vastupAlarUpe ane svargamAMthI karNa tejapAlarUpe AvyA che. (10) te bAMdhavabelaDIe (vastupAla-tejapAle) pratyeka nagara, gAma, pravAsamArga ane parvata upara vAvo, kUvA, navANa, paraba, udyAna, sarovara, maMdira ane sadAvrato rUpI dharmasthAnanI je zreNi banAvI che tathA jeno jIrNoddhAra karyo che tenI saMkhyA paNa jANI zakAtI nathI-kadAca pRthvI te jANatI hoya to! (11) pRthvItalanAM rajakaNunI saMkhyA, samudranAM biMduonI saMkhyA, AkAzanI aMgulasaMkhyA ane kALasthitinI mAtrAonI saMkhyA jANanAra traNe lokamAM je koI hoya to bhale hoya, paNa vastupAle karelAM dharmasthAnonI gaNatarI karavA mATe pote vastupAla paNa samartha haze ke kema tenI zaMkA thAya che. (12) jyAM sudhI AkAzamAM caMdranI sAthe sUrya che, pAtALamAM vAsukI nAganI sAthe zeSanAga che, tyAM sudhI A lokamAM vastupAla ne tejapAlanuM sAhacarya ho. (13) zrI vikrama saMvata 1288nA varSamAM poSa suda 15 zukravAre A prazasti taiyAra thaI A suMdara prazastine vAjAnA putra dhruvaka aTakavALA jayasiMhe zilA upara lakhI ane bakulasvAmInA putra puruSottame kotarI. bIjA zilAlekhano bhAvArtha prAraMbhamAM sarvane namaskAra karyA che ane prathama tIrthaMkara zrIyugAdijinanI stuti karI che. zrI zatruMjaya ane giranAranI yAtrAnA utsavathI prabhAvita thaIne saMvata 1277mAM sarasvatInA dattakaputra mahAmAtya zrIvAstupAla ane tejapAle zatruMjayatIrtha upara suMdara toraNathI alaMkRta ujajayaMtAvatAra, staMbhanaka(khaMbhAta)tIrvAvatAra, naMdIzvarAvatAra, satyapura(sAcora)tIrvAvatAra ane zakunikAvihArAvatAra ema pAMca tIrthonAM pratIkarUpe maMdiro banAvyAM hatAM tathA anupamAnA nAmanuM sarovara karAvyuM hatuM tema ja kapadiyakSanA maMdirano punaruddhAra karyo hato. pote karAvelAM A dharmasthAnothI zobhAyamAna zatruMjaya mahAtIrthanA mukuTasamAna zrI yugAditIrthaMkarabhagavAnanA maMdiranI sAme vikrama saMvata 1288nA varSamAM poSa sudi 15 zukravAre aNahilapuranA rahevAsI prAgvATa(poravADa)vaMzamAM alaMkArasamAna Thakkara zrIcaMDaprasAdanA putra Thakakara zrIsamanA putra Thakakara zrIAzArAjanA putra ane zrIkumAradevInA putra tema ja Thakakura zrI hiMga ane mahAt zrImAladevanA nAnA bhAI tema ja tejapAlanA moTA bhAI caulukyavaMzamAM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvaNaeNmahotsava grantha sUryasamAna mahArAjAdhirAja zrIbhuvanaprasAdadevanA putra mahArAjA zrIvIradhavalanI prItithI samagra rAjyanA ezvaryane pAmelA vastupAle tathA tenA nAnA bhAI tejapAle poLa karAvI. jeNe azvarAjanA putra(vastupAla)ne zrImudrAdhikArI banAvyo te vIradhavala rAjA samudraparyanta pRthvIno svAmI thAo. (1). jenA paricayathI koI paNa mANasa nirmada ane vivekI thAya che tevo vastupAla kharekhara dhanyAtmA che. (2) tyAgazIla karNanA samayamAM pRthvI eka karNavALI hatI, te vastupAlanA udaya pachI e kahyuMvALI thaI (3) zrIvastupAla ane tejapAla jagatanA mANasonI AMkharUpa che, tethI viSNubhagavAnanI AMkharUpa sUrya-caMdranI upamA temanA mATe ucita gaNAvI na joI e. (4) ane te ja be bhAIoe upara jaNAvelI poLanA pazcima bhAganI khe bhIMto upara zrIAdinAthadevanI yAtrA mATe AvelA.........snAtrotsavanimitte pUrNakalazathI zobhAyamAna hatayugalavALI potAnA vaDIlabaMdhu 40 zrIgi ane mahAna zrImAladevanI mUrtio zrIdevAdhidevanA sanmukha banAvI. jema mAtra eka ja kaLAne dhAraNa karanAra caMdra vakhaNAya che--pUjAya che, ati nAno ciMtAmaNi lokone icchita Ape che ane aMga upara lagADeluM amRtanuM biMdu tApane dUra kare che, tema vayamAM bALaka hovA chatAM bhrUNasiMha (vastupAlano moTo bhAI ) sarvajanomAM prazaMsApAtra che. (1) kaLiyuganuM adharmamaya aMga pIsIne jeNe kalikAlarUpI zatruno garva haNyo che tevA divyarUpavALA dharmiSTha ane yazasvI maMtrIzvara malladeva(vastupAlanA moTA bhAI)nI prazaMsA koNa nathI karatuM ? (2-3) tathA prastuta poLanA pUrva bhAganI e bhIMto upara banAvelI hAtha joDIne UbhelI potAnI (zrIvastupAla ane tejapAlanI) mUrtio zrIzatruMjayamahAtIrthayAtrAmahotsavanimitte AvatA mahAna zrIzramaNusaMdha prati svAgata pUche che. ahIM mahAkavi saMghapati zrIvastupAlanI aMtaromi jaNAvI che te A pramANe-- huM (vastupAla) Aje zrIyugAdijinanI yAtrAe AvelA samasta yAtrikone azrAntapaNe khuza karuM chuM--eTale ke yAtrikonI bhakti karuM chuM--AthI ja mArA pitAjInI AzA phaLI che ane mAtAjInI AzISamAM Aje aMkuro phUTyA che. (1) jenA khanne loka pavitra che tevA zrItejapAlanA hRdayamAM sadA zrIyugAdinjina ane zrIvArijana che. (2) jenI sabhAnI vistRta pramodavALI kArtio traNe bhuvanamAM krIDA kare che tevA guNavAna, bhAgyavAna ane maMtrIomAM sUryasamAna tejapAla AnaMda pAmo. (3) vinayanuM jemAM bhAna na hoya evI abodha khAlyAvasthAmAM paNa je naya, vinaya ane guNodayane dhAraNa kare che te A jaitrasiMha (vastupAlano putra) sarva koInAM manane cue che--sparze che. (4) jenA ApelA dAnano aMzamAtra paNa lokonuM dAridraya haNe che evA zrIvastupAla adhikAdhika lakSmIvAna thAo. (5) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 311 jenA guNoe jenI kIrtine traNa jagatamAM vyApta karI che te A tejapAlanA putra lUNasiMhanA guNonI sarva koI prazaMsA kare che. (6) bhagavAna zrIAdinAtha ane kapazrvikSanI kRpAthI A prazasti vastupAlanA vaMzanuM kalyANa karanArI thAyo. (7) mahAmAtya zrIvastupAlanI A prazasti staMbhatIrtha(khaMbhAta)nivAsI dhruva jagatasiMhe lakhI ane sUtradhAra kumArasiMhe kotarI. kalyANa ho ! * have mahAmAtya zrIvastupAla saMbaMdhita adyAvadhi aprasiddha daza prazastilekhono akSarazaH pAThe ane te lekhono TUMka paricaya ApavAmAM Ave che : prazastilekhAGka -1 svasti zrIvallizAlAyAM vastupAlAya mantriNe / yadyazaH zazinaH zatruduSkIrtyA zarvarIyitam // 1 // zauNDIro'pi vivekavAnapi jagattrAtA'pi dAtA'pi vA, sarvaH ko'pi pathIha mantharagatiH zrIvastupAlazrite / svajyotirdahanAhutIkRtatamastomasya tigmadyuteH, kaH zItAMzupuraHsaro'pi padavImanvetumutkandharaH 1 // 2 // zrIvastupAlasacivasya yazaHprakAze, vizvaM tirodadhati dhUrjaTihAsabhAsi / manye samIpagatamapyavibhAvya haMsaM devaH sa padmavasatizcalitaH samAdheH // 3 // vAstavaM vastupAlasya vetti kazcaritAdbhutam ? / yasya dAnamavizrAntamarthiSvapi ripuSvapi // 4 // zUnyeSu dviSatAM pureSu vipulajvAlAkarAlodayAH, khelanti sma davAnalacchalabhRto yasya pratApAdmayaH / jRmbhante sma ca parvagarvita sitajyotiH samutsekita jyotsnAkandalakomalAH zaravaNavyAjena yatkIrtayaH // 5 // kundaM mandapratApaM, girizagirirapAhaMkRtiH, sAsu binduH pUrNenduH siddhasindhurvidhRtavidhurimA, paJcajanyaH samanyuH / zeSAhirnirvizeSaH, kumudamapamadaM, kaumudI niSprasAdA, kSIrodaH sApanodaH, kSatamahima himaM yasya kIrteH purastAt // 6 // yasyorvItilakasya kinnara gaNodgItairyazobhirmuhuH smera dvismaya lolamaulivigalaccandrAmRtojjIvinAm / pRSTabhavadIdRzI mama na me no me'pyavApyeti gAM muNDakhakpariNaddhadhAtRzirasAM zambhuH paraM pipriye // 7 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNamahotsava grantha rAkAtANDavitendumaNDalamahaH sandoha saMvAdibhiH yatkIrttiprakarairjagattrayatiraskAra kahe vA kibhiH / anyonyAnavalokanAkulitayoH zailAtmajA-zUlinoH kva tvaM kva tvamiti pragalbharabhasaM vAco vicerurmithaH // 8 // bADhaM prauDhayati pratApazikhinaM kAmaM yazaH kaumudIM sAmoda tanute satAM vikacayatyAsyAravindAkarAn / zatrustrI kucapatravalli vipinaM niHzeSataH zoSaya tyanyaH ko'pyudito raNAmbaratale yasyAsidhArAdharaH // 9 // tatsatyaM kRtibhiryadeSa bhuvanoddhArakadhaureyatAM bibhrANo bhRzamacyutasthitira tiprItyuttaraM gIyate / yatra prema ni[ra]rgalaM kamalayA sarvAGgamAliGgite. keSAM nAma na jajJire sumanasA maurjityavatyo mudaH 1 // 10 // na yasya lakSmIpatirapyupaiti janArdanatvAt samatAM mukundaH / vRSapriyo'yugra iti prasiddhiM dadhat trinetro'pi na cAsya tulyaH // 11 // svasti zrIbalaye namo'stu nitarAM karNAya dAne yayoraspaSTe'pi dRzAM yazaH kiyadidaM vandyAstadetAH prajAH / dRSTe samprati vastupAlasacivatyAge kariSyanti tAH kIrti kAJcana yA punaH sphuTamiyaM vizve'pi no mAsyati // 12 // yasmin vizvajanIna vaibhavabhare vizvambharAM nirbhara zrI sambhAravibhAvyamAnaparamapremottarAM tanvati / prANipratyayakAri kevalamabhUd dehIti saGkIrttanaM lokAnAM na kadApi dAnaviSayaM na prArthanAgocaram // 13 // dRzyante maNi-mauktikastabakitA yadvidva deNIdRzo jIvantyanujIvino'pi jagatazcintAzmavismAriNaH / yacca dhyAnamucaH smaranti guravo'pyazrAntamAzIrgiraH prAduHSantyamalA yazaH parimalAH zrIvastupAlasya te // 14 // koTIraiH kaTakA'GgulIya-tilakaiH keyUra-hArAdibhiH kauzeyaizca vibhUSyamANavapuSo yatpANivizrANitaiH / vidvAMso gRhamAgatAH praNayinIrapratyabhijJAbhRta staistaiH svaM zapathaiH kathaM kathamapi pratyAyayAJcakrire // 15 // taistairyena janAya kAJcanacayairazrAntavizrANitai rAninye bhuvanaM tadetadabhito'pyaizvaryakASThAM tathA / dAnaikavyasanI sa eva samabhUdatyantamantaryathA kAmaM durdhRtidhAma yAcakacamUM bhUyo'pyasambhAvayan // 16 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 313 tyAgo yadvasuvArivAritajagaddAridrayadAvAnalazvetaH kaNTakakuTTanaikara sikaM varNAzrameSvanvaham / saGgrAmazca samagravairivipadAma dvaita vaitaNDika stanmanye vasati tridhA'pi sacivottaMse'tra vIro rasaH // 17 // AzcaryaM vasuvRSTibhiH kRtamanaH kautUhalA kRSTibhi ryasmin dAnaghanAghane tata ito varSatyapi pratyaham / dUre durdinasaMkathAspi sudinaM tat kiJcidAsIt punayenorvIvalaye'tra ko'pi kamalollAsaH paraM nirmitaH // 18 // sAkSAd brahmaparamparAM gatamiva zreyovivartaiH satAM tejaHpAla iti pratItamahimA tasyAnujanmA jayI / yo dhatte na dazAM kadApi kalitAvadyAmavidyAmayIM yaM copAsya parispRzanti kRtinaH sadyaH parAM nirvRtim // 19 // saGagrAmaH kratubhUmiratra satatoddIpraH pratApAnalaH zrUyante sma samantataH zrutisukhoddvArA dvijAnAM giraH / mantrIzo'yamazeSakarma nipuNaH karmopadeSTA dviSo hotavyAH phalavAMstu vIradhavalo yajvA yazorAzibhiH // 20 // zlAghyo na vIradhavalaH kSitipAvataMsaH kairnAma vikrama- nayAviva mUrttimantau / zrIvastupAla iti vIralalA matejaH pAlazca buddhinilayaH sacivau yadIyau // 21 // anantaprAgalbhyaH sa jayati balI vIradhavalaH sazailAM sAmbhodhiM bhuvamanizamuddhartumanasaH / imau mantriSThau kamaThapati - kolAcipakalAmadabhrAM bibhrANau mudamudayinIM yasya tanutaH // 22 // yuddhaM vAridhireSa vIradhavalakSmA zakradorvikramaH potastatra mahAn yazaH sitapaTATopena pInadyutiH / so'yaM sAramarudbhiraJcatu paraM pAraM kathaM na kSaNAd yatrAss zrAntamaritratAM kalayatastAveva mantrI zvarau 1 // 23 // raM bhrAmyatu nAma vIradhavalakSoNIndukIrttirdivaM pAtAlaM ca mahItalaM ca jaladherantazca naktandivam / dhIsiddhAna nirmalaM vijayate zrIvastupAlAkhyayA tejaHpAlasamAhvayA ca tadidaM yasyA dvayaM netrayoH // 24 // zrImantrI zvaravastupAlayazasAmuccAvacairvI cibhiH sarvasminnapi lambhite ghavalatAM kallolinImaNDale / gaGgaiveyamiti pratItivikalAstAmyanti kAmaM bhuvi bhrAmyantastanusAdamanditamudo mandAkinIdhArmikAH // 25 // ho rohaNa ! rohati tvayi muhuH kiM pInateyaM ! zRNu bhrAtaH ! samprati vastupAlasacivatyAgairjagat prIyate / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314H zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava carthI tenAstaiva mamArthikuTTanakathAprItirdarI kinnarI- . gItaistasya yazo'mRtaizca tadiyaM medasvitA me'dhikam // 26 // deva! svarnAtha! kaSTa, nanu ka iva bhavAn ? nandanodyAnapAlaH, khedastatko'dya ? kenApyahaha ! tava hRtaH kAnanAt klpvRkssH| hu~ mA vAdIstadetat kimapi karuNayA mAnavAnAM mayaiva prItyAdiSTo'yamuAstilakayati talaM vastupAlacchalena // 27 // karNAyAstu namo namo'stu balaye tyAgaikahevAkinI yau dvAvapyupamAnasampadamiyatkAlaM gatau tyAginAm / bhAgyAmbhodhirataH paraM punarayaM zrI vastupAlazciraM manye dhAsyati dAnakarmaNi parAmaupamyadhaureyatAm // 28 // byomotsaGgarudhaH sudhAdhavalitAH kakSAgavAkSAGkitAH stambhazreNiviz2ambhamANamaNayo muktAvacUlojjvalAH / dinyAH kalpamRgIdRzazca viduSAM yattyAgalIlAyitaM vyAkurvanti gRhAH sa kasya na mude zrIvastupAlaH kRtI ? // 29 // yada durIkriyate sma nItiratinA zrIvastupAlena tata kAJcit saMvananauSadhImiva vazIkArAya tasyekSitum / / kIrtiH kauJjanikuJjamaJjanagiriM prAkzailamastAcalaM vindhyorvIdhara-zarvaparvata-mahAmerUnapi bhrAmyati // 30 // devaH paGkajabhUrvibhAvya bhuvanaM zrIvastupAlodbhavaiH zubhrAMzudyutibhiryazobhirabhito'lakSyairvilakSIkRtam / kalpAntodbhutadugdhanIradhipayaHsantApazaGkAkulaH .. zaGke vatsara-mAsa-vAsaragaNaM saMkhyAti sargasthiteH / / 31 // citraM citraM samudrAt kimapi niragamad vastupAlasya pANe yo dAnAmbupravAhaH sa khalu samabhavat kiirtisiddhsrvntii| sA'pi svacchandamArohati gaganatalaM khelati kSmAdharANAM zRGgotsaGgeSu raGgatyamarabhuvi muhurgAhate khecarorvIm // 32 // puNyArAmaH sakalasumanaHsaMstuto vastupAla statra smerA guNagaNamayI ketakIgulmapatiH / tasyAmAsIt kimapi tadidaM saurabhaM kIrtidambhAd yena prauDhaprasarasuhRdA vAsitA digvibhAgAH // 33 // secaM secaM sa khalu vipulairvAsanAvAripUraiH sphItAM sphAti vitaraNatarvastupAlena niitH| tacchAyAyAM bhuvanamakhilaM hanta! vizrAntametad dolAkeliM zrayati paritaH kIrttikanyA ca tasmin // 34 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekha tathA prazaritalekha : 315 zrIvastupAlayazasA vizadena dUrAdanyonyadarzanadaridradRzi trilokyAm / nAbhau svayambhuvi vasatyapi nirvizaGka zaGke sa cumbati hariH kamalAmukhendum // 35 // sa eSa niHzeSavipakSakAlaH zrIvastupAlaH padamabhUtAnAm / yaH zaGkaro'pi praNayivrajasya vibhAti lakSmIparirambharamyaH // 36 // cItkAraiH zakaTavajasya vikaTairazvIyaheSAravai rArAvai ravaNotkarasya bahalaiH bandIndrakolAhalaiH / nArINAmatha caccarIbhirazubhapretasya vitrastaye mantroccAramivA''cacAra caturo yastIrthayAtrAmaham // 37 // // ete maladhArinarendra prabha]sUrINAm // zrIraivatAcalasthazrIzatruJjayAvatArapraveze vAmamittigA prazastireSA // cha / prazastilekhAGka-2 zrayaH puSyatu zAzvataM yadukulakSIrArNavendurjino yatpAdAbjapavitramaulirasamazrIrujjayanto'pyayam / dhatte mUrdhni nijaprabhuprasRmaroddAmaprabhAmaNDalai vizvakSoNibhRdAdhipatyapadavIM nIlAtapatrojjvalAm // 1 // prItiM pallavayantu vo yadupaterdevasya dehAto bhRGgAmA: shshikundsundrrdjyotishchttaalngktaaH| yaH(1 yAH) sammohaparAjayakapizunaprotkIrNavarNasphura tpUrvApaTTasanAbhayaH zuzubhire dharmopadezakSaNe // 2 // AnandAya prasavatu sadA kumbhikumbhopamAnaM 'nAmeyasya sphurita cikurottaMsamaMsadvayaM vH| zreyaH sampatkalazayugalaM zRGkhalAnaddhamuccai yanmanyante vipulamatayaH puNyalakSmI nidhAnam // 3 // yatkalpadrama-kAmadhenu-maNibhiryacchadbhiriSTa phalaM zreyaH kiJcidapArji tatpariNatiH zrIvastupAlaH kila / yat tvetasya gataspRhAnapi janAnicchAdhikaM dhinvataH puNyaM tatparipAkamAkalayituM sarvajJa evaM prabhuH // 4 // vardhiSNupuNyamayasantatiradbhutazrIH zrIvastupAlasacivaH sa cirAyurastu / ipatinA kRtatIrthayAtrAH khelanti yasya zizavo'pi gRhAGgaNeSu // 5 // ||shriinaagendrgcche vizrIjayasenasUriziSyazrIudayaprabhasUrINAm // cha / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNamahotsava grantha prazastilekhAGka - 3 pANiprabhApihitakalpatarupravAlacaulukyabhUpatisamAnalinImarAlaH / dikcakravAlavinivezita kIrttimAlaH so'yaM cirAyurudiyAdiha vastupAlaH // 1 // ekastvaM bhuvanopakAraka iti zrutvA satAM jalpitaM lajjAnamrazirAH sthirAtalamidaM yad vIkSase vedmi tat / vAgdevIvadanAravindatilaka ! zrIvastupAla ! dhruvaM pAtAlAd balimuddidhIrSurasakRnmArga bhavAn mArgati // 2 // na jAtu vizrAmyati tAvakInA dInArttinirvAsaka ! vastupAla ! | jihvA pareSAM guNamAdadAnA karadvayI ca draviNaM dadAnA || 3 || karNe'bhyarNamupAgate surapatervairocane rocaya tyuccairAtmarucA bhujaGgabhuvanaM prApte zivatvaM zibau / jAtaH kAlavazena yaH kila khilastyAgasya mArgaH punaH so'yaM samprati vastupAla ! bhavatA zreyaskRtA vAhyate // 4 // vastupAlaH kathaM nAma nA'yaM jImUtavAhanaH 1 / upakriyAmahInAM yaH karoti dviSatAmapi // 5 // ullAsitapallavakaH kalpataruH kalpate na saMvaditum / sumanaHsamRddhimadhikAM pAlayatA vastupAlena // 6 // karo'yaM 'kalpadrustava kamalavAsA ca dRgasau sudhAsUktiH saiSA zizira kara bimbaM sukhamidam / taditthaM pAthodhermathanahRtaratnasya bhavatA samudreNopamyaM bhavati sacivendo ! kimucitam 1 // 7 // prAyaH santi narAH parApakRtaye nityaM kRtopakramAH kastAna dustara duSkRtotra durAlokAn samAlokate ? | draSTavyastu sa vastupAlasacivaH SADguNyavAcaspati rvAMcA siJcati yaH sudhAmadhurayA durdaivadagvaM jagat // 8 // vairocane caritavatyamarezamaitrImekatra nAganagaraM ca gate dvitIye / dInAnanaM bhuvanamUrddhamadhazca pazyadAzvAsitaM punarudArakareNa yena // 9 // kutrApi nopasargo varNavikAro nipAtato vA'pi / sacivottamena racitA na vyAkaraNasthitiryena // 10 // te tiSThantyapare narendrakaraNavyApAriNaH pAraNAM ye nityaM pavanAzanA iva paraprANAnilaiH kurvate / stotavyaH punarazvarAjatanujo yaH sArasArasvatAdhAraH kAraNamantareNa kurute pathyaM pRthivyA api // 11 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazleka mahAmAtya varatupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 317 bhavati vibhave puMsAM cakSustRtIyamiti zruti na tu kumatayaste vIkSante sati tritaye dRzAm / ayamiha paraM mantrI netradvaye'pi karasthitA malakaphalakaprAyAM lokadvayImavalokate // 12 // vastupAla ! sadA haste satyapyamRtavarSiNi / vairivargaH 'sadAhaste yat tadetadihAdbhutam / / 13 // AkarSanasidaNDameva na punaH pAdaM vimuJcanniSu zreNImeva na mAnitAM vinamayan dhanvaiva noccaiH shirH| kampaM dantapidhAnameva na mana: saMkhye dadhAnazcama kAraM kasya cakAra naiva sacivastomaikavAstoSpatiH // 14 // prAsAdAstava vastupAla! ta ime tanvanti cetaH satAM sAnandaM shshishekhraadishikhrgraamaabhiraamshriyH| yeSAM kAJcanakumbhasambhavamahaHsandohasantarpitAH santyuccaistuhinoccaye'pyupacayaM puSNanti pUSNaH karAH // 15 // paripIDitA samantAjaDasamayenAmunA girA devI / zrIvastupAlasacivaM nibiDaguNaM paTamivAzrayati / / 16 / / uddhRtya bAhumahameSa muhurvadAmi brUtAM sa madvacasi vipratipadyate yH| yadyasti kazcidaparaH paramArthavedI zrIvastupAlasacivena samaH kSamAyAm // 17 // zrIvastupAla! cirakAlamayaM jayantasiMhaH sutastava bhavatvadhikAdhikazrIH / yastAvakInadhanavRSTihRtAvaziSTaM ziSTeSu dausthyadavapAvakamucchinatti // 18 // yathA yathA'yaM tava vastupAla ! gotraM guNaiH sUnuralaGkaroti / tathA tathA matsariNAM narANAmavaimi citteSvanalaM karoti / / 19 // purA pAdena daityAre vnoprivrtinaa| adhunA vastupAlasya hastenAdhaHkRto baliH // 20 // madhyasthaM kathayanti kecidiha ye tvAM sAdhuvRttyA budhAH zrImantrIzvara ! vastupAla ! na mRSA teSAmapi vyAhRtam / karNo'bhUdupari kSitebaliradhastvaM cAtra madhye tayoH sthAtetyarthasamanvaye nanu vayaM madhyasthamAcakSmahe // 21 // kampAkulamavalokya prativIrANAM raNAGgaNe hRdayam / anukampAkulamayamapi sacivazcakre nijaM cetaH // 22 // narendrazrImudrA sapadi madirevApaharate hatAzA caitanyaM paricaritamAlinyamanasAm / 1 dAhena sahita: sadAhaH / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318: zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNamahotsava thaN ihA'mAtye bhrAntyA'pyakalitakalaGke punarasau vivekAviSkAraM racayati paraM gIriva guroH // 23 // loke'sminnayameva mantritilakaH zreyAniti vyAhRtaM satyaM mAnaya mA'pamAnaya sakhe ! mAnyaM tdnyairjnaiH| etasmin sukRtAmaye'pi samaye saumyena yaH karmaNA dharma saMcinute karoti ca mahAjaino nijainovyayam // 24 // ke vA skhalanti na narendra niyogamudrAM hastasthitAM madhughaTImiva dhaaryntH1| tAM dIpikAmiva kare punareSa kRtvA sanmArgamaJcati nirastatamaHsamUhaH // 25 // kArpaNyAtizayena kazcana dhanaM yaH svaM nidhatte sa tad bhoktuM nAtra na vA'pyamutra labhate hastAdadhastAd gatam / yaH pAtrapratipAdanena saphalIbhUtAM vibhUti puna rbhuGkte'smin viditAgamo'nugamayatyanyatra janmanyapi // 26 // mayA mohaM nItAH kati na matimanto'pi kimahaM nikRSTai zliSTA vipaNiSu paNastrIgaNanayA ? / viSAdaM kRtvA zrIriti kila gatA tIrthamiva taM tataH sanmArgeNa prati divasamenAM nayati yH|| 27 // guNaiH pareSAM gaNazo gRhItairguNIti yuktA kila kIrtirasya / apyarthisArthapratipAditazrIH, zrImAniti khyAtiridaM tu citram / / 28 / / AlokanAdapi vinAzitasajanArtiH, zrIvastupAlasacivaH sa cirAyurastu / yatkIrtayastridivasindhupayaHsapakSAH prakSAlayanti kalinA malinAM dharitrIm / / 29 // kecit kavIndramapare puruSapradhAnaM, jAnanti saMyati suduHsahamanyumanye / manye'hamenamiha karNamivAvatIrNa, zrIvastupAlavapuSA viduSAM tapobhiH // 30 // netrotsavaM suvati tApamapAkaroti, datte sadA sumanasAmamRtaiH prmodm| sallakSaNapraNayinI ca bibharti mUrti, kiM rohiNIpatiraho! nanu vstupaal:1||31|| lokAnAM vadanAni dInavadanaH kasmAt samAlokase, bhrAtaH! samprati ko'pi kutracidapi trAtA na jAtApadAm / astyekaH paramatra mantritilakaH zrIvastupAlaH satAM / devAdApatitaM chinatti sukRtI yaH kaNThapAzaM haThAt / / 32 // mattAridvipasiMhasiMhanacamUcakreNa vikrAmato yasyAsisphuritAni tAni dadRzuH ke vA na revAtaTe 1 / tasyApi prasabhaM babhaJja bhujayoH saMrambhamambhonidhi prAnte saiSa saroSadRSTighaTanAmAtreNa mantrIzvaraH // 33 // vikrAmadvairicakraprahitazitazarAsAraduravIra vyApAre yasya nA''sIdatiparuSaruSaH saGgare bhnggrekhaa| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazatalekho : 319 tena zrIvastupAlAd vilasada silatA bhImavRttAdamAtyAdatyAkArAvatAraH prathamamadhigataH sindhurAjAtmajena // 34 // yenArinAgadamanIM dadhatA silatAmamoghamantreNa / uttArita roSaviSaprasaraH samare kRtaH zaGkhaH || 35 // amAtyataraNe ! zRNu kSaNamidaM madIyaM vacaH, svacakra - paracakrayorapi puraH pramodAt sadA / tavopakRtimarthinaH prakRtimapramattendriyAH, kRtiM ca kRtipuGgavA yuvatayaH stuvantyA kRtim // 36 // sA kAlidAsasya kavitvalakSmIH, sphuTaM praviSTA tvayi vastupAla ! / AsAditA'smAbhiravekSamANaiH, sAkSAdiyaM tatpadapaddhatiryat // 37 // dharaNe ! dharaH sthito'sau nAgaH zeSaH karoti dhRtimatulAm / punnAgaH punarupari sthito'zvarAjAtmajaH satatam // 38 // zrIvastupAlaH sa cirAyurastu yanmantrasaMtrastasamastazatroH / cAlukya bharttustadaseca tiSThatyalabdhasiddhi: paramAraNecchA // 39 // tisraH spRzannapi tithIriva jagatIreSa te yazovAraH / zrIvastupAla ! kalayati nAvamatAM me tadAzcaryam // 40 // kalpAyurbhavatu dviSo'bhibhavatu zrIvastupAlaH kSitau durdaivAnaladagdhasAdhujanatA nirvApaNaikApaNaH / ambhodheH savidhe vidherapi manasyAtanvatA vismayaM ye krodharAlabhAlabhrakuTirbhagnA bhaTAnAM ghaTA // 41 // manye dhuri sthitamimaM sacivaM zucInAM madhyasthameva munayaH punarAmananti / mAtaH ! sarasvati ! vivAdapadaM tadetannirNIyatAM saha mahadbhirupAgataM me // 42 // Alokate'sya na khalo'pi kimapyavadyaM vidyAbhibhUtapuruhUta purohitasya / yasyAyamAhatabhujArgalyA vyadhAyi zrIvIravezmani kaliH skhalita pravezaH // 43 // viracayati vastupAlalukyasaciveSu kaviSu ca pravaraH / na kadAcidarthaharaNaM zrIkaraNe kAvyakaraNe vA // 44 // pracAraM caurANAM pracuraturagazrIH prazamayannameyaM pAtheyaM pathi pathikasArthAya vitaran / digantAdAhUtairvihita bahumAnaiH priyajanaiH samaM mantrIyAtrAmayamakRtazatruJjayagirau // 45 // yo mAnye mAnamuccaiH suhRdi suhRdayaH snehamatpe prasAdaM bhIte rakSAM daridre draviNavitaraNaM yAnahIne ca yAnam / mArge durge'pi kurvannapara iva surakSmAruhaH kSmApamantrI yAtrAM kRtvojjayante vijitakalimalaH prApa saGghaprabhutvam // 46 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka20 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava thaW anujanmanA sametastejaHpAlena vastupAlo'yam / madayati kasya na hRdayaM madhumAso mAdhaveneva // 47 / / sa zrItejaHpAlaH sacivazcirakAlamastu tejsvii| yena janA nizcintAzcintAmaNineva nandanti // 48 // lavaNaprasAdaputrazrIkaraNe lavaNasiMhajanako'sau / mantritvamatra kurutAM kalpazataM kalpatarukalpaH // 49 // zrIvastupAlatejaHpAlau jagatIjanasya cakSuSyau / puruSottamAkSigatayoH syAtAM sadRzau na ravi-zazinoH // 50 // tattvaprakAzakatvena tayoH svacchasvabhAvayoH / parasparopameyatvamAsIllocanayoriva // 51 // panthAnameko na kadApi gacchediti smRtiproktamiva smarantau / sahodarau durddharamohacaure sambhUya dharmA'dhvani tau pravRttau // 52 // tena bhrAtRyugena yA pratipura-grAmA'dhva-zailasthalaM vApI-kUpa-nipAna-kAnana-saraH-prAsAda-satrAdikA / dharmasthAnaparamparA navatarA cakre'tha jIrNoddhatA tatsaMkhyA'pi na budhyate yadi paraM tadve dinI medinI // 53 // yAvad divIndunA'rko vAsukinA vasumatItale zeSaH / iha sahacaritastAvat tejaHpAlena vastupAlo'stu // 54 // // ete gUrjarezvarapurohita Tha0 somezvaradevasya / / cha / prazastilekhAGka-4 bhUyAMsa: padavAkyasaGgatiguNAlaGkArasaMvargaNa prakSINapratibhAH sabhAsu kavayaH krIDantu kiM taadRshaiH| drAkSApAnakacarvaNapraNayibhirgumphairgirAmudgiran / niHsIma rasameka eva jayati zrIvastupAla: kaviH // 1 // guNagaNamavalambya yasya kIrtiH prathayati nartanacAturI vicitrAm / parikalitavizAlavaMzakoTiH paTutaradikkarikoTikarNatAlaiH // 2 // jagadupakRtivyApAraikapravINamateritaH, kathamidamabhUdevaM vizvApakAraparaM yshH| dvijaparivRDhamlAniM dhatte tuSAragireH kalAM, dalayati surasrotasvinyAstanoti parAbhavam // 3 // yadIyaprAdhAnyAdanupadamavApyodayadazAM, prazAsti kSamApIThaM jaladhivalayaM vIradhavalaH / apAste yanmantrairapi ca ripucakre raNakalAvilAsAnevoccaiH kalayati manorAjyaviSayAn // 4 // parIhAsaprauDhAH zivazikharibhAsAM vidadhato marAlI mAlinyaM muSitamahimAno himgireH| triyAmAjIvAtoH kavalitakalaGkAH pratidizaM dizanti prAgalbhI ydsmyshHpuurvisraaH||5|| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 321 yasya stambhapure parAkramacamatkAreNa pAre girAmudrIvo'pi namannamandasamarAhaGkArakAraskarAt / saGgrAmApasRtapradhAvitahayaprasvedabindUtkarairasAkSIdayazaH prazastimasitaiH saGgrAmasiMhaH pathi // 6 // kSIraM kSAramamodinI kumudinI rAkA varAkI hatA zrIhInAstuhinAvanIdharabhuvo mandaiva mandAkinI / niHsArANi saroruhANi na ca te haMsAH prazaMsAspadaM yatkIrttiprasare surebhadazanacchAye dizacumbati // 7 // su02021 yasyAndhakaraNespi bhUyasi dhane niHzeSazAstrAgamajJAnajyotirapAstamohatamaso nA'bhUnmadaprazrayaH / nonmIlanti ca dharmavarmitatanoruddAma kAma bhramaccApapreritamArgaNavyatikaravyApivyathAvIcayaH // 8 // vaprAbhaH kanakAcalaH sa parikhAmAtraM nidhiH pAthasAM dvIpAnyaGgavedikA parisaro vindhyATavI niSkuTaH / yasyA'cumbitacitrabuddhivilasaccANakyasAkSAtkRte rudyoge karagarttanarttitajagatya vyAjamunmIlati // 9 // tIrthayAtrAmiSAd yena tanvatA digjayotsavam / parAbhavo vipakSasya balinospi kaleH kRtaH // 10 // digdhairdugdhamahodadhau himagirau smerai : zive sAdaraiH sAsphoTaiH sphaTikAcale samudayattoSaistuSAratviSi / reje yasya vikasvarA'mbujavanastomeSu romAJcitai runmIlanmadarAjahaMsa ramaNIramyairyazorarAzibhiH // 11 // yaddAnaM yadasImazauryavibhavaM yadvaibhavaM yadyazo yadvRttaM bhaNadoSThakaNThamabhajat kuNThatvametasya yat / AjanmAskhalitairvacobhirabhajad bhaGgaprasaGgaH kathaM sAmyaM yAtu vasantapAlakRtinA tasmAd girAmIzvaraH 1 // 12 // te nIhAravihAriNaH, kavacitAste candanaiH syandibhiH, te pIyUSamayUSamamavapuSaH, te padmAsanAzritAH / mAkandAGkuramaJjarInigaDitAH krIDanti te santataM, siktAH sUktisudhArasena sukaveH zrIvastupAlasya ye // 13 // yasya sAhityapAthodhapadavIpAradRzvanaH / zrayanti vAgvahitrANi vicitrANi kavIzvarAH // 14 // AmodaM sumanaHsu saMvidadhatI puMskokilapreyasI nAdazrIsuhRdAM muhuH kavi girAmunmudrayantI pathaH / mAkandAGkuramaJjarImiva guNazreNiM samAtanvatI seyaM hanta ! vasantapAla ! bhavataH kIrttirvasantAyate // 15 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava thaW AjanmA'pi zaye kRtAya sukRtastomAya yatnAnmayA yadyAsAdyata ko'pi dUSaNakaNaH zrIvastupAla! tvayi / yatkalpadrumapallavadyutimavaSTabhyaiva kalpadrumaM pANirdhik kurute tavaiSa manute ko'muM na doSAzritam // 16 // // ete kavisArvabhaumazrIhariharasya // cha / prazastilekhAGka-5 mukhamudrayA sahAnye dadhati kare sacivamantriNo mudrAm / zrIvastupAla ! bhavato vadAnya ! tad dvitayamunmudram // 1 // kIrtiH kandalitendukAntivibhavA, dhatte pratApaH punaH prauDhiM kAmapi tigmarazmimahasAM, buddhirbudhArAdhanI / pratyujIvayatIha dAnamasamaM karNAdibhUmIbhujaH, tat kiJcinna tavAsti yanna jagataH zrIvastupAla ! priyam // 2 // gItaM na svadate, dhinoti na vidhuH, prINAti vINA na sA, kAmyaH so'pi na kokilAkalavaraH(1 ravaH), zranyo na haMsasvanaH / vAgdevIpadapamanU pura! yadi zrImaladevAnuja! zrUyante sacivAvataMsa ! bhavatA saMkIrtitAH sUktayaH // 3 // tiSThanto'pi sudUratastribhuvanavyAptipragalbhAtmanA tena tvadyazasA vayaM sumanaso nirvAsitAH smnH| tairetairiha tadvirodhirabhasAda baddhA sthitiste hRdi kSantavyaM kavibAndhavena tadidaM zrIvastupAla! tvayA // 4 // // ete mahAmAtyazrIvastupAlaparamamitramantrizrIyazovIrasya ||ch|| prazastilekhAGka-6 svasti zrIvastupAlAya zAlante yasya kIrtayaH / vyomni yanmAti gaurAGgIdhammila iva mllikaaH||1|| zrIrAmaH sukRtasuto vasantapAlaH kiM vAcyaH zucicaritAni yadyazAMsi / Adhatte visavizadopavItatantuvyAjenorasi rasikaH svayaM svayambhUH // 2 // tattAdRgnavadharmakarmaracanAsaMvarmitAnAM muhu__ mahAtmyaM kila vastupAlayazasAM kaH prastutaM na stute / vandyo'pi dyusadA sadA kalayati zvetAMzu-sAdhipasvaHsrotAMsi jaTAtaTe yadupamApUtAni bhUtAdhipaH // 3 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazasti lekho : 323 IdRkkiJcanadAnavikramadharoddhAraitrirAdaya'te __ zuddhaM sAdhu ca vastupAlasaciveneveti devo hriH| zrIkAnto'pi jitAsuro'pi agatAM dhuryo'pyayaM varNikA tvatkIrteriva darzayatyabhisama hastAttakambucchalAt // 4 // zrImantrIza! vasantavat tava yazo lakSmIsakhISu svayaM gAyantISu jaganniverudarabhUH pAtAlapAtA smitaH / zrotuM nAbhipathe bibharti nibhRtaM devaH sahasrasphaTa __zaGke zuksahasrapatramiSato mUrnA tamakSizravAH // 5 // svatkIrticchannamUorgiriza-girijayoryogabhAjoH karAgra sparza bhUyoviyogavyasanacakitayorarddhanArIzabhAvaH / jajJe zrIvastupAla ! dhruvamayamanayostvatpratApAnikIlA. lIlAbhistArakArtasvaravaravapuSoH sandhibandhAbhirAmaH // 6 // surastrINAM vaktraiH zucibhirabhibhUto'pi mahasA___ mahaGkArAdvaitaM yadakRta kalaGkI himkrH| mudA tejaHpAlAgraja ! tadapi mASTuM smayamaya ramIbhirgAyadbhirdizi vidizi tene tava yazaH // 7 // yadi viditacaritrairasti sAmyastutiste kRtayugakRtibhistairastu tada vstupaal!| catura ! caturudanvadvandhurAyAM dharAyAM tvamiva punaridAnI kovidaH ko vidagdhaH? // 8 // mayyevaM jAgarUke zaraNamupagato matprabhuprauDhakIrti__ spardhAbaddhAparAdhastribhuvanavibhunA hu~ kimetena paalyH| ityAkramyAtitIvra prathamamamumumAkAntamarciSmadakSi cchamA saMzoSya dInaM zazinamanamayad vastupAlapratApaH // 9 // pAtAle tvadarAtibhUpativadhUnetrAmbupUraH patan pAthonAthapathaiH kadarthayatu mA pIyUSakuNDAni naH / ityabdheramumuddharanti vibudhAH zyAmena somAyane kumbheneva sakajalaM jalamidaM tallakSmalakSyAdiha // 10 // asmatprabhuprabhavatIvratarapratApaspoddhataH kathamanena dhRto'yamaurvaH / / yAtrotsave tava vasanta ! mahIrajobhiritthaM krudheva pidadhurjalarAzimazvAH // 11 // zrImantrIzavataMsa ! nUtanabhavatkIrtiprabandhAvalI nityanyAlikhanena tAlataruSu cchinnacchadazreNiSu / kaH syAdasya nisargadurgatakavistrImaNDalasya zrute rAkalpaH kSitikalpavRkSa ! na yadi svarNAni dadyAH sadA // 12 // // ete Tha0 lUNasIha suta Thakara arAsiMhasya // cha / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava anya __ prazastilekhAGka-7 amndpdnisyndpdprempcelimaaH| vAcaH zrIvastupAlasya vandyA vAcaspaterapi // 1 // siddhe siddhanRpe, zanairavasite rAjyapratApo dRDho (? pe dRDhe) jAtA gUrjaranirjarendramahiSI gopopabhUmyaiva bhuuH| kAruNyAdupakAriNo bhagavatastadvastupAlacchalAt sargo'yaM sukRtaiH satAM pariNataH zrI-vAGmayo vedhasaH / / 2 / / lakSmI nandayatA, ratiM kalayatA, vizvaM vazIkurvatA, akSaM toSayatA, munIn mudayatA, citte satAM jAgratA / saMkhye'saGkhyazarAvalI vikiratA, rUpazriyaM muSNatA, naikadhyaM makaradhvajasya vihito yeneha darpavyayaH // 3 // zeSAhiH saha zaGkareNa, zazinA rAkA, saro mAnasaM haMsaiH, kairaviNIkulAni zaradA, gaGgA tuSArAdriNA / sambhUyApi na yasya vizrutaguNagrAmasya jetuM kSamAH snAnottIrNasurendradantiradanacchAyAvadAtaM yazaH // 4 // . kastUrikApaGkakalaGkitAni vaktrAmbujAni dviSadaGganAnAm / prakSAlayAmAsa cirAya cAru yatkhaDgadhArAmalinapravAhaH // 5 // naivAnyaH sparddhamAno'pi vavRdhe yasya kIrtibhiH / Rte viyukta vairistrIgaNDamaNDalapANDutAm // 6 // asAvAdyaH sargaH zibi-bali-dadhIciprabhRtayo vidhAtuksena vyavasitavato daatRvidhye| kalau saMkSiptaitatprakRtiparamANUccayamayaH samAsenedAnI sphuTamayamamAtyaikatilakaH // 7 // saubhrAnaM pitRbhaktiratra nibiDA maitrIti rAmAyaNI yenAzrAvi nRzaMsabhArgavabhujopAkhyAnavaje kathA / kizcAnyat tapasaH suto narapatInAkramya yatreSTavAn / parvA''sIdadhikaM tadeva rataye yasyAnizaM bhAratam // 8 // muJja-bhojamukhAmbhojaviyogavidhuraM mnH| zrIvastupAlavaktrendau vinodayati bhAratI // 9 // deve svargiNyudayanasute vartamAnaprabhUNAM dUrAdarthI viramati bata! dvArato vAritaH san / diSTyai tasminnapi kusamaye jAtamAlambanena svacche vAJchA phalati mahatAM vastupAle vizAlA // 10 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho H 325 utkarSo'yamathApakarSaviSayaH sadbhayo na zaGkAmahe ye cA'rocakinaH sadA kRtadhiyastebhyastu bddho'nyjliH| etasyAnuguNopamAnarasikA dAne dame pauruSe ke kurmo matiranyameti na samutkampA'pi campAdhipe // 11 // anye vAci pare kriyAsu sacivAH santyeva rAjAGgaNe zaGke yairanuzIlitaM gurukulaM mA sAhasAH pakSiNaH / AzArAjasutastu sa stutipadaM zrIvastupAlaH satA mekaH karmaNi vAci cetasi samujAgarti yaH kAryiSu / / 12 // pAlane rAjalakSmINAM lAlane ca manISiNAm / astu zrIvastupAlasya nirAlasyaratirmatiH // 13 // etAni paNDitaAmabhrAtRpaNDitadodarasya / / cha / prazastilekhAGka-8 svasti zrIbhUmisImAvipinaparisarAt kSIranIrAbdhinAtha[:] pRthvyAM zrIvastupAlaM kSitidhavasacivaM bodhayatyAdareNa / asyAmAsmAkaputryAM kupuruSajanitaH ko'pi cApalyadoSo niHzeSaH saiSa lokampR[Na]guNa ! bhavatA mUlato mArjanIyaH // 1 // -paM0 jagasIhasya // prazastilekhAGka-9 klikvlnjaagrtpaannikheltprtaapdyutilhrinipiitprtyniikprtaapH| jayati samaratattvArambhanirdambhakelipramuditajayalakSmIkAmuko vastupAlaH // 1 // tvaM jAnIhi mayA'sti cetasi dhRtaH sarvopakArabatI, kinAmA ? savitA, na, zItakiraNo. na. svargivRkSo. na hi / parjanyo, na hi, candano, na hi, nanu zrIvastupAlaH, tvayA jJAtaM samprati, zailaputri-zivayorityuktayaH pAtu vaH // 2 // sArasvatA'mbhonidhipArvaNenduH zrIvastupAla: scivaadhiraajH| ciraM jayatveSa sahA'nujanmA saputrapautraH saparicchadazca // 3 // bhRgukacchIya dhruva Tha0 vIkalasuta Tha0 vairasiMhasyaite // cha / zubhaM bhavatu zrIsaGghasya iti / / cha / / bhadram // cha / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNamahotsava grantha prazastilekhAGka - 10 pUrve sparddhipAre'ndhakAre yaM pazyanti jyotirantarmunIndrAH / vizvAtmAnuM phevamAnuM tamAre pUkAranuM yasya vAha: rAjji || o || nendoH kalA na girijA na kapAlazuktirnokSA na bhasma na jaTA na bhujaGgahAraH / yAtrAsti nAnyadapi kiJcidupAsmahe tadrUpaM purANamunizIlitamIzvarasya // 2 // ekastridhA hRdi sadA vasati sma citraM yo vidviSAM ca viduSAM ca mRgIdRzAM ca / tApaM ca sammadabharaM ca ratiM ca siJcan sU ( 1 zau ) yaSmaNA ca vinayena ca lIlayA ca // 3 // vicchAyatAM jhagiti niHzvasitena ninyuryasyArivArijadRzastrayamAyatena / bhartturyazazca vadanaM ca kalaGkazUnyazItAMzubimbasadRzaM maNidarpaNaM ca // 4 // zIleti zIlarucirAbharaNA kalatraM yasyAbhavajjalanidheriva jahnakanyA / vyomendranIlamukurAntaru ( 1 ra ) rundhatIyaM yasyA janena kRtinA pratimeti mene // 5 // iti mAndhAtRnagaramaDezvaraprazastikAvyAni // cha // zubhaM bhavatu zrIsaGghasya iti bhadram // cha // upara jaNAvelA daza prazastilekhono saMkSipta paricaya A pramANe che : prazastilekhAMka ?: A prazastinA kartA AcAryazrI narendraprabhasUri che. ahIM vastupAlane vIra, viveka, janarakSaka, virodhi-avirodhi janone dAna ApanAra, sarvatomukhIkIrtivALo ane bhAgyavAna jaNAvyo che. uparAMta ahIM e paNa jaNAvyuM che ke : tenA vidvAnonI patnIo maNimotIonAM AbhUSaNo paheratI ane tenA sevako paNa dAnazIla hatA. prazastilekhAMka 2 : A prazastinA kartA vastupAlanA guru nAgendragIya vijayasenasUrinA ziSya AcAryazrI udayaprabhasUri che. ahIM giranAra, zrIneminAtha ane zrIAdIzvara bhagavAna prati bhaktibhAva vyakta karIne vastupAlanI dAnazIlatA ane dhArmikatA jaNAvI tene dIrdhAyu thavAnI AzISa ApI che. prazastilekhAMka 3 : A prazasti gUrjarezvarapurohita somezvaradeve racelI che. AnAM keTalAMka padyo somezvaradevaracita kArtikaumudI tathA lUNuvasahI( AbU )nI prazastimAM maLe che. vastupAlanA dIrdhAyunI AziSa ApavA uparAMta pAMDitya. dAnazIlatA, apakAraka upara upakArIpaNuM, Abhava-parabhavanI sthitinuM ciMtana, yuddhamAM hatAza zatruo pratye anukaMpA, vivekIpaNuM, dhArmikatA, adhikArano sadupayoga sadAcArIpaNuM, yuddhajaya vagere vastupALane lagatI hakIkatonuM hRdayaMgama varNana A prazastimAM che. uparAMta, tejapAla ane jayaMtasiMhanI dAnazIlatA tathA vastupAlanA pratyeka kAryamAM tejapAlanA sAhacaryano ullekha paNa A prazastimAM che. prazastilekhAMka 4 : AnA raciyatA kavi sArvabhauma harihara paMDita che. A prazastimAM vastupAlanI dAnazIlatA ane yazasvitAne suMdara rIte varNavIne tenI kIrtinI vyApakatA jaNAvI che. vastupAle saMgrAmasiMhane parAjita karyAno ullekha paNa ahIM che. vastupAle karelA zaMkhanRpaparAbhavanA prasaMgane varNavatuM zaMkhaparAbhava nATaka A rihara paMDite racyuM che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyazloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazastilekho : 327 prazastilekhAMka 5 : mAtra cAra kAvyAtmaka A prazastinA racayitA mahAmAtya vastupAlanA paramamitra yazovIra maMtrI che. AmAM vastupAlano guNavAna mitro pratyeno AMtarabhaktiyukta sneha ane vastupAlamAM evI koI vastu nathI je jagatamAM koIne paNa apriya hoya, A che hakIkato mukhyatayA jaNAvI che. uparAMta vastupAlanI saktio (subhASito) zreSThatama hatI teno paNa nirdeza ahIM jANI zakAya che. prazastilekhAMka 6 : A prazasti 40 lUNasiMhanA putra Thekara arasiMha-kapUra arisiMhe racelI che. ahIM vastupAlanI saccaritratA, dharmabhAvanA ane dAnazIlatA varNavIne tenI kIrtinI vyApakatA tathA vIratA jaNAvI che. prazastilekhAMka 7 : Ama nAmanA paMDitanA bhAI dodara nAmanA paMDite A prazasti racI che. ahIM vastupAlamAM lakSmI-sarasvatInuM ekaya batAvyuM che. uparAMta tenI sUktio, sarvatomukhI kAryadakSatA, vIratA, dAnazIlatA ane vidvattAno ahIM nirdeza karyo che tema ja tenA yazane sarvadejhyApI jaNAvyo che. prazastilekhAMka 8 : mAtra eka ja padyamaya A prazasti jagasiMha paMDite racI che. ahIM vastupAlane AlaMkArika rIte satpuruSa jaNAvelo che. prazastilekhAMka 9: A prazastinA karyAM bhRgukaccha(bharUca)nivAsI dhruva aTakavALA Thakkura vIkalanA putra Thakkura vairisiMha che. ahIM vastupAlane mahAna yoddho, zreSTha paropakArI ane vidvAna jaNAvela che. prazastilekhAMka 10 : A prazastimAM enA racanAranuM nAma ApyuM nathI. aMtanI puSpikA uparathI jANI zakAya che ke mAMdhAtRnagaramAM AvelA maDezvara nAmanA zivAlayanA zilAlekhanI A prazasti che. AnAM pahelAM e padyo zaMkaranI pUjA-bhaktirUpe che ane bAkInAM traNa padyo vastupAlanI prazastirUpe che. AmAM vastupAlanuM nAma nathI tema ja aMtima pAMcamA padyamAM prazastinA mukhya nAyakane zIlA nAmanI patnI jaNAvI che tethI A prati vastupAlanI haze ke kema, tevI zaMkA thAya te svAbhAvika che. saMbhava che ke zilAlekha uparathI paraMparAe utArA thatAM mULa prazastino keTalo'ka bhAga lekhakonA doSe bhulAI javAthI lupta thayo hoya. bAkI je pothImAM vastupAlanI prazastiono ja saMgraha che temAM AvatI A prazasti vastupAlanI ja hovI joIe ema mAnI zakAya. uparAMta, vastupAle zivAlayonA punaruddhAro tema ja zivanAM pUjA-darzana karyAMnA ullekho to tenA samayanI ja kRtiomAM maLe che tethI prastuta prazasti vastupAlanI na hoya tema mAnavAne koI kAraNa nathI. A pratipAdana jo sAcuM hoya to vastupAlanI patnI sokhunA nAmane susaMskRta karI kadAca zIlA tarIke ahIM nirdiSTa karyuM hoya tevuM anumAna thaI zake. A prazastionA kartAo paikI AcAryazrI narendraprabhasUri, AcAryazrI udayaprabhasUri, gUrjarezvarapurohita zrIsomezvaradeva, kavisArvabhauma harihara paMDita, maMtrI yazovIra ane Thakura arisiMhanA saMbaMdhamAM DaoN. bhogIlAla sAMDesarAe potAnA " mahAmAtya vastupAlanuM sAhitya maMDaLa ane saMskRtasAhityamAM teno phALo" nAmanA pustakamAM savistara lakhyuM che. sAtamA prazastilekhanA kartA kroTThara paMDita, AThamA prazastilekhanA karyAM jagasiMha ane navamA prazastilekhanA kartA hapura vairisiMha A traNa vidvAnonAM nAma prAyaH anyatra anupalabhya che. AthI vastupAlanA vittUlamAM A traNa nAma umerAya che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava caLyA ahIM jaNAvelA daza prazastilekhonA saMgrahanI hastalikhita prati amone zrIlAvaNyavijayajI jena jJAnabhaMDAra(rAdhanapura)mAMthI maLI che. prastuta prati vikamanA paMdaramA zatakanA aMtabhAgamAM lakhAyelI che. - prastuta daza prazasti lekho paikI pahelA prazastilekha sivAyanA nava lekho adyAvadhi aprasiddha che. pahelA prazastilekhanuM mudraNa siMghI jaina graMthamAlAmAM graMthAMka 5 tarIke 'mahAmAtya-vastupAla-kItikIrtanasvarUpa sukRtakItikallolinyAdi vastupAlaprazastisaMgraha" nAme prasiddha thayelA graMthamAM thayeluM che. chatAM ahIM ApelA A pahelA prazastilekhamAM vastupAle giranAra upara karAvelA zatruMjayAvatAra tIrthanI DAbI bAjunI bhIMta uparanA zilAlekhanI nakalarUpa prastuta pahelo prazastilekha che te hakIkata vizeSa hovAthI jijJAsuone ane saMzodhakone upayogI samajIne ahIM Apyo che. vastupAlane lagatA anyAnya sAhityanI tathA A prazastionI gaMbhIrapAMDityapUrNa racanA jotAM vastupAla uccakoTino kAvyaparIkSaka hato te hakIkata spaSTa thAya che. dazamo prazastilekha, pahelAM jaNAvyuM tema, zivAlayanA zilAlekhanI uttarottara thatI AvelI nakalarUpe che. eTale pahelA ane dezamAM prazasti lekha sivAyanA ATha prazastilekho vastupAlanI paricAyaka stuti-prazasti rUpe che. alabatta, A prazastio vastupAlanA koI paNa zilAlekhanA gadyabhAga sAthe mUkavA mATe barAbara saMgata thAya tevI che. Ama chatAM AThamo prazastilekha mAtra eka padyarUpe che tethI A prazasti to kevaLa stutiprazaMsArUpe ja gaNAya. A uparathI anumAna thAya che ke, jema prAcInakALamAM mahArAjA bhoja Adi vidyApriya ane dAnazIla rAjAo samakSa kuzaLa kavio potAnI uttamottama kRtio raju karIne suyogya parIkSaka pAsethI puraskAra laIne garva anubhavatA tema vastupAla samakSa paNa aneka vidvAno AvatA haze ja ane te temanI kRtionI pUrepUrI mahattA samajIne samucita puraskArathI temane sanmAnatA haze emAM jarA ya zaMkA nathI. saMbhava che ke AThamo prazastilekha AvA ja koI prasaMgano hoya. prAraMbhamAM ApelA bIjA zilAlekhamAM vastupAla mATe vaparAyeluM vizeSaNa sArA prativanA tya(sarasvatIno dattaka putra) paNa vastupAlamAM uttama pAMDitya ane pAMDityaparIkSaNa hatuM te vastunuM sUcaka che. vastupAlanuM A vizeSaNa jarAya atizayokti ke vicArutArUpe nathI paNa e eka hakIkatanuM sUcaka che kAraNake, vastupAle pote racelA naranArAyaNananda mahAkAvya ane raivatakAThimaMDananeministavanA aMtamAM potAne vAvI dharmasUnuM ane sAravAdharmanuM eTale ke sarasvatInA dharmaputra rUpe jaNAve che. TUMkamAM, vastupAlano paricaya ApanAra labhya sarvasAdhanomAM tenuM pAMDitya Dagale ne pagale AlekhAyeluM hovAthI vidvAnone enA pratye ananya AkarSaNa hatuM te nirvivAda hakIkata che. sAthe sAthe ahIM e paNa samajI levuM joIe ke, vastupAlanA saMbaMdhamAM upalabdha thatI nAnImoTI racanAonI e vizeSatA che ke tenA racanArA uccakoTinA viziSTa vidvAno hatA. AvA vidvAno vidyA pratyenA samucita AMtarika Adara sivAya kevaLa dhanakuberanA dhanathI AkarSAya tevA yAcakavRttivALA hoI zake ja nahi, ane hoya to temanI racanAo AvI prAsAdika banI zake nahi. A uparathI vastupALamAM vidyA pratye tema ja vidvAno pratye bahumAnayukta bhakita hatI te hakIkata spaSTa thAya che. Aje pracura mAtrAmAM upalabdha thatI puNyazloka mahAmAtya vastupAlasaMbaMdhita samagra sAmagrIne jotAM te vIragAthA, dAnagAthA, dharmagAthA ane vidyAgAthAne sAco adhikArI hato ema spaSTa jaNAya che, A hakIkatane TUMkamAM paricaya A pramANe che : Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyaloka mahAmAtya vastupAlanA aprasiddha zilAlekho tathA prazaritalekho : 3ra9 anyAne yuddhamAM saphaLa yoddhA tarIkenI kAmagIrI, zaMkhanRpa Adi rAjAono parAjaya karavo tema ja buddhi-zaktithI rAjyavahIvaTanuM saMcAlanaH A vastune vastu pAlanI vIragAthA kahI zakAya. dIna-hIna-duHkhI janone anukaMpAdAna ApavuM, sArvajanika upayoga thAya--lAbha levAya tevAM sthAno dAtava, kUvA, vAvo, taLAvo, parabo satrAgAro-sadAvrato vagere baMdhAvavAM ane vidyAnA bahumAnarUpe vidvAnone puraskArarUpe bhaktibhAvapUrvaka dAna ApavuM-A vastune vastupAlana dAnadharma kahI zakAya. - AbUdelavADAnAM vizvavikhyAta maMdironuM nirmANa; zatrujya upara IndramaMDapa, naMdIzvarAvatAra, taMbhana tIrthAvatAra, zakunikAvihArAvatAra, satyapuratIrvAvatAra. ujajayaMtAvatAra, avalokana-saba-pradyumna. aMbAnAmagiranArazikharacatuSkAvatAranAM pratIkarUpe te te tIrthAdinuM nirmANagiranAra upara aSTApadAvatAra, sametazikharAvatAra, zatruMjayAvatAra, staMbhanakatIrthAvatAranA pratIkarUpe te te tIrthanuM nirmANa; dhoLakA vagere sthaLomAM navIna jinamaMdiranuM nirmANa; zrIpaMcAsara pArzvajinamaMdira (pa'TaNa), zrI pArzvajinamaMdira tathA zrIyugAdijinamaMdira (khaMbhAta); vyAdhrapallI-vAlanuM jinamaMdira, zrI AdIzvarajinamaMdira tathA aMbikA maMdira (AsahadatIrtha: valabhI(vaLA) zrIyugAdijinamaMdira Adi aneka jinamaMdirono jIrNoddhAra; aneka jinamaMdiromAM vividha jinabiMbonuM pratiSThAna, dhoLakA, khaMbhAta vagere sthaLomAM navA upAzrayonuM nirmANa; bharUca vagere sthaLonA maMdiromAM suvarNadaMDAdi caDAvavA; zatruMjaya, ujajayaMtAdi aneka tIrthonI anekaza: yAtrAo karavI, sAta graMthabhaMDAro lakhAvavA-A badhI hakIkatone vastupAlanI dharmagAthA kahI zakAya. mALavAno subhaTavarmA nAmano rAjA DabhoInA vaidyanAthanA zivAlayanA suvarNakalazo laI gayo hato tenA sthAnamAM vastupAle navA suvarNakalazo sthApyA hatA; khaMbhAtamAM bhImanAthanA zivAlayamAM suvarNadaMDa ane suvarNakalaza caDhAvyA; bhaTTAditya-sUryanI pratimAne suvarNamukuTa karAvyo ane te ja bhaTTAdityanI pUjA mATe vahakanAmanA vanamAM kUvo karAvyo; svayaMbhU haidyanAthanuM akhaMDamaMDapavALuM zivAlaya baMdhAvyuM, bakulAditya-sUryanA maMdiramAM UMco maMDapa karAvyo; dhoLakAmAM rANubhaTArakanA maMdirano jIrNoddhAra karAvyo; prabhAsamAM somanAthanI bhaktipUrvaka pUjA karI;8 nagarA gAmamAM saMvata 903nI sAlamAM ativarSAne lIdhe paDI gayelA sUryamaMdiramAM sUryapatnI ratnAdevInI mUrti tUTI gaI hatI tethI tenA sthAne potAnI patnI lalitAdevInA puNya-saubhAgyanimitte saMvata 1292mAM ratnAdevInI navI mUrti banAvI, je saMbaMdhI zilAlekha Aje paNa surakSita che, tema ja vastupAla taraphathI roja pAMcaso brAhmaNo vedapATha karatA tevI hakIkata prabaMdhomAM maLe che-A badhI hakIkato uparathI vastupAlamAM parasaMpradAyo pratye te te saMpradAyanI paraMparAne anurUpa nicchanna Adara hato te spaSTa thAya che. rAjya ke dezanA mukhya rAjapuruSoe kema vartavuM joIe, te mATe vastupAla kharekhara dAkhalArUpa eTale ke Adarza samAna che. svadharmasthAnanI sAthe sAthe paradharmasthAnanA nirmANa Adi hakIkatone paNa samadraSTA vastupAlanI ucca prakAranI dharmagAthA kahI zakAya. A lekhamAM prasaMge prasaMge AvatI tathA anyatra paNa moTA pramANamAM upalabdha thatI vastupAla jevA prAsAdikagraMthanI racanA karavI vagere bAbatone varatupAlanI vidyAgAthA kahI zakAya. 1- 7 A sAta TippaNIovALI hakIkato Thakkara arisiMhakRta sukRtasaMkIrtana, AcAryazrI udayaprabhasUriracita kIrtikalolinI, zrI narendraprabha uracita vastupAlaprazasti Adi vastupAlanA samayanI ja racanAomAM savistara varNavelI che. 8 A hakIkata gurjarezvarapurohita saMmezvadevaracita kIrtikaumudImAM maLe che. 9 juo enasa oNpha zrI bhAMDArakara orienTala ricarsa insiTaTayuTa-pUnA vaoN. 9, pR17 180, lekha 2 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava prastha Aje vastupAlanA saMbaMdhamAM jeTalI vividha sAmagrI upalabdha che teTalI bhAgye ja gujarAtanA koI bIjA aitihAsika puruSanI maLatI haze. yatra tatra prasiddha thayelI vipula sAmagrInA AdhAre AvA vizvavirala puNyazloka mahAmAtyanA jIvananA vividha pAsAMne comerathI carcAne eka graMtha lakhAya to te eka upayogI, preraka ane mahattvanuM kArya gaNAze. A lekhamAM ApelA be zilAlekhonI phoTokopI ApavA badala zeTha zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInA vahIvaTakartAone tathA daza prazasti lekhovALI hastalikhita prati upayoga karavA ApavA badala - zrIlAvaNyavijayajI jaina jJAnabhaMDAra(rAdhanapura)nA vahIvaTakartAone dhanyavAda ApIne prastuta lekha pUrNa karuM chuM. Iti. luNasAvADI, amadAvAdapoSa zuklA pratipadA, vi. saM. 2023