Book Title: Manav Dharma Marathi
Author(s): Dada Bhagwan
Publisher: Dada Bhagwan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034047/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Marathi dAdA bhagavAna kathita mAnavadharma jyAmuLe malA duHkha hote, tase duHkha mI koNAlAhI deNAra nAhI. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAP ORGA dAdA bhagavAna kathita mAnava dharma mULa gujarAtI saMkalana : Do. nIrUbahana amIna anuvAda : mahAtmAgaNa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : zrI ajita sI. paTela dAdA bhagavAna ArAdhanA TrasTa, dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAyaTI, navagujarAta kaoNlejacyA mAge, usmAnapurA, ahamadAbAda - 380014, gujarAta. phona - (079) 39830100 (c) All Rights reserved - Shri Deepakbhai Desai Trimandir, Simandhar City, Ahmedabad-Kalol Highway, Adalaj, Dist.-Gandhinagar-382421, Gujarat, India. No part of this book may be used or reproduced in any manner whatsoever without written permission from the holder of the copyrights. prathama AvRttiH 3,000 oNkTobara 2016 bhAva mUlya : 'parama vinaya' ANi 'mI kAhIca jANata nAhI', hA bhAva! dravya mUlya : 10 rupaye mudraka : aMbA oNphaseTa B-99, ilekTronIksa GIDC, ka-6 roDa, sekTara-25, gAMdhInagara-382044 phona : (079) 39830341 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trimaMtra namo arihaMtANaM namo sisANaM namo AyariyANaM namo uvajhAyANaM namo loe sabyasAhUrNa eso paMca namukhAro, savva pAvappaNAsaNI maMgalANaM ca savvesiM, paDhama ivai maMgalam 1 OM namo bhagavate vAsudevAya 2 OM namaH zivAya 3 jaba saccidAnaMda Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( dAdA bhagavAna phAunDezanacI prakAzita pustake marAThI 1. bhogato tyAcI cUka 11. pApa-puNya 2. eDajesTa evharIvheara 12. AI-vaDIla ANi mulAMcA vyavahAra 3. je ghaDale toca nyAya 13. pati-patnIcA divya vyavahAra 4. saMgharSa TALA 14. samajapUrvaka prApta brahmacarya 5. mI koNa Ahe ? 15. mAnava dharma 6. krodha 16. mRtyuveLI, AdhI ANi naMtara 7. ciMtA 17. sevA-paropakAra 8. pratikramaNa 18. dAna 9. bhAvanA sudhAre janmojanma 19. trimaMtra 10. karmAce vijJAna 20. vartamAna tIrthaMkara zrI sImaMdhara svAmI hindI 1. jJAnI puruSa kI pahacAna 20. prema 2. sarva duHkhoM se mukti 21. mAtA-pitA aura baccoM kA vyavahAra 3. karma kA siddhAMta 22. samajha se prApta brahmacarya Atmabodha 23. dAna 5. maiM kauna hU~? 24. mAnava dharma 6. vartamAna tIrthakara zrI sImaMdhara... 25. sevA-paropakAra 7. bhugate usI kI bhUla 26. mRtyu samaya, pahale aura pazcAta 8. eDajasTa evarIvheyara 27. nijadoSa darzana se... nirdoSa 9. TakarAva TAlie 28. pati-patnI kA divya vyavahAra 10. huA so nyAya 29. kleza rahita jIvana 11. ciMtA 30. guru-ziSya 12. krodha 31. ahiMsA 13. pratikramaNa 32. satya-asatya ke rahasya 14. dAdA bhagavAna kauna ? 33. camatkAra 15. paisoM kA vyavahAra 34. pApa-puNya 16. aMta:karaNa kA svarUpa 35. vANI, vyavahAra meM... 17. jagata kartA kauna ? 36. karma kA vijJAna 18. trimaMtra 37. AptavANI - 1 se 8 aura 13 (pUrvArdha) 19. bhAvanA se sudhare janmojanma 38. samajha se prApta brahmacarya (pUrvArdha-uttarArdha) * dAdA bhagavAna phAunDezana dvAre gujarAtI, hindI ANi iMgrajI bhASeta suddhA barIca pustake prakAzita jhAlI Ahe. * pratyeka mahinyAta hindI, gujarAtI ANi iMgrajI bhASeta dAdAvANI megejhIna prakAzita hota Ahe. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdA bhagavAna koNa ? jUna 1958 saMdhyAkALacI aMdAje sahAcI veLa, surata sTezanavara aloTa gardI hotI. pleTaphArma naMbara tInacyA relvecyA bAkAvara basalele zrI. aMbAlAla | muLajIbhAI paTela rupI dehamaMdirAta naisargika svarUpAta kityeka janmAMpAsUna vyakta hoNyAsAThI AtUra asalele 'dAdA bhagavAna' saMpUrNapaNe pragaTa jhAle ANi nisargAne sarjana kele adhyAtmAce adbhUta Azcarya ! ekA tAsAta vizvadarzana lAbhale ! mI koNa ? bhagavaMta koNa ? jaga koNa cAlavata Ahe ? karma mhaNaje kAya ? muktI kazAlA mhaNatAta ? ityAdI jagAtIla sarva AdhyAtmika praznAMcI rahasye saMpUrNapaNe prakaTa jhAlI. azA prakAre nisargAne vizvAlA pradAna kele eka advitIya, saMpUrNa darzana ANi hyAce mAdhyama banale aMbAlAla mULajIbhAI paTela, je hote gujarAtace carotara jilhyAtIla bhAdaraNa gAvace pATIla, kaMTrAkTacA vyavasAya karaNAre ANi tarIhI pUrNa vItarAga puruSa. tyAMnA jJAna prApti jhAlI tazI te phakta dona tAsAta itara mumukSunAM suddhA AtmajJAna prApti karavIta asata, tyAMcyA siddha jhAlelyA adbhUta jJAna prayogAdvAre. tyAlA akrama ( kramavirahIta) mArga mhaTale jAte. akrama mhaNaje kramAzivAyacA ANi krama mhaNaje pAyarI pAyarIne, kramAkramAne vara caDhaNe ! akrama mhaNaje liphTa mArga ! zaoNrTa kaTa !! te svataH pratyekAlA 'dAdA bhagavAna koNa ?' hyAbaddlacI phoDa karUna detAnA mhaNAyace kI, "he disatAta te 'dAdA bhagavAna' nAhIta. he tara e. ema. | paTela Aheta. AmhI jJAnIpuruSa Ahota ANi Ata pragaTa jhAle te dAdA bhagavAna | Aheta. dAdA bhagavAna tara caudAlokAce nAtha Aheta, te tumacyAta paNa Aheta, sarvAMmadhye Aheta! tumacyAta avyakta rupAta Aheta ANi 'yethe' mAjhyA Ata saMpUrNapaNe vyakta jhAlele Aheta ! mAjhyA Ata pragaTa jhAlele 'dAdA bhagavAna' yAMnA mI paNa namaskAra karato. ' 17 vyApArAta dharma asAvA paraMtu dharmAta vyApAra nasAvA. yA siddhAMtAne tyAMnI Apale saMpUrNa jIvana vyatIta kele. saMpUrNa jIvanAta tyAMnI kadhIhI koNAkaDUnahI paise ghetale nAhIta, ulaTa svataHcyA vyavasAyAtUna jhAlelyA phAyadyAtUna bhaktAMnA yAtrA karavIta asata. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmajJAna prApticI pratyakSa lIMka mI tara, kAhI lokAMnA mAjhyA hAtUna siddhi pradAna karaNAra Ahe. naMtara koNItarI havA kI nako! naMtara lokAMnA mArga tara havAca nA? -- dAdAzrI parama pUjya dAdAzrI gAvo-gAvI, deza-videzI paribhramaNa karuna mumukSUnA satsaMga ANi AtmajJAna prAptI karavIta hote. dAdAzrIMnI ApalyA hayAtItaca pUjya DaoN. nIrubahana amIna (nIrumA) yAMnA AtmajJAna prApta karavUna deNyAcI jJAnasiddhI pradAna kelI hotI. dAdAzrIMcyA dehavilayAnaMtara nIrumA tyAMcyApramANeca mumukSUnA satsaMga va AtmajJAprAptI nimitta bhAvAne karavita asata. pUjya dIpakabhAI desAI yAMnA dAdAzrIMnI satsaMga karaNyAcI siddhI pradAna kelI hotI. pU. nIrumAMcyA upasthitItaca tyAMcyAca AzIrvAdAne pUjya dIpakabhAI deza-videzAta kityeka ThikANI jAUna mumukSUnA AtmajJAna prAptI karavUna deta hote, he kArya nIrumAMcyA dehavilayAnaMtara AjasuddhA cAlUca Ahe. yA AtmajJAna prAptInaMtara hajAro mumukSu yA saMsArAta rAhUna, sarva jabAbadAr2yA saMbhALata asatAnA suddhA mukta rAhUna AtmaraNatecA anubhava gheta Aheta. __ pustakAta mudrita vANI mokSArthIlA mArgadarzanAsAThI atyaMta upayogI siddha hoIla, paraMtu mokSapraptisAThI AtmajJAna prApta karaNe garajece Ahe. akrama mArgAne AtmajJAna prAptIcA mArga AjasuddhA cAlU (mokaLA) Ahe. jasA prajvalita divAca dusar2yA divyAlA prajvalIta karu zakato, tyAcapramANe pratyakSa AtmajJAnIMkaDUna AtmajJAna prApta karunaca svata:cA AtmA jAgRta hoU zakato. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana parama pUjya 'dAdA bhagavAna' yAMcyA praznottarI satsaMgAta vicAralelyA praznAMce uttara detAnA tyAMcyA zrImukhAtUna adhyAtma ANi vyavahAra jJAnAsaMbaMdhI jI vANI nighAlI, tI rekaoNrDa karUna, saMkalana va saMpAdana karUna pustakAMcyA rupAta prakAzita kelI jAta Ahe. tyAca sAkSAta sarasvatIce adbhUta saMkalana hyA pustakAta jhAle Ahe, je AmhA sarvAMsAThI varadAnarupa Tharela. prastuta anuvAdAcI vAkyaracanA marAThI vyAkaraNAcyA mApadaNDA vara kadAcita kharI TharaNAra nAhI, paraMtu dAdAzrIMcI gujarAtI vANIce zabdazaH marAThI anuvAda karaNyAcA prayatna kelelA Ahe, kI jeNe karuna vAcakAMnA asA anubhava vhAvA kI dAdAjIMcIca vANI aikalI jAta Ahe. paNa tarIsuddhA dAdAzrIMcyA AtmajJAnAce acUka Azaya, jase Ahe tase tara tumhAlA gujarAtI bhASetaca avagata hoIla. jyAMnA jJAnAcA gahana artha samajUna ghyAyacA asela, jJAnAcA kharA marma jANAyacA asela, tyAMnI yA hetUne gujarAtI bhASA zikAvI azI AmacI namra vinaMtI Ahe. anuvAdAtIla truTIMsAThI ApalI kSamA prArthIto. vAcakAMnA... hyA pustakAtIla mudrita pAThyasAmagrI mULata: 'mAnava dharma' yA gujarAtI pustakAce marAThI anuvAda Ahe. jithe jithe 'caMdubhAU' hyA nAvAcA ullekha kelA Ahe, tithe vAcakAMnI svataHce nAva samajUna vAcana karAve. pustakAtIla koNatIhI goSTa jara tumhAlA samajalI nAhI, tara pratyakSa satsaMgAta yeUna tyAce samAdhAna miLavAve azI namra vinaMtI. dAdAzrIMcyA zrI mukhAtUta nighAlele kAhI gujarAtI zabda jase cyA tase 'iTAliksa' madhye Thevale Aheta, kAraNa tyA zabdAMsAThI marAThImadhye taseca koNatehI zabda upalabdha nAhIta kI jyAmuLe tyAcA artha pUrNapaNe samajatA yeIla. paNa tarIhI tyA zabdAce samAnArthI zabda () kaMsAta lihilele Aheta. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya manuSya jIvana tara sarvaca jagata Aheta. janma jhAlA, zikalo, nokarI kelI, lagna kele bApa banalo, AjobA banalo ANi maga tiraDIta gelo. jIvanAcA hAca krama Ahe kA? azA jagaNyAlA artha kAya? janma kA ghyAvA lAgato? jIvanAta kAya prApta karAyace Ahe? manuSyadeha prApta jhAlA mhaNUna svataH mAnavadharmAtaca rAhile pAhije. mAnavatesahita asAyalA pAhije, tevhAca jIvana dhanya jhAle ase mhaNatA yeIla. mAnavatecI vyAkhyA svata:varunaca nakkI karAyacI Ahe. malA koNI du:kha dile tara malA AvaData nAhI, mhaNUna mI koNAlA du:kha deU naye, jyAlA hA siddhAMta jIvanAtIla pratyeka vyavahArAta phiTa jhAlA tyAcyAta pUrNa mAnavatA AlI. manuSyapaNA cAra gatIMce jaMkzana (kendrasthAna) Ahe. tithUna cArI gatIMmadhye jANyAcI sUTa Ahe. paraMtu jazA kAraNAMce sevana kele asatIla tyA gatita jAve lAgate. mAnavadharmAta rAhile tara punhA manuSyajanmAta yetIla ANi jara mAnavadharmApAsUna vicalIta jhAle tara janAvarAta janma hoIla. mAnavadharmAhUna puDhe supara hyamana (daivI guNa asalelA manuSya) cyA dharmAta AlA ANi saMpUrNa jIvana paropakAra karaNyAta vyatita kele, tara devagatita janma hoto, ANi jara manuSya janmAta AtmajJAnIMkaDUna Atmadharma prApta karuna ghetale tara theTa mokSagati-paramapada prApta karu zakato. parama pUjya dAdAzrIMnI tara manuSyAlA svata:cyA mAnavadharmAta pragati karatA yeIla yAsAThI suMdara samaja satsaMgA dvAre prApta karavUna dilI Ahe. jI sarva prastuta saMkalanAta aMkita jhAlelI Ahe, hI samaja jara AjacyA mulAMparyaMta taseca taruNAMparyaMta pohocalI tara jIvanacyA suravAtIpAsUnaca te mAnavadharmAta yetIla ANi tevhA hA manuSya janma sArthaka hoUna dhanya banela, hIca abhyarthanA! -Do. nIrUbahana amIna Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma mAnavatAce dhyeya praznakartA : manuSya jIvanAce dhyeya kAya Ahe ? dAdAzrI : mAnavatece pannAsa Takke mArksa (guNa)miLAle pAhije. jo mAnava dharma Ahe, tyAta pannAsa Takke mArksa tara miLAle pAhije, he manuSyajIvanAce dhyeya Ahe. ANi jara uMca dhyeya Thevata asAla tara navvada Takke mArksa miLAle pAhije. mAnavatece guNa tara asAyalA have na? jara mAnavatAca nasela, tara manuSya jIvanAce dhyeyaca kuThe urale? hI tara 'lAipha' (jIvana)saMpUrNa 'phrakcara'(khaMDita) jhAlI Ahe. kazAsAThI jagata Ahota, yAcI suddhA samaja nAhI. manuSyajanmAce sAra kAya? tara jyA gatimadhye jAyace asela tI gati miLate kiMvA mokSa miLavAyacA asela tara mokSa miLela. hA saMta samAgamAmuLe yeto praznakartA : manuSyAce je dhyeya Ahe te prApta karaNyAsAThI kAya karaNe anivArya Ahe va kitI kALAparyaMta? dAdAzrI : mAnavatemadhye koNa-koNate guNa Aheta ANi te kase prApta karAyace, he sarva jANUna ghetale pAhije. mAnavatecyA guNAMnI je saMpanna Aheta, ase saMta puruSa asatIla, tyAMcyAjavaLa jAUna tumhI basale pAhije. hA Ahe kharA mAnava dharma sadhyA tumhI koNatyA dharmAce pAlana karatA? Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma praznakartA : mAnava dharmAce pAlana karato. dAdAzrI : mAnava dharma kazAlA mhaNatAta? praznakartA : basa, zAMtI! dAdAzrI : nAhI, zAMtI tara mAnavadharmAce pAlana kelyAmuLe miLaNAre phaLa Ahe. paraMtu mAnava dharma mhaNaje nakkI tumhI kAya pAlana karatA? praznakartA : pAlana karaNyAsArakhe kAhI nAhI. koNatIhI saMpradAyatA ThevAyacI nAhI, basa. jAtIbheda ThevAyace nAhI, to mAnava dharma. dAdAzrI : nAhI, to mAnava dharma nAhI. praznakartA : tara maga mAnava dharma kAya Ahe? dAdAzrI : mAnava dharma mhaNaje kAya, yAvara thoDe phAra boluyA. pUrNa bAba tara khUpa moThI goSTa Ahe, paNa ApaNa thoDese boluyA. thoDakyAta sAMgAyace tara koNatyAhI manuSyAlA ApalyA nimittAne duHkha hoU naye, itara sarva jIvAMcI goSTa tara soDUna dyA, paNa phakta mANasAMnA jarI sAMbhALale kI 'mAjhyA nimittAne kuNAlAhI duHkha hoU naye' tara to mAnava dharma Ahe. vastutaH mAnava dharma kazAsa mhaNaNAra? jara tumhI mAlaka(seTha) AhAta ANi nokarAlA khUpa dhamakAvata asAla, tara tyAveLI tumhAlA asA vicAra AlA pAhije kI, 'jara mI nokara asato tara kAya jhAle asate?' evaDhA vicAra AlA tara maga tumhI maryAdemadhye rAhUna dhamakAvaNAra. tyAlA jAsta bolaNAra nAhI. jevhA tumhI koNAce nukasAna karatA tara tevhA tumhAlA asA vicAra yeto kI 'mI samoracyAce nukasAna karata Ahe, paNa kuNI jara mAjhe nukasAna kele tara kAya hoIla?' / mAnava dharma mhaNaje svata:lA je AvaDate te lokAMnA deNe ANi svata:lA je AvaData nAhI te dusar2yAMnA na deNe. ApalyAlA koNI thobADIta mAralele AvaData nAhI tara ApaNa dusar2yAMnA thobADIta mArU naye. koNI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma 3 ApalyAlA zivI dilI te ApalyAlA AvaData nAhI, maga ApaNa suddhA koNAlA zivI deU naye. mAnava dharma mhaNaje, svataHlA je AvaData nAhI te dusar2yAMsobata na karaNe. svataHlA jase AvaDate taseca dusar2yAMsobata vAgaNe, yAce nAva mAnava dharma. ase lakSAta rAhate kI nAhI ? koNAlA trAsa detosa kA? nAhI, maga tara cAMgale Ahe ! 'mAjhyAmuLe kuNAlAhI trAsa hovU naye,' ase rAhile tara kAmaca jhAle nA ! rastyAta paise sApaDale tara..... koNAce paMdharA hajAra rupaye, zaMbhara- zaMbhara rupayAMcyA noTAMce eka baMDala ApalyAlA rastyAta sApaDale, tyAveLI ApalyA manAta asA vicAra AlA pAhije kI, 'mAjhe evaDhe rupaye haravale tara malA kitI duHkha hoIla ? tara jyAce he rupaye asatIla tyAlA kitI duHkha hota asela ? mhaNUna ApaNa vartamAnapatrAta jAhirAta dilI pAhije, kI yA jAhirAtIcA kharca deUna, purAvA dAkhavUna svataHce baMDala ghevUna jAve. basa, azA prakAre mAnavatelA samajUna ghyA. kAraNa jase svataHlA duHkha hote taseca samoracyAlA suddhA duHkha hota asela, ase tara ApaNa samajU zakato nA ? pratyeka bAbatIta azA prakArace vicAra svata:lA Ale pAhijeta. paraMtu AjakAla tara azI mAnavatA vismRta hota cAlalI Ahe. haravUnaca gelI Ahe! tyAmuLeca he sarva duHkha Aheta ! loka tara kevaLa svataHcyA svArthAta paDale Aheta. tyAsa mAnavatA mhaNatA yeNAra nAhI. AjakAla tara loka ase samajatAta kI 'je sApaDale te phukaTaca Ahe nA!' are bhAU! maga tara tujhe kAhI haravale, te suddhA dusar2yAMsAThI phukaTaca asela nA! praznakartA : paNa malA he je paise sApaDale, te dusare kAhI nAhI, paNa te mAjhyAjavaLa na ThevatA garibAMmadhye vATUna TAkale tara ? dAdAzrI : nAhI, garibAMmadhye nAhI, te paise tyAcA mAlakAparyaMta kase pohacavatA yetIla tyAlA zodhUna ANi jAhirAta deUna tyAlA parata kara. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma tarI suddhA tyA mANasAcA ThAva-ThikANA lAgalA nAhI, to jara paradezI asela, tevhA maga ApaNa tyA paizAMcA upayoga koNatyAhI cAMgalyA kAryAsAThI kelA pAhije, paraMtu svata:javaLa ThevU naye. ANi jara tumhI koNAce paise parata kele asela tara tumhAlAhI parata karaNAre bheTatIla. tumhIca parata karaNAra nAhI maga tumace parata kase miLela? tAtparya, ApalyAlA svataHcI samaja badalAyalA havI. ase tara nAhI cAlaNAra nA! yAlA mArga mhaNatA yeNAraca nAhI nA! itake sAre paise kamavatA tarI paNa sukhI nAhI, ase kase? samajA AtA tumhI koNAkaDUna dona hajAra rupaye ANale ANi te parata karaNyAcI soya hota nasela, tevhA jara manAta ase bhAva Ale, 'AtA mI tyAlA kase parata deNAra? tyAlA nakAra deUyA' ase bhAva AlyAvara lagecaca manAta vicAra yeto kI jara mAjhyAkaDUna koNI gheUna gelA va to asA bhAva karela tara mAjhI kAya dazA hoIla? tAtparya, svataHce bhAva bighaDaNAra nAhI ase ApaNa rAhU, toca mAnava dharma Ahe. ___koNAsahI duHkha na ho, heca sarvAta moThe jJAna Ahe. evaDhe mAtra sAMbhALA. jarI kaMdamULa khAta nasAla, paraMtu jara mANusakIce pAlana karatA Ale nAhI tara te vyartha Ahe. ase tara lokAMnA orabADUna khANAre aneka Aheta, je pazu yonita gele Aheta ANi ajUnaparyaMta paratale nAhIta. he sarva niyamAne cAlale Ahe, yethe aMdhera nagarI nAhI. yethe thApebAjI cAlaNAra nAhI. polampola. aMdhera nagarI asela kA kuThe? jagata niyamAne cAlata asela kI aseca Thokama ThAka? praznakartA : ho, svAbhAvika rAja Ahe! dAdAzrI : ho svAbhAvika rAja Ahe. pola(aMdhAra) nAhI cAlata. tumhAlA samajale kA? 'malA jevaDhe duHkha hote, tevaDhe tyAlA hoNAra kI nAhI?' jyAMnA asA vicAra yeto te sarva mAnavadharmAta Aheta, nAhItara mAnava dharmaca kase mhaNaNAra? Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma udhAra ghetalele paise parata kele nAhI tara? ApalyAlA kuNI dahA hajAra rupaye dile asatIla ANi jara ApaNa tyAlA parata kele nAhI, tara tyAkSaNI ApalyA manAta vicAra yeto kI. 'jara mI koNAlA paise dile asela ANi tyAne parata kele nAhI tara malA kitI duHkha hoIla?! mhaNUnaca zakya tevaDhyA lavakara tyAlA parata karAve' svata:javaLa ThevU nakA. mAnava dharma mhaNaje kAya? jase ApalyAlA duHkha hote taseca samoracyAlAhI duHkha hoteca. tarIsuddhA mAnava dharma pratyekAcA vegavegaLA asato. jyAcI jazI DevalapamenTa (AMtarika vikAsa) asela, tyApramANe tyAcA mAnava dharma asato. mAnava dharma ekaca prakAracA nasato. koNAlA duHkha deteveLI svata:cyA manAlA ase vATate kI 'malA duHkha dile tara kAya hoIla? mhaNUna maga du:kha deNe baMda karato, hIca mAnavatA Ahe.' pAhuNe gharI Ale tevhA..... ApaNa kuNAcyA gharI pAhuNe banUna gelyAsa ApaNa yajamAnAcA vicAra kelA pAhije, kI ApalyA gharAta paMdharA divasAMsAThI pAhuNe Ale tara kAya hoIla? mhaNUnaca yajamAnAvara ojhe banU naye. dona divasa tithe rAhilyAnaMtara kAhItarI bahANA banavUna haoNTelAta nighUna jAyace. __ loka ApalyA svata:cyAca sukhAta magna Aheta. dusar2yAMcyA sukhAta mAjhe sukha Ahe hI bAba suTata cAlalelI Ahe. 'dusar2yAMcyA sukhAta mI sukhI Ahe' ase sarva ApalyAkaDe saMpalele Ahe ANi svataHcyA sukhAtaca magna Aheta kI malA cahA miLAlA, basa! tumhAlA dusare kAhIca lakSAta ThevaNyAcI AvazyakatA nAhI. 'kaMdamuLa khAU naye' he nAhI jANUna ghetale tarI cAlela paNa evaDhe jANale tarI khUpa jhAle. ApalyAlA je duHkha hote tase duHkha koNAlAhI deU naye yA prakAre rahAve, tyAsa mAnava dharma mhaNatAta. phakta evaDhAca dharma pALalA tarI puSkaLa jhAle. AtA yA ghora kaliyugAta je mAnavadharmAce pAlana karatAta, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma tyA sarvAMvara mokSAcA zikkA lAvAvA lAgato. paraMtu satyugAta phakta mAnavadharmAce pAlana karaNe purese navhate. he tara sadhyA, yA kALAta, kamI Takke mArka asUnahI pAsa karAve lAgate. malA kAya sAMgAyace Ahe te tumhAlA samajate kA? mhaNaje kazAta pApa Ahe ANi kazAta pApa nAhI, he samajUna ghyA. itaratra dRSTI bighaDalI, tethe mAnava dharma cukalA maga yAcyA puDhacA mAnava dharma mhaNaje kAya, tara ekhAdyA strIkaDe baghUna AkarSaNa jhAle tara lagecaca vicAra karela kI jara mAjhyA bahiNIkaDe kuNI azA vAITa najarene baghitale tara kAya hoIla? malA du:kha hoIla. asA vicAra karela, hAca mAnava dharma. 'mhaNUnaca, malA koNatyAhI strIkaDe vAITa najarene pahAyalA nako, asA pazcAtApa karela. ase tyAce DevalepamenTa asAyalA have nA? mAnavatA mhaNaje kAya? svata:cyA patnIvara kuNI dRSTI bighaDavalI tara svata:lA te AvaData nAhI, tara tazAca prakAre to suddhA dusar2yAMcyA patnIvara dRSTI bighaDavata nAhI. svata:cyA mulIvara koNI dRSTI bighaDavalI tara svata:lA AvaData nAhI, mhaNUna to dusar2yAMcyA mulIMvara dRSTI bighaDavata nAhI. kAraNa hI goSTa nehamI lakSAta asalIca pAhije kI jara mI dusar2yAMcyA mulIMvara dRSTI bighaDavato tara dusarA koNItarI mAjhyA mulIvara dRSTI bighaDavaNAraca. ase lakSAta rAhileca pAhije, tara tyAsa mAnava dharma mhaTale jAIla. mAnava dharma mhaNaje, je ApalyAlA AvaData nAhI te dusar2yAMsobata kadhIhI na karaNe. mAnava dharma limiTeDa (sImita) Ahe, limiTacyA bAhera nAhI, paraMtu tevaDhA jarI to pALalA tarI puSkaLa Ahe. svata:cI patnI asela tara bhagavaMta sAMgatAta kI tU lagna kelesa tyAsa jagAne svIkArale, tujhyA sAsaracyA lokAMnI svIkArale, tujhyA kuTUMbAtIla sarvAMnI svIkArale, sarvAMnIca svIkAra kelA Ahe. patnIsobata Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma sinemA baghAyalA gelAsa tara koNI boTa dAkhavaNAra kA? ANi jara parastrIsobata gelAsa tara? praznakartA : amerIketa yAvara AkSepa gheta nAhI. dAdAzrI : amerIketa AkSepa gheta nAhI, paraMtu hiMdustAnAta tara AkSepa gheNAra nA? hI goSTa kharI Ahe, paNa tethIla loka hI goSTa samajata nAhIta. ApaNa jyA dezAta janma ghetalA Ahe, tethe azA vyavahArAvara AkSepa ghetalA jAto nA! ANi ase Apattijanaka kArya hAca gunA Ahe. yethe tara aiMzI Takke manuSya janAvaragatilA jANAre Aheta. vartamAnAtIla aiMzI Takke manuSya! kAraNa manuSya janma miLAlyAvarahI kAya kele? tara bhesaLa kelI. binahakkAce upabhogale, binahakkAce lUTale, binahakkAce miLAve azI icchA kelI, ase vicAra kele kiMvA parastrIvara najara bighaDavalI. manuSyAlA svatA:cI patnI bhogaNyAcA hakka Ahe, paNa binahakkAcyA, parastrIvara najara bighaDavU naye, tyAcA suddhA daMDa miLato. phakta najara bighaDavalI, tarI suddhA daMDa, tyAlA janAvaragati miLate. kAraNa tI pAzavatA mhaTalI jAte. (kharokhara) mAnavatA asAyalA havI. __ mAnava dharma yAcA artha kAya ? hakkAce upabhogaNe to mAnava dharma. ase tumhI svIkAra karatA kI nAhI? praznakartA : barobara Ahe. dAdAzrI : ANi binahakkAcyA bAbatIta? praznakartA : nAhI svIkArale pAhIje. janAvara gatita jANAra, yAcA kAhI purAvA Ahe ? dAdAzrI : ho, purAvyAsobata Ahe. purAvyAzivAya, azIca thApa mAru zakata nAhI. manuSyatva kuThaparyaMta rAhaNAra ? hakkAce nasalele kiMcita suddhA bhogata Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma nAhI' toparyaMta manuSyapaNA rAhaNAra. svata:ce hakkAce bhogela, tyAsa manuSya janma miLela, binahakkAce bhogela to janAvara gatita jAIla. svata:cyA hakkAce dusar2yAlA dyAla tara devagati miLela ANi mArUna binahakkAce ghyAla tara narkagati miLela. ___ mAnavatecA artha mAnavatA mhaNaje 'je mAjhe Ahe te mI bhogela ANi je tujhe Ahe tyAsa tU bhoga' je mAjhyA hisyAta Ale te mAjhe ANi je tujhyA hisyAta Ale te tujhe. parakI vastUvara najara ThevU naye, hA mAnavatecA artha Ahe. maga pAzavatA mhaNaje 'mAjhe te mAjheca ANi je tujhe te paNa mAjhe!' ANi daivIguNa kazAlA mhaNaNAra? 'je tujhe te tujheca ANi je mAjhe Ahe te paNa tujheca.' je paropakArI asatAta te svataHce asela, te paNa dusar2yAMnA deUna TAkatAta. ase daivIguNavAle suddhA asatAta kI nAhI? AjakAla tumhAlA azI mAnavatA disUna yete kA kuThe ? praznakartA : kAhI ThikANI pahAyalA miLate ANi kAhI ThikANI pahAyalA nAhI suddhA miLata. dAdAzrI : ekhAdyA mANasAta pAzavatA pahAyalA miLate kA? jevhA to ziMge phiravato tevhA ApaNa nAhI kA samajaNAra kI hA reDyAsArakhA Ahe, mhaNUnaca ziMge mArAyalA yeto! tyAveLI ApaNa bAjUlA sarakale pAhije. azI pazutAvAlA manuSya tara rAjAsahI soData nAhI! samoruna jara rAjA yeta asela tarI paNa mhazIcA bhAU tara mastIta cAlata rAhato, tethe rAjAlA suddhA vaLUna bAjUlA vhAve lAgate paNa to kAhI bAjUlA hota nAhI. hA Ahe mAnavatepekSAhI moThA guNa yAnaMtara mAnavatepekSAhI varacaDha, ase 'supara hyamana' (daivI mAnava) koNAsa mhaNaNAra? tumhI dahA veLA ekhAdyA vyaktice nukasAna kele, tarIsuddhA jevhA tumhAlA garaja asela tyAveLesa tI vyakti tumacI madata Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma karela! tumhI punhA tyAce nukasAna kele, tarIsuddhA tumace kAma asela tyAveLI to tumacI madata karato. tyAcA svabhAvaca madata karaNyAcA asato. mhaNUna ApaNa samajUna jAyace kI hA manuSya 'supara hyamana' Ahe. yAsa daivI guNa mhaNatAta. ase manuSya tara kvacitaca asatAta. Ajakala tara ase manuSya sApaDataca nAhI nA! kAraNa lAkhAta ekhAdAca asA asato, ase yAce pramANa jhAle Ahe. mAnavatecyA dharmA viruddha koNatyAhI dharmAce AcaraNa kele, jara pAzavI dharmAce AcaraNa kele tara pazumadhye jAto. jara rAkSasI dharmAce AcaraNa kele tara rAkSasIpaNAta jAto arthAt narkagatita jAve lAgate ANi jara supara hyamana dharmAce AcaraNa kele tara devagatimadhye jAto. mI kAya sAMgU icchito, te tumhAlA samajale kA? je jevaDhe jANatAta, tevaDhA dharma te zikavatAta yetheca(bhAratabhUmivara) saMta puruSa va jJAnIpuruSa janma ghetAta ANi te lokAMce bhale karata asatAta. te svataH pAra utarale Aheta va anekAMnA pAra karatAta. svataH jase banale Aheta taseca dusar2yAMnA banavatAta. svataH jara mAnava dharma pALata asatIla tara te mAnava dharma zikavatAta. yAhUna puDhe jara te daivI dharmAce pAlana karata asatIla tara te daivI dharma zikavatAta. 'ati mAnava'(supara hyamana) cA dharma jANata asatIla tara atimAnavAcA dharma zikavatAta. mhaNaje jo dharma te jANatAta toca te zikavatAta. ANi je yA sarva avalaMbanApAsUna muktatece jJAna jANata asatIla, svataH mukta jhAle asatIla, tara te muktIce jJAna suddhA zikavatAta. asA Ahe pAzavatecA dharma praznakartA : kharA dharma tara mAnava dharma hAca Ahe. AtA tyAta mukhyataH he jANUna ghyAyace Ahe kI vastuta: mAnava dharma mhaNaje 'ApalyAkaDUna kuNAlAhI duHkha hoU naye.' hAca tyAcA sarvAta moThA pAyA Ahe. lakSmIcA, sattecA, vaibhavAcA yA sarvAMcA durupayoga karu naye, tyAcA sadupayoga karAvA. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 mAnava dharma he sarva mAnava dharmAce siddhAMta Aheta azI mAjhI samaja Ahe, tara ApalyAkaDUna jANU icchito kI he barobara Ahe? dAdAzrI : kharA mAnava dharma hAca Ahe kI koNatyAhI jIvAsa kiMcitamAtra duHkha deU naye. koNI ApalyAlA du:kha dile tara to pAzavatA karato paNa ApaNa pAzavatA karU naye, jara mAnava rahAyace asela tara. ANi jara mAnava dharmAce uttama prakAre pAlana kele tara mokSa prApta hoNyAsa veLa lAgata nAhI. mAnava dharmaca jara samajUna ghetalA tarI puSkaLa jhAle. dusarA koNatAhI dharma samajaNyAsArakhA nAhI. mAnava dharma mhaNaje pAzavatA karu naye, toca mAnava dharma Ahe. jara ApalyAlA koNI zivI dilI tara to pAzavatA karato paNa ApaNa pAzavatA karU naye, ApaNa manuSyApramANe samatA ThevAvI ANi tyAsa vicArAve kI, 'bhAU, mAjhA kAya gunhA Ahe? tU malA sAMga tara mI mAjhA gunhA sudhArela.' mAnava dharma asA asAyalA havA kI koNAsahI ApalyAkaDUna kiMcitamAtra duHkha hovU naye. koNAkaDUna jara ApalyAlA duHkha jhAle tara to tyAcA pAzavI dharma Ahe. paNa tyA badalyAta AmhI pAzavIdharma karU zakata nAhI. pAzavI sobata pAzavI na hoNe, hAca mAnava dharma. tumhAlA samajate kA? mAnava dharmAta TITa phaoNra TeTa (jazAsa tase) cAlata nAhI. koNI ApalyAlA zivI dilI va ApaNahI tyAlA zivI deto, ekhAdA manuSya ApalyAlA mArato va ApaNahI tyAsa mArato, maga tara ApaNa pazuca jhAlo nA! mAnava dharma rAhilAca kuThe? arthAt dharma asA asAyalA havA kI koNAsahI duHkha hoU naye. tasA tara mhaTalA jAto mANUsa paNa jara mANusakIca nighUna gelelI asela, tara kAya kAmAce? jyA tiLAta telaca nAhI, te tiLa kAya kAmAce? maga tyAMnA tiLa kase mhaNaNAra? tyAcI insAniyata (mANusakI) tara nighUna gelI Ahe, insAniyata tara sarva prathama asAyalA havI. tyAmuLeca tara sinemAvAle gAtAta nA, 'kitanA badala gayA insAna....' tevhA maga uraleca kAya? manuSya badalalA tara sarva pUMjIca haravela! AtA kazAcA vyApAra karazIla, murkhA? Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma aMDarahenDasobata kartavya nibhAvatAnA.. praznakartA : ApalyA hAtAkhAlI koNI kAma karaNArA asela, svataHcA mulagA asela kiMvA oNphisamadhIla koNI asela kiMvA itara koNIhI aso ANi to svata:ce kartavya cukalA tara tyAveLI ApaNa tyAlA kharA sallA deto. yAmuLe tyAlA duHkha hote azAveLI virodhAbhAsa utpanna hota Ahe ase vATate. maga tethe kAya karAyalA have? dAdAzrI : tyAta kAhI harakata nAhI. joparyaMta tumacI dRSTI (hetU) kharI Ahe, toparyaMta harakata nAhI. paraMtu tyAcyAvara tumacA pAzavatecA (duHkha deNyAcA) hetU nasAvA. ANi jara virodhAbhAsa utpanna jhAlAca tara ApaNa tyAcI mAphI mAgitalI pAhije. arthAta jhAlelI cUka svIkAruna ghyAvI. mAnava dharma pUrNa asAyalA havA. nokarAkaDUna nukasAna jhAle, tara... lokAMmadhye matabheda kA hotAta? praznakartA : matabheda hoNyAce kAraNa svArtha Ahe. dAdAzrI : svArtha tara tyAsa mhaNatAta kI bhAMDaNa karata nAhI. svArthAta nehamIca sukha asate. praznakartA : paraMtu AdhyAtmika svArtha asela tara tyAta sukha asate, bhautika svArtha asela tara tyAta duHkhaca asate nA! dAdAzrI : ho, paNa bhautika svArtha paNa ThIka asato. svataHce sukha jAyalA nako. kamI vhAyalA nako. te sukha vADhAve, ase vAgatAta. paraMtu hA kleza jhAlyAmuLe bhautika sukha nighUna jAte. patnIcyA hAtAtUna glAsa paDalA va tyAta vIsa rupayAce nukasAna jhAle tara lagecaca manAtalyA manAta ghusamaTato kI , 'vIsa rupayAMce nukasAna kele.' are murkhA, yAlA nukasAna mhaNata nAhI, hA tara ticyA hAtAtUna paDalA, jara tujhyA hAtAtUna paDalA asatA tara tU kAya nyAya kelA asatA? tyAca pramANe ApaNa nyAya karAyalA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 mAnava dharma havA. paNa tithe tara ApaNa asA nyAya karato kI, 'hyAne nukasAna kele. ' paNa to koNI bAheracA mANUsa Ahe kA ? ANi jarI bAheracA mANUsa asalA tarI, nokara asalA nA, tarIhI ase nyAya karU naye. kAraNa kAya, tara koNatyA niyamAcyA AdhAre glAsa khAlI paDato, to pADato kI paDUna jAto, yAcA vicAra nako kA karAyalA ? nokara kAya muddAma pADato kA ? tevhA koNatyA dharmAce pAlana karAyace Ahe ? koNIhI Apale nukasAna kele, koNI ApalyAlA vairI disata asalA tarIhI to kharokhara vairI nAhI. koNI nukasAna karu zakela ase nAhIca. tyAmuLe tyAcyAvara dveSa karU naye. maga tI jarI ApalyA gharacI mANasaM asatIla, kiMvA nokarAkaDUna glAsa khAlI paDalA, tara to nokarAne nAhI pADalA, pADaNArA tara koNI dusarAca Ahe. tyAmuLe nokarAvara jAsta krodha karU nakA. zAMtapaNe mhaNAve, 'bhAU jarA haLU, sAvakAza cAla. tujhA pAya tara bhAjalA nAhI nA ?' ase vicArAve. Apale dahA-bArA glAsa phuTalyAmuLe manAta haLahaLa, kUDhaNa suru jhAlelIca asate. pAhuNe basale asatIla toparyaMta krodha karata nAhI paNa AtalyAAta kUDhata rAhato. ANi pAhUNe gelyAnaMtara nokarAcI khabara gheto. ase vAgaNyAcI garaja nAhI. hA sagaLyAta moThA gunhA Ahe. koNa karato he jANata nAhI. jaga tara DoLyAMne je disate, tyA nimittAlAca cAvAyalA dhAvate. mI itakyA lahAna mulAlA mhaTale hote kI jA, hA kapa bAhera phekUna ye, tara tyAMnI khAMde uDavUna nakAra dilA, nAhI phekaNAra, kuNIhI nukasAna karata nAhI. ekA mulAlA mI sAMgitale, 'he dAdAMce buTa Aheta te bAhera phekUna ye.' tara tyAne khAMde uDavUna nakAra dilA, 'phekAyace nAhI. cAMgalI samaja Ahe. mhaNaje ase koNIca phekata nAhI. nokara suddhA toData nAhI. he tara mUrkha loka, nokarAlA hairAna karUna TAkatAta. are, tU jevhA nokara hozIla nA tevhA tulA barobara kaLela. mhaNaje, ApaNa jara ase vAgalo nAhI tara ApalyAvara jara kadhI nokara hoNyAcI pALI AlI tara tevhA ApalyAlA seTha cAMgalA miLela. svataHlA dusarAcyA jAgI ThevaNe, tyAce nAva mAnava dharma. dusarA dharma Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma tara adhyAtma, to tara yAcyAhI puDhacA Ahe. paraMtu evaDhA mAnava dharma tara jamalAca pAhije. jitake cAritryabaLa, titake pravartana praznakartA : paNa hI goSTa samajata asUna suddhA bar2yAca veLA AmhAlA ase rAhata nAhI, tyAce kAya kAraNa? dAdAzrI : kAraNa he jJAna jANaleleca nAhI. khare jJAna jANalele nAhI. je jJAna jANale te phakta pustakAMmadhUna jANalele Ahe. paraMtu koNatyA kvAliphAIDa (yogya) gurukaDUna jANalele nAhI. kvAliphAIDa guru arthAt te je je sAMgatAta te AmhAlA Ata ekjekTa (yathArthapaNe) pariNamita hota asate. samajA, mI svataH jara biDI pIta asela, ANi tumhAlA sAMgitale kI 'biDI soDUna dyA!' tara yAcA tumacyAvara kAhIhI pariNAma hoNAra nAhI. tyAsAThI tara cAritryabaLa pAhije. saMpUrNa cAritryabaLa asalele guru asatIla taraca pAlana hoU zakela, nAhItara aseca kAhI pAlana hota nAhI. ApalyA mulAlA sAMgitale kI 'hyA bATalIta viSa Ahe. he bagha, pAMDhare disate nA! tU tyAlA hAta lAvU nako.' tara te mula kAya vicArate 'paNa viSa mhaNaje kAya?' tevhA tumhI sAMgatA kI, 'viSa mhaNaje tyAmuLe mRtyu hoto.' tyAvara to punhA vicArato 'mRtyu hoto mhaNaje kAya?' tevhA tumhI sAMgatA, "kAla tyA tethe tyAMnA bAMdhUna gheUna jAta hote nA, tU mhaNata hotA, nakA gheUna jAvU, nakA gheUna jAvU.' te maruna gele mhaNUna maga gheUna jAtAta." azAne tyAcyA lakSAta yete ANi maga to hAta lAvata nAhI. azI tyAlA samaja miLate, jJAna samajUna ghetalele pAhije. ekadA sAMgitale, 'bhAU, he viSa Ahe!' maga he jJAna tyAlA hajara rAhileca pAhije ANi je jJAna hajara rAhata nasela te jJAnaca nAhI, te ajJAnaca Ahe. yethUna ahamadAbAdalA jAyace jJAna, nakAzA vagaire sagaLe tumhAlA dile ANi tyAnaMtara tyAnusAra jara ahamadAbAda Ale nAhI tara to nakAzAca cukIcA Ahe, ekjekTa yAyalAca pAhije. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 mAnava dharma cAra gatIta bhaTakaNyAcI kAraNe... praznakartA : manuSyAcyA kartavyAsaMbaMdhI ApaNa kAhItarI sAMgA. dAdAzrI : manuSyAcyA kartavyAmadhye, jyAlA punhA manuSyaca vhAyace asela tara tyAcI limiTa (sImA) sAMgato. vara caDhAyace nasela athavA khAlI utarAyace nasela, vara devagati Ahe ANi khAlI janAvaragati Ahe ANi tyApekSAhI khAlI narkagati Ahe. azA sarva gati Aheta. tumhI tara manuSyAcyA bAbatIca vicArata AhAta nA? praznakartA : deha Ahe toparyaMta tara manuSya mhaNUnaca kartavye pAra pADAvI lAgatIla nA? dAdAzrI : manuSyAce kartavya pAlana karata AhAta mhaNUna tara manuSya jhAlAta. tyAta ApaNa uttIrNa jhAlo, tevhA AtA kazAta uttIrNa vhAyace Ahe ? saMsAra dona prakAre Ahe. eka tara manuSya janmAlA AlyAnaMtara kreDiTa jamA karatAta, tevhA ucca gatImadhye jAtAta. DebiTa jamA karatAta tevhA khAlacyA gatIlA jAtAta, ANi jara kreDiTa-DebiTa donhIMcA vyApAra baMda kelA tara muktI hote, hyA pAcahI jAgA ughaDyA Aheta. cAra gatI Aheta. khUpaca kreDiTa asela tara devagati miLate. kreDiTa jAsta ANi DebiTa kamI asela tara manuSyagati miLate. DebiTa jAsta ANi kreDiTa kamI asela tara janAvaragati ANi saMpUrNapaNe DebiTa tara tI narkagati. hyA cAra gati va pAcavI jI Ahe tI mokSagati. hyA cArahI gati manuSya prApta karu zakatAta. ANi pAcavI gati tara hiMdustAnAtIla manuSyaca prApta karu zakatAta. 'spezala phaoNra iMDiyA.' (hiMdustAnAsAThI khAsa) itara lokAMsAThI tI nAhI. AtA jara tyAlA manuSya vhAyace asela tara tyAne vaDiladhArI mANasAMcI, AI-vaDilAMcI sevA kelI pAhije, gurucI sevA kelI pAhije. lokAMsobata oblAijiMga necara (paropakArI svabhAva) ThevAyalA havA. ANi vyavahAra asA karAvA kI dahA dayA ANi dahA parata ghyA, dahA yA nI dahA ghyA. azA prakAre vyavahAra zuddha ThevalA tara samoracyAsobata kAhIca Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma gheNe-deNe rAhaNAra nAhI. azA prakAre vyavahAra karAvA, saMpUrNa zuddha vyavahAra. mAnavateta, tara koNAlA mArata asatAnA kiMvA koNAlA mAraNyApUrvI vicAra yeto. mAnavatA asela tara lakSAta Aleca pAhije kI, jara malA mArale tara malA kase vATela? asA vicAra AdhI AlA pAhije tevhA mAnava dharma rAhU zakela, nAhItara rAhU zakaNAra nAhI. he lakSAta ThevUna sarva vyavahAra kelA jAIla tara punhA manuSyatva prApta hoIla. anyathA punhA manuSyatva prApta hoNe he suddhA kaThiNa Ahe. 15 nAhItara jyAlA yAcI jANIva nAhI kI yAcA pariNAma kAya yeIla, tyAlA manuSyaca mhaNatA yeNAra nAhI. ughaDyA DoLyAMnI jhopato hI ajAgRti, tyAsa mANUsa mhaNU zakata nAhI. divasabhara binahakkAce bhogaNyAceca vicAra karata rAhatAta, bhesaLa karatAta te sarva janAvara gatimadhye jAtAta. yethUna manuSyAtUna saraLa janAvara gatita jAto ANi maga tethe bhogato. svataHce sukha dusar2yAMnA deto, svataHcyA hakkAce sukha dusar2yAMnA deUna TAkato to supara hyumana mhaTalA jAto ANi tyAmuLe to devagatita jAto. svataHlA je sukha upabhogAyace Ahe, svataH sAThI je sukha nirmANa jhAlele Ahe, svataHlA jyAcI AvazyakatAhI Ahe tarIsuddhA dusar2yAMnA deUna TAkato, to supara hyumana Ahe. tyAmuLe devagatita jAto. ANi jo vinAkAraNa nukasAna karato, tyAcA svata:cA tyAta kAhIca phAyadA nasato, tarI samoracyAce khUpa nukasAna karato, to narkagatita jAto. jI lokaM binahakkAce upabhogatAta, te tara svataHcyA phAyadyAsAThI upabhogatAta, tyAmuLe janAvaragatita jAtAta. paraMtu je loka koNatyAhI kAraNAzivAya lokAMcI ghare jALUna TAkatAta, daMgala karatAta ase sarva karatAta te sarva narkagatice adhikArI Aheta. ANi anekAMce jIva ghetAta kiMvA talAvAta viSa misaLatAta, vihirimadhye kAhItarI TAkatAta! te sarvaca narkAce adhikArI Aheta. sagaLI jabAbadArI svata:cI Ahe. jagAta ekA ekA kesA itakI jabAbadArI suddhA svataHcIca Ahe. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mAnava dharma nisargAcyA gharI jarA suddhA anyAya nAhI. ithe manuSyAmadhye kadAcita anyAya hoU zakato, paraMtu nisarga tara saMpUrNa nyAyasvarupaca Ahe. kadhIhI anyAya jhAlAca nAhI. sarvakAhI nyAyAtaca asate. va je kAhI hota Ahe te suddhA nyAyapUrNaca Ahe. ase jara samajale tara te jJAna mhaTale jAte. ANi je ghaData Ahe tyAta 'he cukIce ghaDale, te cukIce ghaDale, he barobara jhAle' ase je bolatAta tyAsa ajJAna mhaTale jAte. je ghaDate Ahe te karekTaca Ahe. aMDarahenDa sobatacA mAnava dharma ApalyAvara jara koNI rAgAvale tara te sahana hota nAhI ANi svata:mAtra divasabhara dusar2yAMvara rAgavata rAhato. are! hI kasalI akkala? hA mAnava dharma nAhI. svata:vara koNI thoDe jarI rAgAvale tarI te sahana hota nAhI, ANi toca manuSya divasabhara sarvAMvara rAgavata rAhato, kAraNa te dabalele Aheta mhaNUnaca nA? dabalelyAMnA mAraNe hA tara khUpa moThA aparAdha Ahe. mArAyace asela tara UparI (Apale variSTha, varacaDha) asatIla tyAMnA mAra. bhagavaMtAlA kiMvA variSThAMnA. kAraNa kI, te variSTha Aheta, zaktivaMta Aheta. hA aMDarahenDa tara azakta Ahe. yAmuLe tyAMnA jIvanabhara jhiDakAratAta. mI tara aMDarahenDalA, maga to jarI vATela tasA gunhegAra asalA tarI tyAlA vAcavale hote. paraMtu UparI kitIhI cAMgalA asalA tarI mI te khapavUna ghetale nAhI ANi malA koNAcehI UparI banAyace nAhI. UparI cAMgalA asela tara ApalyAlA kAhIca harakata nAhI, paNa yAcA artha asA tara nAhI kI to nehamI cAMgalAca rAhila. to kadhI ApalyAlA aikavela suddhA. ardhazIzI uThavela asehI kAhI bolela. UparI koNAsa mhaNatA yeIla kI jo aMDarahaeNnDalA sAMbhALato! to kharA UparI. mI kharA UparI zodhato Ahe. mAjhA UparI bana paNa kharA UparI bana. tU malA dhamakAvazIla tyAsAThI kAya mI janma ghetalA Ahe? ase tU malA kAya deNAra Ahesa. tumacyAkaDe koNI nokarI karata asela tara tyAlA kadhIhI jhiDakArU Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma nakA, DivacU nakA, sarvAMnA sanmAnapUrvaka ThevA. koNAsa ThAvUka koNatyA mANasAkaDUna koNatA lAbha hoIla! ___pratyeka jAtImadhye mAnava dharma dAdAzrI : manuSya gaticyA caudA lAkha yonI, leyarsa(stara) Aheta. paraMtu kharokhara manuSya jAta jara bAyalaoNjikalI (jIvazAstrApramANe) baghitalI tara koNatyAhI manuSyAmadhye kuThaleca pharaka disUna yeta nAhI, sarva samAnaca vATatAta. paNa tarI suddhA ase lakSAta yete kI jarI bAyalaoNjikalI pharaka nasela, paraMtu je tyAMce mAnasa Ahe... dAdAzrI : tI DevalepamenTa (AMtarika vikAsa) Ahe. tyAce itake sarva bheda Aheta. praznakartA : vegavegaLe leyarsa asUnahI bAyalaoNjikalI sarva samAnaca Aheta tara maga tyAMcA koNatAtarI eka kaoNmana dharma asU zakato nA? dAdAzrI : kaoNmana dharma tara mAnava dharma, to svata:cyA samajutInusAra mAnava dharma pALU zakato. pratyekajaNa svataHcyA samajutInusAra mAnava dharma pALato, paraMtu yathArtha samajapUrvaka mAnava dharma pALatA AlA tara te sarvAMta uttama Tharela. mAnava dharma tara khUpaca hAIklAsa (zreSTha) Ahe paNa mAnavadharmAta yeIla tevhAca nA! lokAMmadhye mAnava dharma rAhilAca kuThe? ___ mAnava dharma tara khUpaca suMdara Ahe paNa to DevalapamenTanusAra asato. amerikana lokAMcA mAnava dharma vegaLA ANi ApalA mAnava dharma vegaLA. praznakartA : tyAmadhye suddhA pharaka Ahe, dAdA? kazA prakAre pharaka Ahe? dAdAzrI : khUpaca pharaka Ahe. ApalI mamatA ANi tyAMcI mamatA yAta pharaka asato. mhaNaje AI-vaDilAMvara ApalI jevaDhI mamatA asate tevaDhI tyAMcyAta nasate. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mAnava dharma mamatA kamI asalyAmuLe bhAvamadhye pharaka hoto, bhAva titakA kamI hoto. praznakartA : jevaDhI mamatA kamI asate tevaDhAca bhAvAta pharaka paDato! dAdAzrI : tyA pramANAtaca mAnava dharma asato. mhaNaje ApalyAsArakhA mAnava dharma tyAMcA nasato. te loka tara mAnavadharmAtaca Aheta. aMdAje aiMzI Takke loka tara mAnavadharmAtaca Aheta. hI phakta ApalI lokaca nAhIta. bAkI sarvajaNa tyAMcyA hizobAne mAnavadharmAtaca Aheta. mAnavatece prakAra vegavegaLe praznakartA : hA jo mAnava samUha Ahe, tyAMcI jI samaja Ahe, maga to, jaina aso, krizcana aso, vaiSNava aso te tara sarva ThikANI ekasArakheca asatAta nA? dAdAzrI : ase Ahe kI, jevaDhI DevalapamenTa jhAlelI asela, tevaDhI tyAcI samaja asate. jJAnI suddhA manuSyaca Aheta nA? jJAnIcI mAnavatA, ajJAnIcI mAnavatA, pApI lokAMcI mAnavatA, puNyavaMtAMcI mAnavatA, sarvAMcI mAnavatA vegavegaLI. manuSya ekaca prakAracA Ahe tarI suddhA. jJAnI puruSAcI mAnavatA hI vegaLyA prakAracI asate. ajJAnIcI mAnavatA hI vegaLyA prakAracI asate. mAnavatA sarvAMmadhye asate, ajJAnImadhye paNa mAnavatA asate. he je anaDevalapa (avikasita) Aheta nA, tyAMcI paNa mAnavatA, paNa tI mAnavatA vegaLyA prakAracI asate, te anaDevalapa Aheta ANi he Devalapa Aheta. ANi pApIcI mAnavatA mhaNaje, jara ApalyAlA samora cora bheTalA, tara tyAcI mAnavatA kazI? to mhaNela, 'ubhe rahA,' tevhA AmhI samajUna jAyace kI hIca tyAcI mAnavatA Ahe, tyAcI mAnavatA pAhilI nA? to mhaNela, deUna TAkA. tevhA mhaNAve, 'he ghe bAbA, lavakarAta lavakara.' AmhAlA bheTalAsa, he tara tujhe puNyaca Ahe nA! Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma muMbaIta asatAnA, tethe eka mANUsa itakA ghAbaraTa hotA, to malA mhaNAlA, 'Ajakala tara hyA TaeNksyAMmadhUna phirAyalAca nako.' mI vicArale, kAya jhAle, bhAU? evaDhyA dahA hajAra TaeNksyA Aheta tarI phiru zakata nAhI. ase nA phirAyalA kAya jhAle? tasA kAhI sarakArI kAyadA nighAlA Ahe kA? tevhA sAMgato, 'nAhI, luTatAta. TaeNksIta mArUna-ThokUna luTatAta.' are murkhA, ase veDyAsArakhe tarka kuThaparyaMta kADhaNAra tumhI loka?' luTaNe he niyamAnusAra Ahe kI niyamAcyA bAhera Ahe ? roja cAra jaNa luTale jAtAta, tyAvarUna he bakSisa tulA lAgaNAra Ahe, azI khAtrI kazAvaruna paTalI? bakSisa tara koNI hizoba asalelyAlA kadhItarI lAgate, bakSiza roja thoDI lAgate? he krizcana paNa punarjanma samajata nAhIta. tumhI tyAMnA kitIhI vicArA kI tumhI punarjanmAlA kA samajata nAhI? tarIhI te aikata nAhIta. paraMtu AmhI (hI tyAMcI cUka Ahe) ase bolU zakata nAhI, kAraNa he mAnavadharmAcyA viruddha Ahe. kAhI bolalyAmuLe jara samoracyAlA jarA suddhA duHkha hota asela, tara te mAnavadharmAcyA viruddha Ahe. tumhI tyAMnA protsAhita kele pAhije. ase cukalo mAnava dharma mAnava dharma mukhya vastU Ahe. mAnava dharma eka samAna nAhIta. kAraNa kI mAnava dharma jyAsa 'karaNI' (kRtya) ase mhaTale jAte ANi hyA kAraNAne jara ekhAdA yuropIyana tumacyAzI mAnava dharma bajAvela va tumhIhI tyAcyAzI mAnava dharma bajAvAla tara donhIMmadhye khUpaca pharaka asela. kAraNa tyAmAge tyAcI bhAvanA kAya? ANi tumacI bhAvanA kAya? kAraNa kI tumhI Devalapa AhAta, adhyAtma jyA dezAta 'Devalapa' (vikasita)jhAlele Ahe, tyA dezAce tumhI AhAta. tyAmuLe Apale saMskAra khUpaca ucca koTice Aheta. jara mAnavadharmAta AlelA asela, tara Apale saMskAra tara evaDhe ucca koTIce Aheta kI tyA saMskArAMnA kAhI sImAca nAhI, paraMtu lobha va lAlacamuLe he loka mAnava dharma cukale Aheta. ApalyA yethe Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 mAnava dharma krodha, mAna, mAyA, lobha 'phula Devalapa' (pUrNa vikasita) jhAlele Aheta. yAmuLe yethIla loka mAnava dharma cukale Aheta, paNa tarI mokSAce adhikArI avazya Aheta he loka. kAraNa kI yethe Devalapa jhAlA tevhApAsUnaca to mokSAcA adhikArI jhAlA. paNa tyA lokAMnA mokSAce adhikArI mhaTale jAU zakata nAhI. te dharmAce adhikArI Aheta paNa mokSAce adhikArI nAhIta. mAnavatecI vizeSa samaja praznakartA : vegavegaLyA mAnavatecI lakSaNe jarA vistArAne samajavUna sAMgA. dAdAzrI : mAnavatecI greDa (darjA) vegavegaLI asate. pratyeka dezAcI mAnavatA jI Ahe, ticyA vikAsAcyA AdhArAvara sarva greDsa asatAta. mAnavatA mhaNaje svata:cI greDa nakkI karaNe kI jara ApalyAta mAnavatA ANAyacI asela tara 'malA je anukUla vATata Ahe taseca mI samoracyAsAThI karaNAra.' AmhAlA jyAta anukUlatA vATata asela tazeca anukUla saMyoga dusar2yAMsAThI vyavahArAta ANaNe yAsa mAnavatA mhaNatAta. pratyekAcI mAnavatA vegavegaLI asate. sarvAMcI mAnavatA ekasArakhI nasate, pratyekAcyA greDezana pramANe tI asate. mhaNaje jyAta svata:lA anukUlatA vATata asela tazIca anukUlatA sarvAMsobata ThevAvI kI malA jara duHkha hote, tara tyAlA du:kha nAhI kA hoNAra? Apale kAhI corIlA gele tara ApalyAlA du:kha hote tara koNAcI corI karate veLI ApalyAlA asA vicAra AlA pAhije kI 'nAhI, koNAlA duHkha hoIla ase kase vAgAyace!' jara koNI ApalyAsobata khoTe bolata asela tara ApalyAlA duHkha hote tevhA ApalyAlA suddhA koNAsobata ase karaNyA agodara vicAra kelA pAhije. pratyeka dezAtIla pratyeka mANasAce mAnavatece greDezana vegavegaLyA asatAta. mAnavatA mhaNaje svataHlA je AvaDate taseca vartana dusar2yAMsobata Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma karaNe. hI choTIzI vyAkhyA cAMgalI Ahe. paraMtu te pratyeka dezAtIla lokAMsAThI vegavegaLyA prakArace pAhije. 21 svataHlA je anukUla vATata nasela, asA pratikUla vyavahAra dusar2yAMsobata karU naye. svataHlA je anukUla Ahe aseca vartana dusar2yAMsobata kele pAhije. jevhA mI tumacyA gharI yeto tevhA tumhI 'yA, basA' ase mhaNatA ANi te jara malA AvaData asela tara jevhA mAjhyA gharI koNI Ale tevhA mI suddhA tyAMnA 'yA, basA' ase mhaTale pAhije, tyAsa mAnavatA mhaNatAta. maga ApalyA gharI koNI Ale tevhA ApaNa jara ase bolale nAhI ANi tyAMcyAkaDUna te ase bolAve, azI apekSA kelI tara yAsa mAnavatA mhaNatA yeNAra nAhI. AmhI koNAcyA gharI pAhUNe mhaNUna gelo asU ANi tyAMnI ApalyAlA cAMgale jeU khAU ghAlAve azI AzA Thevato, tara AmhAlA suddhA vicAra kelA pAhije kI, ApalyA gharI jara pAhuNe Ale tara tyAMcyAsAThI paNa cAMgale jevaNa banavAve. arthAt (svata:lA) jase have asela tase karAve. tyAsa mAnavatA mhaNatAta. svataHlA samoracyAcyA jAgI ThevUna sarva vyavahAra karaNe hI Ahe mAnavatA! mAnavatA pratyekAcI vegavegaLI asate. hiMducI vegaLI, musalamAnAMcI vegaLI, krizcanAMcI vegaLI, sarvAMcI vegavegaLI asate, jainAMcI mAnavatA suddhA vegaLI asate. taseca svataHcA apamAna jhAlelA AvaData nAhI paNa lokAMcA apamAna karaNyAta mAtra zUravIra asato, tyAsa mAnavatA kazI mhaNaNAra ? tAtparya, pratyeka goSTImadhye vicArapUrvaka vyavahAra karaNe, tyAsa mAnavatA mhaNatAta. thoDakyAta, mAnavatecI pratyekAcI ApApalI paddhata asate. yA bAbatIta 'mI kuNAlAhI duHkha deNAra nAhI' hI mAnavatecI bAUnDrI (sImA) ANi hI bAunDrI pratyekAcI vegavegaLI asate. mAnavatecA asA koNatA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma ekaca mApadaMDa nAhI. 'jyApAsUna malA du:kha hote, tase duHkha mI koNAlAhI deNAra nAhI. malA jara kuNI ase duHkha dile tara kAya hoIla? mhaNUnaca ase duHkha mI kuNAlAhI deNAra nAhI.' svata:cI jevaDhI 'DevalapamenTa' asela tyAnusAra to karata rAhato. sukha miLate, sukha dilyAvara praznakartA : AmhI jANato kI koNAcehI mana dukhAvale jANAra nAhI azAprakAre jagale pAhije. he sarva mAnavatece dharma AmhI jANato. dAdAzrI : he tara mAnavatece dharma Aheta. mAnavadharmAcA artha kAya? mAnava dharma mhaNaje AmhI samoracyAlA sukha dile tara AmhAlA paNa sukha miLata rAhila. AmhI jara sukha deNyAcA vyavahAra karu tara vyavahArAta AmhAlA sukha prApta hoIla ANi duHkha deNyAcA vyavahAra karu tara vyavahArAta duHkha prApta hoIla. mhaNUna jara AmhAlA sukha have asela tara vyavahArAta sarvAMnA sukha dyA ANi duHkha have asela tara duHkha dyA. ANi jara AtmyAcA svAbhAvika dharma jANUna ghetalA tara nehamIsAThI sukhaca rAhila. praznakartA : sarvAMnA sukha deNyAsAThI zakti prApta vhAvI, azI prArthanA karAvI nA?! dAdAzrI : ho, azI prArthanA karu zakato! jIvana vyavahArAta yathArtha mAnava dharma praznakartA : AtA jyAlA manuSyAcI mULa AvazyakatA mhaNatAta jase anna, pANI, ArAma ityAdIcI vyavasthA ANi pratyeka manuSyAsa AsarA miLAve hyAsAThI prayatna karaNe hA mAnava dharma mhaTalA jAto kA? dAdAzrI : mAnava dharma hI vastUca pUrNataH vegaLI Ahe. mAnava dharma tara ithaparyaMta pohocU zakato kI yA duniyeta lakSmIcA (paizyAMcA) jo vATapa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma hoto to naisargika vATapa Ahe, tyAta mAjhyA hissyAce je Ahe te tumhAlA dyAveca lAgate. tyAmuLe malA lobha karaNyAcI garajaca rahAta nAhI. lobhIpaNA rAhata nAhI yAce nAva mAnava dharma. paNa itake sarva tara rAhU zakata nAhI, paraMtu kAhI pramANAta jarI mAnava dharma pALalA tarI puSkaLa jhAle. praznakartA : tara yAcA artha asA jhAlA kI jase jase kaSAya rahita hota jAU to mAnava dharma Ahe. dAdAzrI : nAhI, ase jara mhaTale tara maga to vItarAga dharmAta AlA. mAnava dharma mhaNaje tara basa itakeca kI, patnIsobata rahA, mulAMsobata rahA, amakyAsobata rahA, tanmayAkAra rahA, mulAMce lagna karA, sarvakAhI karA. yAsarvAta kaSAyarahita hoNyAcA praznaca yeta nAhI, paraMtu tumhAlA jase duHkha vATate taseca dusar2yAMnA suddhA duHkha vATaNAra, ase samajUna tumhI vAgA. praznakartA : ho, paNa yAta aseca jhAle nA, kI samajA AmhAlA bhUka lAgate. bhUka he eka prakArace duHkhaca Ahe. tyAsAThI ApalyAjavaLa sAdhana Ahe ANi AmhI khAto. paraMtu jyAcyAjavaLa he sAdhana nAhI tyAsa te deNe. AmhAlA je du:kha hote te du:kha dusar2yAlA hoU naye ase karaNe hI suddhA eka prakAre mAnavatAca jhAlI nA? dAdAzrI : nAhI, he je tumhI mAnatA tI mAnavatA nAhI. nisargAcA niyama asA Ahe kI, to pratyekAlA tyAce bhojana tyAcyAparyaMta pohacavato. hiMdustAnAta ekahI gAva ase nAhI kI jithe koNatyAhI mANasAlA koNI bhojana pohacavaNyAsAThI jAta asela, kapaDe pohacavaNyAsAThI jAta asela. ase kAhI nAhIca. he tara hyA zaharAMmadhyeca ase sarva ubhe kele gele Ahe. hI tara vyApArI paddhata zodhUna kADhalI Ahe tyA lokAMkaritA paise goLA karaNyAsAThI. aDacaNa tara kuThe Ahe ? sAmAnya janatemadhye, je mAgU zakata nAhI, bolU zakata nAhI, kAhI sAMgU zakata nAhI tethe aDacaNa Ahe. bAkI sarva ThikANI kasalI AlI Ahe aDacaNa? he tara ugAcaca gheUna basale Aheta, bekAraca! Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 mAnava dharma praznakartA : ase koNa Aheta? dAdAzrI : ApalA sAmAnya varga asAca Ahe. tethe jA ANi tyAMnA vicArA kI bhAU, tulA kAhI aDacaNa Ahe kA? bAkI yA sarva lokAMnA, jyAMcyAsAThI tumhI sAMgatA nA kI , yAMcyAsAThI dAna kele pAhije, te loka tara dArU piUna majA karatAta. praznakartA : he barobara Ahe. paNa tumhI je sAMgitale kI sAmAnya lokAMnA garaja Ahe, tara tethe dAna deNe hA dharmaca jhAlA nA? dAdAzrI : ho, paNa tyAta mAnavadharmAce kAya gheNe-deNe? mAnavadharmAcA artha kAya? kI jase malA duHkha hote tase dusar2yAlAhI duHkha hoNAra. mhaNUna koNAlA ase duHkha hovU naye azAprakAre vyavahAra karaNe. praznakartA : aseca jhAle nA? koNAkaDe kapaDe nasatIla tara... dAdAzrI : nAhI he tara dayALu mANasAce lakSaNa Ahe. bAkIce sarva loka dayA kazI dAkhavU zakaNAra? he tara jo paisevAlA Ahe toca karu zakato. praznakartA : sAmAnya lokAMnA purese miLata rahAve. AvazyakatA pUrNa hota rahAvyA, yAsAThI sAmAjika starAvara prayatna karaNe, he yogyaca Ahe nA? sAmAjika starAvara mhaNaje AmhI sarakAravara dabAva TAkAvA kI tumhI ase karA, yA lokAMnA dyA. ase karaNe mAnavadharmAta yete kA? dAdAzrI : nAhI. hA sarva cukIcA igoijama (ahaMkAra) Ahe, hyA lokAMcA. samAjasevA karatAta tyAMcyAsAThI tara lokAMcI sevA karato, ase bolale jAte, kiMvA dayA dAkhavato, saMvedanA dAkhavato ase bolale jAte. paraMtu mAnava dharma tara sarvAMnAca sparzato. mAjhe ghaDyALa haravale tara mI ase samajato kI, koNI mAnava dharmavAlA asela tara mAjhe ghaDyALa parata yeIla. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma ANi hI jI sarva sevA karata Aheta tI sarva kusevAca kelI jAta Ahe. ekA mANasAlA mI mhaTale, 'he kAya karatA ? tyA lokAMnA he kazAsAThI detA ? ase detAta kA ? Ale moThe sevA karaNAre! moThe Ale sevaka! kAya baghUna sevA karAyalA nighAle ?' lokAMcA paisA gairamArgI jAtoya ANi tarI loka detAta suddhA. praznakartA : paraMtu Aja yAlAca tara mAnava dharma mhaNatAta. dAdAzrI : mANasAMnA saMpavUna TAkatAta. tumhI tyAMnA jagU suddhA deta nAhI. mI tyA mANasAlA khUpa oraDalo. kase mANUsa AhAta ? tumhAlA koNI zikavale ase? lokAMkaDUna paise goLA karAyace ANi tumhAlA jo garIba vATato tyAlA bolavUna dyAyace. are, yAce tharmomITara ( mApadaMDa) kAya Ahe? hA garIba vATalA mhaNUna tyAlA dyAyace ANi hA garIba nAhI vATalA, tyAlA nAhI dyAyace ? jyAlA ApalyA aDacaNIMce varNana karatA jamale nAhI, nITa bolU zakalA nAhI, tyAlA nAhI dyAyace ANi jyAlA cAMgalyA prakAre varNana karatA Ale tyAlA deUna TAkAyace. AlA moThA tharmomITaravAlA ! maga tyAne malA mhaTale, ApaNa malA dusarA mArga dAkhavAvA. mI mhaNAlo, hA mANUsa zarIrAne majabUta, dhaDadhAkaTa Ahe tara tyAlA tumhI hajAra-diDa hajArAcI hAtagADI vikata gheUna dyAyacI, va nagada donaze rupaye deUna tyAlA sAMgayace kI bhAjIpAlA gheUna ye ANi vikAyalA suru kara. ANi tyAlA mhaNAve hAtagADIce bhADe mhaNUna dara dona-cAra divasAne pannAsa rupaye bharata jA. 25 praznakartA : mhaNaje mophata dyAyace nAhI, tyAlA utpAdana karaNyAce sAdhana dyAyace. dAdAzrI : ho, nAhItara ase tara tumhI tyAlA bekAra banavata AhAta. saMpUrNa jagAta koNatyAhI jAgI bekArI nAhI, hI bekArI tumhI pasaravalI Ahe. hyA ApalyA sarakArane pasaravalI Ahe. he sarva karUna, he tara voTa miLavaNyAsAThI hA sarva unmAta mAjavalA Ahe. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 mAnava dharma mAnava dharma tara sephasAiDa(salAmatI)ca dAkhavato. praznakartA : hI goSTa kharI Ahe kI, ApaNa dayA dAkhavato tyAmuLe samoracyAcyA manAta eka azAprakAracI bhAvanA udbhavate kI to dusar2yAMvara avalaMbUna jagata Ahe. dAdAzrI : tyAlA khAyalA-pyAyalA miLAle kI maga to koNI dArU Thevata asela tethe jAUna basato, ANi khAUna, piUna majA karato. praznakartA : dAdA, tumace khare Ahe, to pito. yAcA upayoga azAprakAre hota asato. dAdAzrI : aseca asela, tara ApaNa tyAMnA bighaDavU naye. ApaNa koNAlA sudhAru zakata nAhI, tara tyAlA bighaDavAyacehI nAhI. te kase? tara te sevA karaNAre dusar2yA lokAMkaDUna kapaDe gheUna hyA lokAMnA detAta paraMtu heca loka te kapaDe vikUna bhAMDI ghetAta. tyA aivajI hyA lokAMnA kAma-dhaMdyAlA lAvAve. azAprakAre kapaDe deNe, khANyAce deNe hA mAnava dharma nAhI. tyAMnA kAma-dhaMdyAlA caDhavAve. praznakartA : tumhI sAMgatAta tyA goSTI tara sarvaca svIkAratAta ANi tithe tara te phakta dAna deUna paMgu banavatAta. dAdAzrI : tyAmuLeca hA sarva paMgupaNA AlelA Ahe. itake adhika dayALu loka, paNa azI dayA karaNyAcI garaja nAhI. tyAlA eka hAtagADI vikata gheUna dyA ANi bhAjI-pAlA dyA. pahilyA divazI vikUna yeIla, dusar2yA divazI vikUna yeIla. tyAcA rojagAra suru jhAlA. ase puSkaLa mArga Aheta. mAnavadharmAcI nizANI praznakartA : AmhI AmacyA mitrAMsobata dAdAMcI hI goSTa bolato, tevhA te mhaNatAta kI 'AmhI mAnava dharma pALato evaDhe purese Ahe,' ase bolUna hI goSTa TALatAta. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma dAdAzrI : ho, jara mAnava dharma pALalA tara tyAlA AmhI deva mhaNU. jevalA, AMghoLa kelI, cahA pyAyalA, tyAsa kAhI mAnava dharma mhaTalA jAta nAhI. praznakartA : nAhI. mAnava dharma mhaNaje loka kAya samajatAta kI ekamekAMnA madata karaNe, koNAce bhale karaNe. lokAMnA helpaphula hoNe, loka yAlA mAnava dharma mAnatAta. dAdAzrI : hA kAhI mAnava dharma nAhI. janAvare suddhA ApalyA kuTuMbAlA madata karAvI azI samaja ThevatAta, bicAre! mAnava dharma mhaNaje pratyeka bAbatIta tyAlA vicAra yeto kI mAjhyAsobata jara ase ghaDale tara kAya hoIla? asA vicAra prathama AlA nAhI, tara to mAnavadharmAta nAhIca. koNI malA zivI dilI tyAveLI mI paNa tyAlA zivI deIna tyAAdhIca jara mAjhyA manAta asA vicAra AlA kI, 'malA jara itake duHkha hota Ahe, tara mI zivI dilyAvara tyAlA kitI duHkha hoIla!' ase samajUna samAdhAna kele tara tyA goSTIcA nikAla hoIla. hI mAnavadharmAcI pahilI-pharsTa nizANIca Ahe. yethUna mAnava dharma suru hoto. mAnavadharmAcI suruvAta yethUnaca jhAlI pAhije nA! suruvAtaca jhAlI nasela tara tyAlA mAnava dharma samajalAca nAhI. praznakartA : malA jase du:kha hote taseca itarAMnAhI duHkha hote hA jo bhAva Ahe to bhAva jasA jasA Devalepa hoto, tevhA maga mAnavAcI mAnavAsobatacI ekatA adhikAdhika Devalapa hota jAte nA? dAdAzrI : tI tara hota jAte, saMpUrNa mAnavadharmAcA utkarSa hoto. praznakartA : ho, to asA sahajaca utkarSa hota rAhato. dAdAzrI : sahajaca hota rAhato. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma pApa ghaTaviNe, to kharA mAnava dharma mAnavadharmAmuLe tara aneka prazna soDavale jAtAta. paNa hA mAnava dharma levalamadhye (saMtulanamadhye) asalA pAhije. jyAcI loka TikA karatAta tyAsa mAnava dharma mhaNUca zakata nAhI. kityeka lokAMnA mokSAcI AvazyakatA vATata nAhI, paraMtu mAnavadharmAcI AvazyakatA tara sarvAMnAca Ahe nA! mAnavadharmAta Ale tara puSkaLase pApa kamI hoUna jAIla. he samaMjasapaNe vhAyalA pAhije. praznakartA : mAnavadharmAta dusar2yAMsAThI AmacI apekSA asela kI, tyAne suddhA asAca vyavahAra kelA pAhije, tara to kityekadA atyAcAra hoUna jAto. dAdAzrI : nAhI, pratyekAne mAnavadharmAtaca rAhile pAhije. tyAne aseca vAgale pAhije, asA kAhI niyama nasato. mAnava dharma arthAt svataH samajUna mAnavadharmAce pAlana karaNyAsa zikAve. praznakartA : ho, svataH samajUna. paraMtu hA tara dusar2yAMnAca sAMgato kI, tumhAlA ase vAgAyalA have, ase kele pAhije, tase kele pAhije. dAdAzrI : ase sAMgaNyAcA adhikAra koNAlA Ahe ? tumhI kAya gavarnara AhAta? tumhI ase sAMgU zakata nAhI. praznakartA : ho, mhaNUnaca to atyAcAra hoUna jAto. dAdAzrI : tyAsa atyAcAraca mhaNAyace ! khullA atyAcAra! tumhI kuNAvarahI saktI karU zakata nAhI, tumhI tyAlA samajAvU zakatA kI bhAU, ase kelesa tara tulA lAbhadAyaka hoIla, tU sukhI hozIla, koNAvara saktI tara karUca zakata nAhI. ase ujvala karAve manuSyajIvana yAsa manuSyatva kase mhaNatA yeIla? divasabhara khAUna-piUna phirata Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnava dharma rAhile, ekA-doghAsa dhamakAvUna Ale ANi maga rAtrI yeUna jhopale. yAlA manuSyapaNA kase mhaNatA yeIla ? manuSya jIvanAsa lAjavitAta. manuSyatva tara te Ahe kI, saMdhyAkALaparyaMta pAca-paMcavIsa jaNAMnA sukha-zAMtI devUna tyAMcyA hRdayAlA gAravA pohocavUna gharI Ale asAla hA manuSyapaNA. ANi hA tara manuSyajIvana lAjavilele Tharela. 29 pustake pohacavA zALA-kaoNlejAMparyaMta he svataHlA kAya samajUna basale Aheta ? mhaNatAta 'AmhI mAnava Ahota. AmhAlA mAnavadharmAce pAlana karAyace Ahe.' mI mhaNAlo, 'ho, nakkI pALA. samajalyAzivAya tara puSkaLa divasa pALalA, paraMtu AtA yathArthapaNe samajUna mAnava dharma pALAyacA Ahe. ' mAnava dharma tara ati zreSTha vastU Ahe. praznakartA: paraMtu dAdAzrI, loka tara mAnavadharmAcI vyAkhyA vegaLyAca prakAracI detAta. mAnavadharmAsa agadI vegaLyAca prakAre samajatAta. dAdAzrI : ho, kAraNa yAvara koNatehI cAMgale pustakaca nAhI. kAhI saMta lihItAta, paraMtu te pUrNapaNe lokAMnA samajata nAhI. mhaNUna ase asAyalA have kI, pUrNa goSTa, pustakarUpAta vAcatIla, samajatIla tevhA tyAMcyA manAta ase vATela kI AmhI je kAhI mAnata hoto te sarva cukIce Ahe. yA mAnava dharmAvara pustaka banavUna zALeta ekA TharAvika vayAcyA mulAMnA zikavAyalA have. jAgRtI asaNe hI vegaLI goSTa Ahe ANi hI sAyakolaoNjikala iphekTa hI vegaLI goSTa Ahe. zALeta he sarva zikale tara tyAMnA barobara lakSAta rAhilaca. koNAcI paDalelI vastU jara tyAMnA sApaDalI tara lagecaca tyAMcyA lakSAta yeIla kI are, mAjhe jara ase paDale asate tara mAjhe kAya jhAle asate ? tara dusar2yAMnAhI kitI duHkha hota asela? basa, hAca sAyakolaoNjikala iphekTa. yAta jAgRtIcI garaja nAhI. azI pustake chApUna tI pustake TharAvika vayAcyA mulAMsAThI zALAkaoNlejAtUna zikavAyalA suru kele pAhije. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 mAnava dharma mAnavadharmAce pAlana kele tara puNya karaNyAcI garajaca nAhI. he puNyaca Ahe. mAnavadharmAvara tara pustake lihIlI gelI pAhijeta kI mAnava dharma mhaNaje nakkI kAya ? azI pustake lihIlI gelI, tara tI bhaviSyAta suddhA lokAMcyA vAcanAta yetIla ! praznakartA : te tara he bhAU vartamAnapatrAta yAvara lekha lihatIla nA ? dAdAzrI : nAhI, te cAlaNAra nAhI. ase lihIle gelele lekha raddIta dile jAtAta. mhaNUna pustakeca chApalI gelI pAhijeta. koNAjavaLa ekakhAde jarI pustaka rAhile asela tara koNItarI punhA chApaNArA bheTela. mhaNUnaca mI sAMgata asato kI hI sarva hajAro pustake ANi sarva AptavANIcI pustake vATata rAhA. ekhAde jarI pustaka mAge rAhile tarI bhaviSyAtIla lokAMce kAma hoUna jAIla. nAhItarI bAkI sarva tara raddItaca jANAra Ahe. lihIlelA lekha jarI kitIhI sonyAsArakhA asalA tarI dusar2yA divazI raddIta vikUna TAkatAta ApalyA hindustAnAtIla lokaM ! Ata cAMgale likhANa asale tarI to pAna phADaNAra nAhI, kAraNa titakeca raddIce vajana kamI hoIla nA! mhaNUna yA mAnavadharmAvara jara pustaka lihIle gele.... praznakartA : dAdAzrIMcI vANI mAnavadharmAvara puSkaLa Ahe. dAdAzrI : puSkaLa, puSkaLa, bharapUra nighAlI Ahe. AmhI nIrubahenalA prakAzita karaNyAsa sAMgU. nIrubahenalA sAMgA nA ! vANI kADhUna, pustaka tayAra karAyalA. mAnavatA hA mokSa nAhI. mAnavatemadhye AlyAnaMtara mokSAlA jANyAcI tayArI suru hote. nAhItara mokSa prApta karaNe hI kAya sopI goSTa nAhI. ////// Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naU kalame 1. he dAdA bhagavAna ! malA koNatyAhI dehadhArI jIvAtmyAcA kiMcitamAtra paNa aham dubhAvaNAra (dukhAvaNAra) nAhI, dubhAvilA jANAra nAhI kiMvA dubhAvaNyA prati anumodana kele jANAra nAhI azI parama zakti dyA. malA koNatyAhI dehadhArI jIvAtmyAcA kiMcitamAtra paNa aham dubhAvaNAra nAhI azI syAdvAda vANI, syAdvAda vartana ANi syAdvAda manana karaNyAcI parama zakti dyA. 2. he dAdA bhagavAna ! malA koNatyAhI dharmAce kiMcitamAtra paNa pramANa dubhAvaNAra nAhI, dubhAvale jANAra nAhI kiMvA dubhAvaNyA prati anumodana kele jANAra nAhI azI parama zakti dyA. malA koNatyAhI dharmAce kiMcitamAtra paNa pramANa dubhAvale jANAra nAhI, azI syAdvAda vANI, syAdvAda vartana ANi syAdvAda manana karaNyAcI parama zakti dyA. 3. he dAdA bhagavAna ! malA koNatyAhI dehadhArI upadezaka, sAdhu, sAdhvI kiMvA AcArya yAMcA avarNavAda, aparAdha, avinaya na karaNyAcI parama zakti dyA. 4. he dAdA bhagavAna ! malA koNatyAhI dehadhArI jIvAtmyA prati kiMcitamAtra paNa abhAva, tiraskAra kadhIhI kelA jANAra nAhI, karavilA jANAra nAhI kiMvA kartyAcyA prati anumodana kele jANAra nAhI azI parama zakti dyA. 5. he dAdA bhagavAna ! malA koNatyAhI dehadhArI jIvAtmyAzI kadhIhI kaThora bhASA, taMtIlI ( TocaNArI) bhASA na bolaNyAcI, na bolAvayAcI kiMvA bolaNyA prati anumodana na karaNyAcI azI parama zakti dyA. koNI kaThora bhASA, taMtIlI bhASA bolale tara malA mRdu-Rju bhASA bolaNyAcI parama zakti dyA. 6. he dAdA bhagavAna ! malA koNatyAhI dehadhArI jIvAtmyA prati strI-puruSa kiMvA napuMsaka, koNatAhI liMgadhArI aso, tara tyA saMbaMdhI kiMcitamAtra paNa viSayavikAra saMbaMdhI doSa, icchA, ceSTA- cALe kiMvA vicAra saMbaMdhI doSa na karaNyAcI, na karaviNyAcI kiMvA kartyAcyA prati anumodana na karaNyAcI azI parama zakti dyA. malA niraMtara nirvikAra rAhaNyAcI parama zakti dyA. 7. he dAdA bhagavAna! malA koNatyAhI rasamadhye lubdhapaNA na karaNyAcI azI zakti dyA. samarasI AhAra gheNyAcI parama zakti dyA. 8. he dAdA bhagavAna ! malA koNatyAhI dehadhArI jIvAtmyAcA pratyakSa kiMvA parokSa, jivaMta kiMvA mRtyu pAvalelyA, koNAcAhI kiMcitamAtra paNa avarNavAda, aparAdha, avinaya kelA jANAra nAhI, karavilA jANAra nAhI kiMvA kartyA prati anumodana kele jANAra nAhI azI parama zakti dyA. 9. he dAdA bhagavAna ! malA jagata kalyANa karaNyAce nimitta banaNyAcI parama zakti dyA, zakti dyA, zakti dyA. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMparka sUtra dAdA bhagavAna parivAra aDAlaja : trimaMdira, sImaMdhara siTI, ahamadAbAda-kalola hAIve, posTa : aDAlaja, ji.-gAMdhInagara, gujarAta - 382421, phona : (079) 39830100 ahamadAbAdaH dAdA darzana, 5, mamatApArka sosAiTI, navagujarAta kaoNlejacyA mAge usmAnapurA, ahamadAbAda-380014. phona : (079) 27540408 vaDodarA : dAdA maMdira, 17, mAmAcI pola-muhallA, rAvapurA pulisa sTezana samora, salATavAr3A, vaDodarA. phona : 9924343335 godharA : trimaMdira, bhAmaiyA gA~va, ephasIAI goDAuna samora, godharA ji.-paMcamahAla. phona : 9723707738 rAjakoTa : trimaMdira, ahamadAbAda-rAjakoTa hAIve, taraghar3iyA cokar3I (sarkala), posTa : mAliyAsaNa, ji.-rAjakoTa. phona : 9924343478 surendranagara : trimaMdira, lokavidyAlaya javaLa, surendranagara-rAjakoTa hAIve, muLI roDa. phona : 9737048322 amarelI : trimaMdira, lIlIyA bAyapAsa cokaDI, khArAvADI. phona : 9924344460 morabI : trimaMdira, po-jepura (morabI), navalakhI roDa, ji.-morabI, phona : 9924341188 bhuja : trimaMdira, hila gArDanacyA mAge, eyaraporTa roDa. phona : 9924345588 aMjAra : trimaMdira, aMjAra-muMdrA roDa, sInogrA pATIyA javaLa, sInogrA gA~va, tA.-aMjAra. phona : 9924346622 muMbaI : 9323528901 dillI : 9810098564 kolakatA : 9830093230 cennaI : 9380159957 jayapura : 8290333699 bhopAla : 9425024405 indaura : 9039936173 jabalapura : 9425160428 rAyapura : 9329644433 bhilAI : 9827481336 paTanA : 7352723132 amarAvatI : 9422915064 beMgalUra : 9590979099 haidarAbAda : 9885058771 : 7218473468 jAlaMdhara : 9814063043 U.S.A. : +1877-505-DADA (3232) UAE :+971 557316937 U.K. : +44330-111-DADA (3232) Singapore : +6581129229 Kenya : +254 722722063 Australia : +61 421127947 New Zealand : +64 210376434 Website : www.dadabhagwan.org Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavadharma aMgIkArA jIvanAta mAnavadharma arthAta pratyeka bAbatIta tyAlA vicAra yetAta kI, mAjhyAsobata ase ghaDale tara kAya hoIla? koNI malA zivI dilI tyAveLI mI suddhA tyAlA zivI deIna tyA AdhIca jara mAjhyA manAta asA vicAra AlA kI, 'malAca jara evaDhe duHkha hota Ahe tara mI zivI dilyAvara tyAlA kitI duHkha hoIla!' asA vicAra karUna samAdhAna kele tara tyA goSTIcA nikAla hoIla. mAnavadharmAcI sarvAMta pahilI nizANI hIca Ahe. ithUnaca mAnavadharma suru hoto. mhaNUna he pustakaca chApUna, sarva zALA-kaoNlejAMmadhye suru kele pAhije. sarvakAhI pustakAcyA mAdhyamAtUna vAcatIla, samajUna ghetIla tevhA tyAMcyA manAlA ase vATela kI je kAhI ApaNa mAnata Ahota, te sarva cukIce Ahe. AtA yathArthapaNe samajUna mAnavadharma pALAyacA Ahe. mAnavadharma tara ati zreSTha vastU Ahe. -dAdAzrI Printed in India Price 10 dadabhagwan.org