Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjainatyeka mR0 pU0 bAha'ganA hitArthe pragaTa thatuM Registered. Wo* B, 875. buddhiprabhA. BUDHI PRABHA. ( dhArmika-sAmAjIka-sAhitya-naitika viSayone carcAtuM mAsika ) saMpAdaka-maNIlAla mehanalAla pAdarAkara, pustaka 7 muM. akTombara 1915. vIra saMvata 2441. aMka 7 mo. viSayadarzana, | viSaya, lekhaka 1. garIbonI caDho hAre, .. .. * 143 2, zrI mahAvIra stuti. (popaTalAla kevaLacaMda zAha, prInsIpAla jhanAnA mIzana 0 TreniMga kaeNleja.) * 184 3. paMDita zrI uttamavijayagaNI. (vakIla naMdalAla lalubhAI vaDodarA. ) ... 184 4. jApAnanI AzcaryakAraka unnati. 205 5. anaMta jIvana. .. * ( za'pharalAla DAhyAbhAI kApaDIA.). 207 6. kharuM dAna. .. * * * * * 7. premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ! ,. , * 210 8. strI zikSaNa tathA gRhavyavasthA (sA. zAradA. ) . . . 214 8. avalokana * * * * * * * 220 10, " bAbune AnaMda. ( " viyegI.") . 221 11, " vAtsalya." ( jamanAdAsa vIThaladAsa zarApha mANaso. ).. * 222 12. manuSyakRti ane agAdha daivI zakti. (maganalAla bhAIzaMkara zAstrI.) 0, 223 13. beDIMga prakaraNa. * * * * * *** 20, P . zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI (Ane vyavasthApaka, zAbhAI kApaDIA, jAna nAgArIsarAhu-amadAvaha lavAjama-varSe ekane rU. 1-4-hAM sthAnika 1-0-0 chuTaka dara eka nakalanA be AnA. amadAvAda dhI " DAyamaMDa jyubilI " prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthApana sana 1869 savaMta 1925 jInAmAM jInI ( 46 varasanI ) zAkhA. jainadharmanAM pustakA kIphAyata kimmatathI vecanAra. amAre tyAM muMbai, bhAvagara tathA atrenAM chApelAM dareka jAtanAM jainadharmanAM tathA sArvajanika pustakA jainazALA lAyabrerIo vagere dareka saMsthAone ghaNIja kiphAyata kammutathI vecavAmAM Ave che. vigata sArU amArUM moTuM kayATalAka AvRtti chaThThI pRSTha 100 nu ardha AnAnI TIkITa khIDI nIcenA zIranAe maMgAvA. lI. bAlAbhAI chaganalAla zAha. pustakA vecanAra tathA pragaTa karanAra, The. kIkAbhaTanI poLa--amadAvAda Akhare vijaya atcA. hIsTIrIgmA ( tANu ) nA daraDhane kANu jANatu nathI ? hIsTIrIA nAnI umaranI strIone dhaNA lAgu paDe che. hIsTIrIAnA daradanAM mULa kAraNa zeAdhI kADhI tenA upAye ghaNA daradI upara ajamAvI ame khAtrI karI che ke hIsTIrIAnuM darada pUrI rIte maTI zake che. hIsTIrIyA bhUta nathI. hIsTIrIAnA darada upara khIjA upAya ajamAvyA pahelAM amArI salAha klyA. hIsTIrIAnuM darada ame khAtrIpUrvaka geraTIthI maTADIe chIe. vizeSa hakIkatanA khulAsA arU patra bhArate karA. lI. zA. vADIlAla DAhyAbhAi. amadAvAda. ( jhaverIvADa. ) surajamalAnuM Dahelu, Ayurvedya siddhASadhAlaya, (daradIone AzivAda. ) dhaNA manuSyA judA judA rAgothI pIDAya che. temAM garIba manuSyo vaidyA tathA DAkTaronAM khIla bharavAne zaktivAna heAtA nathI ane tethI maraNane zaraNa thAya che. amee eka mAhAtmAnI kRpAthI nIce lakhelA hdAnI davA meLavI che, ane tenI zaktinI saMpUrNa khAtrI karI che. tevA rAgethI pIDAtA garIba nIrAdhAra mANasane kevaLa paramArtha buddhithI mAta ApavA icchIe chIe, ane zaktivALA mANasAne prathamathI dharmAdA phreMDamAM mAsIka rU. 2) ApavA paDaze tethI tevA rAgavALAne, amAne maLI agara TapAla mAraphate darada jaNAvI davA levA khAsa bhalAmaNa che. javAba mATe aDadhA AnAnI TIkITa bIDavI. saMgrahaNI (muMbAInA pANIthI agara khIjA kAraNathI thaI hAya) lakavA yAne pakSAghAta, dama, hArpha, svAsa caDe te. bhaga dara (vAhADa kApa karyA vagara) iMdrIyazithilatA yAne nAmaradAI. koI paNa jAtanA va, hisTIrIyA yAne vaI agara mIrathI accAMone thatI varAdha, masA yAne sphurasa je loko vAMcI jANatA nathI tene vAMcI jAgunAra khabara Apaze teA upakAra thaze, zA. vADIlAla metIlAla pAlakhIvALA ela. TI. ema. maLavAnA vakhata--savAramAM 11 karI 12 sAMje 7 thI 10 mIla menejara,--dhI amadAvAda svadezI mIla ku. lI. 5. lusAvADe moTI poLa--amadAvAda
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRddhi , na. (The Light of Reason ) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam / / mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapadam / jo sUryaprakAra "puddhiAmAM bhAjapA tA. 15 akasmara, sane 19pa- [aMka 7 che, varSa 7 muM.3 pa garIbonI caDho vhAre. nijAbhAvatu jIve jANI, dayA lAvI kharA bhAve; sudhAthI du:kha sahanA, garIbanI caDha dvAre. sudhAtura dIna lokone, majhAne Azaro Ape, pravAtuM dharmanuM bhAtuM, garIbonI caTe vhAre. nihALI rananAM duHkhe, dayA nAvI hadayamAM te; mahA pApI gaNAte te, garIbanI caDhe vahAre. javA je muktimAM IrachA, che mArA cittamAM thAtI; tadA tana mana ane dhanathI, garIbonI cA bahAre. garIbone thatAM dukhe, nihALI kema rahevA samarpe pAchuM Ati, garIbonI caDho hAre. yathAzakti kare sevA, maLe che svarganA mevA; vicArI dharma siddhAnta, garIbonI caDhe vhAre. banI dAtAra devAmAM, paDe pAchA nahi kayAre; buddhabdhi dharma dhArIne, garIbanI caDhe. hAre. sapurUnI kRpA kadI niSphaLa jatI nathI, temaja teo AgaLa dhana athavA mAnanI paNa hAnI thatI nathI, kAraNa ke e traNe vAnAM sapuramAM niraMtara ane nakkIpaNe rahelAM che. ane eTalA mATeja purU sarvanA rakSaNakartA che. (mahAbhArata), sarva vyavahAra utpanna thavAnuM kAraNa satya che. ane te satya vANIthI saghaLe vyavakAra niyamamAM rahe che, evI vAlsI je care che te saghaLI vastu coranAra che temanusmRti),
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. zrI mahAvIra stuti. rAga bhUpALI kalyANa, vardhamAna deva! jinendra sadeva ! prabhu prasanna cittathI, karUM sadAya seva-Teka. karma nikaMdana trizalA nadana, bhavabhaMjana bhagavAna; jJAnatAna tuja gAna dhyAnamAM, de mati rahuM gulatAna. vardhamAna. 1 AtmasvarUpa oLakha thAuM, japatAM priya tuja apa; jIva jIvana naya nirUpaNa netA, dharmarAjyanA Apa. vardhamAna. 2 zAstra siddhAMta prazAMta prakAzraka, pAlaka tuM parameza huM bALaka tuM tAraka, IchuM tuja zaraNe hameza. vardhamAna. 3 jaya vizvara! he paramezvara ! jya jaya jagamaya bhUpa; adhama uddhAraNa, ziva sukhakAraNa, jaya saccidAnaMda rU5. vardhamAna. 4 dayA dhamene marma prasAraka, devadayALa jineza; viramaNa varadAyaka nAyaka, sAmya saraLa parameza. vardhamAna. 5 jina dharma rahI taratuM viramavuM, kayuM gabha gaNuM ema saMskAramAM zunya chatAM guja, japato ja japa zema. vardhamAna. 6 pipaTalAla kevaLacaMda zAha. paMDita zrI uttamavijayagaNI. sAdhu, sAdhvInI utpattinuM sthAna vika che. zrAvaka ane zrAvikAkSetranA sthaLa ane saMbhALa mATe zAstramAM bahu vidhi batAvyAM che. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, janabiMba, jinacaitya, ane pustakanuM jJAna, A sAta kSetra jaina zAstrakAroe uttama batAvyAM che. A sAte kSetranA rakSaNa ane viSNune AdhAra zrAvaka upara che. zrAvakamAM dravya bAvaka ane bhAva zrAvaka, evA be bheda rAkhelA che. je zrAvaka phakta thAvaka mAbApane piTa janmI pitAnuM kartavya samajyA vinA jIvana gALe che, teo A koTImAM AvI zake che, jeo zrAvakanA uttama AcAra ane vicAranuM jANapaNuM karI pitAthI banatA prayAse uttama AcAra ane vicAranuM pAlana karI pitAnI Atmika unnati karavA banatA prayAsa kare che, te uttama zrAvakanI gaNatrImAM gaNAya che. jemAM zAstramAM varNana karelA bhAvazrAvakanA sattara guNonuM pAlana kare che, teo bhAvathavakanI keTImAM Ave che. bhAvazrAvaka, bhAvasAdhupaNAne pAmavAnI lAyakAta meLave che. zrAvaka gRhasthAvAsamAM rahI keTale sudhI, zAstraabhyAsa karI zake che, gRhasthAvAsamAM zAstranuM rahasya jANanAra sAdhu, pada meLavyA pachI keTalI uttama matiyA e sthAnane dipAve che tene mATe paMDita zrI uttamavijyanuM cAritra bodhaprada ane anukaraNIya hovAthI vAMcakavarga AgaLa raju karIe chIe.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati zrI uttavijayagaNI. amadAvAdamAM jaitAnI vastI vadhAre che. jinacaitya ane upAzraya pazu mukhyAbaMdha che. tyAM dhanAya, guNavAna ate dhArmika NA thayA che ane che. nagararonI pI dhAraNu kara. nAra paN saikAo yAM jaina kuTubaja che, ane e kSetramAMthI vidvAna paMDita utpanna thaelA che, na grAsana ane tIrthanA rakSaNanA aNIne prasaMge, e zahera mukhya pATha bhajave chaeN, tethI amadAvAda jainapurInA nAmathI jainAmAM eLakhAya che. temAM sAmaLAno pALamAM zrI sAma dhAryanAthanu maMdira che. te maMdiranI pAse zrImALI jJAtinA lAlacaMda nAme zrAvaka rahetA hatA. temane mAki nAmanI patnI hatI. tene traNa kanyAe, ane eka pUjAlAla nAmanA putra hatA. 195 yunalAlanI ahAra varSanI uMmara thai, te sudhImAM zrI devajI mahArAja, je khatara gacchamAM thayA che te vA vidvAna ane pati hovAnI sAthe adhyAtma viSeyanA jJAtA hatA. temaNe AgamAra, covIzIJA, vIzI, nayacakra, snAtrapUrjA, aSTaprakArI pUjA, navapada pUjA, tyAdi gadhA banAvelA che. cAvIzInA A pAteja bharelo che. teo zrI amadAvAdamAM padhAryA te vakhatamAM temanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA trA jatA jatA hatA, temAM yunalAla paN jatA hatI. vyAkhyAna sAMbhaLatAM temanI pAse jJAnAbhyAsa karavAnA puMjAlAlanA vicAra thayA, ane te temane jAe. temAe gita AkAre rApAtra jANI te karAvavAnI hA pADI. eka rAmakuMvara nAmanI zrAdhikA ghaNI dhArmika ane yuvata hatI tene puMjAlAlane jJAnAbhyAsa karavAmAM sahAya karavAne sucanA karI, te sUcanAnA te bhalI zrAvikAe amala karI, pujAlAlane rAAAbhyAsa karavAmAM ghaNI savaLatA karI ApI. puMjAlAle jIvavicAra, navatatva, daMDaka, saMgrahI, devavaMdana bhASya, gurUvaMdana bhASya, pacakhANu bhASya, taMtrasamAsa, siddha poMcAzIkA, siddha daDikA, cazaraNu, karmagraMtha, kanaipayaDI, pa'cakra'graha, kAlavicAra, darzana sitterI, khaMDa hyujhla, niAda chatrI, aticAra paMcAsIkA, A gayAnA vRtti mArca abhyAsa karyAM, tenI aMdara je je viSayanA je je bhAgA AvatA hatA, te tamAma sukha pATa karatA hatA. naya, nizceSA, samabha'gInuM svarUpa tee temanI pAsa samajyA, zrA devacaMdrajI mAhArAje amadAvAdathI vihAra karyAM ane surata padhAryAM. te vakhate puMjanalAla paNa teozrInI sAthe surata AvyA tyAM temaNe ghaNI mahenata karI rAda zAstranA abhyAsa karyAM. pATanA grA. kacarA kIkA suratamAM AvIne rahetA hatA. tyAM temane puNyayoge lakSmI cega prApta thayo hato. tethI zrI sametazikharanI yAtrA karavAnA bhAva thayA hatA. paNa sAthe kAi zAstranA jANakAra hoya te yAtrAmAM vizeSa AnaMda thAya e hetuthI tevA yega meLavI ApavA, zrI devacaMdrajI pAse temaNe mAgaNI karI; ane puMjAlAla mATe Agraha karyAM. temanA AgrahathI gurU mahArAje kaMnalAlane AjJA karI, tethI kacarAzA khuzI thayA, ane yAtrAe javAnuM muharta jovarAvyuM. zubha mukte suratathI vijamAM prayANa karI teekakoTa gayA. tyAM zrI pArksanAtha prabhunu maMdira che, tyAM darzana karI bhagadAvAda vigere sthaLe yAtrA karatA karatA zrI zikha rajInI taLeTIe poMcyA. tyAM temane te vakhatanA DuMgaranA mAlIka taraphathI upara rADhavAnI paravAnagI nathI, evI khabara ApavAmAM AvI. tethI kacarArA vigare dhA dIlagIra thavA lAgyA.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * - - - - - - - 186 buddhipabhA. svama ane samakita, kacarAzA ane paMjAlAla vigerene paDAva taLeTIe . te vakhatamAM eka divasa rAtre puMjAlAlane svama AvyuM ke "temanA mitra khuzAlazA devalomAM devatA thayA che, teo puMjAlAlane AvIne maLyA, ane tyAM AvavAnuM prajana pUchayuM. tyAre puMjAlAle badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI." deve kahyuM:ciMtA nahi karatAM mArI sAthe nadizvara dIpa cAle." teo tyAM gayA. ane zAzvata catyanI yAtrA karI bAvana zamukha dhAryA. tyAM yunAlAle devane kahyuM ke, "je tame mArA upara mitra tarIke prati dharAvatA he te, mane zrIsimaMdIra svAmI pAse laI jAva." deve tenI te vinatIna vikAra ; ane tyAM leI gayA. tyAM tragaDAnI jhAkajhamALa racanA joI, prAtihAraja, atizaya saMyukta bhagavaMtanA darzana karavAthI puMjAlAlane ghaNAja have thaze, ane AnaMdAzrI tenI AMkhe bhIMjhAvA lAgI. te ati harSavata thaI prabhunI dezanA sAMbhaLavA beTho. dezanAnA aMta teNe be hAtha joDI namrapaNe prabhune vinaMti karI pUchayuM ke, "huM bhavya ke abhavya chuM? samakitika bhivyAdhi chuM?" bhagavaMte uttara Ape ke, "tuM bhavya chuM, ane Aje tene samyakatvanI prApti thaze-tatvanI prApti thaze." e uttara sAMbhaLI puMjAlAlane ghaNe harSa thaze. zarIra romAMcita thayuM, are vIrane jema saMgrAmane viSe jayanI prApti thAya te vakhate tene je harSa thAya, tevI sthiti tenI thaI. A sthitine te anubhava kare che, tevAmAM kacarAzAe pujAlAla muma pADI uThADayA ke cAla zikharajI upara caDhavAne paravAne maLI gayo che, ane ApaNe upara caDIe. sametazikharajI upara vartamAna vIzInA vIsa tirthaMkaranA mekSikalyANaka thayAM che ane bIjA ghaNA munioe tene upara pApti karI che, tethI jene mAM te pavitra tirthanI gaNatrImAM che. kacarAzAe jagADayA bAda teo sarve upara caDhI navaranI pAdukAnAM darzana karyA, te divasane paMjAlAlane harSa atikAya hate. sukha ane turataja tirthadarzana karavAne sAru upara javAnI paravAnagInI khabara e evo saMga che te sAMbhaLanArane AnaMda thAya te pachI jene tene jAtI anubhava thaze che, tene have atisAya hoya temAM kaMI navAI nathI. tyAMthI yAtrA karI pAchA vaLatAM rAjapU, caMpa, trIkuMDa ke jyAM unA pANAnA * * janazAstramAM evuM kathana che ke "tIrthakarane jyAre kevaLajJAna thAya che, tyAre teo savasaraNumAM besIne, derAnA-upadezA-de che, tenI racanA dero kare che. te racanAmAM traNa gaDha banAve che, rUpAne keTa ne sonAnA kAMgarA, senAne kaMTa ne ratnanA kAMgarA, ratnanA kATa ne mIcaMdranA kAMgarA tenI vacamAM renanuM siMhAsana banAve che, tenA upara besIne bIca chedezanA de che. te upadeza sAMbhaLavA deva, dAnava, mAnava ane tiryaMca Ave che. teo potAnA ativera rila ? ekabIjAnI sAthe besIne te upadeza sAMbhaLe che, te tIrthaMkaranA atirAyano pratApa che. 1 mokSe javAnI dhAgyavAvALA. 2 mAsa javAnI cApatA nathI . ke saMsAra samudrane pAra pAmavA mATe, ane anivArya Amika sukha niraMne mATe prArA karavA mATe, AmAnA sahaja guNe jJAna, darzana ane cAritra pragaTa karavAnI khAsa jarUra che. e pragaTa karavA mATe prathama yuddhadeva, guru, ane zuddhadhama upara zraddhA rAkhavI ie, zraddhA barAbara rahe tevA mATe sudeva, suguru, sudhamatatvanI barAbara zedha karI tene prApta karavAM,-AdaravAM, tenuM nAma samyakatva kahevAmAM Ave che, je jyAM sudhI samyakatvanI prApti nai nathI tyAM sudhI te sivyA heya che. 5 sametazikharane pAnadhaDuMgara paNa kahe che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati zrI uttamavijayagaNI. kuMDa che. pAvApurI, kAzI, madhurAM, AgA, pambuA, metA vagere ghaNuM sthaLe yAtrA karatAM karatAM teo pATaNa AvyA. AgAmAM TuTA sAthe vAda karIne jazavAda meLavyeA. 197 kacarA muMjAlAlanI sAthe yAtrA karI peAtAnA mULa vatana pATaNamAM AvyA tethI temane Rtu. harSa thayo, ane surata vepArthe jatAM pahelAM je RNa-karaja pAte mUkI gayA hatA te tamAma karaja lokonuM cukavI ApyuM. puMnalAla yAtrAmAMthI prabhunI pratimAmAM laI AvyA hatA, te sahu rAdhanapura gayA ane tyAM AchA bhAvapUrvaka prabhu padharAvyA. tyAMthI surata AvyA. je zrImatarikSa pArzvanAthajInI yAtrAe javAnA vicAra thayAthI jIrAnapura, mAMgInuMgInI yAtrA karI tyAM pahoMcyA. tyAMthI nIkaLI muktAgIrI, zrI makSIjI pArzvanAtha tathA ujayanImAM zrISmavatI pAzvanAthanI yAtrAe gayA, tyAMthI nAraMgAbAda gayA. tyAM premacaMda nAmanA TuMka pathanA zrAvaka sAthe vAda karI yathavAda meLavyo. tyAMthI malAkApura thai kSudghapura (barANupura) AvI kasturA nAmanA zreSTIne tyAM utaryAM. kasturAhe temane bahu AdaramAnathI potAne ghera rAkhyA. tyAM himacaMdajI nAmanA sAdhu dhaNuM duHkhakara tapa karanAra hatA, zatadivase kheDA rahetA hatA, ane aa nispRhAvAna hatA, temanI pAse vyAkhyAna sAMbhaLavA jatA hatA. temanuM vyAkhyAna sAMbhaLatAM punalAlane phaisagya utpanna thayeA ane dikSA levAnA bhAva yA. punalAle hiMca`dardInI pAse pratijJA karI ke huM jyAre dIkSA leIza sAra pachI gAYama vAparIza. A AkhaDI temaNe mohana jItIne dikSA sarva vistApaNe aMgikAra karavA mATe lIdhI, tyAre rANapuranA sathe haeNmacaMdajInI pAse dIkSA levAne temane Agraha karyAM, puMnalAla kiMmacaMdajInuM vyAkhyAna sAMbhaLavA jatA hatA, te vyAkhyAnamAM koi paNa vakhate jInapUjAnI anumedanA temaNe sAMbhaLI nahi tethI temanI zraddhAmAM phera lAgyA. e kAraNasara temanI pAse dIkSA levAnuM puMjAlAle durasta dhAyuM nahi. kharANapuranA saMghe himadajI pAse dIkSA levAne bahu Agraha karyo tyAre puMjAlAle jazuAvyuM ke mArI mAtA vRddha che, temanI AjJA meLavyA vinA dikSA levAnA mArA vicAra nathI, mATe huM gujarAta jaIza. te avasare kasturahyA zeThanA kALa thayA, tethI vAharA gokaladAsane tyAM puMjAlAla thoDA divasa rahyA. bharANapuramAM temaNe dhaNA svarmi joDIyA (mitro) karyAM. kharASurathI potAne ghera javA sArU te surata AvyA. tyAM temaNe vizeSAvazyaka nAmanA mahAna graMtha vAMcyA. suratathI amadAvAda AvyA, te vakhate tyAM zrI yAgavimaLa gaNI, tathA zrI jinavijaya panyAsa hatA. temane vAMdIne pote bahu khuzI thayA, ane potAnI mAtA pAse AvyA. mAtAnI pAse dIkSA levAnI AjJA bhAgI, mAtAe mohavaze potAnI hayAtI sudhI vrata haivAnI vAta na ADavA jaNAvyuM. mAtAne potAnA para dhaNA upakAra thaele, ane uttama puchyuM mAtAne tIrtharUpa bhAte che. e nyAyathI pAte te vAtane paDatI mUkI. dararoja temA zrIjinavijaya gurU pAse AkhyAna sAMbhaLavA jatA hatA. zrIjinavijayajI jevA gItAdhavaktA ane puMjAlAla jevA tachanAsu zrAtA, te vyAkhyAnanI jhamaka kApa judI rItanIra hoya emAM navAi nathI, jAve che ke;-- rAsakAra zrIpadmavijayajI 1 geAdhuma eTale bahu', 2 AkhaDI eTale pratijJA.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ murttiprabhA " zrAtA vaktA sama mile, mile te tAnA tAna, A vAta akSarasaH kharI che. ene pratyakSa anubhava tA jyAre evuM vyAkhyAna sAMbha javAnA je bhAgyazALIoone prasaMga prApta thAya che te vakhateja mAlama paDe che. 198 t mAtAnuM mAyuSya puruM thayuM, temanu mRtakArya karI zaeNkanI nivRtti karI. pachI dIkSA levAnA je paraNAma hatA tene amalamAM mukavAnA vicAra prasiddha karyAM. ze" svarUpavAna hatA, temanu atyAra sudhInuM cAritra nirmeLa hatuM, ane vidvAna hatA, tethI evA purUSa peAtAnI svecchAthI, vairAgya bhAvathI dIkSA levAne taiyAra jANI amadAvAdanA satrane gha AnaMda thayA, ane zejInI stuti karavA lAgyA. te vakhatamAM gusApArekhanI pALamAM, eka pAnAcaMda malukacaMda nAmanA rAgI hatA, temaNe dIkSA levA nA pADI, temane bhadraka parIAnI zejIe sArI rIte samAvI mAtA meLavI, pachI dIkSAnA muhUrtane sArUM joSIne khAlAvyA. kaiAnI pAse yAre dIkSA levI e me khAkhatA jyAtiSa zAstrane AdhAre joi ApavAne kahyuM. teNe A jinavijaya panyAsa pAse dIkSA levAnuM kahyu ane vaizAkha suda chaThane divasa nirmANa karI ApyA. zrI jinavijayajI jevA gurU pAse zejI jevA vinaMta dIkSA lai ziSya thAya che tethI saMghane vizeSa khuzAlI utpanna thai, rojIe muta najIka peAtAne ghera Ava maDAbyA. temane ghaNA leka vAraNAM detA, ane nitya nitya vADAthI potAne ghera lai jai temanA AdarasAra karatA hatA. dIkSAne Agale divase potAne tyAM zaiijIe svAmIvatsala karyuM. ane corAzI gacchanA yatIone bhikSA levA pAte prArthanA karI dAnanA lAbha lIdhA, mahecchava prasaMge ghaNuM dravya dharmArthe kharyuM. bahena bhANeja vigere sAMne paNuM satApyAM. sa vata 17980 nA vaijJAka sudI chaThanA divase noTA gheADApUrvaka zeThajI zrI jinavijayajI pAse AvI. sarcamanI yAcanA karI, ane gurUe temane vidhipUrvaka sAmAyIkasa, sarvavadha yoganA trividha trividha paccakhANu karAvyAM, ane temanu uttamavijaya nAma rAkhyuM. saMdhamAMthI dhRNA lIkAe thAzakti trata paccakhANa karyA. sarvasAvadya yoganA trividha trividha pkhANa eTale-- 1 koi paNa sthAvara carcA trasajIvane mana vacana ane kAyAthI hajuvo nahi, hAvA nahiM, ane te haSNutAne sArA karI mAnatA nirka, - pujAlAlane pAchaLathI roTajI e vizeSaNI belAvavAmAM AvatA hatA. * zrI jaina itihAsika rAsamALa sAga 1 lAnA tibhedanatA pRSTha 16 upara mI. monAla dalIca' dezAi bI. e. ela. ela. ,i saMvata 1796 nI sAla jaNAve che. paNa zrI uttamavijayatA nimANune rAsa eja pustakamAM chApela che tenAM pRSTha 162 upara sAtamI DhALa uparanA duhAnI pahelI kaDImAM nIce pramANe jaNAveluM che. .. sRSTi vaizAkha aDhANue, jDa kare zubha dina; lIdhI dikSA pere, sAdhAna karI mana. w e pramANe hovAthI ane sa'vata 1798 nI sAla lIdhI che. bIjI sAlanuM cAmAsuM pAdarAmAM zrAvaNa sudI 10 nA roja zrI janacaritramAM joi gayA chIe, ane A nI sAla zrI uttamaviyanI dikSAnI zrI jinavijayajInI sAthe thayuM che, ane savata 1799 nA vijayae pAdAmAM kALa karyo che. ema ApaGga temanA rAsamAM paNa tene maLatuMja varSoMna che tethI sakhata 198 hAvI teie.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 paMDita zrI uttamavijayagaNI, 148 2 mana vacana ane kAyAthI asatya bolavuM nahi, bolAvavuM nahi, ane kai bese te sAruM mAnavuM nahi, 3 adatta levuM nahi, levarAvavuM nahi, ane lenArane sArA mAne nahi. 4 sarvathA brahmacarya pALavuM. 5 parigrahane tyAga kare. A pAMca sAdhunA vratane mahAvata evuM nAma ApavAmAM AvyuM che. dIkSA letI vakhate dareka sApue yAvatajIvane tene tyAga karavAnA niyama levA joIe, te pramANe uttamavijacachae te vrata aMgIkAra karyo. saMvata 1788 nuM comAsuM amadAvAdamAM premApuramAM zrI jinavijayajI gurUnI sAthe karyuM. e comAsuM utaratAM gurUsaha teo surata AvyA. te vakhate AcArya zrI vijaya dayA suri suratamAM hatA temaNe teone dedipyamAna tyAga vairAgya joI ghaNe AdasyakAra karyo. suratamAM zrI dharmanAtha, zrI saMbhavanAtha, zrI zAMtinAtha, zrI RSabhadeva, zrI mahAvIra svAmI, zrI ajitanAtha vagerenA maMdirayAtrA karI. nadizvaradipanA dehere occhava thaze. jemAsAne avasara AvyuM te vakhate AcArya zrI jinavijayajIne comAsuM kayAM rahevA vicAra che, te pUchyuM. gurUe pAdarAmAM comAsuM rahevAnI AjJA mAgI, ane gurUe ApI. zrI jinavija. yajI pAdare padhAryA, temanI sAthe zrIuttamavijayajI ane temanA gurubhAI paNa hatA. saMghanA AgrahathI zrI bhagavatIsUtra vyAkhyAna vAMcavAnuM zarU karyuM. ane uttamavijayane gurUe naMdIsara vaMcAvyuM. zrAvaNa sudI 10 nA divase zrI jinavijayajI kALadharma pAmyA. tethI zrI uttamavijayajI pitAnA gurUdbhAI sAthe comAsuM purU karI khaMbhAta AvyA, khaMbhAtamAM upadhAna vehavarAvI AcAryanA AdezathI pATaNa AvyA. tyAM paNa upadhAnanI kriyA karAvI, te mAla paherAvI, pATaNathI bhAvanagara AvyA. tyAM zrIdevacaMdajI mahArAjane AdarapUrvaka teDAvyA. temanI pAse zrI bhagavatIsUtra, pannavaNa anugAra, vigere zAstrane abhyAsa karyo. zrI devacaMdajIe temanI lAyakAta ane guNa joIne save AgaLa vAMcavAnI AjJA ApI. te vakhatamAM bhAvanagaramAM kuMvarajI lAdhA nAmanA zeTha ghaNI bhakti karatA hatA. bhAvanagara hatA tevAmAM suratathI zeTha kacarA kAkA zrI siddhAcalajInA saMdha leI AvyA, temanI sAthe zrI uttamavijayajI paNa zrI siddhAcalajI padhAryA. zrI sihAcaLajI upara anaMtA muni siddhapadane pAmelA hovAthI te tirthanI yAtrA karavAthI temane ghaNo harSa thayo. tyAMthI rAjanagara AvyA, ane saMvanA AgrahathI be mAsAM karyo. tyAM zrI bhagavatIsUtra vyAkhyAna vAMcatA. e comAsA daramyAna be jaNAe teonI pAse dIkSA lIdhI. upadhAna vahananI kriyA zrAvaka zrAvikAe karI, temane mAla paherAvI, suratanA zeTha kacarA kAkA tathA lakSmIcaMda hIrAbhAI vagere sAthe surata padhAravAne vinatI karI, ane AcAryanA AdezathI amadAvAdathI surata AvavA nIkaLyA. vacamAM beDA, pAdarA, bharUca vigere mAtA pradezamAM upadeza detA surata padhAryA, tyAMnA saMghanA ati A graha ane AcAryanA AdezathI suratamAM be comAsA karyo. tyAM vyAkhyAnamAM zrI pannavaNa sUtra vAMcatA hatA, upadhAna vahananI kriyA karAvI mALA paherAvI. saMdhe ghaNA occhava mahA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. chava ane svAmIvatsala karyAM, ane jainazAsananI unnati niyaMta traNlR dhana kharcAyuM. tathA e ziSyane dIkSA ApI, ne navasArInI yAtrA pharI. 200 navAnagaranA saMdhanA AgrahathI AcArye tyAM javAne mATe AjJA karI, tethI suratathI navAnagara javAnA vihAra karyA. ane khaMbhAta AvyA. tyAM ghaNA jinamadira zrI-nezvara bhagavatanAM darzana kayAM; ane eka ziSyane dIkSA ApI. khaMbhAtathI amadAvAda, bhAvanagara, zrI vimaLAcaLa, gIranAra vigerenI yAtrA karI navAnagara padhAryA. tyAM paNa upadhAna vadyutanI kriyA karAvI bhALa paherAvI. comAsu utare tyAMthI vihAra karI sudhanapura padhAryA. tyAM vyAkhyAnamAM bhagavatistra vAMcatA. rAdhanapuramAM UtAvarga vidvAna hovAthI dhaNI sama vAtanI carcA thatI hatI. tyAM paNa upadhAna vahananI kriyA karAvIne mALA paherAvI. rAdhanapurathI sadha nIkaLyeA tenI sAthe panyAsajI padhAryo. te sadha zrI saptezvarajI tathA zrIsiddhakSetra, navAnagara, gIranAra vigere mAtrA karI punaH bhAvanagara padhAryA. tyAM vyAkhyAnamAM sUyagaDoMga sutra saTIka vAMcatA. tyAM pazu upadhAna vananI kriyA karAvI bhALa paherAvI, te tyAMthI khaMbhAta AvyA. tyAM navIna me ziSyane dIkSA ApI, tyAMthI rAjanagara thai surata padhAryAM. daramyAna dhaNA ziSyo karyAM. suratamAM be ceAJAsAM karyo. AcAryanA suratathI burAnapura ja vAnA Adeza AvyA, pazu panyAsanI dhRddhAvasthA thavAthI te tarapha vihAra thaI zake tema nahatuM, tethI tyAM peAtAnA ziSyane mAkalyA. cAMpAnerathI zeTha kamaLA nAmanA gRhastha pAtAne gAma comAsuM karavAne vinaMtI karavA AvyA. ghaNI vinatI karI, tethI cAMpAnera comAsuM karyuM. tyAM paNa upadhAna vahananI kriyA karAvIne mALA paherAvavAnI kriyA karI. cAMpAnerathI vihAra karI lIMbaDI padhAryAM, ne tyAM che cAmAmAM karyA. tyAM pazu upadhAna vahananI kriyA karAvIne mALA paherAvI. lIMbaDIthI pAlItaNe padhAryA. tyAM barAnapura mekakSela ziSya padmavijayajI AvI maLyA. tyAM pratiSTA hAva thayA ne pratiSThA karAvI. tyAMthI pATaNa comAsuM karavA padhAyA. tyAM paNa upadhAna vahananI kriyA karAvI ne rAdhanapura padhAryAM, rAdhanapuramAM che gAmAsAM kayo. te daramyAnamAM tArAda kacarA saMbaMdha sahita AmujI tAra gAjI tathA zrI zrakhezvarajInI yAtrA karI rAdhanapura AvyA, ane sAgAme prabhujI ma'gAvIne jInakhi'banI pratiSTa karAvavA vinaMtI karI tethI pote tyAM gayA. tyAMthI te pratiSThAnuM kAma karI siddhapura thai pAdare padhAryA. tyAM atizaya varSAda thavAthI comAsu karyuM. A comAsAmAM vAdarAnA zeDa mulacaMda harakhA pAdare cAmAsu karavA AvyA hatA. cemAsu utare bhAi jaI zrIleADhaNu pArzvanAthanAM darzana karyo. tyAM vihAra jhI surata padhAryA. suratamAM teozrInA zubhAi panyAsa khuzAlavijayajI potAnA ziSya parivAra sAthe hatA. te pArta paNa peAtAnA ziSya parivAra sAthe temanI sAtheja cAmAsuM karyuM. A comAsAmAM panyAsajIne AMkhanuM darada thayuM. davAthI kaMi phAyadA thayA nahi. eka vaidhe temane ArAma karavAne ghaNI mahenata karI, paNu bhAviAva bhaLavAna DhAya tyAM davA zuM kare ? AMkhane kheDa AvI. cAmAsu utare teozrI amadAvAda padhAryA, maiM tyAM yAmAsuM karyuM. AMkhe khADa AvI. chatAM nAna, dhyAna ane zAstrAkta kriyA karavAmAM lagAra paNa pramAda sevatA nahiM.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI uttamavijayagI. 201 saMvata 1827 nA mAhA mAsamAM teozrIne tAva lAgu paDe te nava divasa sudhI tAva utaryo nahi. javaranI pIDA sakhta hatI te paNa temanA mana upara kaMI asara thaI na hatI. mahA suda 8 ravivArane divase zubha mAnaparAyaNa caDhatA pahere teozrI nirvANa pAmyA. zrI uttamavijayajI mahArAjano janma kayI sAlamAM thaze te jaNAtuM nathI, paNa aDatrIsa varSa gRhasthAvAsamAM rahyA hatA, ane saMvata 1788 nA vaizAkha mAsamAM dIkSA lIdhI hatI, tethI saMvata 1760mAM temano janma hai joIe, ema le che. gRhasthAvAsamAM teone zAstrane abhyAsa paMDita zrI devacaMdajI mahArAje karAvelo ho, tethI zrI uttamavijayajI AgaLa jatAM gItArtha thaI ghaNuM chane pratibaMdha ApavAne samartha nivaDyA hatA, ane ghaNuM ziSyone dIkSA ApI hatI, jemAM mukhya zrI padmavijayajI che. zrI padmavijayajI kevA samartha thaI gayA che, te ApaNe temanA caritrathI jANIzuM paNa eTaluM te jaNAya che ke zrI vijayajI ghaNe kALa temanI sAthe hatA ane uttamavijayajIe jate temane zAstrAbhyAsa karAvyo hate. - vartamAnamAM evI vyavasthA cAle che ke, sAdhu mahArAje potAnA ziSyone jAte nahi bhaNAvatAM zarUvAtathIja paMDita rAkhI bhaNAvavAne tajavIja kare che. paMDita ghaNe bhAge brAhmaNa varga paikInA hoya che. jemane jaina darzana upara prAye oramAna mA jevI prIti heya che. sagI mAnA abhAve oramAna mAthI je prajAne ucheravAne daivayoge prasaMga Ave che, temanI kevI gatI thAya che te sarvanA jANavAmAM che. te sthiti vartamAnamAM nava dikSIta jaina sAdhuonI thaI che. paMDita ghaNe bhAge gRharatha heya che, temanI pAse zAstrAbhyAsa karavAne eTale bhaNanAre gRhasthano vinaya gurU jeTalo ja kare joIe. jo tevo vinaya sAcavyA zivAya vidyA grahaNa kare te aticAra lAge. bezaka je viSaya gurU mahArAja na jANutA hoya athavA jene abhyAsa gurUe karyo na hoya tevA viSaye game tenI pAse zikhavAne goThavaNa karI ApavAmAM Ave che te vAta judI che, paNa je viSaya gurU - thatA hoya tevA viSaye potAnA ziSyone zIkhavavAne zA mATe paMDitanI bhejanA karavI joie? gurU mahArAja game tevA vidvAna hoya chatAM je te pitAnA ziSyone bhaNAvivAre ane keLavavAno prayatna kare te pachI temaNe mahenata karI meLavelA jJAnane vizeSa che upayoga thavAno hato? paMDita devacaMdajIe puMjAlAlane IMgita AkArathI supAtra jANI zAstrAbhyAsa karAvavAne mATe jAta mahenata lIdhI, e uparathI pUrve pote meLavelA jJAnane bIjAone lAbha ApavAne keTalo upakAra karatA hatA, e jANavA jevuM che. e guNa e grahaNa karavA jevo che. vyAkhyAna avasare athavA jAhera vyAkhyAnamAM sArA vyAkhyAnakAra thavA uparAMta jaina tatvajJAnanA navIna navIna abhyAsIo taiyAra karavAnuM vidhAna munirAje jyAre mahe. nata leze tyAreja ApaNumAM tattvajJAnIo maLI Avaze. jyAre saMkhyAbaMdha tatvajJAnIo maLI Avaze tyAreja jainamAMthI mithyAtvano nAza thaze. eTale jeTale aMze mithyAtvane nAza thaze teTale teTale aMze jaina dharmano udyata thaze, mithyAtvanI pravRtti sAthe jaina dharmanA utanI je vAte jAheramAM mukAya che, te kSAra uparanA lIMpaNa jevI che. ApaNu cariva nAyake gRhasthadazAmAM zAstrane keTale abhyAsa karyo hate, temaja pitAnA jJAnamAM vadhAro karavAne temaNe keTalI mahenata lIdhI hatI e khAsa jANavA jevuM che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 muskriprabhA paMDita zrI devacaMdrajI jyAre amadAvAdathI vihAra karI surata padhAryAM tyAre temanI sAthe surata jAne abhyAsa karyAM hatA. zrAvaka vargamAM tattvajJAnanA abhyAsanI jIjJAsAtrALA dhA thaDA bhevAmAM Ave che. vartamAnamAM jo ke pArazALA ane jaina zALAonA vadhArA thayA che. temAM pagAradAra mAstarI karAra pramANe zALAmAM hAjara rahI musArI pakavatA bhaNA bhAge jovAmAM Ave che. mATI ummaranA ane artha zIkhI zake evA lAyaka vidyArthIone artha ane bhAvArthanuM jJAna A pavAnI tajavIja ghaNe thoDe ThekANe thatI haze. AvI rItanA zikSaNathI dhArmika abhyAsa je rIte thavA joie~ te rIte thatA nathI. tethI vakhata tathA kharcanA pramANumAM je lAbha maLavA joie te maLatA nathI. zikSakA vidhi nArganA aNu athavA jANatA chatAM te taraphanI temanI upekSAnA lIdhe navIna abhyAsta vargane vidhinuM je anubhavI jJAna maLavuM joie te maLAtuM nathI. tethI zuddha kriyAmArganA upara temanI rUsI thatI nathI. zuddha vyavadvAra je zuddha bhAvatA pASaka che, tene paraparA e viccheda thavAnA prasaga Avye che, A sthitinA vidyAtAe vicAra karavA jevuM che. temaja dareka mAtApitAe paNa peAtAnI prajA vyAvahArika keLavInI sAthe jaina tatvajJAnanI keLavaNI meLave ne temAM dIpI nIkaLe evI bhAvanA sAthe prayAsa karavA joie. A karaja bajAvavAmAM te ghaNA bhAge meLA jaNAya che, eTaluMja nahi paNa keTalAka to dhArmika keLavaNI levAmAM ulaTAM vighne! ubhAM kare che. e dhaNuM dIlagIra thavA jevuM che. vyAvahArika unnatinI sAthe temanI Atmika unnatinI pAtAthI thAya teTalI sagavaDa karI ApavI joie e mAbApa tarIkenI temanI krUja che. e bhUlavA jevuM nathI. je mAtApitA potAnI prajAne dhArmika sabhyAre ApavAnI goThavaNu ke kALajI karatA nathI teo tattvaSTie temanA zatru jevA che. puMjAlAla suratathI ze? kayaNa kIkAzA sAthe zrI sametazikharanI yAtrAe naya che, tyAMnA rAjA zikharajI upara caDhavAnI paravAnagI ApatA nathI tethI taLeTIe mukAma karavA paDe che, pavitra tIrthanAM darzana karavAnI zubha bhAvanAnA vicArAmAM temane je svama Ave che e svama ghaNuM arthasUcaka che. samakitanI prApti keTalI klaba che, e vicAravA jevuM che. svamanI aMdara pAtAne teja rAtre samakitanI prApti thai e jANavAthI ane bhagavata maMdira svAmI ane sameAvasaraNanI racanA najare nevAthI puMjAlAlane kaiTale AnaMda thA joie e AMkavAne ApaNI pAse kaI sAdhana nathI. zuddha trivAna ane dhArmika manuane sustama uttama kULanI prAptinA sUcanarUpa che. ema svamazAstramAM batAveluM che. tenA lAbha guMjAlAla ane sadhIne turata ja maLavApe zikharajInI yAtrA karavAne paravAnagI maLe che, edhI svama zAstranI satyatAnI sAthe zubha bhAvanAnA vicArA pratipakSInA mana upara zI asara nIpAve che e samajavA jevuM che. baharANapuramAM himajI nAmanA sAdhu ghaNA tapasvi, vairAgyavAna ane niHspi hatA. temanA vyAkhyAnamAM puMjAlAla jatA. vyAkhyAna sAMbhaLatAM thayA, ane dikSA levAnA praNAma thayA. saMdhanA Agraha temanI hatA, chatAM puMjAlAla temanI pAse dikSA letA nathI. zrI devacaMdajI zAstra abhyAsanI zarUvAta karI pAkharI abhyAsa karyAM hatA. zrI devacaMdrajI jInAgama jANakAra hatA. chatabiMba ane temanu dravya ane bhAvathI pUjana karavuM e zAsrasiddha che. puMjAlAlane vairAgya prApta pAse dikSA levarAvavAne mahArAja pAse temaNe
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrI uttamavijayagaNI. 203 janabiMba ane nAgamanI upAsanAja Atmadravyane unnatinuM nimitta kAraNa che, e rahasya puMjAlAlanA samajavAmAM sArI rIte AveluM, te rahasya himacaMdajInA vyAkhyAna zravaNamAM temanA mukhethI sAMbhaLavAmAM AvyuM nahi, tethI temanI samyak zraddhAne viSe muMjAlAlane zaMkA thI navIna ziSyane dikSA ApatI vakhate temanA guNanI parIkSA karavAnI pharaja gurU mahArAja upara zAstrakAroe rAkhelI che. gurU mahArAja dravya, kSetra, kALa ne bhAvanA jANa kAra hovAthI lAyaka nivaDe evAneja dikSA Ape evI tajavIja rAkhe che. te ja pramANe jene pitAnA gurU karI jIvana arpaNa karavAnuM che. jenI AjJA chavana paryata pALavAnI che, temanI ane pitAnI prakRtine meLa khabara jAmaze ke nahi, e vicAra karavAnI pharaja ziSya thanAranA upara paNa che. dikSA leI gurU mukarara thayA pachI svabhAva ke vicAra binnatA upana thai ubhaya pakSane Arta-4 dhyAnanuM kAraNa na thAya tenI vicAraNA thavI joIe. zrI devacaMdajI pAse pita jJAnAbhyAsa karyo, ane himacaMdajInA vyAkhyAnadhI temane vairAgya thaze te paNa temaNe dikSA, paMnyAsa zrI chanavijyajI pAse lIdhI, tenuM pacchiAma kevuM sAruM AvyuM che ! A prasaMge vicAra karavA jevuM che, tathA temAM puMjAlAlanA DahApaNane ApaNane bhAsa thAya che. chanAgamanA jANakAra ane vairAgyavAna hovAnI sAthe je janabiMba ane temanA pUjana upara zraddhA na hoya te tenAmAM tatva badhAnI khAmI che. tevAone gurU tarIke svIkAravA nahi, e upadeza zrI uttamavijyajI pitAnI vartaNUkathI ApaNane Ape che. paMDita zrI devacaMdrajI adhyAtma viSayanA khAsa abhyAsI hatA. temaNe temaja zrI AnaMdadhanajI mahArAje zrI janabiMba ane chanapUjana zAstrasiddha mAnI pitAnA anubhavathI tenI upAsanA mATe khAsa upadeza kare che. zrI AnaMdaghanajI mahArAja potAnI banAvelI cAvIzImAM zrI sUvidhi jIna stavanamAM nIce pramANe upadeze che. suvidha jinezvara pAya namIne, zubha karaNI ema kIje; ati ghaNo ulaTa aMga dharIne, praha uDI pUchajere. dravya bhAva ci bhAva dharIne, harakhe dahera jaiyere, daha tiga paNa ahiMgama sAcavatAM, ekyatA dhuri thayere. kusuma akSata vara vAsa sugaMdha, dhupa dIpa mana sAkhI; aMga pUjA paNa bheda suNI ema, gurU mukha Agama bhAkhI. enuM phaLa deya bheda suNI je, aMtara ne paraMparare; ANu pAlaNa citta prasannI, mugati sugati sura maMdira kula akSatavara pa paIve, gaMdha nedha kaLa jaLa bhari; aMga agrayja mali Akavidha, bhAve bhavika zubha gati vIre, sattara bheda ekavIza prakAre, aDotara sata bhare; bhAvapUjA bahu vidhi niradhArI, dehaga dUra gati che re. turiyabheda pavita pUja, upazama khINa saMyogI re; cahA pUjA Ima uttara jANe, bhAkhI kevaLa bhegIre. ema pUjA bahu bheda suNIne, sukhadAyaka zubha karaNa, bhAvika cha karaze te leze, AnaMdaghana pa6 varare.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 buddhiprabhA - jInapUjA thI kevaLI bhagavaMte AgamamAM bhAkhelI che ema zrI AnaMdaghanajI mahArAja jevA samartha yogI ane adhyAtmika jaNAve che, e uparathI jInapUjA e vAta che emAM zaMkA levA jevuM kaMI nathI. je sAta vAta che te vAtane himacaMdajIe pitAnA vyAkhyAnamAM koI vakhata jAvelI nahi, tethI temanI ruddha zraddhA saMbaMdhI zeThajI jevA zAstra viSayanA abhyAsIne zaMkA thAya emAM navAI jevuM nathI. tethI temaNe gurU tarIke temanI pasaMdagI nahi karavAmAM keTaluM badhuM DahApaNa vApareluM che e ApaNane jaNAI Ave che. zrI uttamavijayajInuM eka mAsuM cAMpAneramAM thaeluM che. e cAMpAnera pAvAgaDhanI taLeTIe AveluM hovuM joIe. A pAvAgaDhane DuMgara gujarAtamAM paMcamahAla tAlukAmAM Avela che. prAcIna kALamAM cAMpAneranI jAherajalAlI ghaNI hatI. tyAM prathama janatAMbaronI vastI hatI ane daherAsara paNa hatAM. je vakhatamAM nyAsajI mAsuM karavA padhAryA te vakhate tyAM jenI vastI hatI. hAla tyAM eka paNa ghara jaina zvetAMbaranuM nathI. eka daherAsara tyAM hatuM. paNa zrAvakonI vastI ghaTI ane daherAsaranI sAra saMbhALa lenAra koI nahi rahevAthI muLa nAyaka zrI bhIDabhaMjana pAzvanAthanI alokika pratimA tathA parivAra vaDodarAne saMdha vaDedare lAvIne narasiMhajInI poLamAM zrI dAdA pArzvanAthajInuM bhavya daherAsara che tyAM padharAvela che. Dhaso varSamAM jyAM jenI vastI hatI tyAM Aje eka paNa ghara nathI. kALanI gatI vicitra che, dagaMbara baMdhuo pAvAgaDhane eka tIrtha tarIke mAne che eTaluM ja nahi paNa tene siddhakSetra tarIke mAnatA jaNAya che. te zA AdhAre te samajAtuM nathI. A caritranA daramyAna suratanA saMghavI roDa kacarA kIkAnuM caritra garbhita rIte AvI jAya che. teo mULa pATaNanA vatanI hatA. vepAra dhaMdhAne aMge pATaNamAM devuM ghaNuM thaI gayuM, te ApavA jeTalI tAkAda rahI nahi tethI teo vepArArthe surata AvyA. tyAM temane udaya thaye. paMDita zrI devacaMdajI jayAre surata padhAryA, te vakhatamAM temane zrI zikharajInI yAtrA karavAne bhAva thayo. paNa sAthe koI jANu purUSa heya te ghaNuM sAruM evA saddabhAvathI tevA lAyakanI madada ApavA temaNe zrI devacaMdajI mahArAja pAse mAga karI. teozrIe ApaNA puMjAlAlane batAvyA. ane puMjAlAla temanI sAthe zrI zikharajInI yAtrAe gayA. yAtrAethI pAchI vaLatAM kacAzeTha pitAnA mULa vatana pATaNa AvyA, ane potAnA devAdAronuM devuM cukavI ApI RNa mukta thayA. te pachI teoe surata AvIne pharI Abukane saMdha paNa kA hatA. zrI uttamavijayajI bhAvanagara hatA te arasAmAM teozrI siddhAcalajIne saMdha laine paNa gayA hatA ema samajAya che. devuM thaI gaela mANasa paradezamAM vepArArthe jaI tyAM vasAvaTa kare, ane tyAM Arthika sthiti sudhare te vakhate pitAnA dezamAM jaIne devAdAronuM devuM cukavI ApavuM e kharekhara dhArmika purUSanuM lakSaNa che. evA bhAgyavaMta mahApurUSathI ja zrAvaka varganI kIrti che. vartamAna jamAnAnA vepArIoe A dAkhala manana karavA jevo che. devAdAronuM devuM zakti chatAM nahiM Ape athavA sthiti sudharyA pachI mudata gaelI che, vigere bInA batAvI devuM na Ape, te pachI dhArSikamAM khapavA prayatna kare evA purU jaina dharmanA bhuSaNuM rUpa nathI. e nIti jana zAstrakArone saMmata nathI. jene prajAne dhAreluM nANuM thatI sagavaDe AvyA vagara rahenAra nathI athavA jyAre sthiti sudharaze te vakhate mudata vigerene AkSepa nahi letAM dezudAra pahelI take pitAnuM devuM cukavI AvyA sivAya rahenAra nathI. evI zAkha kAyama
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jApAnanI AzcaryakAraka unnati. 21 rahe temaja jaina dharma, ane jaina dharmanI kIrti che. uttama purUSanI sakhata zuM nathI karatI? caroThanA AvA vicAronuM mULa ApaNA caritra nAyaka zeThajaja hovA joIe. evuM anumAna je ApaNe karIe te temAM ApaNuM bhula karIe chIe ema nathI. game te kAraNathI eka vakhata devAdAra sthitimAM AvI janAra zuddha manathI evI bhAvanA kare ke mAre mAthe thaeluM devuM huM kayAre adA karI RNa mukta thAuM, AvI bhAvanA sAthe te pitAnI sthiti sudhAravA khaMtathI uga kare te tenuM pariNAma sArU AvyA sivAya raheze nahi. mAtra bhAvanA zuddha hovI joIe. mudatane kAraNathI devuM nahi ApanAra, devuM ApavAnI potAnI pavitra pharajathI mukta thatuM nathI. mudatane kAyado phakta nyAyanI mATe kacchaAo keTalI mudatanI aMdara korTamAM lAve te tene saMdharI zake tenuM niyamana karanAre che. jo tevA prakAranuM niyamana na hoya te kemAM begaNuM junA jhaghaDAo dAkhala thAya, je vakhate pakSakArone purAvA naSTa thai gaye haiya, ane purAvA sivAya nyAya thaI zake nahi, ane samAjane nyAyanI mudata maLI zake nahi, nyAyanI keTenI mudata levAnI icchAvALA pitAnI marajI paDe tyAre korTane A zaro levA na jAya paNa karAvelI mudatanI aMdara ja jAya e dhoraNa karAvavAno uddeza e kAyadAne che. devuM adA karyA sivAya athavA leNadAranuM mana patAvyA sivAya devAdAra kahyuM mukta thaI zakato nathI. zrI uttamavijayajI mahArAja gRhasthAvAsamAM 38 varSa rahyA ane ogaNatrIsa varSa dikSA paryAvamAM rahyA eTale saDasaTha varSanI umare teo kALa dharma pAmyA. teozrIe potAnA gurU zrI janavijayanuM nirvANa racI pitAnI pharaja adA karI che. aSTa prakArI pUjAnI racanA temaNe karelI che. te sivAya bIjI kaI racanA karelI che, tene tapAsa karatAM mAhitI maLI zakI nathI. AvA nirmaLa cAritravAna paMDitanA cAritranuM manana karI temanA jevA samartha thavAnI bhAvanA utpanna karavI e ApaNA udayanI kucI che. vIla naMdalAla lalubhAI jApAnanI AzcaryakAraka unnati. ( gatAMka pAne 165 thI cAlu. ) saMsAramAM koI paNa evo deza nathI, ke jeNe jApAne vAMcavA lakhavAnI je adbhuta zakti ane unnati gayA zatakanA pAllAM pacAsa varSamAM meLavI che, teTalI meLavI heva ! paNa A unnatinuM jApAnane bIlakula abhimAna AvyuM nathI. jApAnamAM hajI paNa sArvajanika zikSaNa ApavAmAM kasara rAkhavAmAM AvatI nathI ane Avazyaka khacamAM pAchI pAnI karavAmAM AvatI nathI ane A bAbatane lagabhaga doDha karoDa rUpIA kharca karavAmAM Ave che. je dezvamAM zikSaNanI ATalI badhI asAdhAraNa unnati thaI che, tyAM samAcAra panI paNa unnati thavI ja joIe. kAraNa ke vAMcI lakhI zakanAra manuSyane samAcAra patra ane patrikAonI avazyameva AvazyaktA heca cheja. jApAnamAM pahela vaheluM patra je sane 1811 i. sa. mAM nIkaLyuM hatuM. te te janmatAMja marI gayuM hatuM. tene mAtra ekaja aMka prakaTa thayo hato. tyAra pachI 1864 sudhI bIjuM koI paNa patra nIkaLavA pAmyuM na
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 buddhiprabhA hatuM. eka ardha sAptAhika (by week!y ) ane 1864 mAM nakhyuM, paraMtu te mAtra 6 mAsa cAlI dha paDI gayuM ane tyAra bAda thoDA vakhatamAMja samAcAra patrAnuM phAna ( Mania ) jAgI uyu. te vadhatAM vadhatAM sana 1910mAM 2400 dainika (daily) patra ane sAAAhika tathA nAsikA nIkaLo paDayAM. sana 1962 mAM ekalA TIkIomAM 28 daily -dainika patrA tathA 487 mAsika patro nIkaLavA lAgyAM. ghRNAkharA peparanAM kArakhAtAM tadana navI phezananAM che, meTAM meTAM paisAmAM te ceDA kalAkamAMja 200,000 thI 400,000 nakalo chapAi zake che, koI pazu nhAnA meTA lekho chApavA mATe, jApAnIsa pha pojhITarIne 4000 akSaro pheravavA paDe che. ane AvI sthitimAM ATalI badhI kApIe chApI eja mudraNakaLAnA zikSaNanI adbhUta unnatinuM saMpUrNa pramANa che. dezIbhASAnAM dainika-daily peparAnI chUTaka nakalo ardho Ane agara eka paisAmAM tyAM vecAya che. evAM peparomAM keTalAMkanI te aDhA aDhIlAkha nakala rAja vecAi jAya che. sarva peparAmAM videzIyanI tAjI kharA muddAnI tArathI magAve che. yuropanI lagabhaga badhIja rAjadhAnIomAM potAnA khAsa khabara patri hoya che. khArI chApavAnA niyamo paNa rAja kaDaka hoya che. dareka prakArAkane 255 rUpathI 1500 sudhInI jAmInagIrInA rUpI jamA karAvavA paDe che. te kadAca teo presanA koi paNa kAyado bhAga kare to te rakama satara japta karI zakAya. kAI kaMI vakhata saMpAdakone A niyamano bhaMga karavA mATe jelamAM paNa javu paDe che. keLavaNIne pracAra thAne lIdhe jApAnamAM sarva prakAranA sAhityanI paNa Azcaryajanaka OMnnati thaya che. sAhitya-STimAM jApAnane eTalI badhI saphaLatA maLI che ke atyAre tyAM dareka prakAranI keLavaNI mATenAM sarva pustakA jApAnI bhASAmAMja mAda che. sAhitya viSayaka, artha zAstranI, udyoga dhaMdhAnI, vyApArI ane kalAkozalyanI prAraMbhIkathI mAMDIne ucamAM uMcI keLavaNI sudhInu zikSaNa bAlaka ane mAlikAmbAne jApAnI bhASAmAMja ApavAmAM Ave che; tyAM videzI bhASAnA prayogo karavAnI kaMI paNa jarUrIAta paDatI nathI. sALAyeAgI pustako uparAMta itihAsa, bhUgALa, prAkRtika vijJAna dharma ane darzanazAstra smAdi aneka upayogI pustakA taiyAra thai gayAM che. keTalAMka anuvAdita che te zreNAMka navAMja lakhAvavAmAM AvyAM che. A pustaka samuddhamAM keTalAMka te taddana sAdhAraNa hAdate sAdhAraNa lekAne mATeja nirmANu karavAmAM AvyAM che. keTalAMka ucca zreNinA vidvAnone mATe nirmANa karavAmAM AvyAM che. valakathAo paNa ubharAi jAya che. jApAnamAM paThanapAdanane aMdAja kADhavA mATe eTaluMja Asa thaze sana 190panI sAlamAM satAvIrA hArathI paNa vadhAre tadana navina pustake chapAyAM. jemAM mAtra sattara anuvAdanAM pustakA hArda khIjAM badhAM taddana navIna--mULa (Original) chApavAmAM AvyAM hatAM. nATako ane kaLAkAzayatAnI bAkhatamAM pazu jApAnane sa'pUrNa saphaLatA maLI che. e bAbatanu vistArathI vivecana karavAmAM Ave to pRSTane pRSTa bharAi jAya, eTalA mATe ahIM mAtra ullekha karIneja zAMti pakaDI che. vidha, pracArane mATe jApAnanA samAja suTana ane sarakAranAM kannadhyeAmAM ghaNuMja parivartana thai gayuM che. prathama ApaNe e parivartana para vicAra karIe ke je lazkarI bAbatomAM thayu che. napAnanA lazkaranI tAlIma ane yuddha vidhA saMbaMdhI AvatA arkamAM--saMpAdaka
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ anaMta jIvana, *anaMta govana. zrImad AnaMdaghanajI uparathI (aMka 5 mAnA pRSTha 156 thI anusaMdhAna.) 3pavA, phala visaMvAda jehamAM nahi, zabdate artha saMbaMdhIre; sakala nayavAda vyApI rahyo, te ziva sAdhana saMghire. je mahApurUSa che. gurUnA nAmane sArthaka karanAra che. teonAM vacana hamezAM pramANa hoya che. temAM koI paNa jAtanA phaLane saMdeha thatuM nathI. vijaLInA camakArAnI peThe temaja bANanI peThe temanAM vacane hadayanA gADha pradezamAM saMcAra karI asara kare che ane vicAra mujaba hRdayane tanmaya banAve che. temanuM eka paNa vacana khAlI jatuM nathI tema naya pramANe Adi. e karIne yukta te hoya che. ane hamezAM te mekSa saMpAdana karavAmAM sAdhanabhUta haiye che kAraNa ke teo paramazrata hoya che. apUrva vANudhAraka che. svachaMda, mata kadAgrahathI rahita hoya che, samadarzitA ane nijAmAnaMdamAM rata hoya che eTale bahudhA temanuM vacana niHsvArthI hovAthI pramANa ja hoya che. dudhamAM jema syAmatA saMbhave nahi tema saddagurUnA vacanamAM temaja tenA phaLanI prAptimAM koI paNa prakAranI zaMkA hotI nathI. vaLI teoe je zabdo jyA hoya te hamezAM projana puratA ane arthasUcakaja hoya che mATe anaMta jIvana prApta karanAre sara upadeza upara saMpUrNa ane sacoTa zraddhA rAkhavI joie. Atma sAkSAtkAra. vidhi pratiSedha karI AtmA, padAratha avirodhare; grahaNa vidhi mahAjane parigrahyo, isyo Agame vodhare. gurUe batAvela mArga dhyAna, tapa, saMyama, sasaMgAdi kriyA karavAvaDe potAnA AtmAno baMdha thAya te kriyAne ahiyAM vidhi kahevAmAM Ave che ane krodha, mAna, mAyA ane leba ane asatsaMgAdi samasta pugalane anusaratI kriyA, rAga, deva, icchA, tRSNA vige. re AtmaprAptimAM pratidharUpa kahevAmAM Ave che eTale prathamanI vidhinI kriyA karavI ane pratiSedhano tyAga kare, Ama karIne A prApti vA Atma sAkSAtkAra athavA muktatA prApta karI levI. anAdithI AtmasvarUpa karmonA AvaraNathI puchannapaNAne pAmeluM hovAne lIdhe bevAelA jevuM hatuM tene grahaNa karavuM eja mAtra kartavya che. AgamamAM paNa Aja pramANe kahyuM che ane meTA sAdhu saMte e paNa e AmAnA sAkSAtkArarUpa AtmagrahaNa A pramANe vidhi ane pratiSedha karIneja karela che. mATe je anaMta jIvananA pipAsu che, temaNe vidhi ane pratiSedha karIne nijAma svarUpane sAkSAtkAra kare. A sarUnI prApti vinA banI zakatuM nathI. * sadUgata jhaverI mANekalAla ghelAbhAie Anadavana vIzInA karelA vivecanamAMthI ane keTaloka bhAga AlekhavAmAM AvyA che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 buddhiprabhA. sadguru saMgati. duSTa jana saMgati pariharI, bhaje suguru saMtAnare; joga sAmarthya citta bhAvaje, ghare mugati nidAnare. vaLI anaMta jIvananA abhyAsIoe jeo duchajana che. temanI sAbata thajavI joIe ane sazurU athavA temanA prazasya ziSyano saMga karavuM joIe kAraNa ke ne ne saMga saMga tevo re, jenI sabata karavAmAM Ave che tenA jevA guNa yA deva hoya che tevA ApaNAmAM Ave che. mATe seksa sajajananI karavI. AtmAne je satya raMga caDhAve teja satsaMga che, satsaMga eja AmAnuM parama hitakArI auSadha che. pRthvI para jema tarAya nahi tema satsaMgathI kadi buDAya nahi mATe mumukSuo-AtmAthIoe satsaMga karI durjana mANasanI sebata tyajavI joie. satsaMgathI hamezAM mana vacana kAyAnA prAge-tenI pravRttio zuddha bAyaDa thAya che ane tethI karI ne sAmartha vadhe che ane vega sAmarthya vadhatAM cittanI AdhInatA thAya che ke je karmakSayanuM mULa kAraNa che. ane cittanI AdhinatA prApta thatAM zuddha ane vizuddha pariNatithI AtmA paramapada pAme che mATe duSTa mANasanI saMga anaMta jIvana prApta karanAre tyajI sadgurU athavA temanA prazasya ziSyAnI saMgata karavI e punaH munAzIba che, nijAtma svabhAva pravartana lakSaNa. mAna apamAna citta samagaNe, samagaNe kanaka pApANare; vaMdaka niMdaka samagaNe, iso hoya tuM jANare. vaLI je pitAnA AtmAmAM ja magna che, jemaNe pUrvokta prakAre AbhAne svabhAva jANe che ane je sva svabhAvamAM ramaNa kare che teone koI mAna Ape che apamAna kare che te karanAra upara samAna bhAva rAkhe che. eka upara neha rAga karatA nathI tema bIja upara deSa paNa dharato nathI paNa ane upara samAna bhAva rAkhe che athaoNt te mAnathI prasanna paNa thatuM nathI tema apamAnathI kheda paNa pAmatuM nathI ane pote samabhAvamAM rahe che. vaLI pASANa ane suvarNa te pRthvInA vikArarUpa che. vastu svabhAva jANavAthI te bannene pugala jANe che AthI karI te bannene samAna gaNe che tevI ja rIte koI guNane laI vakhANa kare, page lAge koI annA deSa pragaTa karI laghutA kare niMdA kare te te banene pitAnA AmA tulya gaNe che ane je karmo karaze ane jevAM karaze tene te bhaktA thaze evuM vicArI pate sama pariNAma paNe varte che ane apakRtya karanAra para dayA dhare che. mATe je tArAmAM guNa pragaTa thaze te tuM te samapariNamI thaIza, athavA guNa pragaTAvavA hoya te tuM te thA ane evo je thaiza teja guNa pragaTa thaze. vaLI sarva jagajaMtune samagaNe, gaNe tRNamaNibhAvare, mukti saMsAra vehu samagaNe, muNe bhavajalanidhi nAvare. jagatanA sarva prANI mAtrane pitAnA sarakhA gaNe. eka dithI mAMDI padri sudhImAM Atmatva sarakhuM hovAthI mane eka sarakhA mAne Atmavat sarvampu arthAta sarva bhUtone
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kha dAna! 20 vAne potAnA AtmA samAna mAne. koInA paNa AtmAne koI paNa prakAre killAmA (du:kha) kare nahi. vaLI AtmA alakhI purUSa svasvarUpamAM rASahAvAthI sa`sArane temaja muktimAM vadhAre chApaNuM joi zakatA nathI, saMsAra ane mukti te bannene mAtra nAmanAM gaNe che kAraNa ke te bannene mULa AdhAra AtmA che, ane A sthiti samannatAM te muktine ane sa'sArane bhedabhAve joI zakatA nathI ane AyI karIne sAtamA guhyuThANumAM kSa pAmavAnI icchA nivRtta thAya che. A sthiti prApta thatAM mahAtmAe zAMtaramarUpI nakAro saMsAra samudrane tarI jAya che, ane anata jIvana prApta kare che. vAMDhAna ! rASTra vRkSanuM kharU mULa ! strI, khALako tathA garIkha loko ke je rASTra ( deza) rUpI mahA vRkSanA mULa tarIke che, ane jemanI uttamatA uparaja dezanA kharA AdhAra rahelI hoya che, temanA zikSaNa tathA unnati taraph tA 'dustAnamAM kAI lakSa ApatuMja nathI. ucca gaNAtA varga ke je vizeSa karIne A rASTra vRkSanA mULarUpe kahI zakAya, te phaLa upayogamAM na AvatAM mAtra zAbhAnI vastu dAkhala jhADanI upaja laTakelAM rahe, tema karavA pAchaLaja ApaNe sarva samaya gumAvavA joie nahiM. nahiM te ukta mULImAM poSaNunA abhAve ekaja zuSka thaI jatAM pariNAme Akhu rASTra vRkSaja sukAi naSTa thaI jaze ! ane e phaLa paNa emanAM emaja sukA kharI paDIne saDI jaze. dhyAnamAM rAkhA ke e zobhItAM kA karatAM A melAM-velAM mULII garIba zekI, strIo ane bALakI varDajha rASTranI kharI ujita thanAra che. * * * sarva dAnamAM vighAdAnara zreSTa che. je kAi manuSyate tame eka me divasa bhejana karA varA, tA pazu khIje divase tene pAchI bhUkha te lAgazekha! paNa je tame tene ekAda kaLA zikhavo, tA tame tene jIvana paryaMtanA bhojananu dAna karyA jevu' thaze. paraMtu e vidhA, dhaMdhA, yAtA kaLA, evI hAkI jokhe, ke taiyI karIne tenA jIvananuM poSaNa ane sArthaka thAya. sadAkALa bhIkhArI rahevA karatAM, joDA manAvavA jeva ekAda upayAgI ladhA karavAe paNa vizeSa zreyaskara che ! dezanA pavAsI ( bhUkhe maratAM ) nArAyaNAnI ane mahAmahenata karanArA viSNuonI pUjA karo ! garIba hindu vidyArthIone upayukta dhadhA zikhavavAne mATe e dezamAM meka, eTale te jyAre keLavazuMI pAmIne pAchA atre Avaze, tyAre lekane potAnA paga upara ubhA rahetAM zikhavaze, tathA tethI karIne hAra ApavAsI lekAnA prANanuM rakSaNa thaze. svAmI rAmatIrtha.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Fa Biao Jue Ran Zhong Lao Fa Lao ***Ji Za Za Za Za Za ***** premaghelA pravAsInuM jIvana ! (gayA aMkanA pRSTha 18 thI cAlu. ) prakaraNa 5 muM sajA, Love and bear was the echo from heaven. "hAvuM ane rahevuM a, e svargane pache hakti ! " adAthI pheravI khaMjara, gaLApara tuM pachI kahetI; zahIde nAjha batalAvo, ke AmAM dhAra kevI che? ! "svargIya sukhaDAM, svanesamAM sai vahI gayAM!" jInnata begamane suvAne oraDe vizALa ane madhyama hato. basarAnI kArIgIrIvALA suMdara paNa saMvALA gAlIcAthI tenI jamIna DhaMkAyelI hatI. bahu mUlya padAnImAMne ati suvAsI mADe magajane tarabatara karI mukate hate. eAraDAnI vacce eka jarI kAmanI seja (pathArI paDI hatI. temAM athAga rUpavatI begama jInata aDhelI paDI hatI, bAju para tamAma dIna duniyAne mAleka bAdazAha zAhajahAna sate hato - khArI, jInnata ! eka jAma bharI sirAjhI lAva! tarasa ghaNaja lAgI che. zara bahuM jalada che; tethI zirAjhIja lAva ke, jaladI uMgha AvI jAya. vizALa oraDAnI dareka khArIe laTakI rahelA lIlA paDadAmAMthI jhagamagatA divAonuM teja te oraDAnA tamAma abALapara paDatuM hatuM, ane cadiza verAI rahelA gulAbanI khUza pUrajozathI uDI-ubharAI rahI hatI, saMgemaramaranI chAja uparanI citrita gulAbadAnImAMthI motInI sera jevI gulAbajaLanI dhArAo nIce senAnA pAlAmAM paDatI AbehUba jaNAtI hatI. sonAnI lAkaDI para ALasu banI rahele pakhIrAja jhokAM khAI rahyA hatA. Ama raMgIna pAMkhovALuM bulabula vacce vacce phaphaDI uThe che, ane khUronI koyala adhuM khAtI khAtI TahukyA kare che, vaLI TahukAthI jAgI uDI bAdazAhe AMkha ughADI ane kahyuM: "athI ! jinnata, jIvana sakhI! sta! ghaDinara bIna uThA lAva. jana! ane bajAva ! kaSTa cayana nathI paDatuM. calane de jinnata ! , "cena na parata dina kala na parata haya! ) beza ghATIluM, nahi ati lAMbu, tema nahi garaka, evuM suDola sarIra laI jinnata begama bAdazAhane hukama thatAM uThI, lIlA raMganA jhINuM eADhaNAmAMthI nIkaLatA rava tinA taNa taraMga khelAvatI eka kaTAkSa pheMkI. jinnata divAle laTakI rahelA bIna tarapha AvI. veNInA kamaranI zuMTI sudhI laTakI rahelA ghATA ke, tenI cAlanI laTakathI nAcavA lAgyA,
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ premadhelA pravAsInuM vana ! ra eka madhura hAsya hauM, bIna nIce utAryuM, ane vaLI eka kAmaNugArU kaTAkSa khAdazAha tarapha pheMkI dIdhuM. ApharIna ! ApharIna ! bAdazAha piyArI jinnata para kiMAkiA thaI gayA:---" khasa, calAva calAva, chede eka tAna !* surameLavavA sArU vISNuAnA kAna jinnata caDavA lAgI. e vakhata enI sundara, kuNI kamaLanI nALa jevI DeAka AmathI tema livA lAgI. avAja jyAM besUrA thAya che, tyAM kAM bagaDI jAya che, ane jyAM sUra mIThA ane malattA AvavA mAMDe che ke mukha para saMtAya sataSa patharAI rahe che, karyu badhu hAsya urDa che! ane satAbanI rekhA e, indivara sarIkhA neNuMpara ane uDatA dADama sarIkhA Azadharapara kuTe che ? sUra maLI rahyo. tAre tAranA tanamanaTa cAlu thayo. vINAne pA paDade, jANe badhI rAgarAgaNIonI cetanA jAgI ii. anahada nAda chapAi rahyA-- e nadi vizva badhu DAle, ati gRha vIdhi pate khele; kare kheAlatAM jaga mA mele, lasa AkhI navu e tole jinnata begamanI vINAnI mUrcchanA, jinnatane potAne paNa zrI zaiAbhI rahelA, mRNAla krUDane zaramAve tevA DAbA hAthamAM hAthe jinnate bajAvavAnuM zarU karyuM. dareka jhaMkAre jhaMkAre sUra taragA havAmAM ramatA ramatA uMDavA lAgyA. AkhA eraDAmAM enI svara lahera patharAi gai. DAlAvavA lAgI. meM kaNasAja dhAraNa karI jamaNe 33 16 hajI gAna tA upaDayuM nathI te pahelAM cenamAM ne dhRtamAM mAdazAha uLI uThayAH- " calane dAjI ! " t bahuta aA bibi ! hIne de ! " vigere prasaganA mAhavAthI potAnA satISa jAhera karavA lAgyA. jinnata begama mAja ghaNIja khUza khUza hatI. vage dhaNuM divase Aja selimA begamanA pAsAmAMthI bAdazAhane pote meLavI zakI che, vAha ! anada Ana'da! ane vaLI yAdAmAM te vArtAmAM bAdazAhe evA vicArA jaNAvyA che ke, tethI jannata begamane AsA paDe che ke have AvuM nasIba ghaNI vAra raheze e AnadanI khUmArImAM, peAtAnA bAnA' para pote ApharIna thai gai. mananA AnaMda have vadhAre vAra dabA rahI zakayA nahi, cUMTAI chUTAi gAna upaDayuM. tr taimu phulI matiyAM vana bAganame, mAle Dele phAyaliyAM ! ejI phreliyA ! je gune gujare bhRganama, papaiyA prakAre piyA piyA piyA ! ajI piyA-piyA-piyA ! .. A saMgItAlApanI lalita laridhI AkhA oraDAna Andolane saMgItamayaja nI gayAM. zAhendvAnanuM mAthuM te kSaNabhara hekANA para rahetuM nahi. " khAsa mizcAt : mA tAka! cIjha ? mhAta khUkha-khimi ! heta mUchyuM ! ',
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 buddhiprabhA. thoDe vakhata gAyana cAlyuM tenA tanamAM ociMtu bhaMgANa paDyuM. eka bAMdIe A vIne begama sAheba hanura eka kAgaLa rajU karyo. jinnata begame savAla karyo, " kyA khabara, bAMdI ? " bAMdhIe kahyuM: "naI begame jahAMpanAha para A cIThThI bhejI che. javAbane mATe khA rahevAne paNa teNe hukama kIdho che. je hukama, begama sAheba !" bAdazAha te vakhate ceDA zirAjhInA ghenamAM ke thoDA begamanA kamaLa kaMThathI nIkaLatA madhura saMgItanI mahInIthI, ardhA uMghamAM mukatAseja para ALoTatA hatA. jinnate bAdazAha tarapha zakamaMda najhara nAMkhI, sAvacetIthI pachI pele kAgaLa dhIre dhIre manamAM vAMcavA lAgI. kAgaLa nIce pramANe te - pyAre jIgara, A dAsI gunehagAra nathI. je tahomata ene phira rahaDAvavAmAM AvyuM che, e bAbatamAM te tadana begunAha che, bAdazAhe je khyAla bAMdho che te bhUlabhare che. je zaka paDa te dAsIne ekavAra belAvIne badhI vAtano khulAso le jaIne hatA. ema karavAmAM bIlakula nukazAna hatuM nahi. AvI rIte khaphA thaI bhara uThAvI e mahArAM kamanasIbaja, - zahenazAha ! A luDI para ATalI badhI maherabAnI zA mATe? je kharekhara mane gunehagAra lekhatA ho te bahetara che ke mane jallAdane hAthe sepI ApanuM nAma rAkhe. paNuM e AkharanA vakhata pahelo dAsa ApanA eka dIdanI cAhanA rAkhe che. e paheca pUrI thayethI maheta ghaNuM sukhanuM lekhIza. lI, ApanI tAbedAra paNa kamanasIba selImA, kAgaLa vAMcatI vakhate zAhane A lITIe teNe vaMcAvI nahatI. cIThThI laI bAMdI cAlatI thai. tenI sAthe ne sAthe ja jinnata begamanI cAlAkIthI eka bIjo paNa paravAne bAdazAhanI mahera sAthe metI mahAlanI tAtArI paheregIranA hAthamAM pahecADavAmAM AvyA. temAM selImAne ekAMta kArAgRha vAsamAM pUravAne hukama hatA. bicArI nidaoNSa bheLI premALa selImA-zA mATe A nakagAramAM tuM AvI-phasAI? have te tAre svargIya sukhaDa svama samAM si vahI gayAM- ravuM chenirmAyuM hAre mATe je ! prema taNA parimaLa garavAnA phoravA prArabdha te dIdhA nitya ucATa je ! svamIMya. kAcA kAnanA zAha je pati-rAhu jevA adekhAInI AgathI baLI jatA harIA saMjogomAM game tevI premALa-nirdoSa-ne bhoLI bALA selImA ! e narkagAramAM hArI zI dazA? hAra mATe rakhaDatA aTapaTA-premamArganA pravAsIne cIra vIrata-ne Ama A skUla du:kha! arere ! bicArI tuM kema sahI zakIza? kharekhara premIe te duHkhI thavAja sarajAyAM che-hAvuM ane heluM ?' kAgaLa vAMcI jinnata begama gussAthI ane IrSAnI AgathI saLagI uThI. manamAM vicAra kIdho-AvI majhAnI taka maLI che te te arasAmAM e vaccenI haLa nAbUda nahi
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ premaghelA pravAsInuM jIvana. karI zakuM te pharI evo lAga maLavo muzkela che. paNa bAdazAhanA nAmane kAgaLa che, te temane saMbhaLAve te paDaze. jinnate bAdazAha tarapha najhara karI te zAhujhavAna eka paDakhe sUtA sUtA kai sukha svama jotA hatA. hiMdustAnane bAdazAha ardhI sIcelI AMkhe dillIne mahela choDIne, bahedI harIonI khyAbI sahitanatamAM cena uDAvato hato. jinnata begama dhaNeja dhImethI bAdazAhanI pAse jaI dhIre dhIre bolavA lAgI "yAre zAha! eka ciThThI AvI che." bAdazAhe ekavAra najhara pheravI, ane gaMbhIra avAje savAla karyo. "kone kAgaLa Avyo che? bastamAMthI koI harInuM khata che ke temAM?" jinnata jarA hasIne bolIH "ahestanI te phurI nathI. A lokanI che. begama selImAe ciThThI bhejI che." bAdazAhe eTalI vAramAM te AMkhe bIDI lIdhI. jinate pharI kahevA mAMDayuM; "jahAMpanAha ! kAgaLa ghaNIja jarUrI che. hukama thAya te ghaNuM ja sAruM !" bAdazAhe karIne savAla karyo _"kone kAgaLa che jinnata?" jinnati javAba dIdhe -" selamA begamane." selImAnuM nAma sAMbhaLI bAdarAhanA moM para tiraskAra ane abhAvanAM spaSTa ciDe taravA mAMDayAM. temaNe hukama kA-e zayatAnInuM huM he jevA paNa cAhata nathI!" jijata begamane te eTaluM ja joItuM hatuM. te belI -"tyAre te vAMcI saMbhaLAvuMkibale Alama?" bAdazAhe kahyuM--"vAMcI saMbhaLAvavAnI kazI jarUra nathI. te zuM lakhe che, te TuMkAmAM jinate kahyuM -"e te ema lakhe che ke jyAre enAM nasIba Ama phUTI gayAM che tyAre te ene choDI mUkavI joIe che." kAgaLamAM e vAta hatI ja nahi. jinnata : kevI jherIlI ? pizAcI ! jinnata pizAcI ! kharekhara zayatAnI ! bAdazAha mahAmahenate AMkha ughADIne bhavAM caDhAvI belyAH "nApAkane hajUya bhAna nathI AvyuM? ene te choDI devAnI hoya ? gIdha ane kukara phADI khAya tyAM rAkhavAnI hoya? kyAM che khabara tenI?" jinata begama hAtha joDIne bolI:-"zahenazAha ! Apa dunIyAnA mAlika che. e eka sAdhAraNa orata che, eka najIve jIva kahevAya. enA upara ATale badhe gusse. ghaTe? te ApanA gussAne pAtra paNa che? javA do ene. phAMsI devAthI to ApanuM moTuM nAma jhAMkhu paDaze." jinnata manamAM manamAM samajatI hatI ke maheo AvA AvA be cAra mAkhaNIyA bela baeNlavAthI, bAdazAhano gusso vadhaze, ane tenI manokAmanA Akhare pAra paDaze, ane thayuM paNa temaja. bAdazAhe kahyuM -"jinnata bibi ! mahAre kaMI paNa vAta sAMbhaLavI nathI. huM kahuM chuM te mujaba ene javAba lakhI Ape."
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 buddhiprabhA. bAdazAhanA hukama pramANe jite lakhavA mAMDayuM - hamane zarama na thaI ke A kAgaLa lakhe? tuM pizAcI che, zayatAnI che. tuM mArIne lAyaka che nahi. AjathI hane hAla te ekAnta kArAgRhavAsanI sajA pharamAvavAmAM Ave che. hAre gunha kaMi je te nathI. bIjI ja kevI pharamAvavI te te vicAra have pachI thaze. jArINIne vaLA kSamA kevI, tenA bhAgyamAM hamArAM darzana za" - jinnata lakhI rahI eTale tenA bhAgyA mUjaba bAdazAhe pitAnI vIMTI kaDhADI dIdhI, jinnate tenI mahera hukamanI nIce chApa kAgaLa ravAnA karyo. bAdazAhe lakhAvyuM hatuM te uparAMta keTalIka lITIe jinate aMdara vadhArI hatI. hamArA vAMcako mATe te paNa nIce utArIe chIe ane te jhahara laI mahAtane teje. A bezaramInuM ALa mAthe laI dunIyAmAM jIvavAnI lAlasA rAkhIza nahi. kALu kara !" strI zikSaNa tathA gRSyavasthA. gRharAjyamAM Arthika, vaijJAnika, nitika ane kaLA saMbaMdhI tatvono samAveza thAya che. gRha e kuTuMbane rahevAnuM sthaLa, premane Azrama che. manuSya jIvanane pavitra Azrama che. gharamAM chokarAM ucherAya che. AjanAM saMtAna te kAlanAM nAgarika jana thaze. samAjanuM prathama aMge strI, ane tenuM bALaka hatuM. kuTuMbamAM tathA bhinnabhinna jAtimAM cAlatI rUDhi ane kAyadA, te A aMgane sthAyI banAvavAno, temaja purUSa-eTale pitAne kuTuMba sAthe saMbaMdha dhADhatara karavAne itihAsa che, hastrI jAtimAM utpAdaka zakti rahelI che. te mAtA tarIkenA kAryamAM pratyakSa thAya che. saMtati utpanna karavI, temane ucheravI, gRha ane gRhajIvananuM piSaNa karavuM e A zaktine pratyakSa AvirbhAva che. tethI dareka bALAne-pachI game te sthitimAM te heya-gRhajIvananA kartavya pradezamAM tene utsAha jAgRta karavAne temaja tene rasika banAvavA mATe zikSaNa ApavuM joIe. ane jema jema ApaNA jIvananI daSTi maryAdA vizALa thatI jAya tema tema ApaNuM mane bhAvanA uttarottara uMcI thatI jaya, tene anukULa zikSaNa levuM joIe. pariNAme jIvananuM mahattava, jIvananI suMdaratAnuM bhAna thAya. Aja janasamUhane Adarza hovo joIe-jya Adarza nathI, ucca abhilASA nathI tyAM manuSyanI adhogati thAya che, anubhavathI jaNAya che ke 14 thI 16 varSanI bALAone kevA prakAranuM zikSaNa apAvavuM joIe, tene nirNaya thaI zakaze nathI, pacAsa varSa upara ApaNuM je sAmAjIka sthiti hatI, te Aje rahI nathI. badalAelI paristhitine anukULa zikSaNa paddhati hovI joie. paddhatipUrvaka gRhavyavasthAnuM zikSaNa vyavahAramAM mUkavAnuM kAma kAMI ghaNuM muzkela nathI. e kAMI khoTa turaMga nathI. samAjanA utkarSamAM ati mahatvanuM sAdhana che. * A lekha buddhiprakAzamAMthI lIdheluM che. te lakhanAra se. zAradA che. strIonAM kartavya . paratve te dhaNaja sAruM ajavALuM pADe che tethI tene ave sthAna ApavAmAM AvyuM che. sA. zAradAnA AvI rItanA stutya prayAsane mATe temane ghaNe dhanyavAda ghaTe che. sapAhapha.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSaNa tathA gRhavyavasthA, 215 gRhiNI tarIke strIonA kAryakSetranA judA judA vibhAga pADI zakAya. prathama te kuTuMbane rahevA mATe kema gharabAra sAcavavAnuM, kuTuMbanuM apaSaNa karavAnuM, paheravA yogya kapaDAMnI vyavasthA rAkhavAnI, kuTuMbamAM je parataMtra vyakti che jevAM ke bALaka, mAMdAM mANasa, ane vRddhajana, temanI saMbhALa rAkhavAnI. bIjA vibhAgamAM kuTuMbanI sAmAjIka, naitika, ane egika bhAvanA saMbaMdhI kebene samAveza thAya che. AvI rIte A be prakAranAM kartavya mATe strIone nIcenA viSe saMbaMdhI jJAna meLavavAnI jarUra che.---ghara, khorAka, kapaDAM lattAM, bALakanI saMbhALa, mAMdAMnI mAvajata, akasmAtanA tAkALika upAya, vyavahAra arthazAstra ( Home and Social Economics. ) ghara-yunA mATIthI baneluM ghara, ane gharamAM vasanAruM kuTuMba e bene saMbaMdha eTale nikaTa che ke e be viSe jUda vivecana thAya nahi. bahArane dekhAva, ane aMdaranI bhAvanA, ke je gRhavyavasthAmAM mUrtimaMta thAya che, tene araspara saMbaMdha eTalo badho che ke gharamAM rahetI vastuo, rAcaracIluM, ItyAdi uparathI gharamAM vasanAra kuTuMbanI prakRti samajI zakAya che. je gharamAM manuSyane rahevAnuM thAya che, tenI asara tenI buddhi ane nItinA vikAsamAM jeTalI thAya che, teTalI bIjA kazAthI thatI nathI, temAM je sAmAnya gRhanI vyavasthA je koI susaMskRta gRhiNIne hastaka hoya to tene lAbha atyaMta che e nirvivAda che. sAmAnya rIte ghara nIbhAvavAmAM gRhanuM Arogya, gRhane zaNagAra, rAcaracIlAnI vyavarayA, ane gRhavyasthA eTalA upara gRhiNIne najara rAkhavAnI che. have A prakAranuM jJAna meLavavA mATe kevA prakAranuM zikSaNa ApavuM joIe? sAmAnya viSa-itihAsa, bhUgoLa, gaNita, vAMcana, vyAkaraNa, zivaNakAma eTalA saMpUrNa zIkhyAM pachI paMdaramA varSathI bALAone be varSa sudhI khAsa zikSaNa ApavAnI agatya che. te be varSamAM gRhiNIne gya zikSaNa ApyAthI iSTa pariNAma AvI AzA che.* have upara je viSaye kahyA che te zIkhavavA mATe krama kAMika vistAra sahita ApIzuM. 1, gRhanuM Arogya gharanA Arogya saMbaMdhI jJAna saMpUrNa rIte meLavavA mATe kemesTrI, phajhIkasa, baeNkTarIolajI e viSayanI sAmAnya mAhitI, ane gharanI zItaLatA, uSNutA, prakAza, havAnI AvajAva, pANIne heLAva, e vigere sAthe e sarvane keTale saMbaMdha che te jANavAnI agatya che. kevI jagAe ghara levuM joIe, temAM kevI sagavaDa rAkhavI joIe, ane tenI saMbhALa kevI rIte rAkhavI te, Arogya sacavAya tevI jagyA, puratu svaccha pANI, gharanI AsapAsa temaja gharanI aMdara vaparAtI dareka vastu, rAcaracIluM sAM atyaMta sughaDatA e sarvanuM mULa vaijJAnika niyamomAM raheluM che. te niyamo vyavahAramAM mUkavA mATe cokkasa abhyAsa karavAmAM Ave te dezanA ArogyanI sthiti ghaNe aMze sudhare. 2. gRhanI zAbhA-rAcaracIluM- gharane sAdI rIte zaNagAravuM, temAM rAcaraluM vacanAthI gaThavavuM e sarva strIone jANavAnI jarUra che. juja sAmAnamAMthI sAmAnya vastuo laIne gharane dIpAvavuM e eka kaLA che, ne te ghaNuM gheDane AvaDe che. svarachatAthI, kaLAthI zaNagAreluM ghara AnaMdanuM sthAna che. purUSa temaja bALaka varga sahunuM vizrAma sthaLa * nIce batAvelA sarve viSa svabhASAmAM zIkhavavA.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 buddhiprabhA. che. tevA gharamAM rahenArane niyamamAM rahetAM, svarachatA sAcavatAM zIkhavavAnuM agharuM nahi lAge. lagna prasaMge, varSagAMTha, dIvALI, navarAtrI vigere tahevArane prasaMge, kAMI utsava, meLAvaDe, jamaNavAra hoya tyAre gharane zaNagAravAnI ApaNAmAM rIta che, te te vakhate kevI vyavasthA uttama gaNAya tenI mAhitI jarUnI che. raMgoLI, sAthI, tera, dhajA, dIvA, bIchAnAM vigere kevI rIte mUkyAthI sAruM dekhAze enI mAhitI ApavI joIe ane tene mATe vyavahArU sUcanAo ApavI joie, 3. gRhavyavasthA-ghara kharcane abhaTTa, upaja pramANe kharca nIbhAvavAnI rIta, bajAra bhAva zA che te jANavAnI jarUra e sarva vyavahArU kAma egya rIte karavA mATe zikSaNanI jarUra che. gharamAM je je cAlu kharca hoya te pramANe upajanA vibhAga karavA; paddhati pramANe ghara kharcane hisAba rAkho ane lakhave. gharamAM vAparavAnI vastuonI pasaMdagI karavI, jUdAM judAM kAmanI vahecaNI karavI, cAkara nokaranI sAthe kevI vartaNuka zakhavI e sarva viSayanI mAhitI pustakedAro temaja vyavahArU sucanAthI ApavI. 4, khArAka-rase kuTuMba mATe kyA rAka egya che te je mAluma paDe te zarIranuM pipaNa babara thAya. regya kherAkane pariNAme vitavAna, tadurasta zarIra thAya, ane jIdagI prakSita rahe; ane buddhi ane nItinI unnati karavAne mArga sarala thAya. dareka strIne pitAnA kuTuMba mATe puSTikAraka kherAka saMbaMdhI prazna harahameza Ubho thAya che, ane ghara vyavasthAnA bIja badhA prazna karatAM e ghaNuM ja muzkelI bharelo che; temaja je rogya tADa na thAya te hAnIkAraka thaI paDavAne saMbhava temAM rahe che. ghaNIvAra te A bAbatanI bedarakArI ja jovAmAM Ave che. koI tene vicAra ja karatuM nathI. manuSyanI bhukha pUrI pADavI e jArI vAta che, ane dareka avayavane puSTi maLe te bhinna bhinna prakArane yogya khorAka Apavo e jAdI vAta che. ucharatAM chokarAMne, temaja mAMdo tathA vRddha mANa senA kherAkamAM A bAbata para lakSa ApavAnI ghaNI ja agatya che; kAraNe ke khorAkanI sArI narasI asara temane tarata thAya che. te jemane hastaka gRhuvavyavasthA hoya temaNe kherAka saMbaMdhI jJAna-ko khAsaka puSTikAraka che, tenI dareka avayava upara zI asara thAya che, ekaMdara rIte AkhA kuTuMbanA kalyANamAM tenI keTalI asara thAya che te sarvanuM zAstrIya ane vyavahArU jJAna meLavavAnI jarUra che. vastutaH prazna e Ubhe thAya che ke dareka kuTuMbanI muMjAsa pramANe kevA prakArane uttama puSTikAraka kherAka Apa jeNaearthAt dareka vyaktine jUdA jUdAM kArya karavAnAM hoya tene yogya svAdiSTa, AMkhane rUce te, ane Arthika guMjasa pramANe, amuka jagyAmAM rAka kevI rIte taiyAra kare e prazna mATe thaI paDe che. A viSayanuM mAtra zAstrIya jJAna basa nathI.eTalAthI ja mAtra kavitavAna zarIra baMdhAtAM nathI, paraMtu zAstrIya jJAnanI sAthe vyavahAra sucanAthI dareka niyamamAM rahelo udeza jo samajAya te ja khare lAbha thavA saMbhava che. A viSayanA be vibhAga karavA paDaze. prathama-vijJAna athavA mULa niyame. bIjuM-kaLA, athavA vyavahAra sUcanA. emAM kemIsTI, bAyoleja, phIjhIolojI ane DAeTIkasanuM saMkSipta jJAna Avazyaka che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSaNa tathA gRhavyavasthA, 217 5. misTrI--khorAkanI banAvaTa, tenuM mizraNa, khorAka taiyAra thatAM temaja pAcanakriyAmAM thatA rAsAyaNika pheraphAra, nukasAnakAraka bheLavaNI, sAbu banAvavAnI kriyA, DAtrA DADavAnI kriyA, dhAtune svaccha karavI, lAkaDAnA pAlIsa ityAdi, sAmAnya dhovAnA prayoga pratyAdimAM thatA rAsAyaNika prayogamAM thatA kharcane aDasaTTa, kapaDAM sabaMdhI, judA judA raMga keTalA Take che, ane kevI jAtanA che e sarvamAM rahelA rasAyaNazAstranA niyamAnu jJAna jarUranu che. 6. khAyelA-vanaspati, temaja dhvaja tudhI khArAka upara thatI asara, khArAkanI cIjonI utpatti temantra bharI rAkhavAnI rIta ane khArAka sAcavI rAkhavAmAM temaja tandurastI sAcavavAmAM tathA uDatA rAganA cepanAM zULa, tenI jUdI jUdI jAta, utA mukhya sagA, ane zarIra temaja gharamAM vAparavAnI jaMtunAzaka davAnA upayoga e sarvemAM jarUra paDatA jaMtuvidyAno abhyAsa Avazyaka che. 7. rIjhoelAjI ( Physiology )--A viSayamAM zarIramAM khArAkanA tA upayAga--pAcanakriyA, lohI sAthe maLavuM, zakti sAcavI rAkhavI, maLa khAlI karA-enuM jJAna Avazyaka che. ArogyarAAstranA niyama pramANe rahevAthI tandurastI upara thatI asara,yogya khorAka, kasarata, ArAma, UMdha, mItAcAra, svatA, ceAgya kapaDAM, ane 'dagInI sAmAnya sArI Tevo; ArAgyanA ane phrIjhIonA niyamo kuTuMbanI temaja gharanI tanuM rastI sudhAravAmAM vyavahAramAM mUkavAthI thatA lAbha--ATaluM jJAna Avazyaka che. 8. 31eNTisa ( Dietics > ----tandurastImAM temaja mAMdagI vakhate zarIrane kA kayA khAraka anukULa paDe, jUdI jUdI uMmare, jUdI jUdI havAmAM, temaja jUdA jUdA dhaMdhAmAM kevA prakAranA temaja keTalA jaththAmAM khorAka le tevu jJAna Avazyaka che. 9 khorAkanI vastunI pasadagI--A viSayamAM khArAka mATe keTalA paisA kharcI zakAya tenA Da bAMdhave, bajAramAM kaI raI vastu karSa kaI kiM'mate vecAya che tenI mAhitI, vastuo manAvavAmAM ane taiyAra karavAmAM kheArAkatI jAta upara thatI asara, jUdA jUdA khorAka kevA prakAranI puSTi dharAve che tenI gaNatarI, eka ja prakAranA puSTikAraka khorAka the! kharcamAM kevI rIte taiyAra karI zakAya evuM jJAna Avazyaka che. te mATe gharanA krisama rAkhatAM paNa zIkhavAnuM jarUranu che. khArAkanI vastu ane tenI sabhALa--taiyAra karyAM pahelAM, temaja taiyAra karyo pachI khArAkanI yAgya saMbhALa levAya to kharcanA ghaNIja RcAva thAya che. 1. erAka taiyAra karavA-A viSayamAM khArAkanuM yogya mizraNa ane rasoinI rIta e e bAbate lakSamAM rAkhavAnI che, ApaNAmAM cAlatI sAmAnyapaddhatinA AmAM samAveza thAya. yArDa kharace svAdiSTa ane AMkhane cIra lAge evI rIte vAnI taiyAra pharI e bAbata upara vizeSa lakSa AvuM', azakta ane mAMdAM mANasane temaja bALaka ane vRddhane kevA prakAranA khArAka ApavA te hu Avazyaka che. rasAI AvaDyA pachI kevI rIte pIrasavuM, mIjAnInI taiyArI, kevI rIte karavI, kevI rIte jamaNavAra surobhita karavA, pIrasanAra temaja yajamAne kevI rIte vartavuM, tapharI pAse kevI rIte kAma levuM e sarvanI AvA joqhue,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 buddhiprabhA 11 kapaDAM kapaDAMnI jAta, TakAupaNuM, temanI kharI kiMmata, temanI saMbhALa, raMgA jAtanuM ema mizraNa, tene yogya upayoga, ane kuTuMbane mATe gharagaththu kapaDAM taiyAra kara vAnI rIta eTalAnuM jJAna jarUranuM che. kapaDAM pasaMda karavAmAM ane tene ghATa zIvaDAvavAmAM AroazAstra upara laka ApavuM joIe ke jethI zArIranA avayavane vadhavAmAM bAdha na Ave. kapaDAMnA raMga, ghATa ane bIjI yogyatA, paheranAranAM rUpa ane deha ghATane anukuLa rAkhavA tarapha lakSa rAkhavuM joIe. judI judI jAtanAM kapaDAMnI banAvaTa ane kIMmata barabara jANavI joIe, jethI chaMdagInI bIjI jarUrIAtanA pramANamAM kapaDAMne kharca thaI zake, ane kharcana eka cakkasa aDasaTTe bAMdhI zakAya. kapaDAMne sAMdhavAM, tathA raju karavAM, sunavuM tathA sAphasupha karatAM paNa zIkhavuM joIe. kAraNa ke paheravAnAM kapaDAMnuM babara jatana karavAmAM Ave nahi te vinA kAraNane vadhAre kharca thAya ane te chatAM saMtoSa ke sagavaDa joIe tevAM maLI zake nahi. kapAM jyAre vaparAzamAM na hoya tyAre tenI kevI rIte saMbhALa levI te jo barAbara dhyAna poMcADavuM hoya che to ghaNo lAMbe vakhata te TakI zake che. kapaDAM taratAM, zIvatAM ane barobara baMdha besta taiyAra karavAne mATe abhyAsanI jarUra che. A sarva hakIkta paheravAnAM kapaDAM mATe thaIgharamAM vaparAtI cAdaro, galepha, TuvAla, gaLaNAM, sAphasupha karavAnA kakaDA, paDadA, bIchAnAM, garama, sutarAu evAnAM, pathArIo vigere sarva mATe upara lakhelI hakIkata lakSamAM rAkhavAnI che. A viSayanuM zikSaNa levA mATe kapaDAMnI jata, bhAta, raMga, tenI pasaMdagI, zivaNa, sAMdhavuM, thIMgaDAM mAravAM, sAdo kapaDAMnI banAvaTa, chokarAMnAM kapaa vigere, cAdara, galepha vigere taiyAra karavA, tene nizAnIo karavI, kera, bharata, guMthaNane upayoga e sarvane apAsa agatyano che. 12, bALakanI saMbhALa-gharanI vyavasthAmAM sarvathI vadhAre agatyane ane jenA upara pukhta vicAra karavAnI jarUra che, te bALakonI saMbhALa, ane uchera viSaya che. A viSayamAM strI jAta mAtra potAnI jAtane ke kuTuMbane ja javAbadAra nathI. paNa samasta jana samAjanI javAbadAra che. gharamAM vasanAra ane vizeSa karIne bALakanI mAnasika, naitika ane zArIrika unnati saMpUrNatAthI thAya e sahavAsa ane paristhiti utpanna karavI e ja ghara ane temAM paLAtA niyame, ane prasaMgone mukhya uddeza che. A utimAM je kAMI bAdha kattA heya te gRhasaMsthAnA kAryamAM bAdha thayo kahevAya. jo temAM vadhAre thAya te manuSya jatine lAbha thAya. A kArya strIone hastaka aneka kAraNone lIdhe raheluM che. A kAryanI gaMbhIratA joIne, temaja sAmAnya rIte hAnI vayamAM tathA anubhava vagaranI bALAone mAthe ucharatI uMmaranAM bALakonI saMbhALanI javAbadArI rahelI hovAthI, A mahAna javAbadArI adA karavA mATe mAtra mAtAnI kudaratI bhAvanA athavA preraNazakti upara AdhAra na rAkhatAM tene mATe khAsa mArgadarzaka sUcanAo ApI hoya te ghaNo lAbha thAya. garbhAvasthAmAM je bALakanI sArI sAcavI na thAya te AgaLa jatAM, tenI zArIrika, mAnasika ane naitika khIlavaNI ghaNI ja kuMThita thAya che. pitAnI parAdhIna sthiti vakhate je manuSya upara tene AdhAra rAkhe paDe che, temanA anAna, ane bedarakArIne lIdhe AvuM pariNAma Ave che, tene lIdhe AgaLa jatAM tene kAMI ochI Apa ke agavaDa bhogavavI paDatI nathI. bIjAnI sAthe tenI spardhA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI zikSaNa tathA gRhavyavasthA. 218 - - - te ghaNI tIkSNa hoya che. ane je tenI pAse pUratAM sAdhana na hoya te tene jANe pitAne ja deya hAya teTaluM ja sahana karavuM paDe che. bhaviSyanI jIMdagI mATe sajaja thavAne bALaka vayamAM yogya saMbhALa e dareka bALakane vyAjabI hA che, e sarve koI kabula karaze paraMtu sAmAnya bALakane sAmAnya gharamAM tevI saMbhAvanA nizcaya maLe ja e muzkela che. A muzkelI dUra karavAno upAya e ja che ke pukhta umaranI bALAone A viSayanuM ceksa paddhativALuM zikSaNa ApavuM. A zikSaNa kramamAM bALakanuM paNa tenuM Arogya,--temAM tene nhAvAnuM, kapaDAM, uMgha, kasarata, svaracha havA, niyamita Teva, aMganI temaja AsapAsanI svacchatA, bALakanA roga, ane akasmAta, tenA upAya, tenA paThanI pasaMdagI, banAvaTa, ane saMbhALa eTalA viSayane samAveza thAya temAM bALakanI Psychology ne paNa cokkasa judA abhyAsane samAsa thavuM joIe. je gRhazikSaNanuM paripUrNa sukuLa ISTa hoya te bALakanI zArIrika jarUrIAtenI samaja uparAMta tenI mAnasika khIlavaNInI uttarottara sthiti, ucca bhAvanA utpanna karavAnI atya, yogya mArga darAelA mane baLanI kadara ane mAnasika temaja naitika AcaraNanI sArI Teva pADavAnI jarUrIAta e sarvanI samajanI AvazyakatA che. - 13, sAmAnya mAvajata ane akasmAte--kuTuMbanAM mAMdAM ane azakta mANa ranI sAravAranuM sAmAnya jJAna, gRhavyavasthAmAM ghaNuM upayogI che. enI aMdara sAdhAraNa roganuM ane gharagaththu davAnuM jJAna, mAMdA mANasanA erAnI, tenI pathArInI saMbhALa, roganI mAvajatatene navaDAvavAnuM, jaMtunAzaka davAo enTIsepTIka vigerenuM jJAna jarUra che. akasmAtanA zikSaNumAM ghA paDayo hoya, baLavuM, dAjhavuM, bezuddhi, jhera lIdhuM hoya te vakhate tathA jUdI jUdI jAtanA akasmAta thAya te vakhate zA upAya tatkALa levA tene samAveza thAya che. 14arthazAstra-kuTuMbanI gRhiNI tarIke strIone hastaka nItinuM, sAmAjIka, ane gika sukAna raheluM che. A bAbatanuM bhAna jeke ghaNAM cheDAne hoya che paNa tethI tenI javAbadArI kAMI ochI thatI nathI. strIone maLatA prasaMgane yogya upaga ane kartavyaparAyaNatA gRhane temaja janasamAjane ghaNI mahatvanI che. vastusthiti zI che, temAM zA pheskiAra Avazyaka che, tenI mAhitI meLavavAnI jarUra che. ane tene mATe sAmAjIka jarUrIAta, javAbadArI, kuTuMbanI temaja samAjanI rUDhi, kuTuMba temaja samAjanA arasvarasa naitika dharma e sarvanuM jJAna jarUranuM che. kuTuMbamAM aneka prakAranI vastuone kha5 rahe che, ane strIone hastaka ghaNIkharI kharIdI thAya che, te te saMbaMdhe keTalIka mAhitI Avazyaka che. divase divase kuTuMbanI jarUrIAte vadhatI jAya che, ane tene lIdhe vepArI vargane bha vadhato jAya che tethI vastunI banAvaTa nirmAlya thatI jAya che. dhanavAna kuTuMba sAthe sAmAnya kuTuMbanI spardhAnI rIta vadhI gai che, ane duniyAdArInI moTAInuM beTuM dhoraNa thaI gayuM che. A sarvane gaMbhIra vicAra karIne sAdAI ane mAtAcAra raheNImAM sAdAI ane vartanamAM uccatA e badha bALakone ApavAno che. te upara lakhelI sarva bAbatonI mAhitI strIone Avazyaka che, kAraNa ke kuTuMbamAM raheNukaraNanuM raNa bAMdhanAra strI che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. 15 sAmAnya vAMcana-vAcanano cALyAsa vadhAravA, temaja uMcA prakAranuM sA. hiya samajavAne, tathA sArA beTA sAhityane bheda pArakhavAne temaja khAsa karIne je strI upayogI sAhitya che te jANavAne mATe sAhityanuM (IgrejI ane gujarAtI) puSkaLa vAMcana Avazyaka che, nyUsapepara epAnIo vigerenA vAMcananI paNa teTalI ja agatyanuM che. zaherI tarIkenI pharaja bajAvavA mATe rAjyataMtra, myunisipelITI, lokala kAunsIle vagerenA baMdhAraNanI pUrNa mAhitInI jarUra che. strIo kuTuMbanI eka gulAma ke nokaraDI thaIne rahe te Icche che? ke gRhanI vyavasthApaka, niyAmaka, purUSanI sahacarI ane mitra thaIne rahe te ISTa che? saMskRta buddhi, jIvanane ucca Adarza, sArAsAra vivekazakti strIo prApta kare, ane tethI potAnA kuTuMbane temaja pitAnA janasamAjane vadhAre upayogI thAya eja strIzikSane gRhaNI zikSaNano uddeza che. ro, zAradA avalokana. vakIla dalasukhabhAI premacaMdanA sIjhAtA phaMDa sadgata vakIla dalasukhabhAI premacaMdanA sajhAtA phaMDanI hakIkatane sane 1414 nI sAlane rIpe amone maLe che. tenA TrasTI zeTha aMbAlAla sArAbhAi, vakIla choTAlAla kALIdAsa, jI. somAbhAI bahecaradAsa tathA zA. metIlAla umAbhAI che. A phaDane udeza amadAvAdanA dazAzrImALI mUrti pUjaka jainemAMnA aA garIba tathA sIjhAtAne rANI pivAkImAM madada karavAnuM che. kaMDa rU. 5000)nuM che. A rakamanuM TrasTa kareluM che te TrasTanA niyame vigere anya phaMDAnA resTa karanArane bahu upayogI nivaDe tema che mATe kaIDanuM raTa karanArane ame te vAMcavA bhalAmaNa karIe chIe. AvI rIte kaMDonI vyavasthA karavAthI te kaMDenI mubArakabAdI mATe bhaviSyamAM vijayavaMta nivaDe che. tenA sekreTarI tarIke re. . vakIla choTAlAla kALIdAsa kAma kare che. sane 1814 nI sAlamAM vyAjamAMthI rU. 101) kharacAyA che. AvA phaMDanA vyAjanI rakama jema bane tema purI khacAya tenA mATe tenA sTIone ame bhalAmaNa karIe chIe. madada lenAranuM nAma pragaTa nahi karavAnI nema je strIoe rAkhelI che te stutipAtra che. bAI zIvakora sadgata vakIla dalasukhabhAI premacaMdanAM patnIe phaMDanI zarUAta karavAmAM sIjhAtAne madadamAMthI ghaTADe paDe nahi tenA mATe jAhera khabara vigere chapAvavA mATe rU. 101) ApyA che te temanI jJAti para lAgaNI batAvI Ape che. ApaNI Arya abaLAomAM AvI rItanI lAgaNI prerAya te IrachavA joga che. dareka komanA netAo temaja agragane AvI rIte pitAnI komanA azakata garIbane sahAya mATe daMDa khelavA ane vijJapti karIe chIe. sadgata vakIla dalasukhabhAI premacaMde pitAnI kemanI je AvI rIte sevA bajAvI che te ghaNuM prazaMsAne pAtra che ane dhaDa levA lAyaka che. zrI jaina zvetAMbara konpharansa heralDana-548 pRSTo daladAra saciva khAsa itihAsa-sAhityane eka amene maLyA che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAbune AnaMda. 221 A aMkanA nAma pramANe temAM lekhana prakirNane saMgraha karavAmAM Avyo che, iMglIza AraTIkalamAM che. je. harane jenenuM neTIva lITarecara (Narrative Literature of the Jains by Prof. J. Hertel ) ne lekha jaina baMdhuonI AMkha ughADavAne mATe temaja jaina dharmanI mahattAne mATe puratI sAbItI ApanAra che. te sivAya tenI aMdara jina dharmanA itihAsanuM ajavALuM pADanAra tapagacchanI pAvalIne viratArathI ta:trIne lakhela lekha te aMkanI zobhArUpa che. temaja tenI aMdara anya sAhityanA temaja jIvana caritranA lekhone samAveza karavAmAM Avyo che. ekaMdara saghaLA lekhe ghaNuM mananIya che. temAM mukhyatve karIne jana itihAsanA lekhane adhivezana ApavAmAM AvyuM che. aMkanI aMdara citro paikI vIra paramAtmAnA jIvana carivyane lagatAM je e citra mukavAmAM AvyAM che te ghaNAM AkaNiya che. A aMkanI aMdara jaina sivAya jainetara rA. bA. haragoviMdadAsa kAMTAvALA, 2. maNilAla baradAsa vyAsa, rA. chaganalAla vi. rAvalanI lene sthAna ApavAmAM AvyuM che, ekadara aMka ghaNe daLadAra upagI ane AkarSaNiya che. ame amArA dareka jaina baMdhuone te vAMcavA bhalAmaNa karIe chIe. AvI rIta tuTaya prayAsane mATe tenA taMtrI rA. ramehanalAla dalIcaMda dezAI bI. e. ela.ela.bI. ne dhanyavAda ghaTe che. amAre jaNAvavuM joIe ke jayArathI teonA hastaka kaeNnkane hera mukAyuM che tyArathI divase divase tenI pratibhAmAM vadhAro thate jovAmAM Ave che teja tenA udayanAM zubha cihna sucave che. vAyuno mAnaM" bAbu Aje sAMjanA cha vAge hamezanI mAphaka potAnA baMgalA pAsenI vADImAM gaye. ane Amatema pharavA lAgyo. eTalAmAM tenI najara AnaMda karatA pakSIonA be traNa ToLA tarapha paDI. menA, pipaTa, callIo ane pArevA Adi pakSIo vRkSanI ke jemAM Ama tema kudatAM AnaMda karI rahyAM hatAM. teomAMnA eka pipaTanI sAthe bAbu vAta karavA lAge. bAbunhe bheLA paTalIrAja! tame haMmezAM atyAre kyAMthI Ave che, ane kayAM jAo che. pipaTa - ame vana upavanamAM karatAM, nitya meva vidha vidha jamatAM; karI gAna sAMje pAchAM pharatAM re - bAluDA ! bhoLA. bAbu-vAha ! vAha ! pakSIrAja! tyAre, tame nitya bAgamAM Ave; sukhe me vidha vidha khAo, karI gAna sAMje pAchAM jAo re - paMkhIDAM ! bheLAM. pipaTa- bAluDA! je tArI marajI che, te ame kAlathI japhara ahIM AvIzuM. priya vAMcaka! sUrya asta thavAnI taiyArImAM levAthI pakSIonA TeLA sAthe te pakSIja kI gayo. ane bAbu paNa potAnA baMgalAmAM cAlyo gayo. "viyegI. )
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara buddhiprabhA vAtsalya. sAne raDe nuM bAla mhArA, nayana AMsuthI bhare; zvAsa hadaye na bhAya bApu, dekhI dila mhArUM maLe vAgyuM sukAmaLa AgamAM, pIDA thaI jI kazI; beThala vhAlA bAluDA ! tuja vastu corAi gai. lAvI Apu vastu je, cArAI gaI tuSTa pAsathI; pika, zuka ne nathura Adi, ardhuM ramakaDAM hetathI. mannula ane rUDA svare, suNAvu tujane gAine; hAlaraDu esI pAraNe, jhulAvuM mArA bhASTane. kaMTALe mApe pANa', tA besADu AMdelane; hiM...cAlu. vIrA hetathI, mRdu khAla bApA khelane, jJAna nahi udyAnanuM, nahiM bhAna muSpa parAganuM; kadI rahetuM chAnA cAlajo, mRdu puSpa ApuM bAganu veNu vagADu rahetuM ane, A mIThA sUrA taNI; AvyA pitA ne tAharA, bahu hetathI hArI bhaNI. zuM na khAdhuM rahetuM brane, rUdana kAraNuM zuM thayuM; karamAI jAze azru pADe, krama jIvana bAganuM laDu ama tetranu nuM ceti che, prakAza divya jANIe; jAtuM jIvana A amataNuM, te divya prakAro mAnIe. vikasAvo vibhu sadA, Ama jIvana bAganA phulane; JAzA amArI sAcI devA, tAraze ama kulane " jamanAdAsa vIThaladAsa zarAph--mANasA -- * manuSyakRti ane agAdha daivI zakti. anuSTu-" palamAM narane sukhI pakSamAM duHkhI tuM kare " " mAnavI manamAM dhAre te thakI bhinna tuM kare ! ! ! * ziSTa purUSane phAnca ane zAstranI carcA viAdanu mukhya sAdhana che. ucca purUSonA trineda paNa ucca heAya che ne nIca puSAnA nIca teeka manAya rIteja kAlakSepa kare che. AmAMnAM keTalAMka padhAthI mana zuddha ane vicAra pavitra thAya che. kaThIna rASTra arthe lakhyuM che. asa'kAra viSe theha jJAnakAvyanI khUbI samajavAne Avazyakra che ane te haze ema dhArI paricita ala ArAnI samatRti ApavI ISTa dhArI nathI. sAmprata samayanI gujarAtI bhASA ane sAhitya viSenA vicArA sAhityanA upAsakone manana karavA yogya che. lI. ma. sA. zAstrI. 1 koine mANasa sukha duHkha ApatA nathI. paNa daivIzakti mApe che evI jaDa jagatanI mAnyatA che. karaNI tevI pAra utarI * cazamAvana carmAtmAna. .
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ beDIMga prakaraNa upendraghanA. samudra tIre maDhI che rUpALI, vase mahI mAnava saMga bALI; kAnA ane kAnta rasika jAte, dukhI ati yugma viyukta thAta. vAmi-kAlakrame saikhya viSeja jhAjhA, rAkhe nahi bALaka ddha mAjhA; Ananda AndolanamAM kriDe che, kelI vibhinnA nava te kare che. varSa mahiM abdhi uchALa bhAre, tuphAna thAye jalathI vadhAre; jANe samude hari pAsa Ave, pUjA karI sAdara neha bhAve. Ave same sundarI ke patine, joDI kare vANI mRdu vadIne; samudra kIDA karavI game che, svAmi saha citta vadhu rame che." pati vaTe hasta rahI satInA, ochI cumI je nidhi che ratinA; "bhale kare tema nathI vizeSa, nA rahyAM daMpatIe akeka. patnI pati be jaNa sAtha cAle, ne nAvane halesa bhAre, jarAka choLo thakI bhinna thAya, pAchAM thatAM zIta samAna thAya, chokarA-dUra jAya dariyA mahIM tahI, harSa pAmI manamAM jArI tarI; beu sAtha jaLa bAra nIsare, apa kALa sahu duHkha vIsare. ema nitya navalA kIDA kare, nAva nija laI azvimAM phare; jema je vaLI devanuM khare, te vimAna gagane zuM saMcare ! ! eka dina samI sAMjane same, abdhi nIra ati zAmaLuM se; baracha harSa dharI keka mAratA, zudra prANuM beMkane nasADatA. vAridhI kara pachADI kAsamA, tIra sAtha bhaLatA vikAsamAM; rana mAMhIM dhvani te taNe thata, siMdha zabda mahiM te bhaLI ne. te same sati pati samIpamAM, AvI beThI laI hasta aMkamAM; joI lIna pati mukhedumAM, bhAva jANuM pati ke majakamAM. pati-"hAlI vakhANuM muja bhAgyane zuM? ke zuM! vakhANuM tuja bhAgyane huM nA varNavyuM jAya tyAre aMga, dI maNi pAmI suvarNa saMga. maganalAla bhAIzaMkara zAstrI, vaDodarA borDIga prakaraNa. ravivAre sAmAyika-dararavivAre beganA tamAma vidyArthIone sAmAyika kara vAne niyama dAkhala karavAmAM Avyo che. sAmAyikanI kriyA pUrI thayA bAda temane tAvatAnane temaja sadavartanane bodha ApavAmAM Ave che. gata mAsanA ravivAramAM AtmAne karmane saMbaMdha, karmo jaDa chatAM jIva karmo kevI rIte grahaNa karI zake che vigere viSayane janatasAramAMthI samajAvavAmAM AvyuM hatuM temaja Atmasiddhine mATe cha mahAna pada paikI traNa padanuM vivaraNa karavAmAM AvyuM hatuM temaja pacaMdiya, IriyAvahIyaM Adi sUtra ApaNane zuM zIkhave che te samajAvavAmAM AvyuM hatuM tathA satsaMga Adi vize savartana mATe vAMcavAmAM AvyA hatA. 1 purUSa, 2 harizcandra, 3 baLe.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 bhASaNanI mITIMga khadha--hAlamAM vidhArthInITaramInala parIkSAnA divase najIka hovAthI bhANunI bhIMTIgA badha karavAmAM AvI che, khADI 'ganA vidyArthIe mama A sarajananI parIkSA pasAra karI bhAIMganA vidyArthI kheDAnA rahIza bhAIlAla metIlAla jemaNe lagabhaga A e ganI zarUAtathI tenet lAbha lIdhA hatA temaNe DeTarI lAInanI khI. chaeN. meDIkla skulanI chellI cAtha varasanI parIkSA pasAra karI che ane sukha A. sarjananI DIgrI saMpAdana karavA bhAgyazALI thayA che. temaNe ega pratye bajAvelI ravIza ----gata varSamAM kherDIMganA vidhArthI pethApuranA rahIza DaoN. mANekalAla maganalAle sakha A. sarajananI parIkSA pasAra karI hatI, ane teoe Aga cheDayA bhAdarA rA, zeTha jagajIvanadAsa jamanAdAsa AbhAI e khArDIMga hItArye khelelA davAkhAnAnA cArja DaoN. bhAilAla metIlAle lIdhA hatA. temanA yArja daramIAna teeAe bhAganA vidhArthIonI sArI sevA bajAvI hatI. temAnI bhaviSyanI kArakIrdI yazasvI ane ujvala nIvaDeya evu' icchIe chIe. ukta davAkhAnAnA cArja vidyArthI caMdulAla mathuradAsa, je hAla cothA varasamAM che temaNe saMbhALI lIdhe che. bakSiza khAte. buddhiprabhA 1050-0-0 muMbAinA metInA kAMTAnA TrasTIo tarI huM. ze hIrAca da temacaMda muMkhAI. saMvata 1871 nA mAhA sudI 1 thI te asADa vadI 0)) sudhInI madadanA mAsa sAtanA krA. jhaverI sArAbhAI bagIlAla mu. kAyama mada tarIke mAsika rU. 150) ApavA kahelA te mukha AvyA te. 2-0-0 zA. jalAlu mANekacaMda, sitApura, 2012-7- zrI mAsika madada khAte 5-0-0 rA. rA. zrIyuta ze! jagAbhAI dalapatabhAI amadAvAda. 12-0-0 khArDIganI menejIMga kamITInA membara ane eDITara rA. rA. vakIla cheTA lAla kALIdAsa khA, varSe ekanA ( mate 1915 ) amadAvA-pADApoLa. 400 mIMganI menejIMga kamITInA membara rA. rA. jamanAdAsa mavacaMda zAha, khA. mAsa agaSTa ane sapTembaranI madadanA. amadAvAda-vAghapALa, 21-0-0 mITIMga. tA. 18-10-15 ne seAmavAnI rAtre sADA vAge bAganA vidyArthIekanI eka mITIMga, saba AsIsTanTa sarajananI parIkSAmAM pAsa thayelA marmIMganA vidhAthA mI. bhAI lAla motIlAlane mAnapatra menAyata karavA mATe maLI hatI. suprInTenDenTa mI. zAMkaralAlanI darakhAstathI ane mI, dharmacada dIpaca'da parIkhanA anumedanathI rA. rA. vakIla mI. velacaMda umedacaMda mahetAne pramukhapada ApavAmAM AvyuM hatuM. tyArabAda cImanalAla kevaLaca'de mahetA maganalAla mAdhavajInuM raceluM prasagane lagatu eka kAvya dhura svarathI gAI khatAgyuM hatuM;~~ Aje Anade hRdaya sarA ubharAtuM, prasarAtI laharI vAya sugaMdhI vAyu. yatno kIdhA salIja thayA bahu bhArI, pAmo ema saLe tRpti prIti bahu sArI.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ bADa"ga prakaraNa. 224 A canA karajyA tama jIvana unnata karavAne, vadhu vidhA rasathI AmapunIta karavAne. maLajyAM temane haMmeza prasAdI premI, parimaLa maLI A sAkhya kusumatI surabhi. priya madawAja ho sadA mubAraka tamane, dharI mitra hude ramajyA AnadI puMje. - kAvya gavAyA bAda aiorDa'ganA vidyArthI mI. aMAlAla trIbhAvane mI. bhAIlAlanI boDI'ganA chokarAo pratye karelI sevA, temanA sarva pratye prema, mAMdagInA vakhate karelI suzruSA vagere bAbato jaNAvI hatI. tyArabAda eDa'ganA suprInTenDanTa mI. zaMkaralAle mAnapatra vAMcI batAvyuM hatuM. pazcAta pramukha sAhebe svahaste mI. bhAIlAlane mAnapatra tathA cAMdInI kuladAnI (phalAvara peTa ) enAyata karyA hatAM ane hAratorA ApavAmAM AvyA hatA. mI. velacaMdabhAie jaNAvyuM ke rDokaTaranA dhaMdhA e uttama che ke jemAM manuSyonI sevA karI zakAya che ane paramArthathI mokSa sarakhu' sukha paNuM meLavI zakAya che. tame jyAM jA e tyAM je meMDa'gamAM tamAe Azraya lIdhA che te Da"gane vIsAratA nahiM ane je premathI tame hAla bhaiDa"gane jue che teja premathI tame haMmezAM joze. tame haMmezAM vadhu ne vadhu jJAna meLavavAno prayatna karaze ane tamAruM vidyArthI jIvana kAyama rAkhaze. ane tamAruM cAritra uttama prakAranuM banAvaje ke jethI A saMsAra vyavahAramAM sukhethI tamAruM jIvana calA nI zake. pachI gArDa gatA supInTenDenTa mI. za'kara lAle jaNAvyuM ke ApaNI boDIMganA vidyArthI bhAIlAlabhAIe je bADa'gamAM rahI saba A. sara jananI padavI meLavI che te joI mane atyAnaMda thAya che. te sAthe jaNAvavAnI jarUra che ke * temaNe boDIM"ganI zarUAtathI A saMsthAno lAbha lIdhe che jethI temanI bAI"ga sAthe gADha paricaya thaelo che. AvA eka gADhA paricayavALA badhu ApaNI kaMpanImAMthI mukta thAya che tenA mATe mane dhaNI dilagIrI thAya che. saM jema te vijoga e svAbhAvika che. te kudaratanA kAyadAne mAna ApI huM temanI bhaviSyanI kArakIdI ujavala IcchuM chuM temaja temane dIyuSa ane mubArakabAdI IrachuM chuM, ane te sAthe jaNAvavAnI rajA leuM chuM ke teo pote jyAM jyAM jAya tyAM tyAM manuSyanI chAyA jema manuSyanI pAchaLa jAya che tevI rIte je boDa'gane Azaro leI teo A sthitine pahoMcyA che te baDa'garUpI chAyAne sadA svanajIka rAkhaze ane tene haMmezAM cita-sRSTimAM maraNabhUta rAkhaze evuM IcchuM chuM. tyArabAda mI. caMdulAla mathuradAse mI. bhAIlAlanA virahane mATe lAgaNI darzAvatAM jaNAvyuM ke te eka mArA aMgata mitra che ane temaNe mane dhaNI vakhata kIMmatI madada ApI che. temanA huM yazavAda irachuM chuM. tyArabAda mI. bhAIlAle jaNAvyuM ke je je kaMI meM karyuM che te mArA bhAIeAne mATe karyuM che ane mArI pharaja karatAM meM kaMI paNa adhIka karyuM nathI. huM jyAM jaiza tyAM huM eDa"ga ke jemAM rahI huM A sthitine pahoMcI chu" jeno Azraya laI me" mArA dhaMdhAnuM jJAna meLavyuM che te beDa"gane huM kadI vIsarIza nahi. tyArabAda mI. sAmacaMda pItAMbare rA. rA. kezavata kAcuM suMdara rAgathI gAI batAvyuM hatuM. tyArabAda pramukha sAhebanA upakAra mAnI mITIMga visajaeNna karavAmAM AvI hatI. ne madada atrenA suprasiddha rA. rA. svargIya zeTha kALIdAsa umAbhAInI svarga tithInA smArakabhUta bADa"ganA kharacamAM vAparavA Azare rU. 50 ) nI kIMmatanA vaDuM maNa daza tathA cokhA maNu pAMca molAvavAmAM AvyA che. ha. temanA vaDIla suputra zeTha anubhAI kALIdAsabhAi. cIvA bhayakara bhuta yAne jagatanA jIvalAka zatrae (prakAzaka-acaratalAla jagajIvanadAsa.-bhAvanagara)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANikatAthI prajAne saMpUrNa vizvAsa meLavavAmAM phatteha pAmelI ahahahahAda 99@24 3 junAmAM nAmIcI che 19dadadadadadadada dhI rAjanagarakvelarI mATe ke jyAM chellAmAM chellI leTesTa phezananA sonAnA ane jhaverAtanA mazInapolIsa ane henDa polIsa dAgInAono gaMjAvara jaththA taiyAra rahe che. majurI kApI sonAnAM purAM nANAM pAchAM ApavAnI te lekhIta geraMTI ApavAmAM Ave che. cAMdInI phensI cIjone gaMjAvara jaththA rAkhIe chIe. | mAlanI gera'TI, jIja naphe mATu vecANa teja siddhAMta ! ! ! mu bAinI jANItI peDhIomAM lAMbA vakhatanA anubhavI ane keLavAyalA korIgaronA hAthe amArI potAnI dekharekha nIce mAla bane che. te grAhakone haste mukhaDe vidAya karavA teja amArI mudrA lekha che. dhI rAjanagara kvelarI mATe che prAprAyaTara-jhaverI bhegIlAla purUSottamadAsa. rIcIDa-amadAvADa,
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina prajA mATe eka nirbhaya ane bharUsApAtra ThekANuM ! hari ke jyAM agADI ne apaTuDeTa phezananA sonAnA! masIna paoNlIsa dAgInAo nI seMkaDo phezanono moTo jaththo taiyAra rahe che ! ane nirbhaya rIte taddanaja cembu' ane saphAIbaMdha phensI kAma dharAkonA sonAnuM kIphAyata majurIthI ane ghaNIja jhaDapathI vAyadesara banAvI ApavAmAM Ave che. taiyAra dAgInAonI majurI kApI nANAM pAchAM ApavAnI lekhIta geraMTI maLe che. IMglIza velarI, rAlDagolDa velarI, ane cAMdInI seMkaDo phezanebala cIjono jagI sToka taiyAra rahe che. khAsa vilAyatathI AvelA bIlIyAna kaTanA hIrA, mANeka, pAnA, vigere jhaverAtanuM kAma gharA ane vahepArIonuM sagavaDa paDatI rIte karIe chIe. oNyala javelarI mArTa. prAmAyaTara-jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI. 456 rIcIta--amadAvAda,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vadhu AgamAM godarejanI tIjorInI parIkSA. | mITasa busena kaIzA nAmanI eka moTI jApAnI kaMpanInI ophIsa muMbaImAM che. e ekIsa jyAre pahelAM muMbaImAM udhaDI tyAre godareje potAnI tIjorI kharIdavAnI bhalAmaNa karI hatI paNa sAhebanA dhyAnamAM vAta utarI nahi ane vilAyatI ane jApAnI banAvaTanI tIjorIo kharIdI, e kaMpanInI eka zAkhA karAMcImAM che ane te ThekANe godarejanI eka nahAnI tIjorI vaparAtI hatI. cAra mahInA upara karAMcInI ophIsamAM Aga lAgI ane godarejanI tIjorImAM trIsa hajAra rUpIAnI noTa hatI te salAmata maLI AvI ane te uparathI muMbaInI ophIse turatAturata agIArase rUpIAnI eka moTI godarejanI tIjorI kharIdI. AvI rIte Aga thavA pachI kuve khedAvavAnuM' kAma vAjabI kahevAya nahIM. jo ke nAnA moTA badhAe evuM ja kare che. thoDA vakhata upara muMbaImAM vaTa ledhamanI kaMpanInI ophIsamAM moTI Aga lAgI te vakhate jANItA meTA vilAyatI mekaranI cAra tIjorI ephIsamAM hatI ane tene je anubhava sAhebane maLe te uparathI Aga pachI godarejanI meTI sAta tIjorIe ahIMnI temaja karAMcInI ophIsa mATe kharIdavAmAM AvI. AvI rIte ghaNAka nukasAna thayA pachIja sAvaceta thAya che. ghaNAko potAne yA pADosIne tyAM corI thavA pachIja godarejanI tIjorI levA nIkaLe che. sara sAsuna je. DevIDanA jeTalI sAvacetI thoDAkaja rAkhatA ho. eoe jevuM jANyuM ke chellA varasamAM muMbaImAM uparAsAparI AgA thaI temAM jyAM jyAM godarejanI tIjorIo hatI tyAM tyAM jarAne nukasAna thayuM hatuM nahIM tevu' tarata potAnI pAsanI jANItA vilAtI mekaronI hajAronI kIMmatanI pAMca tIjorIo lIlAmathI vecI nAMkhavAno TharAva karI tenI jagyAe godarejanI tIjorIo kharIdI. hiMdustAna ane aramAnI sevIMga be konA copaDA rAkhavA mATe sarakArane thoDA vakhata upara 372 phAyaraprupha tIjorI joitI hatI te vakhate judA judA mekaranI tIjorIo gamAM nAkhI tapAsa karI hatI ane phakta godarejanI tIjorImAM kAgaje salAmata hovAthI ane bIjI tIjorImAM saghaLuM maLI javAthI 372 tIjorIone orDara godarejane ApavAmAM Ave te. kArakhAnuM-gesa kaMpanI pAse, parela, muMbaI. zAkhA-rIrIrAhe amadAvAda,