Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
મરાહની
(પ્રાચીન ચૈત્યવંદન-થોય-સ્તવન-સન્માય સંગ્રહ)
સંકલન : પ.પૂ. નૂતન આચાર્ય શ્રી વિજય હેમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા.ની
શિષ્યરત્ન પરમાત્મા-ભક્તિ રસિક પૂ. મુનિરાજશ્રી ભક્તિરત્ન વિજયજી મ.સા.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ.પૂ. ગુરુદેવશ્રીની તપાગચ્છાધિપતિપદ પાટ મહોત્સવ તથા
પૂ. ગુરુદેવશ્રીના ઉપવર્ષના સુદીર્ઘ સંચમ જીવનની ઉજવણીમહોત્સવ એટલો જ
દિક્ષા મહોIિ] Diamond Jubilee
said
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
II શ્રી ૧૦૮ શંખેશ્વર - ભક્તિ- નાગેશ્વર પાર્શ્વનાથાય નમઃ II
| શ્રી પાવાપુરી મંડન શ્રી મહાવીર રવામિને નમઃ II || શ્રી ધર્મ - ભક્તિ - પ્રેમ સુબોધ સૂરીશ્વરેભ્યો નમઃ ||
પણ પ્રેમ સ્તવના છે.
(પ્રાચીન ચેત્યવંદન, થોચ, સ્તવન, સઝાય સંગ્રહ)
-: પ્રેરણા તથા અનન્ય કૃપા :
શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ ભક્તિવિહાર મહાપ્રાસાદ, શંખેશ્વર તીર્થ, તથા શ્રી પાવાપુરી જલમંદિર, પંચાસર (શ્રી ગુરૂ-પ્રેમ ધામ)ના પ્રેરક સદાય -પ્રસન્નમૂર્તિ પ.પૂ. તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્ય
શ્રીમદ્ વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજા
સંકલન :પ.પૂ. નૂતન આચાર્ય દેવ શ્રી વિજય હેમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ (જૈન જ્યોતિષશ)ના શિષ્યરત્ન પરમાત્મા
ભક્તિ - રસિક પૂ. મુનિરાજશ્રી ભક્તિરત્ન વિજયજી મ.સા.
-: પ્રકાશક :શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ ભક્તિ વિહાર મહાપ્રાસાદ ન ટ્રસ્ટ
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
----
---
----
કે પરમ-પાવન અવસર ઃ
અવસર જોઈને વિભાગોનું
વિભાગીકરણ
--
-
-
-
---
-----
---
--
* ચૈત્યવંદન વિભાગ સમર્પણ પ.પૂ. દાદા ગુરૂદેવ ગચ્છાધિપતિ આચાર્યદેવશ્રી વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજાના તપાગચ્છાધિપતિ
પદ પાદ મહોત્સવ નિમિત્તે
---
-
----
--
---
--
-
--
---------
& થોય વિભાગ અર્પણ * પ.પૂ. ગુરૂદેવશ્રીના ૭૫ વર્ષના સુદીર્ધ સંયમ જીવનની ઉજવણી નિમિત્તે
સ્તવન વિભાગ અર્પણ * પ.પૂ.પન્યાસ પ્રવર શ્રી હેમચંદ્ર વિજયજી મ.સા. તથા પ.પૂ. પન્યાસ પ્રવર શ્રી રત્નશેખર વિજયજી મ.સા. ને
આચાર્ય પદ પ્રદાન નિમિત્તે
-
* સઝાય વિભાગ અર્પણ * શ્રીગુરૂ-પ્રેમધામ”શ્રીપાવાપુરીજલમંદિર-પંચાસરની
ભવ્યાતિભવ્ય અંજલશલાકા-પ્રતિષ્ઠાની સ્મૃતિમાં સંવત ૨૦૬રના જેઠ સુદ-૨ તા. ર૯-૫-૨૦૦૬ ને સોમવાર
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
આમુખ...65 જ્ઞાની પુરૂષોના વચનામૃતોનું વારંવાર વાચન નિદિધ્યાસન અને તેને અંતરમાં વણી લેવાં, તરૂપ યથાર્થ સમજણ કરવી અને તે પ્રમાણે પરિણામની પરિણતિ થવી, એ ભક્તિ છે. સત્ પુરૂષોના પ્રત્યક્ષપણામાં તેમનો પ્રાપ્ત થતો બોધ એ ભક્તિનો હેતુ છે, પણ તેમના પરોક્ષપણામાં તેમના વચનામૃતોના સંગ્રહરૂપ શાસ્ત્રો એ જીવને કાર્યકારી અને હિતકારી નિમિત્ત થાય છે.
સર્વમાન્ય, આત્મજ્ઞ એવા શ્રી આનંદઘનજી, શ્રી યશોવિજયજી, શ્રી પદ્મવિજયજી, શ્રી મોહનવિજયજી, શ્રી ઉદયરત્નજી, શ્રી જ્ઞાનવિમલજી આદિ મહાત્માઓના ભક્તિ ભાવના, ઉલ્લાસના ફળરૂપ પ્રાપ્ત થતા સ્તવનો, ચૈત્યવંદનો, સ્તુતિઓ, સઝાયો આદિનો આમાં સમાવેશ કર્યો છે.
સર્વે મુમુક્ષુ અને વાંચક વર્ગ આ પુસ્તકનો સદુપયોગ કરશે, આશાતનાથી બચાવશે અને કોઈ ત્રુટિ હોય તો જણાવશે એ આશા છે.
આ પુસ્તકમાં મુખ્ય પ્રેરણાબળ “પ. પૂ. તપાગચ્છાધિપતિનું છે, સાથે સાથે પ.પૂ. આ. શ્રી વિજય ભાનુચંદ્રસૂરિજી મ.સા., પ.પૂ. નૂતન આ. શ્રી વિજય હેમચંદ્રસૂરિજી મ.સા. તથા પ. પૂ. નૂતન ગણીવર્ય શ્રી કુલચંદ્રવિજયજી (K.C.) મ.સા.નું સુંદર માર્ગદર્શન સાંપડેલ છે. પૂ. બાલમુનિશ્રી કુલદર્શન વિ., પૂ. બાલમુનિશ્રી હેમદર્શન વિ. પૂ. બાલમુનિ શ્રી ભાગ્યચંદ્ર વિ. આદિ બાલમુનિઓએ યથાયોગ્ય સહકાર આપેલ છે. પૂ.પ્રવર્તિની સાવિદ્યુ—ભાશ્રીજીના શિષ્યા પ્રશિષ્યાઓ મુફ સંશોધન કાર્યમાં મદદરૂપ બન્યા છે.
આ પુસ્તક છપાવવામાં શ્રી વીરેન્દ્રભાઈ બી. શાહ, અમદાવાદ, તથા દાન દાતાઓના અમો આભારી છીએ.
હકીકતમાં આ પુસ્તક વરસો પહેલાં પૂ. મુનિશ્રી કુલચંદ્ર વિજયજી મ.સા. (હાલ-નૂતન ગણી) ના બીજા વરસી તપના પારણા નિમિત્તે છપાવવામાં આવેલ, “પ્રેમ જ્યોત” નામના પુસ્તકની સવિસ્તાર દ્વિતીય આવૃત્તિ જ છે.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
આ ઓ પ્રભુ ભક્તિ કરે, તનમાં વ્યાધિ મનમાં સમાધિ, સમેતશિખર તીર્થ વંદનાવલિ, પ્રેમ જ્યોત, શત્રુંજય તીર્થ સ્તવનાવલિ, ભક્તિ પ્રેમ સ્તવનાવલિ, ભક્તિનું ઝરણું, પ્રેમનું ઝરણું અને હવે આ પ્રેમ સ્તવના, આવી નાની મોટી ચોપડીઓનું સુંદર પ્રકાશન પ.પૂ. નૂતન આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્ વિજય હેમચંદ્ર સૂરીશ્વરજી મ.સા.ના શિષ્ય પરમાત્મ ભક્તિ રસિક, મધુર કંઠી પૂ.મુનિરાજ શ્રી ભક્તિરત્ન વિજયજી મ.સા. કરી રહ્યા છે. આ તેમની શ્રુત-યાત્રા, પ્રભુ ભક્તિ યાત્રા અવિરતપણે અથાક ચાલુ રહે એજ શુભેચ્છા. પ્રકાશક: ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ ભક્તિવિહાર જૈન ટ્રસ્ટ, શંખેશ્વર
* સુકૃતના સહભાગી : પૂ.સા. સૂર્યપ્રભાશ્રીજી મ.સા., પૂ.સા. દિવ્ય પ્રભાશ્રીજી મ.સા.ની
પ્રેરણાથી શ્રાવિકા બેનો તરફથી (શ્રી ધર્મ વિદ્યા વિહાર, સાબરમતી, અમદાવાદ) પ્રથમ આવૃત્તિ -વૈ.સુ.૧૦, વિ.સં. ૨૦૬ર, રવિવાર, તા. ૭-૫-૨૦૦૬
નિકલ - ૧૦૦૦
૦ કિમંત અમૂલ્ય -પરમાત્મા ભક્તિ
ફ્રિ પ્રાપ્તિ સ્થાન આ શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ ભક્તિવિહાર જેન ટ્રસ્ટ, શંખેશ્વર (ઉ.ગુ.) ફોન. ૦૨૭૩૩, ૨૭૩૩૨૫, ૨૭૩૪૪૪.
ટાઇપ સેટીંગ તથા છાપનાર
૦ શ્રી નેમિપ્રીન્ટર્સ ૦ કુવાવાળી ખડકીના નાકે, મંગળ પારેખનો ખાંચો, શાહપુર, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૧
ફોન- ૨૫૬૦૦૮૯૧
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
પુસ્તકના શુભેચ્છકો.. ૧ જયશ્રીબેન નરેશભાઈ શાહ (એન.એમ.શાહ) – પાટણવાળા. ૨ અરૂણાબેન મનિષકુમાર પી. ઝાંબડ - આર્ટી. ૩ “તીર્થના” જન્મ નિમિત્તે-અનિતા અભય ભંડારી - સાદડીવાળા. ૪ અનિલાબેન (એચ.એમ.શાહ) – અમદાવાદ. ૫ ડૉ. જ્યોતિબેન નિતિનભાઈ મહેતા, આનંદ, કુશલ - મોરબી. ૬ રસીલાબેન અરવિંદભાઈ તારાચંદ શાહ- મુંબઈ ૭ અમરભાઈ જયંતિલાલ નાગડા - મુલુંડ, મુંબઈ. ૮ અશોકભાઈ ભંવરલાલજી પરમાર - કાંદિવલી મુંબઈ. ૯ દિવાળીબેન બાબુલાલજી વર્ધન, (ભીનમાલવાળા) - મુંબઈ. ૧૦ ભૂરમલજી ચેનાજી સંઘવી – વાંકડીયા વડગામ. ૧૧ કલ્પનાબેન ડૉ. ભરતભાઈ શાહ - બાબુલનાથ, મુંબઈ. ૧૨ સુમિત્રાબેન બાબુભાઈ જે. શાહ (માંકણજવાળા) – મુંબઈ. ૧૩ ભારતીબેનના સ્મરણાર્થે- ડૉ. ભરતભાઈ મહેતા - રાજકોટ. ૧૪ ભાવેશભાઈ રમેશચંદ્ર ઝવેરી (પાટણવાળા) - મુંબઈ. ૧૫ શ્રી કલિકુંડ પાર્શ્વનાથ જૈન સંઘ - સાંતાક્રુઝ, મુંબઈ. ૧૬ ભરતભાઈ ડી. નીબાચીયા - પૂના. ૧૭ ફકીરચંદ નાથાલાલ શાહ - સાબરમતી, અમદાવાદ. ૧૮ ચંપકલાલ એમ. સતીયા - અંધેરી ઈસ્ટ, મુંબઈ. ૧૯ ધર્મેશભાઈ ભગવાનજી દોશી – મલાડ ઈસ્ટ, મુંબઈ. ૨૦ પ્રભાબેન ફુલચંદજી સંચેતી - લોણાર, મહારાષ્ટ્ર, ૨૧ સંગીતાબેન ડો. રવિંદ્રજી સકલેચા - મહારાષ્ટ્ર, ૨૨ ફુલચંદજી એન. શાહ - લેક એવેન્યુ, કલકત્તા.
-
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
| ૨૩ પ્રક્ષેશ શાહ - અરિકા. ૨૪ દિલિપભાઈ ડી. શાહ – બોસ્ટવાના, આફ્રિકા. ૨૫ તુષાર નવિનચંદ્ર સરકાર - વાલકેશ્વર, મુંબઈ. ૨૬ વીરબાળાબેન જિતેન્દ્રકુમાર શાહ, હેમંત - મહેસાણા. ૨૭ લત્તાબેન હેતલભાઈ મનસુખભાઈ શાહ - પાલડી, અમદાવાદ. ૨૮ પ્રભાબેનના સ્મરણાર્થે-અતુલ હસમુખભાઈ પટવા - મુંબઈ. ૨૯ ભણસાણી મેટલ્સ, (હાડેચાવાળા) - મુંબઈ ૩૦ હીરાલાલ બી. શાહ, થરાદવાળા – અમદાવાદ. ૩૧ હર્ષદમામા - (મેટ્રો ટ્રેડર્સ) ખાનપુર અમદાવાદ. ૩૨ હિમાંશુભાઈ શાંતિલાલ શાહ - કાંદિવલી મુંબઈ. ૩૩ ઇદુબેન વસંતભાઈ ઝોટા - વાલકેશ્વર, મુંબઈ. ૩૪ જયંતિલાલ કેશવલાલ શાહ - આગીયોલ સાબરકાંઠા. ૩૫ કમલનયન ચંપકલાલ શાહ - સાંતાક્રુઝ વેસ્ટ, મુંબઈ. ૩૬ જસીબેન તથા કીર્તિભાઈના સ્મરણાર્થે, ચીમનભાઈ - મુંબઈ. ૩૭ કાંતિલાલજી સાંકળચંદજી પાંવેડીવાળા - તારદેવ મુંબઈ. ૩૮ નયનાબેન મહેન્દ્રભાઈ ભાવચંદ શાહ – ભરૂચ. ૩૯ શારદાબેન રતિલાલભાઈ પારેખ - બોરીવલી, મુંબઈ. ૪૦ મંજુલાબેન મનુભાઈ સંઘરાજકા - પેડરરોડ મુંબઈ. ૪૧ ચંચળબેન શાંતિભાઈ નાગડા - અંધેરી જુહુગલી, મુંબઈ. " ૪૨ ચુનિભાઈ તથા સુરેશભાઈ નાગડા - ઈર્લા મુંબઈ. ૪૩ મણીભાઈ પટેલ - ચંદન પાર્ક સોસાયટી, મહેસાણા. ૪૪ માં અંબે કૃપા – રમેશભાઈ (માલાવાડાવાળા) – સુરત. ૪૫ નિરંજનભાઈના સ્મરણાર્થે, સરસ્વતીબેન - મેઘદુત, મરીન ડ્રાઇવ.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬ નિર્મલ એમ. ખીરસરા - લોઅર-પરેલ, મુંબઈ. ૪૭ માં અંબે કૃપા - મંજુલાબેન, નીમેશ ટી. શાહ - અમદાવાદ. ૪૮ નરેશભાઈ નેમચંદભાઈ શાહ - દાદર, મુંબઈ. ૪૯ સમુબેન કપુરચંદજી સંઘવી, સુરેશ, જગદીશ - પૂના, મહારાષ્ટ્ર, ૫૦ મીલનબેન રોહિતભાઈ શાહ - બારડોલી. ૫૧ ભરતભાઈ લક્ષ્મીચંદભાઈ ગોગરી – મુંબઈ. પર પ્રીતિબેન ભરતભાઈ – મુંબઈ. ૫૩ હસુબેન હીંમતલાલ. ભાવસાર
| જિતુભાઈ, ઉપેન્દ્રભાઈ, નયનાબેન - સાંતાક્રુઝ, મુંબઈ. ૫૪ વાસંતીબેન સેવંતીલાલ શાહ (વાંકાનેર) - વાલકેશ્વર, મુંબઈ. ૫૫ સાવત્રીબેન પુખરાજજી માલાજી (સાંચોર) - મુંબઈ. પ૬ પ્રમોદભાઈ જે. શાહ – કલકત્તા. પ૭ પ્રફુલાબેન રાજેન્દ્રભાઈ બેંકર - વડોદરા. ૫૮ શ્રી ભક્તિ પ્રેમ મિત્ર મંડળ, (ઘાણેરાવ) -મુંબઈ. પ૯ સેવંતિલાલ એમ. શાહ - વસઈ ઈસ્ટ મુંબઈ. ૬૦ પારૂલબેન વિપુલભાઈ બી. શાહ - ન્યુ ચીખલવાડી તારદેવ. ૬૧ સ્મીત સુભાષભાઈ કોઠારી - વાલકેશ્વર, મુંબઈ. ૬૨ સુશીલાબેન ઉત્તમભાઈ હરીયા - ભોજાય, મુંબઈ. ૬૩ જયેશ વસંતભાઈ દેસાઈ – મોરબી. ૬૪ નલીનભાઈ દલાલ - કોઈમ્બતુર ૬૫ ડો. નેહાબેન રજનીભાઈ શાહ - મહેસાણા. ૬૬ કલ્પનાબેન વિનોદભાઈ શાહ - હળવદ. ૬૭ આશાબેન નામદેવભાઈ બાવીસ્કર - જલગાવ, મહારાષ્ટ્ર,
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૮ જ્યોત્સનાબેન દોશી રાજકોટ. દ૯ ટમીબેન મૌલિકભાઈ પટેલ, (ચિ.હિર - જન્મ નિમિત્તે) - બારેજા. ૭૦ મુકેશભાઈ મહેતા - પાલ, મુંબઈ. ૭૧ નલીનભાઈ પી. શાહ - અંધેરી, મુંબઈ. ૭૨ ગીરીશકુમાર બી. મહેતા - બોરીવલી, મુબંઈ.
વિજય ફાઇનાન્સ " મોહન " - મદ્રાસ. ૭૪ ફલેર પેન - રાજેશભાઈ રાઠોડ - ગોરેગાંવ, મુબંઈ. ૭૫ વસનજી એન્ડ કંપની (નેરડીવાળા) - મુંબઈ. ૭૫ રણજીતમલજી ગોઠી – ગોઠી સન્સ – અમદાવાદ. ૭૬ સુમેશ ટ્રેડીંગ કંપની – સુરત. ૭૭ પન્નાબેન રાજેશભાઈ વી. દોશી – પાલડી, અમદાવાદ.. ૭૮ દક્ષાબેન ભરતકુમાર વાડીલાલ શાહ – સાબરમતી, અમદાવાદ. ૭૯ વાસન જેમ્સ - ધાનેરા એન્ડ ફ. - જંયતિલાલ સી. શાહ - મુંબઈ. ૮૦ પ્રદીપભાઈ આર. સલોત-વિજય સીક્યુરીટી સીસ્ટમ પ્રા.લી. મુંબઈ. ૮૧ રમેશભાઈ મહેતા - "નીલ કેમ " - પાલડી, અમદાવાદ. ૮૨ શીવાભાઈ અંબારામદાસ પ્રભુરામ પટેલ - ઉંઝા. ૮૩ મનીષભાઈ પારેખ - ભાવના એજન્સી – રાજકોટ. ૮૪ હંસાબેન શૈલેષભાઈ છોટાલાલ શાહ- કેવીન જવેલર્સ - અમદાવાદ. ૮૫ પારૂલબેન જીતેન્દ્રકુમાર શાહ, (ઇન્દ્રોડાવાળા) – અમદાવાદ. ૮૬ દક્ષાબેન વિરેન્દ્રકુમાર શાહ – અમદાવાદ.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
r
૫
૩ વિમલ કેવલ જ્ઞાન
૪
W
૯
૧૦
અનુક્રમણિકા
વિગત
૧૧
ચૈત્યવંદન વિભાગ
એકમ-શ્રી આદિનાથ ભગવાન સદ્ભકન્યાનત (સંસ્કૃત) આદિદેવ અલવેસ પૂનમ-શ્રી શત્રુંજય મહાતિર્થ
૧૨
૧૩
શ્રી શત્રુંજય સિદ્ધક્ષેત્ર
બીજ-તિથી શ્રી અજીતનાથ ભગવાન
८ વિશદ-શારદ (સંસ્કૃત)
દુવિધ બંધને સકલ સુખ સમૃદ્ધિ (સંસ્કૃત)
ત્રીજ-શ્રી સંભવનાથ ભગવાન
સાવથી નયરી
ચોથ-શ્રી અભિનંદન સ્વામી
પાંચમ-શ્રી સુમતિનાથ ભગવાન
સુવર્ણ વર્ણો (સંસ્કૃત)
શ્યામલ વાન
છઠ-શ્રી પદ્મપ્રભુ સ્વામી
ઉદાર પ્રભા (સંસ્કૃત) સાતમ-શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ભગવાન
જયવંત મનંત (સંસ્કૃત) આઠમ-મહા સુદિ આઠમ દિને
પા.નં.
છે.
~ ~
” જી
૪
૪
૪
૫
૫
૫
૬
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
પા.નં.
S S
S S S S
- વિગત નોમ શ્રી નવપદજી ૧૪ શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ
જો ધુરિ (પ્રાકૃત) બાર ગુણ (પંચ પરમેષ્ઠિ) દશમ-શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન શ્રયમિત (સંસ્કૃત) ૐ નમઃ પાર્શ્વનાથય (સંસ્કૃત) આશ પૂરે પ્રભુ પાસજી ગૌડી ગ્રામે (સંસ્કૃત) એકાદશી-શ્રી નેમીનાથ ભગવાન અંગ અગ્યાર વિશુદ્ધ વિજ્ઞાન (સંસ્કૃત) નેમીનાથ બાવીશમાં બારશ-શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન શાંતિ જિનેશ્વર સોળમાં વિપુલ નિર્મલ (સંસ્કૃત) અમાસ-શ્રી મહાવીર સ્વામી ભગવાન સિદ્ધાર્થી સુત વંદીયે શ્રી પર્યુષણ પર્વ-પ્રણમું શ્રી શ્રી સીમંધર સ્વામી શ્રી સીમંધર જગધણી શ્રી સીમંધર વિતરાગ
સામાન્ય જિન ૩૦| તુજ મૂરતિને નિરખવા (ભાવના)
S ? ?
? ?
? ?
? ?
?
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિંબર
૩૧
૩૨
૧૪
૩૪ ૩૫
૧૪
૧ ૫
૧૫
૩૯
૧
૬
૪૦
૧૭
૪૧
૧૭
૪૨
૧
૪૩
૧૮
વિગત આજ દેવ અરિહંત (પંચ તિર્થી) પદ્મપ્રભુ ને વાસુપુજ્ય (વર્ણ) પ્રથમ તીર્થકર (ભાવ) દિવ્યગુણ ધારક (સંસ્કૃત) જય જય તું જિનરાજ પરમેશ્વર પરમાત્મા (ગુણ) રોહિણી તપ આરાધીએ શ્રી વિશસ્થાનક તપ-પહેલે પદ શ્રી દીવાળી-શાસનના શણગાર શ્રી પુંડરીક સ્વામી - શ્રી શેત્રુંજય શ્રી રાયણ પગલા-આદિ જિનેશ્વર શ્રી તળેટી-તારક તિર્થ તળેટીએ શ્રી ઘેટી પગલા–સર્વ તિર્થ શ્રી વર્ધમાન તપ-બે કર જોડી થોચનું નામ શ્રી આદિનાથ ભગવાન (એકમ) આદિ જિનવર રાયા પ્રહ ઉઠી વંદું ભાવનયા સેગ (પ્રાકૃત) શ્રી શાંતિનાથ ભગવાન (બારસ) છઠ્ઠ વંદો જિન શાંતિ શાંતિ સુહંકર સાહિબો શ્રી નેમીનાથ ભગવાન સુર અસુર વંદિતા નેમીનાથ નિરંજન નિરખ્યો રાજુલ વરનારી
?
૨
૬.
૨૩
૨૩
૨૪
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
----'વિગત
પા.નં.
જ
ર
૫
૦
૨ ૫
૦
૨૬
0
૨૬
K
2
૨૭
m
૨
૮
૦
૦
ઇ.
૦
ગિરનારે તે નેમીનાથ શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન (દશમ) શંખેશ્વર પાસજી પૂજિયે શંખેશ્વર પાર્શ્વ જુહારિયે પાસ નિણંદા વામા નંદા શ્રેય ઃ શ્રિયા (સંસ્કૃત) ભીલડીપુર મંડણ સકલ સુરાસુર પોષ દશમી દિન શ્રી મહાવીર સ્વામી ભગવાન (અમાસ) મનોહર મૂર્તિ ગંધારે મહાવીર જય જય ભવિ હિતકર સર હરર (જન્મ-સંગીતમય થોય) શ્રી નવપદજી (નોમ) (સાતમ) વીર જિનેશ્વર જિન શાસન વાંછિત શ્રી સિદ્ધચક્ર સેવો અરિહંત નમો શ્રી નવતત્વ જીવા જીવા પુણ્ય ને પાવા શ્રી શત્રુંજય મહાતિર્થ (પૂનમ) શ્રી શત્રુંજય મંડન શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર
૦
GJ
૦
૦
૩૩
૦
૩૪
%
૩૫
૦
૦
9
૦
૦
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
૦
૩૯
૦
૪૦
૦
४१
૦
૪૧
૦
૪૨.
૦
૪૩
વિગત બીજ-તિથી જંબુદ્વીપે અજુવાળી તે બીજ શ્રી સીમંધર સ્વામી શ્રી સીમંધર સેવિત સુરવર ત્રીજ-તિથી ત્રણ નિસિડી ચોથ-તિથી ઋષભ ચંદ્રાનન પાંચમ-તિથી સમુદ્ર ભૂપાલ (સંસ્કૃત) શ્રાવણ સુદી દિન પંચમીએ શ્રી નેમિ (સંસ્કૃત) પંચ તીર્થ -આબુ અષ્ટાપદ એકાદશી-તિથી એકાદશી અતિ રૂઅડી શ્રી ભા નેમિ (સંસ્કૃત) શ્રી પર્યુષણ પર્વ વરસ દિવસમાં મણિ રચિત સિંહાસન પુણ્યનું પોષણ સત્તર ભેદી શ્રી વીશસ્થાનક તપ શ્રી વીશસ્થાનક તપ વિશ્વમાં
૦
૦
૧
૪૫
૦
૪૬
૦
૦
४८
४८
છ
જ
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિંબર
પા.નં.
૦
૦
.
૫ ૨
છે
૫ ૨
જ
દ
|
૭ =
૫૨
વિગત રોહિણી તપ શ્રી વાસુપૂજ્યજી પૂજીયે ચાર વાર બોલવાની ભીડભંજન પાસ પ્રભુ સમરો શ્રી ચિંતામણી કીજે સેવા શ્રી સીમંધર જિનવર વીર દેવું (સંસ્કૃત) પુંડરિક ગણધર સ્તવન વિભાગ શ્રી આદિનાથના ભગવાન સ્તવનો પ્રથમ જિનેશ્વર પ્રણમીએ | માતા મરૂદેવીના નંદ દાદા આદેશ્વરજી તુમ દર્શન ભલે પાયો
ઋષભ દેવ હિતકારી | જગજીવન જગવાલ હો
ઋષભ નિણંદા દેખો માઈ (અખાત્રીજ) ઋષભ જિનરાજ બોલ બોલ આદેશ્વર વાલા બાળપણે આપણે સસનેહી સંસ્કૃત સ્તવન મેં ભેટ્યા નાભિકુમાર શ્રી અજિતનાથ ભગવાનના સ્તવનો
પ્રીતલડી બંધાણી રે ૨ | જિનજી તું ગત મેરી જાને
6
૫૪
=
૫૫.
દ
૫૫
૫૬
૦ m
૫૬
૧
=
ઠ
ટ
હ
૬
હ
૬૩.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
જ
દ
m
૦
૬૫
૦
૦
૦ ૦
વિગત પંથડો નિહાળું રે અજિત જિણંદશું પ્રીતડી તુમ શું પ્રીત બંધાણી છો જગ તારણહાર શ્રી સંભવનાથ ભગવાનના સ્તવનો સંભવ જિનવર ! વિનંતિ | જિનેશ્વર ! તું સવિ ગુણીથી પુરો સાહિબ સાંભળો રે હાં રે હું તો મોહ્યો રે શ્રી અભિનંદન સ્વામીના સ્તવનો અભિનંદન જિન ! દરિશન તરસીએ અભિનંદન સ્વામી હમારા તારો મોહે સ્વામી શ્રી સુમતિનાથના સ્તવનો સુમતિનાથ ગુણશું મિલીજી જિનજી, અબ મોહે પાર ઉતારો શ્રી પદ્મપ્રભુ સ્વામીના સ્તવનો પદ્મપ્રભુ પ્રાણ સે પ્યારા મૂરતિ મોહનગારી પ્રભુજી તેરી શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ભગવાનના સ્તવનો કર્યું ન હો સુનાઇ સ્વામી ઐસે સ્વામી, સુપાર્શ્વ સે દિલ લગા વિતરાગ ! તોરે પાય શરણે શ્રી સુપાર્શ્વ જિનરાજ
૬૯
૦
s
૦
૦
૦
૦
૭૧
છે
જ
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
પા.નં.
2
-
જ
દ
૦
૦
૦
૦
વિગત શ્રી ચંદ્રપ્રભુ સ્વામીના સ્તવનો શ્રી ચંદ્રપ્રભુ જીનરાજ રાજે મુજ ઘટ આવજો રે નાથ ચંદ્રપ્રભુજી જિન સાહિબા ચંદ્રપ્રભુજી મને તારો ચંદ્રપ્રભુની ચાકરી નિત્ય કરીએ રે શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાનના સ્તવનો મેં કીનો નહી તુમ બિન દરસ સરસ સુખકારા શ્રી શીતલનાથ ભગવાનના સ્તવનો શીતલ જિન મોહે પ્યારા આજ મેં દેખે નંદાજી કે નંદ શ્રી શીતલ જિન.... અરિહંતાજી મુજ મનડામાં શ્રી શ્રેયાંસનાથ ભગવાનના સ્તવનો તમે બહુ મૈત્રી રે સાહિબા શ્રી શ્રેયાંસ જિન અંતરજામી શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામીના સ્તવનો સ્વામી તુમે કાંઈ કામણ કીધું મનમંદિર નાથ વસાવો રસિયા ધરશો ન દિલમાં રીશ શ્રી વિમલનાથ ભગવાનના સ્તવનો પ્રભુજી ! મુજ અવગુણ મત દેખો સેવો ભવિયા ! વિમલ જિનેશ્વર
૦
૦
૦
૦
૦
૦
ઇ
૦
૦
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
વિગત
૦
૦
૦
૦
૦
૦
0
=
દ
મેરો મન મોહ્યો મન વસી મન વસી શ્રી અનંતનાથ ભગવાનના સ્તવનો ધાર તરવારની શ્રી ધર્મનાથ ભગવાનના સ્તવનો દેખો માઈ અજબ રૂપ શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનના સ્તવનો હમ મગન ભયે પ્રભુ ધ્યાન મેં શાંતિ જિનેશ્વર ! સાચો સાહિબ શાંતિ જિનેશ્વર સાહિબા રે મારો મુજરો લ્યો ને શાંતિ તેરે ! લોચન હૈ અણિયારે આંગણ કલ્પ કલ્યોરી હમારે માંઈ દેખતા નયન સોહાય શાંતિ જિણંદ મહારાજ શ્રી કુંથુનાથ ભગવાનના સ્તવનો મનડું કિમહિ ન બાજે શ્રી અરનાથ ભગવાનના સ્તવનો અરનાથ હું સદા મોરી વંદના ભજ ભજ રે મન અર ચરણે
શ્રી મલ્લીનાથ ભગવાનના સ્તવનો - | કૌન રમે ચિત્ત કૌન રમે પ્રભુ મલ્લિ નિણંદ શાંતિ આપજો
m
૦
૦
૦
૦
૦
૦
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
પા.નં.
૯૩
૦ -
૯૪
૦
૯૫
૦
૦ ૦
7 વિગત શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીના સ્તવનો મુનિસુવ્રત જિન વંદના દિલભર દર્શન પાઉં રે મુનિસુવ્રત મન મોહ્યું રે શ્રી નમીનાથ ભગવાનના સ્તવનો શ્રી નમીનાથના ચરણે રમતાં પુરુષોત્તમ સત્તા છે તારા ઘટમાં શ્રી નેમીનાથ ભગવાનના સ્તવનો નિરખ્યો નેમિ નિણંદને પરમાતમ પૂરણ કલા નેમિ રે ! નિરંજન નાથ હમારો તોરણ આવી રથ ફેરી ગયા શ્રી નેમનાથ જિનરાયા સંયમ લીધો છે બાળાવેશમાં રહો રહો રે યાદવ દો ઘડીયા શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનના સ્તવનો અબ માટે ઐસી આય બની રાતા જેવાં ફુલડા ને શામળ પ્યારો પ્યારો મારા વાલા તું પ્રભુ માહારો તારા નયના રે પ્યાલા પ્રેમના ભર્યા સમય સમય સો વાર સંભારૂ આખિયાં હરખણ લાગી કોયલ ટહુકી રહી મધુબનમેં જય! જય! જય! જય ! પ્રભુ પાસ જિગંદા
૯૮
૦ ૧ ૨
૧૦૦
૧૦૧
૧૨
છ
૧૦૨ ૧૦૩
જ
૧૦૩
ર
૧૦૪ ૧૦૪
છ જ
૧૦૫
-
૧૦પ
:
૧૦૬
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨૦
૨૧
૨૨
૨૩
૨૪
૨૫
૨૬
૨૭
૨૮
૨૯
30
૩૧
૩૨
૩૩
૩૪
૩૫
વિગત
પાસ શંખેશ્વરા સાર કર સેવકા
શ્રી શંખેશ્વર પાસ સુણો મુજ વિનંતિ
અંતરજામી સુણ અલવેસર દર્શન કી હૈ પ્યાસી અખિયા
શંખેશ્વર પ્રભુ પાસ ગમે રે હે પ્રભુ પાસ ચિંતામણી મેરો
ઐસી કરો બકસીસ, પ્રભુ મેરે
શેરીમાંહે રમતા દીઠા
ચિત્ત સમરી શારદા માય રે
ૐ નમો પાર્શ્વ પ્રભુ પદ કજે રે લો
ભેટીયે ભેટીયે રે
તમે બોલો બોલો ને પારસનાથ
દરવાજે તેરે ખોલે ખોલ રે
તાર મુજ તાર મુજ પાસ કી પાસકી
ઓલગડી અવધારો
પાર્શ્વ શ્રી શંખેશ્વર હો તારે દ્વારે
શંખેશ્વર સાહિબ સાચો
પ્યારો પારસનાથ પૂજાવો રસિયા
શ્રી પાસજી પ્રગટ પ્રભાવી
સુણો પાર્શ્વ જિનેશ્વર સ્વામી
આઈ બસો ભગવાન
પાસ પ્રભુ રે ! તુમ હમ શિર કે મો૨
અજબ બની હૈ મૂરત જિનકી
કૃપા કરો શંખેશ્વર સાહિબ રે દાદો પાસજી સુખદાઈ
પા.નં.
૧૦૬
૧૦૭
૧૦૮
૧૦૮
૧૦૯
૧૦૯
૧૧૦
૧૧૦
૧૧૧
૧૧૧
૧૧૨
૧૧૨
૧૧૩
૧૧૩
૧૧૪
૧૧૪
૧૧૫
૧૧૬
૧૧૭
૧૧૮
૧૧૮
૧૧૯
૧૧૯
૧૨૦
૧૨૦
૧૨૦
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
પા.નં.
૧ ૨ ૧
ه
૧ ૨૧.
ه
જે
૧ ૨ ૩
ه
૧૨૩ ૧ ૨૪
છે ? 8 ૧ ૦ જ બ -
૧ ૨૫
નંબર
- વિગત શ્રી મહાવીર સ્વામી ભગવાનના સ્તવનો | રૂડી ને રઢીયાળી રે | માતા ત્રિશલાનંદ કુમાર સિદ્ધારથના રે નંદન વિનવું ગિરૂઆરે ગુણ તુમ તણા મહાવીર સ્વામી રે વિનંતિ સાંભળો. વીરજી સુણો એક વિનંતિ મોરી દિન દુઃખીયાનો તું છે બેલી જય વીર, જય મહાવીર આવ આવ રે મારા મનડા માંહે મારા લાખેણા સ્વામી તમને વિનવું ત્રિશલાનંદન વંદન કરીએ | આજ જિનરાજ મુજ કાજ સિધ્યા સવે ના રે પ્રભુ નહિ માનું અવરની આણ સામાન્ય જિન સ્તવનો જિન તેરે ચરણ કી શરણ ગ્રહું જિગંદા પ્યારા
ક્યું કર ભક્તિ કરું પ્રભુ તેરી આજ મારા પ્રભુજી સામું જુવોને જિગંદા ! વે દિન ક્યું ન સંભારે ઐસી દશા હો ભગવાનું સકલ સમતા સુરલતાનો | પ્રભુ પેખી સદા મન હરખે
ભક્તિ સદા સુખદાઈ પ્રગટ્યો પૂરણ રાગ આનંદ કી ઘડી આઈ
૧ ૨૫
૧૨૬ ૧ ૨૬ ૧૨૭ ૧ ૨૮
૧ ૨૯
به
૧૩૦
به
૧૩૧
2 & R ૧ ૦ m દ જ ઇ -
૧ ૩૨
به
૧૩૩
૧૩૩
૧૩૩ ૧૩૪
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
પા. નં. ૧૩૫
8
૧૩૫
ફ દ
૧૩૫
ટ
૧૩૫
૧૩૬
&
૧૩૬
–
જ
દ
વિગત એક જ તાહરી જિનેશ્વર જિગંદા મોરી નૈયા લગા દો બેડો પાર જગતગુરૂ તારો પરમ દયાલ મન મોહ્યું રે પ્રભુના ધ્યાનમાં વિનંતિ કૈસે કરું? હો કુમતિ કાં પ્રતિમા ઉત્થાપી? શ્રી સીમંધર સ્વામીના સ્તવનો સુણો ચંદાજી સીમંધર પરમાતમ તારી મુદ્રાએ મન મોહ્યું રે તમે મહાવિદેહ જઈને કહેજો . શ્રી સીમંધર સાહિબા હું કેમ આવું? એક વાર મળો ને મોરા સાહિબા શ્રી સીમંધર જગધણીજી પ્રભાતે ઉઠી કરૂં વંદના પ્યારા સીમંધર સ્વામિ સીમધર સ્વામિના દુહાશ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થના સ્તવનો એક દિન પુંડરીક ગણધરૂં રે લાલ નિલુડી રાયણ સિદ્ધાચલના વાસી
ક્યું ન ભયે હમ મોર વિમલાચલ નિતું વંદીએ તે દિન ક્યારે આવશે? યાત્રા નવાણું કરીએ વિમલગિરિ ભેટ્યા રે ધન્ય ભાગ્ય હમારા વિમલ ગિરિ ને ભેટતાં
૧૩૮ ૧૩૮ ૧૩૯ ૧૪૦ ૧૪૧ ૧૪૨ ૧૪૩ ૧૪૩ ૧૪૪
m
6
૦
૧૪૫
૦
૧૪૫
છ
જ
દ
૧૪૬ ૧૪૭ ૧૪૭ ૧૪૮ ૧૪૮ ૧૪૯
ન
9
=
y
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
પા.નં.
૧૦
૧૧
૧ ૨
૧૪
૧ ૫
૧
૭
૧૫૦ ૧૫૧ ૧૫૧ ૧૫૨ ૧૫૩ ૧૫૩ ૧૫૪ ૧૫૪ ૧૫૫ ૧૫૭ ૧૫૭ ૧૫૭ ૧૫૮ ૧૫૮ ૧૬૦
૧
૮
૧૯
- વિગત આખંડીએ રે મેં આજ વંદના વંદના વંદના રે શત્રુંજય ગઢના વાસી રે મારૂ મન મોહ્યું રે, શ્રી સિદ્ધાચલે રે શ્રી રે સિદ્ધાચલ ભેટવા ઉમૈયા મુજને ઘણી જિહો ડુંગરે ડુંગરે તારા દેહરા શોભા શી કહું રે શેત્રુંજા તણી તું ત્રિભુવન સુખકાર યહ વિમલગિરિવર શિખર સુંદર લાગે મોરા રોજિંદા વંદો રે નરનારી સિદ્ધાચલ આદેશ્વર અલબેલો રે સૌ ચાલો સિદ્ધગિરિ જઈએ હો હો મોરા આતમરામ શ્રી બીજ તિથિના સ્તવનો બે ઢાળીયું મોટું સ્તવન શ્રી પાંચમ તિથિના સ્તવનો પંચમી તપ તમે કરો રે પ્રાણી શ્રી જિનવરને પ્રગટ થયું રે જ્ઞાનપંચમી એવો મુક્તિનો મેવા સુત સિદ્ધારથનો રે શ્રી આઠમ તિથિના સ્તવનો શ્રી રાજગૃહી શુભ ઠામ
RO
૨૩
૧૬૧
૧૬૩
می بم به
૧૬૪
. ૧૬૪ ૧૬૫
ه
૧૬૬
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિંબર
પા.નં.
૧૬૭
૧૬૮
૧૬૮ ૧૭૦
આ જ છે
૧ ૭૧
૧૭૨
-
૧૭૩ ૧૭૪
વિગત શ્રી એકાદશી તિથિના સ્તવનો પંચમ સુરલોકના વાસી રે શ્રી દિવાળીના સ્તવનો મારે દિવાળી થઈ આજ વીર વેલા આવો રે મને ઉપકારી વીર પ્રભુ મોક્ષે ગયા પ્રભુ વિણ વાણી કોન સુણાવે?
શ્રી પર્વ પર્યુષણના સ્તવનો | સુણજો સાજન સંત | પ્રભુ વીર નિણંદ વિચારી રીઝો રીઝો શ્રી વીર દેખી હાલરડું ૨૭ ભવનું સ્તવન ૫ ઢાળીયા શ્રી નવપદજીના સ્તવનો. નવપદ ધરજો ધ્યાન નવપદ ધ્યાન સદા જયકારી અહોભવી પ્રાણી રે અવસર પામીને રે કીજે સિદ્ધ જગત શિર શોભતા અલબેલાની જોઉ વાટડી રે સૌ ચાલો ભવિજન અવર અનાદિની ચાલ લઈએ શ્રી નવપદનું શરણું દરિસણ ઘોજી
૧૭૫
૧૭૬
૧૭૯
૧૮૪ ૧૮૫
१८
૧૮૬ ૧૮૭
૧૮૮
૧૮૯
૧૯૦
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
પા.નં.
૧૯૨ ૧૯૩
૪
-
૨૦૭ ૨૦૭
હ
છે
જ
૨ ૧0
૨૧૦
no
-
૧
૧
નંબર
વિગત ૧૧ | તપસ્યા કરતાં કરતાં હો કે ડંકા
શ્રી નવપદજી ૪ ઢાળીયા સ્તવન સઝાયનું વિભાગ | સાંભળો ઉપદેશ સાર, ભવિકજન મરૂદેવી માતા રે એમ ભણે એક દિન મરૂદેવી આઈ હે ઈન્દ્રભૂતિ, તારા ગુણ કહેતા મનમેં હી વૈરાગી, ભરતજી ઘોર ભયંકર વનવગડામાં વીરા મોર, ગજ થકી ઉતરો બીજ યે દો દિનકા જગ મેલા અમે તો આજ તમારા બીજ તણે દિન દાખવ્યો રે બોલો બોલો રે શાલિભદ્રા ત્રીજ મોંઘેરા દેહ આ પામી ચોથ ક્યા તન માંજતા રે, એક દિન શ્રી મહાવીરે ભાખીયા આરંભ કરતો રે જીવ પાંચમ પુનરપિ પાંચમ
પંચમી તપ ૧૮ | રામ કહો રહેમાન કહો
vuoto
૨૧૨ ૨૧૨ ૨૧૩
જ
ã
૨૧૪ ||
૨૧૫ ૨૧૬ ૨૧૬
૨૧૭
૨૧૮ ૨૧૮
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
પા.નં.
૨૧૯
૨૧૯
૨૨૦ ૨૨૦
રે
રે
૨૪
?
૨ ૨ ૨
નબર
વિગત ૧૯ | આશા ઔરન કી ક્યા કીજે
છઠ ૨૦ કડવા ફળ છે ક્રોધના ૨૧. કરો ના ક્રોધ રે ભાઈ ૨૨ છઠ્ઠો આરો એવો આવશે
ક્રિોધના સલોકો સાતમ
રે જીવ ! માન ન કીજીયે ૨૫ સાધુના સાત સુખ ને સાત દુઃખ
પ્રભુજી મારા કર્મો અષ્ટમી તપ પ્રેમે કરો રે અષ્ટ કરમ ચૂરણ કરી રે માયા-સમકિતનું મૂળ જાણીએજી મદ આઠ મહામુનિ આઠ પ્રભાવક નોમ
નવપદ મહિમા સાર ૩૩ સમર જીવ એક નવકાર ૩૪ શ્રીપાળ રાજા - શ્રી સરસ્વતી માતા
લોભ- તમે લક્ષણ જોજો મારા હાથમાં તે નવકારવાળી રાજગૃહી ઉદ્યાન દશમ ગોયમ મ કર પ્રસાદ
| કાશી દેશ (પાર્શ્વનાથ) ૪૦ | વિનય – પવયણ દેવી
૨૨૩ ૨ ૨૪ ૨ ૨૪ ૨ ૨૫ ૨ ૨૫
૨ ૨૬
૩૨
૨૨૭ ૨ ૨૮ ૨૨૯ ૨૩૦
૨૩૦
૨૩૧
૨૩૨ ૨૩૩ ૨૩૪
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિંબર
પા.નં.
૨૩૫
૨૩૬
વિગત એકાદશી | આજ મારે એકાદશી રે
નહિ જાવું નરકની ગેહે વિચરતા ગામોગામ (રૂમીણીની) બારસ ધન ધન શ્રી અરિહંતને રે પર્વ પર્યુષણ આવીયા રે લોલ
૨૩૭
૨૩૮
૨૩૯
પૂનમ
૨૪૦
૨૪૧ ૨૪૨
૨૪૨ ૨૪૩
વેરણ નિદ્રા (શત્રુંજય) કીધા કર્મ (તપ) રોટલા સર્વ દેવ ને પ્રત્યક્ષ અમાસ આધાર જ હતો રે (દીવાળી) શી કહું કથની મારી, વીર પ્રભુ હરિયાળી પડછાયા - ચતુર વિચારો નવકારવાળી – કહે જો ચતુર ઓઘા – સુગુણ નર ફુલની માળા – એક નારી દો પુરૂષ નારીજી મોટા નાવ મેં નદીયાં કર્મ કર્મથી વધે સંસાર (૨૭ ભવ) કર્મની ગત કોણે જાણી સુખ દુઃખ સરજ્યા
૨૪૪ ૨૪૪
૨૪૫
૨૪૬
૨૪૬
ર૪૭.
૨૪૮
પ૯ |
૨૪૯ ૨૫૦
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
પા.નં.
૨૫૧
I
૨૫૨
૨૫૨
-
*
છે
*
૬૪
૨૫૩ ૨૫૪ ૨૫૪ ૨૫૫ ૨૫૬ ૨૫૭
૨૫૮
૨ ૫૯
વિગત એક ભૂપાલ હૈ ચરિત્ર પ્રસન્નચંદ્ર - પ્રણમું તમારા મેઘકુમાર - ધારણી મનાવે રે અઈમુત્તા - સંયમ રંગે ગજસુકુમાલ મોહનગારી મનોરમા મેતારજ - શમ દમ ગુણના કપિલ વિંકચૂલ - જંબુદ્વિપમાં ધન્ના – ચરણ કમલ નમી અરણિક મુનિવર જયભૂષણ અનાથી – ખંભ સારે વનમાં જંબુસ્વામી (કક્કા) - શ્રી સુધર્મા સ્વામી વજસ્વામી - સાંભળજો જુઓ રે જુઓ જૈનો આધુનિક જમાનાની – એક માસ પછી જંબુ સ્વામીનો વરઘોડા – સંયમ લેવો પડિક્કમણું કર પડિક્કમણું ભાવશું પડિક્કમણાના ફળ – ગોયમ પૂછે ઇરિયાવહીયા - નારી મેં દીઠી વિરાગ્ય જગત હૈ સ્વાર્થ કા સાથી
૨૬૦
૨૬૦
૨૬૧
w
w
૨૬૬
w
૭૮ ૭૯
૨૬૮ ૨૬૯ ૨૭૦
૨૭૧
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
પા.નં. ૨૭૧ ૨૭૨ ૨૭૩ ૨૭૩ ૨૭૪ ૨૭૫ ૨૭૫
છે
૮૮ |
૩
૨૭૬
૪
કે
છે ૫
૫ એ
કે ૦
ઇ ૦
છે
૨૮૧
નંબર
વિગત ૮૨| સત્સંગનો રસ ચાખ
માનમાં ૮૪| મનાજી તું તો
સમજ નર આપ સ્વભાવ મેં રે ચેત ચેત પ્રાણી નરક દુ:ખ - હે સુણ ગોયમ જુઓ ! આ જગતની રચના મિત્રો ચેતજો રે કોના રે સગપણ આ તન રંગ છે રંગ આ સંસાર છે અસાર પુણ્ય સંયોગે મનુષ્ય ભવનું ટાણું રે
તેને સંસારી સુખ કેમ સાંભરે ૯૭| સાંભળો ધર્મ સઝાય ૯૮] ક્યા સોવે ઉઠ જાગ બાઉ રે
ઇસ તન કા ક્યા ઠિકાના | હતું બાળકપણું
જીવદયા – ગજ ભવે સસલો
સમકિત વિના ૧૦૩) ખબર નહિ આ જગમેં પલકી ૧૦૪ | ચલ ઉડજા હંસ અકેલા ૧૦૫ અબ લો સંગ હમારે કાયા ૧૦૬ | મેરે ઘટ ! જ્ઞાન ભાનુ ભયો ભોર ૧૦૭ બેર બેર નહી આવે ! અવસર ૧૦૮| અબ હમ, અમર ભયે ન મરેંગે
છે
૨૮૨ ૨૮૪
૨૮૬
૨૮૬
૨૮૭
૨૮૭
૧૦૨
૨૮૮ ૨૮૯
૨૮૯
૨૯૦
૨૯૧
૨૯૧
૨૯૨
૨૯૨
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચૈત્યવંદન વિભાગ
• ૧. શ્રી આદિનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન
(શાર્દૂલવિક્રીડિત છંદ:) સર્ભકન્યાનત મૌલિનિર્જરવર, બ્રાજિષ્ણુમૌલિપ્રભા સંમિશ્રાવરુણદીપ્તિશોભિ ચરણાં ભોજેકયઃ સર્વદા | સર્વજ્ઞઃ પુરુષોત્તમઃ સુચરિતો, ધર્થિનાં પ્રાણીનાં, ભૂયાદ્ ભૂરિ વિભૂતયે મુનિપતિ, શ્રીનાભિસુનુર્જિનઃ || ૧ | સદ્ધોધો ચિતાઃ સદેવ દધતા, પ્રૌઢપ્રતાપશ્રિયો, યેના જ્ઞાન તમો વિતાન મખિલ, વિક્ષિપ્તમન્તઃ ક્ષણમ્ | શ્રી શત્રુંજયપૂર્વ શૈલ શિખર, ભાસ્વાનિવો ભાસયનું, ભવ્યામુભોજ હિતઃ સ એષ જયતુ, શ્રી મારુદેવ પ્રભુ: // ૨ // યો વિજ્ઞાનમયો જગતુત્રાય ગુરુર્યસર્વલોકાશ્રિતાઃ સિદ્ધિયેનવૃતા સમસ્ત જનતા, યસ્મ નતિ તqતે || યસ્મા– મોહમતિર્ગતા મતિધૃતાં, યસ્થવ સેવ્ય વચો, યસ્મિનું વિશ્વ ગુણાસ્વમેવ સુતરાં વંદે યુગાદીશ્વર | ૩ ||
_
૨. શ્રી આદિનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન આદિદેવ અલવેસર, વિનિતાનો રાય નાભિરાયા કુલમંડણો, મરુદેવા માય ||૧ | પાંચશે ધનુષની દેહડી, પ્રભુજી પરમ દયાલ ચોરાશી લખ પૂર્વનું, જસ આય વિશાલ || ૨ | વૃષભ લંછન જિન વૃષધરુએ, ઉત્તમ ગુણ મણિ ખાણ તસ પદ પદ્મ સેવન થકી, લહીએ અવિચલ ઠાણ // ૩ //
-
૧
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩. શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થનું ચૈત્યવંદના વિમલ કેવલ જ્ઞાન કમલા, કલિત ત્રિભુવન હિતકર સુરરાજ સંસ્તુત ચરણ પંકજ, નમો આદિ જિનેશ્વર / ૧ // વિમલ ગિરિવર શૃંગ મંડન, પ્રવર ગુણગણ ભૂધરે સુર અસુર કિન્નર કોડિ સેવિત, નમો આદિ જિનેશ્વર // ૨ // કરતી નાટક કિન્નરી ગણ, ગાય જિનગણ મનહર નિર્જરાવલી નમે અહર્નિશ, નમો આદિ જિનેશ્વર // ૩ // પુંડરીક ગણપતિ સિદ્ધિ સાધિત, કોડી પણ મુનિ મનહર શ્રી વિમલ ગિરિવર-શૃંગ સિધ્યા, નમો આદિ જિનેશ્વર | ૪ || નિજ સાધ્ય સાધક સુર મુનિવર, કોડિનન્ત એ ગિરિવર મુક્તિ રમણી વર્યા રંગે, નમો આદિ જિનેશ્વર / ૫ છે. પાતાલ નર સુર લોકમાંહિ, વિમલ ગિરિવર તો પર નહિ અધિક તીરથ તીર્થપતિ કહે, નમો આદિ જિનેશ્વર || ૬ || ઈમ વિમલ ગિરિવર શિખર મંડણ, દુઃખ વિહંડણ ધ્યાઈયે નિજ શુદ્ધ સત્તા સાધનાથ, પરમ જયોતિ નિપાઇયે || ૭ || જિત મોહ કોહવિછોહ નિદ્રા, પરમ પદ સ્થિતિ જયંકર ગિરિરાજ સેવા કરણ તત્પર, પદ્મવિજય સુહિતકર | ૮ ||
૪. શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થનું ચૈત્યવંદન શ્રી શત્રુંજય સિદ્ધક્ષેત્ર, દીઠે દુર્ગતિ વારે ભાવ ધરીને જે ચઢે, તેને ભવપાર ઉતારે / ૧ // અનન્ત સિદ્ધનો એહ ઠામ, સકલ તીર્થનો રાય પૂર્વ નવાણુ ઋષભદેવ, જ્યાં ઠવીયા પ્રભુ પાય || ર સૂરજકુંડ સોહામણો એ, કવડ જક્ષ અભિરામ નાભિરાયા કુલમંડણો, જિનવર કરું પ્રણામ || ૩ ||
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫. બીજનું ચૈત્યવંદન
દુવિધ બંધને ટાળીયે, જે વળી રાગ ને દ્વેષ આર્ત રૌદ્ર દોય અશુભ ધ્યાન, નવિ કરો લવલેશ ।। ૧ ।। બીજ દિને વળી બોધી બીજ, ચિત્ત ઠાણે વાવો જિમ દુઃખ દુર્ગતિ નવિ લહો, જગમાં જશ ચાવો । ૨ ।। ભાવો રૂડી ભાવના એ, વાધો શુભ ગુણ ઠાણ જ્ઞાનવિમલ તપ તેજથી, હોવે કોટી કલ્યાણ II ૩ II
૬. શ્રી અજિતનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન (માલિની છંદ)
સકલ સુખસમૃદ્ધિ ર્યસ્ય પાદારવિંદે, વિલસતિ ગુણરકતા ભક્ત રાજીવ નિત્યમ્ ॥ ત્રિભુવન જનમાન્યઃ શાંતમુદ્રાઽભિરામઃ સ જયતિ જિનરાજસ્તુંગ તારંગતીથૅ ।। ૧ ।। પ્રભવતિ કિલ ભવ્યો યસ્ય નિર્વર્ણનેન, વ્યપગત દુરિતૌઘઃ પ્રાપ્તમોદ પ્રપંચઃ ॥ નિજબલ જિત રાગ દ્વેષ વિષિ વર્ગ, તમજિત વ૨ગોત્રં તીર્થનાથં નમામિ ।। ૨ ।। ન૨૫તિજિત શત્રોર્વંશ રત્ના ક૨ેન્દુઃ, સુ૨૫તિ યતિ મુખ્ય ભક્તિ દક્ષૈઃ સમર્થ્યઃ ॥ દિનપતિરિવ લોકે પાસ્ત મોહાંધકારો, જિનપતિ રજિતેશઃ પાતુ મામ્ પૂણ્યમૂર્તિઃ | ૩ ||
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭. શ્રી સંભવનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન
સાવત્ની નય૨ી ધણી, શ્રી સંભવનાથ જિતા૨ી નૃપનંદનો, ચલવે શિવ સાથ | ૧ || સેના નંદન ચંદને, પૂજો નવ અંગે ચારશે ધનુષનું દેહમાન, પ્રણમો મનરંગે | ૨ || સાઠ લાખ પૂરવતણુ એ, જિનવર ઉત્તમ આય તુરગ લંછન પદ પદ્મને, નમતાં શિવસુખ થાય || ૩ || ૮. શ્રી અભિનન્દન સ્વામીનું ચૈત્યવંદન (ધ્રુતવિલંબિતમ્ છંદ)
વિશદ શારદ સોમ સમાનનઃ કમલ કોમલ ચારુ વિલોચનઃ ॥ શુચિગુણઃ સુતરામભિનન્દનઃ, જય સુનિર્મલતાંચિત ભૂઘનઃ || ૧ || જગતિ કાંત હરીશ્વર લાંછિત, ક્રમસરોરુહ ! ભૂરિકૃપાનિધે ! મમ સમીહિત, સિદ્ધિ વિધાયક, ત્વદપર કમપીહ ન તર્કયે | ૨ || પ્રવર સંવ! સંવર ભૂપતે સ્તનય ! નીતિ વિચક્ષણ ! તે પદમ્, શરણમસ્તુ જિનેશ ! નિરંતર, રુચિર ભક્તિ સુયુક્તિ ભૃતો મમ ।। ૩ ।। ૯. શ્રી સુમિતનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન. (ઉપેન્દ્રવજા છંદ)
સુવર્ણ વર્ણો હરિણા સવર્ણો, મનોવનં મે સુમતિર્બલીયાન્ ગતસ્તતો દુષ્ટ કુદ્રુષ્ટિ રાગ, દ્વિપેન્દ્ર ! નૈવ સ્થિતિરત્ર કાર્યા || ૧ || જિનેશ્વરો મેઘ નરેન્દ્ર સૂનુ ઈનોપમો ગર્જતિ માનસે મે અહો ગુરુદ્વેષ હુતાશન ! ત્વામસૌ શાં નેષ્યતિ સઘ એવ ॥ ૨ ॥ ઇતઃ સુદૂર વ્રજ દુષ્ટ બુદ્ધે ! સમં દુરાત્મીય પરિચ્છેદેન સુબુદ્ધિભર્તા સુમતિ ર્જિનેશો, મનોરમઃ સ્વાન્ત મિતો મદીયમ્ ॥ ૩ ॥
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦. શ્રી પંચમી ત્યવંદન શ્યામલ વાન સોહામણા, શ્રી નેમિ જિનેશ્વર સમવસરણ બેઠા કહે, ઉપદેશ સોહંકર || ૧ | પંચમી તપ આરાધતાં, લહે પંચમ નાણ પાંચ વરસ પંચ માસનો, એ છે તપ પરિમાણ | ૨ | જિમ વરદત્ત ગુણમંજરી એ, આરાધ્યો તપ એહ જ્ઞાનવિમલ ગુરુ એમ કહે, ધન ધન જગમાં તેહ II II ૧૧. શ્રી પદ્મપ્રભ સવામીનું ચૈત્યવંદન
(ભુજંગ પ્રયાત છંદ). ઉદાર પ્રભામંડલૈભંસમાનઃ, કૃતાત્યન્ત દુર્દાત્ત દોષાપમાનઃ સુસીમાંગજ! શ્રીપતિર્દેવ દેવઃ, સદા મે મુદાડભ્યર્ચનીયસ્વમેવા ના યદીય મનઃ પંકજં નિત્યમેવ, ત્વયા લંકૃત ધ્યેયરૂપેણ દેવ ! પ્રધાન સ્વરૂપ તમેવાંતિ પુણ્ય, જગન્નાથ!જાનામિ લોકે સુધન્યમ્ ૨ || અતોડધીશ! પદ્મપ્રભાગનન્દ ધામ, સ્મરામિ પ્રકામં તવૈવાંગ નામ મનોવાંછિતાર્થ પ્રદે યોગિગમ્ય, યથા ચક્રવાકો રવેર્ધામ રમ્યમ્ II ૩ી ૧૨. શ્રી સુપાર્શ્વનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન,
(ત્રોટક છંદ). જયવંતભનંત ગુખૈર્નિભૂત, પૃથિવી સુત મભુત રુ૫ ભૂતમ્ નિજવીર્યવિનિર્જિત કર્મબલ, સુરકોટિ સમાશ્રિત પત્કમલમ્ ૧ | નિરુપાધિક નિર્મલ સૌખ્ય નિધિ,પરિવર્જિત વિશ્વ દુરંત વિધિમ્ ભવવારિ નિ : પરપારમિત પરમોવલ ચેતન યોન્સિલિત ૨ કલધૌત સુવર્ણ શરીર ધરં, શુભ પાર્થ સુપાર્શ્વ જિનપ્રવરમ્ વિનયાડવનતઃ પ્રણમામિ સદા, હૃદયોદ્ભવ ભૂરિતર પ્રમુદા II ||
( ૫ )
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩. શ્રી અષ્ટમીનું ચૈત્યવંદન મહા સુદિ આઠમ દિને, વિજયા સુત જાયો તેમ ફાગણ સુદિ આઠમે, સંભવ ચવી આયો || ૧ || ચૈતર વદની આઠમે, જન્મ્યા ઋષભ જિણંદ દીક્ષા પણ એ દિન લહી, હુઆ પ્રથમ મુનિચંદ ॥ ૨ ॥ માધવ સુદિ આઠમ દિને, આઠ કર્મ કર્યા દૂર અભિનંદન ચોથા પ્રભુ, પામ્યા સુખ ભરપૂર || ૩ || એહીજ આઠમ ઉજળી, જન્મ્યા સુમતિ જિણંદ આઠ જાતિ કળશે ક૨ી, હવરાવે સુર ઇંદ ।। ૪ ।। જન્મ્યા જેઠ વદ આઠમે, મુનિસુવ્રત સ્વામી નેમ આષાઢ સુદિ આઠમે, અષ્ટમી ગતિ પામી ।। ૫ ।। શ્રાવણ વદીની આઠમે, નમિ જન્મ્યા જગભાણ તેમ શ્રાવણ સુદિ આઠમે, પાસજીનું નિર્વાણ || ૬ || ભાદરવા વદ આઠમ દિને એ,ચવિયા સ્વામી સુપાસ જિન ઉત્તમ પદ પદ્મને, સેવ્યાથી શિવવાસ । ૭ ।। ૧૪. શ્રી નવપદજીનું ચૈત્યવંદન
શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધીએ, આસો ચૈતર માસ નવ દિન નવ આંબિલ કરી, કીજે ઓળી ખાસ || ૧ || કેસર ચંદન ઘસી ઘણાં, કસ્તુરી બરાસ જુગતે જિનવર પૂજીયા, મયણાં ને શ્રીપાલ । ૨ ।। પૂજા અષ્ટ પ્રકારની, દેવવંદન ત્રણ કાળ મંત્ર જપો ત્રણ કાળને, ગણણું તેર હજાર || ૩ ||
કષ્ટ ટળ્યું ઊંબર તણું, જપતાં નવપદ ધ્યાન શ્રી શ્રીપાલ નહિંદ થયા, વાધ્યો બમણો વાન ।। ૪ ।।
સાતસો કોઢી સુખ લહ્યા, પામ્યા નિજ આવાસ પુણ્યે મુક્તિવધુ વર્યા, પામ્યા લીલ વિલાસ || ૫ ||
દ
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫. શ્રી નવપદજીનું (પ્રાકૃત) ચૈત્યવંદન જો ધરિ સિરિ અરિહંત મૂલ દઢ પીઠ પઈઠ્ઠિઓ સિદ્ધ સૂરિ ઉવજઝાય સાહૂ, ચિહું પાસ ગરિદ્ધિઓ / ૧ / દંસણ નાણ ચરિત્ત તવહિ પડિસાહાહિ સુન્દર તરફખર સરવગ્ન લદ્ધિ ગુરુ પયદલ દુબરુ || ૨ || દિસિવાલજખ્ખ જખિણી પમુહ સુર કુસુમહિ અલંઓિ સો સિદ્ધચક્ક ગુરુ કપ્પતરુ, અમ્લ મણવંછિય ફલ દિઓ | ૩ ||
૧૬. શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ ગુણ વર્ણન બાર ગુણ અરિહંત દેવ, પ્રણમીજે ભાવે સિદ્ધ આઠ ગુણ સમરતાં, દુઃખ દોહગ જાવે // ૧ / આચારજ ગુણ છત્રીશ, પંચવીશ ઉવજ્ઝાય સત્તાવીશ ગુણ સાધુના, જપતાં શિવ સુખ થાય || ૨ || અષ્ટોત્તર શત ગુણ મળી એ, એમ સમરો નવકાર ધીર વિમલ પંડિત તણો, નય પ્રણમે નિત સાર // ૩ // ૧૦. શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન
(પંચચામર છંદ) શ્રયામિત જિન સદા મુદા પ્રમાદ વર્જિત, સ્વકીય વાગૂ વિલાસિતો જિતો મેઘ ગર્જિત / જગત્ પ્રકામ કામિત પ્રદાન દમક્ષત, પદ દધાન મુચ્ચ કૅર કૈતવો પલક્ષિત || ૧ || સતામવઘભે દકે પ્રભૂત સંપદાં પદ, વલણ પણ સંગત અને ક્ષણ ક્ષણ પ્રદમ્ | સદૈવ યસ્ય દર્શન વિશાં વિમર્દિ તૈનસાં, નિહન્ત શાત જાત માત્મ ભક્તિરક્ત ચેતસ || ૨ |
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
અવાપ્ય યતુ પ્રસાદ માદિતઃ પુરુશ્રિયો નરા, ભવંતિ મુક્તિ ગામિન સ્તતઃ પ્રભા પ્રભાસ્વરાઃ || ભજેય માશ્વસનિ દેવ દેવ મેવ સત્પદ, તમુચ્ચ માનસેન શુદ્ધ બોધ વૃદ્ધિ લાભદ | ૩ || ૧૮. શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન (સંસ્કૃત)
(અનુપ છંદ) ૐ નમઃ પાર્શ્વનાથાય, વિશ્વચિંતામણીયતે હું ઘરમેંદ્ર વૈરોચ્યા, પદ્માદેવી યુતાય તે / ૧ / શાંતિ તુષ્ટિ મહાપુષ્ટિ, ધૃતિ કીર્તિ વિધાયિને ૐ હૌં કિ વ્યાલ વૈતાલ, સર્વાધિવ્યાધિનાશિને II ૨ || જયાડજિતાખ્યા વિજયાખ્યાડ પરાજિતયાન્વિતઃ દિશા પાલર્રહ ર્ય, વિદ્યાદેવી ભિરન્વિતઃ | ૩ |
ૐ અસિઆઉસાય નમસ્તત્ર, રૈલોક્ય નાથતાં ચતુઃષષ્ટિ સુરેન્દ્રાસ્તે, ભાસંતે છત્ર ચામરેઃ | ૪ || શ્રી શંખેશ્વર મંડન ! પાર્શ્વજિન! પ્રણત કલ્પતરુ કલ્પ ચૂરય દુવ્રત, પૂરય મે વાંછિત નાથ ! | ૫ //
૧૯. શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન આશ પૂરે પ્રભુ પાસજી, ત્રોડે ભવ પાસ વામા માતા જનમિયા, અહિ લંછન જાસ | ૧ || અશ્વસેન સુત સુખક, નવ હાથની કાયા કાશી દેશ વાણારસી, પુણ્ય પ્રભુ આયા || ૨ || એકસો વરસનું આઉખું એ, પાળી પાર્શ્વકુમાર પા કહે મુગતે ગયા, નમતાં સુખ નિરધાર / ૩ //.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦. શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન (ઇન્દ્રવજા છંદ)
ગૌડી ગ્રામે સ્તંભને ચારૂતીર્થે, જીરાપલ્યાં પત્તને લોદ્રવાગ્યે । વારાણસ્યાં ચાપિ વિખ્યાત કીર્તિ, શ્રી પાર્થેશ નૌમિ શંખેશ્વરસ્યું ॥ ૧ ॥
ઇષ્ટાર્થાનાં સ્પર્શને પારિજાત, વામાદેવ્યા નંદનં દેવ વંદ્યમ્ । સ્વર્ગે ભૂમૌ નાગલોકે પ્રસિદ્ધ, શ્રી પાર્થેશં નૌમિ શંખેશ્વરથં ॥ ૨ ॥
ભિત્વાડભેદ્યં કર્મજાલં વિશાલં, પ્રાપ્તાનંત જ્ઞાનરત્ન ચિરત્ત્ત લબ્ધામંદા નંદ નિર્વાણ સૌખ્યું, શ્રી પાર્શ્વશં નૌમિ શંખેશ્વરસ્થ॥ ૩ ॥ વિશ્વાધીશં વિશ્વલોકે પવિત્ર, પાપાગમાં મોક્ષલક્ષ્મી કલત્રમ્ । અમ્ભોજાશં સર્વદા સુપ્રસન્ન, શ્રી પાર્શ્વશં નૌમિ શંખેશ્વરસ્થ।। ૪ ।।
વર્ષે રમ્ય સ્વર્ગદો નાગચન્દ્ર, સંખ્ય માસે માધવે કૃષ્ણ પક્ષે | પ્રાપ્ત પુણ્યે દર્શનં યસ્ય તં ચ, શ્રી પાર્થેશ નૌમિ શંખેશ્વરસ્થ॥ ૫ ॥
૨૧. શ્રી એકાદશીનું ચૈત્યવંદન અંગ અગ્યાર આરાધીએ, એકાદશી દિવસે
એકાદશ પ્રતિમા વહી, સમકિત ગુણ વિકસે ।। ૧ ।। એકાદશી દિવસે થયા, દીક્ષાને નાણ જન્મ લહ્યાં કેઈ જિનવર, આગમ પરમાણ || ૨ ||
જ્ઞાનવિમલ ગુણ વાધતાએ, સકલ કલા ભંડાર અગ્યારસ આરાધતાં, લહીએ ભવજલ પા૨ || ૩ ||
2
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
-રૂ. શ્રી નેમિનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન
(ઉપજાતિ છંદ) વિશુદ્ધ વિજ્ઞાન ભૂતાં વરેણ, શિવાત્માજેન પ્રશમાકરણ યેન પ્રયાસન વિનૈવ કામ, વિજિત્ય વિક્રાન્ત નરં પ્રકામ || 1 || વિહાય રાજ્ય ચપલ સ્વભાવ,રાજીમતી રાજકુમારિકા ચ ગત્વા સલીલ ગિરનાર શૈલં, ભેજે વ્રત કેવલ મુક્તિ યુક્ત /૨ // નિઃશેષ યોગીશ્વર મૌલિરત્ન, જિતેન્દ્રિયત્વે વિહિત પ્રયત્ન તમુત્ત મામન્દનિધાનમેલું, નમામિ નેમિં વિલસદ્ વિવેકમ્ II ૩ |
૨૩. શ્રી નેમિનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદન નેમિનાથ બાવીશમાં, શિવાદેવી માય સમુદ્રવિજય પૃથ્વી પતિ, જે પ્રભુના તાય / ૧ / દશ ધનુષની દેહડી, આયુ વરસ હજાર શંખ લંછન ધર સ્વામીજી, તજી રાજુલ નાર | ૨ || સૌરીપૂરી નયરી ભલી એ, બ્રહ્મચારી ભગવાન, જિન ઉત્તમ પદ પાને, નમતાં અવિચલ ઠાણ | ૩ ||
- ૧૦
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪. શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદના શાંતિ જિનેશ્વર સોળમા, અચિરા સુત વંદો વિશ્વસેન કુલ નભમણી, ભવિજન સુખ કંદો || ૧ || મૃગલંછન જિન આઉખું, લાખ વરસ પ્રમાણ હાOિણાઉર નયરી ધણી, પ્રભુજી ગુણ મણિ ખાણ // ૨ / ચાલીશ ધનુષની દેહડી એ. સમચઉરસ સંડાણ વદન પવા જંય ચંદલો, દીઠે પરમ કલ્યાણ || ૩ | ૨૫. શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુનું ચૈત્યવંદના
દ્રુતવિલંબિત છંદ). વિપુલ નિર્મલ કીર્તિ ભરાન્વિતો, જયતિ નિર્જરનાથ નમસ્કૃતઃ લઘુવિનિર્જિત મોહ ધરાધિપો,જગતિ યઃ પ્રભુ શાંતિ જિનાધિપઃ || ૧ | વિહિત શાન્ત સુધારસ મજ્જન, નિખિલ દુર્જયદોષ વિવર્જિતમ્ પરમ પુણ્યવતાં ભજનીયતાં, ગમનન્ત ગુણેઃ સહિત સતા | ૨ | તમચિરાત્મજમીશ મધીશ્વર, ભવિક પદ્મ વિબોધ દિનેશ્વર મહિમધામ ભજામિ જગત્રયે, વરમનુત્તરસિદ્ધિ સમૃદ્ધયે || ૩ |
૨૬. શ્રી મહાવીર સ્વામીજીનું શૈત્યવંદન સિદ્ધારથ સુત વંદીયે, ત્રિશલાનો જાયો ક્ષત્રિય કુંડમાં અવતર્યો, સુર નરપતિ ગાયો // ૧ મૃગપતિ લંછન પાઉલે, સાત હાથની કાય બહોંતેર વર્ષનું આઉખું, વીર જિનેશ્વર રાય | ર . ખિમાવિજય જિનરાજના એક ઉત્તમ ગુણ અવદાત સાત બોલથી વર્ણ વ્યો, પઘવિજય વિખ્યાત || ૩ ||
- ૧૧ -
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન
પ્રણમું શ્રી દેવાધિદેવ, જિનવર મહાવીર સુરવર સેવે શાંત દાંત, પ્રભુ સાહસ ધીર ।। ૧ ।। પર્વ પર્યુષણ પુણ્યથી, પામી ભવિ પ્રાણી જૈન ધર્મ આરાધીયે, સમિકત હિત જાણી ।। ૨ ।। શ્રી જિન પ્રતિમા પૂજીએ એ, કીજે જન્મ પવિત્ર જીવ જતન કરી સાંભળો, પ્રવચન વાણી વિનીત ॥ ૩ ॥ ૨૮. શ્રી સીમંધર સ્વામીજીનું ચૈત્યવંદન
શ્રી સીમંધર જગધણી, આ ભરતે આવો કરજ્ઞાવંત કરુણા કરી, અમને વન્દાવો ।। ૧ ।। સયલ ભક્ત તુમે ધણી, જો હોવે અમ નાથ ભવો ભવ હું છું તાહરો, નહિ મેલું હવે સાથ | ૨ ||
સયલ સંગ છંડી કરી, ચારિત્ર લઈશું પાય તમારા સેવીને, શિવ રમણી વરીશુ ।। ૩ ।।
એ અળજો મુજને ઘણો એ, પૂરો સીમંધર દેવ અવધારો મુજ સેવ ।। ૪ ।। સામો રહી ઇશાન
ઇહાં થકી હું વિનવું, કર જોડી ઉભો રહું,
ભાવ જિનેશ્વર ભાણને, દેજો સમકિત દાન || ૫ ||
૨૯. શ્રી સીમંધર સ્વામીજીનું ચૈત્યવંદન
શ્રી સીમંધર ! વીતરાગ ! ત્રિભુવન તુમે ઉપકારી
શ્રી શ્રેયાંસ પિતા કુલે, બહુ શોભા તમારી ।। ૧ ।।
ધન્ય ધન્ય માતા સત્યકી, જેણે જાયો જયકારી વૃષભ લંછને બિરાજમાન, વંદે નરનારી ।। ૨ ।।
૧૨
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધનુષ પાંચશે દેહડી એ, સોહીએ સોવન વાન કીર્તિવિજય ઉવજ્ઝાયનો, વિનય ઘરે તુમ ધ્યાન | ૩ ||
૩૦. સામાન્ય જિન ચૈત્યવંદન તુજ મુરતિને નિરખવા, મુજ નયણાં તરસે તુજ ગુણ ગણને બોલવા, રસના મુજ હરખે || ૧ | કાયા અતિ આનંદ મુજ, તુમ યુગપદ ફરસે તો સેવક તાર્યા વિના, કહો કિમ હવે સરશે ? / ૨ // એમ જાણીને સાહિબા એ, નેક નજરે મોહે જોય જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ સુનજરથી, તેહશું જે નવિ હોય || ૩ |
૩૧. પંચ તીર્થ ચૈત્યવંદના આજ દેવ અરિહંત નમું, સમરું તારું નામ
જ્યાં જ્યાં પ્રતિમા જિન તણી, ત્યાં ત્યાં કરૂં પ્રણામ || 1 || શેનું જે શ્રી આદિદેવ, નેમ નમું ગિરનાર તારંગે શ્રી અજિતનાથ, આબુ રિખબ જુહાર || ૨ || અષ્ટાપદ ગિરિ ઉપરે, જિન ચોવીશે જો ય મણિમય મૂરતિ માનશું,ભરતે ભરાવી સોય || ૩ || સમેત શિખર તીરથ વડું, જ્યાં વીશે જિન પાય વૈભાર ગિરીવર ઉપરે, શ્રી વીર જિનેશ્વર રાય | ૪ || માંડવગઢનો રાજિયો, નામે દેવ સુપાસ ઋષભ કહે જિન સમરતાં, પહોંચે મનની આશ | ૫
૩૨. સામાન્ય જિન ચૈત્યવંદન (વર્ણ-વર્ણન) " પદ્મપ્રભુને વાસુપૂજય, દોય રાતા કહીએ ચંદ્રપ્રભુ ને સુવિધિનાથ, દો ઉજજવલ લહીએ || ૧ | મલ્લીનાથ ને પાર્શ્વનાથ, દો નીલા નિરખ્યા મુનિસુવ્રત ને નેમનાથ, દો અંજન સરીખા || 2 ||
( ૧૩ E
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
II
સોળે જિન કંચ-સમાં એ, એવા જિન ચોવીશ ધીરવિમલ પંડિતતણો, જ્ઞાનવિમલ કહે શિષ્ય | ૩ ||
૩૩. સામાન્ય જિન ચૈત્યવંદન (ભવ-વર્ણન) પ્રથમ તીર્થ કર તણા હુવા, ભવ તે કહીએ શાંતિ તણા ભવ બાર સાર, નવ ભવ નેમ લહીજે || 1 || દશ ભવ પાસ નિણંદના, સત્યાવીશ શ્રી વીર શેષ તીર્થ કર ત્રિસું ભવે, પામ્યા ભવજલ તીર // ૨ // જયાંથી સમિકત ફરહ્યું છે, ત્યાંથી ગણીએ તેહ ધીરવિમલ પંડિત તણો, જ્ઞાનવિમલ ગુણગેહ || ૩ |
૩૪. સામાન્ય જિન ચૈત્યવંદના
(રામ ગિરી રાગેણ ગીત) દિવ્યગુણ ધારક, ભવ્યજન તારકે, દુરિતમતિવારકે સુકૃતિ કાન્તમ્ જિત વિષમ સાયક, સર્વ સુખ દાયક, જગતિ જિન નાયકં પરમશાન્તમ્ | ૧ || સ્વગુણ પર્યાયસ મીલિત નૌમિ તે, વિગત પરભાવ પરિણતિ મખંડમ્ સર્વ સંયોગ વિસ્તાર પારંગત, પ્રાપ્ત પરમાત્મ રૂપ પ્રચર્ડ || ૨ | સાધુદર્શનવૃત ભાવિકૈઃ પ્રસ્તુત, પ્રાતિ હાર્યાખ કોદ્દ ભાસમાનમ્ સતત મુક્તિપ્રદ સર્વદા પૂજિત, શિવમહી સાર્વભૌમપ્રધાનમ્ II ૩
૩૫. સામાન્ય જિન ચૈત્યવંદન (ભવ વિરહ) જય જય તું જિનરાજ આજ, મળીયો મુજ સ્વામી અવિનાશી અકલંક રૂપ, જગ અંતરજામી || ૧ || રૂપારૂપી ધર્મ દેવ, આતમ આરામી ચિદાનંદ ચેતન અચિંત્ય, શિવ લીલા પામી || ૨ ||
૧
૪
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
---
---
--
-
-
-
----
સિદ્ધ બુદ્ધ તુજ વંદતાં, સકલ સિદ્ધ વ૨ બુદ્ધ રામ પ્રભુ ધ્યાને કરી, પ્રગટે આત્મ ઋદ્ધ || ૩ |. કાળ બહુ સ્થાવર ગયો, ભમીયો ભવમાંહી વિકલેન્દ્રિય માંહી વસ્યો, સ્થિરતા નહીં ક્યાંહી | ૪ || તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય માંહી દેવ, કરમે હું આવ્યો કરી કુકર્મ નરકે ગયો, તમ દર્શન નહિ પાયો | || એમ અનંત કાલે કરી એ, પામ્યો નર અવતાર હવે જગતારક તું હીં મળ્યો, ભવજલ પાર ઉતાર || ૬ ||
૩૬. સામાન્ય જિન ચૈત્યવંદના પરમેશ્વર પરમાતમા, પાવન તું પરમિટ્ટ જય જગગુરુ દેવાધિદેવ, નયણે મેં દિઠ્ઠ | ૧ || અચલ અકલ અવિકાર સાર, કરુણારસસિંધુ જગતી જન આધાર એક, નિષ્કારણ બંધુ || ૨ | ગુણ અનંત પ્રભુ તાહરા એ, કિમહી કહ્યાં ન જાય રામ પ્રભુ જિન ધ્યાનથી, ચિદાનંદ સુખ થાય | ૩ ||.
૩૦. શ્રી રોહિણી તપનું - ચૈત્યવંદન રોહિણી તપ આરાધીએ શ્રી, શ્રી વાસુપૂજય;
દુઃખ દોહગ દૂરે ટળે, પૂજક હોએ પૂજ્ય... ૧ પહેલાં કીજે વાસક્ષેપ, પ્રહ ઉઠીને પ્રેમે;
મધ્યાન્હ કરી ધોતીઆ, મન વચ કાય ખેમે...૨ અષ્ટ પ્રકારની વિરચીએ, પૂજા નૃત્ય વાજિંત્ર;
ભાવે ભાવના ભાવીએ, કીજે જન્મ પવિત્ર...૩ ત્રિહું કાલે લઈ ધૂપ દીપ, પ્રભુ આગળ કીજે;
જિનવર કેરી ભક્તિશું, અવિચળ સુખ લીજે...૪
--
-
-
---
-
-
-
-
--
-
----
----
-
(
૧૫ કે
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
જિનવર પૂજા જિન સ્તવન, જિનનો કીજે જાપ;
જિનવર પદને ધ્યાએ, જિમ નાવે સંતાપ...૫ ક્રોડ ક્રોડ ફળ લીજીએ, ઉત્તર ઉત્તર ભેદ, માન કહે ઈણ વિધિ કરો, જિમ હોય ભવનો છેદ...૬
૩૮. શ્રી વીશસ્થાનક તપનું ચૈત્યવંદન પહેલે પદ અરિહંત નમું, બીજે સર્વ સિદ્ધ;
ત્રીજે પ્રવચન મન ધરો, ચોથે આચાર્ય સિદ્ધ...૧ નમો થેરાણે પાંચમે, પાઠક પદ છદ્દે;
નમો લોએ સવ્વસાહૂણં, જે છે ગુણ ગરિકે... ૨ નમો નાણસ્સ આઠમે, દર્શન મન ભાવો;
વિનય કરો ગુણવંતનો, ચારિત્ર પદ ધ્યાવો...૩ નમો બંભવય ધારીણ, તેરમે ક્રિયા જાણ;
નમો તવસ્સ ચૌદમે, ગોયમ નમો જિણાયું...૪ સંયમ જ્ઞાન સુઅસ્સને એ, નમો તિત્યસ્સ જાણી; જિન ઉત્તમ પદ પદ્મને, નમતાં હોય સુખ ખાણી...૫
૩૯. શ્રી દીવાળી ચૈત્યવંદના શાસનના શણગાર વીર, મુક્તિપુરી શણગારી,
. ગૌતમની પ્રીતિ પ્રભુ, અંત સમય વિસારી..૧ દેવશર્મા પ્રતિબોધવા, મોકલે મુજને સ્વામ,
વિશ્વાસી પ્રભુ વીરજી, છેતર્યો મુજને આમ...૨ હા! હા ! વીર ! આ શું કર્યું? ભારતમાં અંધારું,
કુમતિ મિથ્યાત્વી વધી જશે, કોણ કરશે અજવાળું...૩
૧
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
નાથ વિનાના સૈન્ય જિમ, થયા અને નિરધાર,
ઈમ ગૌતમસ્વામી વલવલે, આંખે આંસુની ધાર...૪ કોણ વીર? ને કોણ તું? જાણી એહવો વિચાર,
ક્ષપકશ્રેણી આરોહતાં, પામ્યા કેવલ સાર...૫ વિર પ્રભુ મોક્ષ ગયા એ, દિવાળી દિન જાણ,
ઓચ્છવ રંગ વધામણાં, જસ નામે કલ્યાણ...૬
૪૦. શ્રી પુંડરીક સવામીનું ચૈત્યવંદન શ્રી શત્રુંજય માહાભ્યની, રચના કીધી સાર, પુંડરીકગીરિના સ્થાપનાર, પ્રથમ જિન ગણધાર...૧ એક દિન વાણી જિનતણી, સુણી થયો આનંદ, આવ્યા શરું જય ગીર, પંચ ક્રોડ સહરંગ... ૨ ચૈત્રી પુનમને દિને એ, શિવશું કીધો યોગ, નમીએ ગીરને ગણધરૂં, અધિક નહીં ત્રિલોક...૩
و
می
. ૪૧. શ્રી રાયણ પગલાનું ચૈત્યવંદના આદિ જિનેશ્વર રાયના, છે પગલા મનોહાર, ભાવ સહિત ભક્તિ કરે, પહોંચાડે ભવપાર. રાયણ રુખ તળે બિરાજી, દીએ જગને સંદેશ, ભવિયણ ભાવે જુહારીએ, દુર કરે સંકલેશ. પગલે પડીને વિનવું, પૂરજો મારી આશ, જ્ઞાન તણી વિનંતી સુણો, દેજો શિવપદ વાસ.
به
به
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
-૧ર. શ્રી તળેટીનું ચૈત્યવંદન તારક તીર્થ તળેટીએ, નમતા નર ને નાર, આધિ ઉપાધિ દૂર કરે, જન મનને સુખકાર...૧ જિનવર ગણધર મુનિવરા, સુર નર કોડાકોડી, ઇહાં ઊભા ગીરિ વંદતાં,પ્રણમે બે કર જોડી...૨ તીર્થ તળેટી ભેટવા, ધર્મરત્ન ઉલ્લાસે, હરખે ગરિવર નિરખતાં, પાપ મેવાસી નાસે...૩
૪૩. શ્રી ઘેટી પગલાનું ચૈત્યવંદના સર્વ તીર્થ શિરોમણી, શ= જય સુખકાર, ઘેટી પગલાં પૂજતાં, સફળ થાય અવતાર...૧ પૂર્વ નવાણું પધારીયા, જિહાં શ્રી અરિહંત, તે પગલાંને વંદીએ, આણી મન અતિ ખંત...૨ ચોવિહાર છઠ કરી, ઘેટી પગલે જાય, ધર્મરત્ન પસાયથી, મનવાંછિત ફળ થાય...૩
૪૪. શ્રી વર્ધમાન તપનું ચૈત્યવંદન બે કર જોડી પ્રણમીએ, વર્ધમાન તપ ધર્મ, ત્રિકરણ શુદ્ધ પાળતાં, ટળે નિકાચિત કર્મ...૧ વર્ધમાન તપ સેવીને, કે ઈ પામ્યા ભવપાર; અંત્રાગડ સૂટો વર્ણ વ્યાં, વંદુ વારંવાર... ૨ અંતરાય પંચક ટળે એ, બાંધે જિનવર ગોત્ર, નમો નમો તપ રત્નને, પ્રગટે આત્મ જયોત...૩
(ચૈત્યવંદન વિભાગ સમાપ્ત)
{
૧૮ )
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
થોય વિભાગ
શ્રી આદિનાથ પ્રભુની થોયો ૧. આદિ જિનવર રાયા આદિ જિનવર રાયા, જાસ સોવશ કાયા, મરૂદેવી માયા, ધોરી લંછન પાયા | જગત સ્થિતિ નિપાયા, શુદ્ધ ચારિત્ર પાયા, કેવલસિરિ રાયા, મોક્ષનગરે સિધાયા || ૧ ||
સવિ જિન સુખકારી, મોહ મિથ્યા નિવારી, દુર્ગતિ દુઃખ ભારી, શોક સન્તાપ વારી શ્રેણી ાપક સુધારી, કેવલાનંત ધારી, નમીએ ન૨-નારી, જેહ વિશ્વોપકારી ।। ૨ ।।
સમવસ૨ણે બેઠા, લાગે જે જિનજી મીઠા, કરે ગણપ પઈઠ્ઠા, ઇન્દ્ર ચન્દ્રાદિ દીઠા । દ્વાદશાંગી વરિઢા, ગુંથતાં ટાલે રિઢા, ભવિજન હોય હિટ્ટા, દેખી પુણ્યે .ગરિટ્ટા ॥ ૩ ॥ સુ૨ સમકિતવન્તા, જેહ ઋદ્રે મહત્તા, જેહ સજ્જન સન્તા,ટાળીએ મુજ ચિન્તા | જિનવ૨ સેવન્તા, વિઘ્ન વા૨ો દૂરન્તા, જિન ઉત્તમ થુણંતાં, પદ્મને સુખ દિન્તા ॥ ૪॥
૨. પ્રહ ઉઠી વંદુ, ઋષભદેવ
પ્રહ ઉઠી વંદું, ઋષભદેવ ગુણવંત, પ્રભુ બેઠા સોહે, સમવસ૨ણ ભગવંત ।
૧૯
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્રાણ છત્ર બિરાજે, ચામર ઢાળે ઇંદ્ર, જિનના ગુણ ગાવે, સુર નરનારીના વૃંદ || ૧ | બાર પર્મદા બેસે, ઇંદ્રા ઇંદ્રાણી રાય, નવ કમળ રચે સુર, તિહાં ઠવતાં પ્રભુ પાયા દેવ દુંદુભિ વાજે, કુસુમ વૃષ્ટિ બહુ હુંત, એવા જિન ચોવીશે, પૂજો એ કણ ચિત્ત /૨ // જિન જો જન ભૂમિ, વાણીનો વિસ્તાર, પ્રભુ અર્થ પ્રકાશે, રચના ગણધર સાર | સો આગમ સુણતાં, છેદીજે ગતિ ચાર, જિન વચન વખાણી, લહિયે ભવનો પાર / ૩ // જક્ષ ગોમુખ ગિરૂઓ, જિનની ભક્તિ કરવ, તિહાં દેવી ચક્કેસરી, વિગ્ન કોડી હરેવ | શ્રી તપગચ્છ નાયક, વિજયસેન સૂરિરાય, તસ કેરો શ્રાવક, ઋષભદાસ ગુણ ગાય || ૪ ||
૩. ભાવાનચાણેગ
(ઉપજાતિવૃત્તમ) ભાવનયા સેગ નરિંદ વિદે,
સલ્વેિદ સંપુર્જા પયાર વિંદે ! વંદે જસો નિશ્વય સારૂ ચંદે,
કલ્યાણ કંદ પઢમં જિર્ણિદં / ૧ ચિત્તે ગહર રિદિપ્પવાર,
દુષ્પગ્નિવાર સમસુખ કારં તિર્થેસરા રિંતુ સયા નિવાર,
અપાર સંસાર સમુદૂદ પાર / ૨ // = ૨૦ )
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
અજ્ઞાણ સતુમ્બલણે સુવડું,
સત્રાય સંહિ લીય કોહ દર્પે. સંસેમિ સિદ્ધત મહો અણપ્યું,
નિવાણ મગે વર જાણ કર્ખ ૩ હંસાધિરૂઢા વરદાણ ધન્ના,
વાએસિરી દાણ ગુણો વવડ્યા નિઍપિ અરૂં હવઉ પ્રસન્ના,
કુંબિંદુ ગોખીર તુસાર વન્ના || ૪ | શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુની થોચો
૧. વંદો જિન શાંતિ વન્દો જિન શાન્તિ, જાસ સો વશ કાન્તિ, ટાલે ભવ બ્રાન્તિ, મોહ-મિથ્યાત્વ શાન્તિ | દ્રવ્ય-ભાવ અરિ પાન્તિ, તાસ કરતાં નિકાન્તિ, ધરતાં મન ખાતિ, શોક સત્તાપ વાનિત || ૧ || દોય જિનવર નીલા, દોય ધોળા સુશીલા, દોય રક્ત રંગીલા, કાઢતા કર્મ-કીલા | ન કરે કોઈ હીલા, દોય શ્યામ સલીલા, સોળ સ્વામીજી પીલા, આપજો મોક્ષલીલા |૨ || જિનવરની વાણી, મોહ-વલ્લીકૃપાણી, સૂત્રો દેવાણી, સાધુને યોગ્ય જાણી | અરથે શું થાણી, દેવ મનુષ્ય પ્રાણી, પ્રણમો હિત આણી, મોક્ષની એ નિશાણી | ૩ ||.
૨
૧
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાગેશ્વરી દેવી, હર્ષ હિયડે ધરેવી, જિનવર પય સેવી, સાર શ્રદ્ધા વરેવી . જે નિત્ય સમરેવી, દુ:ખ તેહના હરેવી, પદ્મવિજય કહેવી, ભવ્ય સન્તાપ એવી || ૪ ||
૨. શાંતિ સુહંકર સાહિબો શાંતિ સુહંકર સાહિબો, સંયમ અવધારે, સુમિત્રને ઘેર પારણું, ભવપાર ઉતારે ! વિચરતા અવનીતલે, તપ ઉગ્ર વિહારે, જ્ઞાન ધ્યાન એક તાનથી, તિર્યંચને તારે. / ૧ / પાસ વીર વાસુપૂજ્યજી, નેમ મલ્લિકુમારી, રાજ્ય વિહુણા એ થયાં, આપે વ્રત ધારી શાંતિનાથ પ્રમુખા સવિ, લહી રાજ્ય નિવારી, મલ્લી-નેમ પરણ્યા નહિ, બીજા ઘરબારી. / ૨ / કનક કમલ પગલાં હવે, જગ શાંતિ કરીએ, રયણ સિંહાસન બેસીને, ભલી દેશના દીજે. યોગાવંચક પ્રાણિયા, ફલ લેતાં રીઝે, પુષ્કારાવર્તનાં મેઘમાં, મગશેલ ન ભીંજે. ૩ . કોડવદન શૂકરારૂઢો, શ્યામ રૂપે ચાર, હાથ બીજોરું કમલ છે, દક્ષિણ કર સારા જક્ષ ગરૂડ વામ પાણિએ, નકુલાલ વખાણે, નિર્વાણીની વાત તો, કવિ વીર તે જાણે. ૪ ||
- ૨૨ -
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી નેમિનાથ પ્રભુની થોચો
૧. સુર અસુર વંદિત સુર અસુર વંદિત પાય પંકજ, મયણ મલ્લમક્ષોભિત, ઘન સુઘન શ્યામ શરીર સુંદર, શંખ લંછન શોભિતમ્ શિવાદેવી નંદન ત્રિજગવંદન, ભવિક કમલ દિનેશ્વર, ગિરનાર ગિરિવર શિખર વંદો, શ્રી નેમિનાથ જિનેશ્વરમ્ / ૧ //
અષ્ટાપદે શ્રી આદિ જિનવર, વીર પાવાપુરિવર, વાસુપૂજય ચંપાનયર સિદ્ધયા, નેમિ રૈવતગિરિવર સમેત શિખરે વિશ જિનવર, મુક્તિ પોહોતા મુનિવર,
ચોવીશ જિનવર નિત્ય વંદું, સયલ સંઘ સુખકર / ૨ / અગ્યાર અંગ ઉપાંગ બાર, દશ પન્ના જાણીએ, છ છેદ ગ્રંથ પસન્દ અત્યા, ચાર મૂળ વખાણીએ ! અનુયોગદ્વાર ઉદાર નંદી, સૂત્ર જિનમત ગાઈયે, વૃત્તિ ટીકા ભાષ્ય ચૂર્ણિ, પીસ્તાળીસ આગમ પ્લાઈયે // ૩ //
દોય દિશિ બાલક દોય જેને, સદા ભવિયણ સુખકરું, દુઃખ હરુ અંબા-લંબ સુંદર, દુરિત દોહગ અપહરૂં | ગિરનાર મંડણ નેમિ જિનવર, ચરણ પંકજ સેવિએ, ચઉવિત સંઘ સુપ્રસન્ન મંગલ, કરો તે અંબા દેવીએ / ૪ /
૨. નેમિનાથ નિરંજન નિરખ્યો (બાલબ્રહ્મચારી શ્રી નેમિનાથની અલભ્ય સ્તુતિ) નેમિનાથ નિરંજન નિરખ્યો, નિજ નયને મેં આજજી ! પાપ સંતાપ ટલે તુમ નામે, હુવે વાંછિત કાજજી | સેવ સુહાલી ખાંડ જલેબી, લાપસી તર ધારીજી ! સેવૈયા મોતૈયા મોદક, તુમ નામે લહે નર નારજી || ૧ ||
( ૨૩ )
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખાજા તાજ ફીની મગદલ, મૈસૂર ને મોતીચૂરજી | દાખ બદામ અખરોટ ખલેલા, ખારક સૂરમા ને ખજુરજી | નાલી કેર નારંગી દાડમ, મીઠા ફનસ ઉદારજી | એ ફલફૂલ લઈ જિનાજી પૂજો, ચોવીશે સુખકારીજી || ૨ || દૂધ પાક દશે દહી પેડા, પત્તાસા ને પૂડીજી | ગૂંદપાક શુદ્ધ ઘીના ગલેપા, ગુલપાપડી ગુણ ભૂરજી ||. આંબા રાયણ સાકર ઘેબર, બરફી નામ મીઠીજી | એ સુખડી થી જિનજી ની વાણી, અતિ મીઠી મેં દીઠીજી | ૩ | સાલી દાલી પંચામૃત ભોજન, ખીર ખાંડ ને પોલીજી ! સરસ સાલના ઉણા તીખાં, નિત જમીયે ઘીનું ઝબોલીજી છે. પાન સુપારી કાથા ચૂનો, ઇલસી વાસિત પાનીજી | વીર કહે અંબાઈ તટે, તો સુખ લહે સવિ પ્રાણીજી || ૪ |
૩. રાજુલ વરનારી રાજુલ વરનારી, રૂપથી રતિ હારી, તેહના પરિહારી, બાલથી બ્રહ્મચારી; પશુઆં ઉગારી, હુઆ ચારિત્ર ધારી; કેવળસિરિ સારી, પામીયા ઘાતી વારી - ૧ / ત્રણ જ્ઞાન સંયુતા, માતની કુખે હુંતા; જનમે પુરતું તા, આવી સેવા કરતાં; અનુક્રમે વ્રત કરતા, પંચ સમિતિ ધરંતા; મહીયલ વિચરંતા, કેવલશ્રી વરંતા | ૨ || સવિ સુરવર આવે, ભાવના ચિત્ત લાવે; ત્રિગડું સોહાવે, દેવછંદો બનાવે; સિંહાસન ઠાવે, સ્વામીના ગુણ ગાવે; તિહાં જિનવર આવે, તત્ત્વ વાણી સુણાવે. || ૩ ||
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
------
-
--
-
--
-
-
શાસનસુરી સારી, અંબિકા નામ ધારી; એ સમકિતી નરનારી, પાપ સંતાપ વારી; પ્રભુ સેવાકારી, જાપ જપીએ સવારી; સંઘ દુરિત નિવારી, પદ્યને જેહ પ્યારી. | ૪ |.
૪. ગિરનારે તે નેમનાથ ગિરનારે તે નેમનાથ ગાજે રે, રાણી રાજુલ ધ્રુસકે રૂવે રે || મારો શામળીયો ગિરધારી રે, એને હરણો ને હરણી બચાવી રે / ૧ / એક ચડતા ચડતી દીસે રે, અષ્ટાપદ આદિ જિન ચોવીસે રે | શેત્રુજે જઈને જુહારો રે, આબુજી જઈ દુઃખ વારો રે ૨
જ્યાં ચોત્રીશ અતિશય છાજે રે, ત્યાં બેઠા ઢીંગલમલ ગાજે રે | ઢીંગલમલની વાણી મીઠી રે, સહુ સુણજો સમકિત પ્રાણી રે / ૩ / ત્યાં બેઠા અંબિકા માડી રે, એને નાકે સોનાની વાળી રે , સહુ સંઘના સંકટ ચૂરો રે, નય વિમલના વાંછિત પૂરો રે || ૪ ||
શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુની થોચો
૧. શંખેશ્વર પાસજી પૂજીયે શંખેશ્વર પાસજી પૂજીયે, નર ભવનો લાહો લીજીયે | મનવાંછિત પૂરણ સુરતરૂ, જય વામા સુત અલવેસરૂ II ૧ | દોય રાતા જિનવર અતિ ભલા, દોય ધોળા જિનવર ગુણ નીલા દોય નીલા દોય શામળ કહ્યા, સોળે જિન કંચનવર્ણ લહયાં / ૨ // આગમ તે જિનવર ભાખીયો, ગણધર તે હેડે રાખીયો. તેનો રસ જેહને ચાખીયો, તે હુઓ શિવસુખ સાખીયો || ૩ | ધરણેન્દ્ર રાય પદ્માવતી, પ્રભુ પાર્શ્વતણાં ગુણ ગાવતી ! સહુ સંઘના સંકટ ચૂરતી, નયવિમલનાં વાંછિત પૂરતી | ૪ ||
ACHARYT SHTETASCAROOSUAL GYANMANDIR
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
-૨. શંખેશ્વર પાર્શ્વ જુહારીયે શંખેશ્વર પાર્શ્વ જુહારીયે, ઋદ્ધિ દેખીને લોચન ઠારીએ; પૂજી પ્રણમીને સેવા સારિયે, ભવ સાગર પાર ઉતારીયે.૧ શટલુંજય ગિરનાર ગિરિ વલી, આબુ અષ્ટાપદ સુખકારી; એવા તીર્થે જિન પાય લાગીયે, ઝાઝા મુક્તિ તણાં સુખ માગીયે. ૨ સમોસરણમાં બાર પર્ષદા મલે, પ્રભુ ઉપર ચામર છત્ર ધરે; વાણી સુણતાં સવિ પાતક ટળે, સવિ જીવના મનવાંછિત ફલે.૩ પદ્માવતી પરચો પૂરતી, પ્રભુ પાર્શ્વનો મહિમા વધારતી; સહુ સંઘના સકટ ચૂરતી, નવિમલના વાંછિત પૂરતી.૪
૩. પાસ જિગંદા વામાનંદા પાસ જિગંદા, વામાનંદા, જબ ગરબે ફળી, સુપના દેખે, અર્થ વિશેષે, કહે મઘવા મળી ! જિનવર જાયા, સુર ફુલરાયા, હુઆ રમણી પ્રિયે, નેમિરાજી, ચિત્ત વિરાજી, વિલોકિત વ્રત લિયે || ૧ | વીર એકાકી, ચાર હજારે, દીક્ષા ધૂરે જિનપતિ, પાસ ને મલ્લિ, ત્રયશત સાથે, બીજા સહસે વ્રતી | પર્શત સાથે, સંયમ ધરતા, વાસુપૂજ્ય જગધણી, અનુપમ લીલા, જ્ઞાન રસીલા, દેજો મુજને ઘણી // ૨ //. જિનમુખ દીઠી, વાણી મીઠી, સુરતરૂ વેલડી, દ્રાખ વિદાસે, ગઈ વનવાસે, પીલે રસ સેલડી | સાકર સેંતી, તરણા લેતી, મુખે પશુ ચાવતી, અમૃત મીઠું, સ્વર્ગે દીઠું, સુરવધૂ ગાવતી // ૩ // ગજ મુખ દક્ષો, વામન જક્ષો, મસ્તકે ફણાવલી, ચાર તે બાંહી, કચ્છપવાહી, કાયા જસ શામલી | - ચલ કર પ્રૌઢા, નાગારૂઢા, દેવી પદ્માવતી, સોવન કાંતિ, પ્રભુ ગુણ ગાતી, વીર ઘરે આવતી | ૪ ||
-
૨
૬
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪. શ્રેય: થિયાં
(ઉપજાતિ વૃત્તમ)
શ્રેયઃ શ્રિયાં મંગલ કેલિ સ!,
શ્રીયુક્ત ચિંતામણી પાર્શ્વનાથ! । દુર્વા૨ સંસાર ભયાચ્ચ રક્ષ,
મોક્ષસ્ય માર્ગે વ૨સાર્થ વાહ ! || ૧ ||
જિનેશ્વરાણાં નિકર ! ક્ષમાયાં,
નરેન્દ્ર દેવેન્દ્રનતાંઘિ પદ્મ
કુરૂ નિર્વાણ સુખં ક્ષમાભૃત !,
સત્ કૈવલજ્ઞાન રમાં દાન ॥ ૨ ॥
કૈવલ્ય વામા હૃદયૈકહાર,
ક્ષમાસ૨૨દ્રજનીશતુલ્ય ।
સર્વજ્ઞ ! સર્વાતિશય પ્રધાન!,
તનોતુ તે વાગ્ જિનરાજ ! સૌખ્યમ્ II ૩ II
શ્રી પાર્શ્વનાથ ક્રમણાડમ્બુજાત,
સારંગ તુલ્ય: કલૌતકાંતિઃ ।
શ્રી યક્ષરાજો ગરૂડાભિધાનઃ,
ચિરં જય જ્ઞાન કલા નિધાન ! || ૪ ||
૫. ભીલડીપુર મંડણ
ભીલડીપુર મંડણ, સોહિએ પાર્શ્વ જિણંદ, તેહને તમે પૂજો, નર નારીના વૃંદ, તે ત્રુઠ્યો આપે, ધણ કણ કંચન ક્રોડ, તે શિવપદ પામે, કર્મતણા ભય છોડ. ।। ૧ ।।
૨૭
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘનઘસી ઘનાઘન, કેશરના રંગ રોળ, તેહમાં તમે ભેળો, કસ્તુરીના ઘોળ, તિણ શું તમે પૂજો, ચઉવીશે નિણંદ, જેમ દેહ દુઃખ જાવે, આવે ઘર આનંદ. | ૨ || ત્રિગડે જિન બેઠા, સોહિયે સુંદર રૂપ, તસ વાણી સુણવા, આવી પ્રણમે ભૂપ, વાણી જોજનની, સુણજો ભવિયણ સાર, તે સુણતાં હોંશે, પાતિકનો પરિહાર. || ૩ || - પાય રૂમઝુમ રુમઝુમ, ઝાંઝરના ઝણકાર, પદ્માવતી ખેલે, પાર્શ્વ તણા દરબાર, સંઘ વિપ્ન હરજો, કરજો જય જયકાર, એમ સૌભાગ્ય વિજય કહે, સુખ સંપત્તિ દાતાર. / ૪
૬. સકલ સુરાસુર સેવે પાયા
(રાગ-શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર) સકલ સુરાસુર સેવે પાયા, નયરી વાણારસી નામ સોહાયા,
અશ્વસેન કુલ આયા, દશ ને ચાર સુપન દિખલાયા, વામાદેવી માતાએ જાયા,
લંછન નાગ સોહાયા; છપ્પન દિકકુમરી ફુલરાયા, ચોસઠ ઈન્દ્રાસન ડોલાયા,
મેરુ શિખર નવરાયા, નીલવરણ તનુ સોહે કાયા, શ્રી વિજયસેન સૂરીશ્વર રાયા,
પાસ જિનેશ્વર ગાયાં. ૧
૨ ૮
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
'
વિદ્યુમ વરણા દોય જિગંદા, દો નીલા દો ઉજ્જવલ ચંદા,
દો કાલા સુખકંદા, સોલે જિનવર સોવત્ર વરણા, શિવપુરવાસી શ્રીપરસન્ના,
જે પૂજે તે ધન્ના; મહાવિદેહે જિન વિચરતા, વીસે પૂરા શ્રી ભગવંતા,
ત્રિભુવન તે અરિહંતા, તીરથ સ્થાનક નામું એ શિશ, ભાવ ધરીને વિશ્વાવીશ,
શ્રી વિજયસિંહ સૂરીશ. ૨ સાંભલ સખરા અંગ અગીઆર, મન શુદ્ધ ઉપાંગ જ બાર,
દશ પન્ના સાર, છેદ ગ્રન્થ વળી ષટ્ વિચાર, મૂલસૂત્ર બોલ્યા જિન ચાર,
નંદી અનુયોગદ્વાર; પણમાલીશ જિન આગમ નામ, શ્રી જિન અરથે ભાખ્યો જાય,
ગણધર ગુંથે તામ, શ્રી વિજયસેન સૂરદ વખાણે, જે ભવિકા નિજ ચિત્તમાં જાણે,
તસ ઘર લક્ષ્મી આણે. ૩ વિજાપુરમાં સ્થાનક જાણી, મહિમા હોટે તું મંડાણી,
ધરણીન્દ્ર ધણિયાણી, અહનિશ સેવે સુર વૈમાની, પરતો પૂરણ તું સપરાણી,
પૂરવ પૂણ્ય કમાણી; સંઘ ચતુર્વિધ વિપ્ન નિવારો, પાર્શ્વનાથની સેવા સારો,
સેવક પાર ઉતારો, શ્રી વિજયસેન સૂરીશ્વરરાયા, શ્રી વિજયદેવ ગુરુ પ્રણમી પાયા,
| ઋષભદાસ ગુણ ગાયા. ૪ ( ૨૯ - -
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ઈ. પોષ દશમી દિન
(રાગ-વીર જિનેસર અતિ અલવેસર) પોષ દશમી દિન પાસ જિનેશ્વર, જનમ્યા વામા માયજી, જનમ મહોચ્છવ સુરપતિ કીધો, વલીય વિશેષ રાયજી ; છપ્પન દિગુકુમરી ફુલરાવ્યો, સુર નર કિશર ગાયોજી, અશ્વસેન કુલ કમલ અવતસે, ભાનુ ઉદય સમ આયોજી. ૧ પોષ દશમી દિન આંબિલ કરીએ, જેમ ભવસાગર તરીયેજી, પાસ નિણંદનું ધ્યાન ધરતાં, સુકૃત ભંડાર ભરીયેજી; ઋષભાદિક જિનવર ચોવીશે, તે સેવો ભવિ ભાવેજી, શિવરમણી વરી નિજ ઘર બેઠા, પરમપદ સોહાવેજી. ૨ કેવલ પામી ત્રિગડે બેઠા, પાસ જિનેશ્વર સારજી, મધૂર ગિરાએ દેશના દેવે, ભવિજન મન સુખકા૨જી; દાન શીયલ તપ ભાવે આદરશે, તે તરશે સંસારજી, આ ભવ પરભવ જિનવર જપતાં, ધર્મ હોશે આધારરૂ.૩ સકલ દિવસમાં અધિકો જાણી, દશમી દિન આરાધોજી, ત્રેવીસમો જિન મનમાં ધ્યાતાં, આતમ સાધન સાધોજી; ધરણેન્દ્ર પદ્માવતી દેવી, સેવા કરે પ્રભુ આગે જી, શ્રીહર્ષ વિજય ગુરુ ચરણ કમલની, રાજ વિજય સેવા માગેજી.૪
શ્રી મહાવીર સ્વામી પ્રભુની થોયો.
૧. મનોહર મૂર્તિ મનોહર મૂર્તિ મહાવીર તણી, જિણે સોળ પહોર દેશના પભણી. નવમલ્લી નવ લચ્છી નૃપતિ સુણી, કહે શિવ પામ્યા ત્રિભુવન ધણી // ૧ // શિવ પામ્યા ઋષભ ચઉદશ ભક્ત, બાવીશ લહ્યા શિવ માસ તીથે . છઠે શિવ પામ્યા વીર વળી, કાર્તિક વદી અમાવસ્યા નિરમલી / ૨ //
- ૩૦.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
આગામી ભાવી ભાવ કહ્યાં, દીવાળી કહ્યું જેહ લહ્યાં છે પુણ્ય પાપ ફલ અઝયણે કહ્યાં, સવિ તહત્તિ કરીને સદ // ૩ // સવિ દેવ મળી ઉદ્યોત કરે, પ્રભાતે ગૌતમ જ્ઞાન વરે ! જ્ઞાનવિમલ સદા ગુણ વિસ્તરે, જિન શાસનમાં જયકાર કરે છે ૪ ||
૨. ગંધારે મહાવીર સિંદા, ગંધારે મહાવીર નિણંદા, જેને સેવે સુરનર અંદા, દીઠે પરમાનંદા ચૈત્ર સુદ તેરશ દિન જાયા, છપ્પન દિફ કુમરી ગુણ ગાયા, હરખ ધરી દુલરાયા | ત્રીશ વરસ પાલી ઘરવાસ, માગશર વદિ દશમી વ્રત જાસ, વિચરે મન ઉલ્લાસ / એ જિન સેવો હિતકર જાણી, એહથી લહીએ શિવ પટરાણી,
પુણ્યતણી એ ખાણી || ૧ || ઋષભ જિનેશ્વર તેર ભવ સાર, ચંદ્ર પ્રભુ ભવ આઠ ઉદાર, શાંતિ કુમાર ભવ બારી મુનિસુવ્રત ને નેમ કુમાર, તે જિનના નવ નવ ભવ સાર, દશ ભવ પાર્શ્વકુમાર સત્તાવીશ ભવ વિરના કહીએ, સત્તર જિનનાં ત્રણ ત્રણ લહીએ, જિન વચને સદહીએ ચોવીશ જિનનો એહવિચાર, એહથી લહીએ ભવનો
પાર, નમતાં જય જયકાર || ૨ | વૈશાખ સુદ દશમી લહી નાણ, સિંહાસન બેઠા વર્ધમાન, ઉપદેશ દે પ્રધાનનું અગ્નિ ખૂણે હવે પર્ષદા સુણીએ, સાધ્વી વૈમાનિક સ્ત્રી ગણીએ, મુનિવર ત્યાંથી જ ભણીએ. વ્યંતર જ્યોતિષી ભુવનપતિ સાર, એહને નૈઋત્ય ખૂણે અધિકાર, વાયવ્ય ખૂણે એહની નારા ઇશાને સોહીયે નર નાર, વૈમાનિક સુર થઈ પર્ષદા
બાર, સુણે જિન વાણી ઉદાર || ૩ ||
-
૩૧
-
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચકેસરી અજીયા-દુરિઆરિ, કાલિ મહાકાલી મનોહારી, અગ્રુઆ સંતા સારી / જ્વાલા સુતારયા ને અસોયા સિરિયત્સા વરચંડા માયા, વિજયાંકસી સુખદાયા. પન્નતિ નિવાણી અચુઆ ધરણી, વૈરુટ દત્તા ગંધારી અઘહરણી, અંબ પઉમા સુખ કરણી ! સિદ્ધાઈકા શાસન રખવાલી, કનકવિજય બુધ આનંદકારી,
જસવિજય જયકારી ૪ ૩. જય જય ભવિ હિતકર જય જય ભવિ હિતકર, વીર જિનેશ્વર દેવ, સુર નરના નાયક, જેહની સાથે સેવ, કરૂણારસ કંદો, વન્દો આનંદ આણી, ત્રિશલા સુત સુંદર, ગુણમણી કેરો ખાણી / ૧ // જસ પંચ કલ્યાણક, દિવસ વિશેષ સુહાવે, પણ થાવર નારક, તેહને પણ સુખ થાવે, તે ચ્યવન-જન્મ-વ્રત, નાણ અને નિરવાણ, સવિ જિનવર કેરાં, એ પાંચે અહિઠાણ | ૨ || જિહાં પંચ સમિતિ યુત, પંચ મહાવ્રત સાર, જેહમાં પ્રકાશ્યા, વણી પાંચે વ્યવહાર, પરમેષ્ઠિ અરિહન્ત, નાથ સર્વજ્ઞ ને પારગ, એહ પંચ પદે લહ્યો, આગમ અર્થ ઉદાર / ૩ / માતંગ સિદ્ધાઈ, દેવી જિન પદ સેવી, દુ:ખ દુરિત ઉપદ્રવ, જે ટાળે નિતમેવી, શાસન સુખદાયી, આઈ સુણો અરદાસ, શ્રી જ્ઞાનવિમલ ગુણ, પૂરો વંછિત આશ || ૪ ||
૩૨
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪. શ્રી વીર જન્મ મહોત્સવ - સંગીતમય થોચ સર હરર ખલ ખલ, દ્રષ્ણછબછન, હવણ જલ ક્રોડો મણો, ખણ ખણન ખનું ખનું, ટનક ટન્ટનું, ઘોષ કલષાવો તણો, સૂર સંઘ નાચે, છનન છૂમ્ છૂમ્, ભનન ભૂમ્ ભૂમ્ જય કરો, શ્રી વીર પ્રભુનું, જન્મ મહોત્સવ, જગતનું મંગલ કરો | ૧ || પી પી પીવ | પૃ, તણણ તી તી, ભણણ ભૂ ભૈ વાગતા, ખણ ખણણ ખલ ખલ, ધડાકશ્રીં શ્રીં, ધડાક ઘૂંગૂં ગાજતા, જય જય સુનંદા, જયઉ ભટ્ટ, જયઉ અતીવ બલધરો, ચોવીસ જિનનો, દીક્ષા મહોત્સવ, શાંતિ સદ્દગુણ પાથરો |૨ ગમ સારી ધમની, તું તિ ણી તું, વણ વાગે સુસ્વરે, ધા ધા પપપ પ્રીમ્, ધમ્પ ધોં ધ્રો, દેવ વાજા અનુસરે, સ્યાદવાદ નય, નિક્ષેપ ભંગી, દ્રવ્ય ગુણનો સાગરો, શ્રી વીર વાણી, ધોધ સહુનો, કર્મમલ દૂર કરો || ૩ || કડ કડડ ભૂસ, કડા કરી, ભડ વીર ભૈરવ ચૂરતો, ધમ્ ધમ્ આવાજે, ચાલતો, જિન ભક્તિ પરચા પૂરતો, ચારિત્ર દર્શન, વિજ્ઞ ભંજન, ધર્મ રક્ષા તત્પરો, માણિભદ્રની, કલ્યાણમાલા, સંઘને કંઠે સ્તવો || ૪ ||
શ્રી નવપદજીની શોચો
૧. વીર જિનેશ્વર વીર જિનેશ્વર અતિ અલેવસર, ગૌતમ ગુણના દરીયાજી, એક દિન આણા વીરની લઈને, રાજગૃહી સંચરીયાજી, શ્રેણિક રાજા વંદન આવ્યા, ઉલટ મનમાં આણીજી, પર્ષદા આગલ બાર બિરાજે, હવે સુણો ભવિ પ્રાણીજી | ૧ ||
( ૩૩
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
માનવ ભવ તુને પુણ્ય પામ્યા, શ્રી સિદ્ધચક્ર આરાધોજી, અરિહર્ત સિદ્ધસૂરી ઉવઝાયા, સાધુદેખી ગુણ વાધોજી, દરશણ નાણ ચારિત્ર તપ કીજે, નવપદ ધ્યાન ધરીએજી, ધુર આસોથી કરવાં આયંબિલ, સુખ સંપદા પામીજી || ૨ || શ્રેણિક રાય ગીતમને પૂછે, સ્વામી એ તપ કેણે કીધોજી? નવ આયંબિલ તપવિધિશું કરતાં, વાંછિત સુખ કેણે લીધોજી? મધુર ધ્વનિ બોલ્યા શ્રી ગૌતમ, સાંભલો શ્રેણિક વયણાજી રોગ ગયો ને સંપદા પામ્યા, શ્રી શ્રીપાલને મયણાજી || ૩ ||. રૂમઝુમ કરતી પાયે નેઉર, દીસે દેવી રૂપાલીજી નામ ચકકેસરી ને સિદ્ધાઈ, આદિ જિન વીર રખવાલીજી, વિગ્ન ક્રોડ હરે સહું સંઘનાં, જે સેવે એના પાયજી, ભાણવિજય કવિ સેવક “નય’ કહે, સાંનિધ્ય કરજો માય જી ૪.
૨. જિન શાસન વાંછિત-પૂરણ જિન શાસન વાંછિત, પૂરણ દેવ રસાળ, ભાવે ભવિ ભણીએ, સિદ્ધચક્ર ગુણમાળ | ત્રિાહું કાળે એહની, પૂજા કરે ઉજમાળ તે અજર અમર પદ, સુખ પામે સુવિશાળ // ૧ // અરિહન્ત સિદ્ધ વન્દો, આચારજ ઉવજઝાય, મુનિ દરિસણ નાણ, ચરણ તપ એ સમુદાય | એ નવપદ સમુદિત, સિદ્ધચક્ર સુખદાય, એ ધ્યાને ભવિના, ભવકોટિ દુઃખ જાય || ૨ | આસો ચૈતરમાં, શુદિ સાતમથી સાર, પૂનમ લગી કીજે, નવ આંબિલ નિરધાર ! દોય સહસ ગણણું, પદ સમ સાડા ચાર, એકાશી બિલ, તપ આગમ અનુસાર || ૩ |
૩૪ )
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સિદ્ધચક્રનો સેવક, શ્રી વિમલેશ્વર દેવ, શ્રીપાલતણી પરે, સુખ પૂરે સ્વયમેવ । દુ:ખ દોહગ નાવે, જે કરે એહની સેવ, શ્રીસુમતિ સુગુરૂનો, રામ કહે નિત્યમેવ ।। ૪ ।
૩. શ્રી સિદ્ધચક્ર સેવો સુવિચાર (રાગ-શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર)
શ્રી સિદ્ધચક્ર સેવો સુવિચાર, આણી હૈડે હરખ અપાર, જિમ લહો સુખ શ્રીકાર, મન શુદ્ધે ઓળી તપ કીજે, અહોનિશ નવપદ ધ્યાન ધરીજે, જિનવર પુજા કીજે; પડિક્કમણાં દોય ટંકના કીજે, આઠે થુઇએ દેવ વાંદીજે, ભૂમિ સંથારો કીજે,
મૃષા તણો કીજે પરિહાર, અંગે શીયલ ધ૨ીજે સાર,
દીજે દાન અપાર. ૧
અરિહંત સિદ્ધ આચાર્ય નમીજે, વાચક સર્વ સાધુ વંદીજે, Üસણ નાણ સુણીજે, ચારિત્ર તપનું ધ્યાન ધરીજે, અહોનિશ નવપદ ગણણું ગુણીજે, નવ આંબિલ પણ કીજે;
નિશ્ચલ રાખીને મન ઇશ, જપીએ પદ એક એક ઇશ,
નવકા૨વાલી વીશ, છેલ્લે આંબિલ મોટો તપ કીજે, સત્તર ભેદી જિન પુજા રચીજે,
નર ભવ લાહો લીજે. ૨
૩૫
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાતસે કુષ્ટીયાના રોગ,-નાઠા મંત્ર નમણ સંજોગ,
દૂર હુઆ કર્મના ભોગ, અઢારે કુષ્ટ દૂર જાયે, દુઃખ દોહગ દૂર પલાયે, મનવાંછિત સુખ થાયે;
નિરધનિયાને દે બહુ ધન, અપુત્રીયાને દે પુત્ર રતન,
જે સેવે શુદ્ધ મન, નવકાર સમો નહિ કોઈ મંત્ર, સિદ્ધચક્ર સમો નહિ કોઈ જંત, સેવો ભવિ હરખંત. ૩ જિમ સેવ્યા મયણા શ્રીપાલ, ઉંબર રોગ ગયો સુખ રસાલ, પામ્યા મંગલ માલ, શ્રીપાલતણી પેરે જે આરાધે, દિન દિન દોલત તસ ઘ૨ વાધે, અતિ શિવસુખ સાધે; વિમલેશ્વર યક્ષ સેવા સારે, આપદા કષ્ટને દૂર નિવારે. દોલત લક્ષ્મી વધારે,
મેઘવિજય કવિયણના શિષ્ય, આણી હૈડે ભાવ જગદીશ, વિનય વંદે નિશદેિશ. ૪
૪. અરિહંત નમો
(ત્રોટક છન્દ)
અરિહંત નમો વળી સિદ્ધ નમો, આચરજ વાચક સાહુ નમો; દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર નમો, તપ એ સિદ્ધચક્ર સદા પ્રણમો. ॥ ૧ ॥
અરિહંત અનંત થયા થાશે, વળી ભાવ નિક્ષેપે ગુણ ગાશે; પડિક્કમણાં દેવવંદન વિધિશું, આંબીલ તપ ગણણું ગણો વિધિશું II ૨ |
૩૬
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે'રી પાળી જે તપ કરશે, શ્રીપાલ તણી પરે ભવ તરશે; સિદ્ધચક્રને કુણ આવે તોલે, એહવા જિન આગમ ગુણ બોલે. / ૩ / સાડા ચાર વરસ એ તપ પૂરો, એ કર્મ વિદારણ તપ શૂરો; સિદ્ધચક્રને મન મંદિર થાપો, નય વિમલેસર વર આપો. | ૪ |
| શ્રી નવતત્ત્વની હોય જીવા જીવા પુણ્ય ને પાવા, આશ્રવ સંવર તત્તા જી, સાતમે નિર્જરા આઠમે બંધ, નવમે મોક્ષપદ સત્તા જી ! એ નવતત્તા સમકિત સત્તા, ભાખે શ્રી અરિહંતા જી, ભૂજ નયર મંડણ રિસોસર, વંદો તે અરિહંતા જી / ૧ /
ધમ્મા ધમ્મા ગાસા પુગલ, સમયા પંચ અજીવા જી, નાણ વિનાણ શુભાશુભ યોગે, ચેતન લક્ષણ જીવા જી / ઈત્યાદિક પર્ દ્રવ્ય પ્રરૂપક, લોકાલોક દિગંદા જી, પ્રહ ઊઠી નિત્ય નમીએ વિધિસે, સિત્તેરસો જિનચંદા જી / ૨ //
સુક્ષ્મ બાદર દોય એકેન્દ્રિય, બી તી ચઉરિન્દ્રી દુવિહા જી, તિવિહા પંગિંદા પજ્જતા, અપજતા તે વિવિહા જી | સંસારી અસંસારી સિદ્ધા, નિશ્ચયને વ્યવહાર જી, પન્નવણાદિક આગમ સુણતાં, લહીયે શુદ્ધ વિચાર જી || ૩ ||
ભુવનપતિ વ્યંતર જયોતિષવર, વૈમાનિક સુર વૃન્દા જી, ચોવિશ જિનના યક્ષ યાક્ષિણી, સમકિત દૃષ્ટિ સુરિંદા જી ભૂજનગર મહિમંડણ સઘળે, સંઘ સકલ સુખ કરજો જી, પંડિત માનવિજય ઇમ જંપે, સમકિત ગુણ ચિત્ત ધરજો જી // ૪.
39
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થની થોયો.
૧. શ્રી શત્રુંજય મંડળ શ્રી શત્રુંજય મંડણ, ઋષભ નિણંદ દયાળ ! મરૂદેવા નંદન, વંદન કરૂં ત્રાણ કાળ || એ તીરથ જાણી, પૂરવ નવાણું વાર | આદીશ્વર આવ્યા, જાણી લાભ અપાર / ૧ // ત્રેવીસ તીર્થંકર, ચઢિયા ઈણ ગિરિ રાય / એ તીરથનાં ગુણ, સુર અસુરાદિક ગાય // એ પાવન તીરથ, ત્રિભુવન નહી તસ તોલે | એ તીરથનાં ગુણ, સીમંધર મુખ બોલે / ૨ // પુંડરિકગિરિ મહિમા, આગમમાં પરસિદ્ધ છે વિમલાચલ ભેટી, લહીએ અવિચલ રિદ્ધ છે. પંચમ ગતિ પહોંતા, મુનિવર કોડા કોડ ! ઈણ તીરથે આવી, કર્મ વિપાક વિછોડ || ૩ || શ્રી શત્રુંજય કેરિ, અહોનિશ રક્ષાકારી / શ્રી આદિ જિનેશ્વર, આણ હૃદયમાં ધારી છે. શ્રી સંઘ વિઘ્નહર, કવડ જક્ષ ગણભૂર | શ્રી રવિબુધ સાગર, સંઘના સંકટ ચૂર || ૪ ||
૨. શત્રુજ્ય તીરથ સાર શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર, ગિરિવરમાં જેમ મેરૂ ઉદાર, ઠાકુર રામ અપાર | મંત્રમાંહી નવકાર જ જાણું, તારામાં જેમ ચન્દ્ર વખાણું, જલધર જલમાં જાણું ! પંખીમાંહી જેમ ઉત્તમ હંસ, કુલમાંહે જેમ ઋષભનો વંશ, નાભિ તણો એ અંશી ક્ષમાવત્તમાં શ્રી અરિહંત, તપશૂરા મુનિવર મહત્ત, શત્રુંજય ગિરિ ગુણવન્ત / ૧ /
- ૩૮)
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
--
-
ઋષભ અજિત સંભવ અભિનન્દા, સુમતિનાથ મુખ પૂનમ ચન્દા, પદ્મપ્રભ સુખકન્દા શ્રી સુપાર્શ્વ ચન્દ્રપ્રભ સુવિધિ, શીતલ શ્રેયાંસ સેવો બહુ બુદ્ધિ, વાસુપૂજય મતિ શુદ્ધિ : વિમલ અનન્ત ધર્મ જિન શાન્તિ, કુંથુ અર મલ્લિ નમું એકાંતિ, મુનિસુવ્રત શિવ પાંતિ / નમિ નેમ પાસ વીર જગદીશ, નેમ વિના એ જિન
ત્રેવીશ, સિદ્ધગિરિ આવ્યા ઈશ ! ૨ / ભરતરાય જિન સાથે બોલે, સ્વામી શત્રુંજય ગિરિ કોણ તોલે? જિનનું વચન અમોલે | ઋષભ કહે સુનો ભરતજી રાય, છરી' પાલતાં જે નર જાય, પાતિક ભુકો થાય ! પશુ પંખી જે ઇણ ગિરિ આવે, ભવ ત્રીજે તે સિદ્ધ જ થાવ, અજરામર પદ પાવે ! જિન મતમે શેત્રુંજો વખાણ્યો, તે મેં આગમ દિલમાંહિ આપ્યો,
સુણતાં સુખ ઉર ઠાણ્યો // ૩ /. સંઘપતિ ભરત નરેસર આવે, સોવન તણાં પ્રાસાદ કરાવે, મણિમય મૂરતિ ઠાવે ! નાભિરાયા મરૂદેવી માતા, બ્રાહ્મી-સુન્દરી બહેન વિખ્યાતા, મૂર્તિ નવાણું ભ્રાતા . ગોમુખ યક્ષ ચક્રેશ્વરી દેવી, શત્રે જય સાર કરે નિત મેવ, તપગચ્છ ઉપર હેવી ! શ્રી વિજયસેન સૂરીશ્વર રાયા, શ્રી વિજયદેવગુરુ
પ્રણમી પાયા, ઋષભદાસ ગુણ ગાયા || ૪ ||
૧. બીજની હોય જંબુ દીપે અહોનિશ દીપે, દોય સૂર્ય દોય ચંદાજી, તાસ વિમાને શ્રી ઋષભાદિક, શાશ્વત નામ જિરંદાજી , તેહ ભણી ઉગતે શશી નિરખી, પ્રણમું ભવિજન વૃંદાજી, બીજ આરોપો ધર્મનું બીજ, પૂજી શાંતિ નિણંદાજી | ૧ |.
(
૩૯ )
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
દ્રવ્ય ભાવોય ભેદે પૂજો, ચોવીસે જિનચંદાજી, બંધન દોય દૂ૨ ક૨ીને, પામ્યા પરમાણુંદાજી | દુષ્ટ ધ્યાન દોય મત્ત મતંગજ, ભેદ ન ઉત્તમચંદાજી, બીજતણે દિન જે આરાધે, તે જગમાં ચિરનંદાજી || ૨ ||
દ્વિતીય ધર્મ જિનરાજ પ્રકાશે, સમવસરણ મંડાણે જી, નિશ્ચય ને વ્યવહાર બેઠુંસું, આગમ મધુરી વાણે જી । નરક તિર્યંચ ગતિ દોય ન હોવે, બીજને જે આરાધે જી, દ્વિવિધ દયા ત્રસ થાવર કેરી, કરતાં શિવસુખ સાધે જી || ૩ ||
બીજ ચંદ પરે ભૂષણ ભૂષિત, દીપે નિલવટ ચંદાજી, ગરૂડ યક્ષ નારી સુખકારી, નિર્વાણી સુખકંદા જી | બીજ તણો તપ કરતાં ભવિને, સમકિત સાંનિધ્યકારી જી, ધીરવિમલ શિષ્ય કહે નય, સંઘના વિઘ્ન નિવારી જી || ૪ ||
૨. અજુવાળી તે બીજ
અજુવાળી તે બીજ સોહાવે રે, ચંદા રૂપ અનુપમ લાવે રે । ચંદા વિનતડી ચિત્ત ધરજો રે, શ્રી સીમન્ધરને વંદના કહેજો રે ।। ૧ ।।
વીશ વિહરમાન જિનને વંદો રે, જિનશાસન પૂજી આણંદો રે । ચંદા એટલું કામ મુજ કરજો રે, શ્રી સીમન્ધરને વંદના કહેજો રે ॥ ૨ ॥
શ્રી સીમન્ધર જિનની વાણી રે, તે તો અમીય પાન સમાણી રે ચંદા તમે સુણી અમને સુણાવો રે, ભવ સંચિત પાપ ગમાવો રે ॥ ૩ II
શ્રી સીમન્ધર જિનની સેવા રે, તે તો શાસન ભાસન મેવા રે । ચંદા હોજો સંઘના ત્રાતા રે, ગજલંછન ચંદ્ર વિખ્યાતા રે || ૪ ||
૪૦
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સીમંધર સ્વામીજીની હોય
શ્રી સીમંધર સેવિત સુરવર
(રાગ ત્યાસી લાખ પૂરવ ઘરવાસે) શ્રી સીમંધર સેવિત સુરવર, જિનવર જય જયકારીજી, ધન જ પાંચશે કંચન વરણી, મૂરતિ માં હનગારીજી; વિચરતા પ્રભુ મહાવિદેહે, ભવિજનને હિતકારીજી, પ્રહ ઊઠી નિત્ય નામ જપીજે, હૃદય કમલમાં ધારીજી ...૧ સીમંધર યુગબાહુ સુબાહુ, સુજાત સ્વયંપ્રભ નામજી, અનંત સુ૨ વિશાલ વજધર, ચંદ્રાનન અભિરામજી; ચંદ્ર ભુજંગ ઈશ્વર નેમિપ્રભ, વીરસેન ગુણધામ, મહાભદ્ર ને દેવયશા વલી, અજિત કરું પ્રણામજી... ૨ પ્રભુ મુખવાણી બહુ ગુણખાણી, મીઠી અમીય સમાણીજી, સૂટા અને અર્થે ગુથાણી, ગણધરથી વિ૨ચાણીજી; કેવલનાણી બીજ વખાણી, શિવપુરની નિશાનીજી, ઉલટ આણી દિલમાંહે જાણી, વ્રત કરો ભવિ પ્રાણીજી...૩ પહેરી પટોલી ચરણાં ચોલી, ચાલી ચાલ મરાલીજી, અતિ રુપાલી અધર પ્રવાલી, આખલડી અણીઆલીજી; વિપ્ન નિવારી સાનિધ્યકારી, શાસનની રખવાલીજી, ધીરવિમલ કવિરાયનો સેવક, બોલે નય નિહાલીજી...૪
ત્રીજની થોચ ત્રણ નિમિહી, ત્રણ પ્રદક્ષિણા, ત્રણ પ્રણામ કરીનેજી; ત્રણ દિશી, વરજી જિન જુઓ, ભૂમિ ત્રણ પૂંજીજે જી ! ત્રણ પ્રકારી, પૂજા કરીને, ત્રણ અવસ્થા ભાવીજેજી; આલંબન ત્રણ, મુદ્રા પ્રણિધાન, ચૈત્યવંદન ત્રણ કીજેજી. // ૧ /
૪૧
કે
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહેલે ભાવ ર્જિન, દ્રવ્યજિન બીજે, ત્રીજે એક ચૈત્ય ધારોજી; ચોથે નામ જિન, પાંચમે સર્વે, લોક ચૈત્ય જુહારોજી । વિરહમાન. છઢે જિન વંદો, સાતમે નાણ નિહાળોજી; સિદ્ધ વીર, ઉજ્જત અષ્ટાપદ, શાસન સૂર સંભારોજી. ॥ ૨ ॥ શક્રસ્તવમાં, દોય અધિકા૨, અરિહંત ચેઈઆણં ત્રીજેજી; નામસ્તવમાં, દોય પ્રકાર, શ્રુતસ્તવ દોય લીજેજી । સિદ્ધ સ્તવમાં, પાંચ પ્રકાર, એ બારે અધિકારજી ; જિત નિર્યુક્તિ, માંહે ભાખ્યો, તેહ તણો વિસ્તારજી. ॥ ૩ ॥
ભોયણ પાણ, તંબુલ વાહન, મેહુણ કરવું ટાલોજી ; થુંક સળેખમ, વડી લઘુ નીતિ, જુગટે રમવું વારોજી । એ દશે, આશાતના મોટી, વરજો જિનવર દ્વારેજી ; ક્ષમા વિજય, જિન એણી પરે જંપે, શાસનસૂર સંભારોજી. ।। ૪ ।। ચોથની થોય (ઋષભ ચંદ્રાનન)
ઋષભ ચંદ્રાનન વંદન કીજે, વારિષેણ દુ:ખ વારેજી, વર્ધમાન જિનવ૨ વળી પ્રણમો, શાશ્વત નામ એ ચારેજી । ભરતાદિક ક્ષેત્રે મળી હોવે, ચાર નામ ચિત્ત ધારેજી, તેણે ચારે એ શાશ્વત જિનવર, નમિયે નિત્ય સવારેજી. ॥ ૧ ॥
ઉર્ધ્વ અધો તિń લોકે થઈ, કોડી પન્નરસેં જાણોજી, ઉપર કોડી બેંતાલીશ પ્રણમો, અડવન લખ મન આણોજી । છત્રીસ સહસ એંશી તે ઉપરે, બિંબતણો પરિમાણોજી, અસંખ્યાત વ્યંતર જ્યોતિષીમાં, પ્રણમું તે સુવિહાણોજી. ॥ ૨ ॥ રાયપસેણી જીવાભિગમે, ભગવતી સૂત્રે ભાખીજી, જંબુદ્વીપ પતિ ઠાણાંગે, વિવરીને ઘણું દાખીજી | વલિય અશાશ્વતી જ્ઞાતાકલ્પમાં, વ્યવહાર પ્રમુખે આખીજી, તે જિન પ્રતિમા લોપે પાપી, જિહાં બહુ સુત્ર છે સાખીજી II ૩ II
૪૨
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
એ જિનપૂજાથી આરાધક, ઈશાન ઇન્દ્ર કહાયાજી, તેમ સુરિયાભ પ્રમુખ બહુ સુરવર, દેવી તણાં સમુદાયાજી । નંદીશ્વર અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ, કરે અતિ હર્ષ ભરાયાજી, જિન ઉત્તમ કલ્યાણક દિવસે, પદ્મ વિજય નમે પાયાજી. ॥ ૪ ॥
પાચમની થોયો
૧. સમુદ્ર ભૂપાલ (ઉપજાતિ વૃત્તમ્)
સમુદ્ર ભૂપાલ કુલ પ્રદીપઃ ।
સંસાર વાર્દો વિપુલાન્તરીપઃ II
શ્રી પંચમી પુણ્ય તપો નલીનં ।
શિવાંગજો વ્યાજજનમાત્મલીનમ્ ।। ૧ ।।
વિતે નિરે મેરૂગિરૌ વિતન્દ્રા ।
યેષાં મુદા જન્મમહં મહેન્દ્રા :
રક્ષન્તુ તે પંચમિકા તપસ્થ |
વિઘ્નૌષ કૃત્તીર્થ કૃતો ભવસ્થમ્ ।। ૨ ।।
ચકાર મેં પંચમગચ્છનેતા ।
યઃ પાપ ભારસ્ય સદાપ નેતા ॥
સ આગમઃ પંચમિકા તપરૂં ।
કરોતુ પૂર્ણ ત્રિજગન્નમસ્યમ્ ॥ ૩ ॥
પ્રયાતિ યા નેમિગિરૌ વિનીતા ।
સિંહેધિરૂઢા સ્તમા નિયંત્રી |
શ્રી પંચમી ચારૂ તપો મમામ્બા ।
પુષ્ણાતુ દેવી જગતઃ કિલામ્બા || ૪ ||
૪૩
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. શ્રાવણ સુદી શ્રાવણ સુદી દિન પંચમી એ, જન્મ્યા નેમી નિણંદ તો, શ્યામવરણ તનુ શોભતું કે, મુખ શારદકો ચંદ તો ! સહસ વરસ પ્રભુ આઉખું એ, બ્રહ્મચારી ભગવંત તો. અષ્ટકમ હેલા હણી એ, પહોંતા મુક્તિ મહંત તો. // ૧ / અષ્ટાપદ પર આદિજિન એ, પહોંતા મુક્તિ મોઝાર તો, વાસુપૂજય ચંપાપુરિ એ, નેમ મુક્તિ ગિરનાર તો | પાવાપુરી નગરીમાં વળી એ, શ્રીવીર તણું નિરવાણ તો, સમેત શિખર વિશ સિદ્ધ હુઆ એ, શીર વહું તેહની આણ તો. // રા નેમનાથ જ્ઞાની હુઆ એ, ભાખે સાર વચન તો, જીવ દયા ગુણ વેલડી એ, કીજે તાસ જતન તો મૃષા ન બોલો માનવી એ, ચોરી ચિત્ત નિવાર તો, અનંત તિર્થંકર એમ કહે એ, પરિહરિએ પરનાર તો. / ૩ / ગોમેધ નામે યક્ષ ભલો એ, દેવી શ્રી અંબિકા નામ તો, શાસન સાનિધ્ય જે કરે એ, કરે વળી ધર્મનાં કામ તો .. તપગચ્છ નાયક ગુણનલો એ, શ્રી વિજયસેન સૂરિરાય તો, ઋષભદાસ પાય સેવતાં એ, સફળ કરો અવતાર તો. ૪ ||
૩. શ્રી નેમિક પંચ રૂપ
(સ્ત્રગ્ધરા છન્દઃ) શ્રી નેમિ: પચ્ચરૂપ સ્ત્રિપતિકૃત પ્રાય જન્માભિષેકશ્રખ્યત્પચ્ચાડારકિરદમદબિંદા પચ્ચવકત્રોપમાનઃ | નિમુક્તઃ પચ્ચદા : પરમસુખમયઃ પ્રાતકર્મ અપગ્યઃ કલ્યાણ પચ્ચીસત્તપસિ વિતનુતાં પચ્ચમજ્ઞાનવાનું વઃ ||૧||
- ૪૪ )
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
સખ્ખીણ સચ્ચકોરાનું શિવતિલકસમઃ કૌશિકાડડનન્દમૂર્તિઃ પુણ્યાબ્દિ પ્રીતિદાયી સિતરુચિરિવ ય સ્વયગોભિતમાંસિ | સાન્દ્રાણિ ધ્વસમાનઃ સકલ કુવલયો ક્લાસમુચ્ચે શ્રકાર જ્ઞાને પુષ્યાજિજનૌઘઃ સ તપસિ ભવિનાં પચ્ચમીવાસરસ્ય //રા પીત્વા નાનાભિધાડથડમૃતરસમસમ યાન્તિ યાસ્યાન્તિ જમ્મુજીવા યસ્માદનેકે વિવિધવદમરતાં પ્રાજય નિર્વાણ પુર્યામ્ યાત્વા દેવાધિદેવાડડગમદશમસુધા મુડમાડડનન્દ હેતુસ્તત્પશ્ચમ્યાસ્તપસ્યુતવિશદધિયા ભાવિનામસ્તુ નિત્ય /વા સ્વર્ણજ્વલલ્ડકાર વલ્ગન્મણિકિરણગણ ધ્વસ્ત નિત્યાડન્ધકારા હુકારારાવદૂરી કૃતસ કૃતજન વાત વિદન પ્રચાર | દેવીશ્રી અમ્બિકાખ્યા જિનવરચરણાડબ્બોજ ભેગીસમાના પચ્ચખ્યદ્વરૂપોડર્થ વિતરતુ કુશલ ધીમતાં સાડવધાના || ૪ ||
પંચ તીર્થી થાય
આબુ અષ્ટાપદ ગિરનાર આબુ અષ્ટાપદ ગિરનાર, સમેતશિખર ક્ષેત્રનું જે સાર | પાંચે તીરથ ઉત્તમ ઠામ, સિદ્ધિ ગયા તેને કરૂ પ્રણામ....૧
અતીત અનાગતને વર્તમાન, બહોત્તેર તીર્થંકર વીશ વિહરમાન | ઋષભ ચંદ્રાનન વારિખેણ વર્ધમાન, છશુ જિનને કરૂ પ્રણામ... ૨
૪૫
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસ્ત્ર વ્યાકરણને સિદ્ધાંત, ત્યાં પ્રતિમા બોલે દૃષ્ટાંત | આગમમાં જે પ્રતિમા કહી, કુમતિ કદાગ્રહી માને નહીં...૩
ગૌમુખ યક્ષ ચક્કેશ્વરી, શાસન સાન્નિધ્ય કરે કેસરી । સંઘ તણાં જે રાખણહાર, જૈન શાસનમાં જયજયકાર...૪ એકાદશીની થોયો
(૧) એકાદશી અતિ રૂઅડી
એકાદશી અતિ રૂઅડી, ગોવિંદ પૂછે નેમ; કિણ કારણ એ પર્વ મોટું, કહોને મુજશું તેમ જિનવ૨ કલ્યાણક અતિ ઘણાં, એકસો ને પચાશ; તેણે કારણ એ પર્વ મોટુ, કરો મૌન ઉપવાસ || ૧ ||
અગિયાર શ્રાવક તણી પડિમા, કહી તે જિનવર દેવ; એકાદશી એમ અધિક સેવો, વનગજા જિમ રેવ । ચોવીશ જિનવર સયલ સુખકર, જેસા સુરતરૂ ચંગ; જેમ ગંગ નિર્મળ નીર જેહવો, કરો જિનશું રંગ ॥ ૨ ॥
અગિયાર અંગ લખાવીએ, અગિયાર પાઠાં સાર; અગિયાર કવળી વિંટણાં, ઠવણી પૂંજણી સાર | ચાબખી ચંગી વિવિધરંગી, શાસ્ત્ર તણે અનુસાર; એકાદશી એમ ઉજવો, જેમ પામીએ ભવપાર. ।। ૩ ।।
વર કમલનયણી કમલવયણી, કમલ સુકોમલ કાય; ભુજદંડ ચંડ અખંડ જેહને, સમરતાં સુખ થાય એકાદશી એમ મન વસી, ગણિ હર્ષપંડિત શિષ્ય; શાસનદેવી વિઘ્ન વારો, સંઘ તણાં નિશદેિશ. ॥ ૪ ॥
૪૬
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
() શ્રી ભાગ નેમિ
(રાગ - શાર્દૂલવિક્રીડિત છન્દ) શ્રી ભાગું નેમિર્થભાષે જલશયસવિધ સ્કૂર્તિ-એકાદશીયાં, માઘન્મોહાવનીન્દ્ર-પ્રશમન-વિશિખર પથ્થબાણાર્ચિરર્ણ ! મિથ્યાત્વ- ધ્વાન્ત-વાત્તી રવિકર નિકર સ્તીવ્રલોભાદ્રિ-વજં, શ્રેયસ્તત્પર્વ વસ્તાચ્છિવસુખમિતિ વા સુવતશ્રેષ્ઠિનોડભૂત્ / ૧ / ઇન્દ્ર-રભ્ર-ભ્રમભિમુનિપ-ગુણરસાસ્વાદના-નન્દપૂર્વેદિવ્યદભિઃ સ્ફારહારેલલિત-વરવપુર્યષ્ટિબિસ્વર્વધૂભિ : | સાર્ધ કલ્યાણકૌધો જિનપતિનવતે-બિન્દુ-ભૂતેન્દુસંગો, ઘસ્ને સ્મિન્ જગે તદ્ ભવતુ સુભવિનાં પર્વ સચ્છમહેતુ / ૨ // સિદ્ધાન્તાબ્ધિ-પ્રવાહ કુમતજનપદાનું પ્લાવયન્ય પ્રવૃત્તિ સિદ્ધિદીપ નયનું ધી ધન-મુનિવણિજ: સત્યપાત્ર-પ્રતિષ્ઠાનું ! એકાદશ્યાદિપર્વેદુ-મણિ-મતિદિશનું ધીવરાણાં મહાર્ણ, સન્યાયાસ્મશ્ચ નિત્ય પ્રવિતરતુ સ નઃ સ્વપ્રતિરે નિવાસ. / ૩ // તત્પર્વોઘાપનાર્થ સમુદિત સુધિયાં શંભુ-સંખ્યા-પ્રમેયામુત્કૃષ્ટાં વસ્તુ-વીથી-મભયદ-સદને પ્રાકૃતીકુર્વતાં તામ્ | તેષાં સવ્યાપાદે: પ્રલપિત-મતિભિઃ પ્રેતભૂતાદિભિર્યા, દુષ્ટર્જન્ય ત્વજન્ય હરતુ હરિતનુ-ન્યસ્ત-પાદામ્બિકાખ્યા || ૪ ||
૪૭
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
-શ્રી પર્યુષણ મહાપર્વની થોયો
- ૧. વરસ દિવસમાં વરસ દિવસમાં અષાઢ-ચોમાસ, તેહમાં વળી ભાદરવો માસ, આઠ દિવસ અતિખાસા પર્વ પજુસણ કરો ઉલ્લાસ, અઢાઈધરનો કરવો ઉપવાસ, પોસહ લીજે ગુરૂ પાસ / વડા કલ્પનો છઠ્ઠ કરીએ, તેહ તણો વખાણ સુણીજે, ચૌદ સુપન વાંચીએ ! પડવેને દિન જન્મ વંચાય, ઓચ્છવ મહોચ્છવ મંગલ ગવાય,
વીર જિસેસર રાય / ૧ / બીજે દિને દીક્ષા અધિકાર, સાંજ સમય નિરવાણ વિચાર, વીર તણો પરિવારા ત્રીજે દિને શ્રી પાર્શ્વવિખ્યાત, વળી નેમિસરનો અવદાત, વળી નવભવની વાત ચોવીશે જિન અત્તર તેવીશ, આદિ જિનેશ્વર શ્રી જગદીશ, તાસ, વખાણ સુણીશ ! ધવલ મંગલ ગીત ગહેલી કરીએ, વળી પ્રભાવના નિત
અનુસરીએ, અઠ્ઠમ તપ જપ વરીએ // ૨ // | આઠ દિવસ લગે અમર પળાવો, તેહ તણો પડતો વજડાવો, ધ્યાન ધરમ મન ભાવો | સંવત્સરી દિન સાર કહેવાય, સંઘ ચતુર્વિધ ભેળો થાય, બારસા-સૂત્ર સુણાય ! થિરાવલી ને સામાચારી, પટ્ટાવલી પ્રમાદ નિવારી, સાંભળજો નરનારી | આગમ સૂરાને પ્રણમીશ,
કલ્પસૂત્રશું પ્રેમ ધરીશ, શાસ્ત્ર સર્વે સુણીશ // ૩ II | સત્તરભેદી જિન પૂજા રચાવો, નાટક કેરા ખેલ મચાવો, વિધિશું સ્નાત્ર ભણાવો, આડમ્બરશું દેહરે જઈએ, સંવત્સરી પડિક્કમણું કરીએ, સંઘ સર્વને ખમીએ પારણે સાહમિવચ્છલ કીજે, યથાશક્તિએ દાન જ દીજે, પુણ્ય ભડાર ભરી જે ! શ્રી વિજયક્ષેમસૂરિ ગણધાર, જસવન્તસાગર ગુરૂ ઉદાર,
જિગંદસાગર જયકાર | ૪ /
-
૪ ૮
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. મણિ રચિત સિંહાસના મણિ રચિત સિંહાસન, બેઠા જગદાધાર ! પર્યુષણ કેરો મહિમા અગમ અપાર || નિજ મુખથી દાખી, સાખી સુરનર વૃંદ | એ પર્વ પર્વમાં, જિમ તારામાં ચન્દ || ૧ || નાગ કેતુની પેરે, કલ્પ સાધના કીજે ! વ્રત નિયમ આખડી, ગુરૂમુખ અધિકી લીજે || દોય ભેદે પૂજા, દાન પંચ પ્રકાર | કર પડિક્કમણાં ધર, શિયલ અખંડિત ધાર / ૨ // જે ત્રિાકરણ શુદ્ધ, આરાધે નવ વાર / ભવ સાત આઠ નવ, શેષ તાસ સંસાર || સહુ સૂત્ર શિરોમણી, કલ્પસૂત્ર સુખકાર | તે શ્રવણે સુણીને, સફલ કરો અવતાર || ૩ ||. સહુ ચૈત્ય જુહારી, ખમત ખામણા કીજે ! કરી સાહસ્મિવચ્છલ, કગતિ દ્વાર પટ દીજે છે. અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ, ચિદાનંદ ચિત્ત લાઈ ! ઈમ કરતાં સંઘને, શાસનદેવ સહાઈ || ૪ ||
૩. પુત્રનું પોષણ પુણ્યનું પોષણ પાપનું શોષણ, પર્વ પજૂસણ પામીજી, કલ્પ ઘરે પધરાવો સ્વામી, નારી કહે શિર નામીજી | કુંવર ગયવર ખધે ચઢાવી, ઢોલ નિશાન વજડાવોજી, સદ્ ગુરૂસંગે ચઢતે રંગે, વીર-ચરિત્ર સુણાવોજી || ૧ || પ્રથમ વખાણે ધર્મ સારથિ પદ, બીજે સુપનાં ચારજી, ત્રીજે સુપન પાઠક વળી ચોથે, વીર જન્મ અધિકારજી! પાંચમેં દીક્ષા છદ્દે શિવપદ, સાતમે જિન ત્રેવીશ, આઠમેં થિરાવલી સંભળાવી, પિઉડા પૂરો જJીશજી | છે.
1
-
-
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
છઠ્ઠ અટ્ટમ અઠ્ઠઈ કીજે, જિનવર ચૈત્ય નમીએજી, વરસી પડિક્કમણું મુનિવન્દન, સંઘ સકલ ખામીજેજી | આઠ દિવસ લગે અમર પળાવી, દાન સુપાત્રે દીજેજી, ભદ્રબાહુ-ગુરૂ વયણ સુણીને, જ્ઞાન સુધારસ પીજેજી || ૩ || તીરથમાં વિમલાચલ ગિરિમાં, મેરૂ મહીધર જેમજી, મુનિવર માંહી જિનવર મમ્હોટા, પર્વ પજૂસણ તેમજી અવસર પામી સાહસ્મિવચ્છલ, બહુ પકવાન વડાઈજી, ખીમાવિજય જિન દેવી સિદ્ધાઈ, દિન દિન અધિક વધાઈજી / ૪ //
૪. સત્તર ભેદી જિના સત્તર ભેદી જિન પૂજા રચીને, સ્નાત્ર મહોત્સવ કીજે જ, ઢોલ દદામા ભેરી નફેરી, ઝલ્લરી નાદ સુણીજે જી ! વીરજિન આગે ભાવના ભાવી, માનવ ભવ ફળ લીજે જી, પર્વ પજૂસણ પૂરવ પુણ્ય, આવ્યા એમ જાણીએ જી || ૧ || માસ પાસ વળી દશમ દુવાલસ, ચત્તારિ અઠ્ઠ કીજે જી, ઉપર વળી દશ દોય કરીને, જિન ચોવીશે પૂજીજે જી. વડા કલ્પનો છઠ કરીને, વીર વખાણ સુણીજે જી, પડવેને દિન જન્મ મહોત્સવ, ધવલ મંગલ વરતી જી | ૨ || આઠ દિવસ લગે અમર પળાવી, અઠ્ઠમનું તપ કીજે જી, નાગકેતુની પરે કેવળ લહિએ, જો શુભ ભાવે રહિએ જી. તેલાધર દિન ત્રણ કલ્યાણક, ગણધર વાદ વદીજે જી, પાસ નેમીસર અંતર ત્રીજે, ઋષભ ચરિત્ર સુણીજ જી / ૩ // બારસા સૂત્ર ને સામાચારી, સંવત્સરી પડિક્કમીએ જી, ચૈત્ય પરિપાટી વિધિનું કીજે, સકલ જનુને ખામીજે જી ! પારણાને દિન સાહસ્મિવચ્છલ, કીજે અધિક વડાઈ જી, માનવિજય કહે સકલ મનોરથ, પૂરે દેવી સિદ્ધાઈ જી || ૪ ||
= ૫૦ )
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી વીશસ્થાનક તપની હોય વીશસ્થાનક તપ વિશ્વમાં મોટો, શ્રી જિનવર કહે આપજી, બાંધે જિનવર ત્રીજા ભવમાં, કરીને સ્થાનક જાપજી; થયા થશે સવિ જિનવર અરિહા, એ તપને આરાધીજી, કેવલજ્ઞાન દર્શન સુખ પામ્યા, સર્વે ટાળી ઉપાધીજી. ૧ અરિહંત સિદ્ધપયવણસૂરિ, સ્થવિર વાચક સાધુ નાણજી, દર્શન વિનયચરણ૧૧ બંભ કિરિયા 13 તપ કરો ગોયમપઠાણજી; જિનવર૧૬ ચારિત્રપંચવિધ નાણ૮, શ્રત ૯તીર્થ એહ નામજી એ વીશસ્થાનક આરાધે તે, પામે શિવપદ ધામજી. ૨ દોય કાળ પડિક્કમણું પડિલેહણ, દેવવંદન ત્રણ વારજી, નવકારવાળી વીશ ગણીએ. કાઉસ્સગ્ન ગુણ અનુસારજી; ચારસો ઉપવાસ કરી ચિત્ત ચોખે, ઉજમણું કરો સારજી, પડિમા ભરાવો સંઘ ભક્તિ કરો, એ વિધિ શાસ્ત્ર મોઝારજી.૩ શ્રેણિક સત્યની સલસા રેવતી, દેવપાળ અવદાસજી, સ્થાનક તપ સેવા મહિમાએ, થયા જગમાંહિ વિખ્યાતજી; આગમ વિધિ સેવે જે તપીયા, ધન્ય ધન્ય તસ અવતારજી, વિપ્ન હરે તસ શાસન દેવી, સૌભાગ્યલક્ષ્મી દાતાજી. ૪
શ્રી રોહિણી તપની થોચ
શ્રી વાસુપૂજ્યજી પૂજીએ
(રાગ-મનોહર મૂર્તિ મહાવીર તણી) શ્રી વાસુપૂજયજી પૂજીએ, જિન ચરણ તણાં ફલ લીજીએ; જયારાણી સુત જયંક, મનવાંછિત પૂરણ સુ૨ત રૂ.૧ પાંચ ભરત પાંચ ઐરાવતા, પાંચ મહાવિદેહમાં વિચરતા; ત્રણ ચોવીશ બહો તેરા, જિન વીશ નમું જન સુખકરા. ૨ TOKARYASAR M
N R
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્રિગડે બેઠા જિન ભણે, તિહાં વયણે કરી વખાણ કરે; જોજન લગી જિનવાણી વિસ્તરે, બાર પર્ષદા બેઠી ચિત્ત ધરે.૩ શાસનદેવી નામ પ્રભા, સંઘ સકલ સુહંકા; વર વાચક મેઘ પવન મુદા, મેઘચંદ્ર હુવા સુખસંપદા. ૪
ચાર વાર બોલવાની થોયો ભીડભંજન પાસ પ્રભુ સમરો /૧
અરિહંત અનંતનું ધ્યાન ધરો રા જિન આગમ અમૃત પાન કરો //al
શાસન દેવી સવિ વિઘ્ન હરો જા. શ્રી ચિંતામણી કીજે સેવ VIII.
વળી વંદુ ચોવીશે દેવ //રા વિનય કહે આગમથી સુણો IIકા
પદ્માવતીનો મહિમા ઘણો જા. શ્રી સીમંધર જિનવર, સુખકર સાહિબ દેવ //ના
અરિહંત સકલની, ભાવ ધરી કરૂં સેવ રા સકલાગમ પારગ, ગણધર ભાષિત વાણી રૂા
જયવંતી આણા, જ્ઞાનવિમલ ગુણ ખાણી //૪ો.
.
.
------
-
--
વીરં દેવં નિત્યં વંદે !
જૈનાઃ પાદા યુખાન્ પાનું |રા. જૈન વાક્ય ભૂયાદ્ ભૂત્યે ૩
સિધ્ધા દેવી દઘાટુ સૌખ્યમ્.Iકા પુંડરિક ગણધર પાય પ્રણમીજે, આદીશ્વર જિન ચંદાજી || ૧II નેમ વિના ત્રેવીશ તિર્થંકર, ગીરી ચઢીયા આણંદાજી || ૨ | આગમ માંહે પુંડરિક મહિમા, ભાખ્યો જ્ઞાન દિગંદાજી | ચૈત્રી પૂનમ દિન દેવી ચકેશ્વરી, સૌભાગ્ય લ્યો સુખ કંદાજી. ||૪||
-
--
( ૫૨ )
-
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્તવન વિભાગ
| શ્રી આદિનાથ ભગવાનના સ્તવનો ||
૧. પ્રથમ જિનેશ્વર પ્રણમીએ પ્રથમ જિનેશ્વર પ્રણમીએ, જાસ સુગન્ધી રે કાય | કલ્પવૃક્ષ પરે તાસ, ઇન્દ્રાણી-નયન જે, ભંગ પર લપટાય || ૧ || રોગ-ઉરગ તજ નવિ નડે, અમૃત જે આસ્વાદ | તેહથી પ્રતિહત તેહ, માનું કોઈ નવિ કરે, જગમાં તુમશું રે વાદ II ૨ | વગર ધોઈ તજ નિરમળી, કાયા કંચન-વાન | નહીં પ્રસ્વેદ લગાર,તારે તું તેહને, જે ધરે તારું ધ્યાન || ૩ || રાગ ગયો તજ મન થકી, તેહમાં ચિત્રા ન કોય ! રૂધિર આમિષથી, રાગ ગયો તુજ જન્મથી, દૂધ-સહોદર હોય || ૪ || શ્વાસો શ્વાસ કમલ સમો, તજ લો કોત્તર વાત | દેખે ન આહાર-વિહાર, ચરમ-ચક્ષુ-ધણી, એહવા તુજ અવદાત . પ . ચાર અતિશય મૂલથી, ઓ ગણીશ દેવના કીધ / કર્મ ખપ્પાથી અગ્યાર, ચોટીશ એમ અતિશયા, સમવાયાંગે પ્રસિદ્ધ II ૬ // જિન ઉત્તમ ગુણ ગાવતાં, ગુણ આવે નિજ અંગ | પદ્મવિજય કહે એહ, સમય પ્રભુ પાલજો, જેમ થાઉં અક્ષય અભંગ | ૭ |
૨.માતા મરૂદેવીના નંદ માતા મરૂદેવીના નંદ, દેખી તાહરી મૂરતિ મારું મન લોભાણુંજી કે મારૂં ચિત્ત-ચોરાણું જી! કે મારું દિલ લોભાણુંજી - (આંકણી) કરૂણાસાગર કરૂણાનાગર, કાયા કંચનવાન, - ધોરી લંછન પાઉલે કાંઈ, ધનુષ પાંચશે માન છે ૧ | -
૫૩
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્રિગેડ બેસી ધર્મ કહેતાં, સૂણે પર્ષદા બાર !
યોજનગામિની વાણી મીઠી, વરસન્તી જલધાર... / ૨ // ઉર્વશી રૂડી અપસરાને, રામા છે મનરંગ !
પાયે નેઉર રણઝણે કાંઈ, કરતી નાટારમ્ભ... | ૩ | તુંહી બ્રહ્મા, તુંહી વિધાતા, તું જગતારણહારો
તુજ સરીખો નહીં દેવ જગતમાં, અડવડિયા આધાર // ૪ તું હી ભ્રાતા, તુંહી ત્રાતા, તુંહી જગતનો દેવ !
- સુર-નર-કિન્નર-વાસુદેવા કરતા તુજ પદ સેવ ! પ // શ્રી સિદ્ધાચલ તીરથ કેરો, રાજા ઋષભ નિણંદ કીર્તિ કરે માણેકમુનિ તાહરી, ટાળો ભવભય ફંદ... | ૬ ||
૩. દાદા આદેશ્વરજી , દાદા આદીશ્વરજી દૂરથી આવ્યો દાદા દરિશન ઘો ! કોઈ આવે હાથી ઘોડે, કોઈ આવે ચઢે પલાણે; કોઈ આવે પગે પાલે, દાદા ને દરબાર / ૧ // શેઠ આવે હાથી ઘોડે, રાજા આવે ચઢે પલાણે; હું આવું પગે પાલે, દાદા ને દરબાર ૨ || કોઈ મૂકે સોના રૂપા, કોઈ મૂકે મહો૨; કોઈ મૂકે ચપટી ચોખા, દાદા ને દરબાર || ૩ | શેઠ મૂકે સોના રૂપા, રાજા મૂકે મહો૨; હું મુકું ચપટી ચોખા, દાદા ને દરબાર | ૪ ||. કોઈ માંગે કંચન કાયા, કોઈ માંગે આંખ; કોઈ માંગે ચરણોની સેવા, દાદા ને દરબાર / ૫ /
( ૫૪
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાંગળો માંગે કંચન કાયા,આંધળો માંગે આંખ; હું માંગું ચરણો ની સેવા, દાદા ને દરબાર || ૬ || હરિવજય ગુરૂ હીરલો ને, વીર વિજય ગુણગાય; શત્રુંજયના દરિશન કરતા, આનંદ અપાર || ૭ ||
૪. તુમ દર્શન ભલે પાયો
(રાગ - દરબારી) તુમ દરિસણ ભલે પાયો, પ્રથમ જિન તુમ. (આંકણી) . નાભિ નરેસર નંદન-નિરૂપમ, માતા મરૂદેવા જાયો // ૧ / આજ અમીરસ જલધર વઠો, માનુ ગંગાજલે નાહ્યો ! સુરતરૂ સુરમણિ પ્રમુખ અનોપમ, તે સવિ આજ મેં પાયો // ૨ // યુગલા ધર્મ નિવારણ તારણ, જગ જસ મંડપ છાયો | પ્રભુ તુજ શાસન વાસન સમકિત, અંતર વૈરી હરાયો | ૩ | કુગુરૂ કુદેવ કુધર્મની વાસે, મિથ્યામતમે ફસાયો | મેં પ્રભુ આજ નિશ્ચય કીનો, સવિ મિથ્યાત્વ ગમાયો | ૪ || બેર બેર કરૂં વિનતિ ઇતની, તમ સેવા રસ પાયો // જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ સાહિબ નજરે, સમકિત પૂરણ સવાયો | ૫ |
૫. કષભદેવ હિતકારી (રાગ - આશાવરી,રામકલી, મોહિની) ઋષભદેવ હિતકારી, જગત ગુરૂ ઋષભદેવ હિતકારી, પ્રથમ તીર્થંકર પ્રથમ નરેસર,પ્રથમ યતિ વ્રતધારી || ૧ | વરસીદાન દઈ તુમ જગમેં , ઇલતિ ઇતિ નિવારી | તૈસી કાહી કરતું નહિ કરૂણા, સાહિબ બેર હમારી | ૨ ||
( ૫૫ )
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
માગત નહી હમ હાથી ઘોડે, ધન કન કંચન નારી, દીઓ મોહે ચરણકમલકી સેવા,યાહિ લાગત મોહે પ્યારી || ૩ ભવલીલા વાસિત સુર ડારે, તુમ પર સબહી ઉવારી મેં મેરો મન નિશ્ચલ કીનો, તુમ આણા શિરધારી || ૪ || એસો સાહિબ નહી કોઈ જગમેં, યાસું હોય દિલદારી ! દિલહી દલાલ પ્રેમ કે બીચે, તિહાં હઠ ખેંચે ગમારી / પ // તુમહી સાહિબ મેં હું બંદા, યા મત દીઓ વિસારી | શ્રીનયવિજય વિબુધ સેવક કે,તુમ હો પરમ ઉપકારી // ૬ છે.
૬. જગજીવન જગ વાલ હો.
(રાગ - મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સોહમણો) જગજીવન જગવાલ હો, મરૂદેવીનો નંદ લાલ રે, મુખ દીઠે સુખ ઉપજે, દર્શન અતિથી આનંદ લાલ રે // ૧ // આંખડી અંબુજ પાંખડી, અષ્ટમી શશી સમ ભાલ લાલ રે, વદન તે શારદ ચંદલો, વાણી અતિતી રસાળ લાલ રે || ૨ // લક્ષણ અંગે વિરાજતાં, અડદિય સહસ ઉદાર લાલ રે, રેખા કર ચરણાદિક, અભ્યતર નહી પાર લાલ રે || ૩ || ઇંદ્ર ચંદ્ર રવિ ગિરિતણા, ગુણ લઈ ઘડીયું અંગ લાલ રે, ભાગ્ય કિહાં થકી આવિયું, અચરિજ એહ ઉરંગ લાલ રે || ૪ || ગુણ સઘળા અંગી કર્યા, દૂર કર્યા સવિ દોષ લાલ રે, વાચક જશવિજયે થુણ્યો, દેજો સુખનો પોષ લાલ રે / ૫ /
છે. બદષભ જિગંદા
(રાગ - યમનકલ્યાણ) ઋષભ નિણંદા ઋષભ નિણંદા,તુમ દરિસન હોવે પરમાનંદા, અહનિશ ધ્યાઉં તુમ દીદારા, મહેર કરીને કરજો પ્યારા || ૧ |
૫૬
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
આપણને પૂંઠે જે વળગ્યા, તેહ કિસ સરશે કરતાં અળગા અળગા કીધા પણ રહે જે વળગ્યા, મોર પીંછ પરે ન હુએ ઉભગ ૨ || તુમ પણ અળગે થયે કિમ સરશે,ભગતી ભલી આકરષી લેશે ! ગગને ઉડે દૂર પડાઈ, દોરી બળે હાથે રહે આઈ // ૩ // મુજ મનડું છે ચપળ સ્વભાવે, તોહ અંતર્મુહુર્ત પ્રસ્તાવે ! તું તો સમય સમય બદલાયે, ઈમ કિમ પ્રીતિ નિહાવો થાયે || ૪ ||
તે માટે તું સાહિબ મારો, હું છુ સેવક ભવોભવ તારો ! છે. એક સંબંધમાં મ હશો ખામી, વાચક માન કહે શિરનામી || ૫ |
૮. અખા ત્રીજનું (વર્ષીતપનું) સ્તવન
(રાગ -વફા ચાહતે હૈ) દેખો માઈ, આજ વૃષભ ઘર આવે || આંકણી || ૨૫ મનોહર, જગદાનંદન, સબહી કો મન ભાવે / ૧ / કોઈ મુક્તાફલ થાલ વિશાલા, કોઈ મણી માણેક લાવે / ૨ / હય ગય રથ પાયક વહુ કન્યા, પ્રભુજી કે વેગે વધાવે છે ૩ શ્રી શ્રેયાંસકુમાર દાનેશ્વર, ઇશુરસ વહોરાવે | ૪ || ઉત્તમદાન દિયે અમૃતરસ, સાધુ કિર્તી ગુણ ગાવે પ .
૯ રાષભ જિનારાજ
(રાગ - કડખાની દેશી) ઋષભ જિનરાજ! મુજ આજ દિન અતિ ભલો, ગુણનીલો, જેણે તું જ નયણ દીઠો; દુઃખ ટળ્યાં, સુખ મળ્યાં, સ્વામી ! તુંજ નિરખતાં,
સુકૃત સંચય હુઓ,પાપ નીઠો, ઋ૦ / ૧ / કલ્પશાખી ફળ્યો, કામઘટ મુજ મળ્યો, આંગણે અમિયનો મેહ વૂઠો; .
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
મુજ મહીરાણ, મહીભાણ તુજ દર્શને;
- લય ગયો કુમતિ અંધાર જૂઠો. ઋO || ૨ // કવણ નર કનકમણિ છોડી તૃણ સંગ્રહે ? કવણ કુંજર તજી કરહ લે ને ? કવણ બે સે તજી, કલ્પતરુ બાવળે ?
તુજ તજી અવર સુર કોણ સેવે? ઋ૦ || ૩ || એક મુજ ટેક સુવિવેક સાહેબ ! સદા, તુજ વિના દેવ દુજો ન ઈહું ; તુજ વચન-રાગ સુખ સાગરે ઝીલતો,
કર્મભર ભ્રમ થકી હું ન બીહું ઋ૦ || ૪ || કોડી છે દાસ વિભુ તાહરે ભલભલા, માહરે દેવ તું એક પ્યારો; પતિતપાવન સમો જગત ઉદ્ધાર કર,
મહેર કરી મોહે ભવજલધિ તારો. ઋO || ૫ || | મુક્તિથી અધિક તુજ ભક્તિ મુજ મન વસી, જે હશું સબળ પ્રતિબંધ લાગ્યો; ચમક પાષાણ જિમ લોહને ખેંચશે. | મુક્તિને સહજ તુજ ભક્તિરાગો. 280 || ૬ || ધન્ય તે કાય, જિણે પાય તુજ પ્રણમીએ, તજ થયે જેહ ધન્ય ! જિહાં; ધન્ય ! તે હૃદય જિણે તુજ સદા સમરતાં,
ધન્ય તે રાત ને ધન્ય ! દિહા. ઋ૦ | ૭ || ગુણ અનંતા સદા તુજ ખજાને ભર્યા, એ ક ગુણ દેત મુજ શું વિમાસો ? રયણ એક દેત શી હાણ રયણાયરે ?
લોકની આપદા જેણે નાસો. ઋO || ૮ || ( ૫૮
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગંગ સમ રંગ તજ કીર્તિ કલ્લોલિની, રવિ થકી અધિક તપ-તે જ તાજો; નયવિજય વિબુ ધ સેવક હું આપો,
જશ કહે અબ મોહિ ભવ નિવાજો. ઋ૦ || ૯ || ૧૦. બોલ બોલ આદિશ્વર વાલા
(રાગ મારવાડી) બોલ, બોલ આદેસર વહાલા, કાંઈ થારી મરજી રે ! માંસ મુંઢે બોલ, માતા માદેવી વાટ જોવતા, ઇતરે વધાઈ આઈ રે, આજ ઋષભજી ઉતર્યા બાગ મેં સુણ હરખાઈ રે, // ૧ // નહાય ધોયને ગજ અસવારી, કરી મરુદેવી માતા રે, જાય બાગ મેં નન્દન નિરખી, પાઈ સાતા રે || ૨ || રાજય છોડીને નિકલ્યા રિખભા, આ લીલા અદૂભુતિ રે ચામર છટાને ઓ ર સિંહાસન, મોહની મૂર્તિ રે ૩ || દિનભર બેઠી વાટ જોવતી, કદ મારો રિખબો આવે રે, કહેતી ભરતને આદિનાથ કી, બરાં લાવો રે | ૪ || કિસી દેશ મેં ગયો વાલેસર, તુજ વિના વિનીતા સૂની રે, બાત કહો દિલ ખોલ લાલજી, ક્ય બન્યા મુનિ રે. . ૫ // રહો મજામેં હો સુખશાતા, ખુબ કિયા દિલ લલચાયા રે, અબ તો બોલ આદેસર માસું, કલપે કાયા રે || ૬ // બૈર હુઈ સો હો ગઈ વહાલા, બાત ભલી નહિં કીની રે, ગયા પછી કાગદ નહિં દીનો, મારી ખબર નહિ લીની રે / ૭ II ઓલમ્મા મેં દઉ કઠા લગ, પાછો ક્યું નહીં બોલે રે, દુઃખ જનની કો દેખ આદેશ્વર, દિવડે તો લે રે || ૮ |
૫૯
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનિત્ય ભાવના ભાઈ માતા, નિજ આતમ કો તારી રે, કેવલ પામી મુગતે સિધાવ્યા, જ્યાંને વન્દના હમારી રે, / ૯ / મુક્તિ કા દરવાજા ખોલ્યા, મોરાદેવી માતા રે, કાલ અસંખ્યા રહા ઉઘાડા, જમ્મુ જડ ગયા તાલા રી ૧૦ || સાલ બહોતેર તીર્થ ઓસીયા, “ગયવર' પ્રભુ ગુણ ગાયા રે, મૂર્તિ મનોહર પ્રથમ જિર્ણ દ કી પ્રણમું પાયા રે || ૧૧ //
૧૧. બાળપણે આપણે સસનેહી
(રાગ દેખ તેરે સંસાર કી) બાળપણે આપણે સસનેહી, રમતા નવ નવ વેશે; આજ તુમે પામ્યા પ્રભુતાઈ, અમે તો સંસાર-નિવેશે; હો પ્રભુજી ! ઓ લં ભડે મત ખી જો ..૧ જો તુમ ધ્યાતાં શિવસુખ લહીએ, તો તમને કેઈ ધ્યાવે; પણ ભવસ્થિતિ પરિપાક થયા વિણ, કોઈ ન મુગતિ જાવે... ૨ સિદ્ધિનિવાસ લહે ભવસિદ્ધિ, તેહમાં શ્યો પાડ તુમારોઝ? તો ઉપગાર તુમારો વહીએ, અભવ્યસિદ્ધને તારો.... ૩ નાણ રયણ પામી એકાંતે, થઈ બેઠા મેવાશી; તે માંહેલો એક અંશ જો આપો, તે વાતે શાબાશી....૪ અક્ષય પદ દેતાં ભવિજનને, સંકીર્ણતા નહિ થાય; શિવપદ દેવા જો સમરથ છો, તો જશ લેતાં શુ જાય?...૫ સેવાગુણ રેજો ભવિજનને, જો તમે કરો બડભાગી; તો તમે સ્વામી કેમ કહાવો, નિર્મમ ને નિરાગી...૬ નાભિનંદન જગબંધવ પ્યારો, જગગુરુ જગ જયકારી; રૂપવિબુધનો મોહન પભણે, વૃભષ લંછન બલિહારી...૭
( ૬૦ )
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨. શ્રી આદિજન સંસ્કૃત સ્તવન
(રાગ- ચંદન સા બદન) આદિ જિન વંદે ગુણ સદન, સદનન્ના મલ બોધ રે બોધકતા ગુણ વિસ્તૃત કીર્તિ, કીર્તિત પ્રથમ વિરોધ રે....૧ રોધ રહિત વિસ્ફર દુપયોગ, યોગ દધતમ ભંધ રે, ભંગ નયવ્રજપેશલ વાચ, વાર્ચ યમ સુખ સંગ રે....૨ : સંગત પદ શુચિ વચન તરંગ, રંગ જગતિ દદાને રે, દાન સુર દ્રુમ મંજુલ હૃદય, હૃદયંગમ ગુણ ભાન રે....૩ ભાડડનન્દિત સુર વર પુન્નાગ, નાગર માનસ હંસ રે, હંસ ગતિ પંચમ ગતિ વાસ, વાસવ વિહિતા ભંસ રે...૦ શસંત નય વચનમનવમ, નવ મંગલ દાતાર રે, તાર સ્વર મઘ ઘન પવમાન, માન સુભટ ઉતારે રે...૫
(વસંતતિલકા છંદ) ઇન્દુ સ્તુતઃ પ્રથમ તીર્થપતિઃ પ્રમોદાછૂમ ધશો વિજય વાચક મુકવેન; શ્રી પુરીક-ગિરિરાજ-વિરાજમાનો, માનોનુખાનિ વિતનોતુ સતાં સુખાનિ. ૧૩. મેં ભેટ્યા નાભિકુમાર....
(રાગ- છોડ ગયે બાલમ...) મેં ભેટ્યા નાભિકુમાર, મેરી અખીયા સફળ ભયી મેં ભેટ્યા નાભિકુમાર, મેરે નયના સફળ ભયે. તીરથ જંગમાં છે ઘણાં રે, તેહમાં એ છે સાર, શત્રુંજય સમો તીરથ નહીં રે તુરત કરત ભવપાર... મેં ભેટ્યા...૧ યુગલા ધર્મ નિવારીયો રે, તીન ભુવન તું સાર સોવનવર્ણો દેહ છે કે, ઋષભ લંછન મનોહાર..ભેટ્યા...૨ સોરઠ મંડન તે પ્રભુ રે, સકલ કામ કરે દૂર કેવળ લક્ષ્મી પામવા રે, વાંછિત લીલા પૂર.... મેં ભેટ્યા....૩
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગિરિવર ફરસ્યો-ભાવશું રે, સફળ કીધો અવતાર, શ્રી જિન હરખ પસાયથી રે, સંઘ સદા સુખકાર.... મેં ભેટયા...૪ ઘણા દિવસની ચાહ હતી પ્રભુ, દેખત તુજ દેદાર, રત્ન-સુંદર' પાઠ કહે છે, અવિચલ લીલા અપાર... મેં ભેટ્યા...૫
_II શ્રી અજિતનાથ ભગવાનના સ્તવનો || ૧. (રાગ ઓઘવજી! સંદેશો કહેજો મારા શ્યામને...) પ્રીતલડી બંધાણી રે અજિત જિણંદ શું, પ્રભુ પાખે ક્ષણ એક મને ન સહાય જો, ધ્યાનની તાળી રે લાગી ને હશે , જલદ ઘટા જિમ શિવ સુત વાહન દાયજો, ને ૧ || નેહ ઘેલું મન મારું રે પ્રભુ અલજે રહે, તન મન ધન એ કારણથી પ્રભુ મુજ જો, હારે તો આધાર રે સાહિબ રાવળો, અંતરગતની પ્રભુ આગળ કહું ગુજજો . || ૨ | સાહિબ તે સાચો રે જગમાં જાણીએ, સેવકનાં જે સહે જે સુધારે કાજ જો , એ હવા રે આચરણે કેમ કરી રહું ? બિરુદ તમારું તારણ તરણ જહાજ જો . || ૩ || તારકતા તુજ માં હે રે શ્રવણે સાંભળી, તે ભણી હું આવ્યો છું દીનદયાળ જો, તજ કરુણાની લહેરે મુજ કારજ સરે, શું ઘણું કહીએ ? જાણ આગણ કૃપાળ ! જો. | ૪ || કરુણા દ્રષ્ટી કીધી રે સેવક ઉપરે, ભવ ભય ભાવઠ ભાંગી ભક્તિ પ્રસંગ જો; મન વાંછિત ફળિયાં રે તુજ આલંબને, કર જોડી મોહન કહે મનરંગ જો. || ૫ ||
૬ ૨
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. (રાગ - શાસ્ત્રીય) જિનજી તું ગત મેરી જાને (આંકણી) મેં જગવાસી સહી દુ:ખ રાશી,સો તો તુમસે ન છાને / ૧ || સબ લોકન મેં જો જીઉં કી સત્તા, દેખત દર્શન જ્ઞાન // ૨ // ઇન કારણ કહા તુમસે કહેવો, કહીયે તો ન સુણો કાને / ૩ / અપનો હી જાન નિવાસ કીજે, દેઈ સમકિત દાને || ૪ || માનો અજિત પ્રભુ અરજ હૈ ઇતની, યે અમૃત મન માને. પI/
૩. (રાગ - ધારીણી મનાવે રે...) પંથડો નિહાળું રે બીજા જિનતણો રે, અજિત અજિત ગુણધામ; જે તેં જિત્યારે તેણે હું જિતિયો રે, પુરુષ કિયું મુજ નામ / ૧ / ચરમ નયણ કરી મારગ જોવતાં રે, ભૂલ્યો સયલ સંસાર, જેણે નયણે કરી મારગ જોઈએ રે, નયણ તે દિવ્ય વિચાર. / ૨ / પુરુષ પરંપરા અનુભવ જોવતાં રે, અંધો અંધ પલાય; વસ્તુ વિચારે રે જો આગમે કરી રે, ચરણ ધરણ નહીં ઠાય. ૩ તર્ક વિચારે રે વાદ પરંપરા રે, પાર ન પહોંચે કોય;
અભિમત વસ્તુ વસ્તુગતે કહે રે, તે વિરલા જગ જોય || ૪ |. વસ્તુ વિચારે રે દિવ્ય નયનતણો રે,વિરહ પડ્યો નિરધાર; તરતમ જોગે રે તરતમ વાસના રે, વાસિત બોધ આધાર. / ૫ છે. કાળલબ્ધિ લહી પંથ નિહાળશું રે, એ આશા અવલંબ; એ જન જીવે રે જિનજી જાણજો રે, આનંદઘન મત અંબ || ૬ ||
૪. (રાગ - નિદ્રડી વેરણ હોઈ રહી) અજિત નિણંદશું પ્રીતડી,મુજ ન ગમે તો બીજાનો સંગ કે | માલતી ફુલે મોહિયો, કિમ બેસે હો બાવળ તરુ ભંગ કે || ૧ ||
(
૬ ૩
-
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ગંગાજલમાં જે સ્થા, કિમ છિલ્લર હો રતિ પામે મરાળ કે I સરોવર જળધર જળ વિના, નવિ ચાહે હો જગ ચાતક બાળ કે // ૨ // કોકિલ કલ કૂજિત કરે, પામી મંજરી હો પંજરી સહકાર કે / આછાં તરુવર નવિ ગમે,ગિરુઆંશુ હો હોયે ગુણનો પ્યાર કે || ૩ | કમલિની દિનકર કર ગ્રહે, વલી કુમુદિની હો ધરે ચંદશું પ્રીત કે | ગૌરી ગિરીશ ગિરિધર વિના, નવિચાહે હો કમલા નિજ ચિત્ત કે ૪ll તિમ પ્રભુશું મુજ મન રમ્યું, બીજાશું હો નવિ આવે દાય કે . . શ્રી નયવિજય વિબુધ તણો, વાચક જય હો નિત નિત ગુણ ગાય કે || પI,
૫. તુમ શું પ્રીત બંધાણી
(રાગ : આશાવારી) અજિત જિન ! તુમ શું પ્રીત બંધાણી... જિનશત્રુ નૃપ નંદન વંદન, ચંદન શીતલ વાણી...૧ માતા ઉદર પર તે પ્રભુ તુમચી, અચરિજ એજ કરાણી; સોગઠ પાસે રમતે જીત્યો, પ્રીતમ વિજયા રાણી...૨ તું હી નિરંજન જગજન રંજન, તુંહી અનંત ગુણખાણી; પરમ આનંદ પરમદાતા, તુજ સમકો નહી નાણી...૩ ગજ લંછન કંચન તન ઓપે, માનું સોવન પિંગાણી તુજ વદન પ્રતિ બિંબત શોભત, વંદિત સુર ઇંદ્રાણી...૪ અજિત જિનેશ્વર કેસર અરચિત, કોમલ કમલ સમપાણિ જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ ગુણગણ ભણતાં, શિવસુખ રણની ખાણી;...૫
૬. છો જગ તારણહાર
(રાગ તું પ્યાર કા સાગર હૈ...) છો જગ તારણહાર અજિતજિન, છો જગ તારણહાર • ભવોદધિ પાર ઉતાર, અજિતજિન છો જગ તારણહાર... (૧)
-
-
--
--
-
—
—
—
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્રિભુવનના આધાર તમે પ્રભુ, મંગલના કરનાર, કર્મરોગ કાટન કારણ તમે, વૈઘ તણો અવતાર.... (૨) જ્ઞાનવંત જાણો સહુ જગને, તો પણ મુજ સંસાર વીતક પરે જે વિત્યું છે સાહિબ, માતાપિતા પરે ધાર..... (૩) * t = બાલક મા, આગળ કરે લાડ તિમ હું કહું સાહિબ તુજ આગળ, મુજ વિનંતી અવધાર.... (૪) દાન ન દીધું મુનિજનને બહુ, શિયળ ન પાળ્યું લગાર તપથી તો બહુ ત્રાસ ધરું દિલ, શા થાશે મુજ હાલ.... (૫) ક્રોધરૂપી દાવાનલ બલીયો, લોભ અહિ વિકરાળ વળગ્યો છે મુજને શું કરવું, કહો પ્રભુ દિન દયાલ.... (૬) માન મહા અજગરના મુખમે, પડીયો છું નિરધાર માયાજાળ થકી બંધાણો, કર્મ તણે અનુસાર.... (૭) આ ભવ પરભવ હિતકારી, કાંઈ કીધુ ન કામ લગાર, તિણ કારણ સુખ લેશ ન પામ્યો, ગયો જન્મ નિજ હાર... (2) જાણ આગળ પ્રભુ શું બહું કહેવું, જલ્દી કરો ઉદ્ધાર, અવગુણ સઘળાં ઉવેખીને, ઘો “શિવ” લક્ષ્મી દાતાર.... (૯) | || શ્રી સંભવનાથ ભગવાનના સ્તવનો
૧. (રાગ - જનમ જનમ કા સાથ છે) સંભવ જિનવર ! વિનતી, અવધારો ગુણ જ્ઞાતા રે ! ખામી નહિ મુજ ખિજમતે, કદીયે હોશો ફલ દાતા રે // ૧ // કર જોડી ઊભો રહું; રાત દિવસ તુમ ધ્યાને રે | જો મનમાં આણો નહીં, તો શું કહિયે થાને રે ? | ૨ || ખોટ ખજાને કો નહિ, દીજિયે વાંછિત દાનો રે ! કરૂણા નજર પ્રભુજી તણી, વાધે સેવક વાનો રે | ૩ .
૬૫
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાળ લબ્ધિ મુજ મતિ ગણો, ભાવ લબ્ધિ તુમ હાથે રે લડથડતું પણ ગજ બચ્યું,ગાજે ગયવર સાથે રે | ૪ || દેશો તો તમ હી ભલું, બીજા તો નવિ યાચું રે ! વાચક યશ કહે સાંઈશું, ફળશે એ મુજ સાચું રે || ૫ ||
૨. (રાગ - કર્મથી વધે સંસાર) જિનેશ્વર ! તું સવિ ગુણથી પૂરો, મુજ ભવભય રવિ ચૂરો જ્ઞાનાવરણ વિદારી સાહિબ, કેવલજ્ઞાન ઉપાયો દૂર કરી દર્શનાવરણ, અનંત દર્શન નિપજાયો / ૧ //. વેદનીય વારી, દૂર દુઃખ વારી, સમતારસમાં ભીનો મારી મોહ ક્ષાયક દર્શન ગુણ, ચરણ રમણતા લીનો / ૨ //. આયુ કરમ તે અલગો કાઢી, અક્ષય સ્થિતિ નિપજાવી નામ કર્મના નાશે અરુપી, નિરંજન દશા આવી || ૩ || ગોત્ર કર્મના નાશે તારક, અગુરુ લઘુ ગુણ ધારી અંતરાય સવિ મૂલથી વારી, અનંત વીરજ ઉપજારી | ૪ || અષ્ટ કરમના નાશ અડગુણ, ગુણ અનંત ઈમ સોહે સેના નંદન સંભવ જિનવર, ઉત્તમ ભવિ મન મોહે. / ૫ |
૩.( રાગ - મિત્રો ચેતજો રે...) સાહિબ સાંભળો રે, સંભવ અરજ હમારી, ભવો ભવ હું ભમ્યો રે, ન લહી સેવા તમારી; નરક નિગોદમાં રે, તિહાં હું બહુ ભવ ભમીયો, તુમ વિના દુઃખ સહ્યા રે, અહોનિશ ક્રોધે ધમધમીયો. સાડા ૧// ઇંદ્રિય વશ પડ્યો રે,પાલ્યાં વ્રત નવિ સું સે, ત્રાસ પણ નવિ ગણ્યા રે, થાવર હણિયા હું શે; વ્રત ચિત્ત નવિ ધર્યા રે, બીજું સાચું ન બોલ્યું, પાપની ગોઠડી રે, તિહાં મેં હઈડલું જઈ ખોલ્યું. સાવ || ૨ ||
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચોરી મેં કરી રે, ચઉહિ અદત્ત ન ટાળ્યું, શ્રી જિન આણશું રે, મેં નવિ સંજમ પાળ્યું; મધુકર તણી પરે રે, શુદ્ધ ન આહાર ગવેખ્યો, રસના લાલચે રે, નીરસ પિંડ ઉવેખ્યો. સાવ | ૩ || || નરભવ દોહિલો રે, પામી મોહવશ પડિયો, પરસ્ત્રી દેખીને રે, મુજ મન તિહાં જઈ ચડિયો; કામ ન કો સર્યા રે, પાપે પિંડ મેં ભરિયો, શુદ્ધ બુદ્ધ નવિ રહી રે, તેણે નવિ આતમ તરિયો. સાવ ૪ લક્ષ્મીની લાલચે રે મેં બહુ દીનતા દાખી, તો પણ નવિ મળી રે, મળી તો નવિ રહી રાખી; જે જન અભિલખે રે, તે તો તે હથી નાસે, તૃણ સમ જે ગણે રે, તેહની નિત્ય રહે પાસે. સા... | ૫ | ધન ધન તે નરા રે, એ હનો મોહ વિછોડી, વિષય નિવારીને રે, જે હને ધર્મમાં જોડી; અભક્ષ્ય તે મેં ભખ્યાં રે, રાત્રિ ભોજન કીધાં, વ્રત નવિ પાળિયાં રે, જેહવાં મૂળથી લીધાં. સાવ || ૬ || અનંત ભવ હું ભમ્યો રે, ભમતાં સાહિબ મળિયો, તુમ વિના કોણ દિયે રે? બોધિરયણ મુજ બળિયો; સંભવ આપજો રે, ચરણકમળ તુમ સેવા, નય એમ વીનવે રે, સુણજો દેવાધિદેવા. સા૦ || ૭ ||
૪. હાં રે હું તો મોહ્યો હાં રે હું તો મોહ્યો રે લાલ, જિન મુખડાને મટકે, જિન મુખડાને મટકે વારી જાઉં, પ્રભુ મુખડાને મટકે...૧
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
નયન રસીલા-વણ સુખાળાં, ચિતડું લીધું હરી ચટકે, પ્રભુજીની સાથે ભક્તિ કરતાં, કર્મ તણી કસ હટકે... ૨ મુજ મન લોભી ભ્રમર તણી પરે, પ્રભુ પદ કમળ અટકે, રત્ન ચિન્તામણી મૂકી રાચે; કહો કોણ કાચને કટકે. ૩ એ જિન ધ્યાને ક્રોધાદિક જે, આસપાસથી અટકે. કેવલનાણિ બહુ સુખખાણી, કુમતિ કુગતિને પટકે. ૪ એ જિનને જે દિલમાં ન આણે, તે તો ભૂલા ભટકે. પ્રભુજીની સાથે ઓળખ કરતાં, વાંછિત સુખડાં સટકે. ૫ મૂર્તિ સંભવ જિનેશ્વર કેરી, જો તાં હૈડું હરખે, નિત્ય લાભ કહે પ્રભુ કીર્તિ મોટી, ગુણગાઉં હું લટકે. ૬ |શ્રી અભિનંદન સ્વામીના સ્તવનો ||
૧. (રાગ - પ્રાચીન). અભિનંદન જિન ! દરિશણ તરસિએ, દરિશણ દુર્લભ દેવા મત મત ભેદે રે જો જઈ પૂછીએ, સૌ થાપે "અહમેવ" / ૧ // સામાન્ય કરી દરિશણ દોહિલ, નિર્ણય સકલ વિશેષ | મદમેં ઘેર્યો રે અંધો કિમ કરે, રવિ-શશિ-રૂપ વિલેજ | ૨ || હતુવિવાદે હો ચિત ધરી જોઈએ, અતિ દુરગમ નયવાદ ! આગમવાદે હો ગુરૂગમ કો નહી, એ સબલો વિખવાદ || ૩ || ઘાતી-ડુંગર આડા અતિ ઘણા, તુજ દરિશણ જગનાથ ! ધીઠાઈ કરી મારગ સંચરું, સેંગું કોઈ ન સાથ | ૪ દરિશણ દરિશણ રટતો જો ફિરું, તો રણ-રોઝ સમાન | જેહને પિંપાસા હો અમૃતપાનની, કિમ ભાંજે વિષપાન ? || ૫ | તરસ ન આવે તો મરણ-જીવનતણી, સીઝે જો દરિશણ કાજા દરિશણ દુર્લભ સુલભ કૃપા થકી, આનંદઘન મહારાજ ! // ૬
(
૬ ૮
)
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. (રાગ - હમ તુમ્હે ચાહતે હૈ જૈસે)
અભિનંદન સ્વામી હમારા, પ્રભુ ભવ દુઃખ ભંજન હારા | યે દુનિયાં દુ:ખ કી ધારા,પ્રભુ ઇનસે કરો રે નિસ્તા૨ા ॥ ૧ ॥ હું કુમતિ કુટિલ ભરમાયો, દુરનીતિ કરી દુ:ખ પાયો । અબ શરણ લીયો હૈ થારો, મુઝે ભવ જલ પાર ઉતારો ।। ૨ ।। પ્રભુ શીખ હૈયે નહિ ધારી, દુર્ગતિ મેં દુઃખ લિયો ભા૨ી ઇન કર્યો કી ગતિ ન્યારી, કરે બેર બેર ખુંવારી ॥ ૩ ॥ તુમે કરુણાવંત કહાવો, જગતા૨ક બિરુદ ધરાવો । મેરી અરજીનો એક દાવો, ઇણ દુ:ખ સે ક્યું ન છુડાવે ॥ ૪ ॥ મેં વિરથા જન્મ ગુમાયો, નહીં તન ધન સ્નેહ નિવાર્યો । અબ પારસ પરસંગ પામી, નહી વીરવિજયકું ખામી ॥ ૫ ॥ ૩. (રાગ - ઓ સાથી રે)
તારો મોહે સ્વામી શરણ તુમ આયો || આંકણી ।। કાળ અનંતા અનંત ભમત મેં, અબ તુમ દર્શન પાયો ॥ ૧ ॥ તુમ શિવનાયક સબગુણ જ્ઞાયક, નાયક બિરુદ ધરાયો ॥ ૨ ॥ લાયક જાણી, પ્રાણ મન ભાયો, પાય કમલ ચિત લાયો ।। ૩ ।। તું હી નિરંજન,જન મન રંજન, ખંજન નૈન સહાયો ।। ૪ । ગુણ વિલાસ પ્રભુ જિન અભિનંદન, વંદન કું લલચાયો ॥ ૫ ॥
II શ્રી સુમિતનાથ ભગવાનના સ્તવનો ॥ ૧. (રાગ - શમદમ ગુણના...)
સુમતિનાથ ગુણશું મિલીજી, વાધે મુજ મન પ્રીતિ । તેલબિંદુ જિમ વિસ્તરેજી, જળ માંહે ભલી રીતિ । સોભાગી જિનશું, લાગ્યો અવિહડ રંગ ।। સજ્જનÄ જે પ્રીતડીજી, છાની તે ન રખાય । પરિમલ કસ્તૂરી તણોજી, મહીમાંહે મહકાય। ૨ ।।
૧ ।।
૬૯
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
આંગળીયે નર્ધિ મેરૂ ઢંકાએ, છાબડીએ રિવ તેજ । અંજલીમાં જિમ ગંગ ન માયે, મુજ મન તિમ પ્રભુ હેજ ।। ૩ ।।
હુઓ છીપે નહીં અધર અરુણ,જિમ ખાતાં પાન સુરંગ । પીવત ભર ભર પ્રભુ ગુણ પ્યાલા, તિમ મુજ પ્રેમ અભંગ ॥ ૪॥
ઢાંકી ઈશ્વ પરાળશુંજી, ન ૨હે લહી વિસ્તાર | વાચક યશ કહે પ્રભુ તણો જી, તિમ મુજ પ્રેમ પ્રકાર | ૫ || ૨. (રાગ શાસ્ત્રીય)
જિનજી, અબ મોહે પાર ઉતારો, વિનંતિ કરુ ક૨ જોડી અશરણ શરણ ભક્ત સાધારણ, ભવોદધિ પાર ઉતારો ।। ૧ ।। પરોપકારી પરમ કરુણાક૨, સેવક અપનો સંભારો ।। ૨ ।। : ભક્ત અનેક ભવોદધિ તારે,હમકું કયું વિસારો ।। ૩ ।। મેઘ મલ્હાર માત મંગલા સુત, વિનંતિ એ અવધારો । ૪ ।। સમયસુંદર કહે સુમતિ જિનેશ્વર, કુમતિ કું અબ મારો ॥ ૫ ॥
II શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામીના સ્તવનો II ૧. (રાગ - લવિપઇ)
પદ્મ પ્રભુ પ્રાણ સે પ્યારા, છુડાવો કર્મ કી ધારા | કર્મચંદ તોડવા ધો૨ી, પ્રભુજી સે અર્જુ હૈ મો૨ી । ૧ ।। લઘુવય એક થે જીયા, મુક્તિ મેં વાસ તુમ કિયા । ન જાની પીડ થે મોરી, પ્રભુ અબ ખેંચ લે દોરી । ૨ ।। વિષય સુખ માની મોં મનમેં, ગયો સબ કાલ ગફલત મેં। નરક દુ:ખ વેદના ભારી, નિકલવા ના રહી બારી ।। ૩ ।। પરવશ દીનતા કીની, પાપ કી પોટ સિર લીની । ભક્તિ નહી જાણી તુમ કેરી,રહ્યો નિશ દિન દુઃખ ઘેરી ॥ ૪ ॥
७०
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઇસ વિધ વીનતી તો રી, કરુ મે દોય કર જોડી | આતમ આનંદ મુજ દીજો, વીરનું કામ સબ કીજો || ૫ ||
૨. (રાગ - મેરુશિખર ન્હવરાવે...) મૂરતિ મોહનગારી પ્રભુજી તેરી. પદ્મ પ્રભુ જિન તેરે હી આગે, ઓર દેવ કી છબી હારી || ૧ | સમતા શીતલભરી દોય અંખીયાં, કમલ પંખરીયા વારી આનન રામા ચંદશો રાજે, વાણી સુધારસ સારી | ૨ || લક્ષણ અંગ ભર્યો તન તેરો, સહસ અદ્યોત્તેર ધારી ભીતર ગુણોં કી પાર ન આવે, જો કોઈ કહત વિચારી / ૩ // રવિ શશિ હરિ કો ગુણ લેઈ, નિર્મિત ગાત્ર સંચારી વખત બુલંદ કહાં સે આયો, એ અચરિજ મુજ ભારી || ૪ || યો ગુણ અનંત ભરી છબી પ્યારી, પરમ ધરમ હિતકારી કવિ અમૃત કહે ચિત્ત અવતારી,બિસરત નહીં બિસારી // ૫ // || શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ભગવાનના સ્તવનો ||
૧. (રાગ - કવ્વાલી) ક્ય ન હો સુનાઈ સ્વામી, એસા ગુનાહ ક્યા કિયા? ઔરોં કી સુનાઈ જાવે, મેરી બારી નહીં આવે | તુમ બિન કોણ મેરા, મુજે ક્યું ભુલા દિયા || ૧ | ભક્ત જનોં કે તાર દિયા, તારને કા કામ કિયા છે. બિન ભક્તિવાલા મોં પે, પક્ષપાત ક્યું કિયા || ૨ || રાય રંક એક જાણો, મેરા તેરા નાહી માનો | તરણ તારણ એસા, બિરૂદ ધા૨. ક્યું લિયા || ૩ || ગુનાહ મેરા બક્સ દીજે, મોં પે અતિ રહેમ કીજે . પક્કા હી ભરોસા તેરા, દિલોં મેં જમા લિયા રે ૪ ||
૭૧
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
તું હી એક અન્તરજામી, સુણો શ્રી સુપાર્શ્વસ્વામી ! અબ તો આશા પુરો મેરી, કહના થા સો કહ દિયા || ૫ || શહર અમ્બાલા ભેટી, પ્રભુજી કા મુખ દેખી ! મનુષ્ય જનમ કા લાહવા, લેના થા સો લે લિયા || ૬ || ઉન્નીસોં છાસઠ છબીલા, દીપમાલા દિન રંગીલા ! કહે વીરવિજય પ્રભુ, ભક્તિ મેં જગા દિયા || ૭ ||
૨. (રાગ - કલ્યાણ) ઐસે સ્વામી સુપાર્શ્વ સે દિલ લગા, સુખ જગા, દુઃખ ભગા જગતરણા || આંકણી II રાજહંસ કે માન સરોવર, રેવા જલ જર્યું વારણા; ખીર સિંધુ જયું હરિ કે પ્યારો, જ્ઞાની કે તત્વ વિચારણા // ૧|| મોર કે મેહ, ચકોર કે ચંદા, મધુ મનમથ ચિત્ત ઠારના; ફૂલ અમૂલ, ભ્રમર કે અંબ હી, કોકિલ કે સુખ કારના / ૨ // સીતા કું રામ, કામ કર્યું રતિ કું, પંથી કું ઘર બારના; દાની કે ત્યાગ યાગ બંભન કું; યોગી કું સંયમ ધારના || ૩ || નંદનવન જયું સુર ડું વલ્લભ, ન્યાયી કે ન્યાય નિહારના; ત્યે મેરે મન તુંહી સુહાયો, ઓર તો ચિતર્થે ઉતારના // ૪ // શ્રી સુપાર્થ દરિશન પર તોરે, કીજે કોટી ઉવારના; શ્રી નય વિજય વિબુધ સેવક કું,દિયો સમતા રસ પારણા || ૫ |
૩. (રાગ - ઝું શું ...) વીતરાગ ! તોરે પાય શરણં (આંકણી) દીન દયાલ સુપાસ જિનેશ્વર, જેની સંકટ દુઃખ હરણ /૧ // કાશી જનમ માતા પૃથ્વી સુત, તીન ભુવન તીલકા ભરણું / ૨ // પરોપકારી તું પરમેશ્વર, ભવ સમુદ્ર તારણ તરણું || ૩ ||
( ૭૨
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
અષ્ટ કરમ મલ પંક પયોધર, સેવક સુખ સંપત્તી કરણ | ૪ || સુર નર કિન્નર કોડી નિસેવિત,સમય સુંદર પ્રણમતિ ચરણ / ૫ ||
૪. (રાગ - કાછલ દે માત મલાર) શ્રી સુપાર્શ્વ જિનરાજ, તું ત્રિભુવન શિરતાજ; આજ હો છાજે રે ઠકુરાઈ, પ્રભુ તુજ પદતણીજી || ૧ || દિવ્ય ધ્વનિ સુરફૂલ, ચામર છટા અમૂલ; આજ હો રાજે રે ભામંડલ, ગાજે દુંદુભિજી ૨ | અતિશય સહજના ચાર, કર્મ ખપ્પાથી અગ્યાર; આજ હો કીધા રે ઓગણીશે, સુરગણ ભાસુરેજી || ૩ | વાણી ગુણ પાંત્રીશ, પ્રાતિહારજ જગદીશ; આજ હો રાજે રે દિવાજે, છાજે આઠશું છે ! ૪ | સિંહાસન અશોક, બેઠા મો હે લોક; આજ તો સ્વામી રે શિવગામી, વાચક યશ ણ્યોજી || ૫ ||
I શ્રી ચન્દ્રપ્રભ સ્વામીના સ્તવનો |
૧. (રાગ - મેરા જીવન) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિનરાજ રાજે, વદન પૂનમ ચંદ રે, ભવિક લોક ચકોર નિરખત, લહે પરમાનંદ રે | ૧ | મહામહે મહિમાએ જશભર, સરસ જસ અરવિંદ રે, રણઝણે ભવિજન ભ્રમર રસિયા, લહે સુખ મકરંદ રે || ૨ || જસ નામે દોલત અધિક દીપે, ટળે દોહગ દંદ રે, જસ ગુણકથા ભવ્યવ્યથા ભાંજે, ધ્યાન શિવતરુ કંદ રે || ૩ | વિપુલ હૃદય વિશાલ ભુજયુગ, ચાલતા ચાલ ગમંદ રે, અતુલ અતિશય મહિમા મંદિર, પ્રણમત સુરનર વૃંદ રે | ૪ ||
( ૭૩
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
હું દાસ-ચાકર દેવ તારો, શિષ્ય તુજ ફરજંદ રે, જસવિજય વાચક એમ વિનવે, ટાલો મુજ ભવફંદ રે | |
- ૨. (રાગ - આશાવરી) મુજ ઘટ આવજો રે નાથ (આંકણી) કરૂણા કટા જોઈને રે, દાસને કરજો સનાથ // ૧ / ચંદ્ર પ્રભુ જિન રાજિયા, તુજ વાસ વિષમો દૂર; મળવા મન અળજે ઘણો, કિમ આવીયે હજુર... / ૨ // વિરહ વેદના આકરી, કહી પાઠવું કુણ સાથ; પંથી તો આવે નહિ, તે મારગે જગનાથ... | ૩ || તું તો નિરાગી છે પ્રભુ, પણ વાલો મુજ જોર; એક પછી તે પ્રીતડી, જિમ ચંદ્રમા ને ચકોર... | ૪ | તુમ સાથે જે પ્રીતડી, અતિ વિષમ ખાંડા ધાર; પણ તેહના આદર થકી, તસ ફલ તણો નહિ પાર... / ૫ / અમે ભક્તિ યોગે આણશું, મનમંદિર તુમ આજ; વાચક વિમલના રામશું, ઘણું રીઝલો મહારાજ... | ૬ ||
૩. (રાગ - ધનરા ઢોલા) ચંદ્રપ્રભ જિન સાહિબા રે! તમે છો ચતુર સુજાણ, મનના માન્યા; સેવા જાણો દાસની રે, દેશો પદ નિવણ, મનના. અહો અહો રે ચતુર સુખ ભોગી ! કીજે વાત એકાંત અભાગી !
1 ગુણ ગોઠે પ્રકટે પ્રેમ, મનમાં માન્યા / ૧ //. ઓછું અધિવું પણ કહે રે, આસંગાયત જેહ; મનના. આપે ફળ જે અણકહે રે, ગિરૂઓ સાહિબ તે હ
મનના માન્યા આવો આવો.. || ૨ ||
( ૭૪
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીન કહ્યા વિણ દાનથી રે, દાતાની વાધે મામ; મનના. જલ દીએ ચાતક ખીજવી રે, મેઘ હુઓ તિણે શ્યામ.
મનના માન્યા આવો... આવો || ૩ | પીયું પીયું કરી તેમને જપું રે, હું ચાતક તમે મેહ; મનના. એક લહેરમાં દુઃખ હરો રે, વાઘ બમણો ને હ.
- મનના માન્યા આવો... આવો. | ૪ . મોડું વહેલું આપવું રે, તો શી ઢીલ કરાય? મનના. વાચક યશ જગધણી રે ! તૂમ તકે સુખ થાય.
મનના માન્યા આવો... આવો. || ૫ || ૪. ચંદ્રપ્રભુજી મને તારો
(રાગ- તમે વેલા દર્શન દેજો.) ચંદ્રપ્રભુજી મને તારો, ખરો આશરો મને તારો, તારો તારો પ્રભુજી મને તારો, ખરો આશરો મને તારો, નરક નિગોદમાં ભવભવ ભમીયો, છેદન-ભેદન ખમીયો પરવશમાં પણ કર્મે દમીયો, કાળ અનાદિ નિર્ગમીયો ભાગ્ય ઉદયથી નરભવ પાયો, વિષયાતુર થઈ ફરીયો પુન્ય પાપની ખબર પડે ના, પાપનો પોટલો ભરીયો રાત-દિવસ ધન કારણ રળીયો, જ્યાં ત્યાં લોભે આથડીયો રતિભર જેટલું ધન નવિ મળીયું, નિબીડ વિઘન ઘન નડીયો ...૩ ભાન પોતાનું હું પ્રભુ ભૂલ્યો, ફોગટ ગુણ વિણ ફૂલ્યો જન્મ અનંતા મેં ઝુલ્યો, દુઃખના દરિયામાં રૂલ્યો ...૪ દાન સુપાત્રે મેં નવિ દીધું, શિયળ ન પાળ્યું શુદ્ધ કિંચિત્ તપ પણ મેં નવિ કીધું, ભાવ પિયૂષ મત પીધું ...૫
...૧
.. ૨
૭૫
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
"
જાલિમ ક્રોધાનલથી બળીયો, ગર્વ મહોરંગ ગળીયો માયા સાંકળથી સાંકળીયો, લોભ પિશાચે છલીયો ક્ષમાનિધિ તુજ ચરણ કમલમાં, આજે અંતર્યામી નિરાશ્રયી થઇ અરજ કરું છું, ચરણે પડ્યો હું સ્વામી દિન-દયાળ દયા દિલ ધારી, દ્રારિદ્ર દુ:ખ વિદારી ઉદય રત્ન કહે આજ પ્રભુજી, લેજો ભવથી ઉગારી...૮ ૫. ચંદ્રપ્રભુની ચાકરી... (રાગ- વિમલગિરિને ભેટતા...)
ચંદ્રપ્રભુની ચાકરી નિત્ય કરીએ રે,
હાં રે નિત્ય કરીએ રે, નિત્ય કરીએ,
કરીએ તો ભવજલ તરીએ.. હાંરે ચઢતે પરિણામ
...E
...9
જિન ઉત્તમ પદ રૂપને જે ધ્યાવે, તે કીર્તિ કમલા પાવે, મુનિ મુક્તિ વિજય ગુણ ભાવે, આપો અવિચલ રાજ
૭૬
લક્ષ્મણા માતા જનમીયા જિનરાયા, જિન ઉડુપતિ લંછન પાયા, એ તો ચંદ્રપુરીના રાયા...હાંરે નિત્ય લીજે નામ
મહસેન પિતા જેહના પ્રભુ બળીયા, મને જિનજી એંકાતે મળીયા, મારા મનના મનોરથ ફળીયા...હાંરે દીઠે દુઃખ જાય દોઢસો ધનુષની દેહડી જિન દીપે, તેજે દિનકર ઝીપે, સુર કોડી ઉભા સમીપે હાંરે નિત્ય કરતા સેવ દશ લાખ પૂર્વનું આઉખું જિન પાળી, નિજ આતમને અજવાળી, દુષ્ટ કર્મના મર્મને ટાળી...હાંરે લહ્યું કેવળજ્ઞાન
સમેતશિખર ગિરિ આવિયા મન રંગે, એક સહસ મુનિને પ્રસંગે પાળી અણસણ ઉલટ અંગે.. હાંરે પામ્યા પરમાનંદ
...૧
૩
...૪
૫
...૬
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
I શ્રી સુવિધિનાથ ભગવાનના સ્તવનો II ૧. (દરશન દો ઘનશ્યામ - કેદાર રાગ યમન કલ્યાણ) મેં કીનો નહીં તમ બિન ઓર શું રાગ | દિન દિન વાન ચઢત ગુન તેરો, ર્યું કંચન પરભાગ |
ઔરન મેં હે કષાયકી કલિમા, સો ક્યું સેવા લાગ? | ૧ || રાજહંસ તું માન સરોવર, ઔર અશુચિ રૂચિ કાગ ! વિષય ભુજંગમ ગરૂડ તું કહિયે, ઔર વિષય વિષનાગ // ૨ //
ઔર દેવ જલ છિલ્લર સરિખે, તું તો સમુદ્ર અથાગ ! તું સુરતરુ જગ વાંછિત પૂરણ, ઔર તો સુકે સાગ | ૩ તું પુરૂષોત્તમ તુંહી નિરંજન, તું શંકર બડભાગ | તું બ્રહ્મા તું બુદ્ધ મહાબલ, તું હી જ દેવ વીતરાગ || ૪ ||. સુવિધિનાથ તુજ ગુન ફૂલન કો, મેરો દિલ હૈ બાગા જસ કહે ભ્રમર રસિક હોઈ તામેં, લીજે ભક્તિ પરાગ / ૫ /
- ૨. (રાગ - કેદાર) દરસ સરસ સુખકારા દેખ્યા મેં (આંકણી) અધમ ઉધારણ તારણ હારા... || ૧ || નિરખત નયન સુધારસ વરસે મુખ છવિ જૈસા મંદ ઉજિયારા... | ૨ || મિશ્યામતિ ભ્રમ દૂર કરણકું દીપત તે જ ઉદય દિનકારા... || ૩ || સુરપતિ નરપતિ ભાવે પૂજીત કુમતિ કદાગ્રહ મોહ નિવારા... || ૪ || શ્રી જિન સૌભાગ્યસૂરિ સુવિધિજિન સંકટ કોટી મિટાવન હારા... || ૫ ||
=
૭૭
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ID APર્શીતલનાથ ભગવાનના સ્તવનો II
(રાગ - આશાવરી, અડાણો) શીતલ જિન! મોહે પ્યારા સાહિબ, (આંકણી) ભુવન વિરોચન પંકજ લોચન, જીઉ કે ઉ હમારા / ૧ /
જ્યોતિશું જયોતિ મિલત જબ ધ્યાવે,હોવત નહિ તબ ન્યારા બાંધી મૂઠી ખુલે ભવ માયા, મિટે મહા ભ્રમ ભારા || ૨ | તુમ ન્યારે તબ સબહી ન્યારા, અંતર કુટુમ્બ ઉદારા ! તુમ હૈ નજીક નજીક હૈ સબહિ, ઋદ્ધિ અનંત અપારા || ૩ || વિષય લગન કી અગ્નિ બુઝાવત, તુમ ગુણ અનુભવ ધારાસ ભઈ મગનતા તમ ગુણરસકી, કુણ કંચન કુણ દારા || ૪ || શીતલતા ગુણ હો૨ કરત તુમ,ચંદન કાંહ બિચારા ? નામ હી તુમચા તાપ હરત હૈ, વાકું ઘસતા ઘસારા ને ૫ //. કરહુ કષ્ટ જન બહુત હમારે, નામ તિહારો આધારા જસ કહે જનમ મરણ ભય ભાગો, તુમ નામે ભવ પારા || ૬ ||
- ૨ (રાગ - આશાવરી) આજ મેં દેખે નંદાજુકે નંદા (આ કણી) સુર પાદપ સુરમણી સુરઘટ સોહે.
પાયો દરસ સુખકંદા || 1 | નવનિધિ અષ્ટ મહાસિદ્ધિ પ્રગટી,
નિરખત તુ જ મુખચંદા || ૨ || કરમ ભરમ તમ દૂર પલાયે,
ઉદય જ્ઞાન દિગંદા || ૩ || અબ મુજ કારજ સિદ્ધ ભયે સબ
ફરસત પદ અરવિંદા | ૪ ||. શીતલ જિન કરૂણા કર દીજે
અમૃતપદ બકસંદા || ૫ |. ( ૭૮
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
...૧
૩. શ્રી શીતલ જિન વંદીએ...
(રાગ- નિરખ્યો નેમિ નિણંદને...) શ્રી શીતલ જિન વંદીએ અરિહંતાજી, શીતલ દર્શન જાસ ભગવંતાજી. વિષય કષાય શમાવવા.. અભિનવ જોણે બરાસ બાવના ચંદન પરિકરે, કંટક રૂપ સુવાસ, તિમ કંટક મન માહરૂં.. તુમ ધ્યાને હોવે શુભ વાસ .. ૨ નંદન નંદા માતનો, કરે આનંદિત લોક શ્રી દઢરથ નૃપ કુલ દિનમણિ.. જિત મદ-માન ને શોક ...૩ શ્રી વત્સ લંછન મિસિ રહે પગ કમળ સુખકાર મંગલિકમાં તે થયો.. તે ગુણ પ્રભુ આધાર કેવળ કમળો આપીએ, તે વાધ જગ મામ ન્યાયસાગર'ની વિનંતિ... સુણો તિહું જગના સ્વામી ...૫
૪. મુજ મનડામાં તું વસ્યો રે...
(રાગ-દેખ તેરે સંસાર કી.) મુજ મનડામાં તું વસ્યો રે, જયું પુષ્પોમાં વાસ રે, અળગો ન રહે એ ક ઘડી રે, સાંભરે સાંસો સાસ તમ શું રંગ લાગ્યો, રંગ લાગ્યો સાતે ધાત, રંગ લાગ્યો શ્રી જિનરાજ, રંગ લાગ્યો ત્રિભુવનનાથ...૧ શીતલ સ્વામિ જે દિને રે, દીઠો તુજ દેદાર રે, તે દિનથી મન માહરૂં પ્રભુ, લાગ્યું તારી લાર ...૨ મધુકર ચાહે માલતી રે, ચાહે ચંદ ચકોર રે, તિમ મુજ મનને તાહરી, લાગી લગન અતિ જોર...૩
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભરે સરોવ૨ ઉલટે રે, નદીયાં નીર ન માંય તો પણ જાચે મેઘકુ રે, જેમ ચાતક જગ માંય...૪
તેમ જગમાંહિ તુમ વિના રે, મુજ મન નવિ કોય રે, ઉદય વદે પદ સેવના રે, પ્રભુ દીજે સનમુખ હોય...૫ II શ્રી શ્રેયાંસનાથ ભગવાનના સ્તવનો II ૧. (રાગ - સુખ દુઃખ સરજ્યા)
તુમે બહુ મૈત્રી રે સાહિબા, મારે તો મન એક । તુમ વિણ બીજો રે નવિ ગમે, એ મુજ મોટી ૨ે ટેક । શ્રી શ્રેયાંસ કૃપા કરો । ૧ ।।
મન રાખો તુમે સવિ તણાં, પણ કિહાં એક મળી જાઓ । લલચાવો લખ લોકને, સાથી સહેજ ન થાઓ । ।। ૨ ।।
રાગ ભરે જન મન રહો, પણ તિહું કાલ વૈરાગ | ચિત્ત તુમારો રે સમુદ્રનો, કોઈ ન પામે તાગ | ॥ ૩ ॥
એહવા શું ચિત્ત મેળવ્યું, કેળવ્યું પહેલા ન કાંઈ । સેવક નિપટ અબૂઝ છે, નિર્વહેશો તમે સાંઈ ।। ૪ ।।
નીરાગીશું રે કિમ મિલે ? પણ મળવાને એકાંત વાચક યશ કહે મુજ મિલ્યોં, ભક્તે કામણ સંત || ૫ || ૨. (રાગ : નગરી નગરી...)
શ્રી શ્રેયાંસજિન અંતરજામી, આતમરામી નામી રે; અધ્યાતમ મત પૂરણ પામી, સહજ મુગતિ ગતિ ગામી રે. ।। ૧ ।। સયલ સંસા૨ી ઇંદ્રિયરામી, મુનિગુણ આતમરામી રે; મુખ્યપણે જે આતમરામી,તે કેવલ નિષ્કામી રે. ।। ૨ ।। નિજ સ્વરૂપ જે કિરિયા સાથે, તેહ અધ્યાતમ લહીએ રે; જે કિરિયા કરી ચઉગતિ સાધે, તે ન અધ્યાતમ કહીએ રે. II ૩ II
८०
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
---
-
---
-
નામ અધ્યાતમ, ઠવણ અધ્યાતમ, દ્રવ્ય અધ્યાતમ છંડો રે; ભાવ અધ્યાતમ નિજ ગુણ સાધે, તો તેહશું રઢ મંડો રે. . ૪ II શબ્દ અધ્યાતમ અરથ સુણીને, નિર્વિકલ્પ આદરજો રે; શબ્દ અધ્યાતમ ભજના જાણી, હાણ ગ્રહણ મતિ ધરજો રે. . પ .. અધ્યાતમી જે વસ્તુ વિચારી, બીજા જાણ લબાસી રે; વસ્તુ ગતે જે વસ્તુ પ્રકાશે, આનંદઘન મત વાસી રે. . ૬ /
I શ્રી વાસુપુજ્ય સ્વામીના સ્તવનો II
૧. (રાગ - તુમહી મેરે મંદિર) સ્વામી તુમે કાંઈ કામણ કીધું, ચિતડું અમારું ચોરી લીધું, સાહિબા વાસુપૂજય જિગંદા, મોહના વાસુપૂજ્ય જિગંદા ” અમે પણ તુમશું કામણ કરશું, ભક્ત રહી મન ઘરમાં ધરશું ૧ મન ઘરમાં ધરીયા ઘર શોભા, દેખત નિત્ય રહેશો સ્થિર થોભા મન વૈકુંઠ અકુંઠિત ભક્ત, યોગી ભાખે અનુભવ જુગતે || ૨ In કલેશે વાસિત મન સંસાર, ક્લેશ રહિત મન તે ભવ પાર જો વિશુદ્ધ મન ઘર તમે આવ્યા તો પ્રભુ અમે નવનિધિ ઋદ્ધિ પામ્યા. ૩|| સાત રાજ અળગા જઈ બેઠાં, પણ ભક્ત અમ મનમાં પેઠા અળગા ને વળગ્યા જે રહેવું, તે ભાણા ખડખડ દુઃખ સહેવું, ૪/ ધ્યાતા ધ્યેય ધ્યાન ગુણ એકે,ભેદ છેદ કરશું હવે ટેકે, ખીર નીર પરે તુમશે મિલશે, વાચક જશ કહે હેજે હલશું ! ૫ /
૨. (રાગ : તપ કરીએ સમતા રાખી...) મન મંદિર નાથ વસાવો રસિયા || 1 || તું હી જ જાણે લીઓ કરી ચોખું દુરિત દો હગ ૨જ જાયે ધસિયા | ૨ . મન મંદિર સાહિબ જબ વસિયા ગુણ આવે સબ ધસમસિયા પ્ર- ૩ ||
( ૮૧
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
——
દર્શન ફરસન દુર્લભ પામી હૃદયકમલ મુજ ઉલ્લસિયા || ૪ || મનમોહન મનમંદિર બેસી કર્મ અહિત કો લ્યો તસિયા || ૫ | વાસુપૂજય જિન મન મથારી જાણી વિષય વિકાર અલગા ખસિયા || ૬ || ન્યાયસાગર પ્રભુ સેવા કરતા અંતરંગ ગુણ સવિ હસિયા || ૭ |
૩. ધરશો ન દિલમાં રીશ
(રાગ-દીલ એક મંદિર છે) ધરશો ન દિલમાં રીશ પ્રભુજી, ધરશો ન દિલમાં રીશ; તું દાયક ને હું માંગણ છું, માંગણી તો માંગીશ; હઠીલો થઈને હઠ માંડીશ. પ્રભુજી...૧ આજ કાલ કહી કહી લલચાવ્યો, દીધું ન હાથથી દાન; ફરી ફરી ફેરા ફરી થાક્યો, તોયે ન દીધું ધ્યાન; હવે હું ઘરઘર ઘરણું ઘાલીશ. પ્રભુજી... ૨ મોખ નથી હમણાં દેવાનો, મુખે કહેતાં શું થાય; સૂડી વચ્ચે સોપારી આવી, એવો બન્યો છે ન્યાય; છતાં નહિ લીધા વિના જઈશ. પ્રભુજી... ૩ ના ના કહેતાં માન ન રહેતાં, દેતાં ન ચાલે જીવ; દાતાથી પણ કંજુસ સારો, ના કહી આપે સદેવ; નિણંદજી ખાલી કેમ કાઢીશ. પ્રભુજી...૪ ઓછું થઈ જાશે એવા ભયથી, દેતાં કરો છો વિચાર; માંગ જે માંગે આપું તુજને, તે કેમ કરશો ન ઉચ્ચાર; હવે તે મુજને શું આપીશ. પ્રભુજી...૫
{ ૮૨ )
—
—
—
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
દાયક બિરૂદ ધરીને બેઠા, કલ્પતરૂની જે મ; હવે યાચકનું વાંછીત દેતા, ગુંદા ગાળો છો કેમ; જગપતિ બિરૂદ કેમ પાળીશ.પ્રભુજી...૬ ધાર્યાથી તને ઓછું આપીશ, કાઢીશ નહીં નિરાશ; આટલું પણ નવી મુખથી બોલો, શું અમ સરશે આશા; વળી મુજ દરીદ્ર શું ટાળીશ. પ્રભુ જી...૭ તું દરીદ્ર દાવાનળ સમાવવા, સમજી મેઘ સમાન; વર્ષ વર્ષ કહેતો હું મુખથી, ધરું છું તારું ધ્યાન; છતાં મને ક્યાં સુધી સતાવીશ. પ્રભુજી . . .૮ વીતરાગ પદ પામી પોતે, ભક્તને રાગી કીધ; રાગીને શું આપે નિરાગી, હવે મેં સમજણ લીધ, મુનિવર ઇચ્છાને વારીશ. પ્રભુ જી...૯ નરપતિ ચંપા નગરીના વાસી, વાસુપૂજય પરમેશ્વર, ચતુર વિજયનો કિંકર કહે છે, દર્શન તારૂં હંમેશ, મળો મુજ ઉમેદ દિલ રાખીશ.પ્રભુજી...૧૦
| શ્રી વિમલનાથ ભગવાનના સ્તવનો / -
૧. (રાગ - આશાવરી) પ્રભુજી ! મુજ અવગુણ મત દેખો, રાગદશાથી તું રહે ન્યારો, હું મન રાગે વાલું ! દ્વેષ રહિત તું સમતા ભીનો, દ્રેષ મારગ હું ચાલું / ૧ / મોહ લેશ ફરસ્યો નહિ તુજને,મોહ લગન મુજ પ્યારી ! તું અકલંકિત કલંકિત હું તો, એ પણ રહેણી ન્યારી | ૨ | તું હિ નિરાગી ભાવપદ સાથે, હું આશા સંગ વિલુદ્ધો. તું નિશ્ચલ હું ચલ તું સુધો, હું આચરણે ઉંધો || ૩ ||
( ૮૩ )
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
તુજ સ્વભાવથી અવળા માહરા, ચરિત્ર સકલ જગે જાણ્યા એહવા અવગુણ મુજ અતિ ભારી, ન ઘટે તુજ મુખ આણ્યા // ૪ll પ્રેમ નવલ જો હોઈ સવાઈ, વિમલનાથ મુખ આગે ! કાનિત કહે ભવરાન ઉતરતાં, તો વેળા નવિલાગે // ૫ | |
૨. (રાગ - નમો રે નમો શ્રી શત્રુંજ્ય ગિરિવર...) સેવો ભવિયાં ! વિમલ જિણસર,દુલ્લા સજજન સંગાજી; એહવા પ્રભુનું દરિસન લેવું, તે આળસમાંહે ગંગાજી. // ૧ // અવસર પામી આળસ કરશે, તે મુરખમાં પહેલોજી; ભૂખ્યાને જેમ ઘેબર દેતાં, હાથ ન માંડે ઘેલોજી. || ૨ || ભવ અનંતમાં દરિશન દીઠું, પ્રભુ એહવા દેખાડેજી; વિકટ ગ્રંથિ જે પોળ પોળિયો, કર્મ વિવર ઉઘાડેજી. / ૩ / તત્ત્વ પ્રીતિકર પાણી પાએ, વિમલાલોકે આજીજી; લોયણ ગુરૂ પરમાત્ર દિએ તવ, ભ્રમ નાંખે સવિ ભાંજીજી. // ૪ || ભ્રમ ભાંગ્યો તવ પ્રભુશું પ્રેમ, વાત કરું મન ખોલીજી; સરળ તણે જે હઈડે આવે, તેહ જણાવે બોલીજી. | ૫ || શ્રી નયવિજય વિબુધ પય સેવક, વાચક યશ કહે સાચુંજી; કોડિ કપટ જો કોઈ દિખાવે,તોહી પ્રભુ વિણ નવિ રાચુંજી . || ૬ |
૩. મેરો મન મોહ્યો પ્રભુ કી...
(રાગ ભીમપલાસ) મેરો મન મોહ્યો પ્રભુ કી મૂરતીયા સુંદર ગુણમંદિર છબી દેખત, હરખિત હુઇ મેરી છતિયા...૧ નયન ચકોર વદન શશી સોહે, જાત ન જાણું દિન રતિયા...૨ પ્રાણ સનેહી પ્રાણ પ્રિયકો, લાગત હૈ મીઠી વતિયા... ૩ અંતરજામી સબ જાણતા હૈ, ક્યાં લિખકે ભેજૂ પતિયાં...૪ કહે જિન હર્ષ વિમલ જિનવર કી, ભક્તિ કરું બહું ભતિયાં...૫
८४
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪. મન વસી પ્રભુજીની મૂરતિ (રાગ- પરદેશી/જ્યોત સે જ્યોત)
મન વસી મન વસી મન વસી, પ્રભુજીની મુરિત મારે મન વસી રે, દિલ વસી દિલ વસી દિલ વસી રે, જિનજીની મુતિ મારે દિલ વસી રે...૧ જિમ હંસા મન વહતી ગંગ, જિમ ચતુર મન ચતુરનો સંગ જેમ બાળકને માત ઉછરંગ, તિમ મુજને પ્રભુ સાથે રંગ...૨ મુખડું સોહે પુનમચંદ, નયણ કમલદલ મોહે ઇન્દ્ર અધર જીસ્યા પરવાળા લાલ, અર્ધશશી સમ દીપે ભાલ...૩ બાહ્યડી જાણે નાલ મૃણાલ, પ્રભુજી મે૨ો ૫૨મ કૃપાલ જોતાં કો નહિ પ્રભુજીની જોડ, પૂરે ત્રિભુવન કેરા કોડ...૪ સાયરથી અધિકો ગંભીર, સેવ્યો આપે ભવનો તીર સેવે સુ૨નર કોડા કોડ, કર્મ તણા મદ નાખે મોડ...પ ભાવે ભેટ્યો શ્રી વિમલ જિણંદ, મુજ મન વાધ્યો પરમ આણંદ વિમલ વિજય વાચકનો શીશ, ‘રામ' કહે પૂરો જગીશ.૬ II શ્રી અનંતનાથ ભગવાનના સ્તવનો II (રાગ - કડખાં)
ધાર ત૨વા૨ની સોહિલી દોહીલી, ચઉદમાં જિનતણી ચ૨ણ સેવા । ધાર પર નાચતા દેખ બાજીગરા, સેવના ધાર પર રહે ન દેવા ।। ૧ ।।
એક કહે સેવિએ વિવિધ કિરિયા કરી, ફળ અનેકાંત લોચન ન દેખે। ફળ અનેકાંત કિરિયા ક૨ી બાપડા, રડવડે ચાર ગતિમાંહિ લેખે | ૨ || ગચ્છના ભેદ બહુ નયણ નિહાળતાં, તત્ત્વની વાત કરતાં ન લાજે । ઉદરભરણાદિ નિજકાજ કરતાં થકાં, મોહ નડિયા કલિકાલ રાજે ।। ૩ ।। વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર ઝુઠો કહ્યો,વચન સાપેક્ષ વ્યવહાર સાચો; વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર સંસાર ફળ,સાંભળી આદરી કાંઈ રાચો ।। ૪ ।।
૮૫
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવ ગુરૂ ધર્મની શુદ્ધિ કહો કિમ રહે, કિમ રહે શુદ્ધ શ્રદ્ધાન આણોં । શુદ્ધ શ્રદ્ધાન વિણ સર્વ કિરિયા કરી,છાર પર લીંપણુ તેહ જાણો ॥ ૫ ॥
પાપ નહીં કોઈ ઉત્સૂત્ર ભાષણ જિલ્યું, ધર્મ નહીં કોઈ જગ સૂત્ર સરિખો સૂત્ર અનુસાર જે ભવિક કિરિયા કરે, તેહનું શુદ્ધ ચરિત્ર પરીખો | ૬ | એહ ઉપદેશનો સાર સંક્ષેપથી, જે નરા ચિત્તમાં નિત્ય ધ્યાવે તે નરા દિવ્ય બહુકાળ સુખ અનુભવી, નિયત આનંદઘન રાજ પાવે ॥ ૭॥ II શ્રી ધર્મનાથ ભગવાનના સ્તવનો II
(રાગ - શાસ્ત્રીય)
દેખો માઈ ! અજબ રૂપ તેરો,
નેહ નયનસે નિતુ નિરખત, જન્મ સફળ ભયો મે૨ો. II ૧ ।। ધર્મ જિનેશ્વર ધર્મનો ધો૨ી, ત્રિભુવનમાંહી વડેરો; તારક દેવ ન દેખ્યો ભૂતલે, તુમથી કોઈ અનેરો. । ૨ ।।
જિન તુમકું છોડી ઓરકું ધ્યાવત, કુણ પકડત તસ છેરો; જ્યું કુકુટ રોહણગિરિ છંડી, શોધીત લે ઉકેરો. ।। ૩ ।। પ્રભુ સેવાથી ક્ષાયિક સમકિત, સંગ લહ્યો અબ તેરો; જન્મ જરા મરણાદિક ભ્રમણા, વારત ભવભય ફેરો. ॥ ૪ ॥
ભાનુ ભૂપકુલ કમલ વિબોધન, તરણી પ્રતાપ ઘણેરો; જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ ચરણ કમલકી, સેવા હોત સવેરો... | ૫ | || શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનના સ્તવનો II ૧. (રાગ - માલકોષ)
હમ મગન ભયે પ્રભુ ધ્યાન મેં ।
બિસર ગઈ દુવિધા તન-મન કી,અચિરા સુત ગુણગાન મેં ॥ ૧ ॥ હરિહર બ્રહ્મ પુરન્દરકી ઋદ્ધિ, આવત નહીં કોઈ માન મેં, ચિદાનન્દકી મોજ મચી હૈ, સમતા રસકે પાન મેં || ૨ ||
૮૬
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઇતને દિન તુમ નાંહિ પિછાન્યો, મેરો જન્મ ગયો અજાન મેં, અબ તો અધિકા૨ી હોઈ બૈઠે,પ્રભુ ગુણ અખય ખજાન મેં ॥ ૩ II ગઈ દીનતા સબ હી હમારી,પ્રભુ તુજ સમકિત દાન મેં પ્રભુ ગુણ અનુભવ રસકે આગે, આવત નહીં કોઈ માન મેં || ૪ || જિનહી પાયા તિનહી છિપાયા, ન કહે કોઉ કે કાન મેં, તાલી લાગી જબ અનુભવ કી, તબ સમજે કોઉ સાન મેં | ૫ |
પ્રભુ ગુણ અનુભવ ચન્દ્રહાસ જ્યું, સો તો ન રહે મ્યાન મેં, વાચક યશ કહે મોહ મહા અરિ, જીત લીયો હૈ મૈદાન મેં || ૬ | ૨. (રાગ - ગિરિવર દર્શન...)
શાંતિ જિનેશ્વર ! સાચો સાહિબ, શાંતિ કરણ ઇણ કલીમેં । હો જિનજી ! તું મેરા મનમેં તુ મેરા દિલ મેં ।
ધ્યાન ધરૂં પલ પલમેં સાહેબ જી । તું મેરા.. || ૧ || ભવમાં ભમતા મેં રેિશણ પાયો, આશા પૂરો એક પલમેં હો. ॥ ૨॥ નિર્મળ જ્યોત વદન પર સોહે, નિકસ્યો જ્યું ચંદ બાદલમેં હો ।। ૩ ।। મેરો મન તુમ સાથે લીનો, મીન વસે જ્યું જલમેં હો... | ૪ || જિનરંગ કહે પ્રભુ શાંતિ જિનેશ્વર, દીઠોજી દેવ સકલમેં હો ॥ ૫ ॥
૩. (રાગ - મેરા જીવન...)
|| ૧ ||
શાંતિ જિનેશ્વર સાહિબા રે, શાંતિ તણા દાતાર, અંતરજામી છો માહરા રે, આતમના આધાર..... ચિત ચાહે પ્રભુ ચાકરી રે, મન ચાહે મળવાને કાજ, નયન ચાહે પ્રભુ નિરખવા રે, ઘો દરસણ મહારાજ.. || ૨ || પલક ન વિસરો મન થકી રે, જેમ મોરા મન મેહ, એક પખો કેમ રાખીએ રે,રાજ કપટનો નેહ......... || ૩ || નેહ નજરે નિહાળતા રે વાધે બમણો વાન, અખૂટ ખજાનો પ્રભુ તાહો રે,દીજીએ વાંછિત દાન.. | ૪ ||
८७
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
આશ કરે જે કોઇ આપણી રે,નવી મૂકીએ નિરાશ, સેવક જાણી ને આપણો રે, દીજિએ તાસ દિલાસ... ॥ ૫ ॥ દાયકને દેતા થકાં રે, ક્ષણ નવિ લાગે વા૨, કાજ સરે નિજ દાસનાં રે,એ મ્હોટો ઉપકાર.... | ૬ || એવું જાણીને જગધણી રે,દિલમાંહિ ધરજો પ્યાર રૂપવિજય કવિરાયનો રે, મોહન જય જયકાર | ૭ || ૪. (રાગ-મન ડોલે રે...)
મારો મુજરો લ્યોને રાજ ! સાહિબ ! શાંતિ ! સલુણા ! અચિરાજીના નંદન તોરે, દરિશન હેતે આવ્યો; સમકિત રીઝ કરોને સ્વામી, ભક્તિ ભેટણું લાવ્યો ॥ ૧ ॥
દુઃખ ભંજન છે બિરુદ તમારું, અમને આશ તુમારી; તુમે નીરાગી થઈને છુટો, શી ગતિ હોશે હમારી ? ।। ૨ ।। કહેશે લોક ન તાણી કહેવું, એવડું સ્વામી આગે; પણ બાળક જો બોલી ન જાણે, તો કિમ વ્હાલો લાગે ? ।। ૩ ।। મ્હારે તો તું સમરથ સાહિબ,તો કિમ ઓછું માનું ? ચિંતામણી જેણે ગાંઠે બાંધ્યું, તેહને કામ કિશ્યાનું ? ।। ૪ ।
અધ્યાતમ રવિઉગ્યો મુજ ઘટ, મોહ તિમિર હર્યું જુગતે; વિમલ વિજય વાચકનો સેવક ‘રામ’ કહે શુભ ભગતે. ।। ૫ । ૫. (રાગ-આશવરી)
શાંતિ તેરે ! લોચન હૈ અણિયારે...(આંકણી)
કમલ જ્યું સુંદર મીન યું ચંચલ, મધુકરથી અતિકારે ।। ૧ ।। જાકી મનોહરતા જીતવનમેં, ફિરતે હરિણ બિચારે ॥ ૨ ॥ ચતુર ચકોર પરાભવ નિરખત, બહુ રે ચુગત અંગારે ॥ ૩ ॥ ઉપશમ રસ કે અજબ કટોરે, માનું વિરંચી સંભારે ॥ ૪ ॥ કીર્તિ વિજય વાચક વિનયી, કહે મુજકો અતિ પ્યારે ।। ૫ ।
८८
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
. (રાગ કેદારો) આંગણ કલ્પ ફલ્યોરી, હમારે માંઈ (આંકણી) | ૧ | રિદ્ધિ સિદ્ધિ સુખ સંપત્તી દાયક, શાંતિનાથ મિલ્યોરી | ૨ // કેસર ચંદન મૃગમદ ભેલી, માંહિ બરાસ મિલ્યોરી | ૩ | પૂજત શ્રી શાંતિનાથકી પ્રતિમા, અલગ ઉદ્વેગ ટલ્યોરી ને ૪ શરણે રાખો કૃપા કરી સાહિબ, ક્યું પારેવો પલ્યોરી || ૫ | સમય સુંદર પ્રભુ તુમરી કૃપા સે, શીવસુંદરી સો મિલ્યોરી ૬ ..
. (રાગ - ભૈરવી) દેખતા નયન સોહાય, પ્રભુજી (આંકણી) || ૧ // અજબ મૂરતિ અચિરાનંદન, ચંદન પરે શીત કાય | ૨ | કંચન કાંતિ પરાજીત સુરગિરી, દીઠો નાવે દાય || ૩ | પંચમ ચક્રી સોળમો જિન, ટાળે સોળ કપાય | ૪ || સોળ શણગાર સજી સુરરમા, રાસ રમે ચિત્ત લાય | ૫ || ખિમાવિજય જિનચરણની સેવા, કરતા પાપ પલાય || ૬ ||
૮. (રાગ – સારંગ) શાંતિ નિણંદ મહારાજ, જગતગુરુ, (આંકણી).... - અચિરાનંદન ભવિમનરંજન,ગુણનિધિ ગરીબનિવાજ. / ૧ / ગર્ભ થકી જિણે ઈતિ નિવારી, હરખિત સુરનર કોડી; જનમ થયે ચોસઠ ઇંદ્રાદિક,પદ પ્રણમે કર જોડી. | ૨ | મૃગલંછન ભવિક તુમ નું જન,કંચનવાન શરીર; પંચમ નાણી પંચમ ચક્રી, સોળસમો જિન ધીર... | ૩ | રત્નજડિત ભૂષણ અતિ સુંદર, આંગી અંગ ઉદાર; અતિ ઉછરંગ ભગતિ નૌતમ ગતિ, ઉપશમ રસ દાતાર. | ૪ |
( ૮૯ )
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરુણાનિધિ ભગવન્! કૃપા કર, અનુભવ ઉદિત આવાસ; રૂપ વિબુધનો મોહન પભણે, દીજે જ્ઞાનવિલાસ. || પ /
II શ્રી કુંથુનાથ ભગવાનનું સ્તવન II
(રાગ - મેરૂશિખર નવરાવે)
મનડું કિમહિન બાજે? હો કુંથુજિન ! જિમ જિમ જતન કરીને રાખું, તિમ તિમ અળગું ભારે હો || ૧ | રજની વાસર વસતી ઊજજડ, ગયણ પાયાલે જાય ! સાંપ ખાયને મુખડું થોથું, એહ ઉખાણો ન્યાય હો / ૨ // મુગતિતણા અભિલાષી તપીયા, જ્ઞાન ને ધ્યાન અભ્યાસ વયરીડું કાંઈ એવું ચિંતે, નાખે અવળે પાસે હો / ૩ / આગમ આગમધરને હાથે, નાવે કિણવિધ આંકું ! કિહાં કણે જો હઠ કરી હટકું, તો વ્યાલાણી પરે વાંકું હો | ૪ || જો ઠગ કહું તો ઠગતો ન દેખું, શાહુકાર પણ નહિ ! સર્વમાંહે ને સહુથી અલગું, એ અચરિજ મનમાંહિ હો || ૫ II જે જે કર્યું તે કાન ન ધારે, આપમતે રહે કાલો | સુર નર પંડિત જન સમજાવે, સમજે ન મારો સાલો || ૬ || મેં જાણ્યું એ લિંગ નપુંસક, સકળ મરદને ઠેલે છે બીજી વાત સમરથ છે નર, એહને કોઈ ન ઝેલે હો || ૭ | મન સાધ્યું તેને સઘળું સાધ્યું, એક વાત નહિ ખોટી છે એમ કહે સાધ્યું તે નવિ માનું, એક હી વાત છે મોટી હો || ૮ || મનડું દુરારાધ્ય તે વશ આપ્યું, તે આગમથી મતિ આણું ! આનંદઘન-પ્રભુ માહરું આણો, તો સાચું કરી જાણે હો // ૯ //
( ૯૦ )
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી અરનાથ ભગવાનના સ્તવનો II
૧. (રાગ - વંદના વંદના...) અરનાથ હું સદા મોરી વંદના, જગનાથ કે સદા મેરી વંદના જગ ઉપકારી ધન જયો વરસે, વાણી શીતલ ચંદના રે / ૧ / રૂપે રંભા રાણી શ્રી દેવી, ભૂપ સુદર્શન નંદના રે || ૨ | ભાવ ભગતિ શું અહનિશિ સેવે, દુરિત હરે ભવ ફંદના રે / ૩ // છ ખંડ સાધી દ્વિધા કીધી, દુર્જય શત્રુ નિકંદના રે || ૪ || ન્યાયસાગર પ્રભુ સેવા મેવા, માગે પરમાનંદના રે / ૫ //
૨. (રાગ - યશોદા કે નંદલાલ) ભજ ભજ રે મન અર ચરણે...(આંકણી) ભવજલ પતિત ઉદ્ધારન ભવિકો, તરણિ જવું તારણ તરણું / ૧ / નમિત અમર ગણ શિર મુગુટ મણિ,
તાંકી ઘુતિ અધિકી ધરણું / ૨ / વિપદ વિદારક સંપત્તિ કારક,પૂરવ સંચિત અઘ હરણ... // ૩ / ઇતિ અનીતિ ઉદંગલ વારક, નિત નવ નવ મંગલ કરણ || ૪ | ગુણ વિલાસ સુર કિન્નર વંદિત, ભીત જનાં અશરણ શરણ II ૫ . II શ્રી મલ્લીનાથ ભગવાનના સ્તવનો ||
૧. (રાગ - ત્રોટક છંદ) કૌન રમે ચિત્ત કૌન રમે
મલ્લિનાથજી વિના ચિત્ત કૌન રમે. માતા પ્રભાવતી રાણી જાયો,
કુંભ નૃપતિ સુત કામ દમે. || ૧ ||
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
કામકુમ જિમ કામિત પૂરે,
કુંભ લંછન જિન મુખ ગમે. // ૨ / મિથિલા નયરી જનમ પ્રભુકો,
| દર્શન દેખત દુખ શમે. // ૩ / ઘેબર ભોજન સરસા પીરસ્યા
કુકસ બાક્સ કૌન જમે. || ૪ || નીલ વરણ પ્રભુ કાન્તિ કે આગે,
મરત મણિ છબી દૂર ભમે. ૫ - ન્યાય સાગર પ્રભુ જગનો પામી,
હરિ હર બ્રહ્મા કૌન નમે. || ૬ | ૨. (રાગ - કર્મ લાગ્યા છે મારે કેડલે..) પ્રભુ મલ્લિ જિણંદ શાંતિ આપજો કાપજો મારા ભવોદધિના પાપ રે દયાળુ દેવા પ્રભુ મલ્લી ............. || ૧ | વીતરાગ દેવને વંદુ સદા, બાળ બ્રહ્મચારી જગ વિખ્યાત અચલ અમલ ને અજાત તું, કષાય મોહ નથી લવ-લેશ ૨ || સર્પ ડસ્યો છે મને ક્રોધનો, રગે રગે વ્યાપ્યું તેનું વિષ રે માન પત્થર સ્થંભ સારીખો, મને કીધો તેને જડવાન રે / ૩ // માયા ડાકણ વળગી મને, આપ વિના કોણ છોડાવન હાર રે લોભ સાગરમાં હું પડ્યો, ઉભગ્યો છું ભવ દુઃખ અપાર રે || ૪ || આપ શરણે હવે આવીયોં, રક્ષણ કરો મુજ જગનાથ રે અરજ સ્વીકારી આ દાસની, જ્ઞાનવિમલ લેજો ઝાલી હાથ રે / પી
૯૨
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
II શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીના સ્તવનો !
૧. (રાગ - કોના રે સગપણ) મુનિસુવ્રત જિન વંદતા, અતિ ઉલ્લસિત તન મન થાય રે; વદન અનોપમ નિરખતાં, મારા ભવોભવના દુઃખ જાય રે; જગતગુરૂ જાગતો સુખદ રે, સુખકંદ અમંદ આનંદ, પરમગુરૂ દીપતો સુખકંદ રે | ૧ || નિશદિન સૂતાં જાગતાં, હઈડાથી ન રહે દૂર રે; જબ ઉપકાર સંભારિયો, તબ ઉપજે આનંદ પૂર રે / ૨ / પ્રભુ ઉપકાર ગુણે ભર્યા, મન અવગુણ એક ન માય રે; ગુણ ગુણાનુબંધી હુઆ, તે તો અક્ષય ભાવ કહાય રે / ૩ / અક્ષય પદ દીયે પ્રેમ જે, પ્રભુનું તે અનુભવ રૂપ રે અક્ષર સ્વર ગોચર નહીં, એ તો અકલ અમાપ અરૂપ રે || ૪ || અક્ષર થોડા ગુણ ઘણા, સજ્જનના તે ન લખાય રે; વાચક યશ કહે પ્રેમથી, પણ મનમાંહે પરખાય રે ૫ |
૨. (રાગ -- લોકગીત) દિલભર દર્શન પાઉં રે, પ્રભુજી કે બનકે થાઉં રે [ ૧ | પદ્માનંદન હરિકૃત વંદન,ચરણ કમલ બલિજાઉં રે મેં || ૨ //. નીલકમલ દલ કોમલ વાને, સેવન મેં ચિત લાઉંરે / ૩ // ચુની ચુની કલિયાં ચંપક કી, હાથ સે માલા બનાઉં રે | ૪ | શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી સેવી, નાથ સમાન કહાવું રે || ૫ || ન્યાય સાગર પ્રભુ સેવત સેવા, નિયત ફલ દિલ ભાવું રે || ૬ |
1 ૯૩)
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૩. શ્રી મુનિસુવ્રત મન મોહ્યું
(રાગ- ભક્તિ રદયમાં ધારજો રે) મુનિસુવ્રત મન મોહ્યું મારૂં, શરણ હવે છે તું મારું; પ્રાતઃ સમય હું જયારે જાગું,
સ્મરણ કરું છું તમારું હો જિનજી; તુજ મૂરતિ મન હરણી,
ભવ સાયર જલ તરણી હો જિનજી. (૧) આપ ભરૂશો આ જગમાં છે,
તારો તો ઘણું સારું; જન્મ જરા મરણો કરી થાક્યો,
આશરો લીધો મેં તારો હો જિનજી. તું(૨) ચું ચું ચું ચું ચિડીયાં બોલે,
ભજન કરે છે તમારું; મૂર્ખ મનુષ્ય પ્રમાદ પડ્યો રહે,
નામ જપે નહિ તારૂં હો જિન. તુ0 (૩) ભોર થતાં બહું શોર તુણું હું,
કોઈ હસે કોઈ રૂવે ન્યારું; સુખીઓ સુવે દુઃખીઓ રૂવે,
અક્કલ ગતિએ વિચારૂં હો જિનજી. તુ0 (૪) ખેલ ખલકનો બધો નાટિકનો,
કુટુંબ કબિલો હું ધારું; જયાં સુધી સ્વાર્થ ત્યાં સુધી સર્વે,
અંત સમય સહુ ન્યારૂં હો જિનજી. તુ૦ (૫) માયા જાળ તણી જોઈ જાણી, જગત લાગે છે ખારું; ઉદય રત્ન એમ જાણી પ્રભુ તારું, શરણ ગ્રહ્યું છે મેં સારૂં હો જિનજી. તુ૦ (૬).
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
|| શ્રી નમિનાથ ભગવાનના સ્તવનો ||
૧. (રાગ - સાંભળજો તમે અદ્દભુત વાતો.) શ્રી નમિનાથને ચરણે રમતાં, મન ગમતા સુખ લહિએ રે; ભવ જંગલમાં ભમતાં રહીયે, કર્મ નિકાચિત દહીયે રે // ૧ // સમકિત શિવપુર માંહી પહોંચાડે, સમકિત ધરમ આધાર રે; શ્રી જિનવરની પૂજા કરીએ, એ સમકિત કો સાર રે / ૨ / જે સમકિતથી હોય ઉપરાઠા, તેના સુખ જાએ નાઠા રે, જે કહે જિન પૂજા નવિ કીજે, તેનું નામ ન લીજે રે || ૩ || વમા રાણીનો સુત પૂજો, જેમ સંસાર ન ધૂજો રે; ભવજલ તારક કષ્ટ નિવારક, નવિ કોઈ એવો દૂજો રે || ૪ || શ્રી કીર્તિવિજય ઉવજઝાયનો સેવક, વિનય કહે પ્રભુ સેવો રે; ત્રણ તત્વ મનમાંહી અવધારી, વંદો અરિહંત દેવો રે / ૫ //
૨. (રાગ - તપ કરીએ સમતા રાખી ઘટમાં...) પુરુષોત્તમ સત્તા છે તારા ઘટમાં....
...... | ૧ | વપ્રાનંદન વંદન કીજે, તુજ સમ અવર ન યતિ વટમાં // ૨ / હરિહર બ્રહ્મા પુરંદર પમુહા,મગન હુવા સવિ ભવિ નટમાં | ૩ || ઉપશમરતિ પ્રભુ તાહરી જગમેં, જીતી કરાવી અરિથટમાં | ૪ | વીતરાગતા તુજ તનુ આખે, સમરસ વરશે ભવિ વટમાં || ૫ | વિજય નૃપતિ સુત સેવા ખિણમાં, આણે સેવક ભવનટમાં |૬ || ન્યાયસાગર પ્રભુ સહજ વિલાસી, અજર અમર લહી લટપટમાં || ૭ |
૯૫
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
II શ્રી નેમિનાથ ભગવાનના સ્તવનો II ૧. (રાગ-સુરસુંદરી - ગુણમંજરી)
નિરખ્યો નેમિ જિણંદને અરિહંતાજી,રાજીમતી કર્યો ત્યાગ રે ભગવંતાજી, બ્રહ્મચારી સંયમ ગ્રહ્યો અરિહંતાજી,અનુક્રમે થયા વીતરાગ રે ભગવંતાજી ||૧|| ચામર ચક્ર સિંહાસન અરિ. પાદ પીઠ સંયુક્ત રે ભગવંતાજી | છત્ર ચાલે આકાશમાં અરિ-દેવદુંદુભિ વર યુત હૈ ભગવંતાજી ।। ૨ । સહસ જોયણ ધ્વજ સોહતો-અરિ. પ્રભુ આગળ ચાલંત રે ભગવંતાજી | કનક કમલ-નવ ઉપરે અર્ચિ. વિચરે પાય હવંત રે ભગવંતાજી || ૩ || ચાર મુખે દિએ દેશના અરિ. ત્રણ ગઢ ઝાકઝમાલ,રે ભગવંતાજી | કેશ રોમ શ્મશ્રુ નખા, અગ્નિ. વાધે નહિ કોઈ કાલ રે ભગવંતાજી ।। ૪ ।। કાંટા પણ ઉંધા હોવે-અરિ,પંચ વિષય અનુકૂળ રે ભગવંતાજી,
ઋતુ સમકાળે ફળે અરિ. વાયુ નહિ પ્રતિકૂળ રે ભગવંતાજી ।। ૫ ।। પાણી સુગંધ સુરકુસુમની-અરિ. વૃષ્ટિ હોયે સુ૨સાલ ભગવંતાજી, પંખી દીયે સુપ્રદિક્ષણા-અરિ.વૃક્ષ નમે અસરાલ રે ભગવંતાજી. ।। ૬ ।। જિન ઉત્તમ પદ પદ્મની અ૨િ. સેવા કરે સુર કોડી ભગવંતાજી । ચાર નિકાયના જઘન્યથી-અરિ. ચૈત્ય વૃક્ષ તેમ જોડી રે ભગવંતાજી || ૭ ||
૨.( રાગ - પ્રાચીન)
પરમાતમ પૂરણ કલા,પૂરણ ગુણ હો પૂરણ જન આશ । પૂરણ દૃષ્ટિ નિહાલીયે ચિત્ત ધરીયે હો અમચી અરદાસ, ॥ ૧ ॥
સર્વ દેશ થાતી સહું, સહું,અઘાતી હો કરી ઘાત દયાળ । વાસ કિયો શિવમંદિરે, મોહે વિસરી હો ભમતો જગજાળ, ॥ ૨ ॥
જગતારક પદવી લહી, તાર્યા સહી હો અપરાધી અપાર । તાત ! કહો મોહે તારતાં, કિમ કીની હો ઇણ અવસર વાર ? ।। ૩ ।।
૯૬
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
મોહ મહામદ છાકથી, હું છકિયો હો નહી શુદ્ધિ લગાર / ઉચિત સહી ઇણ અવસરે, સેવકની હો કરવી સંભાળ | ૪ | મોહ ગયા જો તારશો, તિણ વેળા હો કિહો તુમ ઉપગાર ! સુખવેળા સજજન ઘણા, દુઃખવેળા હો વિરલા સંસાર | ૫ | પણ તુમ દરિસણ જોગથી, થયો હૃદયે હો અનુભવ પ્રકાશ અનુભવ અભ્યાસી કરે, દુઃખદાયી હો સહુ કર્મ વિનાશ || ૬ || કર્મ કલંક નિવારીને, નિજરૂપે હો રમે રમતા રામ | લહત અપૂરવ ભાવથી, ઇણ રીતે હો તુમ પદ વિશરામ || ૭ | ત્રિકરણ જો ગે વિનવું, સુખદાયી હો શિવાદેવાનંદ | ચિદાનંદ મન મેં સદા, તુમે આવો હો પ્રભુ! નાણ દિણંદ || ૮ |
૩. (રાગ-બેની રે...) નેમી રે ! નિરંજન નાથ હમારો, અંજન વર્ણ શરીર પણ અજ્ઞાન તિમિરને ટાળી, જીત્યો મનમથ વીર || આંકણી // પ્રણમાં પ્રેમ ધરીને પાય, પામો પરમાનંદા યદુકુળ ચંદારાય માતા શિવાદેવી કો નંદા / ૧ રાજિમતી શું પૂરવ ભવની, પ્રીત ભલી રે પાળી પાણિગ્રહણ સં કે તે આવી, તોરણથી રથ વાળી || ૨ || અબળા સાથે નેહ ન જોડ્યો,તે પણ ધન્ય કહાણી એ ક રસે બે હું પ્રીત થઈ તો, કીર્તિ ક્રોડ ગવાણી || ૩ | ચિંદન પરિમલ જિમ જિમ ખીરે ધૃત, એક રૂપ નવિ અલગા ઈમ જે પ્રીત નિવાહે અહનિશ, તે ધન ગુણશું વિલગા | ૪ || ઇમ એ કાંગી જે નર કરશે,તે ભવ સાગર તરશે જ્ઞાનવિમલ લીલા તે લહેશે, શિવસુંદરી તસ વરશે || ૫ //
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪. (રાગ-પર્વ પર્યુષણ આવીયા રે લાભ) તોરણ આવી રથ ફેરી ગયા રે હાં. પશુઆં દેઈ શિર દોષ મેરે વાલમાં; નવ ભવ નેહ નિવારીયો રે હાં, શ્યો જો ઈ આવ્યા જો બ ? || ૧ ||
ચંદ્ર કલંકી જેહથી રે હાં, રામ ને સીતા વિયોગ; તે હ કુરંગને વયસડે રે હાં.
પતિ આવે કુણ લોગ ? | ૨ | ઉતારી હું ચિત્તથી રે હાં, મુક્તિ ધૂતારી હેત; સિદ્ધ અનંતે ભોગવી રે હાં, તેહગ્યું કવણ સંકેત ? | ૩ ||
પ્રીત કરતાં સોહિલી રે હાં, નિર વહેતાં જંજાળ; જેવો વ્યાલ ખેલાવવો રે હાં,
જે હવી અગનની ઝાળ. | ૪ ||. જો વિવાહ અવસરે દિઓ રે હાં, હાથ ઉપર નવિ હાથ; દીક્ષા અવસર દીજીએ રે હાં, શિર ઉપર. જગનાથ! | ૫ ||
ઇમ વલવલતી રાજુલ ગઈ રે હાં, નેમિ કને વ્રત લીધ; વાચક યશ કહે પ્રણમીએ રે હાં, એ દંપતી દોય સિદ્ધ || ૬ || { ૯૮
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫. (રાગ-વે દો દિન કા જગ મેલા) શ્રી નેમિનાથ જિનરાયા, મેં આજે દર્શન પાયા પ્રભુ શિવાદેવી જાયા, પ્રભુ સમુદ્ર વિજય કુલ આયા કમ કે ફંદ છોડાયા, બ્રહ્મચારી નામ ધરાયા
જિને તોડી જગત કી માયા || ૧ ||. જૈવનિગિરી મંડન રાયા, કલ્યાણક તીન સોહાયા દીક્ષા કેવલ શિવરાયા, જગતારક બિરૂદ ધરાયા
તુમ બૈઠે ધ્યાન લગાયા. || ૨ || અબ સુનો ત્રિભુવન રાયા, મેં કમ કે વશ આયા મૈ ચતુર્ગતિ ભટકાયા, મેં દુઃખ અનંતા પાયા
તેં ગિનતી નહીં ગવાયા | ૩ | મેં ગભવાસમેં આયા, ઉંધે મસ્તક લટકાયા આહાર અરસ વિરસ ભુકતાયા, એમ અશુભ કરમ ફલ પાયા
ઇન દુઃખ સે નહીં છૂટાયા | ૪ | નરભવ ચિંતામણી પાયા, તબ ચાર ચોર મિલ આયા મુઝે ચૌટે મેં લુટ ખાયા, અબ સાર કરો જિનરાયા
કિણ કારણ દે૨ લગાયા // ૫ // જિણે અંતરગત મેં લાયા, પ્રભુ નેમિ નિરંજન ધ્યાયા દુ:ખ સંકટ વિન્ન હટાયા, તે પરમાનંદ પદ પાયા
ફિર સંસારે નહીં આયા || ૬ || મેં દૂર દેશ સે આયા, પ્રભુ ચરણે શીશ નમાયા મૈ અરજ કરી સુખદાયા, તુમે અવધારો મહારાયા
એમ વીરવિજય ગુણ ગાયા. || ૭ ||
( ૯૯ )
--
-
-
---
--
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬.સંયમ લીધો છે... બાળાવેશમાં (રાગ- કર્મ લાગ્યા છે મારે કેડલે) દ્વારિકા નગરીનો નેમ રાજીયો,
તજી છે જેણે રાજુલ જેવી નાર રે, ગિરનારી નેમ સંયમ લીધો છે બાળાવેશમાં
૧
ભાભીએ મેણું માર્યું નેમને,
પરણવા ચાલ્યો શ્રી કૃષ્ણનો વી૨ ૨, ગિરનારી નેમ, સંયમ લીધો છે બાળાવેશમાં ૨
મંડપ રચ્યો છે મધ્ય ચોકમાં
હરખ્યા છે સૌ દ્વારિકા નગરીના લોક રે ગોખેથી રાજુલ સખી જોઈ રહ્યા, ક્યારે આવે જાદવકુલ દીપક રે સાસુએ પોખણું કીધા નેમને, વાલો મારો તોરણે ચઢાય રે પશુએ પોકાર કર્યો નેમને, ઉગારો વહાલા રાજિમતી કેરા કંથ રે નેમજીએ સાળાને પૂછીયું, શાને કાજે પશુ કરે પોકાર રે રાતે રાજુલ બેની પરણશે, પ્રભાતે દેશું ગૌ૨વના ભોજન રે નેમજીએ રથ પાછા વાળીયા, જઈ ચડ્યા ગિરિ ગુહા મોઝાર રે રાજુલ રૂવે છે મેલી ધ્રુસકે, રૂવે રૂવે દ્વારિકા નગરીના લોક રે
૧૦૦
...૩
...પ
.....
....
...૯
૧૦
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
જૈન તીર્થંકર બાવીસમાં, સહિયર કહે અવર ન મળે જોડ રે
....૧૧ હીરવિજય ગુરુ હીરલો, શ્રી લબ્ધિવિજય ગુણ ગાય રે
...૧૨ ૭. રહો રહો રે ચાદવ
(રાગ- બોલો બોલો રે શાલિભદ્ર) રહો રહા રે યાદવ ! દો ઘડીયાં, દો ઘડીયાં, દો ચાર ઘડીયાં – રહો રહો રે યાદવ! દો ઘડીયાં શિવાકાત મલ્હાર નગીને, ક્યુઠ ચલીએ હમ વિછડીયાં? યાદવવંશ વિભૂષણ સ્વામી ! તમે આધાર છો અડવડીયાં ...૧ તો બિન ઓરસે નેહ ન કીસે, ઔર કરનકી આખડીયાં ઈતને બીચ હમ છોડ ન જઈએ, હોત બુરાઈ લાકડીયાં...૨ પ્રીતમ પ્યારે ! નેહ કર જાનાં, જે હોત હમ શિર બાંકડીયાં હાથસે હાથ મિલાદ સાંઇ ! ફૂલ બિછાઉં સેજડીયાં...૩ પ્રેમકે પ્યાસે બહુત મસાલે, પીવત મધુરે સેલડીયાં સમુદ્ર વિજય કુલ તિલક નેમિકું, રાજુલ ઝારતી આખંડીયાં...૪ રાજુલ છોડ ચલે ગિરનારે, નેમ યુગલ કેવલ વરીયાં રાજિમતી પણ દીક્ષા લીની, ભાવનાં રંગ રણે ચડીયાં....૫ કેવલ લઈ કરી મુગતિ સિધાર, દંપતી મોહન વેલડીયાં શ્રી શુભવીર અચલ ભાઈ જોડી, મોહરાય શિર લાકડીયાં...૬
ht - કબરા માઇકલ વાપમ
૧૦૧
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
|| શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનના સ્તવનો ||
૧. (રાગ - આશાવરી) અબ મોહે, ઐસી આય બની ... શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વ જિનેશ્વર, મેરે તું એક ધની / ૧ // તુમ બિન કોઉ ચિત્ત ન સુહાવે, આવે કોડી ગુણી; મેરો મન તુજ ઉપર રસિયો, અલિ જિમ કમલ ભણી // ૨ // તુમ નામે સવિ સંકટ ચૂરે, નાગરાજ ધરણી; નામ જપું નિશિ વાસર તેરો, એ મુજ શુભ કરની || ૩ ||. કોપાનલ ઉપજાવત દુર્જન, મથન વચન અરની; નામ જપુ જલધાર તિહાં તુજ, ધારું દુઃખ હરની || ૪ ||. મિથ્યામતિ બહુ જન હૈ જગ મેં,પદ ન ધરત ધરણી; ઉનકો અબ તુજ ભક્તિ પ્રભાવે, ભય નહીં એક કણી // પ ]. સજ્જન નયન સુધારસ અંજન, દુર્જન રવિ ભરણી; તુજ મૂરતી નિરખે સો પાવે, સુખ જશ લીલ ધની || ૬ ||.
૨. (રાગ- પ્યારા... પાસજી હો લાલ) રાતા જેવાં ફુલડા ને, શામળ જેવો રંગ આજ તારી આંગી નો કાંઈ, રૂડો બન્યો છે રંગ, પ્યારા પાસજી તો લાલ, દીનથલ મુને નયણે નિહાળ / ૧ // જો ગી વાડે જાગતો ને, માતો ધિંગડમલ્લ | શામળ સો હામણો કાંઈ, જીત્યા આઠે મલ્લ || ૨ | તું છે મારો સાહિબો ને, હું છું તારો દાસ | આશા પૂરો દાસની કાંઈ, સાંભળી અરદાસ || ૩ || દેવ સઘળા દીઠા તે માં, એ ક તું અવલ | લાખેણું છે લટકું તાહરૂં, દેખી રીઝે દિલ || ૪ ||. કોઈ નામે પીરને, કોઈ નમે રામ | ઉદયરત્ન કહે પ્રભુજી, મારે તમારું કામ || ૫ ||
{ ૧૦૨)
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩. (રાગ - દરબારી) પ્યારો-પ્યારો રે, હો વહાલા મારા પાસ નિણંદ મને પ્યારો, તારો તારો રે, વહાલા મારા ભવનાં દુઃખડા વારો, કાશીદે શ વારાણસી નગરી, અશ્વસેન કુલ સોહિયે, પાર્થ જિગંદા વામાનંદા મારા વ્હાલા, દેખત જનમન મોહિયે / ૧ || છપ્પન દિક્યુમરી મલી આવે, પ્રભુજી ને હુલરાવે , થઈથઈ નાચ કરે મારા વ્હાલા, હરખે જિન ગુણગાવે | ૨ | કમઠ હઠ ગાલ્યો પ્રભુ પાર્થે, બળતો ઉગાર્યો ફણી નાગ, દીયો સાર નવકાર નાગકું, ધરણેન્દ્ર પદ પાયો || ૩ || દીક્ષા લઈ પ્રભુ કેવલ પાયો, સમવસરણ મેં સહાયો , દીયે મધુરી દેશના પ્રભુ, ચૌમુખ ધર્મ સુણાયો || ૪ || કર્મ ખપાવી શિવપુર જાવે, અજરામર પદ પાવે, જ્ઞાન અમૃતરસ ફરસે મારા વ્હાલા, જયોતિ સે જયોતિ મિલાવે // ૫ //
૪. (રાગ - તુમ હી મેરે મંદિર) તું પ્રભુ માહરો હું પ્રભુ તારો, ક્ષણ એક મુજને નાહી વિસારી, મહેર કરી મુજ વિનંતી સ્વીકારો, સ્વામી સેવક જાણી નિહાળો // ૧ // લાખ ચૌરાશી ભટકી પ્રભુજી, આવ્યો છું તારે શરણે હો જિનજી, દુર્ગતિ કાપો ને શિવ સુખ આપો, ભક્ત સેવકને નિજ પદ સ્થાપો . ર // અક્ષય ખજાનો પ્રભુ તારો ભર્યો છે, આપો કૃપાળુ મેં હાથ ધર્યો છે, વામાનંદન જગવંદન પ્યારો, દેવ અનેરામાં તેહિ જ ન્યારો || ૩ | પલ પલ સમરું નાથ શંખેશ્વર, સમરથ તારણ તુંહિ જિનેશ્વર, પ્રાણ થકી તું અધિકો વહાલો, દયા કરી મુજને નેહે નિહાળો || ૪ | ભક્ત વત્સલ તારૂ બિરૂદ જાણી, કેડ ન છોડું લે જો જાણી, ચરણોની સેવા, હું નિત્ય નિત્ય ચાહું, ઘડી ઘડી મનમાં હું ઉમા હું //પ છે
૧૦૩)
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાનવિમલ તુજ ભક્ત પ્રભાવે,ભવોભવના સંતાપ શમાવે, અમીય ભરેલી તારી મૂર્તી નિહાળી, પાપ અંતર ના લેજો પખાળી // ૬ II .
૫. (રાગ - તુમ હી મેરે...) તારા નયનાં રે પ્યાલા પ્રેમના ભર્યા છે. અમી છાંટના ભર્યા છે,દયા રસના ભર્યા છે. ૧૫ જે કોઈ તાહરી નજરે ચઢી આવે, કારજ તેહનાં તેં સફલ કર્યા છે | ૨ || પ્રગટ થઈ પાતાલથી પ્રભુ તે, જાદવના દુઃખ દૂર કર્યા છે || ૩ || પગપતિ પાવકથી ઉગાર્યો, જનમ મરણ ભય તેહના હાર્યા છે ! ૪ . પતિત પાવન શરણાગત તુંહી, દર્શન દીઠે મારા ચિતડાં ઠર્યા છે || ૫ | શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વ જિનેસર, તુજ પદ પંકજ આજથી ધર્યા છે || ૬ || જે કોઈ તુજને ધ્યાને ધ્યાવે, અમૃતસુખ તેણે રંગથી વર્યા છે || ૭ ||
ક. (રાગ-નગરી નગરી) સમય સમય સો વાર સંભારું, તુજશું લગની જોર રે મોહન મુજરો માની લીજો, યું જલધર પ્રીતિ મોરી રે / ૧ માહરે તન ધન જીવન તુંહી, એહમાં જૂઠ ન જાણો રે અંતરજામી જગજન નેતા, તું કિહાં નથી છાનો રે || // જેણે તુજને હિયડે નવિ ધાર્યો, તાસ જનમ કુણ લેખે રે કાચે રાચે તે નર મુરખ, રતનને દૂર ઉવેખે રે || ૩ ||
૧૦૪ )
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુરતરુ છાયા મૂકી ગહરી, બાઉલ તલે કુણ બેસે રે તાહરી ઓલગ લાગે મીઠી, કિમ છોડાયે વિશેષે રે || ૪ || વામાનંદન પાસ પ્રભુજી, અરજી ચિત્તમાં આણો રે રૂપ વિબુધનો મોહન પભણે, નિજ સેવક કરી જાણો રે / ૫ //
o. (રાગ - આશાવરી) અખિયાં હરખણ લાગી, હમારી અખિયાં હરખણ લાગી ! દરિસણ દેખત પાસ જિગંદકો, ભાગ્ય દશા અબ જાગી ૧ //. અકલ અરૂપી ઓર અવિનાશી, જગજનને કરે રાગી || ૨ |. શરણાગત પ્રભુ તુમ પદ પંકજ, સેવના મુજ મન જાગી // ૩ // લીલાલહેર દે નિજ પદવી, તુમ સમ કો નહી ત્યાગી || ૪ ||. વામાનંદન ચંદનની પરે, શીતલ તે સો ભાગી | ૫ || જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ ધ્યાન ધરતા, ભવ ભવ ભાવઠ ભાંગી // ૬ .
૮. (રાગ - ટીલડી રે..) કોયલ ટહુકી રહી મધુબનમેં,પાર્થ શામળીયા, વસો મેરે દિલમે કાશી દેશ વાણારસી નગરી, જન્મ લીયો પ્રભુ ક્ષત્રિયકુલમેં ૧ /
બાલપણાંમાં પ્રભુ અભુત જ્ઞાની, કમઠકો માન હર્યો એક પલમે | ૨ | નાગ નિકાલા કાષ્ઠ ચિરાકર, નાગકું સુરપતિ કીયો એક છીન મેં // ૩ // સંયમ લઈ પ્રભુ વિચારવા લાગ્યા, સંયમે ભીંજ ગયો એકજ રંગ મેં || ૪ || સમેતશિખર પ્રભુ મોક્ષે સિધાવ્યા પાર્શ્વજીકો મહિમા તીન ભુવન મેં ૫ // ઉદયરતન કી એ હી અરજ હૈ. દિલ અટક્યો તોરા ચરણ કમલ મેં | ||
( ૧૦૫
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
--- ૯. (રાગ - ચમન કલ્યાણ) જય! જય! જય! જય! પાસ નિણંદ ! અંતરિક્ષ પ્રભુ ! ત્રિભુવન તારન! ભવિક કમલ ઉલ્લાસ દિણંદ / ૧ / તેરે ચરણ શરણ મેં કીનો, તુમ બીન કુણ તોડે ભવફંદ ? પરમ પુરૂષ પરમારથ-દર્શી, તું દિયે ભવિકકું પરમાનંદ || ૨ // તું નાયક તું શિવસુખ-દાયક, તું હિતચિંતક તું સુખકંદ, તે જનરે જન તું ભવભંજન તું કેવલ કમલા ગોવિંદ // ૩ //. કોડી દેવ મિલકે કર ન શકે, એક અંગૂઠ રૂપ પ્રતિછંદ, ઐસો અદ્ભુત રૂપ તિહારો, બરસત માનું અમૃતકો બુંદ છે જ ! મેરે મન મધુકર કે મોહન, તુમ હો વિમલ સદલ અરવિંદ, નયન ચકોર વિલાસ કરત હૈ, દેખત તુમ મુખ પૂરનચંદ // પ / દૂર જાવે પ્રભુ તુમ દરિશનસે, દુખ દોહગ દારિદ્ર અઘદંદ, વાચક જસ કહે સહસ ફલતે હૈ, જે બોલે તુમ ગુન કે વૃંદ // ૬ /
૧૦. (રાગ - કડખા). પાસ શંખેશ્વરા સાર કર સેવકા, દેવ ! કાં એવડી વાર લાગે ? કોડી કર જોડી દરબાર આગે ખડા, ઠાકુરા ચાકુરા માન માગે // ૧ // પ્રકટ થા પાસજી, મેલી પડદો પરો, મોહ અસુરાણને આપ છોડો, મુજ મહિરાણ મંજુષમાં પેસીની, ખલકના નાથજી બંધ ખોલો // ૨ // જગતમાં દેવ જગદીશ તું જાગતો, એમ શું આજ જિનરાજ ઊંઘે ? મોટા દાનેશ્વરી તેહને દાખીએ, દાન દે જેહ જગ કાલ સુંઘે // ૩ /I, ભીડ પડી જાદવા જોર લાગી જરા, તતક્ષણે ત્રીકમે તુજ સંભાર્યો, પ્રકટ પાતાલથી પલકમાં તે પ્રભુ, ભક્ત જન તેહનો ભય નિવાર્યો // ૪ ll | આદિ અનાદિ અરિહંત તું એક છે,દીનદયાલ છે કોણ દૂજો ? ઉદયરત્ન કહે પરગટ પ્રભુ પાસજી, પામી ભયભંજનો એહ પૂજો // ૫ //
૧૦૬ )
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
દાદા ગુરૂદેવ જગપૂજ્ય, શાસ્ત્રવિશારદ, જૈનાચાર્ય સ્વ. શ્રી શ્રીમદ્ વિજય ધર્મસૂરીશ્વરજી (કાશીવાળા) મહારાજ
એ આ સ્તવનની રચના કરી છે.
શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનું સ્તવન II ૧૧. (રાગ - વિહરમાન ભગવાન સુણો મુજ વિનતિ) શ્રી શંખેશ્વર પાસ, સુણો મુજ વિનંતિ, આવ્યો છું હું આજે, આશા મોટી ધરી; લાખ ચોરાશી જીવાયોનિ માંહે ભમ્યો, તે માં હે મનુષ્ય જન્મ, અતિ દોહિલો | ૧ || તે પણ પૂરવ પુન્ય, પ્રભાવે અનુભવ્યો, તો પણ દેવગુરૂને, ધર્મ ન ઓળખ્યો; શું થાશે પ્રભુ મુજ, તુજ કરૂણા વિના, રઝળ્યો રાંકની પેરે, પામ્યો વિટંબના. | ૨ | ન દીધું શુદ્ધ દાન, સુપાત્રે ભાવથી, ન પાળ્યું વળી શિયલ, વિટંખ્યો કામથી; તપ તપ્યો નહી કોઈ, આતમને કારણે, શું ઝાઝું કહું નાથ, જાવું નરકને બારણે. || ૩ || કીધાં જે મેં કુકર્મ, જો હું વિવરી કહું, તો લાગે બહુ વાર, ભજન ક્યારે કરું; પૂર્વ વિરાધક ભાવથી, ભાવ ન ઉલ્લસે, ચારિત્ર ડોળ્યું નાથ, કરમ મોહની વશે. | | ક્ષણ ક્ષણમાં બહુ વાર, પરિણામની ભિન્નતા, તે જાણો છો મહારાજ, મારી ચંચલતા; નહીં ગુણનો લવલેશ, જગત ગુણી કહે, તે દેખી મન મારૂં હરખે, અતિ ગહ ગહે. | ૫
( ૧૦૭
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
=
====
===
=====
==
=
=
=
=
==
=
===
======
થયુ મુજ દર્શન આજે અતિ ભલું, પૂરવ પુણ્ય પ્રભાવે કલ્પવૃક્ષ ફળ્યું; માગું દીન દયાળ ચરણો ની સેવના, હો વૃદ્ધિ ધર્મની ભવો ભવ ભાવના / ૬ /
૧૨.(રાગ-લોકગીત) અંતરમી સુણ અલવેસર, મહિમા ત્રિજગ તમારો સાંભળીને હું આવ્યો તીરે, જનમ મરણ દુઃખ વારો સેવક અરજ કરે છે રાજ! અમને શિવસુખ આપો આપો આપો ને મહારાજ, અમને મોક્ષ સુખ આપો . ૧ || સહુ કોના મન વાંછિત પૂરો, ચિંતા સહુની ચૂરે એહવું બિરૂદ છે રાજ! તમારૂ, કેમ રાખો છો દૂરે ૨ / સેવકને વલવલતો દેખી, મનમાં મહેર ન ધરશો કરૂણા સાગર કેમ કહેવાશો? જો ઉપકાર ન કરશો / ૩ // વટપટનું હવે કામ નહીં છે, પ્રત્યક્ષ દર્શન દીજે ધુંવાડે વીજૂ નહીં સાહિબ, પેટ પડ્યા પતિજે || ૪ || શ્રી શંખેશ્વર મંડન સાહીબ, વિનતડી અવધારો કહે જિનહર્ષ મયા કરી મુજને, ભવસાગરથી તારો ૫ /
૧૩. (રાગ - શીવરંજની, કેદારો, દરબારી) દર્શન કી હૈ પ્યાસી અંખિયા દર્શન કી હૈ પ્યાસી પુરિસાદાની પાર્થ તુમારી, સુરનર જનતા દાસી આશાપૂરણ તું અવનીતલે, સુરતરૂ ને સં કાશી // ૧ // નિરાગી શું રાગ કરતા હોવત જગમેં હાંસી એક પખો જે નેહ ચલાવે, દીયો તેહને શાબાસી / ૨ // અજર અમર અકલંક અનંત ગુણ, આપ ભયે અવિનાશી કારજ સકલ કરી સુખ પાયો, અબ ક્યું હોત ઉદાસી / ૩ //
( ૧૦૮
ન
રાય - રાજ
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
તું પુરુષોત્તમ પરમ પુરુષ હૈ, જગમેં તું જીત કાશી જગથી દૂર રહ્યો મુજ ચિત્ત, અંતર ક્યું કર જાની || ૪ | વામાનંદન વંદન તુમચા, કરતે શુભ મતિ વાસી જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ ચરણ પસાથે, સમકિત લીલ વિલાસી
૧૪. (રાગ - ચમન કલ્યાણ) શંખે શ્વર પ્રભુ પાસ ગમે રે || 1 || પ્રહ ઉઠી પ્રભુ મુખડું દીઠે મુખડુ દીઠે પ્રભુ દુ:ખડું શમે રે || ૨ |. ચિંતામણી પરે કામિત પૂરે કામિત પૂરે, દુઃખ ખમે રે | ૩ || ત્રિભુવન નાયક, શિવસુખ દાયક શિવસુખ દાયક, કામ દમે રે | ૪ || પામી અમૃત ભોજન કકસ ભોજન કુક્સ કોણ જમે રે ? || ૫ | સાહીબ સુરતરૂ સરીખો પામી સરીખો પામી, કોણ નમે રે || ૬ | મિથ્યા મુકી પ્રભુ મુજ મન રાચે મુ જ મન રાચે શુદ્ધ ધરમે રે || ૭ || ન્યાય સાગર પ્રભુ અહનિશ ચરણે અહનિશ ચરણે શીશ નમે રે || ૮ ||.
૧૫. (રાગ - ભૈરવી) હે પ્રભુ પાર્થ ચિંતામણી મેરો,
મિલ ગયો હીરો, મિટ ગયો ફેરો, તું પ્રભુ મેરો, મેં પ્રભુ તેરો, દર્શન દેખત પારસ કેરો તેરો હૈ યે સુંદર ચહેરો, નામ જપું નિત્ય તેરો / ૧ /
( ૧૦૯)
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રીત બની અબ-ભુશું પ્યારી, મહિમા તુમ્હારી ન્યારી ન્યારી તુમ પર જાવું વારી વારી, જૈ સે ચંદ ચકો રો | ૨ || આનંદ ઘન પ્રભુ ચરણ શરણ હૈ, દૂર કરો યે જનમ મરણ છે ભાવ ભક્તિ કા ધરણ ભરણ હૈ,દીયો મોહે મુક્તિ કો ડેરો // ૩ //
૧૬. (રાગ - ભીમપલાસ). ઐસી કરો બકસીસ, પ્રભુ મેરે | ૧ // દ્વાર દ્વારનપે મેં નહી ભટકું, નમાલ ન કિસી સીસ || ૨ ||. શુદ્ધ આતમ કલા ઘટ પ્રગટે, ઘટે રાગ અર રીસ || ૩ || મોહ ફાટક ખુલે છીનમેં, રમે ગ્યાન અધીસ || ૪ || તમ અજાઈબ પાસ સાહીબ, જગપતી જગદીશ || ૫ /. ગુણ વિલાસ કી આસા પૂરો, કરો આપ સરીસ || ૬ ||
૧૦. (રાગ - નગરી નગરી) શેરીમાં હે રમતા દીઠા, પાર્શ્વ કુમાર નાનડીયાજી રૂમઝુમ રુમઝુમ શુગરી વાગે, હાથે ઉછાળે દડિયાજી પુનમચંદ્ર સમુ મુખડું મલકે, આંખલડી અણિયારીજી // ૧ // કમલતાલ તણી પરે સાહેલડી. આંગળીઓના ફલીયાજી શિર પર ટોપી સોહે અણીયારી,કાને કુંડલ વાંકડીયાજી || ૨ | હૈયે અનુપમ હાર બિરાજે, કેડે કંદોરો જડીયાજી મા મા કહેતા ઓઢણી તાણે, ઇંદ્રાણી કેડે ચઢીયાજી || ૩ || સવેરે ઉઠી નિશાળે જાવે, હાથમેં પાટી ખડીયાજી ઈન્દ્ર તણા સંશયને ટાળે, સર્વે શાસ્ત્ર આવડીયાજી || ૪ || શેરી માં હે હરતા ફરતા, પીવે રસ શેલડીયાજી સરખે સરખી ટોળી મળીને, વહેચે છે સુખડીયાજી ૫ // પાર્શ્વ પ્રભુ જમ્યા જિન વેળા, અમૃત છે ચૌઘડીયાજી આનંદઘન પ્રભુ એણી પરે બોલે, આછા ભાગ ઉઘડીયાજી || ૬ ||
+ ૧૧૦
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮. (રાગ-અષ્ટમી સ્તવન) ચિત્ત સમરી શારદા માય રે, વળી પ્રણમું નિજ ગુરૂ પાય રે ! ગાઉં ત્રેવીશમાં જિનરાય,વ્હાલાજીનું જન્મ કલ્યાણ ગાઉં રે સોના રૂપા ને ફુલડે વધાવું, થાળ ભરી ભરી મોતીડે વધાવું
વ્હાલાજીનું જન્મ કલ્યાણક ગાવું રે || | કાશી દેશ વારાણસી રાજે રે, અશ્વસેન છત્રપતિ છાજે રે,
રાણી વામા ગૃહીણી સુરાજે છે. હાલાજી ) || ૨ | ચૈત્ર વદ ચૌથે તે ચવીયા રે,વામાં માતા કુખે અવતરીયા રે,
અજુઆવ્યા એહના પરિયા ને વ્હાલાજી ) || ૩ || પોષ વદી દશમી જગભાણ રે, હુઓ પ્રભુજીનો જન્મ કલ્યાણક રે,
વીશસ્થાનક સુકૃત કમાણ | વ્હાલાજી ) || ૪ || નારકી નરકે સુખ થાવે રે, અંતર મુહૂર્ત દુઃખ જાવે રે,
એ તો જન્મ કલ્યાણક કહાવે // વ્હાલાજી ૦|| ૫ // પ્રભુ ત્રણ ભુવન શિરતાજ રે, તમે તરણતારણ જહાજ રે.
કહે “દીપ વિજય” કવિરાજ | વ્હાલાજી ૦|| ૬ |
૧૯. (રાગ-પ્રભુ તારું ગીત) ૐ નમો પાર્થપ્રભુ પદજે રે લોલ, વિશ્વ ચિંતામણી રત્ન રે, ૐ હ્રીં ધરણેન્દ્ર પદ્માવતી, વૈરોટ્યા કરો મુજ યત્ન રે...// ૧ // અબ મોહે શાંતિ તુષ્ટિ મહા, પુષ્ટિ વૃતિ કીર્તિ વિધાયિ રે, 3ૐ હી અક્ષર શબ્દથી, આધિ વ્યાધિ સવિ જાય રે.. / ર || ૐ અસિઆઉસા નમો નમ: તું મૈલોક્યનો નાથ રે, ચોસઠ ઇંદ્રો ટોળે મળી, સેવે જોડી પ્રભુ હાથ રે... | ૩ | ૐ હ શ્રી પ્રભુ પાર્શ્વજી, મૂળના મંત્રનું બીજ રે, પાર્શ્વપ્રભુજીના નામથી, આય મિલે સવિ ચીજ રે... || ૪ ||
-
-
-
(
૧ ૧ ૧.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
ૐ અજીતા વિજયાં તથા, અપરાજીયા જયાદેવી રે, દશ દિશિપાલ ગ્રહ યક્ષએ, વિદ્યાદેવી પ્રસન્ન હોય તેવી રે... || ૫ |. ગોડી પ્રભુ પાસ ચિંતામણી, થંભણો અહિછત્તો દેવ રે, જગવલ્લભ તું જગે જાગતો, અંતરિક વરકાણો કરું સેવ રે... // ૬ // શ્રી શંખેશ્વરપુર મંડણો, પાર્શ્વ જિન પ્રણત તરૂકલ્પ રે, વારજો દુષ્ટના વંદને,સુજસ સૌભાગ્ય સુખ કલ્પ રે...// ૭ ||
૨૦. (રાગ - વંદના...) ભેટીયે ભેટીયે ભેટીયે રે, મનમોહન જિનવર ભેટીયે || ૧ / શ્રી શંખેશ્વર પાસ જિનેશ્વર,પૂજી પાતિક મેટીયે રે / ૨ /. જાદવની જરા જાસ વણથી, નાઠી એક ચપેટીયે રે || ૩ || આશ ધરીને હું પણ આવ્યો, નિજ કર પીઠ થપેટીયે રે // ૪ / ત્રણ રત્ન આપો ક્યું રાખું, નિજ આતમની પેટીયે રે || ૫ | સાહીબ સુરતરૂ સરીખો પામી, ઔર કુણ આગળ લેટીયે રે ૬ // પદ્મવિજય કહે તુમ ચરણ સે, ક્ષણ એક ન રહ્યું છેટીયે રે || ૭ ||
૨૧. (રાગ - અખંડ સૌભાગ્યવતી...) તમે બોલો બોલોને પારસનાથ, બાળક તમને બોલાવે,
આખડી ખોલો ને એક વાર બાળક...૧ મારા કરેલા કર્મો આજે રે નડ્યા, મારા અવળા તે લેખો કોણે રે લખ્યા, મારા પૂર્વના પ્રગટ્યાં છે પાપ;... ૨ કિંઠ સુકાય મુખેથી બોલાતું નથી, શ્વાસ રૂંધાય આંખે થી દેખાતું નથી, હું તો રહું છું હૈયાના ભાર... ૩ મારી આશાનો દિપક બુઝાઈ ગયો, ચારે કોર અંધકાર છવાઈ ગયો, મારા જીવનમાં પડી છે હડતાલ;... ૪
૧૧ ૨
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગયા,
પોઢી આવી દયા, વિશ્રામ;
તમે શાંતિની ગોદમાં મને તરછોડી જતાં ન હવે ક્યાં સુધી કરશો તારા વિના આંસુ હવે કોણ લું છે, તારી ભક્તિના ભાવ ૨ે કોણ પૂછે, વીર વિજયના પ્રાણ આધાર;
૨૨. (રાગ દેખી શ્રી પાર્શ્વતણી) પાસ જિણંદા, વામાજી નંદા તુમ પર વારી જાવું ઘોલ ઘોલ રે... હે, દરવાજે તેરે ખોલ ખોલ રે... ।। ૧ ।।
દૂર દૂર સે, લંબી સફર સે હમ દર્શન આયે તોલ તોલ રે... || ૨ ||
પૂજા કરૂંગા, ધૂપ ધરૂંગા ફૂલ ચઢાઉંગા મોલ મોલ રે... || ૩ || તું મે૨ા ઠાકર, મૈં તેરા ચાકર એક બાર મુજસું બોલ બોલ રે... II ૪ II
શંખેશ્વર મંડન, સુંદ૨ મૂરત મુખડું તે ઝાકમ ઝોલ ઝોલ રે... ।। ૫ ।
રૂપ વિબુધનો, મોહન પભણે રંગ લાગ્યો ચિત્ત ચોલ ચોલ રે...|| ૬ ||
પ
૨૩. (રાગ - કડખા)
તાર મુજ તાર મુજ તાર ત્રિભુવન ધણી, પાર ઉતાર સંસાર સ્વામી,
પ્રાણ તું ત્રાણ તું શરણ આધાર તું,આતમા રામ મુજ તું હી સ્વામી... ।। ૧ ।।
તું હી ચિંતામણી, તું હી મુજ સુરતરુ,કામઘટ કામધેનું વિધાતા, સકલ સંપત્તી કરે, વિકટ સંકટ હર, પાસ શંખેશ્વરો મુક્તિ દાતા... | ૨ ||
૧૧૩
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
પુણ્ય ભરપૂર અંકુરમુંજ જાગીયો, ભાગ્ય સૌભાગ્ય મુખ નૂર વાધ્યો, સકલ વાંછિત ફલ્યો, મારો દિન વલ્યો, પાર્થ શંખેશ્વરો દેવ લાધ્યો / ૩ // મૂર્તિ મનોહારિણી, ભવજલધિ તારિણી, નિરખત નયન આનંદ હુઓ, પાર્થ પ્રભુ ભેટીયા, પાતિક મેટીયા, લેટીયા તાહરે ચરણે જુઓ... | ૪ || ધન્ય વઢિયાર શંખેશ્વર નારી, ધન્ય પાર્શ્વપુરી નયરી નૌકા, ધન્ય તે ધન્ય તે, ધન્ય કૃત પુણ્ય તે, પાસ પૂજે સદા દેવલોકા... // પ ! પાસ તું મુજ ધણી પ્રીતી મુજબની ઘણી, વિબુધવનયવિજય ગુરુ વખાણી, મુક્તિપદ આપજો, આપ પદ થાપજો, જયવિજય આપનો ભક્ત જાણી... // ૬ //
૨૪. (રાગ - વંદના વંદના...) પાસકી પાસકી પાસકી રે, વારી જાવું રે ચિંતામણી પાસકી રે // ૧ // નરક નિગોદમાં બહુ દુઃખ પામ્યો, ખબર લીનો નહીં દાસકી રે / ૨ // ભમત ભમત તોરે ચરણે આવ્યો, ઘો સેવા પદ આપકી રે || ૩ | અબહી ટેડી ગતિ ન છોડ, લાગી સૂરત પર આસકી રે || ૪ || દિલકે રમણ તું દિલહી જાણે, ક્યાં કહું વચન વિલાસ કી રે // ૫ // અખય ચિદાનંદ અમૃત લીલા, દેઈ કરો ગુણ રાસ કી રે || ૬ ||
૨૫. ઓલગડી અવધારો
(રાગ- હે ત્રિશલાના જાયા...) શ્રી શંખેશ્વર અલવેસર તારી, આશ ધરી હું આવ્યો...(૨) સેવક સાર કરો હવે સાહેબ, ચિંતામણિ મેં પાયો
ઓ લગડી અવધારો, આશ ધરી હું આવ્યો...૧ દેવ ઘણા મેં સેવ્યાં પહેલા, જિહાં લગી તું નવિ મળીયો (૨) હવે ભવાંતર પણ હું તેહથી, કિમહી ન જાઉં છલીયો.... ૨
H
૧
૧
૪
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
અતિશય જ્ઞાનાદિક ગુણ તાહરો, દીસે છે પ્રભુ જેહવો (૨) સૂરજ આગળ ગ્રહ ગણ દીપે, હરીહર દીસે તેહવો....૩
કલિયુગે પ્રગટ તુજ પરચો, દેખું વિઘ્ન મોઝાર (૨) પુરિસાદાની પાર્શ્વ જિનેશ્વર, બાહ્ય ગ્રહીને તારો....૪
પુષ્કરાવર્ત ઘનાઘન પામી, ઓર છિલ્લર નવિ યાચું (૨) કામકુંભ સાચો પામીને, કુણ કરે ચિત્તને કાચું.પ
જરા નિવા૨ી, જાદવ કેરી, સુરનર વ૨ સહુ પૂછ્યા (૨) પાર્શ્વજી પ્રત્યક્ષ દેખત દર્શન, પાપ મેવાસી ધ્રુજયા..૬
સો વાતે એક વાતડી જાણો. સેવક પાર ઉતારો (૨) પંડિત ઉત્તમ વિજયનો સેવક, રામવિજય જયકારો...૭ ૨૬. પાર્શ્વ શ્રી શંખેશ્વરા
(રાગ : ચાંદ કી દીવાર ન તોડી)
પાર્શ્વ શ્રી શંખેશ્વરા હો તારે દ્વારે આવ્યો છું ભાવ ભરેલા હૃદયે સ્વામી, ભક્તિ ભેટણું લાવ્યો છું...(૧) મારું મારું કરતાં રહીને, જનમ જનમ ખોવાના છે તારા શરણે આવીને પ્રભુ, પાપ મેલ ધોવાના છે...(૨) ગુણથી ભરેલો નાથ તું છે, હું અવગુણથી ભરેલો છું જેવો સમજે તેવો સ્વામી, તારી આણા વરેલો છું...(૩) કોણ મૂકી કલ્પવેલી, આંક ધતૂરા ને ગ્રહે કોણ તજે ચિંતામણીને, કાચ કટકા સંગ્રહે...(૪) શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વ મુજને, પૂરવ પુણ્યોદયે મળ્યા નય ભવોભવ દાસ તાહરો, મનના મનોરથ સવિ ફળ્યા...(૫)
૧૧૫
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
-૨૦. શંખેશ્વરા સાહિબ સાચો.
(રાગઃ મહાવીર પ્રભુ ઘેર આવે એ દેશી) નિત્ય સમરૂં સાહિબ સયણાં, નામ સુણતા શીતલ શ્રવણાં, જિન દરિસર્ણ વિકસે નયણાં, ગુણ ગાતાં ઉલ્લસે વયણાં રે, શંખેશ્વર સાહિબ સાચો, બીજાનો આસરો કાચો રે....૧ દ્રવ્યથી દેવ દાનવ પૂજે, ગુણ શાંત રૂચિપણું લીજે અરિહાપદ પજજવ છાજે, મુદ્રા પદ્માસન રાજે રે... ૨ સંવેગે તજી ઘરવાસો, પ્રભુ પાર્શ્વના ગણધર થાશો, તવ મુક્તિપુરીમાં જાશો, ગુણિલોકમાં વયણે ગવાશો રે....૩ એમ દામોદર જિનવાણી, આષાઢી શ્રાવકે જાણી, જિન વંદી નિજ ઘેર આવે, પ્રભુ પાર્શ્વની પ્રતિમા ભરાવે..૪ ત્રણ કાલ તે ધૂપ ઉખેવે, ઉપકારી શ્રી જિન સેવે, પછી તેહ વૈમાનિક થાવે, તે પ્રતિમા પણ તિહાં લાવે રે....૫ ઘણા કાલ પૂજી બહુમાને, વળી સૂરજ ચંદ્ર વિમાને, નાગલોકના કષ્ટ નિવાર્યા, જ્યારે પાર્શ્વ પ્રભુજી પધાર્યા રે...૬ યદુ સેન રહ્યો રણ ઘેરી, જીત્યા નવિ જાયે વૈરી, જરાસંધે જરા તવ મેલી, હરિ બલ વિના સઘળે ફેલી રે....૭ ને મીશ્વર ચોકી વિશાલી, અઠ્ઠમ કરે વનમાલી, તૂઠી પદ્માવતી બાલી, આપે પ્રતિમા ઝાકઝમાલી રે....૮ પ્રભુ પાર્શ્વની પ્રતિમા પૂજી, બળવંત જરા તવ ધ્રુજી, છંટકાવ હવણ-જલ જોતી, જાદવની જરા જાય રોતી રે....૯ શંખ પૂરી સહુને જગાવે, શંખેશ્વર ગામ વસાવે, મંદિરમાં પ્રભુ પધરાવે, શંખેશ્વર નામ ધરાવે રે....૧૦ રહે જે જિનરાજ હજૂર, સેવક મનવાંછિત પૂરે, એ પ્રભુજીને ભેટણ કાજે, શેઠ મોતીભાઈને રાજે રે....૧૧
૧૧૬ )
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
નાના માણેક કેરા નંદ, સંઘવી પ્રેમચંદ વીરચંદ, રાજનગરથી સંઘ ચલાવે, ગામો ગામના સંઘ મિલાવે રે..૧૨ અઢાર અઠ્ઠોતેર વરસે, ફાગણ વદી તેરસ દિવસે, જિન વંદી આનંદ પાવે, શુભવીર વચન રસ ગાવે રે. ૧૩ ૨૮.પ્યારો પારસનાથ પુજાઓ રસિયા (રાગ : મારા સાહિબાની પાઘડીએ) પ્યારો પારસનાથ પુજાઓ રસીયા...પ્યારો... પારસનાથ કે શિરપર સોહે, જડિત મુગટ ફણિ ઉલ્લેસીયા...૧ કેશ૨મેં પ્રભુ પાર્શ્વ શંખેશ્વર,
વસીયા...૨
રહે ગરકાવ મેરે દિલ ચિહું દિશિ દિપક જયોતિ બિ૨ાજે, પાપ તિમિર તો જાય ખસીયા...૩
વઢિયા૨ દેશમેં તીકો એ સાહિબ,
લીઇ તીન ભુવન કો જે તરીયા..૪ યદુકુલકી જેણે જરા
નિવારી,
કમઠ કઠોર કો મદ
ધસીયા...પ
જગપતિએ
જીનરાજને
જોતાં,
મે ૨ે નેન કમલ દોનું
હસીયા...૬
ઉદયરતન
ચા પ્રભુને
સંધ આવે
બહુ
૧૧૭
નમવા,
ધસમસીયા....૭
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૨૯. શ્રી પાસજી પ્રગટ પ્રભાવી
(રાગ : એ મેરે વતન કે લોગો). શ્રી પાસજી પ્રગટ પ્રભાવી, તુજ મૂરતિ મુજ મન ભાવી રે, મનમોહના જિનરાયા, સુરનર કિન્નર ગુણ ગાયા રે જે દિનથી તુજ મૂરતિ દીઠી, તે દિનથી આપદા નીઠી રે...૧ મટકાનું મુખ સુપ્રસરા, દેખત રીઝે ભવિ મ રે, સમતા રસ કેરાં કચોલાં, નયણાં દીઠે રંગરોલાં રે.... ૨ હાથે ન ધરે હથિયાર, નહિ જપમાલાનો પ્રચાર રે, ઉત્સગે ન ધરે વામી, તેહથી ઉપજે સવિ કામા રે..૩ ન કરે ગીત નૃત્યના ચાલા, એ તો પ્રત્યક્ષ નટના ખ્યાલા રે, ન બજાવે આપે વાજાં, ન ધરે વસ્ત્ર જીરણ સાજા રે....૪ ઈમ મૂરતિ તુજ નિરૂપાધિ, વીતરાગપણે કરી સાધી રે, કહે માનવિજય ઉવઝાયા, મેં અવલંવ્યા તુજ પાયા રે...૫
૩૦ સુણો પાર્થ જિનેશ્વર સ્વામી
(રાગ: એ મેરે વતન કે લોગો) સુણો પાર્થ જિનેશ્વર સ્વામી, અલવેસર અંતરયામી, હું તો અરજ કરૂં શિરનામી, પ્રભુ સાથે અવસર પામી, હો સ્વામી, તારો તારો પ્રભુજી મને તારો..૧ મુજને ભવસાગર તારો, ચિહું ગતિના ફેરા વારો, કરૂણા કરી પાર ઉતારો, એ વિનંતિ મનમાં ધારો...૨ સંસારે સાર ન કાંઈ, સાચો એક તું હી સખાઈ, તે માટે કરી થિરતાઇ, મેં તુજ ચરણે લય લાઈ....૩ તારક તું જગત પ્રસિદ્ધો, પહેલા પણ તેં જસ લીધો, તુજ સેવકને શિવસુખ દીધો, એક મુજ અંતર શું કીધો....૪
( ૧૧૮ ;
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઈમ અંતર તે ન કરવો, સેવકને શીવસુખ દેવો, અવગુણ પણ ગુણ કરી લેવો, હેત આણી બાહ્ય ગ્રહેવો....૫ તારો સેવક ચૂકે કોઈ ટાણે, પણ સાહીબ મનમાં ન આણે, નિજ અંગીકૃત પરમાણે, પોતાનો કરી ને જાણે....૬ તું ત્રિભુવનનાથ કહેવાયો, ઈમ જાણીને જિનરાય, ઘો ચરણ સેવા સુપસાય, જિમ હંસ રતન સુખ થાય...૭
૩૧. આઈ બસો... આઈ બસો ભગવાન મેરે મન આઈ બસો ભગવાન, મૈ નિર્ગુણી ઇતના માગતા હું, થાયે મેરા કલ્યાણ ....૧ મેરે મન કી તુમ સબ જાનો, ક્યાં કરૂં આપસે ખ્યાન, વિશ્વ હિતેષી દિન દયાળું, રખીયે મુજ પર ધ્યાન ...૨ ભોગાધિન હોવત મન મેલું, બિસરી તુમ ગુણ ગાન, વહાંસે છોડાવો હૃદયે આઈ, અરિભંજક ભગવાન ....૩ આપ કૃપાસે તર ગયે કેઈ, રહ ગયા મે દર્દવાન, નિગાહ રખકે નિર્મલ કીજે, ધનવંતરી ભગવાન . ૪ શ્રી શંખેશ્વર પાર્થ જિનેશ્વર, દીજિયે તુમ ગુણ ગાન, ઇન્ડિ સહારે “ચિદ ઘન” દેવા, બનુંગા આપ સમાન....૫
૩૨.પાસ પ્રભુ રે પાસ પ્રભુ રે ! તુમ હમ શિરકે મોર..... જો કોઈ સિમરે શંખેશ્વર પ્રભુ રે, હારેગા પાપના ચોર. પાસ) ૧ તું મનમોહન ચિદઘન સ્વામી, સાહેબ ચંદ ચકોર. પાસ) ૨ હું મન વિકસે ભવિજન કેરો, કાઠેગા કર્મ હીંડોર. પાસ૦ ૩ તુમ મુજ સુનેગા દીલકી બાતાં, તારોગે નાથ ખરો. પાસ૦ ૪ તું મુજ આતમ આનંદ દાતા, ધ્યાતા હું તમરા કિશોર. પાસ) ૫
= ૧૧૯ -
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩.અજબ બની હૈ અજબ બની હૈ મૂરતી જિનકી, ખૂબ બની રે સૂરત પ્રભુકી. અ૦ ૧ નીરખત નયનથી ગયો ભય મારે, મિટ ગઈ પલકમેં મૂઢતા મનકી અવર અંગ અનોપમ અંગિયા ઓપે, ઝગમગ જ્યોતિ જડાવ રતનકી. અ૦૩ પ્રભુકી મહેર નજર પર વારું, તન મન સબ કોડા કો ડી ધનકી. અO ૪ અહનિશ આણ વહે સુરપતિ શિર, મનમોહન અશ્વસેન સુતનકી અપ ઉદયરત્ન પ્રભુ પાસ શંખેશ્વર, માન લીજો ખિદમત સબ દીનકી. અ૭૬
૩૪. કૃપા કરો શંખેશ્વર સાહિબ કૃપા કરો શંખેશ્વર સાહિબ, ગુણધામી, અંતરયામી શંખેશ્વર પુર માંહે બિરાજે, છાજે તખત પર શિવગામી...૧ આનંદ પદ દાયક નાયક, પરમ નિરંજન ધનનામી...૨ તુ અવિનાશી સહેજ વિલાસી, જિતકામી ધ્રુવપદરામી...૩ પરમ જયોતિ પરમાતમ પૂરણ, પૂરણાનંદ મય સ્વામી...૪ પ્રગટ પ્રભાકર ગુણમણી આગર, જગજનના છો વિસરામી...૫ કાલ અનાદિ આનંદે સાહિબ, તેમ મુરત હુ પુણ્ય પામી...૬ અબ ઘો અમૃત પદ સેવા, રંગ કહે શિરનામી.. ૭
૩૫. સુખદાઈ રે સુખદાઈ..... . (રાગ : પ્રભાતી...) સુખદાઈ રે સુખદાઈ, રે દાદો પાસજી સુખદાઈ ...૧ ઐસૌ સાહિબ નહી કો જગમેં, સેવા કીજે દિલ લાઈ ...૨ સબ સુખદાયક એહી જ નાયક, એહી સાયક સુસહાઈ કિંકર કુ કરે શંકર સરીખો, આપે આપની કુકરાઈ...૩
{ ૧૨૦
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
મંગલ રંગ વધે પ્રભુ દયાને, પાપવેલી જાયે કરમાઇ શીતલના પ્રગટે ઘટ અંતર,મીટે મોહકી ગ૨માઇ...૪ કહા કરૂ સુર તરૂ ચિંતામણી કું, જો મેં પ્રભુ સેવા પાઇ શ્રી જસવિજય કહે દર્શન દેખ્યો, ઘર અંગન નવ નિધિ આઈ...૫ ॥ શ્રી મહાવીર સ્વામી ભગવાનના સ્તવનો II ૧. (રાગ - પ્રાચીન)
.
રૂડી ને રઢીયાળી રે, વીર તારી દેશના રે । એ તો ભલી યોજનમાં સંભળાય, સમકિત બીજ આરોપણ થાય ।। રૂડી ને ।। ૧ ।।
ષટ્ મહિનાની રે ભુખ તરસ શમે રે, સાકર દ્રાક્ષ તે હારી જાય, કુમતિ જનના મદ મોડાય || રૂડી ને | ૨ ||
ચાર નિક્ષેપે રે સાત નયે કરી રે, માંહે ભલી સપ્તભંગી વિખ્યાત । નિજ નિજ ભાષાએ સમજાય.II રૂડી ને ॥ ૩ ॥
પ્રભુજીને ધ્યાતા રે શિવપદવી લહે રે, આતમ ઋદ્ધિનો ભોક્તા થાય, જ્ઞાનમાં લોકાલોક સમાય ।। રૂડી ને । ૪ ।। પ્રભુજી સરીખા રે દેશક કો નહીં રે, એમ સહુ જિન ઉત્તમ ગુણ ગાય, પ્રભુપદ પદ્મને નિત્ય નિત્ય ધ્યાય. ॥ રૂડી ને ૫ ।।
૨. (રાગ - તેરે દ્વાર ખડા ભગવાન)
માતા ત્રિશલા નંદ કુમાર, જગતનો દીવો રે, મારા પ્રાણ તણો આધાર, વીર ઘણું જીવો રે । આમલ કી ક્રીડાયે રમતાં,હાર્યો સુ૨ પ્રભુ પામી રે, સુણજો ને સ્વામી આતમરામી, વાત કહું છું શિર નામી રે ।। ૧ ।।
સુધર્મા સુરલોકે રહેતાં, અમો મિથ્યાત્વે ભરાણાં રે, નાગદેવની પૂજા કરતાં, શિર ન ધરી પ્રભુ આણા રે ।। ૨ ।।
૧૨૧
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક દિન સભામાં બેઠા,સોહમપતિ એમ બોલે રે, ધીરજ બલ ત્રિભુવનનું નાવે, ત્રિશલા બાલક તોલે રે ૩ | સાચું સાચું સહુ સુર બોલ્યા,પણ મેં વાત ન માની રે, ફણીધર ને લઘુ બાલક રૂપે, રમત રમીયો છાની રે | ૪ | વર્ધમાન તુમ રજ મોટુ, બલ માં પણ નહિ કાચું રે, ગિરૂઆના ગુણ ગિરૂઆ ગાવે, હવે મેં જાણ્યું સાચું રે II || ૫ || એકજ મુષ્ઠિ પ્રહારે હારું, મિથ્યાત્વ ભાગ્યું જાય રે, કેવલ પ્રગટે મોહરાયને, રહેવાનું નહિ થાય રે | ૬ || આજ થકી તું સાહિબ મારો, હું છું સેવક તારો રે, ક્ષણ એક સ્વામી ગુણ ન વિસારું, પ્રાણ થકી તું પ્યારો રે || || ૭ || મોહ હરાવે સમકિત પાવે, તે સુર સ્વર્ગે સિધાવે, “મહાવીર પ્રભુ” નામ ધરાવે, ઈન્દ્રસભા ગુણ ગાવે રે | ૮ | પ્રભુ મલપતા નિજ ઘેર આવે, સરિખા મિત્ર સોહાવે રે, શ્રી શુભવીરનું મુખડું નીરખી, માતાજી સુખ પાવે રે I | ૯ ||
૩. (રાગ - પ્રાચીન) સિદ્ધારથના રે નન્દન વિનવું, વિનતડી અવધાર | ભવમંડપમાં રે નાટક નાચીયો, હવે મુજ દાન દેવરાવ |
હવે મુજ પાર ઉતારા સિદ્ધા. / ૧ / ત્રણ રતન મુજ આપો તાતજી, જેમ નાવે રે સતાપ | દાન દિયતા રે, પ્રભુ કોસર કીસી, આપો પદવી રે આપ / ૨ // ચરણ-અંગૂઠે રે મેરૂ કંપાવીયો, મોડ્યા સુરનાં રે માન છે અષ્ટ કરમના રે ઝગડા જીતવા, દીધાં વરસી રે દાન ! | ૩ ||.
ક
(
૧
૨
૨
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાસનનાયક શિવસુખદાયક, ત્રિશલા કુખે રતન | સિદ્ધારથનો રે વંશ દીપાવીયો, પ્રભુજી તુમે ધન્ય ધન્ય છે ૪ . વાચક-શેખર કીર્તિવિજય ગુરૂ,પામી તાસ પસાય | ધર્મ તણા એ જિન ચોવીશમાં, વિનય વિજય ગુણ ગાય II | પ.
૪. (રાગ-દરબારી અને ધનાશ્રી) ગિરૂઆ રે ગુણ તુમ તણા, શ્રી વર્ધમાન જિનરાયા રે, સુણતાં શ્રવણે અમી ઝરે, હારી નિર્મલ થાયે કાયા રે | | તુમ ગુણગણ ગંગાજલે, હું ઝીલીને નિર્મલ થાઉં રે, અવર ન ધંધો આદરૂં, નિશદિન તોરા ગુણ ગાઉં રે / ૨ // ઝીલ્યા જે ગંગાજલે,તે છિલ્લર જળ નવિ પેસે રે, જે માલતી ફૂલે મોહિયા, તે બાવળ જઈ નહિ બેસે રે I | ૩ || એમ અમે તુમ ગુણ ગોઠ,રંગે રાચ્ય ને વળી માચ્યા રે તે કેમ પર સુર આદરે, જે પરનારી વશ રાચ્યાં રે || ૪ | તું ગતિ તું મતિ આશરો, તું આલંબન મુજ પ્યારો રે, વાચક યશ કહે માહરે, તું જીવ જીવન આધારો રે I || ૫ |
પ. (રાગ - ચાર દિવસના...). મહાવીર સ્વામી રે વિનંતી સાંભળો, હું છું દુઃખિયો અપાર ! ભવોભવ ભટક્યો રે વેદના બહુ સહી, ચઉગતિમાં બહુ વાર // ૧ // જન્મમરણનું રે દુઃખ નિવારવા, આવ્યો આપ હજુર ! સમ્યગ્દર્શન જો મુજને દીયો, તો લહુ સુખ ભરપૂર // ૨ // રખડી રઝળી રે હું અહીં આવીયો, સાચો જાણી તું એક | મુજ પાપીને રે પ્રભુજી તારજો, તાર્યા જેમ અનેક / ૩
( ૧ ૨ ૩
-
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
ના નહીં કહેશો મુજને સાહિબ, હું છું પામર રાંક ? આપ કૃપાળુ રે ખાસ દયા કરી, માફ કરજો મુજ વાંક || ૪ | ભુલ અનંતી રે વાર આવી હશે, માફ કરજો મહારાજ ! ઉદયરત્ન એમ લળી લળી વિનવે, બાહ્ય ગ્રહો રાખી લાજ || ૫ |
૬. (રાગ - ધનધન શ્રી અરિહંતને રે...) વીરજી સુણો એક વિનતી મોરી, વાત વિચારો તમે ધણી રે, વીર મને તારો મહાવીર મને તારો, ભવજલ પાર ઉતારો ને, પરિક્રમણ મેં અનંતા રે કીધા, હજુએ ન આવ્યો છેડલો રે, તમે તો થયા પ્રભુ સિદ્ધ નિરંજન, અમે તો અનંતા ભવ ભમ્યા રે,
વીર મને તારો... // ૧ // તમે અમે વાર અનંતી રે વેળા, રમીયા સંસારી પણ રે, તેહ પ્રીત જો પૂરણ પાળો, તો અમને તુમ સમ કરો રે. . ૨ // તુમ સમ અમને જોગ ન જાણો, તો કાંઈ થોડું દીજીએ રે, ભવોભવ તુમ ચરણોની સેવા, પામી અમે ઘણુ રીજીએ રે. / ૩ // ઇંદ્ર જાળીયો કહેતો રે આવ્યો,ગણધર પદ તેહને દીયો રે, અર્જુન માળી જે ઘોર પાપી, તેહને જિન તમે ઉદ્ધર્યો રે. || ૪ || ચંદનબાળાએ અડદના બાકુળા, પડિલાવ્યા તમને પ્રભુ રે, તેહને સાહુણી સાચી રે કીધી, શિવવધુ સાથે ભેળવી રે. | ૫ ચરણે ચંડકોશિયો ડશીયો, કલ્પ આઠમે તે ગયો રે, ગુણ તો તમારા પ્રભુ મુખથી સુણીને,તુમ સન્મુખ આવી રહ્યો રે. . ૬ It | નિરંજન પ્રભુ નામ ધરાવો, તો સહુને સરિખા ગણો રે, ભેદભાવ પ્રભુ દૂર કરીને, મુજશું રમો એક એકશું રે. || ૭ || મોડા વહેલા પણ તુમ હી જ તારક, હવે વિલંબ શા કારણે રે, અજ્ઞાન તણા ભવના પાપ મિટાવો, વારી જાઉ વીર તોરા વારણે રે. // ૮||
૧૨૪
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
૦. (રાગી - દેખ તેરે સંસાર હી હાલત)
દિન દુઃખિયાનો તું છે બેલી તું છે તારણ હાર તારા મહિમાનો નહીં પાર, તારા મહિમાનો નહીં પાર રાજપાટ ને વૈભવ છોડી, છોડી દીધો સંસાર || ૧ || ચંડકોશિયો ડસિયો જયારે,દૂધની ધારા પગથી નીકળે વિષને બદલે દૂધ જોઈને, ચંડકોશિયો આવ્યો શરણે ચંડકોશિયાને તેં તારીને, ઘણો કીધો ઉપકાર / ૨ // કાનમાં ખીલા ઠોક્યા જયારે, થઈ વેદના પ્રભુને ભારે તોય પ્રભુજી શાંત વિચારે, ગોવાળીયાનો વાંક ન લગારે, ક્ષમા આપીને તે જીવોને, તારી દીધો સંસાર || ૩ || મહાવીર મહાવીર ગૌતમ પુકારે, આંખોથી આંસુ ધારા વહાવે,
ક્યાં ગયા એકલા છોડી મુજને, હવે નથી કોઈ જગમાં મારે પશ્ચાતાપ કરતાં કરતાં, ઉપન્યું કે વળ જ્ઞાાન || ૪ || જ્ઞાનવિમલ ગુરૂ વયણે આજે, ગુણ તમારા ભાવે ગાવે, થઈને સુકાની તું પ્રભુ આવે, ભવ જલ નૈય્યા પાર કરાવે, અરજી સ્વીકારી દિલમાં ધારી, કરૂં હું વંદન વારંવાર || ૫ ||
૮. (રાગ - રઘુપતિ રાઘવ રાજા રામ)
જય વીર, જય વીર, જય મહાવીર, ભવ ભય ભંજન જય મહાવીર // ૧ / ત્રિશલાનંદન મહાબલ ધીર,પાર ઉતારો ભવજલ તીર // ૨ // શરણે આવ્યો હું મહારાજ, બાહ્ય ગ્રહ્યાની રાખો લાજ ૩ / તે ઠાકોર હું તારો દાસ, રાખો તુમ ચરણોની પાસ / ૪ || ગૌતમ ગણધર કહે જિનરાજ, મહેર કરો મુજ પર મહારાજ | ૫ |
૧ ૨૫
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ક (શગ - ચતુર સનેહી મોહના...) આવ આવ રે, માહરા મનડા માંહે, તું છે પ્યારો રાગ હરિહરાદિક દેવહૂથી, તું છે ન્યારો રે || ૧ || અહો મહાવીર ગંભીર તું તો, નાથ મારો રે હું નમું તેને ગમે મુને, સાથ તારો રે / ૨ /. ગ્રહી સાહી મીઠડા માહરા, હાથ વેરી વારી રે ! ઘો ઘો ને દર્શન દેવ મુને, ઘો ને લારો રે // ૩ / તું વિના ત્રિલોકમેં કેહનો, નથી ચારો રે / સંસાર પારાવારનો સ્વામી, તું હી આરો રે | ૪ || ઉદયરત્ન પ્રભુ જગમેં જોતાં, તું છે સારો રે ! તાર તાર અને તાર, ભવજલ પાર ઉતાર રે. | ૫ //.
૧૦.મારા લાખેણા સવામી ચરણ નમી જિનરાજનાં રે, માંગું એક પસાય
મારા લાખેણા સ્વામી તમને વિનવું રે મહેર કરો મારા નાથજી રે, દાસ ધરો દિલમાંય
મારા લાખેણા સ્વામી રે તમને વિનવું રે (૧) પતિત ઘણાં તે ઉદ્વર્યા રે, બિરુદ ગરીબ નિવાજ એક મુજને વિસારતાં રે, યે ન લાવો પ્રભુ લાજ..મારા...(૨) ઉત્તમ જન ઘન સારીખા રે, નવિ જો વે ઠામ-હુકમ પ્રભુ સુનજર કરુણા થકી રે, લહીએ અવિચલ ઠામ..મારા..(૩) સુત સિદ્ધારથ રાયનો રે, ત્રિશલા નંદન વીર વરસ બહોંતેર આઉખું રે, કંચનવાન શરીર.... મારા....(૪) મુખ દેખી પ્રભુ તારું રે, પામ્યો પરમાનંદ, હૃદય કમળનો હંસલો રે, મુનિજન કરવચંદ.... મારા.... (૫)
( ૧ ૨૬ )
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
તું સમરથ શીર નાહલ રે, તો વાધે જશ પૂર, જિત નિશાનના નાદથી રે, નાઠા દુશ્મન દુર.... મારા... (૬) શ્રી સુમતિ સુગુરુ પદ સેવના રે, કલ્પતરુની છાંય રામ પ્રભુ જિન વીરની રે છે, અવલંબનની બાહ્ય...મારા....(૭)
૧૧. ત્રિશલાનંદન....
(રાગ- ગોરી હૈ કલાઈયા) ત્રિશલાનંદન વંદન કરીયે, સમરીએ શ્રી વર્ધમાન રે ભવદુ:ખ હરવા, શિવસુખ વરવા, કરીયે નિત્ય ગુણગાન રે...(૧) જગ ઉપકારી સહુ સુખકારી, શાસનનાં સુલતાન રે જન્મ થતાં જેણે સહુને આપ્યું, પૂરણ શાંતિ સ્થાન રે...(૨) બાળપણામાં ચરણ અંગૂઠ, મેરુ ડગાવ્યો જાણ રે આપણે નમીયે નેહે નિશદિન, તે શ્રી વીર ભગવાન રે...(૩) આમલકી ક્રીડામાં નક્કી, આવ્યો સુર અજ્ઞાન રે, અતુલ બળ શ્રી જિનનું જાણી, નાઠો તજી નિજ માન રે...(૪) સંગમ સુરના ઉપસર્ગોથી, અડગ રહ્યા પૈર્યવાન રે, કર્મ બિચારે બાંધ્યાનાં આંસુ, પાડે પ્રભુ વર્ધમાન રે....(૫) ચંદનબાળા સતી સુકુમાલા, બાકુળાનું દાન રે, લોહની બેડી તોડી ઉદ્ધરી, ઉરમાં ધરીને ધ્યાન રે... (૬) ગુણ અનંતા એ વીર કેરા, ગાઓ થઇ મસ્તાન રે, ભક્તિ ભાવે વીર ચરણમાં, આવી કરી ગુલતાન રે.... (૭)
(“વૈરાગ્ય ભાવના” આ પુસ્તકમાં આ સ્તવન પૂ. આ. ભક્તિસૂરિજીએ રચેલ છે. એમ ઉલ્લેખ મળે છે.)
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
: આજ જિનરાજ મુજ કાજ
(રાગ- તારે મુજ તાર મુજ.) આજ જિનરાજ મુજ કાજ સિધ્યા સવે, તે કૃપાકુંભ જો મુજ તુક્યો, કલ્પતરૂ કામઘટ કામઘેનુ મિલ્યો, આંગણે અમીયરસ મેહ વઠયો...૧
વીર તું કુડપુરનયર ભૂષણ દુઓ, રાય સિદ્ધાર્થ ત્રિશલા તનૂ જો, સિંહ લંછન કનક વર્ણ કર સપ્ત તન
તુજ સમો જગતમાં કો ન દૂજો ... ૨ સિંહપરે એકલો ધીર સંયમ ગ્રહી, આયુ બહોંતર વરસ, પૂર્ણ પાલી, પુરી અપાપાયે નિષ્પાપ શિવવધૂ વર્યો, તિહાં થકી પર્વ પ્રગટી દીવાલી...૩
સહસ તુજ ચૌદ મુનિવર મહાસંયમી, સાહુણી સહસ છટકીશ રાજે, ય માતંગ સિદ્ધાયિકા વરસુરી,
સકલ તુજ ભવિકની ભીતિ ભાંજે....૪ તજ વચનરાગ-'સુખસાગરે ઝીલતો, પીલતો મોહ મિથ્યાત્વને લી, આવિયો ભાવિયો ધરમપંથ હું હવે, દીજિયે પરમપદ હોઈ બેલી....૫
સિંહ નિશદિહ જો હૃદયગિરિ મુજ રમે, તું સુગુણલાહ અવિચલ નિરિહો, તો કુમતરંગ માતંગના જૂથથી, મુજ નહિ કોઈ લવલેશ બીહો.....૬
- ૧ ૨૮ )
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચરણ તુજ શરણમેં ચરણ ગુણનિધિ ગ્રહ્યા, ભવતરણ કરણદમ શર્મ દાખો, હાથ જોડી કહે જશવિજય બુધ ઇશ્યુ, દેવ નિજ ભવનમાં દાસ રાખો.
૭
૧૩. નારે પ્રભુ નહીં માનુ
(રાગ - તારો મને સાંભળશે સથવારો) ના રે પ્રભુ નહિ માનું, નહિ માનું અવરની આણ, માહરે તારૂં વચન પ્રમાણ, ના રે પ્રભુ (એ આંકણી) હરિ હરાદિક દેવ અનેરા, તે દીઠા જગ માંય રે, ભામિની ભ્રમર ભૃકુટિએ ભૂલ્યા, તે મુજને ન સુહાય...૧
કેઈક રાગી ને કેઈક દ્વેષી, કેઈક લોભી દેવ રે, કેઈક મદ માયાના ભરીયા, કેમ કરીએ તસ સેવ....૨
મુદ્રા પણ તેહમાં નવ દીસે પ્રભુ, તુજ માંહેલી તિલ માત્ર રે, જે દેખી દીલડું નવ રીઝે, શી કરવી તસ વાત.... ૩ તું ગતિ તું મતિ તું મુજ પ્રીતમ, તું જીવ જીવન આધાર રે, રાત-દિવસ સુપનાંતર માંહિ, તું મારે નિરધાર.
૪
અવગુણ સહુ ઉવેખીને પ્રભુ, સેવક કરીને નિહાલ રે, જગબંધવ એ વિનતિ મારી, મારાં ભવનાં દુ:ખ ટાલ...
૫
ચોવીશમાં પ્રભુ ત્રિભુવન સ્વામી, સિદ્ધારથના નંદ રે, ત્રિશલાજીના નાનડીયા પ્રભુ, તુમ દીઠે અતિહિ આણંદ...૬
૧૨૯
સુમતિવિજય કવિરાયનો રે, રામવિજય કર જોડ રે, ઉપકારી અરિહંતજી માહરા, ભવોભવના બંધ છોડ....૭
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
-- i સામાન્ય જિન સ્તવનો II
૧. (રાગ - આશાવરી) જિન તેરે ચરણ કી શરણ ગ્રહું ! ટેક | હૃદય કમલમેં ધ્યાન ધરત હું, શિર તુજ આણ વહુ || || તુમ સમ ખોળ્યો દેવ ખલકમેં, પેખ્યો નહી કબહું / ૨ // તેરે ગુણકી જ! જપમાલા, અહનિશ પાપ દઉં || ૩ || મેરે મનકી તુમ સબ જાનો, ક્યા મુખ બહુત કહું || ૪ || કહે જસ વિજય કરો હું સાહિબ, જયું ભવદુઃખ ન લહું / ૫ ||
૨. (રાગ - પ્રાચીન) જિગંદા પ્યારા, મુણિંદા પ્યારા, દેખો રે જિગંદા
ભગવાનું, દેખો રે જિગંદા પ્યારા / ૧ સુંદર રૂપ સ્વરૂપ બિરાજે, જગનાયક ભગવાન્ / ૨ // દરસ સરસ નિરખ્યો જિનજીકો, દાયક ચતુર સુજાણ // ૩ / શોક સંતોપ મિટ્યો અબ મેરો, પાયો અવિચલ ઠાણ | ૪ || સફલ ભઈ મેરી આજ કી ઘડીયાં, સફલ ભયે નૈન પ્રાણ // ૫ // દરિસણ દેખ મીટ્યો દુ:ખ મેરો, આનંદઘન અવતાર / ૬ /
૩. (રાગ - માલકોષ) ક્યું કર ભક્તિ કરું પ્રભુ તેરી, // આંકણી II ક્રોધ લોભ મદ માન વિષય રસ, છાંડત ગેલ ન મેરી // ૧ / કર્મ નચાવે તિમહી નાચત, માયાવશ નટ ચેરી | ૨ | દ્રષ્ટિરાગ દ્રઢ બંધન બાંધ્યો, નિકસન ન લહી લેરી | ૩ || કરત પ્રશંસા સબ મિલ અપની, પરનિંદા અધિકેરી | ૪ | કહત માનજિન ભાવભગતિ ભિન, શિવ ગતિ હોત ન મેરી.... પો.
( ૧૩૦
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪. (રાગ - ચલતી) આજ મારા પ્રભુજી સામુ જુવોને, સેવક કહીને બોલાવો રે, એટલે હું મનગમતું પામ્યો, રુઠડાં બાળ મનાવો,
|| ૧ ||
પતિત પાવન શરણાગત વત્સલ, એ જસ જગમાં ચાવો રે મન રે મનાવ્યા વિણ નહીં મુકું, એહીજ મારો દાવો રે. ॥ ૨ ॥
કબજે આવ્યા તે નહિ મુકું,જીહાં લગે તુમ સમ થાવો રે જો તુમ ધ્યાન વિના શિવ લહીયે, તો તે દાવ બતાવો રે. ॥ ૩ ॥
મહાગોપ ને મહાનિર્યામક, એવા એવા બિરુદ ધરાવો તો તુમ સેવકને ઉદ્ધરતાં, બહું બહું શું કહાવો રે | ૪ ||
જ્ઞાનવિમલ ગુણનો નિધિ મહિમા, મંગલ એ હી વધાવો રે, અચલ અભેદપણે અવલંબી, અહોનિશ એહી દિલ ધ્યાવો રે. ॥ ૫ ॥ ૫. (રાગ ભૈરવી - ઓ સાથી રે...) જીણંદા ! વે દિન ક્યું ન સંભારે, સાહિબ તુમ અમ સમય અનંતો, ઇકઠા ઇણ સંસારે ॥ ૧ ॥ આપ અજર અમર હોઈ બૈઠે, સેવક કરીયે કિનારે, મોટા જેહ કરે તે છાજે, તિહાં કુણ તુમને વા૨ે । ૨ ।।
ત્રિભુવન ઠકુરાઈ અબ પાઈ, કહો તુમ્હ વિણ કુણ સારે, આપ ઉદાસ ભાવ મેં આયે, દાસકું ક્યું ન સુધારે ॥ ૩ ॥ તુંહી તુંહી તુંહી તુંહી, યુંહી જે ચિત ધારે, યાહી હેતુ જે આપ સ્વભાવે, ભવજલ પાર ઉતારે ॥ ૪ ॥ જ્ઞાનવિમલ ગુણ પરમાનંદે, સકલ સમીહિત સાથે, બાહ્ય અત્યંતર ઇતિ ઉપદ્રવ, અરિયણ દૂર નિવા૨ે ।। ૫ ।।
૧૩૧
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક. (રાગ - ૨ હૈ પાવન ભૂમી..) એસી દશા હો ભગવાન, જબ પ્રાણ તન સે નિકલે... ગિરિરાજ કી હો છાયા, મનમેં ન હોવે માયા તપ સે હો શુદ્ધ કાયા, જબ પ્રાણ તન સે નિકલે... એસી. // ૧ .' ઉર મેં ન માન હોવે, દિલ એક તાન હવે પ્રભુ ચરણ ધ્યાને હોવે, જબ પ્રાણ તન સે નિકલે... એસી. || ૨ ||. સંસાર દુઃખ હરણા, જિન ધર્મ કા હો શરણાં હો કરમ ભરમ હરણા, જબ પ્રાણ તન સે નિકલે... એસી. || ૩ || અનશન કો સિદ્ધવટ હો, પ્રભુ આદિ દેવ ઘટ હો ગુરુરાજ ભી નિકટ હો, જબ પ્રાણ તન સે નિકલે... એસી. || ૪ || યહ દાન મુઝકો દીજે, ઈતની દયા તો કીજે અરજી તિલકકી લીજે, જબ પ્રાણ તન સે નિકલે... એસી. II ૫
છે. (રાગ - મેરા જીવન કોરા કાગજ) સકલ સમતા સુરલતાનો, તું હી અનોપમ કંદ રે ! તું હી કૃપારસ કનક કુંભો, તું હી નિણંદ મુણિંદ રે // ૧ / પ્રભુ તું હી તું હી તું હી તું હી તું હી ધરતા ધ્યાન રે તુજ સ્વરૂપી જે થયા, તેણે કહ્યું તાહરૂં તાન રે / ૨ // તું હી અલગો ભવ થકી પણ, ભવિક તાહરે નામ રે પાર ભવનો તે પામે, એહ અચરિજ ઠામ રે / ૩ // જન્મ પાવન આજ મહારો, નિરખિયો તૂજ નૂર રે ! ભવો ભવ અનુમોદના જે, હુઓ આપ હજૂર રે || ૪ || એહ માહરો અખય આતમ, અસંખ્યાત પ્રદેશ રે . તારા ગુણ છે અનંતા, કિમ કરું તાસ નિવેશ રે // ૫ /
( ૧૩ ૨)
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક એક પ્રદેશ તાહરે, ગુણ અનંતનો વાસ રે । એમ કરી તુજ સહજ મીલત, હુએ જ્ઞાન પ્રકાશ રે ।। ૬ ।। ધ્યાન ધ્યાતા ધ્યેય એકે, ભાવ હોય એમ રે । એમ કરતાં સેવ્ય સેવક, ભાવ હોએ ક્ષેમ રે ।। ૭ II શુદ્ધ સેવા તાહરી જે, હોય અચલ સ્વભાવ રે । જ્ઞાનવિમલ સૂરીન્દ પ્રભુતા, હોય સુજસ જમાવ રે ।। ૮ । ૮. (રાગ - શાસ્ત્રીય)
પ્રભુ પેખી, મેરો મન હરખે | આંકણી ||
તુમ બીન કહીં ઓર ન ધ્યાવત, રસના તુમ ગુણ ફરસે ॥ ૧ ॥ તેરા હી ચરણ શ૨ણ ક૨ી જાનત,તુમ બીન મુજ કિમ સરસે ॥ ૨ ॥ પતિત પાવન જગત ઉદ્ધારક, બિરુદ કિમ કરી ફરસે ॥ ૩ ॥ જે ઉપકા૨ ક૨ણ કો જાયા, તે અપકા૨ને ક૨શે ॥ ૪ ॥ જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ સહજ કૃપાથી, કેવલ કમલા વરશે. ।। ૫ ।। ૯. (રાગ - આશાવરી)
ભક્તિ સદા સુખદાઈ પ્રભુજી તેરી ! આંકણી || અવિવિધ આશાતના દૂર કરીને, જે કરે મન નિરમાઈ ।। ૧ ।। ઘર આંગણ પર સ્વર્ગતણા સુખ, નર સુખ બહુત સદાઈ II ૨ II સૌભાગ્યાદિક સહજ સુભગતાં, સહચરી પર ચતુરાઈ ॥ ૩ ॥ દુસ્તર ભવજલનિધી સુખો તરવા, દૂર અરિત પલાઈ ॥ ૪ ॥ મન વચ તનું ક૨ી ભવોભવ ચાહું, એહીજ સુકૃત કમાઈ ।। ૫ ।। જ્ઞાનવિમલ ગુણ પ્રભુતા પામી, શિવસુંદરી સો મળી આઈ ।। ૬ ।।
૧૦. (રાગ - ભીમપલાશ)
પ્રગટ્યો પૂરણ રાગ પ્રભુ શું, પ્રગટ્યો પૂરણ રાગ જિન ગુણ ચંદ્ર કિરણ શું ઉમટ્યો, સહજ સમુદ્ર અથાંગ ॥ ૧ ॥
૧૩૩
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધ્યાતા ધ્યેય ભયે દોઉ એક હી, મિટ્યો ભેદકો ભાગ કુળ વિદારી ચલે જબ સરિતા, તબ નહી રહત તડાગ // ૨ // પૂરન મન સબ પૂરન દીસે, દુવિધા કો નહીં લાગે પાઉ ચલત પનહિ જો પહેરે, તસ નહીં કંટક લાગ // ૩ // ભયો પ્રેમ લોકોત્તર જુઠો લોક બંધ કો ત્યાગ કહો કોઉ કછુ હમ નવી રૂચી, છૂટી એક વીતરાગ || ૪ || વાસિત હૈ જિન ગુણ મુજ દિલકુ, જૈસો સુરતરુ બાગ ઔર વાસના લગે ન વાંકુ, જસ કહે તું બડભાગ || ૫ //
૧૧. (રાગ - ભીમપલા ) આનંદ કી ઘડી આઈ સખીરી, આજ આનંદ કી ઘડી આઈ, કરકે કૃપા પ્રભુ દર્શન દીનો, ભાવકી પીડ મિટાઈ, મોહ નિદ્રાસે જાગ્રત કરકે, સત્ય કી બાત સુણાઈ,
તન મન હર્ષ ન માઈ || 1 || નિત્યા-નિત્ય કા ભેદ બતાકર, મિથ્યા દ્રષ્ટિ હરાઈ, સમ્યજ્ઞાન કી દિવ્ય પ્રભાકો, અંતર મેં પ્રગટાઈ
- સાધ્ય સાધન દિખલાઈ || ૨ | ત્યાગ વૈરાગ સંયમ યોગસે, નિ:સ્પૃહ ભાવ જગાઈ સર્વ સંગ પરિત્યાગ કરાકર, અલખ ધૂન મચાઈ
અપગત દુ:ખ કહલાઈ | ૩ || અપૂર્વ કરણ ગુણ સ્થાનક સુખકર, શ્રેણી ક્ષેપક મંડવાઈ વેદ તીનોં કા છેદ કરાકર, ક્ષીણ મો હી બનવાઈ
જીવન મુક્તિ દિલાઈ || ૪ || ભક્તવત્સલ પ્રભુ કરૂણાસાગર, ચરણ શરણ સુખદાઈ જશ કહે ધ્યાન પ્રભુ કા ધ્યાવત, અજર અમર પદ પાઈ
ઠંદ સકલ મિટ જાઈ. | ૫ || ( ૧ ૩૪ )
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨. (રાગ - આશાવરી) એકજ તારી આશ, જિનેશ્વર માંગું છું પ્રેમ પ્રકાશ // ૧ / અંધાર ભર્યા અંતરમાંહી, પૂરજૉ નાથ ઉજાશ // ૨ / આવું તરીને તુજ કને હું, ઉર તણી અભિલાષ // ૩ / સુખને શોધું સુખ મળેના, કેવળ દિસે આભાસ / ૪ ||. કેમ વિસારૂ દેવ જિનેશ્વર, જ્યાં લગી શ્વાસોશ્વાસ || ૫ ||
૧૩. (રાગ - કાફી) જિગંદા મોરી, નૈયા લગા દો બેડા પાર, મેં વિનવું વારંવાર / ૧ / યહ સંસાર ગહર કર સિંધુ, જાકો ન દિસે કિનાર | ૨ | કામ તરંગ ઉઠે અતિ ભારી, મોહ ભ્રમર મઝધાર || ૩ || મિથ્યામત કો ભેદ ચિંહુ દિસ, છાંય રહ્યો અંધકાર || ૪ || દાસ કવિ કરજોડી વિનવે, વેગે કરો ભવપાર || ૫ ||
૧૪. (રાગ - ભૈરવી) જગતગુરૂ તારો પરમ દયાલ || આ કણી | જનમ-મરણ જરાદિ દુઃખજલ, ભવ સમુદ્ર ભયાલ // ૧ / દીન અત્રાણ અશરણ મેં હું, તું ત્રિભુવન ભૂપા // ૨ // સ્વામી તેરે શરણ મેં આયો, કૃપા નયને નિહાળ || ૩ || કૃપાનાથ અનાથ પીપર, ભવ ભ્રમણ ભય ટાલ || ૪ || સમય સુંદર કહત હૈ સેવક, શરણાગત પ્રતિ પાલ // ૫ //
૧૫. (રાગ - માલકોષ) મન મોહ્યું પ્રભુના ધ્યાનમાં....(આંકણી) કાલ અનંત ન જાણ્યો જોતાં, મોહ સુરાકે પાનમાં || ૧ || એકેન્દ્રિય બિ-તિ ચઉરિન્દ્રિમાં, કાલ ગયો અજ્ઞાનમાં હવે કોઈક પુણ્યોદય પ્રગટ્યો, આવી મિલ્યો તુમ ધ્યાનમાં / ૨ /
=
=
=
=
૧૩૫
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
અંતર ભરમ ગયો સવિ દૂરે, તત્વ સુધારસ પાનમાં પ્રભુ તુમ દષ્ટિ ભઈ મોહે ઉપર, અંતર આતમ સાનમાં / ૩ // દરસ સરસ નિરખ્યો નિજી કો, લગન લાગી તારે જ્ઞાનમાં કેવલ કમલા કંત કૃપાનિધી, ઔર ન દેખ્યો જહાનમાં || ૪ || અશરણ શરણ જગત ઉપકારી, પરમાતમ શુચિ વાનમાં રામ કહે તુમ આણ ભવોભવ, ધારી નય પરમાણમાં || ૫ |
૧૬. વિનંતિ કેસે કરું વિનંતી કેસે કરું સારું મોરા, (આંકણી) ભક્તિ મારગ છે દોહીલડો, કિમ મન સ્થિર કરૂં....૧ કાલ અનાદિ વહ્યો મેરો તુમ બિન, ભવ વન માંહી ફીરું અબ તો ત્રિભુવન નાયક પેખ્યો, હરખે પાય પડું.... ૨ કયું કરી મળશો તેહ તો બતાવો, અવળો નહિ ઝગડું, દરિશન પીડ પે ચરણ તું મનકો, પરિચય તાસ કરું....૩ જ્ઞાન વિમલ ગુણગણ મોતન કો, કંઠસે હાર ધરું, તેહના અનુભવ ચરણ વહાણસે, ભવજલ રાશિ તરું....૪
૧૦. કુમતિ કાં પ્રતિમા ભરતાદિકે ઉદ્ધારજ કીધાં, શત્રુંજય મોઝાર; સોનાતણાં જેણે દહેરા બંધાવ્યા, રત્નતણાં બિંબ સ્થાપ્યાં, હો ! કુમતિ કાં પ્રતિમા ઉત્થાપી? એ જિનવચનને સ્થાપી. હો !...કુમતિ.૧ વીર પછી બસેં નેવું વર્ષે, સંપ્રતિરાય સુજાણ; સવા લાખ જિન દહેરા કરાવ્યા, સવા ક્રોડ બિંબ સ્થાપ્યા. હો !...કુમતિ. ૨
( ૧૩૬.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
કુમતિ. ૫
દ્રૌપદીએ જિનપ્રતિમા પૂજી, સૂત્રમ્ શાખ ઠરાણી ! છઠ્ઠા અંગે એ વીરે ભાખ્યું. ગણધર પૂરે છે સાખી. હો !...
કુમતિ. ૩ સંવત નવસે ત્રાણું વરસે, વિમલ મંત્રીશ્વર જેહ! આબુ તણાં જેણે દેહરા કરાવ્યાં; પાંચ હજાર બિંબ સ્થાપ્યા. હો !...
કુમતિ. ૪ સંવત અગીઆર નવાણું વર્ષે, રાજા કુમારપાલ; પાંચ હજાર પ્રાસાદ કરાવ્યા, સાત હજાર બિંબ સ્થાપ્યાં. હો !... સંવત બાર પંચાણું વર્ષે, વસ્તુપાલ તેજપાલ; પાંચ હજાર પ્રાસાદ કરાવ્યા, અગીઆર હજાર બિંબ સ્થાપ્યાં. હો !... કુમતિ. ૬ સંવત બાર બહોતેર વર્ષે, ધન્નો સંઘવી જેહ! રાણકપુરે જિન દેહરાં કરાવ્યાં ક્રોડ નવાણું દ્રવ્ય ખરચ્યાં. હો !
કુમતિ. ૭. સંવત તેર એકોતેર વરસે, સમરોશા રંગ શેઠ; ઉદ્ધાર પંદરમો શત્રુજ્ય કીધો, અગીયાર લાખ દ્રવ્ય ખરચ્યો. હો !
કુમતિ. ૮ સંવત સોલ વ્હોંતેર વરસે, બાદશાહને વારે; ઉદ્ધાર સોળમો શત્રુંજય કીધો, કરમાશાએ જશ લીધો. હો !
કુમતિ. ૯ જિનપ્રતિમા જિન સરખી જાણી, પૂજો ત્રિવિધ તુમ પ્રાણી! જિન પ્રતિમામાં સંદેહ ન રાખો, વાચક જશની એ વાણી. હો !
કુમતિ.૧૦ ૧૩૭
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
॥ શ્રી સીમંધર સ્વામીના સ્તવનો || ૧. સુણો ચંદાજી
સુણો સંદાજી ! સીમંધર ૫૨માતમ પાસે જાજો ! મુજ વિનતડી ! પ્રેમ ધરીને એણી પેરે તુમે સંભળાવજો ! જે ત્રણ ભુવનનો નાયક છે,જસ ચોસઠ ઇન્દ્ર પાયક છે, શાન-દર્શન જેહને ક્ષાયક છે, સુણો ચન્દાજી || ૧ || જેની કંચન વરણી કાયા છે,જસ ધો૨ી-લંછન પાયા છે । પુંડરીગિણી નગરીનો રાયા છે, સુણો ચન્દાજી || ૨ || બાર પર્ષદામાંહી વિરાજે છે, જસ ચોત્રીસ અતિશય છાજે છે । ગુણ પાંત્રીશ વાણીએ ગાજે છે, સુણો ચન્દાજી | ૩ || ભવિજનને જે ડિબોહે છે, જસ અધિક શીતલ ગુણ સોહે છે । રૂપ દેખી ભવિજન મોહે છે, સુણો ચન્દાજી || ૪ || તુમ સેવા કરવા રસિયો છું, પણ ભરતમાં દૂરે સિયોં છું । મહા મોહરાય કર ફસિયો છું, સુણો ચન્દાજી || ૫ || પણ સાહિબ ચિતમાં ધરિયો છે, તુમ આણા-ખડ્ગ કર ગ્રહિયો છે। તો કાંઇક મુજથી ડરિયો છે, સુણો ચન્દાજી || ૬ || જિન ઉત્તમ સૂંઠ હવે પૂરો, કહે પદ્મવિજય થાઉં શૂરો । તો વાધે મુજ મન અતિ નૂરો, સુણો ચન્દાજી || ૭ || ૨. તારી મુદ્રાએ મન મોહ્યું રે
તારી મુદ્રાએ મન મોહ્યું રે, મનના મોહનીયા, તારી સૂરતિએ જગ સોહ્યું રે, જગના જીવનીયા | આંકણી ॥
તુમ જોતાં સવિ દુર્ગતિ વિસરી, દિન રાતડી નવિ જાણી, પ્રભુ ગુણ ગણ સાંકળશું બાંધ્યું, ચંચળ ચિત્તડું તાણી રે ।। ૧ ।।
૧૩૮
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહેલા તો એક કેવળ હરખે, હેજાળુ થઈ હળીયો, ગુણ જાણીને રૂપે મળીયો, અત્યંતર જઈ ભળીયો રે ।। ૨ ।। વીતરાગ ઇમ જસ નિસુણીને, રાગી રાગ કરેહ, આપ અરૂપી રાગ નિમિત્તે, દાસ અરૂપ ધરેહ રે || ૩ || શ્રી સીમંધર તુ જગબંધુ, સુંદર તાહરી વાણી, મંદર ભૂધર અધિક ધીરજ ધર, વન્દે તે ધન્ય પ્રાણી રે ।। ૪ ।
શ્રી ‘શ્રેયાંસ' નરેસર નંદન, ચંદન શીતલ વાણી, ‘સત્યકી’ માતા વૃષભ લંછન પ્રભુ, ‘જ્ઞાનવિમલ’ ગુણ ખાણી રે ।। ૫ ।। ૩. તમે મહાવિદેહ
(રાગ-પ્રીતમજીઆણા મોકલજો)
તમે મહાવિદેહ જઈને, કહેજો ચાંદલિયા, સીમંધર તેડા મોકલે, તમે ભરત ક્ષેત્રના દુઃખ મારા કહેજો ચાંદલીયા, અજ્ઞાનતા અહીં છવાઈ ગઈ છે તત્વોની વાણી ભુલાઈ ગઈ છે એવા આત્માના દુઃખ મારા, કહેજો ચાંદલીયા || ૧ || પુદ્ગલની મોહમાં ફસાઇ ગયો છું . કોની જાળમાં જકડાઈ ગયો છું
એવા કર્મોનાં દુ:ખ મારા ।। ૨ ।।
મારુ ન હતું તેણે મારું કહી માન્યું મારુ હતું તેણે નહિં કહી પિછાન્યુ
એવા મુર્ખતાના દુ:ખ મારા || ૩ || સીમંધર સીમંધર હૃદયમાં ધરતો પ્રત્યક્ષ દર્શનની આશ હું રાખતો
એવા વિયોગના દુઃખ મા૨ા || ૪ || ૧૩૯
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
સંસારી સુખ- મને કારમુજ લાગે પ્રભુ તુજ વિણ વાત હું કહું કોની પાસે
એવા વિરવિજયના દુ:ખ મારા || ૫ || ૪. શ્રી સીમંધર સાહીબા
(રાગ- આવો આવોવીરમારા.) શ્રી સીમંધર સાહિબા હું, કેમ આવું તમ પાસ ? દૂર વચ્ચે અંતર ઘણો, મને મળવાની ઘણી હોશ
હું તો ભરતને છેડે // આ કણી II હું તો ભરતને છેડલે, કાંઈ પ્રભુજી વિદેહે મોઝાર ડુંગર વચ્ચે દરિયાં ઘણા કાંઈ, કોશમાં કોશ હજાર / ૧ // પ્રભુ દેતા હશે દેશના, કાંઈ સાંભળે ત્યાંના લોક ધન્ય તે ગામ નગર પુરી, જયાં વસે છે પુણ્યવંત લોક || ૨ || ધન્ય તે શ્રાવક શ્રાવિકા જે, નિરખે તુમ મુખચંદ પણ એ મનોરથ અમ તણા, ક્યારે ફળશે ભાગ્ય અમંદ / ૩ // વરતારો વર્તી જુઓ કાંઈ, જોશીએ માંડ્યા લગન
ક્યારે સીમંધર ભેટશું મને, લાગી એહ લગન || ૪ || પણ કોઈ જોશી નહી એવો જ, ભાંજે મનની ભ્રાંત પણ અનુભવ મિત્ર કૃપા કરો, તુમ મળવો તિણો એકાંત // પ / વીતરાગ ભાવ સહી તમે, વર્તે છે ! જગનાથ મેં જાણ્યું તુમ કહેણથી હું, થયો છું આજ સનાથ || ૬ || પુષ્પરાવર્ત વિજય વસો કાંઈ, નયરી પુંડરિકીણી નામ સત્યકી નંદના વંદના, અવધારો ગુણના ધામ | ૭ | શ્રી શ્રેયાંસ નૃપ કુલ ચંદ તો, રૂક્મિણી રાણી નો કંત વાચક રામ વિજય કહે, તુમ ધ્યાને મુજ મન ચિત્ત || ૮ ||
૧ ૪૦
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫. એક વાર મળો ને મોરા સાહિબા સાહેબ શ્રી સીમંધર સાહિબ ! તમે પ્રભુ દેવાધિદેવ,; સનમુખ જુઓને મ્હારા સાહિબા, સા૦ મન શુદ્ધ કરું તુમ સેવ,
એકવાર મળોને માહરા સાહિબા. ૧ સાસુખદુઃખ વાતો હારે અતિ ઘણી, સાવ કોણ આગળ કહુંનાથ? સાવ કેવલજ્ઞાની પ્રભુ જો મળે, સાવ તો થાઉં હું રે સનાથ. ૨ સા ૦ ભરતક્ષેત્રમાં હું અવતર્યો, સાવ ઓછું એટલું પૂન્ય; સાવ જ્ઞાની વિરહ પડ્યો આકરો, સાવ જ્ઞાન રહ્યું અતિ ન્યૂન. ૩ સા૦ દશ દૃષ્ટાંતે દોહિલો, સા૦ ઉત્તમ કુળ સોભાગ; સાવ પામ્યો પણ હારી ગયો, સાવ જેમ રત્ન ઉડાડ્યો કાગ. ૪ સાવ ષટરસ ભોજન બહુ કર્યા, સા૦ તૃપ્તિ ન પામ્યો લગાર; સારે અનાદિની ભૂલમાં, સા૦ રઝળ્યો ઘણો સંસાર. ૫ સા૦ સ્વજન કુટુંબ મળ્યા ઘણાં, સાવ તેહને દુઃખે દુઃખી થાય; સારુ જીવ એક ને કર્મ જૂજુઆ, સાવ તેહથી દુર્ગતિ જાય. ૬ સા) ધન મેળવવા હું ઘસમસ્યો, સાવ તૃષ્ણાનો નાવ્યો પાર; સા૦ લોભે લટપટ બહુ કરી, સારુ ન જોયો પાપ વ્યાપાર. ૭ સાવ જેમ શુદ્ધાશુદ્ધ વસ્તુ છે, સા રવિ કરે તેહ પ્રકાશ; સાવ તિમહી જ જ્ઞાની મલ્ય થક, સાચુ તે તો આપેરે સમકિત વાસ. ૮ સાઇ મેઘ વરસે છે વાડમાં, સાવ વરસે છે ગામોગામ; સાઇ ઠામ કુઠામ જુએ નહિ, સાવ એહવા મહોટાના કામ. ૯ સા, હું વસ્યો ભરતને છેડલે, સાવ તુમે વસ્યા મહાવિદેહ મોઝાર; સાવ દૂર રહી કરૂં વંદના, સાવ ભવ સમુદ્ર ઉતારો પાર. ૧૦
(
૧
૪ ૧
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
સા, તુમ પ્રાદેવં ઘણા વસે, સાવ એક મોકલજો મહારાજ; સાવ મુખનો સંદેશો સાંભળો, સાવ તો સહેજે સરે મુજ કાજ. ૧૧ સારુ હું તુમ પગની મોજડી, સા... તુમ દાસનો દાસ; સાવ જ્ઞાનવિમલસૂરિ એમ ભણે, સાવ મને રાખો તમારી પાસ. ૧૨
૬. શ્રી સીમંધર જગધણીજી
(રાગ ધન ધન તુમ...) શ્રી સીમંધર જગધણીજી, રાય શ્રેયાંસ કુમાર, માતા સત્યકી નંદનોજી, રૂક્મણીનો ભરથાર, સુખકારક સ્વામી, સુણો મુજ મનની વાત...૧ જપતાં નામ તુમ તણોજી, વિકસે સાતે ધાત...૨ સ્વજન કુટુંબ છે કારમો જી, કારમો સહુ સંસાર, ભવોદધિ પડતાં માહરેજી, તું તારક નિરધાર...૩ ધન્ય તિહાંના લો કરે છે, જે સેવે તમ પાય, પ્રહ ઊઠીને વાંદવાજી, મુજ મનડું નિત્ય ધાય...૪ કાગળ કંઈ પહોંચે નહિં જી, કેમ કહું મુજ અવદાત, એકવાર આવો અહીં જી, કરૂં સવિ દિલની વાત...૫ મનડામાં ક્ષણક્ષણ રમેજી, તેમ દરિસણના ક્રોડ, . વાચક “યશ” કહે વિનંતીજી, અહોનિશ બે કર જોડ....૬
-
૧
૪ ૨
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
છે. પ્રભાતે ઉઠી કરૂ વંદના
(રાગ માલકોષ...) પ્રભાતે ઉઠી કરુ વંદના રે.....(આંકણી), બે કર જોડી ને વિનવું રે, મારી વિનતડી અવધાર, તમે મહાવિદેહમાં વસ્યા રે, અમને છે તુમ આધાર....૧ ભરતક્ષેત્રોમાં અવતર્યાને, કેમ કરી આવું હજૂર, તુમ દરિશન નહિ પામ્યો, રાો હજુર નો હજુ૨... ૨ તમ પાસે દેવ ઘણા વસે છે, એક મોકલજો મહારાજ, મનનો સંદેહ પ્રભુ પુછજો, સફલ કરુ દિન આજ...૩ કેવલજ્ઞાની વિરહથી, મનુષ્ય જન્મ એ લે જાય, શુભ ભાવ આવે નહિ, શી ગતિ મારી થાય...૪ કર્મને મો હે ખૂબ કષાયો, હજુ ન થયો ખુલાસા, જેમ તેમ કરી પ્રભુ તારજો, હું તો રાખુ તમારી આશ...૫ આશ ધરી સીમંધર નામથી, થાય સફલ અવતાર, ઉદયરત્ન એ મ વિનવે, પ્રભુ નામે જય જય કાર....૬
૮. પ્યાસ સીમંધર સ્વામી
(રાગ : પરદેશીયા પરદેશીયા) પ્યારા સીમંધર સ્વામી, તમે મુક્તિના ગામી, વિદેહવાસી...વિહરમાનને વંદન હમારા, તને મલવા તલશુંમને પ્રીતિ તુજશું, વિદે હવાસી...વિહરમાનને વંદન હમારા...૧ ચાલે મનમાં તારો એક જાપ, તોયે પજવે છે ત્રિવિધ તાપ, આધિ વ્યાધિ વારો, ઉપાધિથી ટાળો, વિદેહવાસી... વિહરમાનને વંદન હમારા... ૨
૧૪૩
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
મને સમવસમાં બોલાવો. મીઠી મધુરી વાણી સુણાવો, મોહ-તિમિરને ટાળો, મિથ્યાત્વને ગાળો, વિદેહવાસી... વિહરમાનને વંદન હમારા... ૩ થાયે દર્શન તમારા પવિત્ર, તમે જગના ગુરૂ જગ મિત્ર, પ્રભુ જગના બંધુ, તને ભાવે વંદું, વિદેહવાસી... વિહરમાનને વંદન હમારા...૪ તમે શ્રેયાંસરાય કુલચંદા, સતિ સત્યકી માતાના નંદા, તમે જન મન રંજન, આપો જ્ઞાન અંજન, વિદેહવાસી...વિહરમાનને વંદન હમારા...૫ મહાવિદેહના વાસી છો વહાલા, હું તો અંતરથી કરું કાલા વાલા, જ્ઞાન વિમલ ગુણ ધારો, આ ભવ પાર ઉતારો, વિદેહવાસી... વિહરમાનને વંદન હમારા...૬
સીમંધર સ્વામિના દુહા અંનત ચોવિશી જિન નમું, સિદ્ધ અનંતી કોડ; કે વલધર મુગતે ગયા, વંદુ બે કરજો ... ૧ બે ક્રોડિ કેવલધરા, વિરહમાન જિન વીશ; સહસ યુગલ કોડિ નમુ, સાધુ નમું નિશદિન...૨ જે ચારિત્રાને નિર્મલા, જે પંચાનન સિંહ; વિષય કષાયને ગંજીયા, તે પ્રણમું નિશદિન...૩ રાંકતણી પરે રડવડ્યો, નધણીયો નિરધાર; શ્રી સીમંધર સાહેબા, તુમવીણ ઇણસંસાર...૪
( ૧૪૪
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભરતક્ષેત્રમાં હું રહ્યો, મહાવિદેહક્ષેત્રમાં આપ; ઈહા થકી હું વિનવું ભવજલ પાર ઉતાર...૫ શ્રી સીમંધર સાહિબા, આવ્યો તુમ દરબાર હાથ ગ્રહી ભવ કૂપ થકી, તાર તાર મુજ તાર...૬
| શ્રી શંત્રુજય મહાતીર્થના સ્તવનો !
૧. શ્રી પુંડરીક સ્વામીનું સ્તવન એક દિન પુંડરીક ગણધરૂં રે લાલ, પૂછે શ્રી આદિ નિણંદ સુખકારી રે, કહીએ તે ભવજલ ઉતરી રે લાલ, પામીશ પરમાનંદ ભવ વારી રે ,
|| એક દિન પુંડરીક./ ૧ / કહે જિન ઇણ ગિરિ પામશો રે લાલ, જ્ઞાન અને નિર્વાણ જયકારી રે તીર્થ મહિમા વાધશે રે લાલ, અધિક-અધિક મંડાણ નિરધારી રે,
_| એક દિન પુંડરીક. ૨ // ઈમ નિસુણીને તિહાં આવીયા રે લાલ, ઘાતી કરમ કર્યા દૂર તમ વારી રે, પંચ ક્રોડ મુનિ પરિવર્યા રે લાલ, હુઆ સિદ્ધિ હજુર ભવ વારી રે
એક દિન પુંડરીક. ૩ || ચૈત્રી પૂનમ દિન કીજીએ રે લાલ, પૂજા વિવિધ પ્રકાર દિલ ધારી રે. ફલ પ્રદક્ષિણા કાઉસગ્ગા રે લાલ, લોગસ્સ થઈ નમુક્કાર નરનારી રે
_| એક દિન પુંડરીક. ૪ || દશ વીશ-ત્રીશ ચાલીશ ભલા રે લાલ, પચાસ પુષ્પની માળ અતિ સારી રે, નરભવ લાહો લીજીએ રે લાલ, જેમ હોય “જ્ઞાન' વિશાલ મનોહારી રે
' | એક દિન પંડરીક. ૩૫ ૫ || ૨. રાયણ પગલાનું સ્તવન નીલુડી રાયણ તરૂ તળે સુણ સુંદરી, પીલુડા પ્રભુના પાય રે,. ગુણમંજરી, ઉજ્જવળ ધ્યાને ધ્યાએ સુણ, એહી જ મુક્તિ ઉપાય રે,
ગુણમંજરી || ૧ ||.
( ૧ ૪૫
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
શીતલ છાંયડે બેસીએ, સુણ. રાતડો કરી મન રંગ રે, ગુણ. પૂજીએ સોવન ફૂલડે, સુણ. જેમ હોય પાવન અંગ રે,
ગુણમંજરી | ૨ || ખીર ઝરે જેહ ઉપરે, સુણ. નેહ ધરીને એહ રે, ગુણ. ત્રીજે ભવે તે શિવ લહે, સુણ. થાયે નિર્મળ દેહ રે.
ગુણમંજરી || ૩ || પ્રીતિ ધરી પ્રદક્ષિણા સુણ. દીયે એહને જે સાર રે, ગુણ. અભંગ પ્રીતિ હોય તેહને, સુણ. ભવ ભવ તુમ આધાર રે,
ગુણમંજરી |૪ | કુસુમ પટા ફળ મંજરી, સુણ શાખા થડ ને મૂળ રે, ગુણ દેવ તણા વાસાય છે, સુણ. તીર્થને અનુકૂળ રે,
ગુણમંજરી || ૫ ||. તીર્થ ધ્યાન ધરો મુદા સુણ. સેવો એહની છાંય રે. ગુણ. / જ્ઞાન વિમલ ગુણ ભાખીયો સુણ. શત્રુંજય મહાત્મ માંય રે
ગુણમંજરી || ૬ ||. ૩. શ્રી સિદ્ધાચલ મંડન શ્રી આદિનાથ ભગવાનનું સ્તવન સિદ્ધાચલના વાસી, વિમલાચલના વાસી, જિનજી પ્યારા,
આદિનાથને વંદન હમારા | આંકણી // પ્રભુજીનું મુખડું મલકે, નયનો માંથી વરસે અમીરસ ધારા / ૧ // પ્રભુજીનું મુખડું છે મન કો મિલાકર, દિલ મેં ભક્તિ કી જયોત જગાકર, ભજી લે પ્રભુને ભાવે, દુર્ગતિ કદી નહીં આવે / જિનજી પ્યારા // ૨ / ભમીને લાખ ચૌરાસી હું આવ્યો, પુણ્ય દર્શન તમારુ હું પાયો, ધન્ય દિવસ મારો, ભવના ફેરા ટાળો જિનાજી પ્યારા // ૩ /
( ૧૪૬
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમે તો માયા ના વિલાસી, તમે તો મુક્તિપુરીના વાસી, કર્મ બંધન કાપો, મોક્ષ સુખ આપો જિનજી પ્યારા || ૪ || અરજી ઉરમાં ધરજો અમારી, અમને આશા છે પ્રભુજી તુમારી, કહે હર્ષ હવે, સાચા સ્વામી તમે, પૂજન કરીએ અમે
વંદન કરીએ અમે ૫ જિનજી પ્યારા || ૫ ||
૪. ક્યું ન ભયે હમ મોરી ક્યું ન ભયે હમ મોર, વિમલગિરિ, (આ કણી) સિદ્ધવડ રાયણ રૂખકી શાખા, ઝૂલત કરત ઝકોર || ૧ || આવત સંઘ રચાવત અંગિઆ, ગાવત ગુણ ઘમઘોર / ૨ / હમ ભી છત્ર કલા કરી નિરખત, કટને કર્મ કઠોર || ૩ || મુરત દેખત સદા મન હરખે, જૈસે ચંદ ચકો ૨ | ૪ || શ્રી રિસોસર દાસ તિહારો, અરજ કરત કર જોડ / ૫ //
૫. વિમલાચલ નિતુ વંદીએ.... વિમલાચલ નિત વંદીએ, કીજે એહની સેવા | માનું હાથ એ ધર્મનો, શિવ-તરૂ-ફળ-લેવા || ૧ | ઉજજવલ જિન-ગૃહ-મંડળી, તિહાં દીપે ઉત્તેગા ! માનું હિમગિરિ વિભ્રમે, આઈ અમ્બર-ગંગા // ૨ // કોઈ અનેરૂં જગ નહીં, એ તીરથ તો લે | એમ શ્રીમુખ હરિ આગળ, શ્રી સીમંધર બોલે || ૩ || જે સઘળાં તીરથ કર્યા, જાત્રા ફળ કહીએ ! તેહથી એ ગિરિ ભેટતાં, શતગણું ફળ કહીએ || ૪ || જનમ સફળ હોય તેહનો, જે એ ગિરિ વન્દ ! સુજસવિનય સમ્પદ લહે, તે નર ચિર નન્દ | ૫ ||.
- ૧ ૪૭
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૬i તે દિન ક્યારે આવશે ? | તે દિન ક્યારે આવશે ? શ્રી સિદ્ધાચલ જાશું ! ઋષભ નિણંદ જુહારી ને, સૂરજ કુન્ડમાં ન્હાશું... / ૧ / સમવસરણમાં બેસીને, જિનવરની વાણી | સાંભળશું સાચે મને, પરમારથ જાણી.. | ૨ // સમકિત વ્રત સુધાં કરી, સદ્ ગુરૂ ને વંદી ! પાપ સર્વ આલોઈને, નિજ આતમ નિંદી.. | ૩ || પડિક્કમણાં દોય ટંકના કરશું મન કોડે | વિષય કષાય વિસારી ને, તપ કરશું હોડે ! ... || ૪ | વહાલા ને વૈરી વિચે, નવિ કરશું વહેરો | પરના અવગુણ દેખીને, નવિ કરશું મન ચહેરો ... / ૫ // ધર્મ સ્થાનક ધન વાવરી, બટુકાય ને હેત ! પંચ મહાવ્રત લેઈને, પાલશું મન પ્રીતે ..... || ૬ || કાયાની માયા મેલીને, પરીસહ ને સહીશું | સુખ દુઃખ સર્વે વિસારીને, સમભાવે રહીશું... | ૭ || અરિહંત દેવને ઓળખી, ગુણ તેહના ગાશું ! ઉદય રત્ન' એમ ઉચ્ચરે, ત્યારે નિર્મળ થાશું.. | ૮ |
o. II યાત્રા નવાણું કરીએ . યાત્રા નવાણું કરીએ વિમલગિરિ, યાત્રા નવાણું કરીએ, પૂર્વ નવાણું વાર શત્રુંજય ગિરિ, ઋષભ નિણંદ સમોસરીએ,
વિમલ ગિરિ, યાત્રા નવાણું કરીએ | ૧ || કોડી સહસ ભવ પાતક ત્રુટ, શત્રુંજય સામું ડગ ભરીએ // ૨ / સાત છઠ્ઠ દોય અઠ્ઠમ તપસ્યા, કરી ચઢીએ ગિરિવરિએ // ૩ // પુંડરીક પદ જપીએ મન હરખે, અધ્યવસાય શુભ ધરીએ || ૪ | પાપી અભવ્ય ન નજરે દેખે, હિંસક પણ ઉદ્ધરીએ / ૫ //
- ૧૪૮ )
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભૂમિ સંથારો ને નારી તણો સંગ, દૂર થકી પરિહરિએ | ૬ | સચિત્ત પરિહારી ને એકલ આહારી,ગુરૂ સાથે પદ ચરીએ . ૭ // પડિક્કમણાં દોય વિધિશું કરીએ, પાપ પડલ વિખરીએ || ૮ | કલિકાલે એ તીરથ મોટું, પ્રવાહણ જેમ ભર દરિએ | ૯ ||. ઉત્તમ એ ગિરિવર સેવંતા, “પા” કહે ભવ તરીયે || ૧૦ ||
૮. સિદ્ધાચલ ગિરિ ભેટ્યા રે સિદ્ધાચલ ગિરિ વિમલાચલ ગિરિ ભેટ્યા રે, ધન્ય ભાગ્ય હમારા, એ ગિરિવરનો મહિમા મોટો, કહેતાં ન આવે પારા, રાયણ રૂખ સમોસર્યા સ્વામી, પૂર્વ નવાણું વારા રે, ધન્ય ૧ / મૂળનાયક શ્રી આદિ જિનેશ્વર, ચૌમુખ પ્રતિમા ચારા, અષ્ટ દ્રવ્યશું પૂજો ભાવે, સમકિત મૂલ આધારા રે, / ૨ // ભાવ ભક્તિશું પ્રભુ ગુણ ગાતાં, અપના જન્મ સુધારા, યાત્રા કરી ભવિજન શુભ ભાવે, નરક તિર્યંચ ગતિ વારા રે, / ૩ / દૂર દેશાન્તરથી હું આવ્યો, શ્રવણે સુણી ગુણ તારા, પતિત ઉદ્ધારણ બિરૂદ તમારૂં, એ તીરથ જગ સારા રે, ૪ || સંવત અઢાર ત્યાશી માસ અષાઢા, વદી આઠમ ભોમવારા, પ્રભુજીકે ચરણ પ્રતાપ કે સંઘ મેં, “ક્ષમા-રતન' પ્રભુ પ્યારા || ૫ | ૯. વિમલ ગિરિને ભેટતા સુખ પાયો રે
(રાગ - પ્રાચીન) વિમલ ગિરિને ભેટતા સુખ પાયો રે સુખ પાયો રે સુખ પાયો આનંદ ઘણો દિલ છાયો, નમતાં એ ગિરીરાજ | ૧ || મૂલ મંદિર પ્રભુ ઋષભની અતિ પ્યારી, સોહે મૂરતિ મોહનગારી જસ મહિમા છે અતિ ભારી, માનું મોહન વેલ || ૨ |
( ૧૪૯ - ૨
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
આસપાસ જિનબિંબને ચિત્ત ધરીએ, રાયણ પગલા ન વિસરીએ પુંડરીક ગણધર ગુણ વરીએ,કરીએ જન્મ પવિત્ર ॥ ૩ ॥
ઋષભ પ્રભુજી આવીયાં દિલ ધારી, ઇહાં પૂર્વ નવાણું વારી મુનિ ધ્યાન ધરે અતિ ભારી, એ તીર્થ નમુ ગુણખાણ || ૪ ||
પુંડરીક ગિરી નામ સે ઓળખાયો, જ્ઞાતાં સૂત્રમાં તીર્થ બતાવ્યો સીમંધર મુખસે ગંવાયો, નામ લીયે સુખ થાય હાંરે નામ લીયે દુઃખ જાય || ૫ ||
તીર્થ પ્રતાપી ભેટીયે મનોહારી, રૂડો દેશ સોરઠ શણગારી સૌભાગ્ય વિજય દિલ પ્યારી, હાંરે નમીયે વારંવાર | ૬ ||
૧૦, આંખડીયે રે મેં આજ શત્રુંજય દીઠો રે (રાગ - પ્રાચીન)
આંખડીયે રે મેં આજ શત્રુંજ્ય દીઠો રે, સવા લાખ ટકાનો દહાડો રે, લાગે મને મીઠો રે. (એ આંકણી) સફળ થયો મારા મનનો ઉમાહ્યો, વાલા મારા ભવનો સંશય ભાંગ્યો રે; નરક તિર્યંચ ગતિ દૂર નિવારી, ચરણે પ્રભુજીને લાગ્યો રે. ।। ૧ ।। માનવભવનો લાહો લીજે વા, દેડી પાવન કીજે રે । સોના-રૂપાને ફૂલડે વધાવી, પ્રેમે પ્રદક્ષિણા દીજે રે. ।। ૨ । દૂધડે પખાલી ને કેશર ધોલી વા૦ શ્રી આદીશ્વર પૂજયા રે । શ્રી સિદ્ધાચલ નયણે જોતાં, પાપ-મેવાસી ધ્રુજયા રે. ।। ૩ || સ્વયંમુખ સુધર્મા સુ૨૫તિ આગે વા૦, વીર જિણંદ ઇમ બોલે રે ‘ત્રણ ભુવનમાં તીરથ મોટું, નહિ કોઈ શેત્રુંજા તોલે રે.' || ૪ || ઇંદ્ર સરિખા એ તીર્થની વાળ, ચાકરી ચિત્તમાં ચાહે રે; કાયાની તો કાસલ કાઢી, સુરજકુંડમાં નાહે ૨ે. ।। ૫ ।।
૧૫૦
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાંકરે કાંકરે શ્રી સિદ્ધક્ષેત્રે વા૦, સાધુ અનંતા સિધ્યા રે; તે માટે એ તીરથ મોટું, ઉદ્ધાર અનંતા કીધા રે. || ૬ || નાભિરાયા સુત નયણે જોતાં વાઇ, મેહ અમીરસ વુક્યા રે; ઉદયરત્ન કહે આજ મારે પોતે, શ્રી આદીશ્વર તુક્યો રે. || ૭ ||
૧૧. વંદના વંદના વંદના રે
(રાગ - ભેટીયે ભેટીયે....) વંદના વંદના વંદના રે, ગિરિરાજ કું સદા મોરી વંદના રે
વંદના તે પાપ નિકંદના રે... જિનકો દર્શન દુર્લભ દેખી, કીધો તે કર્મ નિકંદના રે || ૧ | વિષય કષાય તાપ ઉપશમીયે, જિમ મિલે બાવન ચંદના રે ધન ધન તે દિન કબહું હોશે, થાશે તુમ મુખ દર્શના રે / ૨ // તિહાં વિશાલ ભાવ પણ હોશે, જિહાં પ્રભુ પદ કજ ફર્શનારે ચિત્તમાંહેથી કબહું ના વિસરૂ, પ્રભુ ગુણ ગણની ધ્યાવના / ૩ // વળી વળી દરિશના વહેલુ લહીયે, એવી રહે નિત્ય ભાવના ભવોભવ એહીજ ચિતમાં ચાહું, ઓર નહીં બિચારના || ૪ || ચિત્ર ગયંદના મહાવતની પેરે, ફરે ન હોય ઉતારનાં જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ પૂર્ણ કૃપાથી, સુકૃત સુબોધ સુવાસના | ૫ |
૧૨. શેત્રુંજા ગઢના વાસી રે મુજરો મોનજો રે
- (રાગ - પ્રાચીન) શેત્રુજા ગઢના વાસી રે મુજરો માનજો રે, સેવકની સુણી વાતો રે દિલમાં આણજો રે. પ્રભુ! મેંદિઠો તુમારો દેદાર, આજ મને ઉપન્યો હરખ અપાર.
સાહિબાની સેવા રે ભવદુઃખ ભાંજશે રે / ૧ /
( ૧૫ ૧
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક અરજ અમારી રે દિલમાં ધારજો રે, ચોરાશી લાખ ફેરા રે દૂરે નિવારજો, રે; પ્રભુ ! મને દુર્ગતિ પડતો રાખ, તોરું દરિશન વહેલું રે દાખ, સાહિબાની૦ | ૨ ॥ દોલત સવાઈ રે સોરઠ દેશની રે, બલિહારી જાઉં રે પ્રભુ તારા વેશની રે; પ્રભુ દિઠું રૂડું તમારું રૂપ, મોહ્યા સુરનર વૃંદ ને ભૂપ. સાહિબાની૦ || ૩ || તીરથકો નહિ જગમાં શેત્રુંજા સારખું રે, પ્રવચન પેખીને કીધું મેં પારખું રે; ઋષભને જોઈ જોઈ હરખે જેહ, ત્રિભુવન લીલા પામે તેહ, સાહિબાની૦ || ૪ || ભવોભવ માગું રે પ્રભુ તારી સેવના રે, ભાવઠ ન ભાંગે રે જગમાં જે વિના રે; પ્રભુ મારા પૂ૨જો મનના કોડ, એમ કહે ઉદયરતન કર જોડ, સાહિબાની૦ | ૫ || ૧૩. મારૂ મન મોહ્યું રે (રાગ - ધારીણી મનારે રે...)
મારૂ મન મોહ્યું રે, શ્રી સિદ્ધાચલે રે, દેખીને હખિત થાય વિધીશું કીજે રે જાત્રા એહની રે, ભવભવના દુઃખ જાય || ૧ || પંચમ આરે રે પાવન કારણે રે, એ સમો તીરથ ન કોય મોટો મહિમા રે જગમાં એહનો રે, આ ભરતે ઇહાં જોય ॥ ૨ ॥ ઈણગિરી આવ્યા રે જિનવર ગણધરા રે, સિધ્યા સાધુ અનંત કઠણ ક૨મ પણ એ ગિરી ફરસતા રે, હોવે કરમ નિશાન્ત || ૩ || જૈન ધર્મ તે સાચો જાણીને રે, માનવ તીરથ એ સ્થંભ સુરનર કિન્નર નૃપ વિદ્યાધરા રે, કરતા નાટારંભ | ૪ || ધન્ય ધન્ય દહાડો રે ધન્ય વેળા ઘડી રે, ધરીએ હૃદય મોઝાર જ્ઞાન વિમલ સૂરિ ગુણ એના ઘણા રે, કહેતા નાવે પાર. ॥ ૫ ॥
૧૫૨
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪. શ્રી રે સિધ્યાચલ ભેટવા
(રાગ - પ્રાચીન) શ્રી રે સિધ્યાચલ ભેટવા, મુઝ મન અધિક ઉમાયો રિખવદેવ પૂજા કરી, લીજે ભવ તણો લાહો / ૧ / મણીમય સૂરત શ્રી વૃષભની, નિપાયે અભિરામ ભુવન કરાવ્યા કનકના, રાખ્યાં ભરતે નામ || || નેમ વિના ત્રેવીશ પ્રભુ, આવ્યા સિદ્ધક્ષેત્ર જાણી શત્રુંજા સમો તીર્થ નહી, બોલ્યા સીમંધર વાણી | ૩ | પૂરવ નવાણું સમોસર્યા, સ્વામી શ્રી વૃષભ નિણંદ રામપાંડવ મુગતે ગયા, પામ્યા પરમાનંદ | ૪ || પૂરવ પુન્ય પસાઉલે, પુંડરિક ગિરી પાયો : કાંતિ વિજય હરખે કરી, શ્રી સિદ્ધાચલ ગાયો. | ૫ |
૧૫. ઉમિયા મુજને ધણી જિહો ઉમૈયા મુજને ઘણી જિહો, ભેટું વિમલ ગિરિ રાય દો ઈતરા મુજ પાંખડી જીહો, લળી લળી લાગું પાચ કે મોહનગારા હો રાજ, રુડા મારા સાંભળ સુગુણા સુડા // ૧ / શત્રુંજય શિખર સોહામણો, ધન્ય ધન્ય રાયણ રુખ ધન્ય પગલા પ્રભુજી તણા, દીઠડે ભાગે ભૂખ // ૨ //
અણગિરી આવી સમોસર્યા, નાભિ નરિંદ મલ્હાર • પાવન કીધી વસુંધરા, પૂર્વ નવાણું વાર || ૩ || પુંડરિક મુનિ મુગતે ગયા, સાથે મુનિ પંચક્રોડ પુંડરિક ગિરીવર એ થયા, નમો નમો બે કર જોડ || 4 ||
( ૧૫૩
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
એણે તીર્થ સિધ્યા ઘણા, સાધુ અનંતી ક્રોડ ત્રણ ભુવનમાં જોવતા, નહીં કોઈ એહની જોડ || ૫ / મનવાંછિત સુખ મેળવે, જપતા એ ગિરીરાજ દ્રવ્ય ભાવ વૈરીતણા, ભય જાવે સવિ ભાંજ || ૬ || વાચક રામવિજય કહે, નમો નમો તીરથ એહ શિવમંદિરની શ્રેણી છે, એહમાં નહીં સંદેહ || ૭ ||.
૧૬. ચઢતી રાખો ને જૈન ધર્મનો
(રાગઃ કર્મ લાગ્યા છે મારે કેડલે.) ડુંગરે ડુંગરે તાહરા દેહરા, ડુંગરા ઉપર કીધો તમે વાસ રે આદીશ્વર દાદા, ચઢતી રાખો ને જૈન ધર્મની....૧ નાભિરાયાનો કુલચંદલો, મરૂદેવા છે તમારી માત રે.... ૨ ભરતજી રાજપાટ ભોગવે, ઋષભજી ચાલ્યા વનવાસ રે ...૩ બ્રાહ્મી સુંદરી બે બેનડી, આવી વનમાં કીધી તમને જાણ રે....૪ પાલીતાણા નગર સોહામણો, પર્વત ઉપર કીધો તમે વાસ રે...૫ આ ટુંકો ત્યાં રળીયામણી, નવમી ટુંકે કીધો તમે વાસ....૬ સૂરજકુંડ સોહામણો, ચક્કસરી દેવીને કરીએ પ્રણામ રે....૭ કેસર ચંદનના ભર્યા વાટકા, પુષ્પો ચઢાઉ પ્રભુજી આજ રે...૮ હીરવિજય ગુરૂ હીરલો, વીરવિજય ગુણ ગાય રે...૯ ૧૦. શોભા શી કહું રે, શેત્રુંજા તણી.
(રાગ : લોકગીત....) શોભા શી કહું રે શેનું જા તણી, જીહાં બીરાજે પ્રથમ તીર્થંકર દેવ જો, રૂડી રે રાયણ તળે ઋષભ સમોસર્યા, ચોસઠ સુરપતિ સારે પ્રભુની સેવ જો....૧
(
૧ ૫ ૪
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
જો
કેરા નંદ
માતા
નિરખ્યો રે નાભિરાયા કેરા પુત્રને, મરુદેવી રૂડી રે વિનીતા નગરીનો ધણી, મુખડું સોહિયે શરદ પૂનમનો ચંદ જો...૨
નિત્ય ઉઠીને નારી કંતને વિનવે, પિયુડા મુજને પાલીતાણા દેખાડજો, એ ગિરિએ પૂર્વ નવ્વાણું સમોસર્યા, માટે મુજને આદીશ્વર ભેટાડજો . . . ૩
મારે મન જાવાની ઘણી હોંશ છે, ક્યારે જાવું ને ક્યારે કરું દર્શન જો, તે માટે મન મારું તલસે ઘણું, નયણે નિહાળું તો ઠરે મારા લોચન જો ... ૪ એવી તે અરજ અબળાની સાંભળો, હુકમ કરો તો આવું તમારી પાસ જો, મહે૨ ક૨ીને દાદા દરિશન દીજીએ, શ્રી શુભવીરની પહોંચે મનની આશ જો.....
૧૮. તું ત્રિભુવન સુખકાર
તું ત્રિભુવન સુખકાર, ઋષભજિન ! તું ત્રિભુવન સુખકાર, શત્રુંજયગિરિ શણગાર, ભૂષણ ભરત મોઝાર આદિ પુરૂષ અવતાર, ઋષભ 194... તુમ ચરણે પાવન કર્યું રે, પૂર્વ નવાણું વાર, તેણે તીરથ સમરથ થયું રે, ક૨વા જગત ઉદ્ધાર...૧ અવર તે ગિરિ પર્વતે વડો રે, એહ થયો ગિરિરાજ, સિદ્ધ અનંતા ઇહાં થયા રે, વલી આવ્યા અવર જિનરાજ...૨
૧૫૫
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુંદરતા સુર સદનથી રે, અધિક જિહાં પ્રાસાદ, બિંબ અને કે શોભતો રે, દીઠે ટળે વિખવાદ...૩ ભે ટણ કાજે ઉમા રે, આવે સત્વ ભવિ લોક, કલિમલ તસ અડકે નહિ રે, યે સોવનધન રોક....૪ જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ જસ શિરે રે, તસ ખસે ભવ પરવાહ, કરતલ ગત શિવસુંદરી રે, મળે સહજ વરી ઉઠ્ઠાંહ....૫
૧૯. ચહ વિમલ ગિરિવર યહ વિમલ ગિરિવર શિખર સુંદર, સકલ તીરથ સાર રે, નાભિનંદન ત્રિજગ વંદન, 28ષભજિન સુખકાર રે...૧ ચૈત્ય તરૂવર રુખ રાયણ, તળે અતિ મનોહાર રે, નાભિનંદન તણાં પગલાં, ભેટતા ભવ પાર રે... ૨ સમવસરીયા આદિ જિનવર, જાણી લાભ અનંત રે, અજિત શાંતિ ચોમાસું રહીયા, ઈમ અનેક મહંત રે...૩ સાધુ સિધ્યા જિહાં અનંતા, પુંડરિક ગણધાર રે, શાં બને પ્રધુમ્ન પાંડવ, પ્રમુખ બહુ અણગાર રે..૪ નેમિ જિનના શિષ્યો થાવસ્યા, સહસ અઢી પરિવાર રે, અંગડજી સૂત્રો માં હે, શાતા સૂટા મોઝાર રે...૫ ભાવ શું ભવિ જેહ ફરસે, સિદ્ધ ક્ષેત્ર શુભ ઠામ રે, નરક તિરિ ગતિ દો નિવાર, જપે લાખ નિજ નામ રે...૬ રયણમય શ્રી ઋષભ પ્રતિમા, પંચસયા ધનુમાન રે, નિત્ય પ્રત્યે જિહાં ઈન્દ્ર પૂજે, દુષમ સમય પ્રમાણ રે...૭ ત્રીજે ભવે જે મુક્તિ પહોંચે, ભવિક ભેટે તે રે, દેવ સાનિધ્ય સકલ વાંછિત, પુરવે સસને હ રે...૮ Uણી પેરે જેહનો સબલ મહિમા, કહ્યો શાસ્ત્ર મોઝાર રે, જ્ઞાનવિમલ ગિરિ ધ્યાન ધરતાં, મુજ આવાગમન નિવાર રે...૯
(૧૫૬)
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦. સિદ્ધાચલનો વાસી પ્યારો લાગે....
(રાગ બેસવું હોય તો....) સિદ્ધાચલનો વાસી પ્યારો લાગે મારા રાજીંદા, વિમલાચલનો વાસી પ્યારો લાગે મારા રાજીંદા, ઈણ રે ડુંગરીયામાં ઝીણી ઝીણી કો રણી, ઉપર શિખર બિરાજે મોરા રાજીંદા... ૧ કાને કુંડલ માથે મુગટ બિરાજે, બાહે બાજુબંધ છાજે મોરા રાજીંદા... ૨ ચૌમુખ બિબ અનુપમ છાજે, અદ્ભૂત દીઠે દુઃખ ભાંજે મોરા રાજીંદા... ૩ ચુવા યુવા ચંદન ઔર અગરજા, કેસર તિલક બિરાજે મારા રાજીંદા...૪ ઈણ ગિરિ સાધુ અનંતા સિધ્યા, કહેતાં પા૨ ન આવે મારા રાજી દા...૫ જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ એણી પેરે બોલે, આ ભવ પાર ઉતારો મારા રાજી દા...૬
૨૧. સિદ્ધાચલ વંદો રે નરનારી....
-
-
-
-
સિદ્ધાચલ વંદો રે નરનારી, રે નરનારી, રેનરનારી, નાભિરાયા મરુદેવા નંદન, ઋષભદેવ સુખકારી...૧ પુંડરિક પમુહ મુનિવર સિદ્ધા, આતમતત્ત્વ વિચારી..૨ શિવસુખ કારણ ભવદુઃખ વારણ, ત્રિભુવન જન હિતકારી...૩ સમકિત શુદ્ધ કરણ એ તીરથ, મોહ મિથ્યાત્વ નિવારી...૪ જ્ઞાનઉદ્યોત પ્રભુ કેવળ ધારી, ભક્તિ કરું એક તારી..૫
-
લuો દાનમાં છે
( ૧૫૭
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨. સિદ્ધાચલ શિખરે દીવો રે....
(રાગ: સમુહ ગીત...) સિદ્ધાચલ શિખરે દીવો રે, આદીશ્વર અલબેલો રે, જાણે દર્શન અમૃત પીવો રે, આદીશ્વર અલબેલો રે, શિવ સોમયશાની લારે રે, આ. તેર કોડી મુનિ પરિવારે રે, ...૧ કરે શિવસુંદરીનું આણું રે. આ નારદજી લાખ એકાણું રે, વસુદેવની નારી પ્રસિદ્ધિ ૨. આ. પાંત્રીસ હજાર તે સિદ્ધિ રે...૨ લાખ બાવનને એક કોડી રે, આ. પંચાવન તહસને જોડી રે, સાતસે સત્યોતેર સાધુ રે, આ. પ્રભુ શાંતિ ચોમાસું કીધું રે...૩ તવ એ વરીયા શિવનારી રે, આ. ચૌદ સહસ મુનિ દમિત્તારી રે, પ્રદ્યુમ્નપ્રિયા અચંભી રે, આ. ચૌઆલીસમેં વૈદર્ભી રે...૪ થાવસ્યા પુત્ર હજારે રે, આ. શુક પરિવ્રાજક એ ધારે રે, સેલગ પણસય વિખ્યાત રે, આ. સુભદ્ર મુનિ ય સાતે રે..૫ ભવ તરીયા તેણે ભવ તારણ રે, આ. ગજચંદ્ર મહોદય કારણ રે, સુરકાંત અચલ અભિનંદો રે, આ. સુમતિ શ્રેષ્ઠિ ભય કંદો રે...૬ ઈમાં મોક્ષ ગયા કેઈ કોટી રે, આ. અમને પણ આશા મોટી રે, શ્રદ્ધા સંવેગે ભરિયો, રે, આ. મેં મોટો દરીયો તરિયો રે...૭ શ્રદ્ધા વિણ કુણ ઈહાં આવે રે? આ. લઘુ જળમાં કેમ તે નાવે રે ? તિણે હાથ હવે પ્રભુ ઝાલો રે! આ. શુભવીર ને હઈડે વહાલો રે...૮
૨૩. સો ચાલો સિદ્ધગિરિ જઈએ સૌ ચાલો સિદ્ધગિરિ જઈએ, ગિરિ ભેટી પાવન થઈએ, સોરઠદેશે જાત્રાનું મોટું ધામ છે. જયાં ધર્મશાળાઓ બહુ સોહે, મહેલાતો મનડા મોહે એવું સુંદર પાલીતાણા ગામ છે...૧
1
૧ ૫૮
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્યાં તળેટી પહેલી આવે, ગિરિ દર્શન વિરલા પાવે, પ્રભુજીના પગલાં પુનિત ને અભિરામ છે... ૨ જયાં ગિરિ ચડતાં સમીપે, દેવાલય દિવ્યજ દીપે, બંગાળી બાબુનું અવિચળ એ તો ધામ છે... ૩
જ્યાં કુંડ વિસામાં આવે, થાક્યા નો થાક ભુલાવે, પરબો રૂડી પાણીની ઠામ ઠામ છે....૪ જયાં હડો આકરો આવે, કેડે દઈ હાથ ચડાવે, એ વી દેવી હિંગલાજ જેનું નામ છે.....૫
જ્યાં ગિરિવર ચડતાં ભાવે, રામ પોળ છેલ્લે આવે, ડોળીવાળાનું વિસામાનું ઠામ છે...૬ જયાં નદી શત્રુંજી વહે છે, સૂરજકુંડ શોભા દે છે, હાયો નહીં કે એનું જીવન બે બદામ છે...૭ જયાં સોહે શાંતિ દાદા, સોલા જિન ત્રિભુવન ભ્રાતા, પોળે જાતાં સૌ પહેલાં પ્રણામ છે...૮ જયાં ચક્રેશ્વરી છે માતા, વાઘેશ્વરી દે સુખશાતા, કવડ જક્ષાદિ દેવતાઓ તમામ છે...૯
જ્યાં આદીશ્વર બિરાજે, જે ભવની ભાવઠ ભાંજે, પ્રભુજી પ્યારા નિરાગી ને નિષ્કામ છે...૧૦
જ્યાં સોહે પુંડરિક સ્વામી, ગિરુઆ ગણધર ગુણગામી, અંતરજામી આતમના આરામ છે...૧૧ જયાં રાયણ છાંય નિલુડી, પ્રભુ પગલાં પરે પરે રૂડી, શીતળકારી એ વૃક્ષનો વિરામ છે...૧૨
(૧૫૯
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્યાં નિરખીને નવ ટુંકો, જબ થાયે પાતિકનો ભૂક્કો, દિવ્ય દહેરાના અલૌકિક કામ છે...૧૩ જયાં ગૃહિલીંગ અનંતા, સિદ્ધિ પદ પામ્યા સંતા, પંચમ કાલે એ મુક્તિનું મુકામ છે...૧૪ જયાં કમલસૂરિ ગુણ ગાવે, તે લાભ અનંતો પાવે, જાત્રા કરવા મનડાની મોટી હામ છે...૧૫
૨૪. ઓ...હો... મોરા આતમરામ
(રાગઃ ઓ હંસારાણા રહી જાઓ.) ઓ...હો...મોરા આતમરામ (૨) કુણ દિને શેત્રુજે જાશું શેત્રુજા કેરી પાળે ચઢતા, ઋષભતણા ગુણ ગાશું રે
ઓ...હો...મોરા આતમરામ...૧ એ ગિરિવરનો મહિમા, નિસુણી, હૈડે સમકિત વાચ્યું, જિનવર ભાવ સહિત પૂજીને, ભવોભવ નિર્મલ થાશું રે,...૨ મન વચ કાયા નિર્મલ કરીને, સુરજકુંડમાં નાણું મરુદેવાનો નંદન નીરખી, પાતિક દુરે પલાશું રે... ૩ ઈણગિરિ સિદ્ધ અનંતા હુઆ, ધ્યાન સદા તુમ ધ્યાશું સકળ જનમમાં એ માનવભવ, લેખે કરીય સરાસું રે...૪ સુરવર પુજિત પદકજની રજ, નિલવટે તિલક ચડાવશું મનમાં હરખી ડુંગર ફરસી, હૈડે હરખિત થાશું રે. – મોરા...૫ સમકિત ધારી સ્વામી સાથે, સદગુરુ સમકિત લાશું છ'રી પાલી પાપ પખાલી, દુર્ગતિ દુરે પલાશું રે, -મોરા...૬ શ્રી જિનનામી સમકિત પામી, લેખે ત્યારે ગણાશું, જ્ઞાન-વિમલ' કહે, ધન ધન તે દિન પરમાનંદ પદ પાશું રે...૭
( ૧૬૦
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી બીજ-તીથિનું સ્તવન
દુહા સરસ વચન રસ વરસતિ, સરસતી કળા ભંડાર; બીજ તણો મહિમા કહું, જે કહ્યો શાસ્ત્ર મોઝાર,...૧ જંબૂદ્વીપના ભારતમાં, રાજગૃહી નયરી ઉદ્યાન; વીર નિણંદ સમોસર્યા, વાંદવા આવ્યા રાજન...૨ શ્રેણિક નામે ભૂપતિ, બેઠા બેસણ ઠાય; પૂછે શ્રી જિનરાયને, ઘો ઉપદેશ મહારાય...૩ ત્રિગડે બેઠા ત્રિભુવન પતિ, દેશના દીયે જિનરાય; કમળ સુકોમળ પાંખડી, એમ જિન હૃદય સોહાય...૪ શશી પ્રગટે જેમ તે દિને, ધન્ય તે દિન સુવિહાણ; એક મને આરાધતાં, પામે પદ નિવણ...૫
(ઢાળ ૧લી.) (અષ્ટાપદ અરિહંતજી એ રાગ) કલ્યાણક જિનના કહું, સુણ પ્રાણીજી રે, અભિનંદન અરિહંત, એ ભગવંત, ભવિ. માઘ શુદ્ધિ બીજને દિને, સુણ, પામ્યા શિવસુખ સાર, હરખ અપાર ભવિ...૧ વાસુપૂજય જિન બારમાં, સુણ. એક જ તિથિએ થયું નાણ, સફળ વિહાણ. ભવિ. અષ્ટ કર્મ ચૂરણ કરી, સુણ . અવગાહન એક વાર, મુક્તિ મોઝાર. ભવિ...૨ અરનાથ જિનજી નમું, સુણ. અષ્ટાદશમાં અરિહંત, એ ભગવંત. ભવિ. ઉજજવલ તિથિ ફાગણની ભલી, સુણ. વરીયા શિવવધુ સાર, સુંદર નાર. ભવિ...૩
= ૧૬ ૧ -
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
દશમાં શીતલ જિને શ્વસું, સુણ. પરમ પદની એ વેલ, ગુણની ગેલ. ભવિ. વૈશાખ વદિ બીજને દિને, સુણ. મૂક્યો સરવે એ સાથ, સુરનર નાથ. ભવિ....૪ શ્રાવણ સુદની બીજ ભલી, સુણ. સુમતિ નાથ જિન દેવ, સારે સેવ. ભવિ. એણી તિથિએ જિન જી તણા, સુણ. કલ્યાણક પંચ સાર, ભવનો પાર. ભવિ....૫
ટાળ બીજી જગપતિ જિન ચોવીસમો રે લોલ, એ ભાખ્યો અધિકાર રે ભાવિકજન; શ્રેણીક આદે સહુ મળ્યા રે લોલ, શક્તિ તણે અનુસાર રે ભાવિકજન. ભાવ ધરી ને સાંભળો રે લાલ...૧
દો ય વરસ દો ય માસની રે લોલ, આરાધો ધરી ખંત રે, ભવિક; ઉજમણું વિધિશું કરો રે લોલ,
બીજ તે મુક્તિ મહંત રે, ભવિક... ૨ માર્ગ મિથ્યા દૂરે તજો રે લાલ, આરાધો ગુણ થોક રે, ભવિક; વીરની વાણી સાંભળી રે લોલ, ઉછરંગ થયા બહુ લોક રે ભવિક. ભાવ...૩
એણી બીજે કે ઈ તર્યા રે લોલ, વળી તરશે કે ઈ શેખ રે, ભવિક; શશિ નિધિ અનુમાન થી રે લોલ, સઇલા નાગધર એષ રે, ભવિક. ભાવ...૪
૧૬ ૨ )
E
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
અષાડ શુદિ દશમી દિને ૨ે લાલ, એ ગાયો સ્તવન રસાળ રે, ભવિક; નવલવિજય સુપસાપથી રે લાલ, ચતુરને મંગળ માલ રે, ભવિક. ભાવ. ૫
કળશ
ઇમ વી૨ જિનવર, સયલ સુખર, ગાયો અતિ ઉલટ ભરે, અષાડ ઉજજવળ દશમી દિવસે, સંવત અઢાર અઠ્ઠોતરે. બીજ મહિમા એમ વર્ણવ્યો, ૨હી સિદ્ધપુર ચોમાસ એ, જે ભવિક ભાવે સુણે ગાવે, તસ ઘર લીલ વિલાસ એ. સ્તવનો 11
|| શ્રી જ્ઞાનપંચમીના
૧. પંચમી તપ તમે કરો રે પ્રાણી
(રાગ - પ્રાચીન)
પંચમી તપ તમે કરો રે પ્રાણી, જેમ પામો નિર્મળ જ્ઞાન રે, પહેલું જ્ઞાન ને પછી કિરિયા, નહિ કોઈ જ્ઞાન સમાન રે.
નંદી સુત્રમાં જ્ઞાન વખાણ્યું, જ્ઞાનના પાંચ પ્રકાર રે, મતિ શ્રુત અવધિ ને મનઃપર્યવ, કેવલ એક ઉદાર રે. મતિ અઠ્ઠાવીશ શ્રુત ચઉદહ વીશ, અવિષે છે અસંખ્ય પ્રકાર રે, દો ભેદે મનઃ પર્યવ દાખ્યું, કેવલ એક ઉદાર રે.
|| ૧ ||
112 11
|| ૩ ||
ચંદ્ર સૂર્ય ગ્રહ નક્ષત્ર તારા, એકથી એક અપાર રે, કેવળજ્ઞાન સમું નહિ કોઈ, લોકા લોક પ્રકાશ રે. ... | ૪ || પાર્શ્વનાથ પસાય કરીને, પૂરો માના મનની ઉમેદ રે, સમય સુંદર કહે હું પણ પામું, જ્ઞાનનો પાંચમો ભેદ રે.
... || ૫ ||
૧૬૩
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. શ્રી જિનવરને પ્રગટ થયું રે (રાગ - શ્રી નેમિસર જિનતણુંજી...)
શ્રી જિનવરને પ્રગટ થયું રે, ક્ષાયિક ભાવે જ્ઞાન દોષ અઢાર અભાવથી રે, ગુણ ઉપન્યા તે પ્રમાણ રે, ભવિયા,વંદો કેવલજ્ઞાન, પંચમી દિન ગુણખાણ રે, ॥ ૧ ॥
અનામીના નામનો રે, કિશ્યો વિશેષ કહેવાય ? એ તો મધ્યમા વૈખરી રે, વચન ઉલ્લેખ ઠરાય રે ।। ૨ ।।
ધ્યાન ટાણે પ્રભુ તું હોય રે, અલખ અગોચર રૂપ; પરા પશ્યતિ પામીને રે, કાંઈ પ્રમાણે મુનિ ભૂપ રે. ॥ ૩ ॥
છતાં પર્યાય જે જ્ઞાનના રે, તે તો નવિ બદલાય; શેયની નવ નવી વર્તના રે, સમયમાં સર્વ જણાય રે. ॥ ૪ ॥
બીજા જ્ઞાન તણી પ્રભા રે, એહમાં સર્વ સમાય; રવિ પ્રભાથી અધિક નહીં રે, નક્ષત્ર ગણ સમુદાય રે. ।। ૫ ।।
ગુણ અનંતા શાનના રે, જાણે ધન્ય ન૨ તેહ વિજયલક્ષ્મીસૂરિ તે લહે રે, જ્ઞાન મહોદય ગેહ રે. ॥ ૬ ॥
૩. જ્ઞાનપંચમી સેવો
(રાગ - મેરા જીવન...)
જ્ઞાન પંચમી સેવો, મુક્તિનો મેવો, ચાખો ચતુર સુજાણ, મહાનિશિથે પંચમી મહિમા, ભાખે શ્રી ગણધાર પંચમી દિન પાંચ જ્ઞાન આરાધો, પંચમી ગતિ દાતાર | ૧ ||
મતિ શ્રુત અવિધ મનપર્યવ, પંચમ કેવલજ્ઞાન એકાવન ભેદે કરી રે, સેવો શાસ્ત્ર પ્રમાણ | ૨ ||
૧૬૪
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાન પંચમી આરંભીને સુદી પંચમી કરો ઉપવાસ જ્ઞાન આરાધન કીજીયે રે, પાંચ વરસ પાચ માસ || ૩ ||
ૐ હ્રીં નમો નમો નાણસ્સની, નવકારવાળી વીસ એકાવન લોગસ્સ સ્વસ્તિક, ખામણા શ્રી જગદીશ ।। ૪ ।।
.
જ્ઞાનવિના નવિ જાણતા રે, ધર્મધર્મ વિવેક અજ્ઞાની પશું સરિખા રે, બાંધે કર્મ અનેક ॥ ૫ ॥
પંચમી તપ સુપસાયથી રે, પ્રગટે સમ્યજ્ઞાન કર્મ દહન કરી જ્ઞાનથી રે, પામે અવિચલ ઠાણ || ૬ |
જિમ વરદત્ત ને ગુણમંજરી, આરાધ્યો તપ એહ વીર આરાધે જ્ઞાનને રે, ધન્ય જગતમાં તેહ ॥ ૭॥ ૪ સુત સિદ્ધારથનો
સુત સિદ્ધારથ ભૂપનો રે, સિદ્ધારથ ભગવાન; બાર વર્ષદા આગળે રે, ભાખે શ્રી વર્ધમાન રે; ભવિયણ ચિત્ત ધરો, મન વચ કાય. અમાયો રે, શાન ભક્તિ કરો. ૧ ગુણ અનંત આતમ તણા રે, મુખ્યપણે તિહાં દોય; તેમાં પણ જ્ઞાન જ વડું રે, જેહથી દંસણ હોય રે. ભવિ૦ ૨ શાને ચારિત્ર ગુણ વધે રે, જ્ઞાને ઉદ્યોત સહાય; જ્ઞાને સ્થવિરપણું લહે રે, આચારજ ઉવજઝાય રે.ભવિ૦ ૩ શાની શ્વાસોશ્વાસમાં રે, કઠિણ કરમ ક૨ે નાશ; વહ્નિ જેમ ઇંધણ દહે રે, ક્ષણમાં જ્યોતિ પ્રકાશ રે. ભવિ૦ ૪ પ્રથમ જ્ઞાન પછી દયા રે, સંવર મોહ વિનાશ; ગુણસ્થાનક પગ થાલીએ રે, જેમ ચઢે મોક્ષ આવાસો રે.ભવિ૦ ૫
૧૬૫
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
મઈ સુઅ અહી મણપજવા રે, પંચમ કેવલજ્ઞાન; ચઉ મુંગા શ્રત એક છે રે,સ્વાર પ્રકાશ નિદાનો રે. ભવિ૦ ૬ તેહના સાધન જે કહાં રે, પાટી પુસ્તક આદિ; લખે લખાવે સાચવે રે, ધમ ધરી અપ્રમાદો રે.ભવિ૦ ૭. ત્રિવિધ આશાતના જે કરે રે, ભણતાં કરે અંતરાય; અંધા બહેરા બોબડા રે, મુંગા પાંગુલા થાય રે; ભવિ૦ ૮ ભણતાં ગણતાં ન આવડે રે, ન મળે વલ્લભ ચીજ; ગુણમંજરી વરદત્ત પરે રે, જ્ઞાન વિરાધન બીજ રે. ભવિ૦ ૯ પ્રેમે પૂછે પર્ષદા રે, પ્રણમી જગગુરુ પાય; ગુણમંજરી વરદત્તનો રે, કરો અધિકાર પસાયો રે, ભવિ ૨૦ ૧૦
શ્રી આઠમનું સ્તવન
શ્રી રાજગૃહી શુભ ઠામ, અધિક દીવાજે રે, વિચરંતા વીર જિણંદ, અતિશય છાજે રે, ચોત્રીશ અને પાંત્રીશ, વાણી ગુણ લાવે રે, પાઉ ધર્યા વધામણી જાય, શ્રેણિક આવે રે, / ૧ // તિહાં ચોસઠ સુરપતિ આવી,ત્રિગડું બનાવે રે, તે માં બેસીને ઉપદેશ, પ્રભુજી સુણાવે રે, સુર નર ને તિર્યંચ, નિજ નિજ ભાષા રે, તિહાં સમજીને ભવતાર,પાએ સુખ ખાસા રે // ૨ // તિહાં ઇન્દ્રભૂતિ ગણધાર, શ્રી ગુરૂ વીરને રે, પૂછે અષ્ટમીનો મહિમાય, કહો પ્રભુ અમને રે, તવ ભાખે વીર નિણંદ, સુણો સહુ પ્રાણી રે, આઠમ દિન જિનના કલ્યાણ, ધરો ચિત્ત આણી રે // ૩ //
=
૧ ૬૬
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૨)
શ્રી ઋષભનું જન્મ-કલ્યાણ રે. વળી ચારિત્ર લહ્યું ભલે વાણ રે. ત્રીજા સંભવનું યવન કલ્યાણ ભવિ તુમે અષ્ટમી, તિથિ એવો રે એ છે શિવવધૂ વરવાનો મેવો - ભવિ તમે અષ્ટમી ૧ // શ્રી અજિત સુમતિ નમિ અભ્યારે અભિનન્દન શિવપદ પામ્યાં રે જિન સાતમા ચ્યવન દીપાવ્યા - ભવિ તુમે અષ્ટમી | ૨ || વીશમાં મુનિસુવ્રત સ્વામી રે નમિ જન્મ્યા હોય ગુણ ધામી રે બાવીશમાં શિવ વિશરામી - ભવિ તમે અષ્ટમી || ૩ || | પાર્શ્વનાથજી મોક્ષ-મહંતા રે I ઇત્યાદિક જિન ગુણવત્તા રે ! કલ્યાણક મુખ્ય કહન્તા - ભવિ તમે અષ્ટમી | ૪ | શ્રી વીર નિણંદની વાણી રે નિસુણી સમજ્યા ભવિ પ્રાણી રે આઠમ દિન અતિ ગુણ ખાણી – ભવિ તમે અષ્ટમી || ૫ | આઠ કર્મ તે દૂર પલાય રે. એથી અડસિદ્ધિ અડબુદ્ધિ થાય રે તે કારણ સેવા ચિત્ત લાય-ભવિ તમે અષ્ટમી | ૬ || શ્રી ઉદયસાગર સૂરિ રાયા રે I ગુરૂ શિષ્ય વિવેકે વ્યાયા રે ! તસ ન્યાયસાગર ગુણ ગાયા - ભવિ તમે અષ્ટમી || ૭ || |
શ્રી એકાદશીનું સ્તવન
(રાગ - અષ્ટમી સ્તવન) પંચમ સુરલોકના વાસી રે, નવ લોકાંતિક સુવિલાસી રે; કરે વિનંતિ ગુણની રાશિ, મલ્લિજિન નાથજી વ્રત લીજે રે;
ભવિજીવને શિવસુખ દીજે, મલ્લી... / ૧ / તમે કરૂણા રસ ભંડાર રે, પામ્યા છો ભવનો પાર રે;
સેવકનો કરો ઉદ્ધાર, મલ્લિજિન નાથજી વ્રત લીજે રે. / ૨ //
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુ દાન એંવત્સરી આપે રે, જગના દારિદ્ર દુઃખ કાપે રે;
ભવ્યત્વપણે તસ થાપે, મલ્લી જિન / ૩ // સુરપતિ સઘળાં મળી આવે રે, મણિરયણ સોવન વરસાવે રે;
પ્રભુ ચરણે શિષ નમાવે, મલ્લિજિન... / જ છે તીર્થોદક કુંભો લાવે રે, પ્રભુ સિંહાસને ઠાવે રે;
સુરપતિ ભક્ત નવરાવે, મલ્લિજિન... // ૫ // વસ્ત્રાભરણે શણગારે રે, ફૂલમાળા હૃદય પર ધારે રે;
દુઃખડા ઇન્દ્રાણી ઓવારે; મલ્લિજિન... // ૬ II મળ્યા સુરનર કોડાકોડી રે, પ્રભુ આગે રહ્યા કર જોડી રે;
કરે ભક્તિ યુક્તિ મદ મોડી, મલ્લિજિન... // ૭ | માગસર સુદની અજુવાળી રે, એકાદશી ગુણની આળી રે;
વર્યા સંયમ વધુ લટકાળી, મલ્લિજિન... || ૮ || દીક્ષા કલ્યાણક એહ રે, ગાતાં દુઃખ ન રહે તે રે;
કહે “રૂપવિજય” સસનેહ, મલ્લિજિન... // ૯ll
દીવાળી સ્તવના (રાગ - મન ડોલે રે... મેં તો આરતી ઉતારૂં રે...) મારે દીવાળી થઈ આજ, પ્રભુ મુખ જો વાને, સર્યા સર્યા રે સેવકના કાજ, ભવ દુઃખ ખોવાને | મહાવીર સ્વામી મુગતે પહોંચ્યા, ગૌતમ કેવલજ્ઞાન રે ! ધન્ય અમાવાસ્યા ધન્ય દીવાળી, મહાવીર પ્રભુ નિરવાણ // ૧ // ચારિત્ર પાળી નિરમાં રે, ટાળ્યાં વિષય-કષાય રે ! એવા મુનિને વન્દીએ જે, ઉતારે ભવ પાર // ૨ / બાકુળા વહોર્યા વીર જિને, તારી ચન્દનબાળા રે ! કેવલ લઈ પ્રભુ મુગતે પહોંચ્યા, પામ્યા ભવનો પાર / ૩ /
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
એવા મુનિને વન્દીએ જે, પંચ જ્ઞાન ને ધરતા રે સમવસરણ દઈ દેશના પ્રભુ, તાર્યા નર ને નાર | ૪ | ચોવીશમા જિનેશ્વરૂ રે, મુક્તિ તણા દાતાર રે ! કર જોડી કવિ એમ ભણે પ્રભુ, દુનિયા ફેરો ટાલ . ૫ II
. વીર વહેલા આવે રે. વીર વહેલાં આવે રે, ગૌતમ કહી બોલાવો રે દરિશન વહેલાં દિજીએ હોજી, તે નિમ્ન હી હું સસ્નેહી અજાણ રે વીર...(૧) ગૌતમ ભણે ભો નાથ તે, વિશ્વાસ આપી છેતર્યો પરગામ મુજને મોકલી, તું મુક્તિ રમણીને વર્યો પ્રભુજી તારા ગુપ્ત ભેદોથી અજાણ રે વીર.... (૨) શિવનગર થયું શું સાંકડું કે, હતી નહિ મુજ યોગ્યતા જો કહ્યું હોત મુજને તો, કોણ કોઈને રોકતા પ્રભુજી હું શું માગત ભાગ સુજાણ રે વીર...(૩) મમ પ્રશ્નના ઉત્તર દઈ, ગૌતમ કહી કોણ બોલાવશે કોણ સાર કરશે સંઘની ને, શંકા બિચારી ક્યાં જશે હે પુન્ય કથા કરી પાવન કરો મમ કાન રે વીર...(૪) જિન ભાણ અસ્ત થતા, તિમિર મિથ્યાત્વ સઘળે વ્યાપશે કુમતિ કૌતુક જાગશે, વળી ચોર ચુંગલ વધી જશે - ત્રિગડે બેસી દેશના દિયો, જગભાણ રે વીર.... (૫) મુનિ ચૌદ સહસ છે તારે ને, માહરે વીર તું એક છે ટળવળતો મને મૂકી ગયાં, પ્રભુ ક્યાં તમારી ટેક છે હે સ્વમાંતરમાં અંતર ન ધર્યો સુજાણ રે વીર.... (૬)
( ૧૬૯
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
પણ હું આંજ્ઞાવાટ ચાલ્યો, ન મળે કોઈ અવસરે, હું રાગ વશ રખડું નિરાગી, વીર શીવપુર સંચરે, હે "વીર વીર" કરું વીર ન ધરે કાંઈ ધ્યાન રે વીર...(૭) કોણ વીરને કોણ ગૌતમ, નહિ કોઈ કોઈનું કદા, એ રાગ ગ્રંથી છૂટતાં, વળી જ્ઞાન ગૌતમને થતાં, હે સુરત સુરમણિ ગૌતમ નામે નિધાન રે વીરે....(2) કાર્તિક માસે અમાસ રાત્રે અસ્ત ભાવ દિપક તણો, દ્રવ્ય દિપક જ્યોત પ્રગટે, લોકો દેવ દિવાળી ભણે, હે વિર વિજય ના નર નારી, કરે ગુણગાન રે વીર.... (૯)
૩. મને ઉપકારી. મને ઉપકારી વીર પ્રભુ સાંભળે રે લોલ, મારા દર્શનના દાયક દેવ રે, ઉપકારી વીર પ્રભુ સાંભળે
રે લોલ...(૧) મને મૂકીને મુક્તિમાં સંચય રે લોલ હવે કોની કરીશ હું ભક્તિ રે... ઉપકારી વીર... (૨) મારા હૈયાના હાર પ્રભુજી વીરજી રે લોલ. રાખી તરફડતો આ દાસ થયા સિદ્ધ રે.. ઉપકારી વીર...(૩) ગૌતમ ગૌતમ કહેનાર ગયાં મુક્તિ માં રે લોલ કહુ કોની આગળ જઈ દુઃખ રે... ઉપકારી વીર... (૪) ગયા ત્રિપદી સુણાવનાર મુક્તિમાં રે લોલ કોણ પ્રશ્નની ટાળશે ભૂખ રે... ઉપકારી વીર...(૫) બોલે ગૌતમ વેણ એમ રાગથી રે લોલ ઘડીભરમાં વિચારે પ્રભુ વેણ રે...ઉપકારી વીર. (૬) પ્રભુ વીતરાગ રાગને ટાળતાં રે લોલ રાગ હોતાં ન કેવળ જ્ઞાન રે...ઉપકારી વીર.... (૭)
( ૧૭૦ )
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
એમ ભાવી ગૌતમ હુઆ દેવ ઓચ્છવ કરે ગુણગાન રે... વીર વાણીમાં અહર્નિશ વળી મુખડું સુપ્રસશ રે...
નમો ગૌતમ વી૨ પદ પદ્મ'ને રે લોલ પામી હોંશે દિવાળીનું પર્વ રે.... ઉપકારી વીર... (૧૦) ૪ મોક્ષે ગયા
કેવલી રે લોલ ઉપકારી વીર...(૮) રાચતા રે લોલ ઉપકારી વીર...(૯)
(રાગ - ઓલી ચંદનબાળાને)
મોક્ષે ગયા મહાવીર રે ચોવિશમા જિનચંદ અંતરજામી ઉડી ગયા રે, છોડી દુનિયાના ફંદ...(૧) સિદ્ધારથ કુલ ચંદ્રમાં રે, સિદ્ધારથ ભગવંત વિરહ પડ્યો ભરતક્ષેત્રમાં રે, આજ પછી અરિહંત રે....(૨) સંઘ સકલને શોક થયો, ત્યાં ભાવદિપક થયો અસ્ત રે કુમતિ અંધકાર બહુ પ્રસરશે રે, હવે કોણ કરશે પ્રકાશ....(૩) દેવશર્માને પ્રતિબોધવા રે, ગૌતમને મૂક્યો આજ શિવપુર આપ પધારિયા રે, મન મોહન મહારાજ....(૪) વળતા ગૌતમ શ્રવણે સુણી, મન થયું અરિહંત સાથ ઇણ સમય અળગો કેમ મૂક્યો, મને શ્રી જગન્નાથ રે....(૫) મનના સંશય કોણ ભાંજશે રે, અહોનિશ મારા આધાર ગૌતમ કહી કોણ બોલાવશે રે, ક્ષણ ક્ષણમાં કંઈ વાર રે...(૬) કુમતિ ખજુઆ બહુ જામશે, આપ વિના અરિહંત રવિ વિના જેમ ચમકે તારા તેહને, કોણ કરશે સંત રે....(૭) સ્નેહી વીતરાગી હું રાગીઓ, ભૂલી ગયો નિજ ભાન એમ નિર્મોહી ભાવે ભાવના, ગૌતમ કેવળ જ્ઞાન રે....(૮)
૧૭૧
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
દિન દિવાળીએ ગાઈએ રે બાલાપુર નયનાનંદ પ્રવચન નવનિધિ ચંદ્રમા રે, વીરવિજય જિનચંદ્ર રે.(૯)
૫. પ્રભુ વિણ વાણી
(રાગ - રેના બિત જાયે) પ્રભુ વિણ વાણી કોણ સુણાવે
મારા નાથ વિણ વાણી કોણ સુણાવે....(૧) જબ યે વીર ગયે શિવમંદિર
તબ મેરો સાંસો કોણ મિટાવે...(૨)...(૨) પ્રભુ તુમ વિના ચઉવિક સંઘ કમલ દલ
વિકસિત કોણ કરાવે.. (૨)...(૩) પ્રભુ કહે ગૌતમ ગણધર તુમ વિરહ
જિનવર દિનકર જાવે...(૨)...(૪) પ્રભુ મોકું સાથ લઈ ક્યું ન ચલે
ચિત્ત અપરાધ ધરાવે...(૨)...(૫) પ્રભુ ઈમ પરભાવ વિચારી અપનો
સમભાવ ભાવ મિલાવે..(૨)...(૯) પ્રભુ સમવસરણ બેઠે તખત પર
હુકમ કોણ ફરમાવે...(૨)...(૭) પ્રભુ વીર વીર બોલતે વીર અક્ષર સે
અંતર તિમિર હટાવે...(૨)... (૮) પ્રભુ સકલ સુરાસુર હર્ષિત હોવે
જુહાર કરણ કે આવે...(૨)...(૯) પ્રભુ ઇન્દ્ર ભૂતિ અનુભવકી લીલા જ્ઞાન વિમલ ગુણ ગાવે...(૨)...(૧૦) પ્રભુ
૧૭૨ )
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
II શ્રી પર્યુષણ મહાપર્વના સ્તવનો /
૧. સુણજો સાજન સુણજો સાજન સંત પજુસણ આવ્યા રે ! તમે પુણ્ય કરો પુણ્યવંત, ભવિક મન ભાવ્યા રે વીર જિણેસર અતિ અલેવસર, વાલા મારા પરમેશ્વર એમ બોલે રે ! Jપર્વ માંહે પજુસણ મોટા, અવર ન આવે તસ તોલે રે // ૧ // ચૌપદમાં જેમ કેશરી મોટો વા. મારા ખગમાં ગરૂડ તે કહિએ રે નદીમાં હે જેમ ગંગા મોટી, નગમાં મેરૂ લહિએ રે || 2 || ભૂપતિમાં ભરતેશ્વર ભાખ્યો, વા. દેવ માંહે સુર ઇંદ્ર રે | તીર્થ માંહે શેનું જો દાખ્યો, ગ્રહ ગણમાં જેમ ચંદ્ર રે || ૩ | દશરા દીવાળી ને વળી હોળી, વા. અખા ત્રીજા દિવાસો રે ! બળેવ પ્રમુખ બહુલાં છે બીજાં, પણ નહિ મુક્તિનો વાસો રે | ૪ | તે માટે તમે અમર પળાવો વા. અઠ્ઠાઈ મહોચ્છવ કીજે રે ! અઠ્ઠમ તપ અધિકાઈએ કરીને, નર ભવ લાહો લીજે રે || ૫ || ઢોલ દદામા ભેરી નફેરી, વા. કલ્પસૂત્રો ને જગાવો રે | ઝાંઝરનો ઝમકાર કરીને, ગોરીની ટોલી મલી આવો રે || ૬ ||. સોના રૂપાને ફૂલડે વધાવો, વા. કલ્પસૂત્ર ને પૂજો રે | નવ વખાણ વિધિએ સાંભળતાં, પાપ મેવાસી ધૂજો રે || ૭ || એમ અઠ્ઠાઈ મહોચ્છવ કરતાં, વા. બહુ જગજન ઉદ્ધરિયા રે ! વિબુધ વિમલ વર સેવક એહથી, નવનિધિ ઋદ્ધિ સિદ્ધિ વરિયા રે | ૮ ||
= ૧૭૩
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. પ્રભુ વીર નિણંદ વિચારી
(રાગ -પ્રભુપાસનું મુખડું જોવા) પ્રભુ વીર નિણંદ વિચારી, ભાખ્યાં પર્વ પજુસણ ભારી આખા વર્ષમાં તે દિન મોટા, આઠે નહીં એમાં છોટા રે,
એ ઉત્તમને ઉપકારી || ૧ | જેમ ઔષધમાંહિ કહીએ, અમૃતને સારૂ લહીએ રે,
મહામંત્રમાં નવકારવાળી || ૨ || વૃક્ષમાંહી કલ્પતરૂ સારો, એમ પર્વ પજુસણ ધારો રે,
સૂત્ર માંહિ કલ્પ ભવ તારી | ૩ || તારાગણમાં જેમ ચંદ્ર, સુરવરમાંહી જેમ ઇંદ્ર રે,
સતીયોમાં સીતા નારી / ૪ જો બને તો અઠ્ઠાઈ કીજે, વળી માસક્ષમણ તપ લીજે રે,
સોળ ભત્થાની બલીહારી || ૫ //. નહી તો ચોથ છઠ્ઠ તો લહીયે, અઠ્ઠમ કરી દુઃખ સહીયે રે,
તે પ્રાણી જુજ અવતારી / ૬ // તે દિવસે રાખી સમતા, છોડો મોહ માયા ને મમતા
સમતારસ દિલમાં ધારી || ૭ || નવપૂરવ તણો સાર લાવી, જેણે કલ્પસૂત્રો બનાવી રે
- ભદ્રબાહુ વાર અનુસારી || ૮ || સોના રૂપાના ફુલડા ધરીએ, એ કલ્પની પૂજા કરીએ રે,
એ શાસ્ત્ર અનોપમ ભારી / ૯ // ગીત ગાન વાજિંત્ર બજાવે, પ્રભુજીની આંગી રચાવે રે,
કરે ભક્તિ વાર હજારી || ૧૦ ||
૧૭૪ )
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુગુરૂ મુખથી એ સાર, સુણે અખંડ એકવીશ વાર રે,
એ જુવે અષ્ટ ભવે શિવ પ્યારી રે ૧૧ // એમ અનેક ગુણના ખાણી, તે પર્વ પજુસણ જાણી રે,
સેવો દાન દયા મનોહારી || ૧૨ ||. ૩. રીઝો રીઝો શ્રી વીર દેખી.
(રાગ - ભીમપલાશ) રીઝો રીઝો શ્રી વીર દેખી, શાસનના શિરતાજ હરખો હરખો આ મોસમ આવી, પર્વ પર્યુષણ આજ / ૧ / પ્રભુજી દેવે પર્ષદામાંહે, ઉત્તમ શિક્ષા એમ આળસમાં બહુ કાળ ગુમાવ્યો, પર્વ ને સાધો કેમ // ૨ // સોનાના રજકણ સંભાળે, જિમ સોની એક ચિત તેથી પણ આ અવસર અધિકો, કરો આતમ પવિત્ત / ૩ જેને માટે નિશદિન રખડો, તજી ધર્મના નેમ પાપ કરો તો શિરપર બોજો, તેહ વ્યાજબી કેમ || ૪ ||. કોઈ ન લેશે ભાગ પાપનો, ધનનો લેશે સર્વ પરભવ જાતા સાથે ધર્મનો, સાધો આ શુભ પર્વ || ૫ || સંપીને સમતાએ સુણજો, અઠ્ઠાઈ વખાણ છઠ્ઠ કરજો શ્રી કલ્પસૂત્રનો, વાર્ષિક અઠ્ઠમ જાણ || ૬ || નિશીથ સૂત્રની ચૂર્ણ માંહે, આલોચના વખણાય ખમીએ હોંશે સર્વ જીવોને, જીવન નિર્મળ થાય || ૭ || ઉપકારી શ્રી વીરની કીજે,પૂજા અષ્ટ પ્રકાર ચૈત્ય જૂહારો ગુરૂ વંદીએ, આવશ્યક બે કાલ | ૮
( ૧૭૫ )
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
પૌષધ ચોસઠ પહો૨ી ક૨તાં,જાયે કર્મ જંજાળ પદ્મ વિજય સમતા ૨સ ઝીલે, ધર્મે મંગલમાલ || ૯ || શ્રી મહાવીર પ્રભુનું હાલરડું
માતા ત્રિશલા ઝુલાવે પુત્ર પારણે રે, ગાવે હાલો હાલો હાલ૨વાનાં ગીત । સોના રૂપાને વળી રત્ન જડીયું પારણું રે, રેશમ દોરી ઘુઘરી વાગે છુમ છુમ રીત । હાલો હાલો હાલો હાલો મારા નન્દને ૨ે ॥ ૧
જિનજી પાસ પ્રભુજી વરસ અઢીસે અંતરે રે, હોશે ચોવીશમો તીર્થંકર જિન પરિમાણ । કેશી સ્વામી મુખથી એહવી વાણી સાંભળી રે, સાચી સાચી હુઈ તે મારે અમૃત વાણ॥ ૨॥ ચૌદે સ્વપ્ન હોવે ચક્રી કે જિનરાજ,
વીત્યા બારે ચક્રી નહી હવે ચક્રીરાજ । જિનજી પાસ પ્રભુના શ્રીકેશી ગણાં૨, તેહને વચને જાણ્યા ચોવીશમાં જિનરાજ ।। ૩ ।।
મારી કુખે આવ્યા ત્રણ ભુવન શિરતાજ, મારી કુખે આવ્યા તારણ તરણ જહાજ | મારી કુખે આવ્યા સંઘ તીરથની લાજ, હું તો પુન્ય પનોતી ઇંદ્રાણી થઈ આજ | ૪ ||
મુજને દોહલા ઉપન્યા બેસું ગજ અંબાડીયે રે, સિંહાસન પર બેસું ચામર છત્ર ધરાય | એ સહું લક્ષણ મુજને નન્દન તારા તેજનાં રે, તે દિન સંભારૂં ને આનંદ અંગ ન માય || ૫ ||
૧૭૬
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરતલ પગતલ લક્ષણ એક હજારને આઠછેરે. તેહથી નિશ્ચય જાણ્યા જિનવર શ્રી જગદીશ નંદન જમણી જંધે લંછન સિંહ બિરાજતો રે, મેં તો પહેલે સ્વપ્ન દીઠો વિશવાવીશ ને ૬ છે.
નંદન નવલા બંધવ નંદિવર્ધનના તમે, નંદન ભોજાઈઓના દેવર છો સુકમાલ ! હસશે ભોજાઈઓ કહી દીયર માહરા લાડકા રે, હસશે રમશે ને વળી ઘૂંસા દેશે ગાલ,
હસશે રમશે ને વળી ચુંટી ખણશે ગાલ | ૭ | નંદન નવલા ચેડા રાજાના ભાણેજ છો, નંદન નવલી પાંચસે મામીના ભાણેજ છો ! નંદન મામલીયાના ભાણેજા સુકુમાળ, હસશે હાથે ઉછાળી કહીને નાના ભાણેજા રે.. આંખોં આંજીને વળી ટપકું કરશે ગાલ || ૮ ||
નંદન મામા મામી લાવશે ટોપી આંગલા રે, રતને જડીયા ઝાલર મોતી કસબી કોર / નીલાં પીળાં ને વળી રાતાં સરવે જાતિનાં રે,
પહેરાવશે મામી માહરા નંદકિશોર || ૯ || નંદન મામા મામી સુખલડી બહુ લાવશે રે, નંદન ગજવે ભરશે લાડૂ મોતીચુર | નંદન મુખડાં જોઈને લેશે મામી ભામણાં રે, નંદન મામી કહેશે જીવો સુખ ભરપૂર / ૧૦ ||
નંદન નવલા ચેડા મામાની સાતે સતી રે, મારી ભત્રીજી ને બહેન તમારી નંદ | તે પણ ગજવે ભરવા લાખણ સાઈ લાવશે રે, તુમને જોઈ જોઈ હોશ અધિકો પરમાનન્દ // ૧૧ //
- ૧૭૭
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
રમવા
કાજે લાવશે લાખ ટકાનો ઘરો રે, વળી સુડો મૈના પોપટ ને ગજરાજ । સારસ હંસ કોયલ તીતર ને વળી મોરજી રે, મામા લાવશે ૨મવા નંદ તમારે કાજ || ૧૨ ||
છપ્પન કુમરી અમરી જલ કળશે નવરાવીયા રે, નંદન તમને અમને કેલી ઘરની માંહિ | ફૂલની વૃષ્ટિ કીધી યોજન એકને માંડલે રે, બહુ ચિરંજીવો આશીષ દીધી તુમને ત્યાંહી ॥ ૧૩ || તમને મેગિરિ પર સુરપતિએ નવરાવીઆ રે, નિરખી નિરખી હરખી સુકૃત લાભ કમાય । મુખડા ઉપર વારૂં કોટી કોટી ચંદ્રમાં રે, વળી તન પર વારિ ગ્રહ ગણનો સમુદાય || ૧૪ ||
નંદન નવલા ભણવા નિશાળે પણ મૂકશું રે, ગજ ૫૨ અંબાડી બેસાડી મોટે સાજ | પસલી ભરશું શ્રીફળ ફોફળ નાગર વેલશું રે, સુખલડી લેશું નિશાળીયાને કાજ || ૧૫ ||
નંદન નવલા મોટા થાશો ને પરણાવશું રે, વહુવર સરખી જોડી લાવશું રાજકુમાર । સરખા સરખી વેવાઈ વેવાણોને પધરાવશું રે, વહુ વર પોંખી લેશું જોઈ જોઈને દેદાર | ૧૬ ||
પીયર સાસર મારા બેડું પખ નંદન ઊજળા રે, મારી કૂખે આવ્યા તાત પનોતા નંદ | માહરે આંગણે વુઠ્યા અમૃત દુધે મેંહુલા રે, માહરે આંગણે ફલિયા સુરતરૂ સુખના કંદ ॥ ૧૭ ||
૧૭૮
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઈણી પરે ગાયું માતા ત્રિશલા સુતનું પારણું રે, જે કોઈ ગાશે કે શું પુત્ર તણા સામ્રાજ | બિલીમોરા નગરે વર્ણવ્યું વીરનું હાલરું રે, જય જય મંગલ હોજો દીપવિજય કવિરાજ |
શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તાવીશ ભવનું સ્તવન શ્રી શુભવિજય સુગુરૂ નમી, નમી પદ્માવતી માય; ભવ સત્તાવીશ વર્ણવું, સુણતાં સમકિત થાય. / ૧ / સમકિત પામે જીવને, ભવ ગણતીએ ગણાય; જો વળી સંસારે ભમે, તો પણ મુગતે જાય || ૨ || વીર જિનેશ્વર સાહીબો, ભમીયો કાળ અનંત; પણ સમકિત પામ્યા પછી, અંતે થયા અરિહંત, / ૩ //
ઢાળ ૧લી (મંદાક્રાંતા - સ્નાત્રપૂજા - ગજસુકુમાલ-) પહેલે ભવે એ ક ગામનો રે, રાય નામે નયસાર; કાષ્ટ લેવા અટવી ગયો રે, ભોજન વેળા થાય રે, પ્રાણી ! ધરીયે સમકિત રંગ, જિમ પામીયે સુખ અભંગ રે / ૧ // મન ચિંતે મહિમા નીલો રે, આવે તપસી કોય; દાન દઈ ભોજન કરું રે, તો વાંછિત ફળ હોય રે.. / ૨ //. મારગ દેખી મુનિવરા રે, વંદે દે ઈ ઉપયોગ; પૂછે કિમ ભટકો ઈહાં રે, મુનિ કહે સાથ વિયોગ રે || ૩ | હર્ષ ભેર તેડી ગયો રે, પડિલાળ્યા મુનિરાજ, ભોજન કરી કહે ચાલીએ રે, સાથ ભેળાં કરું આજ રે. . ૪ . પગવટીએ ભેગા કર્યા રે, કહે મુનિ દ્રવ્ય એ માર્ગ; સંસારે ભૂલા ભમો રે, ભાવ માર્ગ અપવર્ગ ૨. / ૫ //
= ૧૭૯
-
----
--
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવ ગુરૂ ઓળખાવીયા રે, દીધો વિધિ નવકાર; પશ્ચિમ-મહાવિદેહમાં રે, પામ્યા સમકિત સાર રે. || ૬ ||. શુભ ધ્યાને મરી સુર હુઆ રે, પહેલા સ્વર્ગ મોઝાર; પલ્યોપમ-આયુ ઍવી રે, ભરત ઘરે અવતાર રે. || ૭ || નામે મરીચિ વને રે, સંયમ લીએ પ્રભુ પાસ; દુષ્કર ચરણ લહી થયો રે, ત્રિાદંડીક શુભ વાસ રે. || ૮ ||
ઢાળ ૨ જી (પ્રભુ પાસનું - જરા સામને - એ મેરે વતન કે) નવો વેષ રચે તેણી વેળા, વિચરે આદીશ્વર ભેળા; જલ થોડે સ્નાન વિશે છે, પગે પાવડી ભગવે વેષે. || ૧ //. ધરે ત્રિદંડી લાકડી મોટી, શિરમુંડણ ને ધરે ચોટી; વળી છટા વિલેપન અંગે, ભૂલથી વ્રત ધરતો રંગે. || ૨ // સોનાની જનોઈ રાખે, સહુને મુનિ મારગ ભાખે; સમોસરણે પૂછે નરેશ, કોઈ આગે હોશે જિનેશ. / ૩ // જિન જંપે ભરતને તામ, તુજ પુત્ર મરીચિ નામ; વીર નામે થશે જિન છેલ્લા, આ ભરતે વાસુદેવ પહેલા || 8 || ચક્રવર્તી વિદેહે થાશે, સુણી આવ્યા ભરત ઉલ્લાસે; મરીચિને પ્રદક્ષિણા દેતા, નમી વંદી ને એમ કહેતા / ૫ / તમે પુન્યાઇવંત ગવાશો, હરિ ચક્રી ચરમ જિન થાશો: નવી વંદુ ત્રિદંડીક વેષ, નમું ભક્તિયે વીર જિનેશ. / ૬ || એમ સ્તવના કરી ઘેર જાવે, મરીચિને મન હર્ષ ન માવે; હારે ત્રણ પદવીની છાપ, દાદા જિન ચક્રી બાપ. || ૭ || અમે વાસુદેવ દૂર થઈશું, કુળ ઉત્તમ અમારું કહીશું; નાચે કુળમદશું ભરાણો, નીચ ગોત્ર તિહાં બંધાણો. || ૮ ||
૧ ૮૦)
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
એક દિન તનું રોગે વ્યાપે, કોઈ સાધુ પાણી ન આપે ; ત્યારે વંછે ચેલો એક, તવ મળીયો કપિલ અવિવેક | ૯ || દેશના સુણી દીક્ષા વાસે, કહે મરીચિ લીયો પ્રભુ પાસે; રાજપુત્ર કહે તુમ પાસે, લેશું દીક્ષા અમે ઉલ્લાસે. ॥ ૧૦ ॥ તુમ દરશને ધરમનો વ્હેમ, સુણી ચિંતે મરીચિ એમ; મુજ યોગ્ય મળ્યો એ ચેલો, મૂળ કડવે કડવો વેલો. I। ૧૧ ।। મરીચિ કહે ધર્મ ઉભયમાં,લીઓ દીક્ષા યૌવન વયમાં; તેણે વચને વધ્યો સંસાર, એ ત્રીજો કહ્યો અવતાર. ।। ૧૨ ।। લાખ ચોરાશી પૂરવ આય, પાળી પાંચમે સ્વર્ગ સિધાય; દશ સાગ૨ જીવિત ત્યાંહી, શુભ વીર સદા સુખમાંહી. ।। ૧૩ || ઢાળ જી
( તમે ક્યા તે - રઘુપતિ - અચ્છા સીલા)
પાંચમે ભવ કોલ્લાગ સન્નિવેશ, કૌશિક નામે બ્રાહ્મણ વેષ,
એંશી લાખ પૂરવ અનુસરી, ત્રિદંડીયાને વેશે મરી. ।। ૧ || કાળ બહુ ભમીયો સંસાર, થુણાપુરી છઠ્ઠો અવતાર, બહોતેર લાખ પૂરવનું આય, વિપ્ર ત્રિદંડીક વેશ ધરાય. | ૨ || · સૌધર્મે મધ્ય સ્થિતિએ થયો, આઠમે ચૈત્ય સન્નિવેશે ગયો; અગ્નિદ્યોત દ્વિજ ત્રિદંડીયો, પૂર્વ આયુ લાખ સાઠે મૂઓ. ।। ૩ ।।
મધ્ય સ્થિતિએ સુર સ્વર્ગ ઇશાન, દશમે મંદિર પુર દ્વિજ ઠાણ; લાખ છપ્પન પૂરવ આયુ પૂરી, અગ્નિભૂતિ ત્રિદંડીક મ૨ી. ॥ ૪ ॥
ત્રીજે સ્વર્ગ મધ્યાયુ ધ૨ી, બારમે ભવે શ્વેતાંબીપુરી; પુરવ લાખ ચુંમાળીશ આય, ભારદ્વાજ ત્રિદંડીક થાય. || ૫ ||
તેરમે ચોથે સ્વર્ગે રમી, કાળ ઘણો સંસારે ભમી; ચૌદમે ભવે રાજગૃહી જાય, ચોત્રીશ લાખ પૂરવનું આય. ॥ ૬ ॥
૧૮૧
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
થાવર વિપ્ર ત્રિદંડી થયો, પાંચમે સ્વર્ગે મરીને ગયો; સોળમે ભવ ક્રોડ વરસ સમ આય, રાજકુમાર વિશ્વભૂતિ થાય.|| ૭ | સંભૂતિ મુનિ પાસે અણગાર, દુષ્કર તપ કરી વરસ હજાર; માસખમણ પારણે ધરી દયા, મથુરામાં ગોચરી એ ગયા. || ૮ || ગાયે હણ્યા મુનિ પડિયા વસા, વિશાખાનંદી પિતરીયા હસ્યા; ગોગે મુનિ ગર્વે કરી, ગગન ઉછાળી ધરતી ધરી. || ૯ || તપ બળથી હોજો બળ ધણી, કરી નિયાણું મુનિ અણસણી; સત્તરમે મહાશુકે સુરા, શ્રી શુભવીર સત્તર સાગરા. // ૧૦ //
ઢાળ ૪થી (શ્રી શંખેશ્વર પાર્થ સુણો મુજે - હે શંખેશ્વર સ્વામી) અઢારમે ભાવે સાત, સુપન સૂચિત સતી, પોતનપુરીએ પ્રજાપતિ, રાણી મૃગાવતી, તસ સુત નામે ત્રિાપૃષ્ઠ, વાસુદેવ નિપન્યા, પાપ ઘણું કરી સાતમી નરકે ઉપન્યા. // ૧ // વીશમે ભવે થઈ સિંહ, ચોથી નરકે ગયા, તિહાં થી ચ્યવી સંસારે ભવ બહુ લાં થયા; બાવીશમે નર ભવ લહી, પુણ્ય દશા વર્યા, ત્રેવીશમે રાજધાની, મૂકાએ સંચય || ૨ | રાય ઘન જય ધારિણી રાણીએ જનમિયા, લાખ ચોરાસી પૂરવ આયુ જીવિયા; પ્રિય મિત્રો નામે ચક્રવર્તી દીક્ષા લહી, કોડી વરસ ચારિત્રા દશા પાળી સહી. || ૩ || મહાશુક્ર થઈ દેવ, ઇણે ભરત ચ્યવી; છત્રિકા નગરીએ જીતશત્રુ રાજવી, ભદ્રા માય લખ પચવીસ વરસ સ્થિતિ ધરી; નંદન નામે પુગે, દીક્ષા આચરી. | ૪ ||
( ૧૮ ૨
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગીયાર લાખ ને એંશી હજાર છસ્સું વળી; ઉપ૨ પીસ્તાળીશ અધિક પણ દિન રૂળી, વીશસ્થાનક માસખમણે, જાવજીવ સાધતાં, તીર્થંકર નામકર્મ, તિહાં નિકાચતાં . ।। ૫ ।। લાખ વરસ દીક્ષા પર્યાય તે પાળતા, છવ્વીશમે ભવ પ્રાણત કલ્પે દેવતા, સાગર વીશનું જીવિત સુખભર ભોગવે, શ્રી શુભવી૨ જિનેશ્વર ભવ સુણજો હવે. || ૬ ||
ઢાળ પમી
(માલકોષ - પ્યારા પ્યારા મુખ પ્રભુકા)
નય૨ માહણકુંડમાં વસે રે, મહાઋષિ ઋષભદત્ત નામ; દેવાનંદા દ્વિજ શ્રાવિકા રે, પેટ લીધો પ્રભુ વિસરામ. ।। ૧ || બ્યાશી દિવસને અંતરે રે, સુ૨ હરિણગમેષી આય, સિદ્ધારથ રાજા ઘરે રે, ત્રિશલા કૂખે છટકાય રે. ॥ ૨ ॥ નવ માસાંતરે જનમિયા રે, દેવ દેવીયે ઓચ્છવ કીધ; ૫૨ણી યશોદા યૌવને રે, નામે મહાવીર પ્રસિદ્ધ રે. ॥ ૩ ॥ સંસાર લીલા ભોગવી રે, ત્રીસ વર્ષે દીક્ષા લીધ; બાર વરસે હુઆ કેવળી રે, શિવવહું તિલક શીર દીધ રે. ॥ ૪ ॥ સંઘ ચતુર્વિધ થાપીયો રે, દેવાનંદા ઋષભદત્ત પ્યાર; સંયમ દેઈ શિવ મોકલ્યા રે, ભગવતી સૂત્રે અધિકાર રે. ॥ ૫ ॥ ચોત્રીશ અતિશય શોભતા રે, સાથે ચઉદ સહસ અણગાર; છત્રીશ સહસ તે સાધવી રે, બીજો દેવ દેવી પરિવાર રે. II ૬ ।।
ત્રીશ વરસ પ્રભુ કેવળી રે, ગામ નગર તે પાવન કીધ; બહોતેર વરસનું આયખું રે, દીવાળીએ શિવપદ લીધ રે. II ૭ II
૧૮૩
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
અગુરુલઘુ અવગાહને રે, કીયો સાદિ અનંત નિવાસ, મોહરાય મલ્લ મૂળશું રે, તન મન સુખનો હોય નાશ ૨. // ૮ . તુમ સુખ એક પ્રદેશનું રે, નવિ માવે લોકાકાશ; તો અમને સુખિયા કરો રે, અમે ધરીએ તમારી આશ રે / ૯ અખય ખજાનો નાથનો રે, મેં દીઠો ગુરૂ-ઉપદેશ; લાલચ લાગી સાહેબા રે, નવિ ભજીયે કુમતિનો લેશ રે // ૧૦ || મોટાનો જે આશરો રે, તેથી પામીયે લીલ વિલાસ; દ્રવ્ય ભાવ શત્રુ હણી રે, શ્રી શુભવીર સદા સુખવાસ રે. / ૧૧
કળશ
| (સર હરર અલ ખલ) ઓગણીશ એકે, વરસ છેકે, પૂર્ણિમા શ્રાવણ વરો, મેં થયો લાયક વિશ્વનાયક વર્ધમાન જિને થરો, સંવેગ રંગ તરંગ ઝીલે, જય વિજય સમતા ધરો. શુભવિજય પંડિત ચરણ સેવક, વીર વિજયો જય કરો. | ૧ //
શ્રી નવપદજીના સ્તવનો ૧. નવપદ ધરજો ધ્યાન
(રાગ - શાસ્ત્રીય) નવપદ ધરજો ધ્યાન, ભવિ તુમે, નવપદ ધરજો ધ્યાન; એ નવપદનું ધ્યાન ધરતા, પામે જીવ વિશ્રામ. || ૧ ||. અરિહંત સિદ્ધ આચારજ પાઠક, સાધુ સકળ ગુણ ખાણ. દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર એ ઉત્તમ, તપ તપો કરી બહુમાન. // ૨ // આસો ચૈત્રની શુદિ સાતમથી, પુનમ લગી પ્રમાણ. એમ એકાશી આંબિલ કીજે, વરસ સાડા ચારનું માન // ૩ //
૧૮૪
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
પડિક્કમણા દોય ટંકના કીજે, પડિલેહણા બે વાર. દેવવંદન ત્રણ ટંકના કીજે, દેવ પૂજો ત્રણ કાળ | ૪ || બાર આઠ છત્રીશ પચવીશ ને, સતાવીશ સડસઠ સાર એકાવન સીત્તેર પચાશનો, કાઉસ્સગ કરો સાવધાન. || ૫ | એક એક પદનું ગણણું ગણીયે, ગણીયે દોય હજાર. ઈણ વિધ જે એ તપ આરાધે, તે પામે ભવપાર. || ૬ ||. કર જોડી સેવક ગુણ ગાવે, મોહન ગુણ મણિમાલ. તાસ શિષ્ય મુનિ એમ કહે છે, જન્મ-મરણ દુઃખ ટાળ. | ૭ ||
૨. નવપદ ધ્યાન સદા ઊપકારી
(રાગ - યમન કલ્યાણ) નવપદ ધ્યાન સદા જયકારી સિદ્ધચક્ર ધ્યાન સદા ઊપકારી / અરિહંત સિદ્ધ આચારજ પાઠક સાધુ દેખો રૂપ ગુણ ઉદારી || ૧ | દર્શન જ્ઞાન ચરિત્ર એ ઉત્તમ તપ દોય ભેદે હૃદય વિચારી | ૨ | મંત્રી જડી ઔર તંત્ર ઘણેરા ઉનકે અબ સબ દૂર નિવારી || ૩ || બહોત જીવ ભવજલસે તારે ગુણ ગાવત હૈ બહુ નરનારી / ૪ શ્રી જિનભદ્ર મોહન મુનિ વંદન દિન દિન ચઢતે હર્ષ અપારી ૫ ||
(૧૮૫E
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩. અહો ભવિ પ્રાણી રે સેવો
(રાગ - પ્રાચીન) અહો ભવિ પ્રાણી રે સેવો, સિદ્ધચક્ર ધ્યાન સમો નહિ મેવો જે સિદ્ધચક્રને આરાધે, તેહનો જગમાંહિ જશ વાધે / ૧ // પહેલે પદે રે અરિહંત, બીજે સિદ્ધ બુદ્ધ ધ્યાન મહંત, ત્રીજે પદે રે સૂરીશ, ચોથે ઉવજ્ઝાયને પાંચમે મુનીશ // ૨ // છદ્દે દરિસણ રે કીજે, સાતમે જ્ઞાનથી શિવસુખ લીજે, આઠમે ચારિત્ર પાળી, નવમે તપથી મુક્તિ ભાળો || ૩ |. આંબેલ ઓળી રે કીજે, નવકારવાળી વીશ ગણીએ, ત્રણે ટંકના દેવ વંદી, પડિલેહણ, પડિક્કમણું કીજે || ૪ || ગુરૂ મુખ કિરિયા રે કીજે, દેવગુરૂ ભક્તિ ચિત્તમાં ધરીને, એમ કહે રામનો રે શિશો, ઓળી ઉજવીએ જગીશો. ૫ ||
૪. અવસર પામીને રે
(રાગ - આજ મારા પ્રભુજી) અવસર પામીને રે, કીજે નવ આંબિલની ઓળી, ઓળી કરતાં આપદ જાયે, રિદ્ધિ સિદ્ધિ લડીએ બહુલી. / ૧ / આસો ને ચૈત્રો આદરશું, સાતમથી સંભાળી રે; આળસ મેલી આંબિલ કરશે, તસ ઘર નિત્ય દિવાળી. ૨ પૂનમને દિન પૂરી થાતે, પ્રેમે શું પખાલી રે, સિદ્ધચક્રને શુદ્ધ આરાધી, જાપ જપે જપમાલી. / ૩ // દહેરે જેઈને દેવ જુહારો, આદીશ્વર અરિહંત રે, ચોવીશે જિન ચાહીને પૂજો , ભાવશું ભગવંત. || ૪
૧ ૮૬
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
બે ટંક પડિક્કમણું બોલ્યું, દેવવંદન ત્રણ કાળ રે, શ્રી શ્રીપાલ તણી પરે સમજી, ચિત્તમાં રાખો ચાલ. | ૫ સમકિત પામી અંતર જામી, આરાધો એકાંત રે, સ્યાદવાદ પંથે સંચરતા, આવે ભવનો અંત. || ૬ | સત્તર ચોરાણું સુદિ ચૈત્રીએ, બારસે બનાવી રે, સિદ્ધચક્ર ગાતાં સુખ સંપત્તિ, ચાલીને ઘેર આવી. || ૭ || ઉદયરત્ન વાચક ઉપદેશે, જે નરનારી ચાલે રે, ભવના ભાવઠ તે ભાંજીને, મુક્તિ પુરીમાં મહાલે રે. | ૮ ||
૫. સિદ્ધપદ સ્તવન
(રાગ - હે શંખેશ્વર સ્વામી...) સિદ્ધ જગત શિર શોભતા, રમતા આતમરામ; લક્ષ્મી લીલાની લહેરમાં, સુખીયા છે શિવઠામ // ૧ / ૩ૐ નમો સિદ્ધાણં, ૩ૐ નમો સિદ્ધાણં | આંકણી | મહાનંદ અમૃતપદ નમો, સિદ્ધ કેવળ નામ; અપુનર્ભવ બ્રહ્મપદ વળી, અક્ષય સુખ વિશરામ / ૨ // સંશ્રેય નિશ્રેય અક્ષરા, દુઃખ સમસ્તની હાણ; નિવૃત્તિ અપવર્ગતા, મોક્ષ મુક્તિ નિર્વાણ || ૩ | અચલ મહોદય પદ કહ્યું, જોતાં જગતના ઠાઠ; નિજ નિજ રૂપે રે જુજુઆ, વિત્યાં કર્મ તે આઠ. | ૪ | અગુરુલઘુ અવગાહના, નામે વિકસે વદન; શ્રી શુભવીરને વંદન, રહીએ સુખમાં મગન | ૫
- ૧૮૭
=
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬ અલબેલાની જોઉ.....
અલબેલાની જોઉં વાટડી રે, અલબેલાની જોઉં વાટડી રે મારી ખસી ખસી જાયે પાટડી રે. અલબેલાની.... જાણે ઘેબર કેરી માટલી રે... અલબેલાની...(૧) પ્રેમ ધરીને પરખીયે રે, અંતર ભાવે હ૨ખીયે રે નેક નજરથી નિરખીયે ૨ે.......અલબેલાની...(૨) નવપદને મનમાં ધરો રે, શીવસુંદરી સ્હેજે વો રે પ્રદક્ષિણાએ ફેરા ફરોને... અલબેલાની....(૩) પહેલે પદ અરિહંતના રે, ગુણ ગાવે ભગવંતના ૨ે
કર્મ ચૂરો જેમ સંતના ...અલબેલાની...(૪)
બીજે પદે સિદ્ધ શોભતાં રે, ત્રણ ભુવનમાં નથી લોભતાં રે તુમ કોઈ ઉ૫૨ નથી કોપતાં રે, ...અલબેલાની..(૫) ત્રીજે પદે સુખ પામીયે, આચારજ શીશ નામીયે રે અષ્ટ કર્મ દુઃખ વામીયે રે... અલબેલાની...(૬) ચોથે પદે ઉવજઝાયને રે, સમરે સંપત્તિ થાય રે દુ:ખ દાહગ સહુ જાયને રે... અલબેલાની...(૭) પાંચમે પદ મુખે વો રે, સાધુ સકળ દૈવ ધરો રે ભવ સમુદ્ર સ્હેજે તરો રે.... અલબેલાની (૮) સમકિત સ૨ખી સુંદરી રે, ખટપટને મુકો પી રે સ્હેજે શીવસુંદરી વો રે... અલબેલાની (૯) જ્ઞાન ચારિત્રને તળનો ૨ે ચૌદ ભુવનમાં ખપનો રે નવપદ વિના નહિ જાયનો રે... અલબેલાની (૧૦)
૧૮૮
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવપદને નિશ્ચય જાણીને રે, શીવસુંદર સુખ માનીયે રે રણવીર' વિજયની વાણીએ રે....અલબેલાની (૧૧)
છે. સૌ ચાલો ભવિજન સૌ ચાલો ભવિજન જઈએ, નમી વંદી પાવન થઈએ
સિદ્ધચક્ર સિદ્ધિના નવ સ્થાન છે...(૧) પહેલે પદે અરિહંત, તે ઉજ્જવલ વર્ણ સંત
શ્રેણિકરાજા આરાધે ગુણનું ધામ છે...(૨) બીજે પદ વળી સિદ્ધ, છે રાતો વર્ણ પ્રસિદ્ધ,
શ્રીપાળરાજા અનંત ગુણોનું માન છે...(૩) ત્રીજે પદ આચાર, તે પીળો વર્ણ ઉદાર,
ગુણ છત્રીસ પંચાચાર નું તે કામ છે...(૪) ચોથે પદ ઉવજઝાય, તે નીલો વર્ણ મનાય,
ગુણ પચીશ ગુણોની એ તો ખાણ છે...(૫) પાંચમે પદ સાધુ, શ્યામ વર્ષે હું આરાધુ,
ગુણનું ભાજન સત્તાવીશનું એ માન છે...(૨) છટ્ટે પદ દર્શન, દેખીને ચિત પ્રસન્ન,
ઉજ્જવલ વર્ષે સડસઠ વર્ણનું કામ છે....(૭) સાતમે પદ નાણ, એકાવન ભેદે જાણ,
ગુણથી ધોળું સાચવવાનું એ કામ છે...(2) આઠમે પદ ચારિત્ર, એ કરે આત્મ પવિત્ર,
શુકલ વર્ષે સિત્તેર ભેદની એ ખાણ છે...(૯) નવમે પદ વળી તપ, મોક્ષનો મારે ખપ,
સફેદ વર્ષે પચાસ ભેદનું એ કામ છે...(૧૦)
(૧૮૯F
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
આરાધે શ્રીપાળ રાજા, દેવલોકે ગુણ અવાજા,
મયણાસુંદરી સતી શિરોમણી સાર છે...(૧૧) શ્રી મુનિશ્ચંદ્ર ગુરુ, સિદ્ધચક્ર બતાવે સાર,
આતમ કાજે ગુણનો એ તો ભંડાર છે....(૧૨) અરિહંતાદિક નવપદ, ૐ હ્રી વર્ગે સંયુક્ત.
મારી વ્હેનો પૂજવાનો એ અવસર છે...(૧૩) નમો હિ૨સૂ૨ી૨ાયા, વળી વિજયસેન સૂરીરાયા,
‘રૂપવિજયા’ ગાવે નવપદના ગુણને...(૧૪) ૮. અવર અનાદિની ચાલ
સિદ્ધચક્ર વ૨ સેવા કીજે, ન૨ભવ લાહો લીજે જી, વિધિપૂર્વક આરાધન કરતાં, ભવ ભવ પાતિક છીજે, ભવિજન ભજીએ જી. અવર અનાદિની ચાલ, નિત્ય નિત્ય તજીએ જી.. ૧ દેવના દેવ દયાકર ઠાકર, ચાકર સુર નર ઇંદા જી; ત્રિગડે ત્રિભુવન નાયક બેઠાં, પ્રણમોં શ્રી જિનચંદા,...ભવિ૦ ૨ અજ અવિનાશી અકલ અજરામર, કેવલર્દસણ નાણી જી; અવ્યાબાધ અનંતું વીરજ, સિદ્ધ પ્રણમો ગુણખાણી...ભવિ૦ ૩ વિદ્યા સૌભાગ્ય લક્ષ્મી પીઠ, મંગરાજ યોગપીઠ જી; સુમેરુ પીઠ એ પંચ પ્રસ્થાને, નમો આચારજ ઇરૢ....ભવિ૦ ૪ અંગ ઉપાંગ નંદી અનુયોગા, છ છેદને મૂળ ચાર જી; દશ પયશા એમ પણયાલીસ, પાઠક તેહના ધાર...ભવિ૦ ૫ વેદ ત્રણ ને હાસ્યાદિક બટ, મિથ્યાત્વ ચાર કષાય જી; ચૌદ અત્યંતર નવવિધ બાહ્યની, ગ્રંથી તજે મુનિરાય...ભવિ૦ ૬
૧૯૦
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉપશમ ક્ષય ઉપશમ ને ક્ષાયિક, દર્શન ત્રણ પ્રકાર છે; શ્રદ્ધા પરિણતિ આતમ કેરી, નમીએ વારંવાર...ભવિ૦ ૭ અઢાવીશ ચોદ પટ દુગ એક, મત્યાદિકના જાણ જી; એમ એકાવન ભેદે પ્રણો, સાતમે પદ વરનાણ...ભવિ૦ ૮ નિવૃત્તિ ને પ્રવૃત્તિ ભે દે, ચારિત્ર છે વ્યવહાર જી; નિજગુણ સ્થિરતા ચરણ તે પ્રણમો, નિશ્ચય શુદ્ધ પ્રકાર...ભવિ૦ ૯ બાહ્ય અભ્યતર તપ તે સંવર, સમતા નિર્જરા હેતુ જી; તે તપ નમીએ ભાવ ધરીને, ભવસાયરમાં સેતુ...ભવિ૦ ૧૦ એ નવપદમાં પણ છે ધર્મી, ધર્મ તે વરતે ચાર જી; દેવગુરુને ધર્મ તે એહમાં, દો તીન ચાર પ્રકાર...ભવિ૦ ૧૧ મારગદેશક અવિનાશપીણું, આચાર વિનય સંકેત છે; સહાયપણું ધરતા સાધુજી, પ્રણમો એહિજ હેત...ભવિ૦ ૧૨ વિમલેશ્વર સાન્નિધ્ય કરે તેહની, ઉત્તમ જે આરાધે જી; પદ્મવિજય કહે તે ભવિ પ્રાણી, નિજ આતમ હિત સાધે..ભવિ૦ ૧૩
૯. લઇએ શ્રી નવપદનું લઇએ શ્રી નવપદનું શરણું, નવપદ શરણું લેતા જીવને, ભ્રમણ ન રહે ભવભવનું...૧ શ્રી અરિહંતો સિદ્ધ ભગવંતો, ભાવદયાનું ઝરણું સૂરિ ઉવજઝાય સાધુ સેવાથી, ઉઘડે દ્વાર અંતરનું...૨ દર્શનથી દર્શન જો થાયે, નિર્મળ નિજ આતમનું તો તે સમ્યગદર્શન જાણો, પરમાતમ શાસનનું...૩ જ્ઞાન આરાધુ સંયમ સાધુ, સાધન સિદ્ધિ ગમનનું બાર પ્રકારના તપથી ખૂલે, બારણું મોક્ષ નગરનું...૪
૧૯૧
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
નવપદ મુજ આંખોમાં વસીયા, નવપદ તેજ નયનનું નવપદ નવનિધિ ઋદ્ધિ અપાવે, જે ગણે નવપદ ગણણું...૫ નવપદ ભક્તિ મુક્તિ અપાવે, ધ્યેય એ મુજ જીવનનું પ્રેમ તેમની ધર્મ વૃદ્ધિ થાવે, ફળ એ નવકાર મંતરનું...૬
૧૦. દરિસન ધોજી યોજી ઘોજી ઘોજી દરિસણ ઘોજી, શંખેશ્વર સાહિબ દરિશણ ઘોજી. ત્રિભુવનના તમે નાયક નાયક, મહેંચ્છા તુમ પદના પાયક,
જિમ પ્રગટે સમકિત ખાયક દરિસણ ધો.૧ આશ કરી ઉમાહા ધરીને, અળગાથી અમે આયા; મહેર ધરી જો દરિસણ આપો, તો અમે સવિ સુખ પાયા. દ૨િ૦ ૨ એ કણ ચિત્ત શુભ વિધિ રીતે, અવિચલ પ્રીતે ધ્યાતાં; ગતિ મતિ થિતિ છતાં તેહિ તેહિ, ઈમ બહુવિધ ગુણજ્ઞાતા.દરિ૦ ૩ લોચન લીલે અનુભવ શીલ, ખલક પલકમે તારી; તો એ વડી શી ઢીલ કરો છો, આજે અમારી વારી.દરિ૦ ૪ દરિસણથી દર્શન હુએ નિર્મલ, દર્શન ગુણ પણ આવે; દર્શન મુદ્રા તેહિ જ શુદ્ધિ, ત્રિકરણ તમ ગુણ ગાવે. દરિ૦ ૫ જ્ઞાનવિમલ લીલાએ જાણો, વાત અમારી સ્વામી; તમ આણા અનુસારે સાચું, એ પ્રતીત મેં પામી.દરિ૦ ૬
૧૧. “તપસ્યા કરતા હો કે તપસ્યા કરતાં કરતાં હો કે, ડંકા જોર બજાયા હો ઉજમણાં તપ કેરાં કરતાં, શાસન સોહ ચઢાયા હો. વીર્ય ઉલ્લાસ વધે તેણે કારણ, કર્મ નિર્જરા પાયા...૧
( ૧૯૨ )
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
અડસિદ્ધિ અણિમાં લઘિમાદિક, તિમ લબ્ધિ અડવીસા વિષ્ણુ કુમારાદિક પરે જગમાં, પામત જગત જગીશા...૨ ગૌતમ અષ્ટાપદ ગિરિ ચઢીયા, તાપસ આહાર કરાયા જે તપ કર્મ નિકાચિત તપવે, ક્ષમાસહિત મુનિરાયા...૩ સાડા બાર વર્ષ જિન ઉત્તમ, વીરજી ભૂમિ ન ઠાયા ઘોર તપે કેવલ લહ્યા તેહના, પદ્મવિજય નમે પાયા...૪ ૧૨. નવપદની ચાર ઢાળો
ઢાળ પહેલી
(રાગ - મીઠા મધુને મીઠા મેહુલા રે લોલ)
આસો માસે તે ઓળી આદરી રે લોલ;
ધર્યું નવપદજીનું ધ્યાન રે. શ્રીપાળ મહારાજ મયણા સુંદરી રે લોલ. (૧) માલવદેશનો રાજીયો રે લોલ;
નામે પ્રજાપાલ ભૂપ રે. શ્રીપાલ૦ (૨)
સૌભાગ્ય સુંદરી રૂપ સુંદરી રે લોલ;
રાણી બે રૂપ ભંડાર રે. શ્રીપાલ૦ (૩)
એક મિથ્યાત્વી ધર્મની રે લોલ;
બીજી જૈન ધર્મ રાગ રે. શ્રીપાલ૦ (૪)
પુત્રી એકેકી બેઉને રે લોલ;
વધે જેમ બીજ કેરો ચંદ્ર રે. શ્રીપાલ૦ (૫) સૌભાગ્ય સુંદરીની સુર સુંદરી રે લોલ;
ભણે મિથ્યાત્વી પાસ રે. શ્રીપાલ૦ (૬)
મયણા સુંદરીને, રૂપસુંદરી રે લોલ;
ભણાવે જૈન ધર્મ સાર રે. શ્રીપાલ૦ (૭)
૧૯૩
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
રૂપ કલા ગુણે શોભતી રે લોલ;
ચોસઠ કળાની જાણ રે. શ્રીપાલ૦ (૮) બેઠો સભામાં રાજવી રે લોલ;
બોલાવે બાલિક દોય રે. શ્રીપાલ૦ (૯) સોળે શણગાર શોભતી રે લોલ;
આવી ઉભી પિતાજીની પાસ રે. શ્રીપાલ૦ (૧૦) વિદ્યા ભણ્યાનું જોવા પારખું રે લોલ;
પૂછે રાજા તિહાં પ્રશ્ન રે. શ્રીપાલ૦ (૧૧)
સાખી જીવ લક્ષણ શું જાણવું, કોણ કામદેવ ઘર નાર, શું કરે પરણી કુમારીકા, ઉત્તમ કુલ શું સાર; રાજા પૂછે ચારનો આપો ઉત્તર એ ક, ' બુદ્ધિશાળી કુંવરી આપે ઉત્તર છેક. (૧૨) શ્વાસ લક્ષણ પહેલું જીવનું રે લોલ, રતિ કામદેવ ઘર નાર રે; શ્રીપાલ) જાઈનું ફુલ ઉત્તમ જાતિમાં રે લોલ, કન્યા પરણીને સાસરે જાય રે. શ્રીપાલ, (૧૩)
સાખી પ્રથમ અક્ષર વિના જીવાડનાર જગનો કહો, મધ્યમ અક્ષર વિના એ હાર જગનો તે થયો, અંતિમ અક્ષર વિના સૌ મન મીઠું હોય; આપો ઉત્તર એકમાં જેમ સ્ત્રીને વહાલુ હોય, આપે ઉત્તર મયણા સુંદરી રે લોલ, મારી આંખોમાં કાજળ સોહાય રે. શ્રીપાલી (૧૪)
( ૧૯૪ )
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
(સાખી) પહેલો અક્ષર કાઢતાં, સોહે નરપતિ સોય, મધ્યાક્ષર વિના જાણવું, સ્ત્રી મન વહાલું હોય; ત્રીજો અક્ષર કાઢતાં, પંડીત પ્યારો ભયો, માગું ઉત્તર એ કમાં, તાતે પુત્રીને કહો. મયણાએ ઉત્તર આપીયો રે લોલ;
અર્થ ત્રણેનો વાદળ થાય રે. શ્રીપાલ૦ (૧૫) રાજા પૂછે સુર સુંદરી રે લોલ;
કહો પુન્યથી શું શુ પમાય રે. શ્રીપાલ, (૧૬) ધન યૌવન સુંદર દેહડી રે લોલ;
ચોથો મન વલ્લભ ભરથાર રે. શ્રીપાલ, (૧૭) કહે મયણા નિજ તાતને રે લોલ;
- સહુ પામીયે પુણ્ય પસાય રે. શ્રીપાલ૦ (૧૮) શીયલ વ્રતે શોભે દેહડી રે લોલ;
બીજી બુદ્ધિ ન્યાયે કરી હોય રે. શ્રીપાલ, (૧૯) ગુણવંત ગુરુની સંગતી રે લોલ;
મળે વસ્તુ પુન્યને યોગ રે. શ્રીપાલ૦ (૨૦) બોલે રાજા અભિમાને કરી રે લોલ;
કરું નિરધનને ધનવંત રે. શ્રીપાલ૦ (૨૧) સર્વે લોકો સુખ ભોગવે રે લોલ;
એ સઘળો છે મારો પસાય રે. શ્રીપાલ) (૨૨) સુર સુંદરી કહે તાતને રે લોલ; એ સાચામાં શાનો સંદેહ રે. શ્રીપાલ૦ (૨૩)
૧૯૫ )
-
-
-
-
-
-
-
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાય –ઠર્યો સુર સુંદરી રે લોલ;
પરણાવી પહેરામણી દીધ રે. શ્રીપાલ૦ (૨૪) શંખ પુરીનો રાજીયો રે લોલ;
જેનું અરિદમન છે નામ રે. શ્રીપાલ૦ (૨૫) રાય સેવાર્થે આવીયો રે લોલ;
સુર સુંદરી આપી સોય રે. શ્રીપાલ૦ (૨૬) રાયે મયણાને પૂછયું રે લોલ;
મારી વાતમાં તને સંદેહ રે. શ્રીપાલ૦ (૨૭) મયણા કહે નીજ તાતને રે લોલ;
તમે શાને કરો છો અભિમાન રે. શ્રીપાલ૦ (૨૮) સંસારમાં સુખદુઃખ ભોગવે રે લોલ;
તે તો કર્મનો જાણો પસાય રે. શ્રીપાલ૦ (૨૯) રાજા ક્રોધે બહુ કળ કળ્યો રે લોલ; - ભાખે મયણા શું રોષ વચન રે. શ્રીપાલ૦ (૩૦) રત્ન હીંડોલે હીંચતી રે લોલ;
પહેરી રેશમી ઊંચા ચીર રે. શ્રીપાલ૦ (૩૧) જગત સૌ જી જી કરે રે લોલ;
તારી ચાકર કરે પગ સેવ રે. શ્રીપાલ૦ (૩૨) તે મારા પસાયથી જાણજો રે લોલ;
રૂઠે રોલી નાંખુ પલમાંય રે. શ્રીપાલ૦ (૩૩) મયણા કહે તુમ કુળમાં રે લોલ;
ઉપજવાનો ક્યાં જોયો તો જોશ રે. શ્રીપાલ૦ (૩૪)
૧૯૬ )
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
કર્મ સંયોગે ઉપની રે લોલ;
મળ્યા ખાન પાન આરામ રે. શ્રીપાલ૦ (૩૫) હમે હોટે મને મહલાવતા રે લોલ;
મુજ કર્મ તણો છે પસાય રે શ્રીપાલ૦ (૩૬) રાજા કહે કર્મ ઉપરે રે લોલ;
દીસે તને ઘણો હઠવાદ રે. શ્રીપાલ૦ (૩૭) કર્ભે આણેલાં ભરથારને રે લોલ
પરણાવી ઉતારું ગુમાન રે. શ્રીપાલ૦ (૩૮) રાજાનો ક્રોધને નિવારવા રે લોલ;
લઈ ચલ્યો રયવાડી પ્રધાન રે. શ્રીપાલ૦ (૩૯) નવપદ ધ્યાન પસાય રે લોલ;
સવી સંકટ દૂરે પલાય રે. શ્રીપાલ૦ (૪૦) કહ્યું ન્યાય સાગરે પહેલી ઢાળમાં રે લોલ; નવપદથી નવનિધિ થાય રે. શ્રીપાલ૦ (૪૧)
ઢાળ બીજી (રાગ-ટોપીવાળાના ટોળાં ઉતય) રાજા ચાલ્યો રે રવાડી એ, સાથે લીધો સૈન્યનો પરીવાર રે;
સાહેલી મોરી ધ્યાન ધરો અરિહંતનું. ઢોલ નિશાન તિહાં ઘુરકે,
બરછીઓને ભાલાનો ઝલવલાટ રે. સાહેલી મોરી, (૧)
૧૯૭
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધૂળ ઉડેને લોકો આવતા,
રાજા પૂછે પ્રધાનને એ કોણ રે;
કહે પ્રધાન સુણો ભુપતિ,
એ છે સાતસો કોઢિયાનું સૈન્ય રે. સાહેલી મોરી૦ (૨)
રાજા રાણાની પાસે યાચવા,
આવે કોઢીયા સ્થાપી રાજા એક રે; સાહેલી૦
કોઢે ગળી છે જેની અંગુલી,
યાચવા આવ્યો કોઢીયા કેરો દૂત રે. સાહેલી મોરી૦ (૩)
રાણીની નહી રે અમ રાયને,
ઊંચાં કુળની કન્યા મલે કોઈ રે; સાહેલી૦
દાઢ ખટકે રે જાણે કાંકરો,
નયણ ખટકે તે તો રેણું સમાન રે. સાહેલી મોરી૦ (૪)
વયણ ખટકે જાણે પાઉલો,
રાજા હૈડે ખટકે મયણા બોલ રે; સાહેલી૦
કોઢીયા રાજાને કેવરાવીયું,
આવજો નગરી ઉજેણીની માય રે. સાહેલી મોરી૦ (૫)
કીર્તિ અવિચલ રાખવા,
આપીશ મારી રાજકુંવરી કન્યા'ય રે; સાહેલી
ઉંબર રાણો હવે આવીયો,
સાથે સાતમો કોઢીયા કેરૂં સૈન્ય રે. સાહેલી મોરી૦ (૬)
૧૯૮
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
આવ્યો વરઘોડો મધ્ય ચોકમાં,
ખચ્ચર ઉપર બેઠા ઉંબર રાય રે; સાહેલી, કોઈ લુલા ને કોઈ પાંગળા રે, કોઈના મોટા સુપડા જેવા કાન રે. સાહેલી મોરી (9) મોઢે ચાંદાને ચાઠા ચગ ચગે,
મુખ ઉપર માખીયોનો ભણકાર રે; સાહેલી૦ શોર બકોર સુણી સામટા,
લાખો લોકો જોવા ભેગા થાય રે. સાહેલી મોરી (૮) સર્વે લોકો મળી પુછતાં,
ભૂત પ્રેત કે રખે હોય પિશાચ રે; સાહેલી૦ ભૂતડા જાણીને ભસે કુતરા,
લોકોને મન થયો છે ઉત્પાત રે. સાહેલી મોરી, (૯) જાન લઈને અમે આવીયાં, - પરણે અમારો રાણો રાજ કન્યાય રે; સાહેલી કૌતુક જોવાને લોકો સાથમાં, ઉંબર રાણો આવ્યો રાયની પાસ રે. સાહેલી મોરી. (૧૦) હવે રાય મયણાને કહે સાંભલો,
કર્મે આવ્યો કરો તુમે ભરથાર રે; સાહેલી કરો અનુભવ સુખનો,
જુઓ તમારા કર્મ તણો પસાય રે; સાહેલી કહ્યું ન્યાય સાગરે બીજી ઢાળમાં, નવપદ ધ્યાને થાશે મંગળ માળ રે. સાહેલી મોરીe (૧૧)
ન ૧૯૯
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
ટાળ ત્રીજી (રાગ-માલવ પૂર ઉજેણી એ રે લાલ) તાત આદેશે મયણાં ચિંતવે રે લોલ, જે જ્ઞાનીએ દીઠું તે થાય રે.
કર્મતણી ગતિ પેખજો રે લોલ0 () અંશ માત્ર ખેદ નથી આણતી રે લોલ,
ન મુખડાનો રંગ પલટાય રે. કર્મ, (૨) હશે જાયો રાજા રંકનો રે લોલ,
પિતા સોંપે છે પંચની સાખ રે. કર્મ (૩) એને દેવની ડેરે આરાધવો રે લોલ,
ઉત્તમ કુલની સ્ત્રીનો એ આચાર રે, કર્મ, (૪) એમ વિચારી મયણાસુંદરી રે લોલ,
કર્યું તાતનું વચન પ્રમાણ રે. કર્મ0 (૫) મુખ રંગ પુનમની ચાંદની રે લોલ,
શાત્રે લગ્ન વેળા જાણી શુદ્ધ રે. કર્મ, (૬) આવી ઉંબર રાણાની ડાબી બાજુએ રે લોલ,
જાતે કરે છે હસ્ત મેલાપ રે. કર્મ, (૭) કોઢી રાણો કહે રાયને રે લોલ,
કાગ કંઠે મોતી ના સોહાય રે. કર્મ, (૮) હોય દાસી કન્યા તો પરણાવજો રે લોલ, કોઢી સાથે ન રાજકન્યાય રે. કર્મ, (૯)
૨૦૦)
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
માતા મયણાની ઝુરતી રે લોલ,
રોવે કુટુંબ સખી પરિવાર રે. કર્મ. (૧૦) કોઈ રાજાનો રોષ ધીક્કારતા રે લોલ,
કોઈ કહે કન્યા અપરાધ રે. કર્મ, (૧૧) દેખી રાજકુંવરી અતી દીપતી રે લોલ,
રોગી સર્વ થયા રળીયાત રે. કર્મ, (૧૨) ચાલી મયણા ઉંબરની સાથમાં રે લોલ,
જ્યાં છે કોઢી તણો જાની વાસ રે. કર્મ, (૧૩) હવે ઉંબર રાણો મન ચિંતવે રે લોલ, -
ધીફ ધીફ હારો અવતાર રે. કર્મ, (૧૪) સુંદર રંગીલી છબી શોભતી રે લોલ,
તેનું જીવન કર્યું મેં ધૂળ રે. કર્મ, (૧૫) કહે ઉંબર રાણો મયણાસુંદરી રે લોલ,
તમે ઊંડો કરોને આલોચરે. કર્મ, (૧૬) હારી સોના સરીખી છે દેહડી રે લોલ,
મારા સંગતથી થાસે વિનાશ રે. કર્મ, (૧૭) તું તો રૂપ કેરી રંભા સારીખી રે લોલ,
મુજે કોઢી સાથે શું સ્નેહ રે. કર્મઠ (૧૮) પતિ ઉંબર રાણાના વચન સાંભળી રે લોલ,
મયણા હૈડે દુઃખ ન સમાય રે. કર્મ, (૧૯) ઢળક ઢળક આંસુ ઢળે રે લોલ, કાગ હસવું દેડક જીવ જાય રે. કર્મ, (૨૦)
(૨૦૧૦
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
------
----------
(સાખી) કમલિની જળમાં વસે, ચંદ્ર વસે આકાશ,
જે જીહાં રે મન વસે, તે તીહાં રે પાસ. હવે મયણા કહે ઉંબર રાયને રે લોલ,
તમે વહાલા છો જીવન પ્રાણ રે. કર્મ૦ (૨૧) પશ્ચિમ રવિ ઉગે નહિ રે લોલ,
નવિ મુકે જલધિ મર્યાદ રે. કર્મ (૨૨) સતી અવર પુરુષ ઈચ્છે નહિ રે લોલ,
કદી પ્રાણ જાય પરલોક રે. કર્મ, (૨૩) પંચની સાખે પરણાવીયો રે લોલ,
અવર પુરુષ બાંધવ મુજ હોય રે. કર્મ, (૨૪) હવે પાય લાગીને વીનવું રે લોલ,
તમે બોલો વિચારીને બોલ રે. કર્મ, (૨૫) રાત્રી વીતી એમ વાતમાં રે લોલ,
બીજે દીન થયો પરભાત રે. કર્મ, (૨૬) હવે મયણા આદીસર ભેટવા રે લોલ,
જાય સાથે લઈ ભરથાર રે. કર્મ, (૨૭) ભરી કુસુમ ચંદને જઈ પુજીયા રે લોલ,
પ્રભુ કંઠે ઠવી ફુલની માળ રે. કર્મ, (૨૮) કરે ચૈત્યવંદન ભાવે ભાવના રે લોલ, ઘરે કાઉસ્સગ મયણાં ધ્યાન રે. કર્મ, (૨૯)
- ૨૦૨)
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુ હાથે બીજોરું શોભતું રે લોલ,
પ્રભુ કંઠે સોહે ફુલની માળ રે. કર્મ, (૩૦) શાસન દેવ સહુ દેખતા રે લોલ,
આપ્યું બીજો રૂ ને ફુલ માળ રે. કર્મ (૩૧) લીધું ઉંબર રાણાએ તે હાથમાં રે લોલ,
મયણા હૈડે હર્ષ ન માય રે. કર્મ, (૩૨) પૌષધ શાળામાં ગુરુ વાંદવા રે લોલ,
ચાલી મયણા સાથે ભરથાર રે. કર્મ, (૩૩) ગુરુ આપે ધર્મની દેશના રે લોલ, '
દોહિલો મનુષ્ય અવતાર રે. કર્મ, (૩૪) પાંચે ભુલ્યાને ચારે ચુકયો રે લોલ,
ત્રણનું જાણ્યું ન નામ રે. કર્મ, (૩૫) જગત ઢંઢેરો ફેરીયો રે લોલ,
છે શ્રાવક અમારું નામ રે. કર્મ (૩૬) પપ્પા શું પરખ્યો નહિ રે લોલ,
હાલો દદો કીધો દુર રે. કર્મ, (૩૭) લલ્લાસું લાગી રહ્યો રે લોલ,
વ્હાલો નન્નો રહ્યો હજુર રે. કર્મ, (૩૮) ઉંબર મયણા એ ગુરુ વાંદીઆ રે લોલ,
ગુરુ દીએ છે ધર્મ લાભ રે. કર્મ (૩૯)
= ૨૦૩)
9
*
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
સખી પરિવારે તું શોભતી રે લોલ,
આજ સખી ન દીસે એક રે. કર્મ૦ (૪૦) સર્વ વૃત્તાંત સુણાવીયો રે લોલ,
એક વાતનું મને છે દુઃખ ૨. કર્મ૦ (૪૧) દેખી જૈન શાસનની હેલના રે લોલ,
કરે મૂર્ખ મિથ્યાત્વી લોક રે. કર્મ૦ (૪૨)
હવે ગુરુને મયણા વિનવે રે લોલ,
મટે રોગ જો મુજ ભરથાર રે. કર્મ૦ (૪૩)
લોક નિંદા ટલે જેહથી રે લોલ,
ઉપાય કહો ગુરુરાજ રે. કર્મ૦ (૪૪)
યંત્ર જડી બુટી ઔષધી રે લોલ,
ભણી મંત્ર બીજા ઉપચાર રે. કર્મ૦ (૪૫) ગૃહસ્થીને એ કહેવા તણો રે લોલ,
નહિ સાધુનો એ આચાર રે. કર્મ૦ (૪૬) ગુરુ કહે મયણા સુંદરી રે લોલ,
આરાધો નવપદ સાર રે. કર્મ૦ (૪૭) જેથી વિધન સહુ દુર થશે રે લોલ,
ધર્મ ઉપર રાખો મન દૃઢ રે. કર્મ૦ (૪૮)
કહે ન્યાય સાગર ત્રીજી ઢાળમાં રે લોલ,
તમે સાંભળજો નરનાર રે. કર્મ૦ (૪૯)
૨૦૪
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ ચોથી
(રાગ- રાતું રાતું ગુલાબનું ફુલ ગુલાબે રમતીતી) મયણા સિદ્ધચક્ર આરાધે ગુલાબે રમતીતી,
નિજ પતિ ઉંબરની સાથે જાપોને જપતીતી. (૧)
પહેલે પદે અરિહંત પૂજયા ગુલાબે રમતીતી,
હણ્યા ઘાતી અવાતી ધ્રુજે જાપોને જપતીતી. (૨) ત્રણ લોકની ઠકુરાઇ છાજે ગુલાબે રમતીતી,
વાણી પુર યોજનમાં ગાજે જાપોને જપતીતી. (૩) બીજે સોહે સિદ્ધ મહારાજ ગુલાબે રમતીતી,
ત્રણ લોકના થઇ શીરતાજ જાપોને જપતીતી. (૪) ત્રીજે પદે આચારજ જાણો ગુલાબે રમતીતી,
મલી લાકડી અંધ પ્રમાણો જાપોને જપતીતી. (૫) ચોથે પદે ઉપાધ્યાય સોહે ગુલાબે રમતીતી,
ભણે ભણાવે જન મન મોહે જાપોને જપતીતી. (૬) પદ પાંચમે સાધુ નિરાયા ગુલાબે રમતીતી,
ગુણ સત્તાવીશ સોહાયા જાપોને જપતીતી. (૭) મન વચન ગોપવી કાયા ગુલાબે રમતીતી,
વંદુ તેવા મુનિવર રાયા જાપોને જપતીતી. (૮) છદ્દે દર્શન પદ છે મૂળ ગુલાબે રમતીતી,
કોઈ આવે ન તસ તોલે રે જાપોને જપતીતી. (૯) સોહે સાતમું પદ વરનાણ ગુલાબે રમતીતી,
તેના ભેદ એકાવન જાણુ જાપોને જપતીતી. (૧૦)
જ્ઞાન પાંચમું કેવલ થાય ગુલાબે રમતીતી,
ત્રણ લોકના ભાવ જણાય જાપોને જપતીતી. (૧૧)
૨૦૫
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
પદ આઠમે ચરિત્ર અને ગુલાબે રમતીતી,
દેવો ઇચ્છા કરે ના પાવે જાપોને જપતીતી. (૧૨) ભવિ જીવો તે ભાવના ભાવે ગુલાબે રમતીતી,
કેવી રીતે ઉદયમાં આવે જાપોને જપતીતી. (૧૩) કરો નવમે પદ તપ ભાવે ગુલાબે રમતી તી,
આઠ કર્મો બળીને રાખ થાવે જાપોને જપતીતી. (૧૪) રિદ્ધિ આતમ અનંતી પાવે ગુલાબે રમતી તી,
દેવ દેવી મલી ગુણ ગાવે જાપાને જપતીતી. (૧૫) પ્રભુ પૂજો કેશર મદ ઘોળી ગુલાબે રમતીતી,
- ભરી હરખે હમ કચોલી જાપોને જપતીતી. (૧૬) ભરી શુદ્ધ જલે અંઘોલી ગુલાબે રમતીતી,
ચઉગતીની આપદા ચોલી જાપોને જપતીતી. (૧૭) દુરગતિના દુઃખ દુર ઢોલી ગુલાબે રમતીતી,
આસો સુદી સાતમથી ખોલી જાપોને જપતીતી. (૧૮) કરો નવ આંબેલની ઓળી ગુલાબે રમતી તી,
મળી સરખી સૈયરોની ટોલી જાપોને જયતીતી. (૧૯) મયણા ધરે નવપદ ધ્યાન ગુલાબે રમતીતી,
- પતિ કાયા થઈ કંચનવાન જાપોને જપતીતી. (૨૦) સૌ મંત્રમાં છે શિરદાર ગુલાબે રમતીતી,
તમે આરાધો નરનાર જાપોને જપતીતી. (૨૧) ન્યાય સાગરે કહી ઢાલ ચોથી ગુલાબે રમતી તી,
સુણો શ્રીપાળ રાજાની પોથી જાપોને જપતીતી. (૨૨)
સ્તવન વિભાગ સમાપ્ત.....
૨૦૬
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
સઝાયવિભાગ
-
TI
૧ ઉપદેશ સાર
(રાગ - મેરૂ શિખર...) સાંભળો ઉપદેશ સાર, ભવિકજન વિહાર કરી ગુરવ પુરવ પુષ્ય, પવિત્ર કીધુ તમારું ગામ આપની સાથે ઉત્તમ ચેલા, દીપાવે ગુરૂજીનું નામ / ૧ // ધન દિવસ ધન્ય આજની ઘડી આ, સફળ થઈ તુમ આશ આળસ અંગથી પરિહારીને, લાભ લેજો તમે ખાસ / ૨ // બહોત ગઈ હવે થોડી ઉંમર છે, મૂકો આળ જંજાળ ધર્મધ્યાન કરી આતમ સાધો, થાય સફલ અવતાર || ૩ || દેવ જુહારી ગુરૂને વાંદી, કરીયે નિત્ય પચ્ચખાણ સંઘની ભક્તિ સાચા ભાવે, કરજો નિજ કલ્યાણ | ૪ || સુલભ બોધી જીવ સુણીને, વૈરાગ્ય દિલમાં થાય ચેતન ચેતો વાર ન લાવો, માન કહે દુઃખ જાય. || ૫ |
૨. શ્રી મરૂદેવી માતાની સઝાયા
(રાગ - ભુલ્યો મન ભમરા.) મરૂદેવી માતા રે એમ ભણે, ઋષભજી આવોને ઘેર; હવે મુજ ઘડપણ છે ઘણું, મળવા પુત્ર વિશેષ. / ૧ // વત્સ તુમે વનમાં જઈ શું વસ્યા, તમારે ઓછું શું આજ; સર્વે ઇન્દ્રાદિક દેવતાં, સાધ્યાં પર્ ખંડ રાજ. | ૨ ||
૨૦૭ )
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાચું સગપણમાંતા તણું, બીજા કારમો લોક; રડતાં પડતાં મેલો નહિ,હૃદય વિચારીને જોય. || ૩ || ઋષભજી આવી સમોસર્યા, વિનીતા નગરી મોઝાર; હરખે દેઉં રે વધામણાં, ઉઠી કરૂં રે ઉલ્લાસ. | ૪ || આઈ બેઠા ગજ ઉપરે, ભરતજી વાંદવા જાય; દૂરથી વાજા રે વાગીયાં, હિયડે હરખ ન માય. // ૫ // હરખનાં આસું રે આવીયાં,પડલ તે દૂર પલાય; પર્ષદા દીઠી રે પુત્રની, ઉપનું કેવલજ્ઞાન. || ૬ | ધન્ય માતા ધન્ય બેટડો, ધન્ય તેહનો પરિવાર; “વિનય વિજય” ઉવજઝાયનો, વર્યો જય જયકાર. // ૭ /
૩. શ્રી મરુદેવી માતાની સઝાય એક દિન મરુદેવી આઈ, કહે ભરતને અવસર પાઈરે. સુણો પ્રેમધરી / ૧ મારો રખવ ગયો કેઈ દેશે, કઈ વારે મુજને મળશે રે. સુણો... ૨ // તું તો ષટખંડ પૃથ્વી માણે, મારા સુતનું દુઃખ નવિ જાણે. સુણો... ૩ તું તો ચામર છત્ર ધરાવે, મારો રિખવ પંથે જાવે. સુણો... ૪ . તું તો સરસ ભોજનનો આસી, મારો રિખવ નિત્ય ઉપવાસી. સુણો.. પI તું તો મંદિરમાંહે સુખ વિલસે, મારો અંગજ ધરતી ફરસે. સુણા...// ૬ || તું તો સ્વજન કુટુંબમાં મહાલે, મારો રિખવ એકલડો ચાલે. સુણો... ૭// તું તો વિષય તણા સુખમાં રાચે, મારા સંતની વાત ન પૂછે. સુણા...// ૮ || એમ કહેતા મરુદેવી વયણે, આંસું જળ લાવ્યા નયણે. સુણો' / ૯ // એક સહસ વરસને અંતે, કહ્યું કેવળ ઋષભ ભગવંતે. સુણો... ૧૦ / હવે ભરત કહે સુણો આઈ, સુત દેખી કરો વધાઈ, સુણો... ૧૧ // આઈ ગજ ખંધે બેસાડ્યા, સુત મળવાને પાઉ ધાર્યા. સુણો.... ૧૨ // કહે એ અપૂરવ વાજા, કિહા વાજે છે એ વાજા તાજા સુણા...// ૧૩
૨૦૮
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
તવ ભરત કહે સુણો આઈ, તુમ સુતની એહ ઠકુરાઈ. સુણો... ૧૪/ હરખે નયણે જળ આવે, તવ પડલ બેઉ ખરી જાવે રે. સુણો.... ૧૫ / હું જાણતી દુઃખીઓ કીધો, સુખીયો છે સહુથી અધીકો. સુણો...// ૧૬ | તુમ સુત રિધ્ધિ આગે સૌની, તૃણ તોલે સુરનર બેહુની. સુણો...// ૧૭ II ગયો મોહ અનિત્યતા આવે, તવ સિદ્ધ સ્વરૂપી થાવે રે. સુણો.../ ૧૮ || જબ “જ્ઞાન વિમલ” શિવનારી, તસ પ્રગટે અનુભવસારી રે. સુણો.../ ૧૯ll
૪. શ્રી ગૌતમ સ્વામીની સઝાય
(તર્જ-સુણો ચંદાજી) હે ઈંદ્રભૂતિ ! તાહરા ગુણો કહેતા હરખ ન માય હે ગુણ દરિયા ! સુર વધુ કરજો ડી ગુણ ગાય જે શંકર વિરંચીની જોડી, વલી મોરલીઘરને વિછોડી
તે જિનજી સાથે પ્રીત જોડી. / ૧ / વેદના અર્થ સુણી સાચા, વીરના ચેલા થયા જાચા
કોઈ લબ્ધિએ ન રહ્યા કાચા. | ૨ || પરિગ્રહ નવવિધના ત્યાગી, તુમચી જાગરણ દશા જાગી
ધર્મ ધ્યાન શુક્લ ધ્યાનના રાગી. / ૩ / અનુજોગ ચારના બહુ જાણ, તેણે નિર્મળ પ્રબળ તુજ જાણ
અમૃતરસ સમ મીઠડી વાણ ૪ | જે કામનૃપને રમવા દડી, ત્રણ ગતિ ત્રિવટે તેહ પડી
તે રમણી તુજને નવિ નડી. | ૫ | અતિ જાગરણ દશા જયારે જાગી, ભાવઠ સઘળી ત્યારે ભાગી.
કહે ધર્મ જીત નોબત વાગી. તે ૬ .
(૨૦૯)
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫. શ્રી ભરત ચક્રવર્તીની સઝાય
(રાગ ભૈરવી) મનમેં હી વૈરાગી, ભરતજી મનમેં હી વૈરાગી; સહસ બત્રીસ મુકુટ બદ્ધ રાજા, સેવા કરે બડભાગી, ચોસઠ સહસ અંતે ઉરી જાકે, તોહિન હુવા અનુરાગી II લાખ ચોરાશી તુરંગમ જા કે, છન્નુ ક્રોડ હે પાગી; લાખ ચોરાશી ગજરથ સોહિયે, સૂરતા ધર્મ શું લાગી. // ૨ // ચાર ક્રોડ મણ અન્ન નિત સીઝ, લૂણ દશ લાખ મણ લાગી; તીન ક્રોડ ગોકુલ ઘર દૂઝે, એક ક્રોડ હળ સાગી. || ૩ | સહસ બત્રીસ દેશ બડભાગી, ભયે સરવ કે ત્યાગી; છન્નુ ક્રોડ ગામ કે અધિપતિ, તોહી ન હુઆ સરાગી | ૪ ||. નવ નિધિ રતન ચોઘડિયાં બાજે, મન ચિંતા સબ ભાગી; કનકકીર્તિ મુનિવર વંદત હૈ, દેજયો મુક્તિ મેં માગી ! ૫ /
૬. ઘોર ભયંકર વન વગડામાં
(હે શંખેશ્વરના વાસી મારા હૈયે) ઘોર ભયંકર વનવગડામાં, બાહુબલી ધરે ધ્યાન રે, અંતરમાં અભિમાન ભર્યુને, માંગે કેવલ જ્ઞાન રે... || 1 || રાજપાટનો ત્યાગ કરીને, ત્યજી દીધો પરીવાર રે, એકજ ક્ષણમાં સાધુ થયાને, છોડ્યો આ સંસાર રે, બધુ ત્યયું પણ ના ભૂલાયું, માન અને અપમાન રે.. / ૨ // સંદેશો લઈ ઋષભદેવનો, બ્રાહ્મી સુંદરી આવે રે, વડીલબંધુ બાહુબલીને, બે બેનો સમજાવે રે, ગજ થકી ઉતરો એમ કહીને, થઈ છે અંતરધ્યાન રે... / ૩ /.
( ૨ ૧૦
E
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
આંખ ઉઘાડી જોયું ત્યારે, આવ્યો કંઈક વિચાર રે, અભિમાન રૂપી ગજ પર બેઠો, સમજાવે મને સાર રે, સત્યજ્ઞાન થયું ક્ષણભરમાં, દૂર થયું અભિમાન રે... | ૪ || પશ્ચાતાપ થયો અંતરમાં, સત્યવાત સમજાય રે, ભૂલ સમજાઈ બાહુબલીને, આંખડીઓ ભીંજાય રે, નાનકડાએ સંદેશાથી, મુની ને આવ્યું ભાન રે.. || ૫ જાવું પૂજય પ્રભુની પાસે, એનો નિર્ણય થાય રે, નાના તોયે મુજથી મોટા, સહુને લાગુ પાય રે, એકજ પગલું ભર્યું છે ત્યાં તો, ઉપન્યું કેવલ જ્ઞાન રે... I૬ / અંતરથી અભિમાન ગયું ને, ઘાતી કર્મ ક્યા થાય રે, લોકાલોક પ્રકાશ થયો સવિ, જાણી દ્રવ્ય પર્યાય રે, “જ્ઞાન વિમલ” કહે બાહુબલી મુનિ, પામ્યા અક્ષય ધામ રે. . .
. શ્રી બાહુબલીજીની સઝાય
(રાગ - ભુલ્યો મન ભમરા) રાજ તણા રે અતિ લોભિયા ભરત બાહુબલી જુઝે રે; મુઠી ઉપાડી રે મારવા, બાહુબલી પ્રતિબુઝે રે; વીરા મોરા ગજ થકી ઉતરો, ગજ ચઢ્ય કેવલ ન હોય રે. વીરા... ૧ ઋષભ દેવ તિહાં મોકલે, બાહુબલીજીની પાસે રે; બંધવ ગજથકી ઉતરો, બ્રાહ્મી સુંદરી એમ ભાખે રે. વીરા.. ૨ લોચ કરીને ચારિત્ર લીયો, વલી આવ્યો અભિમાન રે; લધુ બંધવ વાંદું નહિ, કાઉસ્સગ્ન રહ્યા શુભ ધ્યાને રે, વીરા... ૩ વરસ દિવસ કાઉસ્સગ્ગ રહ્યાં, શીત તાપથી સુકાણા રે; પંખીડે માળા ઘાલીયા, વેલડીયે વીંટાણા રે, વીરા... ૪
(
૨ ૧ ૧
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાધવીનાં વચન સુણ કરી, ચમક્યો ચિત્ત મોઝાર રે; હય ગય રથ સહુ પરિહર્યા, વળી આવ્યો અહંકાર રે, વીરા... ૫ વૈરાગ્યે મન વાળીયું, મૂક્યું નિજ અભિમાન રે; પગ ઉપાડ્યો રે વાંદવા, ઉપવું કેવલ જ્ઞાન રે, વીરા... ૬ પહોંચ્યા તે કેવળી પરષદા, બાહુબલી મુનિરાય રે; અજરામર પદવી લહી, સમય સુંદર વંદે પાય રે, વારી... ૭
૮. ચે દો દિન કા જગ મેલા યે દો દિન કા જગ મેલા, સબ ચલો ચલી કા ખેલા કોઈ ચલા ગયા કોઈ જાવે, કોઈ ગઠડી બાંધ સિધાવે કોઈ ખડા તૈયાર અકેલા, સબ ચલો ચલી કા ખેલા / ૧ // કર પાપ કપટ છલ માયા, ધન લાખ કરોડ કમાયા સંગ ચલે ન એક અધેલા, સબ ચલા ચલી કા ખેલા || ૨ || સુત નાર માતા પિતા ભાઈ, કોઈ અંત સહાયક નાહી ક્યું ભરે પાપ કા થેલા, સબ ચલો ચલી કા ખેલા / ૩ // તું કહેતા કે ઘર મેરા, યહાં કોઈ નહીં હૈં તેરા હૈ ચૌરાસી કા ફેરા, સબ ચલા ચલી કા ખેલા || ૪ | યહ નશ્વર સબ સંસારા, કર ભજન પ્રભુ કા પ્યારા કહે હિત વિજય સુન ચેલા, સબ ચલા ચલી કા ખેલા || ૫ ||.
૯. વિદાયની સઝાય
(રાગ - સમરો મંત્ર ભલો) અમે તો આજ તમારા, બે દિન કા મેહમાન કરો સહજ સમાગમ, સુખનું એ હીજ નિદાન. / ૧ /
-
૨ ૧ ૨
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
આવ્યા તેમ જાશું તે રીતે, સર્વે એમ સમાન પાછો કોઈ દિન નહિ મળીયે, ક્યા કરશો સન્માન. / ૨ // સાચવજો સંબંધ પરસ્પર, ધર્મે રાખી ધ્યાન સંપી સગુણ લેજો દેજો, દૂર કરી અભિમાન. | ૩ || લેશ નથી અમને અંતરમાં, માન અને અપમાન હોય કશી કડવાશ અમારી, તો પ્રિય કરજો પાન. | ૪ || શીવ સુખની છાયા માટે, સંવરમાં કરજો પ્રયાણ પરંપરાએ કર્મ રહિત થઈ, પામો પદ નિરવાણ. . ૫ / સંસાર તજી તમે સંયમ મહાલો, ભાંગી જગ જંજાલ. જિન ઉત્તમ પદ પદ્મ પ્રભાવે, રૂપ ભાવે સમભાવ. || ૬ ||
૧૦. બીજની સઝાય.
(રાગ - શ્રી નેમિસર જિન તણુજી) બીજ તણે દિન દાખવ્યો રે, દુવિધ ધર્મ પ્રકાર; પંચમહાવ્રત સાધુનાં રે, શ્રાવકના વ્રત બાર રે પ્રાણી ધર્મ કરો સુવિવેક, જેમ પામો સુખ અનેક // ૧ //. પ્રાણાતિપાત વિરમણે પહેલું રે, જાવજીવ તે જાણ; બીજુ મૃષાવાદ જાણીયે રે, મોટું તેહ વખાણ રે, ૨ // જાવજીવ ત્રીજું વલી રે, વિરમણ અદત્તાદાન; ચોથું વ્રત ઘણું પાલતાં રે, જગમાં વાધે માન રે, | ૩ || નવવિધ પરિગ્રહઝંડતાં રે, પંચમી ગતિ શુભ ઠામ; એ વ્રત સુધાં પાલતાં રે, અણગારી કહ્યો નામ રે, / ૪ પાંચ મહાવ્રત પાસે સદા રે, સાધુનો એહ આચાર; પડિકમણાં બે ટંકનાં રે, રાખે ધર્મ શું પ્યાર રે, ૫ /
(૨ ૧૩E
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
એહવાં વ્રત પાર્લે સદા રે, શાસ્ત્રતણે અનુસાર; આરાધક એહને કહ્યો રે, તે પામે ભવપાર, // ૬ || મિથ્યાત્વે ભૂલો ભમ્યો રે, એહ અનાદિનો જીવ સારધર્મ નવિ ઓળખ્યો રે, જેહથી મોક્ષ સદૈવ રે, | ૭ ||. આરંભ ઝંડો આતમા રે, સમિતિ ગુપ્તિ શું પ્રીત રે; આઠ મદ દૂરે તજી રે, કરો ધર્મ સુવિનીત રે, | ૮ | પાળો જિનની આમન્યા રે, જો ચાહો શિવરાજ; શ્રી વિજય રત્ન સૂવિંદનાં રે, દેવનાં માર્યા સવિ કાજ રે, / ૯ / ૧૧. બોલો બોલો રે શાલીભદ્ર દો વરિયાં
(રાગ -કાલિંગડા) બોલો બોલો રે શાલીભદ્ર દો વરિયાં,દો વરિયા દો ચાર વરિયાં, માય તમારી ખડી ય પુકારે, વહુવર સબ આગે ખરીયાં. / ૧ // પોઢન્યો પુત્ર શીલા પર દેખી, આંખે આસું ઝળહળીયાં. | ૨ || ફૂલની શય્યા જેહને ખૂંચતી, તેણે સંથારો શિલા કરીયાં. || ૩ || પૂરવ ભવ માડી આહિરણી, આહાર કરી અણસણ કરીયાં. | ૪ | આજ પીછે ડુંગર ચઢને કી, શું કરું હું ઘણું વરિયાં. | ૫ || સન્મુખ ખોલો જોયો નહીં માથું, ધ્યાન નિરંજન મન ધરિયાં. || ૬ | કાજ સરે ઉદયરત્ન ઉન્હીં કે, જેણે પલકમેં શિવ વરિયાં. || ૭ ||
૧૨. મોંઘેરો દેહ (આ સક્ઝાય પ.પૂ. વૈરાગ્યમૂર્તિ આ.દેવ શ્રી વિજય
ભક્તિસૂરીશ્વરજી મ.સા. એ રચી છે)
(રાગ - પદ્મપ્રભુ પ્રાણ સે પ્યારા) મોંઘેરો દેહ આ પામી, જુવાની જોરમાં જામી; ભજયા ભાવે ના જગસ્વામી, વધારો શું કર્યો સારો. || ૧ ||
- ૨ ૧૪ )
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
પડીને શોખમાં પૂરા, બની શૃંગારમાં શૂરા; કર્યા કૃત્યો બહુ બુરા, પતાવ્યો શી રીતે વારો. # ૨ // ભલાઈ ના જરા કીધી, સુમાર્ગે. પાઈ ના દીધી; કમાણી ના ખરી કીધી, કહો કેમ આવશે આરો. / ૩ /
ગુમાને જીંદગી ગાળી, ન આણા વીરની પાળી; . જશો અંતે અરે ખાલી, લઈ ભલા પાપનો ભારો. . ૪ નકામા શોખને વામો, કરો ઉપકારનાં કામો; અચલ રાખો રૂડાં નામો, વિવેકી વાત વિચારો. | ૫ || સદા જિન ધર્મને ધરજો, ગુરૂભક્તિ સદા કરજો; ચિદાનંદ સુખને વરજો, વિવેકી મુક્તિને વરજો . || ૬ ||
૧૩. ક્ષણભંગુરતાની સઝાય ક્યા તન માંજતા રે, એક દિન મિટિમેં મિલ જાના; મિટ્ટિમેં મિલ જાના બંદે, ખાખમેં ખપ જાના. ક્યા || ૧ || મિટિયા ચુનગુન મહેલ બંધાયે, બંદા કહે ઘર મેરા; એક દિન બંદે ઊઠ ચલેંગે, યહ ઘર તેરા ન મેરા. ક્યા / ૨ // મિટ્ટિયા ઓઢન મિટ્ટિયા બીછાવન મીટી કા સીરાણા; ઇસ મિટીયાકુ એક ભૂત બનાયે, અમરજાન લોભાના. ક્યા . ૩. મિટીયા કહે કુંભારને રે, તું ક્યાં જાણે મોય; એક દિન એસા આવેગા બંદે, મેં ખુદુંગી તોય. ક્યા || ૪ | લકડી કહે સુતારકું રે, તું નહિ જાણે મોય; એક દિન ઐસા આવેગા પ્યારે, મેં ભેજુંગી તોય. ક્યા ૫ | દાન શીયલ તપ ભાવના રે, શિવપૂર મારગ ચાર. “આનંદઘન” કહે ચેત લો પ્યારે, આખર જાના ગમાર. ક્યા// ૬
+ ૨ ૧૫)
-----
-------
-
-
---
-
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪. ધર્મનાં ચાર પ્રકારની સઝાય
(રાગ-જીવનના મહાસાગરમાં) શ્રી મહાવીરે ભાખીયા, ધર્મના ચાર પ્રકાર રે, દાન શીયલ તપ ભાવના, પંચમ ગતિ દાતાર રે. શ્રી ને ૧ છે. દાને દોલત પામીયે, દાને ક્રોડ કલ્યાણી રે; દાન સુપાત્ર પ્રભાવથી, કયવનો શાલિભદ્ર જાણો રે. શ્રી II ૨ || શીયળે સંકટ સવિ ટળે, શીયળ વાંછિત સિદ્ધ રે, શીયલ સુર સેવા કરે, સોળ સતી પ્રસિદ્ધ રે.શ્રી || ૩ || તપ તપીયે ભવિ ભાવશું, તપથી નિર્મળ તન્નો રે; વર્ષોપવાસી ઋષભજી, ધન્નાદિક ધન્ય ધન્ય રે. શ્રી || ૪ || ભરતાદિક શુભ ભાવથી,પામ્યા પંચમ ઠામ રે; ઉદયરત્ન મુનિ તેહને, નિત્ય કરે પ્રણામ રે. શ્રી || ૫ |
૧૫. ચાર ગતિના બંધની સઝાય આરંભ કરતો રે જીવ છોડી શકે નહિ, ધન મેલણ તૃષ્ણા અપારોજી, ઘાત કરે પંચેન્દ્રિ જીવનો, વળી કરે મઘ માંસનો આહારોજી.
એ ચારે પ્રકારે જીવ જાયે નારકીમાં / ૧ / કુડ કપટને ગૂઢ, માયા કરે, વળી બોલે મૃષાવાદજી, કુડાં તોલાં રાખે માપલા, ખોટા લેખ લખાયજી,
એ ચારે પ્રકારે જીવ જાયે તિર્યંચમાં. / ૨ // ભદ્રિક પરિણામે રે સરલ સ્વભાવથી, વળી વિનયતણાં ગુણ ગાયજી, દયા ભાવ રે રાખે જે દિલમાં, મત્સર નહિ ઘટમાંયજી,
એ ચારે પ્રકારે રે જીવ જાયે મનુષ્યમાં. // ૩ // સરાગપણાથી રે પાળે સાધુ પણું, વળી શ્રાવકનાં વ્રત બારજી, અજ્ઞાનકષ્ટ ને અકામ નિર્જરા તિણ શું સુર અવતારોજી,
એ ચારે પ્રકારે જીવ થાય દેવતા. | ૪ || ( ૨ ૧૬
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
શાનથી જાણે રે જીવ અજીવને, શ્રદ્ધા સમકિત થાયજી, ચારિત્રથી રોકે નવા કર્મ આવતાં, તપથી પૂર્વલા કર્મ ખપાવેજી,
એ ચારે પ્રકારે રે જીવ જાયે મોક્ષમાં. / ૫ | આર્ત રૌદ્ર ધ્યાન બેઉં પરિહરો, ધર્મ શુક્લ ધરો ધ્યાનજી, પર-પરિણતિ તજી નિજ પરિણતિ ભજો, તો જીવનું શિવનિશાનજી, મતિ પ્રમાણે રે ગતિ થાય જીવની,
એ ચાર પ્રકારે રે જીવ જાય મોક્ષમાં | ૬ ||
૧૬. પુનરપિપાંચમ
(રાગ -શ્રી નેમિસર જિનતણુજી) પુનરપિ પાંચમ એમ વદે રે, સાંભળો પ્રાણી સુજાણ શ્રી જિન અનુમતે ચાલીયે રે, જિમ લહીયે સુખની ખાણ II 1 છે. ભવિકજન ધરજો ધર્મ શું પ્રીત
એ તો આણી મન શુભ રીત (આંકણી) આશ્રવ પંચ દૂર કરી રે, કીજે સંવર પંચ પંચ સમિતિ શુભ પાળીને રે, તમે મેલો શિવવધુ સંચ !! ૨ // પંચ મહાવ્રત અનુસરી રે, પાળો પંચ આચાર ત્રિકરણ શુદ્ધિએ ધ્યાવજો રે, પંચ પરમેષ્ટિ નવકાર // ૩ // સમકિત પંચ અજવાળજો રે, ધરજો ચારિત્ર પંચ પંચ ભૂષણ ને પડિવજજે રે, ટાળો દૂષણ પંચ || ૪ || મત કરો પંચ પ્રમાદને રે,મત કરો પંચ અંતરાય પંચમી તપ શુભ આદરો રે, જિમ દિન દિન દૌલત થાય || ૫ | પંચમી તપ મહિમા ઘણો રે, કહેતાં નાવે પાર વરદત્તને ગુણમંજરી રે, જુઓ પામ્યા ભવનો પાર. / ૬ / પંચમી એમ આરાધીયે રે, લહીએ પંચમ નાણ ચઉદ રજ્જવાત્મક લોકના રે, એ તો મનપજ્જવ શુભ ત્રાણ. | ૭ ||
૨૧૭ -
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘનઘાતી કર્મ ખપાવતા રે, વાજે હો મંગળ શબ્દ પંચમી ગતિ અવિચળ લહેરે, તિહાં સુખ અનંત સુલબ્ધ || ૮ ||
૧૦. પાંચમની સજઝાય
(રાગ - એક દિન પુંડરિક) શ્રી ગુરૂચરણ પસાઉલે રે લાલ, પંચમીનો મહિમાય રે હો આતમાં, વિવરીને કહીશું સુણો રે લાલ, સુણતાં પાતક જાય રે હો આતમા,
- પંચમી તપ પ્રેમે કરો રે લાલ. // ૧ / મન શુદ્ધ આરાધતાં રે લાલ, ટુટે કર્મ નિદાન રે હો આતમા, આ ભવ સુખ પામો ઘણા રે લાલ, પરભવ અમર વિમાન / ૨ // સયલ સૂત્ર રચના કરી રે લાલ, ગણધર હુઆ વિખ્યાત રે હો આતમા, જ્ઞાન ગુણે કરીને જાણતાં રે લાલ, સ્વર્ગ નરકની વાત | ૩ || જે ગુરૂ જ્ઞાન કરી દીપતા રે લાલ, તે તરીમાં સંસાર રે હો આતમાં અજવાળી પક્ષ પંચમી રે લાલ, કરો ઉપવાસ જગદીશ રે. | ૪ | નમો નાણસ્સ ગણણું ગણો રે લાલ, નવકાર વાલી વીશ રે હો આતમ, યથા શક્તિ એ ઉજવો રે લાલ, જેમ હોય મનને ઉલ્લાસ / ૧ / વરદત્ત ને ગુણ મંજરી રે લાલ, તપથી નિર્મલ થાય રે આતમ, કીર્તિ વિજય ઉવજઝાયનો રે લાલ, કાંતિવિજય ગુણ ગાય || ૬ ||
૧૮. રામ કહો રહેમાન કહો કોઉ
(રાગ - નગરી નગરી દ્વારે દ્વારે). રામ કહો રહેમાન કહો કોલ, કાન્હ કહો મહાદેવ રી, પારસનાથ કહો કોઉ બ્રહ્મા, સકલ બ્રહ્મ સ્વયમેવ રી... // ૧ //. ભાજન ભેદ કહાવત નાના, એક મૃત્તિકા રૂપ રી, તૈસૈ ખંડ કલ્પના રોપિત, આપ અખંડ સ્વરૂપ રી.. // ૨ //
( ૨ ૧૮
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિજપદ રમે રામ સો કહિયે, રહેમ કરે રહેમાન રી, કરશે કર્મ કાહ સો કહિયે, મહાદેવ નિર્વાણ રી... // ૩ // પરસે રૂપ પારસ સો કહિયે, બ્રહ્મ ચિન્ડ સો બહ્મ રી, ઇસ વિધ સાધો આપ આંનદઘન, ચેતનમય નિઃકર્મ રી || ૪ |
૧૯. આશા ઔરન કી ક્યા કિજ
(રાગ - આશાવરી) આશા ઔરન કી ક્યા કીજે, જ્ઞાન સુધારસ પીજે, ૧ ભટકે દ્વાર દ્વારા લોકન કે, કૂકર આશા ધારી, આતમ અનુભવ રસકે રસિયા, ઉતરે ન કબહું ખુમારી || ૨ / આશા દાસી કે જે જાયા, તે જન જગ કે દાસા, આશા દાસી કરે જે નાયક, લાયક અનુભવ પ્યાસા... // ૩ // મનસા પ્યાલા પ્રેમ મસાલા, બ્રહ્મ અગ્નિ પરજાળી, તન ભાટી અવટાઈ પીયે કસ, જાગે અનુભવ લાલી... / ૪ . અગમ પ્યાલા પીયો મતવાલા, ચિન્હી અધ્યાતમ વાસા, આનંદઘન ચેતન વૈ ખોલે, દેખે લોક તમાસા... || ૫ ||
૨૦. ક્રોધની સજઝાય કડવાં ફળ છે ક્રોધનાં, જ્ઞાની એમ બોલે રીસ તણો રસ જાણીએ, હલાહલ તોલે. || ૧ || ક્રોધે ક્રોડ ૫૨વતણું, સંજમ ફળ જાય, ક્રોધ સહિત તપ જે કરે, તે તો લેખે ન થાય. |૨ || સાધુ ઘણો તપીઓ હતો, ધરતો મન વૈરાગ, શિષ્યના ક્રોધ થકી થયો, ચંડકોશીયો નાગ. | ૩ | આગ ઊઠે જે ઘર થકી, તે પહેલું ઘર બાળે, જળનો જોગ જો નહિ મળે તો, પાસેનું પરજાલે, IL ૪ .
( ૨૧૯ E
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક્રોધ તણીત એકવી, કહે કેવળ નાણી હાણ કરે જે હેતની, જાળવજો એમ જાણી. || ૫ || ઉદય રત્ન કહે ક્રોધને, કાઢજો ગળે સાહી, કાયા કરજો નિર્મળી, ઉપશમરસ નાહી || ૬ ||
૨૧. કરો ના ક્રોધ
(રાગ - લવિપઈ) કરો ના, ક્રોધ રે ભાઈ, પછી મન ખુબ પસ્તાશે કરેલી છે કમાણી જે, પલકમાં તે ડુબી જાશે. | ૧ || દિવસભર જે જમ્યા મેવા, શરીરમાં લોહીને ભરવા ઘડીભર ક્રોધ કરવાથી, બધુ પાણી થઈ જાશે. || ૨ / જન્મભર ભોગ દેવાથી, બન્યા છે જે સ્વજન સાથી ઘડીભર ક્રોધ કરવાથી, બધા દુશ્મન બની જાશે. || ૩ || ભવોભવમાં તપશ્ચર્યા કરીને જે કર્મ બાળ્યા ઘડીભર ક્રોધ કરવાથી, ફરી પાછા વધી જાશે. | ૪ || ક્રોધની શોધ જે કરી, વળી વિવેકે મન ધરી માણેક મુનિ એમ બોલે, મુગતિ દ્વાર તે ખોલે. ૫
૨૨. છઠ્ઠા આરાની સઝાયા
(રાગ - રામચન્દ્ર કહે ગયે....) છઠ્ઠો આરો એવો આવશે, જાણશે જિનવર દેવ, પૃથ્વી પ્રલય થાશે, વરસશે વિરૂઆ મેહ રે. || 4 || તાવડે ડુંગર તરડશે, વાએ ઊડી ઊડી જાય; ત્યાં પ્રભુ ગૌતમ પૂછયું,પૃથ્વી બીજ કેમ થાય. | ૨ ||
( ૨ ૨૦)
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
વૈતાઢ્ય ગિરિ ઠામે શાશ્વતી, ગંગા સિંધુ નદી નામ; તેને બે કાંઠે બેઠું ભેખડા, બહોતેર બીલની ખાણ. | ૩ || સર્વે મનુષ્ય તિહાં રહેશે, મનખા કેરી ખાણ; સો લ વરસનું આયખું, મુંઢા હાથની કાય. | ૪ | છ વરસની સ્ત્રી ગર્ભ ધરશે, દુઃખી મહાદુઃખી થાય; રાત્રે ચરવા નીકળે, દિવસે બીલમાં જાય. || ૫ || સર્વ ભખી સર્વે માછલાં, મરી મરી દુર્ગતિ જાય; નરનારી હોશે બહુ, દુર્ગધી તસ કાય. | ૬ || પ્રભુ બાળની પેરે વિનવું, છટ્ટે આરે જન્મ નિવાર; કાંતિ વિજય કવિરાયનો, “મેઘ' ભણે સુખમાલ. || ૭ |
૨૩. ક્રોધના સલોકોની સઝાય ક્રોધ તણા હું કહું સલોકો, એક મને કરી સાંભળજો લોકો ક્રોધી મરી ને નરકે તે જાય, ક્રોધી મરી ને તિર્યંચ થાય / ૧ // અનંતાનુબંધી ક્રોધ તે જાણ, ઉપમા જેમ કહ્યો પાષાણ, અપ્રત્યાખ્યાની ક્રોધનું રૂપ, કાચું ક્ષેત્ર ક્યું જાણો સ્વરૂપ / ૨ // પ્રત્યક્ષ વાણી નું રૂપ છે જેમે, ધુળમાં લીટી કાઢી એ તમે, ક્રોધ સંબલનું રૂપ છે એવું, પાણીનાં લીટી કાઢી તેવું || ૩ || ચાર ક્રોધની ઉપમા કહી, સુત્રા થકી તે ભેટ જ લહી, ક્રોધ કરીને લોહી સુકાય, ધર્મતણી તે વાત ન થાય | ૪ || ક્રોધ સરખે વીંછીને સાપ, ક્રોધ વઢે તે પુટા ને બાપ, ક્રોધ કરીને વઢે તે ભાઈ, ક્રોધ મરે તે સારૂ ભાઈ || ૫ | ક્રોધે પાણીમાં બુડી ને મરે, ક્રોધ પોતાની ઘાતજ કરે, ક્રોધ કરીને ફાંસી તે ખાય, ક્રોધી મરીને દુર્ગતિ જાય | ૬ |. ક્રોધ વઢે તે સાસુ ને વહુ, ક્રોધ કુટુંબમાં વઢે તે સહુ, ક્રોધ તે ભવ કરે અનંત, કોઈ કાળે ન પામે તે અંત ૭ ||
+ ૨ ૨ ૧
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
સબુધ્ધિ ટાળી દુર્બલી થાય, ક્રોધે તે અક્કલ ચાતુરી જાય, ક્રોધ સંસારનું જાય તે સુખ, ક્રોધે દેહમાં થાય જ દુઃખ // ૮ // ક્રોધ કરીને કમાણી જાય, ક્રોધ તે ઘરમાં અવગુણ થાય, ક્રોધ કરીને સંપ શું લઢે, ક્રોધ કરીને સ્વ આતમ કાઢે || ૯ || ક્રોધી ની કોઇ આણે ન પ્રીત, ક્રોધે ન હોવે કોઈ શું રીત, એવું જાણી ને ક્રોધ ને વારો, તે કોઈ કાલે પામે ન આરો || ૧૦ ||
૨૪. માનની સઝાય
(રાગ - ભુલ્યો મન ભમરા.) રે જીવ ! માન ન કીજીયે, માને વિનય ન આવે રે; વિનય વિના વિદ્યા નહીં, તો કિમ સમક્તિ પાવે રે. // ૧ / સમક્તિ વિણ ચરિત્ર નહીં, ચારિત્રવિણ નહી મુક્તિ રે. મુક્તિનાં સુખ છે શાશ્વતા, તે કેમ લહીએ જુક્તિ રે / ૨ / વિનય વડો સંસારમાં, ગુણ માંહે અધિકારી રે; માને ગુણ જાયે ગળી, પ્રાણી જો જો વિચારી રે. // ૩ / માન કર્યું જો રાવણે, તે તો રામે માય રે; દુર્યોધન ગર્વે કરી, અંતે સવિ હાર્યો રે. | ૪ || સુકાં લાકડાં સારીખો, દુઃખજાયી એ ખોટો રે; ઉદય રત્ન કહે માનને, દેજો દેશવટો રે || ૫ ||
૨૫. સાધુને સાત સુખ ને સાત દુખ
(રાગ -ચાર દિવસના ચાંદરડા) સુદેવ સુગુરૂના પ્રણમી પાય રે, કરુ સક્ઝાય અધિક ઉચ્છાંય રે વીતરાગદેવના કહ્યા કરશે રે, તે ભવસાગરને તરશે રે / ૧ / નવસો એંસી વરસ ગયા રે, શ્રી સિદ્ધાંત પુસ્તકારૂઢ થયા રે સાધુ શિરોમણી દેવદ્ધિ ગણધાર રે, સાતે સુખે પુરા અણગાર. / ૨
( ૨ ૨ ૨ )
—
—
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહેલું સુખ જે સંયમ લીયો રે, બીજું સુખ જે નિર્મળ હીયો રે ત્રીજું સુખ કરે વિહાર રે, ચોથું સુખ વિનિત પરિવાર. / ૩ / પાચમું સુખ ભણવું જ્ઞાન રે, છઠું સુખ ગુરૂનું બહુમાન રે નિરવદ્ય પાણીને ભાત રે, એટલા મળ્યા સુખ સાત રે. || ૪ || સાધુ થઈને સાવદ્ય કામ કરે, તે તો સાતે દુઃખ અનુસરે પહેલું દુઃખ જે ક્રોધી ઘણો, બીજું દુઃખ મુરખપણો રે. . પ . ત્રીજુ દુઃખ જે લોભી બહુ રે, ચોથુ દુઃખ ખીજાવે સહુ રે પાચમું દુઃખ નહિ વિનય લગાર રે, છઠું દુઃખ અભ્યતર બાર રે..// ૬ . રીશાંગીને અભિમાની પણો રે, એ સાતે દુઃખે મુનિના જાણો રે એ સાતે દુઃખ તજે અણગાર રે, જીત વિજય વંદે વારંવાર રે. . ૭
૨૬. આઠ કર્મોની સઝાય
(રાગ -પ્રભુ મલ્લિનિણંદ શાંતિ આપજો...)
—
પ્રભુજી મારા કર્મો લાગ્યાં છે મારે કેડલે; ઘડીયે ઘડીયે આતમરામ મુંઝાય રે, પ્રભુજી મારા... ... ૧ જ્ઞાનાવરણીયે જ્ઞાન રોકીયું, દર્શનાવરણીયે કર્યો દર્શન ઘાત રે. પ્ર... ૨ વેદનીય કર્મી વેદના મોકલી, મોહનીય કર્મે ખવરાવ્યો છે માર રે. પ્ર... ૩ આયુષ્ય કર્મે તાણી બાંધીયો, નામકર્મે નચાવ્યો છે નાચ રે. પ્ર... ૪ ગોત્ર કર્મે બહુ રખડાવીયો, અંતરાય કર્મ વાળ્યો છે આડો આંક રે. પ્ર... ૫ આઠે કર્મોનો રાજા મોહ છે, મુંઝાવે મને ચોવીસે કલાક રે. પ્ર... ૬ આઠ કર્મોને જે વશ કરે, તેહનો હોશે મુક્તિ પુરીમાં વાસ રે. પ્ર... ૭ આઠે કર્મોને જે જીતશે, તેહને ઘેર હોશે મંગળ માલ રે. પ્ર... ૮ હીર વિજય ગુરૂ હીરલો, પંડિત રત્ન વિજય ગુણ ગાય રે. પ્ર... ૯
( ૨ ૨૩ )
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦. અષ્ટમીની સજ્ઝાય (રાગ - એક દિન પુંડરિક)
શ્રી સરસ્વતી ચરણે નમી, આપો વચન વિલાસ અષ્ટમી ગુણ હું વર્ણવું, કરો સેવકને ઉલ્લાસ. ॥ દુહા || અષ્ટમી તપ પ્રેમે કરો રે લાલ, આણી હર્ષ ઉમેદ તો તુમ પામશો ભવતણો, ક૨શો કર્મનો છેદ. ।। ૧ ।। અષ્ટ પ્રચવન તે પાળીએ, ટાળીએ મદના ઠામ અષ્ટ પ્રતિહાર્ય મનધરી,જપીએ જિનનું નામ. || ૨ || એહવો તપ તુમે આદરો, ધરો મનમાં જિનધર્મ તો તુમ અપવાદથી છુટશો, ટાળશો ચિહું ગતિ મર્મ. ॥ ૩ ॥ જ્ઞાન આરાધન એહ થકી, લહીએ શિવસુખ સાર આવાગમન જન નહિ હુએ, એ છે જગ આધાર. || ૪ || તીર્થંકર પદવી લહે, તપથી નવે નિધાન જુઓ મલ્લી કુમારી પરે, પામે તે બહુ ગુણ જ્ઞાન. | ૫ || એ તપના છે ગુણ ઘણા, ભાખે શ્રી જિન ઇશ.
શ્રી વિજયરત્ન સૂરીંદનો, વાચક દેવ સુરીશ. || ૬ ||
૨૮. અષ્ટ કરમ ચૂરણ (રાગ - એક દિન પુંડરિક...)
અષ્ટ કર્મ ચૂરણ કરી રે લાલ, આઠ ગુણે પ્રસિદ્ધ મેરે પ્યારે રે ક્ષાયિક સમકિતના ઘણી રે લાલ, વંદુ વંદુ એવા સિદ્ધ મેરે પ્યારે રે. ॥ ૧ ॥ અનંત જ્ઞાન દર્શન ધરા રે લાલ, ચોથું વીર્ય અનંત અગુરૂ લઘુ સુક્ષ્મ કહ્યા રે લાલ,અવ્યાબાધ મહંત ॥ ૨ ॥ જેહની કાયા જેહવી રે લાલ, ઉણી ત્રીજે ભાગ સિદ્ધ શિલાથી જોયણે રે લાલ, અવગાહન વીતરાગ ॥ ૩ ॥
૨૨૪
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાદિ અનંતા તિહાં ઘણા રે લાલ, સમય સમય તે જાય મંદિર માંહી દિપાલીકા રે લાલ, સઘળા તેજ સમાય || ૪ || માનવવભવ થી પામીએ રે લાલ, સિદ્ધતણા સુખ સંગ એહનું ધ્યાન સદા ધરો રે લાલ, એમ બોલે ભગવતી અંગ / ૫ II શ્રી વિજયદેવ પટ્ટધરુ રે લાલ, શ્રી વિજયસેન સૂરીશ સિદ્ધતણા ગુણ એ કહ્યા રે લાલ, દેવ દીયે આશીષ || ૬ ||
૨૯. માયાની સઝાય
(રાગ - શ્રી નેમીસર જિનતણુંજી...) * સમકિતનું મૂળ જાણીએજી, સત્ય વચન સાક્ષાત; સાચામાં સમકિત વસે છે, માયામાં મિથ્યાત્વ
રે પ્રાણી મ કરીશ માયા લગાર / ૧ // મુખ મીઠો જૂઠો મનેજી, કુટ કપટનો રે કોટ; જીભે તો જી જી કરેજી, ચિત્તમાં તાકે ચોટ રે || ૨ ||. આપ ગરજે આઘો પડેછે, પણ ન ઘરે મને વિશ્વાસ; મનશું રાખે આંતરોજી, એ માયાનો પાશ રે || ૩ ||. જે હશું બાંધે પ્રીતડીજી, તેહશું રહે પ્રતિકૂળ; મેલ ન છંડે મન તણોજી, એ માયાનું મૂળ રે || ૪ | તપ કીધો માયા કરીજી, મિત્ર શું રાખ્યો રે ભેદ; મલ્લિ જિનેશ્વર જાણજોજી, તે પામ્યા સ્ત્રીવેદ રે || ૫ ||. ઉદય રત્ન' કહે સાંભળોજી, મુકો માયાની બુદ્ધ; મુક્તિપુરી જાવા તણોજી, એ મારગ છે શુદ્ધ રે || ૬ //
૩૦. આઠ મદની સઝાય
(રાગ - ભુલ્યો મન ભમરા..) મદ આઠ મહામુનિ વારીએ, જે દુર્ગતિના દાતારો રે; શ્રી વીર જિણેસર ઉપદિશે, ભાખે સોહમ ગણધારી રે. મદ. / ૧ /
૨ ૨ ૫
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
હાંજી જાતિનો મદ પહેલો કહ્યો, પૂર્વે હરિકેશીએ કીધો રે; ચંડાળતણે કુળ ઉપન્યો, તપથી સવિ કારજ સિધો રે. મદ. | ૨ || હાંજી કુળ મદ બીજો દાખિયો, મરિચી ભવે કીધો પ્રાણી રે; કોડાકોડી સાગર ભવમાં ભમ્યો, મદ મ કરો એમ મન જાણી રે. મદ. ॥ ૩ ॥
હાંજી બળ મદથી દુ:ખ પામીયા, શ્રેણિક વસુભૂતિ જીવો રે;
જઈ ભોગવ્યાં દુઃખ નરક તણાં, મુખ પાડતા નિત રીવો રે. મદ. ॥ ૪ ॥ હાંજી સનત્કુમાર નરેસરુ, સુર આગળ રૂપ વખાણ્યું રે;
રોમ રોમ કાયા બગડી ગઈ, મદ ચોથનું એ ટાણું રે. મદ. | ૫ ||
હાંજી મુનિવર સંયમ પાળતાં, તપનો મદ મનમાં આયો રે;
થયા કુરગડુ ઋષિરાજીયા, પામ્યા તપનો અંતરાયો રે. મદ ॥ ૬ ॥ હાંજી દેશ દશા૨ણનો ધણી, રાય દર્શણભદ્ર અભિમાની રે; ઇન્દ્રની ઋદ્ધિ દેખી બુઝીયો, સંસાર તજી થયો જ્ઞાની રે. મદ. II 9 ||
હાંજી સ્થૂલીભદ્રે વિદ્યાનો કર્યો, મદ સાતમો જે દુઃખદાઈ રે;
શ્રુત પ૨વ અર્થ ન પામીયા, જુઓ માન તણી અધિકાઇ રે. મદ. ॥ ૮ ॥ રાય સુભૂમ ષટ ખંડનો ધણી, લોભનો મદ કીધો અપાર રે;
હાય ગય રથ સબ સાયર ગયું, ગયો સાતમી નરક મોઝાર રે. મદ. । ૯ ।। ઇમ તન ધન જોબન રાજ્યનો, મ ધરો મનમાં અહંકારો રે;
એ અસ્થિર અસત્ય સવિ કારમું, વિણસે ક્ષણમાં બહુ વારો રે. મદ. II ૧૦ ॥ મદ આઠ નિવારો વ્રતધારી, પાળો સંયમ સુખકારી રે;
મદ. || ૧૧ ||
કહે ‘“માન વિજય’’ તે પામશે, અવિચળ પદવી નરનારી રે. ૩૧. આઠ પ્રભાવકની સજ્ઝાય (રાગ - અભિનંદન જિન દરિસણ તરસીએ-દેશી....) આઠ પ્રભાવક પ્રવચનનાં કહ્યાં, પાવયણિ ધુરિ જાણ; વર્તમાન શ્રુતના જે અર્થનો, પા૨ લહે ગુણખાણ, ધન ધન શાસન મંડન મુનીવરા || ૧ ||
૨૨૬
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્મ કથી તે બીજો જાણીયે, નંદિષેણ પ૨ે જહે; નિજ ઉપદેશે રેંજે લોકને, ભંજે હૃદય સંદેહ.।। ૨ । વાદી ત્રીજો રે તર્ક નિપુણ ભણ્યો, મલ્લવાદી પરે જેહ; રાજદ્વારે ૨ જય કમલા વરે, ગાજતો જીમ મેહ ॥ ૩॥ ભદ્રબાહુ પરે જેહ નિમિત્ત કહે, પરમત જીરણ કાજ; તેહ નિમિત્તી રે ચોથો જાણીયે, શ્રી જિનશાસન રાજ. ॥ ૪ ॥ તપ ગુણ ઓપે રોપે ધર્મને, નવી લોપે જિન આણ; આશ્રવ લોપે રે, નવી કોપે કદા, પંચમ તપસી તે જાણ. | ૫ || છઠ્ઠો વિદ્યા રે મંત્ર તણો બલી, જિમ શ્રી વય૨ મુણીંદ; સિદ્ધ સાતમો રે અંજન યોગથી, જિમ કાલિક મુનીચંદ, ॥ ૬ ॥ કાવ્ય સુધારસ મધુર અર્થ ભર્યા, ધર્મ હેતુ કરે જેહ; સિદ્ધસેન ૫રે નરપતિ રીઝવે, અઠ્ઠમ વર કવી તેહ. || ૭ || જબ નવી હોવે, પ્રભાવક એહવા, તવ વિધિ પૂરવ અનેક; જાત્રા પૂજાદિક ક૨ણી કરે, તેહ પ્રભાવક છેક. ॥ ૮ || ૩૨. શ્રી નવપદની સજ્ઝાય
(રાગ - આ છે લાલ)
નવપદ મહિમા સાર, સાંભળજો નર નાર; આ છે લાલ, હેજ ધરી આરાધીયેજી, તો પામો ભવપાર, પુત્ર કલત્ર પરિવાર; આ છે લાલ, નવ દિન મંત્ર આરાધીયેજી. ।। ૨ ।।
।। ૧ ।।
આ સો માસ સુવિચાર, નવ આયંબિલ નિરધાર; આ છે લાલ, વિધિ શું જિનવર પૂજીયેજી. ।। ૩ ।। અરિહંત સિદ્ધ પદ સાર, ગણણું તેર હજા૨; આ છે લાલ, નવપદ મહિમા કીજીયેજી. || ૪ ||
૨૨૭
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
મયણા સુંદર શ્રીપાલ, આરાધ્યો તત્કાળ; આ છે લાલ, ફળદાયક તેહને થયો . ૫ // કંચન વરણી કાય, દેહડી તેહની થાય; આ છે લાલ, શ્રી સિદ્ધચક્ર મહિમા ઘણોજી. || ૬ || સાંભળો સહુ નરનાર, આરાધો નવકાર; આ છે લાલ, હેજ ધરી હૈડે ઘણું જી. || ૭ | ચૈત્ર માસે વળી એહ, નવપદ શું ધરો નેહ, આ છે લાલ, પૂજંતા દે શિવસુખ ઘણું જી. || ૮ || એણી પરે ગૌતમ સ્વામ, નવ નિધિ જેહને નામ; આ છે લાલ, નવપદ મહિમા વખાણીયેજી. | ૯ || ઉત્તમ સાગર રૂ૫, પ્રણમે નિશદિશ ભૂપ આ છે લાલ, નવપદ મહિમા જાણીયેજી. // ૧૦ || ૩૩. શ્રી નવકાર મંત્રની સઝાય
(રાગ-કડખા....) સમર જીવ એક, નવકાર નિજ તેજશું, અવર કાંઈ આળ પંપાળ દાખે વર્ણ અડસઠ, નવકારના નવપદ, સંપદા આઠ અરિહંત ભાખે. // ૧ // આદિ અક્ષર નવકારના સ્મરણથી, સાત સાગર ટળી જાય દુરા એક પદ ઉચ્ચરે, દુરિત દુઃખડા હરે, સાગર આયુ પચાસ પૂરાં. // ૨ // સર્વ પદ ઉચ્ચરતાં, પાંચસે સાગર, સહસ્સ ચોપન નવકારવાળી સ્નેહે મન સંવરી, હર્ષભર હેજ ધરી, લાખ નવ જાપથી કુગતિ ટાળી. II ૩| લાખ એક જાપ જન, પુજે પુરા જપે, પદવી પામે અરિહંત કેરી અશોક વૃક્ષ તળે, બાર વર્ષદા મળે, ગડગડે દુંદુભિ નાદ ભેરી. | ૪ || અષ્ટ વલી અષ્ટ સય, અષ્ટ સહસા વળી, અષ્ટ લાખા જપે અષ્ટકોડી કીર્તી વિમલ કહે, મુક્તિ લીલા લહે, આપણે કર્મ આઠ વિછોડી. . પ //
( ૨ ૨૮
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪. શ્રી શ્રીપાલ-મયણાસુંદરીની સઝાયા સરસ્વતી માતા મયા કરો, આપો વચન વિલાસી રે; મયણાં સુંદરી સતી ગાઈશું, આણી હઈડે ભાવો રે.. / ૧ // નવપદ મહિમા સાંભલો, મનમાં ધરી ઉલ્લાસો રે; મયણા સુંદરી શ્રીપાલને, ફળીયો ધરમ ઉદારો રે. | ૨ || માલવદેશ માંહે વલી, ઉજેણી નગરી નામ રે; રાજ કરે તિહાં, રાજીયો પ્રજાપાળ નરીંદ રે. || ૩ | રાય તણી મનમોહની, ધરણી અનોપમ દોય તાસ કુખે સુતા અવતરી, સુરસુંદરી મયણા જોડ રે || ૪ | સુરસુંદરી પંડિત કને, શાસ્ત્ર ભણી મિથ્યાતો રે; મયણા સુંદરી સિદ્ધાંતનો, અરથ લીધો સુવિચારો રે. || ૫ | રાય કહે પુત્રી પ્રત્યે, હું તઠો તુમ જેહ રે; વંછિત વર માગો તદા, આપું અનોપમ તેહ રે. | ૬ | સુરસુંદરી વર માંગીયો, પરણાવી શુચિ ઠામો રે; મયણાસુંદરી વયણ કહે, કર્મ કરે તે હોયે રે. . ૭ | કર્મો તમારે આવીયો, વર વરો બેટી જેહ રે; તાત આદેશે કર ગ્રહી, વરીયો કુછી તેહ રે. || ૮ | આયંબિલનો તપ આદરી, કોઢ અઢાર તે કાઢે રે; સગુરૂ આજ્ઞા શિર ધરી, હુઓ રાય શ્રીપાલ રે. || ૯ || દેશ દેશાંતર ભમી કરી, આયો તે વર્ષ અંતે રે નવ રાણી પરણ્યો ભણી, રાજ્ય પામ્યો, મનરંગે રે. || ૧૦ || તપ પસાય સુખ સંપદા, પ્રત્યક્ષ સ્વર્ગે પહોત્યો રે ઉપસર્ગ સવિ દૂરે ટલ્યો, પામ્યો સુખ અનંતો રે. / ૧૧ // તપગચ્છ દિનકર ઉગીયો, શ્રી વિજયસેન સુરીંદો રે તાસ શિખ્ય વિમલ હેમ વિનવે, સતી નામે આણંદો રે
નવપદ મહિમા સાંબલો. ૧૨ // ( ૨ ૨૯ )
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫. લોભની સાય
(રાગ - અરણીક મુનિવર...)
તમે લક્ષણ જો જો લોભનાં રે, લોભે મુનિજન પામે ક્ષોભના રે; લોભે ડાહ્યા મન ડોલ્યા કરે રે, લોભે દુર્ઘટ પંથે સંચરે રે. ॥ ૧ ॥ તજે લોભ તેહનાં લેઉં ભામણાં રે, વળી પાયે નમીને કરું ખામણાં રે. લોભે મર્યાદા ન રહે કેહની રે, તમે સંગત મૂકો તેહની રે. ॥ ૨ ॥
લોભે ઘર મુકી રણમાં ભમે રે, લોભે ઉંચ તે નીચું આદરે રે; લોભે પાપ ભણી પગલાં ભરે રે, લોભે અકાર્ય કરતાં ન ઓસરે રે. ॥ ૩॥
લોભે મનડું ન ૨હે નિર્મળું રે, લોભે સગપણ નાસે વેગળું રે; લોભે ન રહે પ્રીતિ ને પાવઠું રે, લોભે ધન મેળવે બહું એકઠું રે. ॥ ૪ ॥
લોભે પુત્ર તણે પિતા હણે રે, લોભે હત્યા પાતિક નવિ ગણે રે; તે તો દામ તણા લોભે કરી રે, ઉપર મણિધર થાય તે મરી રે. ॥ ૫ ॥
જોતાં લોભનો થોભ દીસે નહીં રે, એવું સૂત્ર સિદ્ધાંતે કહ્યું સહી રે; લોભે ચક્રી સુભૂમ નામે જુઓ રે, તે તો સમુદ્ર માંહે ડૂબી મુઓ રે. ॥ ૬ ॥
એમ જાણીને લોભને છંડજો રે, એક ધર્મ શું મમતા માંડજો રે; કવિ ઉદય રત્ન ભાખે મુદા રે, વંદુ લોભ તજે તેહને સદા રે. II ૭ ॥
૩૬. મારા હાથમાં નવકારવાળી
(રાગ - જરા સામને તો...)
મારા હાથમાં તે નવકાર વાળી, મને અરિહંતનો આધાર જો
મને સિદ્ધચક્રનો આધાર જો, મને ભગવંતનો આધાર જો. || ૧ ||
૨૩૦
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાસુ ચાલી સુથાર ઘેર ચાલી, લાવી પેટીમાં સાપ જો. ઉઠો વહુવર ઘરેણાં પહેરો, થઈ ગયો નવસેરો હાર જો. ॥ ૨ ॥
ચાલી ચાલી દરજી ઘેર ચાલી, લાવી કપડામાં સાપ જો ઉઠો વહુવર કપડા પહેરો, થઈ ગઈ ફુલની માળ જો II ૩ |
ચાલી ચાલી કુંભાર ઘેર ચાલી, લાવી ઘડામાં સાપ જો ઉઠો વહુવર પાણી ગાળો, થઈ ગઈ ફુલની માળ જો. ॥ ૪ ॥
ઉઠો વહુવર સેલજ કરવા, નદીએ બ્હોળા નીર જો સાસુએ વહુને ધક્કો મેલ્યો, વહુ પહોંચ્યા પહેલે તીર જો. ॥ ૫ ॥ જયારે સાસુએ ધક્કો દીધો, ધરતી ધર્મનું ધ્યાન જો સાસુ ઉભા ટગમગ જોવે, વહુ પહોંચ્યા દેવલોક જો. ।। ૬ ।।
નવપદજીનું ધ્યાન ધરતા, ઘ૨ ઘ૨ નવ નિધાન જો રૂપવિજય ગુરૂ એણી પરે બોલે, સોહીએ સોવન વાન જો.।। ૭ । ૩૭. નવપદજીની સજ્ઝાય
રાજગ્રહી ઉદ્યાન, સમોસર્યા ભગવંત.
આ છે લાલ, શ્રેણીક વંદન, આવીયાજી. | ૧ ||
હયગય ૨થ પરિવાર, મંત્રી અભયકુમાર.
આ છે લાલ, બહુ પરિવાર, સુપરિવ*જી. ॥ ૨ ॥
વાંઘા પ્રભુજીના પાય, બેઠી પર્ષદા બાર
આ છે લાલ, જિનવાણી સુણવા ભણીજી. ।। ૩ । દેશના દિયે જિનરાય, સાંભલે સહુ નરનાર.
આ છે લાલ, નવપદ મહિમા વરણવેજી. || ૪ ||
આસો ચૈતર માસ, કીજે ઓળી ઉલ્લાસ.
આ છે લાલ, સુદિ સાતમથી માંડિયેજી ॥ ૫ ॥
૨૩૧
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
આ
છે
-
,
પંચ વિષય પરિહાર, કેવળ ભૂમિ સંથાર.
આ છે લાલ, જુકતે જિનવર પૂજીયેજી. // ૬ II ગણીયે શ્રી નવકાર, દેવવંદન ત્રણ કાલ.
આ છે લાલ, અઢાર હજાર ગણણું ગણોજી. II ૭ll નવ આંબલ નિરમાય, કીજે ઓળી ઉદાર
આ છે લાલ, દંપતિ સુખ લિયે સ્વર્ગનોજી. II & I મયણાં ને શ્રીપાલ, જપતાં નવપદ જાપ.
આ છે લાલ, અનુક્રમે શિવરમણી વર્ધાજી II II ઉત્તમ સાગર શિષ્ય પ્રણમે તે નિશિદશ આ છે લાલ, નવપદ મહિમા જાણીયેજી. નિશદિશ // ૧૦ ||
૩૮. ગોચમ મ કર પ્રમાદ સમવસરણ સિંહાસનેજી, વીરજી કરે રે વખાણ દશમે ઉત્તરાધ્યયનમેજી દીયે દેશના સુજાણ સમય મેં રે ગોયમ મ કર પ્રસાદ વીર જિનેશ્વર શીખવેજી, પરીહર મદ વિખવાદ. || ૧ || જિમ તરુ પંડુર પાંદડું જી, પડતાં ન લાગેજી વાર તિમ એ ચંચલ જીવડોજી, સ્થિર ન રહે સંસાર. / ૨ // ડાભ અણી જલ ઓસનોજી, ક્ષણ એક રહે જલબિંદુ તિમ એ ચંચલ જીવડો જી, ન રહે ઇન્દ્ર નરીન્દ્ર. || ૩ || સુક્ષ્મ નિગોદ ભમી કરીજી રે, રાશી ચઢ્યો વ્યવહાર લાખ ચોરાશી જીવાયોનીમાંજી, લાધ્યો નરભવ સાર. ૪ શરીર જરાએ જર જર્યુજી, શિરપર પલીયા જી કેશ ઇન્દ્રિય બળ હિણા પડયાજી, પગ પગ પેખે ક્લેશ || ૫ |
(
૨ ૩ ૨
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભવસાયર તરવા ભણીજી, ચારિત્ર પ્રવાહણ પૂર તપ જપ સંયમ આકરાજી, મોક્ષ નગર છે દૂર || ૬ || એમ નિસુણી પ્રભુ દેશનાજી, ગણધર થયા સાવધાન પાપ પડલ પાછા પડયાજી, પામ્યા કેવળજ્ઞાન. || ૭ || ગૌતમના ગુણ ગાવતાંજી, ઘર સંપત્તીની ક્રોડ વાચકશ્રી કરણ ઇમ ભણેજી, વંદુ બે કરજો ડ.// ૮ ||
૩૯. શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર, કાશી દેશ વારાણસી સુખકારી રે, અશ્વસેન રાજન પ્રભુ ઉપકારી રે. પટરાણી રામાસતી, સુખકારી રે, રૂપે રંભા સમાન પ્રભુ ઉપકારી રે. /૧ ,
ચૌદ સ્વપન સુચિત ભલા, જમ્યા પાર્શ્વ કુમાર પોષ વદી દશમી દિને, સુર કરે ઉત્સવ સાર ... | ૨ | દેહમાન નવ હાથનું, નીલવરણ મનોહાર અનુક્રમે જોબન પામીયા, પરણી પ્રભાવતી નાર. | ૩ || કમઠ તણો મદ ગાળીયો, કાલ્યો જલતો નાગ નવકાર સુણાવી તે કીયો, ધરણ રાય મહાભાગ. || ૪ || પોષ વદી એકાદશી, વ્રત લઈ વિચરી સ્વામિ વડ તલ કાઉસગ્ગ રહ્યા, મેઘમાલી સુરતામ. | ૫ | કરે ઉપસર્ગ જળવૃષ્ટિનો, આવ્યું નાસિકા નીર ચુક્યા નહીં પ્રભુ ધ્યાનથી, સમરથ સાહસ ધીર. / ૬ છે. ચૈત્ર વદી ચોથને દિને, પામ્યા કેવલનાણ ચઉવિક સંઘ થાપી કરી, આવ્યા સમેતગિરી ઠાણ. || ૭ ||.
-
-
-
-
૧
૨ ૩૩ )
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
s
પાળી યુ સો વર્ષનું, પહોતા મુક્તિ મહંત . શ્રાવણ સુદી દિન અષ્ટમી, કીધો કર્મનો અંત. | ૮ || પાસ વીરને આંતરુ, વર્ષ અઢીસે જાણ કહે માણેક જિન દાસને, કીજે કોટી કલ્યાણ. ૯ ||
૪૦. શ્રી વિનચની સઝાય (રાગ - શ્રી નેમિસર જિનતણુંજી..)
—
પવયણ દેવી ચિત ધરી જી, વિનય વખાણીશ સાર; જંબૂને પૂછે કહ્યોજી, શ્રી સોહમ ગણધાર; ભવિક જન, વિનય વહો સુખકાર (એ આંકણી) | ૧ || પહેલે અધ્યયને કહ્યોજી, ઉતરાધ્યયન મોઝાર સઘળા ગુણમાં મૂળગોજી, જે જિનશાસન સાર. || ૨ || નાણ વિનયથી પામીયે જી, નાણે દરિસણ શુદ્ધ; ચારિત્રા દરિસણથી હુવે છે, ચારિત્રાથી પણ સિદ્ધ / ૩ // ગુરૂની આણ સદા ધરેજી, જાણે ગુરૂનો ભાવ; વિયનવંત ગુરૂ રાગીયો છે, તે મુનિ સરળ સ્વભાવ / ૪ || કણનું કુંડું પરિહરી જી, વિષ્ઠાણું મન રાગ; ગુરૂદ્રોહી તે જાણવાજી, સૂઅર ઉપમા લાગ || ૫ || કોહ્યા કાનની કૂતરી જી, ઠામ ન પામે રે જેમ; શિલ હીણ અકહ્યાગરાજી, આદર ન લહે તેમ, | ૬ || ચંદ્ર તણી પરે ઉજળી જી, કિરતી તેહ લહંત વિષય કષાય જીતી કરીજી, જે નર વિનય વહંત || ૭ ||
( ૨૩૪ )
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
–
વિજય દેવ ગુરૂ પાટવી જી, શ્રી વિજય સિંહ સૂરીંદ; શિષ્ય ઉદય વાચક ભણે જી, વિનય સકળ સુખ કંદ | ૮ ||
૪૧. એકાદશીની સજાય આજ મારે એકાદશી રે, નણદલ મૌન ધરી મુખ રહીએ; પૂયાનો પડિઉત્તર પાછો, કેહને કાંઈ ન કહીએ / ૧ / મારો નણદોઈ તુજને વાહલો, મુજને તારો વીરો; ધૂમાડાના બાચકા ભરતાં, હાથ ન આવે હીરો, | ૨ | ઘરનો ધંધો ઘણો કર્યો પણ, એક ન આવ્યો આડો; પરભવ જાતાં પાલવ ઝાલે, તે મુજને દેખાડો. || ૩ | માગશર સુદિ અગિયારસ મોટી, નેવું જિનનાં નિરખો; દોઢસો કલ્યાણક મોટાં, પોથી જોઈ જોઈ હરખો | ૪ સુવ્રત શેઠ થયો, શુદ્ધ શ્રાવક, મૌન ધરી મુખ રહીયો; પાવકપુર સગળો પર જાળ્યો, એહનો કાંઈ ન દહીયો . પ . આઠ પહોરનો પોસહ કરીયે, ધ્યાન પ્રભુ નું ધરીએ; મન વચન કાયા જો વશ કરીએ, તો ભવ સાગર તરીએ. || ૬ | ઇર્ષા સમિતિ ભાષા ન બોલે, આડું અવળું પેખે; પડિક્કમણાં શું પ્રેમ ન રાખે, કહો કેમ લાગે લેખે. | ૭ || - કર ઉપર તો માળા ફિરતી, જીવ ફરે વન માંહી; ચિત્તડું તો ચિહું દિશીયે ડોલે, ઈણ ભજને સુખ નાંહી. || ૮ || પૌષધશાળે ભેગાં થઈને, ચાર કથા વળી સાધે; કાંઈક પાપ મિટાવણ આવે, બાર ગણું વળી બાંધે. || ૯ | એક ઉઠતી આળસ મરડે, બીજી ઉધે બેઠી; નદીઓમાંથી કોઈક નિસરતી, જઈ દરિયામાં પેઠી. || ૧૦ ||
( ૨૩૫
–
=
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
આઈ-બાઈ નણંદ ભોજાઈ, ન્હાની મ્હોટી વહુને; સાસુ-સસરો, મા ને માસી, શિખામણ છે સહુને. ।। ૧૧ । ‘ઉદયરત્ન’ વાચક ઉપદેશે, જે નર નારી રહેશે; પોષહ માંહે પ્રેમ ધરીને, અવિચળ લીલાં લહેશે. II ૧૨ ॥ ૪૨. શ્રી કૃષ્ણ વાસુદેવની સજ્ઝાય (રાગ - કર્મથી વધે સંસાર)
નગરી દ્વારિકામાં નેમિ જિનેશ્વર, વિચરંતા પ્રભુ આવે; કૃષ્ણ નરેશ્વર વધાઈ સુણીને, જીતનિશાન બજાવે હો પ્રભુજી; નહિ જાઉં નરકની ગેહે હો પ્રભુજી, નહિ જાઉ નરકની ગેહે || ૧ || અઢાર સહસ સાધુને વિધિસ, વાંઘા અધિકે હરખે; પછી નેમિ જિનેસર કેરાં, ઉભા મુખડાં નિરખે ॥ ૨ ॥
નેમિ કહે તુમે ચાર નિવારી, ત્રણ તણાં દુ:ખ રહીયાં; કૃષ્ણ કહે હું ફરી ફરી વાંદું, હર્ષ ધરી મન હૈયાં ।। ૩ ।। નેમિ કહે એહ ટાળ્યાં નવિ ટળે, સો વાતે એક વાત; કૃષ્ણ કહે મારા બાલ બ્રહ્મચારી, નેમિ જિનેસર ભ્રાત ॥ ૪ ॥ મ્હોટા રાજાની ચાકરી કરતાં, રાંક સેવક બહુ ૨ળશે; સુરતરુ સરીખા અફલ જશે ત્યારે, વિષે વેલડી કેમ ફળશે. ॥ પેટે આવ્યો તેહ ભોરીંગ વેઠે, પુત્ર કપુત્ર જ થાય; ભલો ભૂંડો પણ જાદવ કુળનો, તુમ બાંધવ કહેવાય || ૬ || છપ્પન ક્રોડ જાદવનો રે સાહિબો, કૃષ્ણ જો ન૨કે જાશે; નેમિ જિનેસર કે૨ો રે બાંધવ, જગમાં અપજશ થાશે | ૭ ||
|| ૫ ||
શુદ્ધ સમકિતની પરીક્ષા કરીને, બોલ્યા કેવળનાણી; નેમિ જિનેસ૨ દિયો રે દિલાસો, ખરો રૂપૈયો જાણી ।। ૮ ।
નેમિ કહે તુમે ચિંતા ન કરશો, તુમ પદવી અમ સ૨ખી; આવતી ચોવીશીમાં હોશો તીર્થંકર, હિરે પોતે મન હરખી | ૯ ||
૨૩૬
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
જાદવકુળ અજવાળું રે નેમિજી, સમુદ્ર વિજય કુળ દીવો; ઇન્દ્ર કહે રે, શિવાદેવીના નંદન, ક્રોડ દિવાળી જીવો; / ૧૦
૪૩ શ્રી રૂફમીણીની સઝાય
(રાગ - આ છે લાલ...) વિચરંતા ગામોગામ, નેમિ જિનેશ્વર સ્વામ આ છે લાલ, નયરી દ્વારામતી આવિયા જી. || 1 || વનપાલક સુખદાય, દીયે વધામણી આય; આ છે લાલ, નેમિ નિણંદ પધારીયાજી . || ૨ | કૃષ્ણાદિક નરનાર, સહુ મળી પર્ષદા બાર; આ છે લાલ, નેમિ વાંદવા તિહાં આવીયા જી. | ૩ || દેશના દીએ જિનરાય, આવે સહુને દાય; આ છે લાલ, રુક્મિણી પૂછે શ્રી નેમને જી. || ૪ || પુત્રનો મારે વિયોગ, શો હશે કર્મ સંયોગ; આ છે લાલ, ભગવંત મુજને તે કહો જી. // પ // ભાખે તવ ભગવંત, પૂર્વ ભવ વિરતંત; આ છે લાલ, કીધાં કર્મ નવિ છૂટીયે જી. | ૬ || તું હતી નૃપની નાર, પૂરવ ભવ કોઈ વાર; આ છે લાલ, ઉપવન રમવા સંચર્યા જી. || ૭ || ફરતાં વન મોઝાર, દીઠો એક સહકાર: આ છે લાલ, મોરલી વિયાણી તિહાં કણે જી. | ૮ || સાથે હતો તુમ નાથ, ઇંડા ઝાલ્યાં હાથ; આ છે લાલ, કુંકુમ વરણા તે થયાં જી. || ૯ | નવિ ઓળખે તિહાં મોર,કરવા લાગી શોર; આ છે લાલ, ચૌદિશી ચમકે વીજળી જી. || ૧૦ ||
૨૩૭
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
તિણ અવસર ધમધોર, મોરલી કરે છે શોર;
આ છે લાલ, સોળ ઘડી નવિ સેવિયા જી || ૧૧ || પછી વૂક્યો તિહાં મેહ, ઇંડાં ધોવાણાં તે; આ છે લાલ, સોળ ઘડી પછી સેવાથી જી / ૧૨ જે. હસતા તે બાંધ્યા કર્મ, નવિ ઓળખ્યો જૈનધર્મ આ છે લાલ, રોતા ન છૂટે રે પ્રાણીયા જી || ૧૩ // તિહાં બાંધી અંતરાય, ભાખે શ્રી જિનરાય; આ છે લાલ, સોળ ઘડીનાં વરસ સોળ થયાં છે. || ૧૪ . દેશના સુણી અભિરામ, રુક્મિણી રાણીએ તામ; આ છે લાલ, સુધો તે સંયમ આદર્યો છે. જે ૧૫ / થિર કરી રાખ્યા મન વચ કાય, કેવળનાણ ઉપાય; આ છે લાલ, કર્મ ખપાવી મુગતે ગયા . ૧૬ ! તેહનો છે વિસ્તાર, અંતગડ સૂત્ર મોઝાર; આ છે લાલ, રાજવિજય રંગે ભણે છે. / ૧૭ |
૪૪. જ્ઞાનની સઝાય ધન ધન શ્રી અરિહંતને રે, જેણે ઓળખાવ્યો ધર્મ સલુણા તે પ્રભુની પૂજા વિના રે, જન્મ ગુમાવ્યો ક્રોડ. / ૧ // જેમ જેમ અરિહા સેવિઆ રે, તેમ તેમ પ્રગટે જ્ઞાન જ્ઞાનીના બહુમાનથી રે, જ્ઞાન તણા બહુમાન. | ૨ || જ્ઞાન વિના આડંબરી રે, પામે જગ અપમાન કપટ ક્રિયા જન રંજની રે, મૌન વૃત્તિ બગ ધ્યાન. || ૩ || મત્સરી પર મુખ ઉજવલે રે, કરતા ઉગ્ર વિહાર પાપ શ્રમણ કરી દાખીયા રે, ઉત્તરાધ્યયન મોઝાર. | ૪ || જ્ઞાન વિના મુક્તિ નહીં રે, કિયા જ્ઞાનીની પાસ શ્રી શુભવીરની વાણીયે રે, શિવકમલા ઘરવાસ | ૫ //.
+ ૨ ૩૮ )
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૫. શ્રી પર્યુષણ પર્વની સજ્ઝાય (રાગ - એક દિન પુંડરિક...)
પર્વ પર્યુષણ આવીયાં રે લાલ
કીજે ઘણુ ધર્મ ધ્યાન રે, ભવિકજન આરંભ સકળ નિવારી એ રે લાલ
જીવોને દીજે અભયદાન | ૧ ||
સઘળ માસમાં માસ વડો રે લાલ
ભાદરવો માસ સુમાસ રે.
તેહમાં આઠ દિન રૂપડાં રે લાલ
કીજે સુકૃત ઉલ્લાસ રે. ॥ ૨ ॥
ખાંડણ પીસણ ગારના રે લાલ
ન્હાવણ ધોવણ જેહ રે
એહવા આરંભને ટાળીએ રે લાલ,
પુસ્તક વાસી ન રાખીએ રે લાલ
ઓચ્છવ કરીએ અનેક રે
ધર્મ સારુ વિત્ત વાવરો રે લાલ
વાંછો સુખ અછેહ || ૩ ||
પૂજી અર્ચીને આણીયે રે લાલ
હૈડે આણી વિવેક રે । ૪ ।।
ઢોલ દદામા ફેરીયા રે લાલ
શ્રી સદ્ગુરુની પાસ રે
માંગલિક ગાવો ગીત. ।। ૫ ।
શ્રીફળ સરસ સોપારીયો રે લાલ
દીજે સામ્મિને હાથ રે
લાભ અનંતા બતાવીયા રે લાલ
શ્રીમુખે ત્રિભુવન નાથ રે ।। ૬ ।।
૨૩૯
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
-
--
-
-
-
-
-
-
-
-
--
-
-
-
-
-
-
--
--
-
નવ વાંચના શ્રી કલ્પ સૂત્રની રે લાલ
સાંભળો શુદ્ધ ભાવ રે સાતમીવત્સલ કીજીયે રે લોલ
ભવજલ તરવા નાવ રે | ૭ |. ચિતે ચૈત્ય જુહારીએ રે લાલ
પૂજા સત્તર પ્રકાર અંગ પૂજા સદ્દગુરૂ તણી રે લાલ
કીજીયે હર્ષ અપાર. | ૮ || જીવ અમારી પળાવીએ રે લાલ
તેહથી શિવ સુખ હોય. દાન સંવત્સરી દીજીયે રે લાલ -
ઈણ સમ પર્વ ન કોય. || ૯ || કાઉસ્સગ્ન કરી તમે સાંભળો રે લાલ
આગમ આપણે કાન છઠ અઠ્ઠમ તપ આદરો રે લાલ
કીજે ઉજ્જવલ ધ્યાન | ૧૦ || ઇણ વિધ પર્વ આરાધશે રે લોલ
લેશે સુખની કોડ રે. મુક્તિ મંદિરમાં મહાલશે રે લોલ
મતિ હંસ નમે કર જોડ રે ! ૧૧ છે.
૪૬. વેરણ નિદ્રાની સક્ઝાય વેરણ નિદ્રા તું ક્યાંથી રે આવી,
સુઈ સુઈ ને સારી રાત ગુમાવી. / ૧ // નિદ્રા કહે હું તો બાલીને ભોળી,
મોટા મોટા મુનિવરને નાખું છું ઢાળી. // ૨ /
( ૨૪૦)
--
-
---
-
--
-
-
--
-
--
-
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિદ્રા કહે હું તો જમડાની દાસી
એક હાથમાં મુક્તિને બીજા હાથમાં ફાંસી. / ૩ ચાલો ચેતનજી સિદ્ધાચલ જઈએ,
આદેશ્વર ભેટીને પાવન થઈએ. / ૪ . આનંદ ઘન કહે સુનો ભાઈ બનિયા,
આપ મુઆ પીછે ડૂબ ગઈ દુનિયા. / ૫ | ૪. તપની સઝાય
(રાગ આશાવરી) કીધાં કર્મ નિકંદવા રે, લેવા મુક્તિનું દાન | હત્યા પાતિક છૂટવા રે, નહિ કોઈ તપ સમાન ! ભવિકજન ! તપ કરજો મન શુદ્ધ // ૧ | ઉત્તમ તપના યોગથી રે, સેવે સુરનર પાય | લબ્ધિ અઠ્ઠાવીશ ઉપજે રે, મનોવાંછિત ફળ થાય. / ૨ // તીર્થંકર પદ પામીએ રે, નાસે સઘળા રોગ | રૂપ લીલા સુખ સાહ્યબી રે, લહીએ તપ સંયોગ. | ૩ || તો શું છે સંસારમાં રે, તપથી જે નવિ હોય ! જે જે મનમાં કામીએ રે, સકલ ફળે સવિ તેહ. || ૪ || અષ્ટ કર્મના ઓઘને રે, તપ ટાળે તત્કાળ | અવસર લહીને તેહનો રે, ખપ કરજો ઉજમાળ. || ૫ || બાહ્ય અત્યંતર જે કહ્યા રે, તપના બાર પ્રકાર | હો જો તેહની ચાલમાં રે,જેમ ધશો અણગાર. | ૬ | ઉદયરત્ન કહે તપ થકી રે, વાધે સુસ સનૂર . સ્વર્ગ હુએ ઘર આંગણે રે, દુર્ગતિ જાવે દૂર. | ૭ ||
( ૨૪૧ *
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
-૪૮. રોટલાની સઝાય સર્વ દેવ મે પ્રત્યક્ષ દેવ રોટી, તાન માન સર્વ વાત એહી વિના ખોટી || ૧ || જિનરાજ મુનિરાજ બડે ધ્યાન ધ્યાવે, ઘડી થાય સોલમી તો ગોચરી સંભારે. ૨ | શેઠ બડે સાહુકાર લખે લાખ હુંડી, ઘડી થાય સોલમી તો આંખ જાય ઊંડી. ૩|| સંઘ લઈ સંઘવી પ્રયાણ પંથ ચાલે, ઘડી થાય સોલમી તો મુકામ ઠામ ઝાલે II ૪ ચક્રવર્તી વાસુદેવ પુન્યના છે બલીયા, ઘડી થાય સોલમી તો અંગ જાય ગળીયા પા નિસ્નેહીનગ્ન ભાવેભસ્મ અંગ લગાવે, ઘડી થાય સોલમી તો અલખ જગાવી ૬ || ધ્યાન ધરે નાસિકા માળા મોટી મોટી, ઘડી થાય સોલમી તો યાદ કરે રોટી / કા પેટ પડે રોટલો તો સર્વ વાત સૂઝ, પેટપૂરણ ઘાસ અન્ન,ગાય ભેંસ દૂઝે. ૮ ) ધન ધન વીતરાગ ઋષભદેવ સ્વામી, એક વરસ આહાર ત્યાગી વંદુ શિર નામી | વીર વીરમહાવીર, જગને વિષેદીપે, ષમાસ આહાર ત્યાગી કર્મસર્વેજીપી/ ૧૦ દીપવિજય કવિરાજ, અઢીદીપછાજે, છઠ્ઠ અઠ્ઠમ માસ પાસ ધીમુનિ ગાજે./ ૧૧ ||
૪૯. દીવાળીની સઝાય
(રાગ - ધારણી મનાવે). આધારજ હુંતો રે, એક મુને તાહરો રે હવે કુણ કરશે રે સાર પ્રીતલડી હુંતી રે, પહેલા ભવ તણી રે, તે કિમ વિસરી જાય. // ૧ // મુજને મેલ્યો રે, ટળવળતો ઇહાંરે, નથી કોઈ આસુ લુંછણહાર ગૌતમ કહીને રે કુણ બોલાવશે રે, કોણ કરશે મોરી સાર. // ૨ // અંતરજામી રે અણઘટતું કર્યું રે, મુજને મોકલીઓ ગામ અંતકાલ રે હું સમજ્યો નહિ રે, જો છોડી દેશો મુજને આમ. // ૩ // ગઈ હવે શોભારે ભરતના લોકની રે, હું અજ્ઞાની રહ્યો છું આજ : કુમતી મિથ્યાત્વી રે જિમતિમ બોલશે રે, કુણ રાખશે મોરી લાજ. || ૪ || વલી શૂલપાણી રે, અજ્ઞાની ઘણો રે, દીધું તુજને રે દુઃખ કરૂણા આણી રે તેના ઉપરે રે, આપ્યું બહોળું રે સુખ. / ૫ જે અઈમરો રે બાળક આવીયો રે, રમતો જલશું રે તેહ કેવલ આપી રે આપ સમો કિયો રે, એવડો શ્યો તસ નેહ. તે ૬ ||
૧ ૨૪ ૨)
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
જે તુજ ચરણે આવી ડસીયો રે, કીધો તુજને ઉપસર્ગ સમતા લાવી રે, તે ચંડકોસીયો રે, પામ્યો આઠમું રે સ્વર્ગ. || ૭ | ચંદનબાલા રે અડદના બાકુળાં રે, પડિલાવ્યા તુમને સ્વામી તેણે કીધી રે સાહુણીમાં વડી રે, પહોંચાડી શિવ ધામ. || ૮ || દિન વ્યાસીનાં રે માતપિતા હુવા રે, બ્રાહ્મણ-બ્રાહ્મણી દોય, શિવપૂર સંગી રે, તેહને તેં કર્યા રે, મિથ્યામલ તસ ધોય. / ૯ // અર્જુન માલી રે જે હતો પાતકી રે. મનુષ્યનો કરતો સંહાર તે પાપી ને પ્રભુ તમે ઉદ્ધર્યો રે, કરી તેહ શું સુપસાય. || ૧૦ || જે જલચારી રે હું તો દેડકો રે, તે તુમ ધ્યાન સુહાય સોહમવાસી રે તે સુરવર કીધો રે, સમકિત કેરે સુપસાય. | ૧૧ || અધમ ઉદ્ધર્યા રે, એહવા તેં ઘણા રે, કહું તસ કેતા રે નામ માહરે તારા રે નામનો આશરો રે, તે મુજ ફલશે રે કામ. / ૧૨ / હવે મેં જાણ્યું રે પદ વીતરાગનું રે, જો તે ન ધર્યો રે રાગ રાગ ગયેથી ગુણ પ્રગટ્યા સવિ રે, તે તુજ વાણી મહાભાગ. / ૧૩ // સંવેગી રંગી રે લપક શ્રેણે ચડ્યા રે, કરતા ગુણનો જમાવ કેવલ પામ્યા રે લોકાલોકના રે, દેખે સઘળા રે ભાવ. || ૧૪ / ઈદ્ર આવી રે જિનપદ થાપીયા રે, દેશના દીયે અમૃત ધાર પર્ષદા બોધી રે આત્મરંગથી રે, વરીયા શિવપદ સાર. || ૧૫ છે.
૫૦. ચાર અવસ્થાની સઝાયા
(રાગ - આશાવરી) શી કહું કથની મારી, હો વીર પ્રભુ, શી કહું કથની મારી; જન્મ પહેલાં મેં આપની પાસે, કીધો કોલ કરાર; અનંત જન્મનાં કર્મ મીટાવવા, મનુષ્ય જન્મ દિલ ધારી હો. શી... ૧ સંસાર વાયરા લહેર થકી હું, વિસર્યો આણ તમારી; બાલપણામાં રહ્યો અજ્ઞાની, મનુષ્યજન્મ ગયો હારી હો. શી... ૨
( ૨૪૩ )
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
જોબન વયમાં વિષય વિકારી, રાચી રહ્યો દિલ ધારી; ધર્મ ન પામ્યો ધર્મ ન સાધ્યો, ધર્મને મેલ્યો વિસારી હો. શી... ૩ જોત જોતામાં ઘડપણ આવ્યું, શક્તિ ગઈ સહુ મારી; ધન દોલતની આશાએ વળગ્યો, જાયે મનુષ્યભવ હારી હો. શી... ૪ ભરત ભૂમિમાં પંચમકાળે, નહીં કોઈ કેવળ ધારી; સંદેહ સઘળા કોણ નિવારે, મન મુંઝાય છે ભારી હો. શી... ૫ ઉદય રત્ન' કર જોડી કહે છે, રંગૂન શહેર મોઝારી; ભક્તિ વત્સલ બહુ સહાય કરીને, લેજો મુજને ઉગારી હો. શી... ૬
૫૧. પડછાયાની સઝાય
(રાગ - નગરી નગરી.) ચતુર વિચારો, ચતુર વિચારો, એ કોણ કહીએ નારી પીયુથી ક્ષણ એક અળગી ન રહે, કુલવંતી અતિ સારી રે / ૧ / નાચે માચે પીયું શું રાચે, રમે ભમે પ્રિય સાથે રે એક દિનની બાલા તરૂણી, નવિ ગ્રહવાયે હાથે રે / ૨ // ચીર ચીવર પહેરી સા સુંદર, ઉંડા પાણી પેસે રે પણ ભીંજાયે નહીં તસ કાંઈ, અચરીજ એ જગદીશે રે || ૩ || વાદળ કાળે મરે તત્કાળ, આપ યોગે જીવે રે અંધારામાં નિશીએ આવે, તો દેખાડું દીવે રે || ૪ || અવધિ કરું છું માસ એકની, આપો અર્થ વિચારી રે કીર્તિ વિજય વાચક વિષ્ય જંપે, બુદ્ધિ જનની બલિહારી રે. . પ
પર શ્રી નવકારવાળીની સઝાય.
(રાગ - નગરી નગરી...) કહેજો ચતુર નર એ કોણ નારી, ધર્મી જનને પ્યારી રે જેણે જાયા બેટા સુખકારી, પણ છે બાળકુમારી રે / ૧ //
૨૪૪
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
કોઈ ઘેર રાતી કોઈ ઘેર લીલી, કોઈ ઘેર દીસે પીળી રે. પંચ રૂપી છે બાળ કુમારી, મનરંજન મતવાલી રે. ર || હૈયા આગળ ઉભી રાખી, નયણા શું બંધાણી રે નારી નહી પણ મોહનગારી, જોગીશ્વરને પ્યારી રે. . ૩ . એક પુરૂષ તસ ઉપર ઠાd, ચાર સખી શું ખેલે રે એક બેર છે તેહને માથે, તે તસ કેડ ન મેલે રે. | ૪ | નવ નવ નામે સહુ કોઈ માને, કહેજો અર્થ વિચારી રે. વિનય વિજય ઉવજઝાયનો સેવક, રૂપ વિજય બુદ્ધિ સારી રે. . પા
૫૩. ઓઘાની સઝાય
(રાગ-આશાવરી) સુગુણનર એ કોણ પુરૂષ કહાયો, મુજ દેખણસે સુખ પાયો નિર્મલ તનુ બહુ નારી મળીને, પુરૂષ હી એક બનાયો માતપિતા વિણ બેટો જાયો, સકલ જંતુ સુખદાયો. / ૧ / હાથ પગ દિસે નહી એહને, શિરપર કેશ જ સોહે ખાવે ન પીવે નિદ્રા ન લેવે, તોહી પુષ્ટ દેખાયો. || ૨ | ધોતી કબજો કોટ ન પહેરે, ખભે પછેડી ન દીસે મસ્તકે મુગટ નહી, ગલે ભૂષણ નહી, તોડી રૂપ વિશેષે. ૩ નયણ રહિત નિત્ય યતના કરતો, જીવદયા નિત્ય પાલે રે. નરનારી શું રંગે રમતો, દુર્ગતિ દોષ નિવારે || ૪ | દેવ ગુરૂ ચરણે સદા નમતો, સુમતિ ને મન ભાવ્યો કુમતિ કુદારા કો કાજ સરે નહિ, યોગી કે પાસ રહિયો. . ૫ II દોય અક્ષર સુંદર છે એહના, અનુભવ લીલા વરજો રવિ વિજય કહે સહુ સજ્જનને, અર્થ લઈ આદરજો. | ૬ |
( ૨૪૫)
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૫૪. કુલની માળાની સઝાય
(રાગ - ચાંદ કી દીવાર..) એક નારી દો પુરૂષ મળીને, નારી એક નિપાઈ હાથ પગ નવિ દીસે તેહના, મા વિના બેટી જાઈ એ તો દિસે છે રંગરસીલી, ચતુરનર એ કુણ કહીએ નારી. ll ૧ | ચીર ચુંદડી ચરણા ચોળી, નવિ પહેરે તે સાડી છેલ પુરૂષ દેખીને મોહે, તેહવી તેહ રૂપાળી. | ૨ | ઉત્તમ જાતિ નામ ધરાવે, મન માને ત્યાં જાવે કંઠે વળગી લાગે પ્યારી, સાહેબને રીઝાવે. | ૩ || ઉપાસરે તો કદીય ન જાવે, દેહરે જાયે હરખી નરનારી શું રંગે રમતી, સહકો સાથે સરખી. | ૪ || એક દિવસનું યૌવન તેહનું, ફરીય ન આવે કામ પાંચ અક્ષર છે સુંદર તેહના, શોધી લેજો નામ. || ૫ || ઉદયરત્ન વાચક એણી પરે જપે, સુણજો નર ને નારી. એ હરિયાલીનો અર્થ જે કરે, સજ્જનની બલીહારી. || ૬ ||
પપ. મોટા નારીજીની સઝાય નારીજી મોટા ને કંથજી છોટા
નાવે ભરતાં પાણીના લોટા. / ૧ / પુંજી વિના વ્યાપાર જ મોટા
' કરતા આવે ઘરમાં ટોટા. / ૨ / મેરૂ પર્વત હાથી ચડ્યો
કીડીની ફૂંકે હેઠે પડ્યો / ૩ / હાથી ઉપર વાંદરો બેઠો
કીડીના દરમાં હાથી પેઠો. || ૪ | ( ૨ ૪૬ =
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુકો સરોવર હંસ તે મહાલે
પર્વત ઊડી ગગને ચાલે. // ૫ / છછૂંદરથી વાઘ તે ભડક્યો
સાગર તરવા જહાજ તે અકડ્યો. / ૬ // પંડીત એહનો અર્થ તે કહેજો
તો બહુશ્રુત ચરણે રહેજો. . ૭. શ્રી શુભવીરનું શાસન પામી
ખાધા પીધાના ન કરો ખામી | ૮ || ૫૬. નાવ મેં નદિયા
(રાગ - ચાંદી જૈસા...) નાવ મેં નદિયા ડુબી જાય, મુજ મન અચરજ થાય. કીડી ચાલે સાસરીયે મેં, સો મણ ચુરમું ખાય હાથી ધરીયો ગોદમેં, ઉંટ લપેટ્યો જાય. || ૧ || એક અચંબો એસો દીઠો, મછલી ચાવે પાન ઉંટ બજાવે બંસરી ને, મેંઢક જોડે તાન. / ૨ / કચ્ચા ઈંડા બોલતા, બચ્ચા બોલે ના પદર્શન મેં સંશય પંડીયો, સહેજે મુક્તિ મિલ જાય. || ૩ || એક અચંબો એસો દીઠો, મડદો રોટી ખાય મુખ સે બોલે નહીં ને, ડગ ડગ હસતો જાય. | ૪ | બેટી બોલે બાપને, વિણ જાયો વર લાય, વિણ જાયો વર ના મિલે તો, મુજશું ફેરા લગાય || ૫ || સાસુ કુંવારી, વહુ પરણેલી, નણદલ ફેરા ખાય, દેખણવાલી હુલર જાયો, પાડોસણ ફુલરાય || ૬ || એક અચંબો એસો દીઠો, કુવામાં લાગી લાય કચરો કરકટ સબહી બળ ગયો પણ, ઘટ તો ભર ભર થાય. // ૭ |
૨૪૭ -
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
આનંદ ઘન કહે સુન ભાઈ સાધો, ઇસ પદ સે નિરવાણ ઇસ પદ કા જો અર્થ કરેગા, શીઘ્ર સાધે કલ્યાણ. | ૮ | ૫૦. સત્તાવીશ ભવની સજ્ઝાય
(રાગ - શાસ્ત્રીય...)
ભવિયા, કર્મથી વધે સંસાર,
પહેલે ભવે નયસાર જંગલમાં, બ્રાહ્મણ ભક્તિ ઉદાર, સાધુથી ઉપદેશ પામીને, પામે સમકિત સા૨ || ૧ || બીજા ભવમાં દેવ જ હુઆ, ત્રીજે મરિચિકુમાર, ઋષભ પ્રભુથી દીક્ષા ગ્રહીને, હુઆ ત્રિદંડી સાર || ૨ || ભરત વંદનથી ગર્વિત થઈને, બાંધે કર્મ કતાર, કપિલને ઉત્સૂત્ર સુણાવી, ફેલાવ્યો સંસાર ।। ૩ ।। ચોથાથી પંદરમાં ભવ સુધી, હુઆ લારોલાર, દેવ અને બ્રાહ્મણ ત્રિદંડી, ભ્રમણ કરે સંસાર || ૪ || સોળમા ભવે યુવરાજપણામાં, વિશ્વભૂતિ અણગાર, વિશાખાનંદી હંસી ઉડાવે, કોપ કરે અણગાર || ૫ || પટકીને ગાયના બળનું, કરે નિયાણું લાર, સુર થઈ અઢારમાં ભવમાં, થયા ત્રિપૃષ્ઠ હોશિયા૨ || ૬ || શય્યાપાલકના કાનમાં નાખે ગરમ શીશાની ધાર, કર્ણે ખિલા કર્મમેં બાંધે, અર્ધ એક બલધા૨ || ૭ || બાદ મેં નારકી સિંહ વ નારકી, મનુષ્યનો અવતાર, તેવીશમેં ભવે પ્રિયમિત્રજી, ચક્રવર્તી અણગાર ।। ૮ ।। દેવ થઈ પચીશમાં ભવમાં, નંદરાજ સુકુમાર, સાધુ માસખમણ આ૨ાધે, વીશસ્થાનક ઉદાર || ૯ || તીર્થંકર શુભ નામ કર્મને, બાંધે તે અણગાર, દેવ થઈ સત્યાવીશમેં ભવે, ધરે મનુજ અવતાર | ૧૦ ||
૨૪૮
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
નીચ ગોત્ર કર્મના બળથી, વિપ્ર કુળે અવતાર દેવાનંદા ત્રિશલાને પણ, લેણ દેણ નિરધાર | ૧૧ || ઇંદ્ર હુકમથી હરિણગમેષી, ગર્ભ હરણ કરે ત્યાંથી દેવાનંદાની કુક્ષીથી લહી, ત્રિશલા કુક્ષી મોઝાર || ૧૨ // ત્રિશલા દેખે ચૌદ સ્વપ્ન, પામે હર્ષ અપાર ચારિત્ર દર્શન જ્ઞાનના સ્વામી, શ્રી શુભવીર અવતાર. ! ૧૩ ||
૫૮. કર્મ ની ગત કોણે જાણી
(રાગ - સોનામાં સુગંધ ભળે...) કર્મની ગત કોણે જાણી મનવા! કર્મની ગત કોણે જાણી બળવાન એવા મહાપુરૂષોની પણ, કર્મે કીધી ધૂળ ધાણી...કર્મ ની રે ૧// લવકુશનું પારણું ઝુલાવે, વનમાં એ વાલ્મીકી, બળદેવ ના પુત્ર છતાં પણ, કમેં લીધા તાણી...કર્મ ની | ૨ | રાજય અયોધ્યા નગરનું છોડી, રામ ચાલ્યા વનવાસે, લક્ષ્મણ સીતાજી સાથે ચાલ્યા, વનમાં ન મળે પાણી...કર્મ ની || ૩ . || માટી ઘડુલે રમકડે રમતાં, રતન દડે રમનારા, સૂર્યવંશી નૃપ નાં કુંવરો ની, કેવી એ કરૂણ કહાણી...કર્મ ની | ૪ || નળ રાજા સરખા રાજવી પણ, જુગાર ફંદ માં ફસાયા, અર્થે વચ્ચે વને વનમાં ભમતાં, તજી દમયંતિ નારી...કર્મ ની | ૫ | દધિવાહન રાજાની બેટી, કમેં મહાસુખ પામી, રાજય મા-બાપ સર્વે ગુમાવી, ચંદના ચૌટે વૈચાણી...કર્મ ની || ૬ || સત્યવંતા હરિશ્ચન્દ્ર રાજાની, કમેં કીધી કસોટી, તારામતી ને રોહિત વેચી, નીચ ઘરે ભર્યા પાણી...કર્મ ની | ૭ પવનંજય પ્રિયા અંજના ને, સાસુ એ કાઢી ઘર બારી, માત-પિતા એ દીધો જાકારો, સતી તો વનમાં ભટકાણી કર્મ ની | ૮ |
૨ ૨૪૯ )
-
--
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
----
--
-
પાંચ પાંડવ-સરખા બંધવા, જેની દ્રોપદી રાણી, બાર વરસ વનમાં ભોગવ્યા, નયણે નિંદ્રા ન આણી...કર્મ ની II & II | રાવણ સરીખો રાજીયો, જેની મંદોદરી રાણી, સીતા ઉપર કુનજરના કારણે, બધી લંકા લુટાણી...કર્મ ની |૧૦ || તીર્થકર ચક્રવર્તી મહારાજા, સર્વે ને દેતા પછાડી, કર્મતણાં કરતૂતોની લખી છે, ઇતિહાસે અમર કહાણી.કર્મ ની |૧૧II કર્મે જીવો મહાદુઃખ પામે, કર્મ ની છે અભૂત લીલા, શ્રી શુભ વીર વિજય કહે એને, કોઈ શકે ના પીછાણી..કર્મ ની || ૧૨ II
૫૯. કર્મની વિચિત્રતાની સક્ઝાય
(રાગ - શ્રી નેમિસર જિનતણુજી) સુખ દુઃખ સરજયાં પામીયે રે, આપદ સંપદ હોય; લીલા દેખી પરતણી રે, રોષ મ ધરજો કોય રે પ્રાણી; મન નાણો વિખવાદ, એ તો કર્મ તણા પરસાદ રે. પ્રાણી || ૧ || ફળના આહારે જીવીયા રે, બાર વરસ વન રામ; સીતા રાવણ લઈ ગયો રે, કર્મ તણા એ કામ રે. પ્રાણી | ૨ || નીર પાખે વન એકલો રે, મરણ પામ્યો મુકુંદ; નીચ તણે ઘરે જળ વહ્યા રે, શિરધરી હરિશ્ચંદ્ર. પ્રાણી // ૩ // નળે દમયંતી પરિહરિ રે, રાત્રિ સમય વનમાં રે; નામ ઠામ કુળ ગોપવી રે, નળે વિતાવ્યો કાળ રે. પ્રાણી || ૪ || રૂપ અધિક જગ જાણીયે રે, ચક્રી સનતકુમાર; વરસ સાતસો ભોગવી રે, વેદના સાત પ્રકાર રે. પ્રાણી | ૫ | રૂપે વળી સુર સારિખા રે, પાંડવ પાંચ વિચાર; તે વનવાસે રે રડવળ્યા રે, પામ્યા દુઃખ અપાર રે.પ્રાણી | ૬ ||
-
-
-
-
--------
૨૫૦
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુરનર જન સેવા કરે રે, ત્રિભુવન પતિ વિખ્યાત; તેને પણ કર્મે વિડંબીયા રે, તો માણસ કોઈ માત્ર રે. પ્રાણી || ૭ || દોષ ન દીજે કેહને રે, કર્મ વિટંબણ હાર; દાનમુનિ' કહે જીવને રે, ધર્મ સદા સુખકાર રે. પ્રાણી | ૮ |
૬૦. એક ભૂપાલ હૈ
(રાગ - સિધ્ધાચલના વાસી) એક ભૂપાલ હૈ, એક કંગાલ હૈ, ક્યાં બતાયે,
અપની કરણી સે સબ ફલ પાવે. ૧ // એક ખાતા મીઠાઈ બંગાલી, એક ખાતા હૈ ઘર ઘર પે ગાલી, જૈસી કરણી કરે, વૈસી ભરણી ભરે, ક્યાં બતાયે.. ...// ૨ // એક ફુલોકી શૈયા પે સોતા, એક ટાટ બીછાકર રોતા,
એક મોજ કરે, એક આહ ભરે.. ક્યાં બતાય...// ૩ / એક રાજાકી રાણી બની હૈ, એક મેતરાણી બની ખડી હૈ,
ઝાડુ દેતી ફરે, ગલીયો સાફ કરે.. ક્યાં બતાયે... ૪ એક મોટરકી કરતા સવારી, એક ઘર ઘર મેં ભમતા ભિખારી;
જૈસા કર્મ કરે, વૈસા જીવ ફરે.. ક્યાં બતાયે... . એક શેઠાણી બનકર બોલે, એક માંગતી ઘર ઘર પે ટોલે,
ટુકડા દો દો કરે, નયણે નીર વહે.. ક્યાં બતાયે...I ૬ || હરિ કવિન્દ્ર તુમે સમજાવે, ધર્મરત્ન સદા સુખ પાવે, જૈસી કરણી કરે, વૈસી ભરણી ભરે, ક્યાં બતાયે... ૭ II
૨ ૫ ૧
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ શ્રી પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિની સઝાય
(રાગ - શાસ્ત્રીય) પ્રણમું તમારા પાય, પ્રસન્નચંદ્ર, પ્રણમું તમારા પાય; રાજ છોડી રળીયામણું રે, જાણી અથિર સંસાર; વૈરાગે મન વાળીયું રે, લીધો સંયમ ભાર. પ્ર...૧ સ્મશાને કાઉસ્સગ્ન રહી રે, પગ ઉપર પગ ચઢાય; બાહુ બે ઉંચા કરી રે, સૂરજ સામી દષ્ટિ લગાય. પ્ર..૨ દુર્મુખ દૂત વચન સુણી રે, કોપ ચડ્યો તત્કાળ; મનશું સંગ્રામ માંડીયો રે, જીવ પડ્યો જંજાળ. પ્ર...૩ શ્રેણિક પૂછે તે સમે રે, સ્વામી એહની કુણ ગતિ થાય; ભગવંત કહે હમણાં મરે તો, સાતમી નરકે જાય. પ્ર...૪ ક્ષણ એક આંતરે પૂછયું રે, સર્વારથ સિદ્ધ વિમાન; વાગી દેવની દુંદુભિ રે, ઋષિ પામ્યા કેવળજ્ઞાન. પ્ર...૫ પ્રસન્નચંદ્રઋષિ મુગતે ગયા રે, શ્રી મહાવીરના શિષ્ય; રૂપવિજય કહે ધન્ય ધન્ય, દીઠા એ પ્રત્યક્ષ. પ્ર...૬
- ૨. શ્રી મેઘકુમારની સજ્જાયા ધારણી મનાવે રે મેઘકુમારને રે, તું મુજ એક જ પુત્ર; તુજ વિણ જાયા રે સૂનાં મંદિર માળીયાં રે, રાખો રાખો ઘર તણાં સૂત્ર... ૧ તુજને પરણાવું રે આઠ કુમારિકા રે, સુંદર અતિ સુકુમાળ; મલપતી ચાલે રે, જિમ વન હાથણી રે, નયણ વચન સુવિશાળ... ૨ મુજ મન આશા રે પુત્ર હતી ઘણી રે, રમાડીશ વહુના રે બાળ; દૈવ અટારો રે દેખી નવિ શક્યો રે, ઉપાયો એહ જંજાળ.. ૩
( ૨૫ ૨ )
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઘન કણ કંચન રે રૂદ્ધિ ઘણીય છે રે, ભોગનો ભોગ સંસાર; છતી રૂદ્ધિ વિલસો રે જાયા ઘર આપણે રે, પછી લેજો સંયમ ભાર... ૪ મેઘકુમારે રે માતા પ્રતિ બુઝવી રે, દીક્ષા લીધી વીરજીની પાસ; પ્રીતિવિમળ રે ઈણિ પરે ઉચ્ચરે રે, પહોંચી મહારા મનડાની આશ... ૫
૬૩. શ્રી અઈમુત્તા અણગારની સઝાય
(રાગ -દીન દુખિયાનો તું છે બેલી...) સંયમ રંગે રંગ્યુ જીવન, નાનો બાલકુમાર, વંદો અઈમુત્તા અણગાર / ૧ //
ગૌતમસ્વામી ગોચરી જાવે, નાના બાળકને મન ભાવે પ્રેમ થકી નિજ ઘેર બોલાવે, ભાવ ધરી મોદક વોહરાવે મારે પણ ગૌતમ સમ થાવું, એમ કરે વિચાર. | ૨ || મનની ઇચ્છા પૂર્ણ કીધી, માતા પિતાની આજ્ઞા લીધી રાજ તણી ઋદ્ધિને છોડી, ગૌતમ પાસે દીક્ષા લીધી રહે ઉમંગે, ગુરૂની સંગે, વહેતા સંયમ ભાર / ૩ / તલાવડી જલની એક આવી, બાલમુનિને મન બહુ ભાવી પાત્ર તણી નૌકા ખેલાવી, ગુરૂને દેખી લજ્જા આવી અણઘટતું કારજ કીધું તે, પામ્યા ક્ષોભ અપાર | ૪ | સમવસરણમાં પ્રભુજીની સામે, ઇરિયાવહીય પડીક્કમ પ્રમાણે ચાર ગતિના કર્મ વિરામે, કેવલ જ્ઞાન તિહાં મુનિ પામે. દેવ-દેવી બહુ ઉત્સવ કરતા, વરતે જયજયકાર. | ૫ | ક્ષણમાં સઘળા કર્મ ખપાવ્યા, એવા અર્ધમત્તા મુનિરાયા ભવ્ય જીવોને બોધ પમાડી, અંતે મુક્તિપુરીમાં સીધાવ્યા. ઉદય કહે એ મુનિને વંદો, થાયે બેડો પાર. | ૬ |.
+ ૨ ૫૩ થી
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
-જ. શ્રી ગજસુકુમાલ મહામુનિજી
(રાગ - આવો આવો વીર મારા...) ગજસુકુમાલ મહામુનિજી રે, સમશાને કાઉસગ્ન સો મીલ સસરે દેખીને જી રે, કીધો મહાઉપસર્ગ રે પ્રાણી ધન ધન એહ અણગાર, વંદો વારંવાર, રે પ્રાણી. / ૧ પાળ બાંધી શિર ઉપરેજી, અગ્નિ ધરી તેહ માંહી જળ જળ જવાળા સળગતીજી, ઋષિ ચઢીયા ઉત્સાહી. // ૨ // એ સસરો સાચો સગોજી, જે બાંધે મુક્તિની પાઘ ઇણ અવસર ચુકે નહીજી રે, ટાળું કર્મ વિપાક. | ૩ || મારૂં કાંઈ બળતું નથી જી રે, બળે બીજાનું એક પાડોશીની આગમાં જી રે, આપણો અલગો ગેહ. | ૪ || જન્માંતરમાં જે કર્યો જી રે, આ જીવે અપરાધ ભોગવતા ભલી ભાતશું જી રે, શુક્લધ્યાન આસ્વાદ. / ૫ // દ્રવ્યાનળ ધ્યાનાનળ જી રે, કાયા કર્મ દાંત અંતગડ હુઆ કેવળી જી રે, ધર્મરત્ન પ્રણમંત. || ૬ |
૫. શ્રી મનોરમા સતિની સજ્જાય મોહનગારી મનોરમા, શેઠ સુદર્શન નારી રે; શિયળ પ્રભાવે શાસન સુરી, થઈ જસ સાનિધ્યકારી રે / ૧ / દધિવાહન નૃપની પ્રિયા, અભયા દિયે કલંક રે; કોપ્યો ચંપાપતિ કહે, શૂળી રોપણ વંક ૨. / ૨ / તે નિસુણી ને મનોરમા, કરે કાઉસ્સગ્ગ ધરે ધ્યાન રે; દંપતિ શિયળ જો નિર્મળું તો, વાધો શાસન માન રે / ૩ શૂળી તે સિંહાસન થઈ, શાસન દેવી હજુર રે; સંયમ ગ્રહી થયા કેવળી, દંપતી દોયે સનર રે. | ૪ ||
( ૨૫૪)
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાન વિમળ ગુણ શીલથી, શાસન સોહ ચઢાવે રે; સુર નર સવિ તસ કિંકરા, શિવસુંદરી તે પાવે રે. || ૫ ||
૬. શ્રી મેતારક મુનિની સક્ઝાયા
(રાગ – સુમતિનાથ ગુણશું મિલિજી) શમ દમ ગુણના આગરૂજી, પંચ મહાવ્રત ધાર; મા ખમણને પારણેજી, રાજગૃહી નગરી મોઝાર; મેતારક મુનિવર ધન ધન તુમ અવતાર. || ૧ || સોનીને ઘર આવીયાજી, મેતારજ ઋષિરાય; જવલા ઘડતાં ઉઠીયો, વંદે મુનિના પાય. || ૨ || આજ ફલ્યો ઘર આંગણેજી, વિણ કાલે સહકાર;
લ્યો ભિક્ષા છે સૂઝતીજી, મોદક તણો એ આહાર. || ૩ || ક્રૌંચ જીવ જવલા ચણ્યો, વહોરી વળ્યા ઋષિરાજ; સો ની મન શંકા થઈજી, સાધુ તણાં એ કાજ. || ૪ || રીસ કરી ઋષિને કહેજ, ઘો જવલાં મુજ આજ; . વાધર શીર્ષે વીંટીયું જી, તડકે રાખ્યા મુનિરાજ. || ૫ | ફટ ફટ ફૂટે હાડકાંજી, ત્રટ ત્રટ ફૂટે છે ચામ; સોનીડે પરિસહ દીયોજી, મુનિ રાખ્યો મન ઠામ || ૬ || એહવા પણ મોટા યતિજી, મન ન આણે રે રોષ; આતમ નિંદે આપણો જી, સોનીનો શો દોષ. || ૭ | ગજસુકુમાલ સંતાપીયાજી, બાંધી માટીની પાળ; ખેર અંગારા શિરે ધર્યાજી, મુગતે ગયા તત્કાળ. | ૮ | વાઘણે શરીર વલુરીયું જી, સાધુ સુકોશલ સાર; કેવલ લહી મુગતે ગયાજી, ઈમ અરણિક અણગાર. || ૯ |
(૨૫૫
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાપી પાલકે પાલિયાજી, ખંધકસુરિના રે શિષ્ય; અંબડ ચેલા સાતસેંજી, નમો નમો તે નિશદિશ. || ૧૦ || એહવા ઋષિ સંભારતાંજી, મેતારજ ઋષિરાય; અંતગડ હુઆ કેવલીજી, વંદો મુનિના પાય. || ૧૧ | ભારી કાષ્ટની સ્ત્રીએ તિહાંજી, લાવી નાખી તેણી વાર; ધબકે પંખી જાગીયુંજી, જવલાં કાઢ્યા તેણે સાર. || ૧૨ //. દેખી જવલાં વિષ્ટમાંજી, મન લાજયો સોનાર; ઓઘો મુહપતિ સાધુનાજી, લેઈ થયો અણગાર. || ૧૩ // આતમ તાર્યો આપણોજી, થિર કરી મન વચન કાય; રાજ વિજય રંગે ભણેજી, સાધુ તણી એ સજઝાય. તે ૧૪
૬૦. શ્રી કપિલ ઋષિની સઝાયા
(રાગ -નયર માહણકુંડમાં વસે રે) કપિલ નામ કેવલી રે, ઈણિ પરે દીયે ઉપદેશ ચોર સય પાંચને ચાહી રે, વિગતે નયણ વિશેષ રે નાચ નાચીએ ચાર ગતીને ચોક રે રંગે ન રાચીએ. / ૧ // નાટક દેખાડયું નવું રે, ભવનાટકને રે ભાવ જે નાચે સવિ જીવડાં રે, જયારે જે પ્રસ્તાવ. ૨ || પંચ વિષયને પરિહરી રે ધરો મન સાથે રે ધીર કાયરનું નહી કામ એ રે, નર જે જે હોય વીર. || ૩ | ભવદરીયો તરિયો દુઃખે રે, નિરમલ સંજમ નાવ, ત્રણ ભુવનને તારવી રે, બાકી સર્વે બનાવ. || ૪ મન વચનાદિક વશ કરી રે, જયણા જે કરે જાણ દુરગતિના દુઃખ તે દલી રે, પામે પરમ કલ્યાણ. || ૫ |
૨૫૬
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
લાભ લોભ વાધે ઘણો રે, દો માસા લહી દામ કોડી ધન મન કામના રે, તૃષ્ણા ન શમી તાન. | || તસ્કર તે પ્રતિ બુઝીયા રે, કપિલ ઋષિ ઉપદેશ ઉદયરત્ન વાચક વદે રે, અરથ એહ લવલેશ. || ૭ ||
૬૮. શ્રી વંકચૂલની સઝાય
(રાગ - એક દિન પુંડરિક...) જંબુદ્વીપમાં દીપતું રે લાલ, ક્ષેત્ર ભરત સુવિશાલ વિવેકી શ્રી પુરનગરનો રાજી રે લાલ, વિમલશા ભૂપાલ રે
વિવેકી આદરજો કાંઈ આખડી રે લાલ. / ૧ / સુમંગલા પટરાણીએ રે લાલ, જમ્યા યુગલ અમૂલ રે નામ ઠરાવ્યું દોય બાલનું રે લાલ, પૂષ્પચુલા પુષ્પગુલ રે. . ૨ || અનુક્રમે ઉદ્ધત ભયો રે લાલ, લોક કહે વંકચૂલ રે લોક વચનથી ભૂપતિ રે લાલ, કાઢ્યો સુત વંકચૂલ રે. | ૩ | પૂષ્પચુલા ધન બેનડી રે લાલ, પલ્લીમાં ગયો વંકચૂલ રે. પલ્લીપતી કીયો ભીલડો રે લાલ, ધર્મ થકી પ્રતિકૂલ રે | ૪ સાત વ્યસન સરસો રમે રે લાલ, ન ગમે ધર્મની વાત વાટ પાડે ને ચોરી કરે રે લાલ, પાંચસો તેની સંગાત || ૫ || ગજપૂર પતિ દિયે દીકરી રે લાલ, રાખવા નગરનું રાજ સિંહ ગુફા તણે પલ્લીમાં રે લાલ, નિર્ભય રહે ભીલ્લરાજ. || ૬ || સુસ્થિત સદ્ગુરૂથી તિણે રે લાલ, પામ્યા નિયમ તે ચાર ફલ અજાણ્યું માંસ કાગનું રે લાલ, પટરાણી પરિહાર. || ૭ || સાત ચરણ ઓસર્યા વિના રે લાલ, નવો રિપુ શિર ઘાય રે. અનુક્રમે ચાર નિયમના રે લાલ, પારખા લહે ભીલરાય. || ૮ ||
( ૨૫૭ -
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
વંકચૂલે ચારે નિયમના રે લાલ, ફલ ભોગવ્યા પ્રત્યક્ષ પરભવે શિવસુખ પામીયો રે લાલ, આગલ લેશે મોક્ષ ।। ૯ ।। કષ્ટ પડે જે સાહસી રે લાલ, ન લોપે નિજ સીમ જ્ઞાન વિમલ કહે તેહની રે લાલ, જેહ કરે ધર્મ નીમ રે. ॥ ૧૦ ॥
૬૯. શ્રી ધનાજીની સજ્ઝાય
(રાગ - સંયમ રંગ લાગ્યો)
ચરણ કમલ નમી વીરના ૨ે, પૂછે શ્રેણિક રાય રે મુનિશું મન માન્યો, મુનિશુ રંગ લાગ્યો રે ચઉદ સહસ મુનિ તાહરે રે, અધિકો કોણ કહેવાય રે. ॥ ૧ ॥ જિન કહે અધિકો માહરે રે, ધન ધન્નો અણગાર, રિદ્ધિ છતી જેણે પરિહરિ રે, તજી તરૂણી પરિવા૨. ॥ ૨ ॥
સિંહ તણી પરે નિકલ્યો રે, પાલે વ્રત સિંહ સમાન ક્રોધ લોભ માયા તજી રે, દૂર કર્યો અભિમાન. ।। ૩ ।।
મુજ હાથે સંયમ ગ્રહી રે, પાલે નિરતિચાર. છઠ્ઠું છઠ્ઠું આંબિલ પારણે રે, લીયે ઉચિત આહાર. ॥ ૪ ॥
ન વંછે કોઈ માનવી રે, તિમ નિરસ આહાર ચાલતા હાડ ખડખડે રે, જેમ ખાખરાના પાન. | ૫ || શકટ ભર્યું જેમ કોચલે રે, તિમ ધન્ના મુનિનું વાન પંચ સમિતી ત્રણ ગુપ્તીશું રે, રંગે રમે નિશદિન. ।। ૬ ।। સર્વાર્થ સિદ્ધ સુખ પામીયો રે, ધન ધશો અણગાર નવમે અંગે જેહનો રે, વી૨ કહ્યો અધિકાર. || ૭ || પંડિત જિનવિજય તણો રે, નમે તેહને વારંવાર પ્રાત ઉઠીને તેહનું રે, નામ લીજે સુવિચાર. ।। ૮ ।।
૨૫૮
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૦. શ્રી અરણિક મુનિની સઝાય
(રાગ - છુ લેને દો...) અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી, તડકે દાઝે શીશોજી; પાય અડવાણે રે વેણુ પરજળે, તન સુકુમાળ મુનીશોજી. // ૧ // મુખ કમાણું રે માલતી ફૂલ મ્યું, ઉભો ગોખની હેઠોજી; ખરે બપોરે રે દીઠો એકલો, મોહી માનિનીએ દીઠોજી. | ૨ | વયણ રંગીલીરે નયણે વીંધીયા, ઋષિ થંભ્યા તેણે ઠાણોજી; દાસીને કહે જા રે ઉતાવળી, ઋષિ તેડી ઘર આણોજી. / ૩ //. પાવન કીજે રે ઋષિ ઘર આંગણું, વહોરી મોદક સારોજી; નવ જોબન રસ કાયા કાં દહો, સફલ કરો અવતારોજી. || ૪ || ચંદ્રવદનીયે ચારિત્રથી ચુકવ્યા, સુખ વિલસે દિન રાતોજી; બેઠો ગોખે રે રમતો સોગઠે, તવ દીઠી નિજ માતાજી. || ૫ // અરણિક અરણિક કરતી મા ફરે, ગલિયે ગલિયે બજારોજી; કહો કેણે દીઠો રે મારો અરણિકા, પૂંઠે લોક હજારોજ || ૬ || હું કાયર છું રે મારી માવડી, ચારિત્ર ખાંડાની ધારોજી; ધિ વિમ્ વિષયા રે મારા જીવને, મેં કીધો અવિચારોજ. || ૭ | ગોખથી ઉતરીટેજનની પાય પડ્ય, મન લાજ્યો અપારીજી; વત્સ તુજ ન ઘટે રે ચારિત્રથી ચૂકવું, જેહથી શિવસુખ સારોઝ. ૮ || એમ સમજાવીરે પાછો વાળીયો, આણ્યો ગુરૂની પાસોજી; સદગુરૂ દિયે રે શીખ ભલી પરે, વૈરાગ્યે મન વાસોજી. || ૯ ||. અગ્નિ ધખતી રે શિલા ઉપરે, અરણિકે અણસણ કીધુંજી; રૂપ વિજય કહે ધન્ય તે મુનિવરૂ, જેણે મનવાંછિત લીધુંજી. // ૧૦ ||
- ૨૫૯ -
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ શ્રી જયભુષણ મુનિની સઝાય
(રાગ - તપ કરીએ સમતા....) નમો નમો જ્યભુષણ મુનિ, દુષણ નહીં લગાર રે; શોષણ ભવજલ સિંધુના, પોષણ પુન્ય. પ્રચાર રે, નમો. / ૧ // કીર્તિભુષણ કુલ અંબરે, ભાસન ભાણ સમાન રે, કોસંબી નયરીપતિ, માત સ્વયંપ્રભા નામ રે || ર || પરણી નિજ ઘરે આવતાં, સખિ સવિ પરિવાર રે; જયઘર કેવલી વંદીયા, નિસુણી દેશના સાર રે. || ૩ || પૂરવભવની માતડી,પરણી તે ગુણ ગે હરે; જયસુંદરીએ સ્વયંવરા, આણી અધિક સ્નેહ રે. || ૪ || તે નિસુણીને પામીયો, જાતિસ્મરણ તેહ રે; સંયમ લે સહસ્ત્ર પુરુષશ્ય, વનિતા સાથે અછેહ રે. . ૫ // એમ અનંતપણે હોઈ, સંબંધે સંસારી રે; ઇમ પરિભાવના ભાવતાં, વિચરે પૂરવધારી રે. | ૬ || ઘાતિ કર્મક્ષયે ઉપનું, કેવલજ્ઞાન અનંતરે, પર ઉપગાર કરે ઘણા, સેવે સુરનર સંત રે. વી ૭ // ઈમ વિરમે જે વિષયથી, વિષસમ કટુફલ જાણી રે. જ્ઞાન વિમલ ચઢતી કલા, થઈ તે ભવિ પ્રાણી રે. || ૮ ||
૦૨. શ્રી અનાથી મુનિની સઝાયા
(રાગ નવો વેશ રચે તેણી.) બંબસારે વનમાં ભમતા, ઋષી દીઠો રયવાડી રમતા રૂપ દેખીને મન રીઝયો, ભારે કર્મી પણ ભીંજ્યો. || 1 ||
૨૬૦)
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાણિ જોડીને એમ પૂછે, સંબંધ તમારે શું છે નરનાથ હું છું અનાથ, નથી મારે કોઈ નાથ. || ૨ || હરખે જોડી કહે હાથ, હું થાઉ તમારો નાથ. નરનાથ તું છે અનાથ, શું મુજને કરે છે સનાથ. | ૩ | મગધાધિપ હું છું મોટો, શું બોલે છે ભૂપ ખોટો તું નાથપણું નવિ જાણે, ફોગટ શું આપ વખાણે. || ૪ || નયરી કૌશંબીનો વાસી, રાજપુત્ર હું છું વિલાસી એક દિન મહારોગે ઘેર્યો, કેને તે પાછો ન ફેર્યો. || ૫ | માતપિતા છે મુજ બહુ વાહલા, વહેરાવે આંસુના વેરા. વડા વડા વૈદ્યો તેડાવે, પણ વેદના કોઈ ન હટાવે. || ૬ || તેહવું જાણી તવ શૂલ, મેં ધાય ધર્મ અમૂલ રોગ જાયે જો આજની રાત, તો સંયમ લેવું પ્રભાત. || ૭ || એમ ચિંતવતા વેદના નાઠી, આખર બાંધી મેં કાઠી બીજે દિન સંયમભાર, લીધો ન લગાડી વાર. | ૮ | અનાથ સનાથનો વહેરો, તમને દાવો કરી ચહેરો જિનધર્મ વિના નરનાથ, નથી કોઈ મુગતિનો સાથ. / ૯ / શ્રેણિક તિહાં સમકિત પામ્યો, અનાથીને શિર નામ્યો મુગતે ગયા મુનિરાય, ઉદયરત્ન વંદે વિઝાય. / ૧૦ ||
o૩. શ્રી જંબુકુમારની સજઝાય (બારાખડી)
(રાગઃ જાન જાડી આવ્યા શું ઘાટ.) શ્રી સુધર્માસ્વામી આવ્યા, મુજ મનને અતિ ભાવ્યામોરી માતા સંયમ લેઉભાવથી કક્કા-કુંવર સુણો મુજ વાત, જેથી દુઃખ માત તાત મોરા જાયા સંયમ ખાંડા ધાર છે. ખમ્મા -ખારો છે સંસાર, મેં ખૂબ કીધો વિચાર,મોરી માતા સંયમ લેઉભાવ થી
૨૬ ૧ ;
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગગ્ગા - ગોળ સમ જેવાણી, એની વહુરો આવે શાણી, .....મોરા જાયા... ઘથ્થા - ઘરવાસો નવિ કરીશું, સુખ સંયમને વરશું,.......... મોરી માતા... ચચ્ચા- ચિત્ત ચપળ નવિ કીજે, સંસારનો પણ રસ લીજે,.....મોરા જાયા..... છછૂછા - છેટે રાખો એ વાત, જેથી મુજ મનને સંતાપ.......... મોરી માતા.... જજા -જંબૂકુંવર મત ખીજો , માત તાતની આજ્ઞા લીજે... મોરા જાયા. ઝઝા -ઝટપટ આજ્ઞા દીજે, મુજ મનનું ઇચ્છીત કીજે...... મોરી માતા. ટકા - ટૂટે મારી આશ, સુત વધુ જોવાની આશ........... મોરા જાયા. ઠઠ્ઠા - ઠાઠથી દીક્ષા લેશું, તુમ કુલને ઉજવળ કરશું........... મારી માતા . ડડા-ડગમગ મન નવિ કિજે, અમ મનનું ઇચ્છીત કીજે...... મોરા જાયા..... ઢદા-ઢીલ જરી નવિ કરશું, સંયમને મનમાં ધરશું........... મોરી માતા..... તત્તા- તુમ વિણ અમ કોણ હોય, દીઠો સંસાર જોયા.......... મોરા જાયા... થથ્થા - થારો મારો કરતાં, દુઃખે સંસારે ફરતાં,.............. મોરી માતા.... દદા-દમવી પડશે કરણો, તેથી સુખે કન્યા પરણો,.......... મોરા જાયા.. ધબ્બા - ધરશું સંયમ રંગે, દમશું કરણો ને રંગે... મોરી માતા નન્ના - નિર્મમત્વ ત્યાં રહેવું, તે કિમ કરી જાયે સહેવું,..... મોરા જાયા..... પપ્પા - પરથી નવિ રાચું, ત્યાં નિર્મમત્વ હોય સાચું,........ મોરી માતા..... ફકફ- ફરક ફરક મન ફરકે, જેથી સંયમ દિલ બહેકે,...... મોરા જાયા ...... બબ્બા-બહું બોલે શું થાય, મુજ મનને સંયમ ભાય,........ મારી માતા . ભલ્મા- ભરમાયો તું આજ, જેથી મૂકી મોટાની લાજ,..... મોરા જાયા. મમ્મા - મત બોલો એવી વાણ, મોરા ગુરૂજી ચતુર સુજાણ,.. મોરી માતા. વધ્યા - યમ નિયમને આભારી, તે કેમ કીધા જાય ભારી.... મોરા જાયા... રર-રીશ જરી નવિ કરશું, યમ નિયમમાં સ્થિર રહેશું,..... મોરી માતા...... લલ્લા - લોચ કરાવવો પડશે, ત્યારે મનડું પાછું પડશે,...... મોરા જાયા . વલ્વા - વાર જરી નવિ કરશું, યમ નિયમમાં સ્થિર રહેશું,... મોરી માતા..... શશા- અમદમ છે આભારી, તે કેમ કરી રાખશો ધારી,..... મોરા જાયા......
( ૨ ૬ ૨)
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
પષ્યા - પટખંડ ઋદ્ધિ આવે, તે મુજ મનને નવિ ભાવે,...... મારી માતા..... સસ્સા - સમજી કરજો કામ, શક્તિ શું ભરજો હામ,........ મોરા જાયા...... હા - હર્ષ ઘણો મુજ આજ, સંયમ લેવાને કાજ,......... મોરી માતા...... ક્ષક્ષા - ક્ષમાને મનમાં ધરજો, તમે કેવલ કમલા વરજો,.... મોરા જાયા...... ત્રસ્ત્રા -2લોક્યને સુખ દેજો, અમ કુલને ઉજજવળ કરશો,.. મોરી માતા જ્ઞજ્ઞા - જ્ઞાનદીપકને ધરજો, મને મોક્ષના સુખ દેજો, .
મોરા જાયા સંયમ સુખે થી પાળજો. ૦૪. શ્રી વયરમુનિની સઝાય
(રાગ - સેવો ભવિયા...) સાંભળજો તમે અદ્ભુત વાતો, વયર કુંવર મુનિવરની રે; ખટ મહિનાના ગુરૂ ઝોળીમાં, આવે કેલિ કરતાં રે. ત્રણ વરસના સાધવી મુખથી, અંગ અગ્યાર ભણંતાં રે. સાં. // ૧ / રાજસભામાં નહિ ક્ષોભાણા, માતા સુખડલી દેખી રે; ગુરૂએ દીધાં ઓઘો મુહપત્તિ, લીધા સર્વ ઉવેખી રે. સાં. | ૨ || ગુરૂસંઘાતે વિહાર કરે મુનિ, પાળે શુદ્ધ આચાર રે; બાળપણાથી મહા ઉપયોગી, સંવેગી શિરદાર રે. સાં. || ૩ | કોળાપાક ને ઘેબર ભિક્ષા, દોય ઠામે નવિ લીધી રે; ગગનગામિની વૈક્રિય લબ્ધિ, દેવે જેહને દીધી રે. સાં. | ૪ | દશ પૂરવ ભણિયા તે મુનિવર, ભદ્રગુપ્ત ગુરૂ પાસે રે; ક્ષીરસ્ત્રવ પ્રમુખ જે લબ્ધિ, પરગટ જાસ પ્રકાશે રે. સાં. / ૫ // કોડિ સોનૈયા ધનને સંચ, કન્યા રૂક્મિણી નામે રે; શેઠ ધનાવો દિયે પણ ન લિયે, વધતે શુભ પરિણામે રે. સાં. / ૬ | દેઈ ઉપદેશ ને રૂક્ષ્મણી નારી, તારી દીક્ષા આપી રે; યુગપ્રધાન જે વિચરે જગમાં, સૂરજ તેજ પ્રતાપી રે. સાં. // ૭ II
( ૨ ૬ ૩ -
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમક્તિ શીયળ તુંબ ધરી કરમાં, મોહ સાયર કર્યો છોટો રે તે કેમ બુડે નારી નદીમાં, એ તો મુનિવર મોટો રે. સાં. // ૮ || જેણે દુર્મિક્ષ સંઘ લઈને, મુક્યો નગર સુકાળ રે શાસન શોભાં ઉન્નતિ કારણ, પુષ્પપદ્મ વિશાળ રે. સાં. / ૯ // બૌદ્ધ રાયને પણ પ્રતિબોધ્યો, કીધો શાસન રાગી રે; શાસન શોભા વિજય પતાકા, અંબર જઈને લાગી રે. સાં. // ૧૦ | વિસર્યો સુંઠનો ગાંઠીયો કાને, આવશ્યક વેળા જાણ્યો રે; વિસરે નહિ પણ એ વિસરિયો, આયુ અલ્પ પિછાણી રે. સાં. / ૧૧ || લાખ સોનાઈયે હાંડી ચડે જિહાં, બીજે દિન સુકાળ રે; એમ સંભળાવી વયરસેનને, જાણી અણસણ કાળ રે. સાં. / ૧૨ // રથાવર્ત ગિરિ જઈ અણસણ કિધું, સોહમ હરિ તિહાં આવે રે; પ્રદક્ષિણા પર્વતને દઈને, મુનિવર વંદે ભાવે રે. સાં. ૧૩ || ધન્ય સિંહગિરિ સૂરી ઉત્તમ, જેહના એ પટ્ટધારી રે; , પઘવજય કહે ગુરૂ પદપકંજ, નિત્ય નમીયે નરનારી રે. સાં. / ૧૪ |
૫. શ્રી ઉગ્ર વ્રતધારીઓની સઝાય
(રાગ - તુપ્રભુ મારો, - યશોમતિ મૈયા સે જુઓ રે જુઓ રે જૈનો કેવા વ્રત ધારી; કેવા વ્રત ધારી આગે થયા નરનારી. થયા નરનારી તેને વંદના હમારી, જુઓ... (આંકણી) જુઓ જુઓ જંબુસ્વામી, બાળવયે બોધ પામી; તજી ભોગ રિદ્ધિ જેણે, તજી આઠ નારી; તજી આઠ નારી તેને, વંદના હમારી. જુઓ... ૧
( ૨૬૪
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
ગજસુકુમાલ મુનિ, ધગે શિર પર ધુણી; અડગ રહ્યા તે ધ્યાને, ડગ્યા ન લગારી; ડગ્યા ન લગારી તેને, વંદના હમારી. જુઓ... ૨ કોશ્યાના મંદિર મધ્યે, રહ્યા મુનિ સ્યુલિભદ્ર; વેશ્યા સંગ વાસો તોયે, થયા ન વિકારી, થયા ન વિકારી તેને, વંદના હમારી. જુઓ... ૩ સતી તે રાજુલ નારી, જગમાં ન જોડી એની; પતિવ્રતા માટે કન્યા, રહી તે કુંવારી; રહી તે કુંવારી તેને વંદના હમારી. જુઓ.. ૪ જનક સુતા તે સીતા, બાર વર્ષ વનમાં વિત્યાં ; ઘણું કઇ વેક્યું તોયે, ડગ્યા ન લગારી; ડગ્યા ન લગારી તેને, વંદના હમારી. જુઓ... ૫ સતી કલાવતી નામે, થયા શંખપુર ગામે; કર નિજ કાપ્યા તો એ, રહ્યાં ટેક ધારી, રહ્યાં ટેક ધારી તેને, વંદના હમારી. જુઓ... ૬ ધન્ય ધન્ય નરનારી, એવા દૃઢ ટેક ધારી; જીવીત સુધાર્યું જેણે, પામ્યા ભવ પારી; પામ્યા ભવ પારી તેને, વંદના હમારી. જુઓ... ૭ એવું જાણી સુજ્ઞજનો, એવા ઉત્તમ આપ બનો વીરવિજય ધર્મ પ્રેમ, દિયે ગતિ સારી દિયે ગતિ સારી તેને, વંદના હમારી. જુઓ... ૮
કી.
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬. આધુનિક જમાનાને લગતી સક્ઝાય એક માસ પછી માસ જાય, ત્યારે માતાનો હરખ ન માય; કુંવર ઉદરે રહ્યા નવ માસ, ત્યારે માતાની પહોચી છે આશ. // ૧ || કુવંર ઉંધા મસ્તકે પોષ્યા, ત્યારે માતાના રૂધીર ચૂછ્યાં; પુત્ર જન્મવેળાએ માતાનું મરણ, માતા તારે શીકોતર શરણ. // ૨ // એમ શીતળ ગર્ભની વાત, ત્યારે ભીનામાં પોઢતાં માત; તારા ગોત્રજ ઘેલા થાય, પુત્ર જગ્યાનો હરખ ન માય. | ૩ || પુત્ર શરીરની વેદના દમતી, ત્યારે માતા છતે લખું જમતી; પુત્ર શરીરની વેદના જાણી, ત્યારે માત પીએ મગપાણી. || ૪ || જયારે પુત્રનું મુખડું જોયુ, ત્યારે હરખે મળ-મૂત્ર ધોયું; જયારે પુત્ર હતા રે નાના, ત્યારે માતાને ચઢતા પાના. || ૫ // પુત્ર થયા રે જોબન ભર રાતા, ત્યારે માતાના અવગુણ ગાતા; સ્વામિ પુત્ર પરણાવો તો રૂડું, વહુ વર વિના સંસારમાં સુનૂ . | ૬ | ત્યારે વાલમ હસી હસી બોલે, તારી અક્કલ બાળક તોલે; પિતા પુત્રને પરણાવે, કુંવર વહુ લઈને ઘેર આવે. | ૭ // સાસુને પગ ચાંપ્યાની ઘણી હેવા, વહુ આવે તો ઘણી કરે સેવા; વહુને સાસુનું બોલ્યું ન સહેવાય, આવો અન્યાય તો કેમ વેઠાય. If ૮ II અમે સાસુથી જુદા રહિશું, નહિ તર અમારે મયિર જઇશું; જયારે દીકરાને આવી છે મૂછો, ત્યારે મા-બાપને શીદ પૂછો. // ૯ //
જ્યારે દીકરાને આવી દાઢી, ત્યારે મા-બાપને ભૂકો કાઢી; માતા ખભે તે નાંખો ગરણું, તમે ઘેર ઘેર માંગોને દરણું. || ૧૦ || માતા ઘર વચ્ચે મૂકો દીવો, તમે કાતી પીતીને ઘણું જીવો; માતા ખભે તે નાંખો રાસ, તમે ઘેર ઘેર માંગોને છાશ. // ૧૧ //.
( ૨૬ ૬
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
અમે ભાગ વેંચીને જુદા રહ્યા, પછી મા-બાપના સામે થયા; પુત્ર આવું નહોતું જાણ્ય, નહીતર ગાંઠે રાખત નાણું. / ૧૨ // એમ સંસારમાં નહીં સાર, તમે સાંભળજો નર-નાર; સુમતિવિજય કહે સુણજો , જેવું વાવો તેવું લણજો . || ૧૩ ||
. શ્રી જંબૂવામીનો વરઘોડો
(રાગ - મહેદી રંગ લાગ્યો.) સંયમ લેવા સંચર્યા રે, સાથે સૌ પરિવાર રે,....
સંયમ રંગ લાગ્યો... (આંકણી) આઠે કન્યા સાંભળી રે, માત પિતા પરિવાર રે. || ૧ || પૂજા શ્રી જિનરાજ ની રે, વિરચે સત્તર પ્રકાર રે. ૨ | સૂરિયાભ સૂરિ પ્રતિ પરે, નાટક વિવિધ પ્રકાર રે. | ૩ || મુખમાલા નીલ કમલ શું રે, છાયા રથ ચક ડોલ રે. | ૪ | ચુઆ ચંદન છાંટણા રે, કેસરીયા રંગ રોલ રે. ૫ // ખુપ સજ્યો જંબુ શીરે રે, મોતી ઝાકઝમાલ રે. | ૬ || | સોના વહેલ તીહો પાલખી રે, ધર્મવણા ઉજમાલ રે. . ૭ || માતા જગત શણગારીયું રે, સ્વર્ગ પુરી અનુસાર રે. | ૮ || - સુરનર જો વા આવીયા રે, દીક્ષાનો અધિકાર રે. | ૯ || પાંચસે કુંવર શણગારીયા રે, પ્રભવનો પરિવાર રે. / ૧૦ || જિન ધર્મ પ્રભાવથી રે, ચોર થયો શાહુકાર રે. ૧૧ || સાબેલા સહુ સજ્જ કર્યા રે, આવ્યો કોણીક રાય રે. / ૧૨ પડહ વજાવે નગરમાં રે, ભવિ મન હર્ષ ન માય રે. || ૧૩ ગંભીરવાજા ધન પરે રે, વાજીત્રા નવ છંદ રે. || ૧૪ || જે જે શબ્દ મુખથી કહે રે, સહેજે માનવ ગ્રંથ રે. જે ૧૫ /
(
૨ ૬ ૭
-
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચામર છત્ર બિરાજતાં રે, ચાલે જંબૂકુમાર રે. || ૧૬ / નારી અપ્સરા કિરારી રે, ગાવે મધુરા ગીત રે. / ૧૭ |. જિન શાસન શોભાવીશું રે, ધન ધન તુજ સુવિનિત રે. / ૧૮ / કર્મ બલે કેવલ લહાં રે, દેવત કોઈ આશિષ રે. | ૧૦ || વડ વખત વ્યવહારીયો રે, આવી નમાવે શિષ રે. || ૨૦ || લુણ ઉતારે બેનડી રે, આવે રાજદ્વાર રે. | ૨૧ // વધાવે મુક્તા ફલે રે, રાણી સોહાગણ નાર રે. || ૨૨ // જંબૂ ને જોવા ભણી રે, સોભાગી સસ્નેહ રે. || ૨૩ || નવબારી નગરી હતી રે, સાંકડી થઈ તસ તેહ રે. || ૨૪ / થાવચ્ચા સુતની પરે રે, જેની પરે મેઘકુમાર રે. || ૨૫ II તેની પરે ઓચ્છવો જાણજો રે, જ્ઞાતા સૂત્ર મોઝાર રે. . ૨૬ | એમ અંતરાય કરત થકાં રે, પરિવરીયા પરીવાર રે. || ૨૭ || ગુણશીલ ચૈત્ય આવીયા રે, જિહાં સોહમ અણગાર રે. . ૨૮ / રથ તરંગ ગજ ઘોડો રે, સવિ ઉભા સરદાર રે. . ર૯ છે. નય વિજય કહે તેહની રે, જગમાં ધન અવતાર રે. | ૩૦ ||
૦૮. પડિક્કમણાની સાચ
(રાગ - જગજીવન જગવાલ....) કર પડિક્કમણું ભાવશું, દોય ઘડી શુભ ધ્યાન લાલ રે પરભવ જાતા જીવને, સંબલ સાચું જાણ લાલ રે / ૧ / શ્રીમુખ વીર ઇમ ઉચ્ચરે, શ્રેણિકરાય પ્રતે જાણ લાલ રે. લાખ ખાંડી સોના તણી, દીયે દિન પ્રત્યે દાન લાલ રે | ૨ | લાખ વર્ષ લગે તે વળી, એમ દીયે દ્રવ્ય અપાર લાલ રે. એક સામાયિકને તોલે, નાવે તેહ લગાર લાલ રે. || ૩ ||
( ૨૬ ૮ )
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
સામાયિક ચઉવિસત્થો ભલુ, વંદન દોય દોય વાર લાલ રે. વ્રત સંભારો રે આપણો, તે ભવ કર્મ નિવાર લાલ રે. . ૪ / કર કાઉસગ્ગ શુભ ધ્યાનથી, પચ્ચકખાણ સુધી વિચાર લાલ રે. દોય સક્ઝાયે તે વળી, ટાળો ટાળો અતિચાર લાલ રે. / ૫ | શ્રી સામાયિક પ્રસાદથી, લહીએ અમર વિમાન લાલ રે ધર્મ સિંહ મુનિ એમ ભણે, એ છે મુક્તિ નિદાન લાલ રે. . ૬ |
૦૯. પડિકમણાનાં ફળની સઝાય
(રાગ ભુલ્યો મન ભમરા...) ગીયમ પૂછે શ્રી મહાવીરને રે, ભાખો ભાખો પ્રભુજી સંબંધ રે. પ્રતિક્રમણથી શું ફળ પામીએ રે, શું શું થાયે પ્રાણીને બંધ રે / ૧ // સાંભળો ગોયમ કે કયું પુન્યથી રે, કરણી કરતાં પુન્યનો બંધ રે; પુણ્યથી બીજો અધિકો નહિ રે, જેથી થાયે સુખ સંબંધ રે. | ૨ || ઇચ્છા પડિક્કમણું કરી પામીએ રે, પ્રાણી પુન્યનો બંધ રે; પુન્યની કરણી જે ઉવેખશે રે, પરભવે થાશે અંધો અંધ રે, ૩ | પાંચ હજાર ને ઉપર પાંચશે રે, દ્રવ્ય ખરચી લખાવે જેહ રે, જીવાભિગમ,ભગવાઈ પન્નવણા રે, મુકે ભંડાર પૂન્યની રેહ રે. . ૪ || પાંચ હજાર ને ઉપર પાંચશે રે, ગાયો ગર્ભવતી જેહ રે; તેહને અભયદાન દેતાં થકાં રે, મુહપતિ આપ્યાનું પુન્ય એહ રે. . પ . દસ હજાર ગોકુલ ગાયો તણી રે, એકેકો દસ હજાર પ્રમાણ રે; તેહને અભયદાન દેતાં થકાં રે, ઉપજે પ્રાણીને નિર્વાણ રે. || ૬ || તેથી અધિક ઉત્તમ ફળ પામીએ રે, પરને ઉપદેશ દીધાનું જાણ રે; ઉપદેશ થકી સંસારી તરે રે, ઉપદેશે પામે પરિમલ નાણ રે. | ૭ |
( ૨૬૯ );
-
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જિનમંદિર અભિનવર્શોભતાં રે, શિખરનું ખરચ કરાવે રે, એકેકો મંડપ બાવન ચૈત્યનો રે, ચરવલો આપ્યાનું પુન્ય એહ રે. // ૮ II માસખમણની તપસ્યા કરે છે, અથવા પંજર કરાવે જેહ રે; એહવા કોડ પંજર કરતા થકાં રે, કાંબલિયું આપ્યાનું ફળ એહ રે. // ૯ / સહસ અઠયાસી દાનશાલા તણો રે, ઉપજે પ્રાણીને પુન્યનો બંધ રે. સ્વામી સંઘાતે ગુરૂ સ્થાનકે રે, પ્રવેશ થાએ પુણ્યનો બંધ રે. . ૧૦ || શ્રી જિનપ્રતિમા સોવનમય કરે રે, સહસ અક્યાસી પ્રમાણ રે. એકેકી પ્રતિમા પાંચસે ધનુષ્યની રે, ઈરિયાવહી પડિક્કમતાં ફલ જાણ રે. I ૧૧al આવશ્યક પંજર જુગતે ગ્રંથમાંરે, ભાખ્યો એ પડિક્કમણાનો સંબંધ રે; જીવા ભગવઈ આવશ્યક જોઈને રે, સ્વમુખ ભાખે વીર જિણંદ રે..// ૧૨ // વાચક જસ કહે શ્રદ્ધા ધરો રે, પાલે શુદ્ધ પડિક્કમણાંનો વ્યવહાર રે; અનુત્તર સમ સુખ પામે મોટકું રે, પામશે ભવિજન ભવજલ પાર રે.. ૧૩/l
૮૦. ઈરિયાવહીયાની સઝાય નારી મેં દીઠી એક આવતી રે, જાતી ન દીઠી કોય રે, જે નર તેહને આદરે રે, તેહની સગતિ હોય રે. || ૧ || એકસો નવ્વાણું રૂડાં બેટડાં રે, મોટા તે ચોવીસ ઈશ રે, નાનડીયા તમે સાંભળો રે, શત પંચાતરે ઈશ રે. || ૨ | જૈન તણે મુખે રહે રે, પગ બત્રીસ કહેવાય રે, ધર્મી નર પાસે વસે રે, પાપી સંગ ન જાય રે. || ૩ || આઠ સંપદાએ પરવરી રે, નારી છે દેવ સ્વરૂપ રે, મુગતિરમણી ઘણાં મેળવ્યા રે, વડાં વડેરા ભૂપ રે. || ૪ || ગૌતમસ્વામીએ પૂછયું રે, ઉપદેશ્ય શ્રી વર્ધમાન રે, અઇ ખત્તા ઋષિ પામીયા રે, ક્ષણમાં કેવલજ્ઞાન રે. || ૫ ||
૨૭૦
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
અઢાર લાખ જુદા બેટડાં રે, ઉપર ચોવીસ હજાર રે, એકશો ને વીશ મૂકીએ રે, પામીયે સ્વર્ગ દુવાર રે. || ૬ || છ અક્ષર સુંદર છે એહનાં રે, શોધી લેજો નામ રે, મનમાં ધારીને આદરો રે, આતમને હિતકાર રે. || ૭ | સાધુ શ્રાવક સહુ આદરે રે, આદરે અરિહંત દેવ રે, મેઘવિજય ગણિ શિષ્ય કહે રે, એહની કરો ઘણી સેવ રે. || ૮ ||
૮૧. વાર્થી જગતની સઝાય
(રાગ -પપ્રભુ પ્રાણ સે પ્યારા) જગત હૈ સ્વાર્થ કાસાથી, સમજલે કૌન હૈ અપના; યે કાયા કાચકા કુંભા, નાહક તું દેખ કે ફૂલતાં; પલક મેં ફૂટ જાયેગા, પતા ક્યું ડાલસે ગિરતા. જગત...૧ મનુષ્યની ઐસી જિંદગાની, અભી તું ચેત અભિમાની; જીવન કા ક્યા ભરોસા હૈ, કરી લે ધર્મ કિી કરણી. જગત...૨ ખજાના માલ ને મંદિર, ક્યું તું કહેતા મેરા મેરા; ઇહાં સબ છોડ જાના હૈ, ન આવે સાથ કુછ તેરા. જગત...૩ કુટુંબ પરિવાર સુત દારા, સુપન સમ દેખ જગ સારા; નીકલ જબ હંસ જાવેગા, ઉસી દિન હૈ સભી ન્યારા. જગત...૪ તરે સંસાર સાગર કો, જપે જો નામ જિનવર કો; કહે ખાંતિ વહી પ્રાણી, હટાવે કર્મ જંજીર કો. જગત...૫
૮૨. સત્સંગની સઝાય સત્સંગનો રસ ચાખ, પ્રાણી તું તો, સતસંગનો રસ ચાખ; પ્રથમ લાગે છે તીખો ને કડવો, પછી આંબા કેરી સાખ પ્રાણી તું તો, સતસંગનો રસ ચાખ. પ્રા... ૧
( ૨૭)
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
મેડીને મંદિર માલ-બર્જાના, પડ્યા રહેશે દરબાર. પ્રા... ૨ આરે કાયાનો ગર્વ ન કરશો, અંતે થવાની છે રાખ. પ્રા... ૩ જુગતી જોઈને રાચમાં જરીએ, ખોટો બધો છે આ ખેલ. પ્રા... ૪ ચારે ગતિમાં જીવ તું ભમીયો, પંચમી ગતિ સંભાળ. પ્રા... ૫ તન ધન જોબન એ નહિ તારાં, અંતે માટીમાં મળનાર. પ્રા... ૬ મારું મારું કરી દાન ન દીધું, સાથે આવે ન તલભાર. પ્રા... ૭ રાય પ્રદેશી રાજ્યમાં ખેંચ્યો, ગુરુ સંગત જુઓ સાર. પ્રા... ૮ ગુર ઉપદેશથી રાય પ્રદેશ પામશે મોક્ષ દ્વાર. પ્રા... ૯ શ્રેણિક રાજા સમકિત પામ્યા, ગુરૂ અનાથી મુનિરાય. પ્રા...૧૦ દાસનો દાસ તું તો જીવ અભાગીયો, “જ્ઞાનવિમલ ધરો ધ્યાન. પ્રા...૧૧
૮૩. માનમાં માનમાં
(રાગ - વંદના વંદના) માનમાં માનમાં માનમાં રે, જીવ મારું કરીને માનમાં, અંતકાળે તો સર્વે મુકીને, ઠરવું છે જઈ શમશાનમાં રે. / ૧ // વૈભવ વિલાસી પાપ કરો છો, મરી તિર્યંચ થાશો રાનમાં રે રાગના રંગમાં ભૂલા ભમો છો, પડશો ચોરાશીની ખાણમાં રે / ૨ // વૃધ્ધાવસ્થા આવશે ત્યારે, ધાકો પડશે તારા કાનમાં રે. | જગતમાં તારું કોઈ નથી રે, રાખજો મન ભગવાનમાં રે / ૩ // કોકદિન જાનમાં, તો કોક દિન કાણમાં, મિથ્યા ફરે અભિમાનમાં રે એક દિન સુખમાં તો, એક દિન દુઃખમાં, સઘળા તે દિન સરખા જાણમાં રે. . ૪ | | સુત વિત્ત દારા પુત્રીને ભૂલ્યો, અંતે તે તારા જાનમાં રે આયુ અસ્થિરને ધન ચપળ છે, ફોગટ મોહ્યો તેના તાનમાં રે. || ૫ | છેલ બટુક થઈ શાને ફરો છો, અધિક ગુમાન માન તાનમાં રે મુનિ કેવળ કહે સુનો સજ્જન સહુ, ચિત્ત રાખજો પ્રભુ ધ્યાનમાં રે. . ૬ II
= ૨૭૨ )
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૪. મનાજી તું તો
(રાગ-આશાવરી) મનાજી તું તો, જિનચરણે ચિત લાય, તેરો અવસર વિત્યો જાય ઉદર ભરણ કે કારણે રે, ગૌઆ વનમેં જાય ચારો ચરે ચિંહું દિશી ફરે રે વાંકું, ચિતડું વાછરીયા માંય. / ૧ // ચાર પાચ સાહેલી મળીને, હીલમીલ પાની જાય તાલી દે ખડખડ હસે રે વાંકું, ચિતડું ગાગરીયા માંય / // નટુઓ નાચે ચોકમાં રે લખ આવે લખ જાય વાંસ ચડીને નાટક કરે રે વાંકું, ચિતડું દોરડીયા માંય. / ૩ // સોની સોનાના ઘાટ ઘડે રે, વળી ઘડે રૂપાના ઘાટ ઘાટ ઘડે મન રિઝુવે રે વાંકું, ચિતડું સોનૈયા માંય. || ૪ || જુગટીયા મન જુગટું રે, કામીને મન કામ આનંદઘન એમ વિનવે રે, ઐસો ધર પ્રભુ કો ધ્યાન. || ૫ //
૮૫. સ્વાર્થી સંસારની સઝાય
(રાગઃ આશાવરી) સમજ નર સ્વાર્થીઓ સંસાર, ચેતજો સહુ નર નાર...... ધોરી કાંધે ધરી છે ધુસરી, વહે છે જ્યાં સુધી ભાર નિજ ગરજે તેની સાર કરે છે, પછી નીરે નહીં ચાર. / ૧ // કમાય ત્યાં લગી કહે છે પિતા, પુત્રાદિક પરિવાર. ડોસો કહી દરકાર કરે નહીં, વૃદ્ધ બને જે વાર. | ૨ || ધન દેખી સહુ સાર કરે છે, લોક કરે છે જુહાર ગરજે બાપા કહે ગર્દભને, અંતે ડફણાનો માર. || ૩ |. મોટા મોટા મહેલ બનાવી, કરે છે બાગમાં બહાર માલમત્તા ધનદોલત માંથી, લેશ ન આવે લ્હાર. | ૪ |
= ૨૭૩, -
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
સગાસંબંધી સાથે ન આવે, ધન દોલત ખાનાર પુણ્ય પાપને પલ્લે બાંધી, આવ્યો તેવો જનાર. / ૫ // શ્રદ્ધા સહિત જિન ધર્મને પાળે, નિજ, શક્તિ અનુસાર નિત્ય નેહથી સ્તવજે શ્રી જિન, આનંદ લક્ષ્મી દાતાર. ૬ | સંસાર માયા ખોટી જાણી, કરો આતમ ઉદ્ધાર - માન વિજય કહે કરી લેજો, સફળ મનુષ્ય અવતાર. | ૭ |
૮૬. આપ સ્વભાવની સઝાયા આપ સ્વભાવ મેં રે, અવધૂ સદા મગન મેં રહનાં; જગત જીવ હૈ કર્માધીના, અચરિજ કછુઆ ન લીના. આપ. // ૧ //. તું નહીં કેરા, કોઈ નહીં તેરા, ક્યા કરે મેરા મેરા? તેરા હૈ સો તેરી પાસે, અવર સબહિ અનેરા. આપ. / ૨ // વધુ વિનાશી તું અવિનાશી, અબ હૈ ઇનકા વિલાસી; વધુ સંગ જબ દૂર નિકાસી, તબ તુમ શિવ કા વાસી. આપ. / ૩ / રાગ ને રીસા દોય ખવીસા, એ તુમ દુઃખ કા દીસા; જબ તુમ ઉનકો દૂર કરીસા, તબ તુમ જગ કા ઇસા. આપ. / ૪ / પર કી આશ સદા નિરાશા, એ હૈ જગ જન પાસા; તે કાટન કો કરો અભ્યાસા, લાહો સદા સુખવાસા. આપ. || ૫ // કબીક કાજી કબરીક પાજી, કબીક હુવા અપભ્રાજી; કબીક જગમેં કીર્તિ ગાજી, સબ પુદ્ગલ કી બાજી. આપ. | || શુદ્ધ ઉપયોગ ને સમતા ધારી, જ્ઞાન ધ્યાન મનોહારી; કર્મ કલંકકું દૂર નિવારી, જીવ વરે શિવનારી. આપ. / ૭ //
૨૭૪
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૦. શ્રાવકપણાના મહિમાની સજ્ઝાય
(રાગ - જયદેવ જયદેવ...)
ચેત ચેત ચેત પ્રાણી, શ્રાવક કુળ તું પાયો; ચિંતામણી સે દુર્લભ એસો, મનુષ્ય જન્મ પાયો. ચેત. ॥ ૧ ॥ માયામેં મગન થઈ, સારો જન્મ ખોયો; સુગુરૂ વચન નિર્મળ નીરે, પાપ મેલ ન ધોયો. ચેત. | ૨ || છિન છિન છિન ઘટત આયુ, જ્યં જળ અંજલિમાંહી; યૌવન ધન માલ મુલક, સ્થિર ન રહેશે ક્યાંઈ. ચેત. ।। ૩ । ૫૨ ૨મણી કે પ્રસંગ મેં, રાત દિવસ રાચ્યો; અજ્ઞાની જીવ જાણે નહિ, શીયળ રત્ન સાચો. ચેત. | ૪ ||
અબ તો દેવ ગુરૂ ધર્મ, ભાવ ભક્તિ કીજે; ઉદય રત્ન કહે તીન રત્ન, યત્ન કરી લીજે. ચેત. ॥ ૫ ॥ ૮૮. નરકના દુઃખોનું વર્ણન
હે સુણ ગોયમજી ! વીર પયંપે, નરક તણા દુઃખ વારતા પરનારી સંગત જે કરતા,વળી પાપ થકી પણ નહીં ડરતા જમરાયની શંકા નવિ ધરતા. ॥ ૧ ||
હે શ્રોતાજનો ! નરકનાં દુઃખ સાંભલતા હૈયા થરથરે હે ગુણવંતા ! વીરવાણી સાંભળીને ધર્મ ખજાનો ભરો. લોહની પુતળીને તપાવે છે, અતિ અગ્નિમય બનાવે છે.
તસ આલિંગન દેવરાવે છે. ॥ ૨ ॥
પાંચસો જોજન ઉછાળે છે,પછી પટકી ભોંય પછાડે છે.
પછી તેહના દેહને બાળે છે. ॥ ૩ II
૨૭૫.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
થાન થઈને ફરી ફરી કરડે છે, ઝીલી પરમાધામી મરડે છે,
વળી તેહની પાછળ દોડે છે. કાા. મૃગની જેમ પાસમાં પકડે છે. કરવતે કરી તેહને ફોડે છે,
વળી પકડી પકડી ભમાવે છે. ૫ વળી તેહને શૂળીએ ચડાવે છે, કાન નાક પણ તેહના કાપે છે,
વળી ભરસાડમાં તેહને બાળે છે. તે ૬ || વળી ખાલ ઉતારી જલાવે છે, તાતા તેલમાં પણ ઘાલે છે,
વિરુઆ વિપાકો તેહને દેખાડે છે. તે ૭. વળી માંસ કાપીને ખવડાવે છે, એમ નરકના દુઃખ, ઘણા પાવે છે, અતિ ત્રાસમાં દિવસ ગુમાવે છે. | ૮ ||. વળી શરીરમાં ખાર મિલાવે છે, એમ પરમાધામી દુઃખ દેખાડે છે,
શુભવીરની વાણીથી શીતળ થાવે છે. / ૯ // ૮૯. જગતની રચના
(રાગ ભૈરવી) જુઓ! આ જગત તણી રચના! સુઘડ નારી ઘરને શોભાવે, રાખે સાર સંભાળ કુવડ નારી ઘર ઘર ભટકે, સતીનો નહી આચાર || ૧ છે. એક પુત્ર નિજ કુળ દીપાવે, કરે ધર્મના કામ અન્ય પુત્ર નિજ કુળ કલંકીત, પામે અપજસ નામ // ૨ //. નિતી તણું ધન પેદા કરેલું, શુભ રસ્તે વપરાય પોપીઓનું ધન પાપમાં જાવે, મરીને દુર્ગતિ જાય // ૩ / તન ધન નારી કુટુંબ કબીલા, મારું માની હરખાય વિણસી જતા વાર ન લાગે, પછી ઘણો પસ્તાય | ૪ ||
( ૨૭૬ )
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
કામ વ્હાલું કાયા નહી વ્હાલી, દિલમાં રાખો વિચાર માનવિજય કહે આત્મ સાધી, દૂર કરો સંસાર. || ૫ //
૯૦. મિત્રો ચેતજો રે
(રાગ - સાહિબ સાંભલો રે) મિત્રો ચેતજો રે, આ તો નરભવ છે બહુ નાનો સુખ તણા જ્યાં સાંસાં છે ત્યાં, દુ:ખનો છેક જમાનો. || ૧ . કોઈ કહે પૈસામાં સુખ છે, પૈસો સુખનો ભેરુ પૈસો પૈસો પૈસો રટતા, ઉડી ગયો પંખેરુ. || ૨ | પુણ્ય સંયોગે પૈસો મળીયો, ન મળી સુંદર નારી , નારી વિના ધનવંત છતાં પણ, ભટકે જેમ ભિખારી. | ૩ ||. કોઈ તણી દારા ગઈ સ્વર્ગે, કોઈ રહ્યા વળી વાંઢા ધર્મ ધ્યાનથી ધન મેળીયા, પણ ન રહ્યા શરીરે સાજા. || ૪ | પૈસો નારી ઉભય મળ્યાં પણ, ન થયો સત એક નરનારી દોય જણ રડે છે, મૂકી છે કે વિવેક. || ૫ || પૈસો નારી પુત્ર થયાને, મા બાપ કહેવાતા પુત્ર તણા સગપણ નહી થાતા, રાતદિવસ દુભાતા. || ૬ || દિકરા કેરા લગ્ન થાતા, પોંખીને લ્હાવો લીધો વીશ વરસનો જવાન દીકરો, કાળે કોળીયો કીધો. | ૭ ||. કોઈક દિકરો મોટો થયો ને, લાવ્યો નવલી નારી વર્ષ એક વીત્યું નહીં ત્યાં તો, પુત્રની વધી બિમારી. | ૮ || પાચ સાત છોકરા થયા ને, માતા મનમાં હરખી. જોઈ લ્યો, વહુનું ઘર થાતા, બુટૂઢી દાસી સરખી. || ૯ ||
( ૨૭૭ )
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
--
-
--
-
--
--
-
-
--
-
મળીયા દિકરા ધર્ન પણ મળીયાં, ઘરમાં ક્લેશ અપાર લાવો ભાગ અમારા બાપા, કરશું જુદો વ્યાપાર. || ૧૦ |. કોઈ રોગીને કોઈ વિયોગી, કોઈ નિર્ધનતા પામી મળીયો દિકરો કોઈક કેરો, કોઈનો વળી સ્વામી || ૧૧ || કાંઈ કરજને કોઈ ગરજમાં, ગુલામી ખોટો કરતો. હમણાં ધન મળશે એ આશે, હાથ ઘસી ઘસી મરતો / ૧૨ // ગામ ગામ ઘર ઘર જોતા, સુખ છે નહીં કોઈ સ્થાને છતાં જગતનાં મૂર્ણ જીવડા, જગને સુખમય માને. / ૧૩ II ધર્મરત્નનો દીપ મળ્યો છે, મનુષ્ય જીવન સારો. જિન વચન સમજી આરાધો, જેમ મળે ભવપારો || ૧૪ || સિદ્ધિ વિજય ભક્તિથી મળ્યો, જિન વચને ચિત ધરતા સુંદર જિન વચનો આરાધતાં, ચરણ મહોદય વરતા. || ૧૫ /
૯૧. કોના રે સગપણ
(રાગ -ચાર દિવસના) કોના રે સગપણ કોની રે માયા, જીવ રહ્યો છે લોભાઈ રે; અસ્થિર સંસારમાં કોઈ નથી તાહરૂં, સાચી ધર્મ સગાઈ રે. / ૧ // શ્રેણીક રાયને પિંજરમાં પૂર્યો, કોણી કે રાજય લોભાઈ રે; પુત્રે પિતાને અતિ દુઃખ દીધું, ક્યાં ગઈ પુત્ર સગાઈ રે. . ૨ | ભરત-બાહુબલિ રાજ્યને માટે, માંડી મોટી લડાઈ રે; ચક્ર મુક્યું નિજ ભાઈની ઉપરે, ક્યાં ગઈ ભાઈ સગાઈ રે. / ૩ // મયણરેહા વશ મોહ્યો મણીરથ, માર્યો યુગબાહુ ભાઈ રે; વિષય-કષાયમાં મસ્ત બનીને, ક્યાં ગઈ ભાઈ સગાઈ રે. || ૪ ||
-
= ૨૭૮ )
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
બ્રાહ્મણી નિજ પુત્રને વેચે, ધનને અર્થે લોભાઈ રે; અમરકુમારને મારણ કાજે, ક્યાં ગઈ પુત્ર સગાઈ રે. |૫ | ગુરૂ ઉપદેશથી રાયપ્રદેશી, શુદ્ધ સમકિત પાઈ રે; સ્વારથ કાજે, સૂરિકાન્તા નારીએ, માર્યો પિયુ વિષ પાઈ રે. // ૬ || ચલણી માતા નિજ પુત્રને બાળે, લાખનું ઘર બનાઈ રે; વિષયમાં અતિલંપટ થઈને, ક્યાં ગઈ માત સગાઈ રે. || ૭ શેઠાણી નિજ શેઠને નાંખે, ઉંડા કુવાની માંહી રે; કર્મ તણી જો જો વિચિત્રતા, ક્યાં ગઈ પત્ની સગાઈ રે. | ૮ || નિજ અંગજના અંગ જ છેદ, જુવો રાહુ કેતુ કમાઈ રે; સહુ સહુને નિજ સ્વારથ વહાલો, કોણ ગુરૂ ને કોણ ચેલો રે. || ૯ || સુભમ પરશુરામ જ દોઈ, માંહે માંહે વેર બનાઈ રે; ક્રોધ કરીને નરકે પહોચ્યાં, કહાં રહી તાત સગાઈ રે. || ૧૦ | ચાણક્ય તો પર્વતની સાથે, કીધી મિત્ર ઠગાઈ રે; મરણ પામી તે મનમાં હરખ્યો, કહાં રહી મિત્ર સગાઈ રે. / ૧૧ || આપ સ્વાર્થ સહુને છે વ્હાલો, કોણ સજ્જન કોણ ભાઈ રે; જમ રાજાનું તેડું આવ્યું, રગમગ જોવે ભાઈ રે કો. || ૧૨ // કોની રે માતા કોના રે પિતા, કોના ભાઈ ભોજાઈ રે; મારૂં મારૂં સૌ કહે છે પ્રાણી, તારૂં ન કોઈ સહાઈ રે ! ૧૩ ! સજ્જન વર્ગ કોઈ સાથે ન આવે, આવે આપ કમાઈ રે; વિનયવિજય પંડિત એમ બોલે, જૈન ધર્મ સાચો ભાઈ રે. કો // ૧૪ ||
૯૨. આ તન છે રંગ પતંગી રે
(રાગ-આજનો ચાંદલીયો...) આ તન છે રંગ પતંગી રે, તેની શી ધરવી માયા ક્ષણમાં થાશે બે રંગી રે, જૈસી બાદલકી છાયા ...૧
૨૭૯)
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
જનમ્યા તે તો જરૂર જાશે, નથી અખંડ રહેવાના વૃદ્ધ જુવાનને નાના મોટા, સહુએ અવધે જવાના વિચારો મન એવું રે, કોણ અમર રહેવાના...૨
તારા દેખતાં તો કેઈ ગયા ચાલી, તારે જાવું એ વાટ શાને મન કરતો નથી અલ્યા, સદ્દ્ગતિ જવાનો ઉંચાટ અરે ગુમાની જીવડા ! જૂઠી છે મમતા માયા...૩ કાયા તારી દિસે જર્જરી, જેહવો કાચનો કૂપ વિણસી જાતાં વા૨ ન લાગે, જેમ એ રૂપ કુરૂપ એમાં તુ શું રાચે રે, છોડી દે મમતા માયા...૪ કાષ્ટ સમ બળશે તુજ કાયા, ઘાસ સમ બળ્યા કેશ એવું દુ:ખ નીરખે ભશાની, તો યે ન સમજયો લેશ કોડીની છે કાયા રે, તેની શી ધ૨વી માયા...પ
માટીનાં મંદિર ચણી ચણી, પાયો નાંખ્યો મજબૂત આયુ છે તો અસ્થિર તારું, તે ન વિચારે તું ભૂપ વીર કહે છે આ ભીંત કાચી, તિમ કાચી તુજ કાયા...૬
૯૩. આ સંસાર છે અસાર
(રાગ - ચે હૈ પાવન ભૂમી)
આ સંસાર છે અસાર, વ્યાધિ-વેદનાનો નહી પાર, એ જાણતો પણ આ જીવડો, ન કરે જિનધર્મ લગાર રે... આ સંસાર(૧)
ધર્મ આજે કરશું કાલે કરશું, પેલા પૈસા ભેગા કરશું, તને ખબર નથી ક્યારે મરશું ? તો પણ ફરે બની મસ્તાન રે...(૨)
તુ ક્યાંથી અહીં આવ્યો છે ? તારે પાછું ક્યાં જવું છે ? તારે ક્યાં સુધી અહી રહેવું છે ? તને ખબર નથી કોઈ વાત રે... .(3)
૨૮૦
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
જેની સાથે બેસી રમતો, વાતો કરતો ને જમતો, તેને લઈ ગયો છે યમ તો, પછી નિશ્ચિત કેમ તું સુતો રે...(૪) રોગ-જરા-મરણ ઘણા ભંડા, તારી પાછળ લાગ્યા ત્રણ ગુંડા તારા શરીરમાં પેસી ઉંડા, તને પીડે એ વારંવાર રે.... (૫) દેવેન્દ્ર, ચક્રવર્તિઓના, રાજાઓના ઉત્કૃષ્ટ ભોગો, પામ્યો તુ અનંતી વાર, નથી તૃપ્તિ તને કોઈ વાર રે.... (૬) દુર-દુરથી પંખીઓ આવે, એક ઝાડમાં રાત વિતાવે, પડે સવાર અને ઉડ જાવે, તિમ તારા સંબધો જણાય રે... (૭) તલમાત્રનું જે વિષય સુખ, તેનું પર્વત જેવું મોટુ દુઃખ, કોડો ભવો સુધીએ ન છોડે, તો શા માટે તે ભણી દોડે રે... (૮) હવે જાગ્યા ત્યાંથી સવાર, ધર્મામૃત પી વારંવાર, તજી વિષયો તણા વિકાર, હાર ચિંતામણી તું ન હાર રે... (૯)
૯૪. પુણ્ય સંયોગની સજ્જાય પુણ્ય સંયોગે પામીયોજી રે, નરભવ આરજ ક્ષેત્ર; શ્રાવકકુળ ચિંતામણિજી રે, ચેતી શકે તો ચેત રે. જીવડા ! આ સંસાર અસાર......... સાર માત્ર જિનધર્મ છે જી રે, આપણું ઘર સંભાળ રે.
જીવડા) ૧ માતાપિતા સુત બંધવા જી રે, દાસ-દાસી પરિવાર; સ્વાર્થ સાધે સહુ આપણો જી રે, સહુ મતલબના યાર રે.
જીવડા૨ સરોવર જળનો દેડકો જી રે, તાકે આપણો ભક્ષ; સાપ તાકે છે દેડકો જી રે, સહુને આપણો લક્ષ રે.
જીવડા૦ ૩ (૨૮૧ -
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
મયૂર તાકે છે. આપને જી રે, આખેડી તાકે છે મોર; મચ્છ ગલાગલ ન્યાય છે જી રે, નિર્ભય નહિ કોઈ ઠોર રે.
જીવડા૦ ૪ કમેં નાટક માંડીયો જી રે, જીવડો નાચણહાર; નવા નવા લેબાશમાં જી રે, ખેલે વિવિધ પ્રકાર રે.
જીવડા) ૫ ચોરાસી ચો ગાનમાં જી રે, રૂપ-રંગના ઠાઠ; તમાશા ત્રણ લોકમાં જી રે, બાજીગરના પાઠ રે.
જીવડા૦ બહોત ગઈ થોડી રહી જી રે, પરભવ ભાતું રે બાંધ; સમતાસુખની વેલડી જી રે, ધર્મરત્ન પદ સાધ રે.
જીવડા૦ ૭ ૫. મનુષ્યભવની સઝાયા મનુષ્ય ભવનું ટાણું રે, કાલે વહી જશે, અરિહંતના ગુણ ગાવો નર નાર; રત્ન ચિંતામણિ આવ્યો હાથમાં રે, ભગવંતના ગુણ ગાવો નર નાર...૧
બળદ થઈને રે ચીલાએ ચાલશો રે, ચઢશો વળી ચોરાશીની ચાલ; ચોકડું બાંધીને ઘાણીએ ફેરવશે રે,
ઉપર બેસી મૂરખ દેશે માર... ૨ કૂતરા થઈને ઘર ઘર ભટકશો રે, ઘરમાં પેસવા નહીં દે કોય; કાનમાં કીડા રે પડશે અતિ ઘણાં રે, ઉપર પડશે લાકડીઓના માર...૩
( ૨૮ ૨)
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગધેડા થઇને રે ગલીઓમાં ભટકશો રે, ઉપાડશો અણતોલ ભાર; ઉકરડાની ઓથે રે જઈને ભૂકશો રે, સાંજ પડે ધણી ન લીએ સંભાળ...૪
ભેડ થઈને રે પાદર ભટકશો રે, કરશો વળી અશુચિનો આહા૨; નજરે દીઠા રે કોઈને નવિ ગમો રે,
ઉપર પડશે પથ્થરના પ્રહાર...૫ ઊંટ થઇને રે બોજો ઉપાડશો રે, ચરશો વળી કાંટા ને કંથાર; હાથને હડસેલે ઘર ભેગા થાશો રે, ઉપર પડશે પાટુના પ્રહાર...૬
ઘોડા થઈને રે ગાડીઓ ખેંચસો રે, ઉપર પડશે ચાબૂકના પ્રહાર; ચોકડું બાંધીને ઉપર બેસશે રે,
રાયજાદા થઈ અસવાર...૭ ઝાડ થઇને વનમાં જશો રે, સહેશો વળી તડકો ને ટાઢ; ડાળે ને પાંદડે રે પંખી માળા ઘાલશે રે, ઉપર પડશે કુહાડાના ઘા...૮
ઉત્તમ નરભવ ફરી ફરી આતમા રે, મેળવવો છે મુશ્કેલ; હીરવિજયની એણી પેરે શિખડી રે, તમે સાંભળજો અમૃત વેલ...૯ --- ૨૮૩.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
I
- ઉપદેશની સઝાય તુંને સંસાર સુખ કેમ સાંભરે રે લોલ, દુઃખ વિસર્યા શું ગભવાસ જો; નવ માસ રહ્યો તું માને ઉદરે રે લોલ, મળ મૂત્ર અશુચિ વિશરામ જો ... ૧
તિહાં હવા પાણી નહિ સંચરે રે લોલ, નહિ સેજ તલાઈ પલંગ જો; તિહાં લટકી રહ્યો ઊંધે શિરે રે લોલ,
દુ:ખ સહત અપાર અનંત જો...૨ ઊંટ કોડી સૂઈ તાતી કરી રે લોલ, સમ કાળે ચાંપે કોય રાય જો; તેથી અનંતગણું તિહાં કને રે લોલ, દુઃખ સહેતાં વિચાર તે થાય જો ...૩
હવે પ્રસવે જો મુજને માવડી રે લોલ, તો કરું હું તપ જપ ધ્યાન જો; હવે એવું સદા જિનધર્મને રે લોલ,
મૂકું કુગુરુનો સંગ અજ્ઞાન જો ...૪ જ્યારે જન્મ્યો ત્યારે ભૂલી ગયો રે લોલ, ઉઆ ઉં” રહ્યો ઇમ કહેવાય જો; તિહાં લાગી લાલચ રમવા તણી રે લોલ, આયુ અંજલી જળ સમ જાય જો ...૫
ઇમ બાળક વય રમતાં ગઈ રે લોલ, થયો યૌવને મકરધ્વજ સહાય જો ; ચિત્ત લાગ્યો તદા રમણી સુખે રે લોલ, પુત્ર-પૌટા દેખી હરખાય જો...૬
= ૨૮૪
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
થઈ ચિંતા વિવાહ વાજમ તણી રે લોલ, ધન કારણે ધાવે દેશદેશ જો; પુણહીણો થઈ પામે નહિ રે લોલ, ચિતે ચોરી કરું કે લૂટું દેશ જો...૭
ગયું યૌવન આવી જરા ડાકણી રે લોલ, દૂજે કર પગ શિર ને શરીર જો; ઘરે કહ્યું કોઈ માને નહિ રે લોલ,
પડ્યો કરે પોકાર નહિ ધીર જો...૮ ઈમ કાળ અનંતો વહી ગયો રે લોલ, અબ ચેત મૂરખ ભવ જાય જો આવો જોગ મળવો મુશ્કેલ છે રે લોલ, સેવો શ્રી જિન શિવ સંકેત જો..૯
કવિદાસ કહે મુજ સાહિબો રે લોલ, ફૂડ કપટી કુશીલ શિર મોડ જો, મેં તો દીઠો નહિ કોઈ દેશમાં રે લોલ,
મોટો ધર્મનો ઠગ ઠાકોર જો...૧૦ મુનિ તત્ત્વસાગરના પ્રયાસની રે લોલ, ધર્મ ધ્યાને થયો ઉજમાળ જો સંઘ સેવા કરે શાંતીનાથની રે લોલ, તેથી આનંદમંગલ વરતાય જો....૧૧
ઓગણીસે ત્રીશ અષાઢની રે લોલ, શુદ્ધ એક મને બુધવાર જો પ્રભુ કરો કૃપા કવિદાસ પરે રે લોલ, ઘનઘાતીયા ચાર નિવાર જો...૧૨ - ૨૮૫-~
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૦ શ્રાવક ધર્મની સઝાય તન ધન જોબન કારમુંજી રે, કોના માત ને તાત; કોના મંદિર માળિયાંજી રે, જેસી સ્વપ્રની વાત. સૌભાગી શ્રાવક ! સાંભળો ધર્મ સજઝાય.....૧ ફોટગ ફાંફાં મારવાજી, અંતે સગું નહિ કોઈ; ઘેબર જમાઈ ખાઈ ગયોજી, કુટાઈ ગયો કંદોઈ....સૌ૦ ૨ પાપ અઢાર સેવીનેજી, લાવે પૈસો એક; પાપના ભાગી કો નહીંછ, ખાવાવાળા છે અનેક....સૌ૦ ૩ જીવતાં જસ લીધો નહીજી, મુવા પછી શી વાત; ચાર ઘડીનું ચાંદણુંજી, પછી અંધારી રાત....સૌ૦ ૪ ધન્ય તે મોટા શ્રાવકોજી, આણંદ ને કામદેવ; ઘરનો બોજો છોડીનેજી, વીર પ્રભુની કરે સેવ....સૌ૦ ૫ બાપ દાદા ચાલ્યા ગયાજી રે, પૂરા થયા નહિં કામ; કરવી દેવની વેઠડીજી, શેખચલ્લીના પરિણામ....સૌ૦ ૬ જો સમજો તો શાનમાંજી, સદ્ગુરુ આપે છે જ્ઞાન; જો સુખ ચાહો મોક્ષનાજી, ધર્મરત્ન કરો ધ્યાન....સૌ૦ ૭ - ૯૮. ક્યા સોવે ઉઠ જાગ બાઉં રે
(રાગ : બિલાવલ) ક્યા સોવે ઉઠ જાગ, બાઉં રે, ક્યા સોવે ઉઠ જાગ અંજલી જલ ક્યું આયુ ઘટત હૈ, દેત પહોરીયા ઘરીય ઘાઉં રે // ૧ /
ચન્દ્ર નાગેન્દ્ર મુનિન્દ્ર ચલે, કોણ રાજાપતિ સાહ રાઉં રે / ૨ // ભમત ભમત ભવ જલધિ પાયકે, ભગવંત ભજન વિણ ભાવ નાઉં રે ૩/l કહાં વિલંબ કરે અબ બાઉં રે, તરી ભવજલનિધિ પાર પાઉં રે || ૪ || આનંદઘન ચેતન મય મૂર્તિ, શુદ્ધ નિરંજન દેવ ધ્યાઉં રે | ૫ |
૨૮૬)
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯. ઇસ તન કા ક્યા ડિકાના
(રાગ મૌસમ હૈ આશિકાના) ઇસ તન કા ક્યા ઠિકાના એક દિન હમેશા તું તો, ગફલત મેં સો ન જાના...૧ બલશાલી તન થે જિસકે, વે ભી ચલે ગયે હૈ, કરની ભલી બુરી કો, સબ સાથ લે ગયે હૈ, મત કરના પાપ ઐસે, ઠુકરાયે યે જમાના...૨ તું તો બડા હૈ ચંચલ, માનવ કો ડગમગાયે, હારે હૈ તેરે આગે, યોગી જો કહલાયે, વિષયોં સે પ્યાર કરકે, જીવન કો ખો ન દેના...૩ ઉજ્જવલ જીવન બના લે, આતમ કા ભેદ જાને, પ્રભુ પ્રીતિ મેલો લગા લે, ગર તું યે બાત માને, મન હારે હાર જાના, મન જીતે જીત જાના...૪
૧૦૦. વૈરાગ્યની સઝાય
“હતું બાલકપણું પછી”
(રાગ મેરા જુતા હૈ જાપાની) હતું બાલકપણું પછી નિશાળે ભણું,
પંડિતપણું મેલી, મૂરખપણું લીધું...(૧) આ સંસાર શું કૂડો, શું જ્ઞાની શું ધર્મી? આવ્યો સાળો ને સાળી, વચ્ચે મેલો ને પાળી, ભાઈએ બહેન જ ટાળી,જોજો હૃદય વિચારી...(૨) દીકરાએ દગો જ દીધો, વહુએ દાવો જ કીધો,
ઓરડો જુદો જ લીધો, પીયું પોતાનો કીધો... (૩) પિતા વિચારી જો જો, ભાગ વહેંચીને દેજો, ન્યાય ચૂકવીને દેજો, નહીંતર કોર્ટે ચાલો, નહીંતર દીવાને ચાલો...(૪)
૨૮
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
ડોસી ખાટલે બેસી ખાય, ડોસો કાંઈ ન કમાય, ભૂંડો મરીયે ન જાય, એની મોકાણો ના થાય... (૫) એવી હીરવિજયની વાણી, સવિ સાંભળો ભવિ પ્રાણી ધર્મ કરશો તો તરશો, નહીંતર ભવમાં ભટકશો... (૬)
૧૦૧. જીવદયાની સઝાય
ગજ ભવે સસલો ઉગારીયો
(રાગ પહેલે ભવે એક ગામનો રે) ગજભવે સસલો ઉગારીયો રે, કરૂણા આણી અપાર; શ્રેણિક ને ઘર ઉપન્યો રે, અંગજ મેઘકુમાર, ચતુરનર જીવદયા ધર્મ સાર, જેથી પામીએ ભવનો પાર.// ૧ || વીરવાદી વાણી સુણી રે, લીધો સંયમ ભાર, વિજય વિમાને ઉપન્યો રે, સિધશે મહાવિદેહ મોઝાર. / ૨ /. નેમિપ્રભુ ગયા પરણવા રે, સુણી પશુડાનો પોકાર, પશુડાની કરૂણા ઉપની રે, તજયા રાજીમતી નાર.// ૩ / શરણે પારેવો ઉગારીયો રે, જુઓને મેઘરથ રાય; શાંતિનાથ ચક્રી થયા રે, દયા તણે સુપસાય | ૪ || માસ ખમણને પારણે રે, ધર્મરુચિ અણગાર; કીડીઓની કરૂણા ઉપની રે, કીધો કડવા તુંબડાનો આહાર પ //. સર્વાર્થ સિદ્ધમાં ઉપન્યા રે, સિધ્યા વિદેહ મોઝાર; ધર્મધોષના શિષ્ય થયા રે, રુડી દયા તણાએ પસાયા. ૬ | અર્જુનમાલી જાણજો રે, લીધો સંયમ ભાર, કર્મ છ માસે ક્ષય કરી રે, પહોંતા મુગતી મોઝારા ૭ // દેવકીનંદન સોહામણા રે, નામે તે ગજસુકુમાલ, ધગધગતી સગડી સહી રે, આણી દયા રે અપારા ૮ || એ ધર્મ છે સુરતર સમો રે, જેહની શીતલ છાંય; સેવક જન નીતિ સેવજો રે, એ છે મુગતી નો દાય || ૯ ||
૧ ૨૮૮
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨. “સમકિત વિના, ભવ ભવમાં..” (રાગ સુણો ચંદાજી સીમંધર પરમાતમ પાસે જાજો) સમકિત વિના, ભવભવમાં અથડાતાં અંત ન આવ્યો એ સત્ય બિના, જિન આગમથી જાણી સમકિત પાયો...(૧) ધનસાર ભવે મુનિદાન દઈ, સમકિત વરી ભવ તેર લહી
પદવી તીર્થકર પામ્યા સહી...(૨) તે નાભિનંદન ફરમાવે, મિથ્યાત્વ ગતી ચઉ રખડાવે
સમકિત વડે શિવપુર જાવે....(૩) જુઓ? જંગલમાંહે કઠીયારે, મુનિદાન દીધું ભવ નયસારે.
તે વીર નમો પંચમ આરે...(૪) તે સમકિત રૂપી લ્યો મેવો, શુદ્ધ દેવ-ગુરુ ધર્મ જ સેવો
એમ ભાખે દેવાધિ દેવો. (૫) સમકિત લહી ભવજળ તરજો, જિન ભક્તિ ભલી ભાવે ભરજો
શાશ્વત પદવી પ્રેમે વરજો...(૬) ૧૦૩. “ખબર નહીં આ જગ મેં પલકી
* (રાગ માલકૌસ) ખબર નહીં આ જગમેં પલકી,
સુકૃત કરના હોય સો કરલે, કોણ જાણે કલકી યા દોસ્તી હે જગત વાસકી, કાયા મંડલ કી સાસ ઉસાસ સમર કે સાહિબ, આયુ ઘટે પલકી || ૧ | તારા મંડલ રવિ ચંદ્રમાં, સબહે ચલને કી દિવસ ચાર કા ચમત્કાર જયું, બીજલી આભલકી | ૨ || કડકપટ કર માયા જો ડી,કરી બાંતા છલકી પાપ કી પોટલી બાંધી શીર પર, કૈસે હોય હલકી / ૩ /
( ૨૮
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
યા જુગ હે સુખને કી માયા, જૈસે બુંદ જલકી વિણસંતા તો વાર ન લાગે, દુનિયા જાય ખલકી | ૪ || માત તાત પ્રિય સુત બાંધવ, સબ જગ મતલબ કી કાયા માયા નાર હવેલી, એ તેરી કબકી | ૫ || મન માનવ તન ચંચલ હસ્તી, મસ્તી હૈ બલકી; સત્વગુરૂ અંકુશ ધરો શીરપર, ચલ માર્ગ સતકી / ૬ / જબ લગ હંસા રહે દેહ મેં, ખુશીમાં મંગલ કી હંસા છોડ ચલ્યા જબ દેહી, મિટિયા જંગલ કી | ૭ || પર ઉપકાર સમો નહી સુકૃત, ધર સમતાં સુખ કી પાપ બલી પર-પ્રાણી પીડન, હર હિંસા દુઃખ કી || ૮ || કોઈ ગોરા કોઈ કાલા પીલા, નયણે નિરખનકી એ દેખી મત રાચો પ્રાણી, રચના પુદ્ગલ કી | ૯ || અનુભવે જ્ઞાને આતમ બૂઝી, કર બાતા ઘર કી અમર પદ અરિહંત કે ધ્યાયા, પદવી અવિચલ કી ૧૦ના
૧૦૪. ચલ ઉડજા હંસ અકેલા ચલ ઉડજા હંસ અકેલા, યહ હૈ જગજીવન મેલા...૧ પૃથ્વી પર દો સાધુ આયે, એક ગુરૂ એક ચેલા ગુરૂ કી કરણી ગુરૂ જાને ગા, ચેલે કી કરણી ચેલા...૨ પૃથ્વી પર એક મહલ બનાયા, પંચ તત્વકા ગોરા પ્રેમ નગરસે જ્ઞાની બુલાયે, મહલ બના અલબેલો..૩ કોડી કોડી માયા જોડી, જોડી જમીન મેં ભેલા સભી છોડકર ચલે હૈ બંદે, સંગ ચલે ન ઢેલા... ૪ બાજીગર જબ ખેલ રચાયા, લોક રહે સબ ઘેલા જબ બાજીગરને ખેલ સમેટા, રહ ગયા હંસ અકેલા...૫
( ૨૯૦
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચુન ગુન કંકર મહલ બનાયા, લોક કહે ઘર મેરા ન ઘર તેરા ન ઘર મેરા, ચીડીયા રેન બસેરા...૬ બટુ દ્રવ્ય મેં ચેતન કેવલ, આતમ દ્રવ્ય અમલા ' આનંદઘન કહે સુનો ભાઈ સાધુ, સબસે ભલા અકેલા...૭
૧૦૫. અબ ચલ સંગ હમારે કાયા
(રાગ ભીમપલાસ) અબ ચલો સંગ હમારે, કાયા, તોયે બહુત જતન કરી રાખી, અબ ચલ... ૧ તોં કારણ જીવ સંહારે, બોલે જૂઠ અપારે, ચોરી કર પરનારી સેવી, જૂઠ પરિગ્રહ ધારે... ૨ પટ આભુષણ સુંઘા ચુઆ, આશન પાન નિત્ય ન્યારે, ફેર દિને ખટરસ તો યે સુંદર, તે સબ મલ કર ડારે...૩ જીવ સુનો યા રીત અનાદિ, કહા કહત વારંવારે, મૈ ન ચલુંગી તોરે સંગ ચેતન, પાપ પુણ્ય દોહી લારે...૪ જિનવર નામ સાર ભજ આતમા, કહા ભમત સંસારે, સુગુરૂ વચન પ્રતીત ભયે તબ, આનંદઘન ઉપકારે...૫ ૧૦૬. મેરે ઘટ! ગ્યાન ભાનુ ભયો ભોર
(રાગ સારંગ) મેરે ઘટ ! ગ્યાન ભાનુ ભયો ભોર ! ચેતન ચકવા ચેતના ચકવી, ભાગો બિરહ કો શોર..૧ ફેલી ચિહું દિશિ ચતુરા ભાવ રૂચી, મિટયો ભરમ તમ જોર... ૨ આપકી ચોરી આપણી જાનત, ઔર કહત ન ચોર...૩ અમલ કમલ વિકચ ભયે ભૂતલ, મંદ વિષય શશિ કોર...૪ આનંદઘન એક વલ્લભ લાગત, ઔર ન લાખ કિરો...૫
( ૨૯૧
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦ર્નેર બેર નહીં આવે અવસર
(રાગઃ આશાવરી) બેર બેર નહીં આવે ! અવસર ! જયું જાણે લું કર લે ભલાઈ, જનમ જનમ સુખ પાવે...૧ તન ધન જોબન સબ હી જૂઠો, પ્રાણ પલક મે જાવે... ૨ તન છૂટે ધન કૌન કામકો, કહેલું કૃપણ કહાવે...૩ જાકે દિલમેં સાચ બસત હૈ, તાર્ક ઝુઠ ન ભાવે...૪ આનંદઘન પ્રભુ ચલત પંથમેં, સમરી સમરી ગુણ ગાવે...૫ ૧૦૮. અબ હમ અમર ભયે ન મરેંગે
(રાગ : આશાવરી) અબ હમ, અમર ભયે ન મરેંગે યા કારણ મિથ્યાત દીયો તજ, ક્યું કર દેહ ધરેંગે...૧ રાગ દોસ જગ બંધ કરત હૈ, ઇન કો નાશ કરેંગે મર્યો અનંત કાળ તે પ્રાણી, સો હમ કાલ હરેંગે...૨ દેહ વિનાશી હું અવિનાશી, અપની ગતિ પકરેંગે નાસી જાસી, હમ થીરવાસી, ચૌએ વે નિખરેંગે...૩ ભયો અનંત કાળ બિન સમજયો, અબ હમદુઃખ વિસરેંગે આનંદઘન નિપટ નિકટ અક્ષર દો, નહી સમરે સો મરેંગે...૪
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ ભક્તિવિહાર મહાપ્રાસાદ, શંખેશ્વર મહાતીર્થે
પ.પૂ. તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્ય દેવા શ્રીમદ્ વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજાના
વરદ હસ્તે અનન્ય કૃપાપાત્ર શિષ્યરત્નો પૂ. પંન્યાસપ્રવર શ્રી હેમચંદ્ર વિજયજી મ.સા.
તથા પૂ. પંન્યાસપ્રવર શ્રી રત્નશેખર વિજયજી મ.સા.
ને ભવ્યાતિભવ્ય
વિશિષ્ટ સ્મૃતિમાં આ પુસ્તક પ્રકાશિત કરવામાં આવેલ છે
| વિજયજી મ.
વજયજી મ. સ,
શ્રી હેમચંદ્ર હિ
શ્રી રત્નશખર
પૂ. ૫.
વિ.સં. ૨૦૬૨, વૈશાખ સુદ-૧૦ (પ્રથમ)
તા. -૫-૨૦૦૬, રવિવાર
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ શ્રી ગુઍમ થી શ્રી પાવાપુરી જલદિર પંચાસર Bર પધારો.. સ્વામી સલુણા ' પ્રતિષ્ઠા દિન વિ.સં. 2062, જેઠ સુદ-૨, તા. 29-5-2006, સોમવાર