Book Title: Rambhashuk Samvad
Author(s): Hariprasad Bhagirath
Publisher: Hariprasad Bhagirath
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034245/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bchd Dhokhshka ollece n tee rambhAzukasaMvAdaH rAdhAkRSNasaMvAdazca bhaassaarthaanuvaadsmlNkRtau| ___ imau granthau bhagIrathAtmaja-hariprasAdena mumbayyAM Yockasarokals Sketc..ook gujarAtI yantrAlaye mudrayitvA prakAzitau / dvitIyAvRttiH saMvadabdAH 1960 zakAvdAH 1825 a shasabalhotokaokakoladkaok.lackcococksedochhotek asya sarve'dhikArAH prakAzayitrA svaayttiikRtaaH| Kolkatokhasabhilekh Serving Jinshasan vimAna zrImahAlIrIna 119028 gyanmandir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / kobAtIrthamaMDana zrI mahAvIrasvAmine namaH / / / / anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmine namaH / / / / gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmine namaH / / / yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarebhyo namaH / / / / cAritracUDAmaNi AcArya zrImad kailAsasAgarasUrIzvarebhyo namaH / / AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira (jaina va prAcyavidyA zodhasaMsthAna evaM graMthAlaya) punitapreraNA va AzIrvAda rASTrasaMta zrutoddhAraka AcAryadeva zrImat padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. jaina mudrita graMtha skeniMga prakalpa graMthAMka : 1364 na ArAdhanA zrI mahAvIra kandra kI amRtaM tu vidyA tu zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-382007 (gujarAta) (079)23276252,23276204 pheksa : 23276249 Websiet : www.kobatirth.org Email : Kendra@kobatirth.org AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira traNa baMgalA, Tolakanagara haoNTala herITez2a kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 (079) 26582355 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhuumikaa| vidita ho ki - raMbhAzukasaMvAda choTAsA graMtha bahuta uttama hai, yaha jJAnologa aura rasikaloga ina donoMkohI upayukta hai. saba ajJaloga to rAtradina saMsArasaMbaMdhI viSayoMkohI mara . sukha mAnakara unameM nimagna ho rahate haiM, aise viSayI janoMko viSayoMkehI mArgase bhagavannAma aura guNAnuvA meM abhilASA upajanA jarUra hai. isavAste zRMgAragarbhita isa kAvyameM dekhiye ki-pahale eka zlokameM strIkA (raMbhAkA) vacana hai, tahAM zRMgArarasa varNana kiyA hai, phira eka zlokameM muni zukAcAryake vacanameM vairAgyarasa varNana kiyA hai, aise praznottara hote gaye haiM. yaha ati madhura choTAsA kAvya saMskRtamAtrahI thA, paraMtu saMskRtavANImeM parizrama nahIM kiye aise saba logoMkU isa kAvyakI rasamAdhurI anAyAsase prApta hove isaliye hamaneM aba zloka zlokake anuvAdapUrvaka hiMdI saralabhASA verIgrAmanivAsI paMDita vastIrAmajIse banavAyakara yaha graMtha pra. siddha kiyA hai. bhASA vistArapUrvaka likhI hai aura isameM yaha uttamatA vizeSa hai ki, zlokazlokake pada anvayake anukUlahI artha likhe gaye haiM, aura rAdhAkRSNasaMvAdabhI baDA manorama lalita hai, Adhe zlokameM zrIrAdhAjIkA prazna hai aura AdhezlokameM zrIkRSNajIkA jabAba hai, tisakI bhASA uttama kI hai so saba dekhanese mAlUma hovegA. hariprasAda bhagIrathajI. For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 eft: 11 rambhAzukasaMvAdaH / bhASAnuvAdasamalaMkRtaH / zrIH / utthAnikA -sunA jAtA hai ki, pahale eka samaya zrIzukadevasvAmI gaMgAjIke taTapara tapasyAkara rahe the, taba unake tapobalakoM dekha iMdra ghabarAyA ki yaha muni apane tapobalase mere rAjyakoM legA. isaliye, kisI upAyase isakI tapasyA naSTa karanI cAhiye isa abhiprAyase iMdraneM manamohinI apsarAoMmeM ati suMdara mohanI raMbhAnAmaka eka apsarA saba zRMgAra sajAke mana harSAke munike pAsa bhejI. vaha Ake apane mukhakA paTa khoLa, komala vacana bola muniko mohanelagI rambhovAca // mArge mArge nUtanaM cUtakhaNDaM khaNDe khaNDe kokilAnAM virAvaH // rAverAve mAninImAnabhaGgo bhaGge bhaGge manmathaH paJcahmaNaH // 1 // For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (4) artha-raMbhA kahatI hai-(he muni ! Apa dRSTi pasArake dekhiye-) mArgamArgameM (cahU~ tarapha) navIna AmoMke vAga (bagIce) haiM, phira (tinameM ) bAgavAgameM koyaloMkA bahuta uttama kUjana zabda ho rahA hai, (tina koyaloMke ) zabdazabdameM striyoMkA mAnabhaMga hotA hai, arthAt apane vacanase priya vacana sunake vA yAhAstIse mAnabhaMga hotA hai phira mAnabhaMga honemeM kAmadeva apane pAMca bANoMsahita prakaTa hotAhai // 1 // zuka uvAca // mArge mArge jAyate sAdhusaGgaH saGge saGge zrUyate kRssnnkiirtiH|| kIrtI kIrtI nastadAkAravRtti vRttau vRttau saccidAnandabhAsaH // 2 // artha-(raMbhAkA bhASaNa zravaNa kara zukadevajI bole- ) he kAmini ! mArgamArgameM to sAdhujanoMkA saMga ho jAtA hai, tahAM saMgasaMgameM zrIkRSNacaMdrajIkA yaza sunA jAtA hai, tisa yaza (kIrtikIrti ) meM hamArI tadAkAra lavalIna vRtti (cittako ekAgratA ) hotI haiM, tisa ekAgratA vRttivRttimeM sacidAnaMdakA AbhAsa hotA hai, arthAt paramAnaMdakI prApti hotI hai // 2 // For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (5) tIrthe tIrthe nirmalaM brahmavRndaM vRnde vRnde tttvcintaanuvaadH|| vAde vAde jAyate tattvabodho ___ bodhe bodhe bhAsate cndrcuuddH||3|| artha-aura tIrthatIrthaviSe nirmala brahmAvUda haiM, (aneka nirmala zuddha ) brAhmaNaloga rahate haiM, tinake vRMdavRMdameM Atmatattva ciMtanakA anuvAda (vedAMtakI carcA ) rahatA hai, tisa vAdavAdameM AtmatattvakA bodha hotA hai, aura bodhabodhameM caMdrazekharakA (IzvarakA ) sAkSAtkAra hotA hai // 3 // - rambhovAca // gehe gehe jaGgamA hemavallI vallyA vallyAM pArvaNaM candrabimbam / / bimbe bimbe dRzyate mInayugmaM yugme yugme pnycbaannprcaarH|| 4 // artha-raMbhA bolI-he RSirAja! gharagharameM calanevAlI hemalatA rahatI hai, arthAt vicitra suMdarI strI suvarNakI velasamAna idharaudhara phiratI hai, tisa strIkA mukha pUrNacaMdramAke samAna hai, tahAM mukharUpa praticaMdramApara do netra For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir do machaliyoMkI taraha dIkhate haiM, tina netroMke Upara kAmadevakA pracAra hotA hai // 4 // zuka uvAca // sthAne sthAne dRzyate ratnavedi vaidyAM vedyA siddhagandharvagoSThI // goSThayAM goSThayAM kinnaradvandvagItaM / gIte gIte gIyate rAmacandraH // 5 // artha-zukadevajI bole he raMbhe ! ( tumane kyA tuccha striyoMkI baDAI karI ? ) dekhiye sthAnasthAnameM ( jagaha jagaha ) ratnamaya vedI ( munijanakI beThanekI bhUmi ) hai, tahAM vedIvedoke Upara siddha aura gaMdharvAMkI sabhA rahatI hai, tahAM sabhAsabhAmeM kinnarakinnarIyoMkA gIta ( gAyana ) hotA hai, aura gItagItameM rAmacaMdrajIke guNAnuvAda gAye jAte haiM // 5 // rambhovAca // pInastanI candanacarcitAGgI vilolanetrA taruNI suzIlA // nAliGgitA premabhareNa yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 6 // For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-raMbhA bolI-he mune ! jisa nArIke stana (kuca) bar3e kaThora haiM, aura jisake zarIrameM caMdanakA lepa kiyA huA hai, caMcala netroMvAlI aura javAna, suMdara zIla ( subhAva ) vA. lI aisI strI jisa manuSyane premase nahIM AliMgana ( bhujAoMse grahaNa) ki hai, usa narakA jInA vRthAhI gayA // 6 // zuka uvAca // acintyarUpo bhagavAnniraJjano vizvaMbharo jJAnamayazcidAtmA // vizodhito yena hadi kSaNaM no vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 7 // artha-zukadevajI bole-he raMbhe ! suno, aciMtya ( ciMtana karane azakya ) jisakA rUpa hai, nirlepa bhagavAn hai, vizvabhara (vizvako pAlatA hai), jJAnamaya caitanya aisA paramAtmA jisaneM kSaNamAtrabhI apane hRdayase nahIM dekhA, usakA jIvanA vyarthahI gayA 7 rambhovAca // kAmAturA pUrNazazAGkavakA bimbAdharA komalanAla gaurA // nAndolitA sve hRdaye bhujAbhyAM vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 8 // For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (8) artha-raMbhA bolI-he mune ! atyaMta kAmavatI, pUrNa caMdramAke samAna mukhavAlI, kuMduruke samAna lAla hoThoMvAlI, komala gaura aMgavAlI suMdarI strI jisane apane donoM hAtha pasArake AliMgana nahIM karI, usa narakA jIvanA vyartha gayA // 8 // zuka uvAca // caturbhujazcakradharo gadAyudhaH pItAmbaraH kaustubhamAlayA lasan // dhyAne dhRto yena na bodhakAle vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 9 // artha-zukadevajI bole-he raMbhe ! cAra bhujAoMvAle, cakradhArI, gadAdhArI, pItAMbara (pIlA vastra) dhArI, kaustubha ratnakI mAlAse zobhita aise zrIkRSNa bhagavAn jisane bodhakAlameM svastha jAgrat avasthAmeM dhyAnameM dhAraNa nahIM kiye, usa narakA jIvanA vyartha gayA // 9 // rammovAca // vicitraveSA navayauvanADhyA lvnggkrprsuvaasidehaa|| nAliGgitA yena dRDhaM bhujAbhyAM vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 10 // For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-raMbhA bolI-he mune ! vicitra veSa ( zRMgAra ) dhAraNa karanevAlI, navIna yauvanase ( javAnIse ) yukta huI, lauMga kapUra Adise sugaMdhita zarIravAlI strI, jisaneM bhujAoMkarake acchI taraha AliMgana nahIM kII, usa narakA jIvanA vyarthahI gayA // 10 // zuka uvAca // nArAyaNaH paGkajalocanaH prabhuH keyUvAna kuNddlmNdditaannH|| bhaktyA stuto yena samAdhinA no|| vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 11 // artha-zukadevajI bole-he raMbhe ! kamalasamAna netroMvAle, bAjUbaMdavAle, kuMDaloMse vibhUSita mukhavAle, aise prabhu nArAyaNa jisane dhyAna lagAke bhakti karake stuta nahIM kiye tisa narakA jIvanA vRthA gayA // 11 // rambhovAca // priyaMvadA campakahemavarNA haaraavliimNdditnaabhideshaa|| saMbhogazIlA ramitA na yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 12 // For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (10) artha-raMbhA bolI-he mune ! priya bolanevAlI, caMpA aura suvarNasarIkhe varNavAlI, hAroMkI AvalI (paMkti) se zobhita nAbhivAlI, saMbhogasamayameM uttama zIla ( svabhAva ) vAlI aisI strIke saMga jisane ramaNa nahIM kiyA, usa narakA jIvanA vyarthahI gayA // 12 // zuka uvAca // zrIvatsalakSmyAGkitahRtpradeza stA_dhvajaH zArGgadharaH parAtmA / / na sevito yena nRjanmanApi vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 13 // artha-zukadevajI bole-he raMbhe ! jinakA hRdaya zrIvatsacinhakI zobhAse yukta hai, garuDakI dhvajAvAle, aura zArGgadhanuSako dhAraNa karanevAle, aise paramAtmA zrIkRSNa jisa manuSyane sevana nahIM kiye, usa narakA jIvana vRthA calA gayA // 13 // rambhovAca // calatkaTI nUpuramaJjughoSA nAsAgramuktA nayanAbhirAmA / na sevitA yena bhujaGgaveNI vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 14 // For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (11) artha-raMbhA bolI-he mune! jisakI kamara halatI hai, jisake calanesamaya pAvameM vichuve vAjanekA manohara zabda hotA hai, aura nAsikAke agrabhAgameM suMdara motI dhAraNa kiye haiM, sarpake AkArasarIkhI (veNI) coTIvAlI, netroMko AnaMdarasa denevAlI, aisI strI jisane sevana nahIM kI ( usase saMbhoga na kiyA), usa narakA jIvanA vyarthahI gayA // 14 // zuka uvaac|| vizvambharo jJAnamayaH parezo jgnmyo'nntgunnprkaashH|| nArAdhito nApi dhRto na yoge vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 15 // artha-zukadevajI bole-he raMbhe! saba jagatke pAlaka poSaka, jJAnamaya, pareza, jagadrUpa anaMta guNoMko prakAzita karanevAle, aise bhagavAnkA ArAdhana ( pUjana ) jisane nahIM kiyA aura yogaimeM dhyAnabhI na kiyA usa narakA jIvanA vyartha gayA // 15 // rambhovAca // tAmbUlarAgaiH kusumaprakarSeH sugandhatailena ca vaasitaayaaH|| For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (12) no marditau yena kucau nizAyA vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 16 // artha-raMbhA bolI-he mune ! tAMbUla (pAna cAvane ) kI manoharatAse, aura puSpadhAraNakI atyaMta zobhAse yukta, tathA atara camelI Adi sugaMdhita tailoMkarake khuzabUdAra (sugaMdhita ) huI aisI suMdarI manohara strIkI kucA mardana jisane rAtrisamaya nahIM kI, usa narakA jIvanA vyartha huvA // 16 // zuka uvaac|| brahmAdidevo'khilavizvadevo mokSaprado'tItaguNaH prazAntaH // dhRto na yogena hRdi svakIye vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 17 // artha-zukadevajI bole- he raMbhe ! brahmA AdikoMkA deva, saMpUrNa vizvakA deva arthAt prakAzaka, mokSa denevAlA, satva raja Adi guNoMse alaga rahA, prazAMtasvarUpa aisA paramAtmA jisane apane hRdayameM dhyAnaviSe dhAraNa na kiyA, usa narakA jIvanA vyartha gayA // 17 // For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (13) rambhovAca // kastUrikAkuGkumacandanaizca sucarcitA yA'gurudhUpitAmbarA // uraHsthale no luThitA nizAyAM __ vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 18 // artha-raMbhA kahanelagI-he mune ! kastUrI kezara caMdana inhoMkA lepa kiyehue, aura agarakI dhUpase dhUpa diye hue tathA atara AdikI khuzabUse yukta vastroMko dhAraNa kiye hue, jo manohara suMdarI nArI hai vaha jisaneM rAtrimeM apane hRdayapara nahIM luTAI (pyAra na kiyA) usa narakA jIvanA vyartha gayA // 18 // zuka uvAca // AnandarUpo nijabodharUpo divyasvarUpo bhunaamruupH|| tapaHsamAdhau kalito na yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 19 // artha-zukamuni bole-he raMbhe! AnaMdarUpa, nijabodharUpa (svayaMprakAzaka), divya ( alaukika ) svarUpavAle, bahuta nAma aura anaMta rUpavAle, aise bhagavAn paramAtmA For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (14) tapakI samAdhimeM jisaneM anubhava nahIM kiye usa narakA jIvanA vyarthahI gayA // 19 // rambhovAca // kaThorapInastanabhAranamrA sumadhyamA cnyclkhnyjnaakssii|| hemantakAle ramitA na yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 20 // artha-raMbhA kahane lagI-he mune ! kaThora bhAre stana, ( kucAoM) ke bhArase namI huI, suMdarapatalI kaTIvAlI, khaMjanapakSIke netrasamAna caMcala netroMvAlI, suMdarI strIke saMga jisane hemanta RtumeM ramaNa nahIM kiyA, usa narakA jIvanA vRthA gayA // 20 // zuka uvAca // tapomayo jJAnamayo vijanmA vidyAmayo yogamayaH parAtmA // citte dhRto no tapasi sthitena __ vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 21 // artha-zukamuni bole-he raMbhe ! tapomaya (sarva tapamadhAna ), jJAnamaya ( sarva jJAnapradhAna ), janmarahita, anaMta For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (15) zaktimAna, yogamaya paramAtmA jisane tapameM sthita hoke apane cittameM dhAraNa nahIM kiyA, usa narakA jIvanA vyartha gayA // 21 // rmbhovaac|| sulakSaNA mAnavatI guNADhyA prasannavaktrA mRdubhASiNI yA // no cumbitA yena sunAbhidezA vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 22 // artha-raMbhA bolI-he mune ! sarva sulakSaNI, mAna karanevAlI, saba uttama guNoMvAlI, prasanna mukhavAlI, komala vacana bolanevAlI, suMdara gaMbhIra nAbhivAlI, trivalIyukta udaravAlI, aisI suMdarI strI jisane cuMbana nahIM kI, ( aura usake saMga ramaNa. nahIM kiyA ) usa narakA jIvanA vyartha gayA // 22 // zuka uvAca // patnyArjitaM sarvasukhaM vinazvaraM duHkhapradaM kAmini bhogasevitam // evaM viditvA na dhRto hi yogo vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 23 // For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-zukamuni bole-he kAminI ! strIke viSayabhogase honevAle saba sukhoMko anitya ( naSTa honevAle) aura duHkhadAyI jAnake, jisane yogAbhyAsa dhAraNa nahIM kiyA, usa narakA jIvanA vRthA gayA // 23 // rambhovAca // vizAlaveNI nayanAbhirAmA kNdrpsmpuurnnnidhaanruupaa|| bhuktA na yenaiva vasantakAle vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 24 // artha-raMbhA bolI-bahuta acchI veNI kezabaMdha ( coTIpaTIAdi) se vibhUSita, netroMko sukha denevAlI, saMpUrNa zarIrameM kAmadevase bharI huI aisI suMdarI strI jisaneM vasaMta samayameM nahIM bhogI tisa manuSyakA jovanA vyartha gayA // 24 // zuka uvAca // mAyAkaraNDI narakasya haNDI tapovikhaNDI sukRtasya bhaNDI // nRNAM vikhaNDI cirasavitA ce vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 25 // artha-zukadevajI kahate haiM-he raMbhe ! mAyA ( kapaTa) kI For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (17) chabar3I, narakakI haMDI ( pAtra ), tapako naSTa karanevAlI, puNyako kSINa karanevAlI, manuSyoMke ( puruSArtha AdikoM) nAza karanevAlI, aisI strI jisane bahuta kAlataka sevana karI usa narakA jIvana vyartha gayA // 26 // ___ rambhovAca // samastazRGgAravinodazIlA lIlAvatI kokilknntthnaalaa|| vilAsitA no navayauvanADhyA vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 26 // artha-raMbhA kahane lagI-saMpUrNa zRMgAra aura vinoda ( hAvabhAva kaTAkSa Adi ) karanemeM catura, lIlA ( hAsyakrIDAAdi ) karanevAlI, koyalake samAna madhura kaMThavAlI, navIna yauvanase yukta huI aisI suMdarI strI jisane nahIM bhogI, usa narakA jIvanA vyartha gayA // 26 // zuka uvAca // samAdhihantrI janamohayitrI dharme kumantrI kapaTasya tntrii|| satkarmahantrI kalitA ca yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam / / 27 // For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (18) artha-zukamuni bole-he raMbhe ! samAdhiko haranevAlI, manuSyoMko moha karAnevAlI, dharmameM kumaMtrI ( dharma bigAr3anevAlI), kapaTa ( chala) ko phailAnevAlI, zreSTha karmako haranevAlI, aisI strI jisaneM bhogI, tisa narakA jIvanA vyartha gayA // 27 // rambhovAca // bilvastanI komalitA suzIlA sugandhakuntA lalitA ca gaurA // nAzleSitA yena ca kaNThadeze vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 28 // artha-raMbhA bolI-he mune ! belaphala (belavRkSake phala) samAna gola kaThora stanoMvAlI, mRdu zarIravAlI, suMdara svabhAvavAlI, atara camelI Adise sugaMdhita kiye hue vAloMvAlI, manohara, gauravarNa, aisI suMdarI strI galekI jagaha milAke jisane grahaNa nahIM kI, usa manuSyakA jIbanA vyarthahI gayA // 28 // zuka uvAca // cintAvyathAduHkhamayI sadoSA saMsArapAzA janamohakI // For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (19) saMtApakozA bhajitA ca yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 29 // artha-zukamuni bole-he raMbhe ! jo ciMtA vyathA duHkharUpa hai, doSayukta hai, saMsArameM phAMzIrUpa hai, manuSyoMko moha karanevAlI, saMtApa denekI khajAna hai, aisI strI jisaneM sevana kI hai, usa narakA jIvanA vRthA vIta gayA // 29 // rambhovAca // AnandakandarpanidhAnarUpA jhnntvnnkngknnnuupuraaddhyaa|| nAsvAditA yena sudhA'dharasthA vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 30 // artha-raMbhA bolI-he mune ! AnaMda aura kAmadevase bharI huI, jhaNatkAra zabda karake hAthoMke kaMgaNa aura (pairoMke ) vichuvoMko bajAtIhuI, aisI strIke adharAmRta pAnakA svAda ( oSThacuMbanakA svAda ) jisaneM nahIM liyA usa narakA jIvanA vyartha gayA // 30 // zuka uvAca // kApaTyaveSA janavaJcikA sA viNmUtradurgandhadarI durAzA // For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (20) saMsavitA yena sadA malADhayA vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 31 // artha-zukamuni bole-he raMbhe ! kapaTa chalakA veSa dhAraNa karanevAlI, manuSyoMko ThagAnevAlI, viSThA, mUtra, durgadhako (bharI) guphArUpa, aura kharAba manorathavAlI, sadA malina aisI strI jisaneM sevana karI usa narakA jIvanA vyartha gayA // 31 // rambhovAca // candrAnanA sundaragauravarNA vyaktastanI bhogavilAsadakSA / / nAndolitA vai zayaneSu yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam / / 32 // artha-raMbhA bolI-he mune! caMdramAkesamAna mukhavAlI, suMdara gauravarNavAlI, prakaTa ( UMce ) stanoMvAlI (kucAoMvAlI ), bhogavilAsameM catura, aisI suMdarI strI jisaneM zayyAke Upara suMdara ramaNa nahIM kI, usa narakA jIvanA vyartha gayA // 32 // zuka uvAca // unmattaveSA madirAsumattA pApapradA lokaviDambinI yA // For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (21) yogacchalA yena vibhAjitA ca vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 33 // artha-zukamuni bole-he raMbhe ! jo strI madonmatta veSavAlI, madirA pInese unmatta huI hai, aura pApa denevAlI, tathA logoMkI viDaMbanA karanevAlI, saMgamAtrameM chala karatI hai aisI strIke saMga jisaneM ramaNa kiyA, usa manuSyakA jIvana vyartha gayA // 33 // rambhovAca // AnandarUpA taruNI natAGgI sddhrmsNsaadhnsRssttiruupaa|| kAmArthadA yasya gRhe na nArI vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 34 // artha-raMbhA bolI-he mune ! puruSoMko AnaMda denevAlI, javAna avasthAvAlI, (kucabhArase) nata aMgavAlI, (pa. tivratA Adi ) zreSTha dharmako sAdhanevAlI, aura saMtAna utpanna karanevAlI, kAma arthako denevAlI, aisI suMdarI nArI jisake gharameM nahIM hai usa narakA jIvana vyartha gayA // 34 // zuka uvAca // azaucadehA patitasvabhAvA vapuHpragalbhA balalobhazIlA // For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (22) mRSA vadantI kalitA ca yena vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 35 // artha-zukamuni bole-he raMbhe ! apavitra dehavAlI, patita svabhAvavAlI, zarIrase pragalbhA ( bharakSamatAdhASTaryatA) vAlI, balakara lobhayukta svabhAvavAlI, jhUTha bolatI huI, aisI strI jisane bhogI, usa narakA jIvanA vyartha gayA hai // 35 // rambhovAca // kSAmodarI haMsagatiH pramattA - saundaryasaubhAgyavatI prlolaa|| niSpIDitA cenna ratau yathecchaM _vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 36 // artha-raMbhA bolI-he mune ! patalA aura trivalIyukta udaravAlI, haMsasarIkhI cAlavAlI, madase bharI huI, sauMdarya aura saubhAgyase yukta, atyaMta capalA, aisI manohara strI jisane icchApUrvaka ramaNasamayameM nahIM bhogI hai, usa narakA jIvanA vyartha gayA // 36 // zuka uvAca // saMsArasadbhAvanabhaktihInA cittasya corA hRdi nirdayA ca // For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (23) vihAya yogaM kalitA nareNa vRthA gataM tasya narasya jIvitam // 37 // artha-zukamuni bole-he raMbhe ! saMsArameM sadbhAva aura IzvarakI bhaktise hIna, (manuSyoMke ) cittako coranevAlI hRdayameM dayA nahIM rakhanevAlI, aisI pApinI nArI jisane yogAbhyAsa chor3ake AliMgita kI usa narakA jIvana vyartha gayA // 37 // ___ rammovAca // sugandhaiH supuSpaiH suzayyA sukAntA vasanto RtuH puurnnimaapuurnncndrH|| yadA nAsti puMstvaM narasya prabhUtaM tataH kiM tataH kiM tataH kiM tataH kim||38|| artha-raMbhA bolI-jisa narako puruSapanA nahIM hai to bahuta uttama sugaMdhita, suMdara puSpoMkarake zeja banAI to usase kyA hai ? suMdara manohara strI hai to kyA hai ? vasaMtaRtu hai kyA bhayA ? pUrNimAsIkI rAtrIviSe caMdramA khila rahA hai to kyA bhayA ? arthAt jisane strIsaMga nahIM kiyA (usa narakA puruSArtha aura aizvarya vRthA hai ) // 38 // For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 24 ) zuka uvAca // surUpaM zarIraM navInaM kalatraM dhanaM merutulyaM vacazcArucitram // hareraGgiyugme manazvedalamaM tataH kiM tataH kiM tataH kiM tataH kim 39 // artha- zukamuni bole- he raMbhe ! jo viSNu bhagavAnke caraNoM meM mana nahIM lagA to surUpa zarIra hai to kyA bhayA ? navIna yaubanavatI strI hai to kyA ? sumeruparvatasamAna dhana hai to kyA ? ast suMdara vicitra vANI hai to usase kyA bhayA ? ( kuchabhI nahIM banasakA ) // 39 // iti verInivAsipaMDitavasatirAmazAstriviracitabhASATIkAryA raMbhAzukasaMvAdarUpaH zRMgArajJAnanirNayaH samAptaH / / For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAdhAkRSNasaMvAdaH bhASATIkA. kA sundarI ballavavallabhAsu __ tvacittabhittau vada zAlabhaJjI / / tvaM mAlatImaNDitakezapAze maJcittabhittau kila zAlabhaJjI // 1 // artha-rAdhA kahatI hai-he hare ! Apake cittarUpI bhItako ( rokanevAlI ) zAla (oTa, AvaraNa)ko tor3anevAlI gopiyoMmeM kaunasI suMdarI gopI hai ? zrIkRSNa bole he rAdhe ! mAlatIpuSpoMse vibhUSita guMthe hue kezoMvAlI tuma mere cittarUpI manakI maryAdAko ( Ar3ako) toranevAlI ho. yahAM sabahI zlokoMmeM rAdhAjIkA prazna aura zrIkRSNajIkA uttara smjhnaa||2|| purAtanasyApi ca nirjaratve ko nAma heturvada satyameva // 1 prAkAro varaNaH zAlaH prAcInaM prAntato vRtirityamaraH / For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 26 ) lAvaNyadhanye vRSabhAnukanye tavA'dharotthA'mRtapAnameva // 2 // artha - he hare ! Apa purAtana hokebhI tuma vRddha kyoM na bhaye yahAM pratyakSa kyA hetu hai satya kaho ? zRMgArazobhAse yukta rahanevAlI he vRSabhAnukanye ! ( isameM ) tumhArA adharAmRta pAna hetu hai ( isase ajara hUM ) // 2 // payodhare vidyudabhUnmurAre payodharo vidyuti naiva dRSTaH // rAdhe sthitAyAM tvayi vidyutIha payodharadvandvamidaM vyaloki // 3 // artha - he murAre ! ( payodhara ) meghameM bijalI hotI hai, vijalImeM to megha kahIM nahIM dekhA ? he rAdhe ! sthita huI vi jalarUpa tumAreviSe yaha payodharayugma ( kucayugma ) dIkhatA hai ! // 3 // dAtuM zarIraM parapuruSAya naivotsahe'haM narakAdibhemi // datte zarIre narakasya hantre kA nAma bhItirnarakAdbhavatyAH // 4 // For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( 27 ) artha - he murAre ! maiM parapuruSake vAste apane zarIrako nahIM diyA cAhatI, narakase DaratI hUM - he rAdhe ! narakake nAza karanevAleke artha zarIra denese kyA Dara hai ? // 4 // tvAM balavIjAramaharnizaM yA sImantinI gAyati kiM phalaM sA // prApnoti rAdhe vyabhicAradoSAdvimucyate'sau bhavanAgapAzAt // 5 // artha- gopiyoM meM jAra tumako jo strI rAtadina gAtI hai ( yAda karatI hai ) vaha kyA phala letI hai ? he rAdhe ! vaha vyabhicAradoSase aura saMsArarUpI nAgapAza se chUTatI hai // 5 // nizAvasAne tava viprayogAt prANA madIyA vikalIbhavanti // rAdhe vada prANapaterviyoge prANAH kathaM no vikalIbhaveyuH // 6 // artha - he hare ! rAtrIke aMtameM tumhAre viyoga honeviSe mera prANa vikala hote haiM ? he rAdhe ! prANapatike viyoga meM prANa vikala kyoM na hoveM ? // 6 // For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (28) nirmAsi citte vrajasundarINAM kAmaM vibho locanagocarastvam // kimatra citraM tava bhAti citte kAmasya rAdhe janako'hamAsmi // 7 // artha-he vibho ! tuma bajakI suMdariyoMke netroM Age darzana deke unake cittameM kAmadevakoM utpanna karateho? he rAdhe ! vahAM isa vAtameM tujhe kyA vicitra mAlUma hotAhai ? maiM kAmakA ( pradyumna kA ) janaka (pitA) hUM // 7 // janA jagatyA jagadIza zazva ttvAM rAdhikAjAramudAharanti // nindantu lokA yadi vA stuvantu prANezvarIM tvAM na parityajAmi // 8 // artha-he jagadIza ! pRthvIpara niraMtara saba loga tumako rAdhikAviSe jAra batAte haiM? loka cAhe niMdA karo vA stuti karo, paraMtu prANezvari ! tumako nahIM tyAgUMgA // 8 // kalAnidhi gokularAjamAnaM zyAmApriyaM tvA vidhumeva mnye|| For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (29) tvaduktarItyA vidhuzabdavAcyaM rAdhAdhavaM mAM na kathaM bravISi // 9 // artha-kalAnidhi, gokulameM virAjamAna, zyAmA (rAdhikA ) ke priya aise tumakohI maiM caMdramA mAnatI hUM-he rAdhe ! tumhArI kahI huI rItise caMdrazabdavAcya rAdhApati mujako (rAdhApati zrIkRSNacaMdra ) aise kyoM na kahatIho // 9 // bhaktirmayA sA katamA vidheyA __ yayA prasAdo bhavato muraare|| mama prasAdAya vidhehi rAdhe __bhaktiM parAmAtmanivedanAkhyAm // 10 // artha--he murAre ! jisase Apa prasanna ho vaha kaunasI bhakti maineM karanI cAhiye ? he rAdhe ! merI prasannatAke vAste AtmA nivedanAkhya ( apane zarIrako mere artha samarpaNa karanekI ) parama bhakti karo // 10 // vidhi samullaGghaya parAGganAsu prasaGgamaGgIkuruSe kathaM nu / vidhervidhAturvidhilaGghane me kA nAma bhItirbhaNa bhAminIha // 11 // For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-he hare ! Apa vidhiko ullaMghake ( maryAdAko meTake) parAI striyoMke prasaMgako kaise aMgIkAra karateho ? he bhAmini ! vidhAtAkAbhI vidhAtA ( racanevAle) mere vidhAtAkI vidhi meTanemeM kyA bhIti hai kaho // 11 // udIryamANe'pi ca sAntvavAde mAnApanodo nahi raadhikaayaaH|| mAno'stu te yadyaparAdhikaH syAM svapne'pi naivAsmyaparAdhiko'ham // 12 // artha--he hare ! sAMtvavAda ( zAMtipUrvaka kahane sunanesebhI ) rAdhAkA mAna ( garUra) gussA dUra nahIM huA hai. he rAdhe ! jo maiM aparAdhika arthAt aparAdhavAlA ( dvitIya pakSe rAdhAse rahita ) houM to tumhAre mAna ho so maiM mupanAmeMbhI aparAdhika nahIM hotAhUM // 12 // muktiM samIyubhavabhItibhAjo bhavatpadAmbhojarajo jussntH|| baddhastvayA'haM bhujavallarIbhyA rAdhe nikuJja madhumAdhavInAm // 13 // For Private and Personal Use Only