________________
20
मानव धर्म
क्रोध, मान, माया, लोभ 'फुल डेवलप' (पूर्ण विकसित) झालेले आहेत. यामुळे येथील लोक मानव धर्म चुकले आहेत, पण तरी मोक्षाचे अधिकारी अवश्य आहेत हे लोक. कारण की येथे डेवलप झाला तेव्हापासूनच तो मोक्षाचा अधिकारी झाला. पण त्या लोकांना मोक्षाचे अधिकारी म्हटले जाऊ शकत नाही. ते धर्माचे अधिकारी आहेत पण मोक्षाचे अधिकारी नाहीत.
मानवतेची विशेष समज प्रश्नकर्ता : वेगवेगळ्या मानवतेची लक्षणे जरा विस्ताराने समजवून सांगा.
दादाश्री : मानवतेची ग्रेड (दर्जा) वेगवेगळी असते. प्रत्येक देशाची मानवता जी आहे, तिच्या विकासाच्या आधारावर सर्व ग्रेड्स असतात. मानवता म्हणजे स्वत:ची ग्रेड नक्की करणे की जर आपल्यात मानवता आणायची असेल तर 'मला जे अनुकूल वाटत आहे तसेच मी समोरच्यासाठी करणार.' आम्हाला ज्यात अनुकूलता वाटत असेल तशेच अनुकूल संयोग दुसऱ्यांसाठी व्यवहारात आणणे यास मानवता म्हणतात. प्रत्येकाची मानवता वेगवेगळी असते. सर्वांची मानवता एकसारखी नसते, प्रत्येकाच्या ग्रेडेशन प्रमाणे ती असते.
म्हणजे ज्यात स्वत:ला अनुकूलता वाटत असेल तशीच अनुकूलता सर्वांसोबत ठेवावी की मला जर दुःख होते, तर त्याला दु:ख नाही का होणार? आपले काही चोरीला गेले तर आपल्याला दु:ख होते तर कोणाची चोरी करते वेळी आपल्याला असा विचार आला पाहिजे की 'नाही, कोणाला दुःख होईल असे कसे वागायचे!' जर कोणी आपल्यासोबत खोटे बोलत असेल तर आपल्याला दुःख होते तेव्हा आपल्याला सुद्धा कोणासोबत असे करण्या अगोदर विचार केला पाहिजे. प्रत्येक देशातील प्रत्येक माणसाचे मानवतेचे ग्रेडेशन वेगवेगळ्या असतात.
मानवता म्हणजे स्वतःला जे आवडते तसेच वर्तन दुसऱ्यांसोबत