Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1-dazana paricaya zreNI zreNI : 3 pustaka-1 bhagavAna mallinAtha zrI jayasi jayabhikhkhu kumArapALa desAI NK
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI yu. ena. mahetA ane zrImatI zAradAbahena cu. mahetA jainadarzana - paricayazreNI zreNI 3: pustaka 1 bhagavAna mAMllAtha \" Noveller ly sAhitya da lekhaka ' * jayabhikhkhu ? kumArapALa desAI zrI jayabhikhkhu sAhitya TrasTa 13/bI, caMdranagara sAsAyaTI, jayabhikhkhu mAga, pAlaDI, amadAvAda-380 003
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama AvRtti H julAI 1989 sarva haka lekhakanA cAra pustakanA seTanI kiMmata : rU. 30 : prakAzaka : zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa, 13 / bI, caMdranagara sesAyaTI, jayabhikhu mArga, pAlaDI, amadAvAda - 380007 : mudraka : kAntibhAI ma. mistrI Aditya mudraNAlaya, rAyakhaDa, amadAvAda-380 001 : vikretA : * Adarza prakAzana, jummA majida sAme, gAMdhIreDa amadAvAda-380 001 * kasuma prakAzana, 61 / e, nArAyaNanagara sosAyaTI, ' jayabhikhkhuM mArga, amadAvAda-380007- phenaH 410959
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ hUMphALe AvakAra jainadarzana - paricayazreNInI trIjI zreNI pragaTa karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. saraLa ane pravAhI zailImAM dharma vizenI sAcI samaja keLavAya te rIte jainadarzananI vyApaka bhAvanAe ApavAne ame prayAsa karyo che. jainadarzananAM anekavidha pAsAMo ane e bhavya - zAzvata darzanathI pitAnuM jIvanaghaDatara karanArI vibhUtione paricaya ApavAno hetu ahIM rakhAya che. A yojanA anvaye pacAsa pustaka pragaTa karavAne amAre Azaya che. amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke A prakAzanamAM ToranTa leboreTarIjhanA sevAbhAvI agraNI zrI yu. ena. mahetAne sAtha ane sahakAra sAMpaDyo che. mAnavajAtine preraNA ApanArA dharmatatvanI sAcI samaja ApanArA tattvanI Aje khUba jarUra che. Aje dharmanI vAte ghaNI thAya che. kriyAo ane utsavo thAya che. kyAMka rUDhi ane paraMparAenA jaDa cekaThAmAM dharmane saMkucita banAvI devAmAM AvyuM che, te kyAMka dharma svAthI hetu mATenuM sAdhana banI gayuM che tyAre dharmapuruSonuM jIvana ane mAnavatAnAM mUlyo pragaTAvatI jainadarzana- paricayazreNI sahune gamI jaze tevI zraddhA che. vetAMbara mUrtipUjaka jaina beMDiMga jevI saMsthAoe A pravRttimAM amane hUMpha ApI che. prathama zreNIne je suMdara AvakAra maLe che ethI amArI A pravRttine na vega maLe che. - prakAzaka
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ //////////////////////////////////////////////////////// jainadazana-paricaya zreNa-3 bhagavAna mallinAtha lekhaka jayabhikhu kumArapALa desAI upAdhyAya zrIyazovijayajI lekhaka ramaNalAla ci. zAha zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI lekhaka pannAlAla 2. zAha bhagavAna mahAvIrane anekAntavAda lekhaka dalasukhabhAI mAlavaNiyA seTanI kula kiMmata 30 rUpiyA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha pRthvInA saMtapta hRdaya para, megha peAtAnA AzIrvAda meAkale ema, mithilAnI vasatamaheArI pRthvI para kumArI mallikA janmyAM. janmyAM te| manujakhALa tarIke, paNa AbhA ne rUpa daivI laIne AvyAM. avataryAM. te putrI tarIke, paNa pauruSa ne pratApa evAM lAvyAM, ke puruSA paNa emanI pAse namyA, ne bhagavAna mallinAthane nAme emane pUyAM. sahue eka vAra U'huM' Atmanimajjana anubhavyuM ne kahyuM : 'bhalA, kANu strI, kANu puruSa! jenuM atara ane AtmA meTAM e mATu'! AtmAnI jyeSThatA e ja zreSThatAnu sAcuM kAraNa ! ' pASaNamAMthI paNa dayAnAM jharaNuM phUTe, ema AvAM vizvavyApI yA-mAyAvALAM kuMvarI sAttvika kuLAmAM nahi, paNa rAjasI kuLamAM janmyAM. janmavA mATe emaNe rAjakuLa pasaMda karyuM, jyAM vAsanA, vikAra ne vaibhavanI vyAkuLatA vivAhuma'DapanI jema gherA ghAlI beThI navamallikAnA puSpane praphullavA mATe te ja joI e ne! bha. ma. 1 hatI. paNa bhalA, dhAmadhakhatA prISma
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 jainadarzana-zreNI : 3-1 rAjabAgamAM praphulelA A malikA-pupe pitAnA parimalethI daze dizA maghamaghAvI mUkI. avanti, madra, kAzI, kezala ne magadha, abhinava saudaryanI khojamAM badhe pharIne AvanArA rAjadUte pitAnA rAjavaMzI janane, sarva zAstronA sAra jevI vAta, eka AMkha ardhamIMcI karIne kahetAH "phUla te ghaNAM joyAM, paNa mahilakAthI heTha! enI pAse tamArA A jAI, jUI, caMpe nakAmAM! "nakAmAM che. A aMtaHpure ne nirmAlya dhana jevI che A asUrya pazyAo!" "huM, e zuM kIdhuM? kyA bAganuM phUla!" siMhAsana parathI aDadhA UbhA thaI jaIne e rAjavaMzIo prazna karatA, ne rasajharatA ardhakhulalA e zeSa vAta sAMbhaLavA adhIrA banatA. paNa rAjadUteya kaMI kAcA gurunA celA nahotA. AvuM ati mahatvanuM rahasya pragaTa karavA badala manamAnyA pAritoSika mATe e hAtha laMbAvatA. are, AvI mahatvanI vAta kahevAmAM Ave vilaMba te kema poSAya? kevA che A lAlacu jane !' rAjavaMzIo pitAnA deha paranA alaMkAra-AbhUSaNomAMthI je jaladI nIkaLI zake tevAM hoya te kADhIne ApI detAM kahetAH "AvI vAtemAM InAma te anivArya hoya che, paNa tamAre pahelethI AvI lAlaca rAkhavI aghaTita che. duniyAmAM kadaradAnI paNa kaI vastu che ne!"
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha 7 paNa rAjabhRtyo nagada nArAyaNanA pUjArI hatA. AvI bAbatamAM tarata dAna ne mahApuNya mAnatA. e AbhUSaNane Ama tema pheravI, jANe kiMmata karatA hoya tema -ne enI kiMmata sAthe kahevAnI vAtanA bhUlane mUlavatA hoya tema - ghaDIbhara thobhatA. rAjavaMzI janenI dhIraja khUTI jatI ne ekAeka kamara paranI talavAra para hAtha ja. bhalA, ema kema na thAya? e kALanA rAjavaMzIo zRMgAra e ja rasanuM avalaMbana karatA. A be jANatAM rasalakSaNemAM paheluM lakSaNa sauMdaryamUtiothI aMtaHpura bharavAM ne bIjuM, game tevA kAraNasara laDAIe jagAvI bhAre yuddha khelavAM. laDavAnA ne lagnanA A baMne zubha kAryomAM mRtyunIya paravA na karatA! saMhAranIye ciMtA na karatA! kAraNa ke e saMhAranAM te kavio kAvya racatA, ne e yuddhanAM te mahAkavie mahAkAvya AlekhatA. emAM jIvatAMya sukha hatuM, maye paNa sukha hatuM, jIvatAM suMdarI ne siMhAsana hatAM, maye svarga ne surAMganAo hatI. rAjavaMzIonuM trIjuM zivanetra pragaTa thayeluM jotAM ja, rAjadUte potAnI vAta AgaLa calAvatA. chatAMya e dhITa leke pitAnuM doDhaDahApaNa te vAparatA ja! jarAka kAvyamaya bAnImAM teo kathatA : rAja-bAgamAM ema te aneka phUlaDAM praphulle che, emAM ekAdane bAda karatAM badhAM zrI ne bhAbharyA ja hoya che, paNa mithilAnA rAjavInA udyAnamAM khIleluM A puSpa
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8: jainadarzana-zreNuM H 3-1 kharekhara abhUtapUrva che. najare jeNe joyuM che, e te dIvAnA thaI gayA che, paNa jeNe enuM varNana sAMbhaLyuM che e paNa ghAyala thaIne taraphaDatA paDyA che. kavio kahe che, ke pUrAM hajAra varSe A saudaryazazi pRthvI para avatAra dhare che, ane e prApta karavA mATe te aneka janmanAM puNya joIe che." vAtamAM bhAre meNa naMkhAyuM hatuM ! enAM nAma-ThAma !' rAjavaMzIo A dIrghasUtrI rAjadUtothI kaMTALIne bUma pADI UThatA. enuM nAma kumArI mallikA, mithilAnAM e rAjakuMvarI. pahelA meLAnI putrI ! sAta khoTanI ! purANa kALamAM jyAMnI eka rAjakumArI sItAne paraNavA laMkezvara rAvaNe pitAnI senAnI nagarI saLagAvI dIdhelI, ne potAnI jAtane paNa dIpaka para pataMga mare teTalI AsAnIthI arpaNa karI dIdhelI, e dezanI navayauvanA rAjakumArI! mAbApane mana kuMvArI kuMvarathI paNa savAI! enI maryAdA keI na lepe ! ene pagale kaMku jhare! vacane hIrA gare. enuM hAsya ughADI talavAra myAna karAve ! adharamAMthI te jANe naye amIrasa DhaLe! pUrAM puNya hoya ene peTa AvI putrI pAke ! ne pUrAM puNya karyA hoya e AvI padminI pAme." mUrkhAe, pahelAM guNanI vAta hoya ke rUpanI! AkRti guNane kahe, e vAta kema bhUlyA? koyala game teTalI mIThI hoya, paNa keIe pAMjare pALI? rUpa kevuM?"
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna malilanAtha : 9 mArA rAja, aMdhArAmAM ajavALAM kare tevuM. cAmaDI te senerI mRga jevI! AMkhe te A zatadala ne piyaNathI suMdara ! emanI remarAjI kesarathI mUlavAya che. emanA mukhane caMdrathI paNa vadhAre niSkalaMka ne kamaLathI vadhu zrIbharyuM joI kavio paNa mUMgA thaI neti neti' kahe che." paNa enAM bIjA aMgapratyagonuM varNana!" zRMgArika kAvya AsvAdavAnA zokhIna rAjavIo vadhu rasabharI rUpa AnInI mAgaNI karatA. neti! neti! mahArAja! e varNana zakya nathI. enI adaba karavAnuM mana thAya evuM e sauMdarya che." "nirarthaka, aDadhI vAtamAM te zI majA? re mAnasarovara para kAgaDAone mekalavA nirarthaka che, tyAM te kSIra-nIranA vivekI haMsane ja mokalavA ghaTe. are, che keI citrakAra? jAo, ne kaI paNa upAye mithilAnI e rAjakuMvarInuM citra derI lAve. meM mAgyAM InAma maLaze." pITha pAchaLa baDabaDavAnI AdatavALA rAjadUta kAgaDAne miSTAnnane ze AsvAda! ene te joIe" AvuM AvuM babaDatA maLyuM teTaluM InAma laIne bahAra nIkaLI jatA. citArAonI eka pheja mithilA tarapha ravAnA thatI dekhAtI. duniyAmAM puraskAranuM paribaLa bhAre che!
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 : jainadana-zreNI H 3-1 [2] je kALe UDatA pa khI jevA puruSa hatA, ne vahetA jharaNu samI strI hatI, e kALanI A vAta che. jagatanA jeTalAM ramya upavane hatAM, enAM miSTa phaLaphUle aprati addhabhAve puruSa AsvAdatA, zeSa strI AsvAdatI. strI gAtI, nAcatI, sUkAM medAneA hariyALAM banAvatI; chatAM Akhare teA jevI heAya tevI pRthvInuM avalaMbana karIne rahetI. svairavihAra puruSane dharmAM hatA. strIne zire aneka maryAdAe maDhAyelI hatI. kama nA rasiyA puruSe dharma strIone sAMpyA hatA, ne pAte ra'gaberagI pata'giyAnI jema Thera Thera svachaMde ghUmyA karatA, ne madhuvananAM puSpa-madhu cUsyA karatA. kAMya navuM tAjuM sau puSpa khIlyuM che ke nahi, enI sadA sadaiva bhALa rAkhyA karatA, ne kayAMyathI evA khakhara AvyA ke sahu sAthe jha'palAvatA, e veLA bhayakara kAlAhala macI jatA, bhAre mArAmArI jAmatI. e yuddhomAM marIne keTalAya ceAddhAe svargamAM jatA ne keTalAya apa`ga thaI pRthvI para naraka AsvAdatA, paNa pelA jakkI pata`ge kAM tA sauMdaya puSpane cUMTI letA - chUMdI detA yA emAM ja pAte yAhoma karIne svAhA thaI jatA. je svAhA thaI jatA, enAM kavie kIrti -stAtre racatA ne svAhA thanAranAM saMtAne e; kIti stotranu zravaNu karI pUrvajone paMthe paLatA. A sadAnI kahANI hatI,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahilanAtha : 11 e kALe mithilAmAM rAjA kuMbha ane rANuM dhAriNInI bhAre ArAdhanA pachI rAjakumArI mahilakA jamyAM. rUpamAM ajoDa, guNamAM ajoDa! paNa teja na hoya te rUpa zA kAmanuM! tyAga na hoya te guNa zA kAmanA! sahu jyAre rAjakumArInAM vakhANa karatAM, tyAre kuMvarI hasIne kahetAMH rUpa te sAcuM aMtaranuM, e rUpALuM na hoya te A rUpa te ThagAruM che." sahunAM aMtara A bALakuMvarInA kAlA kAlA bela para oLaghoLa thaI jatAM. kuMvarI evAM zubha pagalAMnAM ke emanI pachI rAjane pATavI kuMvara jame. prajAe utsava AraMbhe te rAjAjIe kahyuM: "mAre mana kuvarI mallikA ke navatajA kuMvara malla baMne sarakhAM che." paNa rAjasiMhAsana te kumAra mallane maLaze ne?" prajAjane prazna karI besatA. jarAya nahi, rAjakumArI mallikA siMhAsana zobhAvaze. kaI vAte e ochI - adhUrI che ke ene siMhAsana na maLe?' pitA pitAnA mananI moTAI batAvatA. paNa leka kahetuM: "game tema teya dIkarI ne! e te pArakA gharanI lakSmI! khare uttarAdhikArI to rAjakumAra mala!' paNa moTA thayelA kumAra male jyAre eka dahADo jAhera karyuM ke, "mArA pUjya moTAM bahena mallikA rAja
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 : jainadarzana-zreNI : 3-1 gAdI saMbhALaze. huM teA emanI sevAmAM rahI AjJA uThAvIza.' tyAre sahunA AzcaryanA pAra na rahyo. are, jamInanA eka TukaDA mATe leka lIlAM nALiyeranI jema mastaka vadhere che, te A te AkhA mithilAnA rAjapATanI vAta! paNa A bhAI-bena jANe judI mATImAMthI ghaDAyAM hatAM. emAM svAnI tA jANe khU paNa naheAtI. bhAI eka tarapha Ama kahetA tyAre vaLI rAjakumArI mallikA te judI ja vAta karatAM. e kahetAM : pitAjI, rAja teA karavu' che, paNa jamIna para nahi, leAkeAnAM atara 52. eka divya sAmrAjyanI kalpanA magajamAM satata ghUmyA kare che. sa MteASa enA khajAneA, ahiMsA enA rAjadaDa, satya enuM sainya ! enA bhaDA prajAnA gharamAM bharyA hoya, enI zakti prajAnA khADumAM hAya. mArA sAmrAjyanA paheleA sadeza e haze ke deDhunA eka sukha mATe AtmAnA anaMtA sukhane Thokare na mAraze ! mAre pahelA rAjaAdeza e haze ke suvaNu jevI mATI mATe ne ratna jevA pASANa mATe aMtaranAM amI phagAvI na deze.' 6 ayeAdhyAnA rAjavI AvAM sulakSaNAM putrIputrathI dhanyatA anubhavatA. khAkI rAjakAjamAM tA kANu bApa ne koNu beTA ! kANu vIrA ne kANu vIrI ! svA` na saryAM te sagA Apa paNa zatru !
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna malinAtha : 13 saMsAramAM saMpatti mATe kyAM pApa nathI AcarAyAM? AvI nagarImAM deza dezanA zAhI citArAo UtarI paDyA. teo mithilAnI aneka suMdarIonAM citra karatA. patinIo ne citriNIone tAdaza raMga ne rekhAmAM sajIva karatA, paNa jANakAre te e joIne DekuM dhuNAvI kahetAH AmAMnI eka suMdarI, kumArI malilakAnA nakhanA sauMdaryane paNa maLatI Ave tema nathI !" ane pachI umeratA ke "bhAI, jeNe e rUpa joyuM nathI, e bhale kaMI ADuM avaLuM cItarI le. paNa jeNe e rUpamAdhurInAM darzana karyA che e to jANe sarvathI upazAnta thaI badhI jaMjALa mUkIne magna banI gayA che, saMsAranI sadAnI rUpa lAvaNyanI bhUlabhulAmaNImAMthI e tarI gayA che. mATe A mithyA yatna chAMDI vahelAsara bIje dhaMdhe vaLagI jAo te sAruM!' keTalAka citArA pitAnA khaDiyA-pioTalA khAMdhe nAkhI mithilA cheDI jatA, paNa vatsane prakhyAta citAre vasaMtasena ema hAra kabUla kare te nahote. citra na nimita karI zakAya te prANanA utsarganI pratijJA laIne e Avyo hato. prabaLa prayatnane aMte haMmezA pariNAma sAme ja khaDuM hoya che. citArA vasaMtasenane eka dahADo rAjakumAra mallanA raMgabhavana mATe AmaMtraNa maLyuM. vasaMtasenane jANe mAgyuM svarga maLyuM ! bha. ma. 2
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 : jainadarzana-zreNI : 3-1 [3] nara ane pavitratA, AkAza ane nirmaLatA, havA ane zItalatA, Aje eka sAthe AvI vasyAM hatAM. sarayunA pavitra tIra para, vasaMtanI eka nirmaLa rAtri tArAothI bharelI prakAzI rahI hatI. maMda zIlata malayAnila AmravRkSamAMthI veNu bajAvate vahete hate. pRthvI Aja mAnI geda jevI mIThI lAgatI hatI. vikarALa vanecare Aja svajana jevAM bhAsatAM hatAM! koI divasa nahi ne Aje A bhayabharyA sarayu tIremAM ekAeka pheraphAra kAM? rAjakumAra mallanuM raMgabhavana nirmANa karI rahela citAra vasaMtasena Aja vagara kAraNe AhUlAda anubhavI rahyo hato. A hate raMgabhavana mATe ekAda suMdara dazya saMgrahI levA, paNa e badhuM bhUlIne vanazrInI ajaba mastI mANI rahyo. ene tamAma kAmakAja mUkI devA jevuM lAgyuM. tamAma raMga saritAjaLamAM visarjana karavA jevA lAgyA. AvI pavitra paLa - kayAreka ja Avate Ave vakhata - zAMtithI gujAravA je, rAta mANavA jevI, ne havA AsvAdavA jevI lAgI rahI. je ema na hota te tyAM peluM nAgabALa ane nakulabALa zA mATe hetathI eka sAthe khelI rahyAM hota! citAra vasaMtasena sRSTinA A mehinI rUpane nIrakhI rahyo. nakAmA hatA enA hAtha ane nirarthaka hatA enA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna malinAtha : 15 raMge! kAraNa ke pRthvI raMga ne AkAra karatAM rasa ane gaMdhamAM vadhu vyApta hatI, bhautika karatAM daivika zobhA vizeSa dhArIne beThI hatI. ane e zabhA svayaM deha dhArIne AvI hoya, ema pAsenI AmrakuM jemAMthI nIkaLIne AvatI eka nArI dekhAI. saMsAranuM samasta sauMdarya deha dhArIne AvatuM hoya, caMdranI snA nArIrUpe viharavA nIkaLI haya, puSpone parAga nArInI pratikRti dharIne pasAra thatA hoya e ene bhAsa thaye. prakRtine parivartananuM kAraNa samajAyuM. AtmatejathI jhaLaGaLatI evI kaI vibhUtinA pagale vizva palaTAyuM nathI. | meghanA gaMja vacce vIjaLIne eka saLavaLATa thAya ne pAche adazya thaI jAya - evuM e darzana hatuM paLavAranuM, daSTibharanuM ! paNa emAM zuM pracaMDa baLa rahyuM hatuM ! hajAre kaumudinInI zItalatA ne sahasa sUryonA tejathI damakatA e mukha tarapha eka najara nAkhI na nAkhI, ane citAre sudhabudha sarva visarI gaye. AtmAnI svasthatA harI le evuM sauMdarya nahi, paNa dehane ene caraNe chAvara karAvI de evuM divya teja tyAM virAjatuM hatuM. sadA suMdara strIdeha cItaravAmAM jeNe pitAnI nipuNatA dAkhavI hatI, Aja e ja citArAne eka strIdehe samAdhistha banAvI nAkhe. eka kSaNa e pavitra tejomaya deha nIrakhIne eNe netra mIMcI lIdhAM; paNa jANe aMdaranA - aMtaranA phalaka para e divya
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16H jainadarzana-zreNI : 3-1 dehanI tejarekhAo e saMbhALIne saMgrahI rahyo; aMtaramAM eka navuM tAdaza citra bhAre tanmayatAthI khaDuM karI rahyo ! palAza vRkSanA thaDane Teke, e citAre AMkhe mIMcIne na jANe kayAM sudhI besI ja rahyo. vasaMtanI rAta ema ne ema vahI gaI. tArAe ema ne ema jhAMkhA thaI gayA. aDadhI rAtathI TahukatI keyala paNa citArAne jagADavA TahukI TahukIne japI gaI. palAza vRkSanAM pupe - kesUDAMe nIce jAjama bichAvI dIdhI, paNa citArA vasaMtasenanI AMkhe hajuya nimilita hatI, ene deDa nizcaSTa hate. pUrvAkAzamAM sUrajadevatA jhagamagI UThayA, sarevaramAM kamaLa khIlI UThayAM paNa citAra te dizA, kAla, samayAna badhAnuM bhAna bhUlI beTho hate. e veLA keyalanA je kaI Tahuke saMbhaLA, nupUrane miNa jhaMkAra thaye. citArAjI, zuM divya samAdhimAM lIna thayA che !' avAjamAM sAmAnya mAnavIne meha pamADe tevI mIThAza hatI. paNa citAra te hajIya samAdhistha hate. citArAjI, huM AvI. jene tame Aje teDAvI hatI e mithilAnI mAyAdevI huM pote !" ramaNae pitAnA hAthanuM lIlAkamaLa citArAnA meM para dhIrethI ramADatAM kahyuM. paNa citAra kaI divya samAdhimAM paDyo hato. mithilAnA rasika janamAM potAnA bhabhakatA saundaryathI jANItI payAMganA mAyAdevI jarA khasiyANI paDI gaI paNa bhArata-prakhyAta citArAnA hAthe pitAnI rUpasuMdara
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 17 H kAyAnA avayave avayavane tAdaza citrita thayelAM jovAnA ene meAhu hatA. e jarA vadhu najIka sarI, ne citArAnA khabhA sAthe khabhA milAvatAM jorathI enA kAnamAM kahyuM: 6 citArAjI, jAgeA. jAgA ! huM mahAmAyA rAjakumAra mallanA raMgabhavanamAM vAsa'tikA citaravA mATe jene pratikRti manavA khelAvI hatI te huM. jarA eka AMkha A dehanI zezabhA upara teA nAkhA !' www. citArA nidrAmAMthI jAgatA hoya ema jAgyA. eNe dhIrethI netra ughADayAM, ne pharIthI tarata baMdha karI dIdhAM. 'kema, kevu... rUpa citArAjI!' ramaNIe jarA gaOmAM kahyuM. ene lAgyuM ke citArA peAtAnuM rUpa nihALI mugdha khanI gayA. ' divya rUpa, ramaNI ! ' citArAnA kaMThamAM kavitA jAgI hatI ! " pahelAM kadI nIrakhyuM hatuM ? ? citArAe DAku` dhuNAvI nA kahI. ' jANA che, A rUpanA darzana mATe AryAvanA rAjavIe peAtAnA aDadheA khajAnA khAlI karavA taiyAra che. A paganI pAnI para meMdI mUkavA mATe marI phiTatA mAnavIe, mArA virahathI jhUratA kAyakaSTa sahI, marIne svargamAM jaI zake che, paNa mArI gulAmI pAnI joI zakatA nathI. mArA dvAra para suvarNamudrAnA thALa laIne aneka zreSThionAM ne rAjavIenAM dAsa-dAsIe sadA tatpara khaDAM che. te
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18: jainadarzana-zreNuM : 3-1 pitAnA svAmInI namra bheTane svIkAranI kRpA dInavadane yAcI rahyAM hoya che, chatAMya e maLatI nathI!" ramaNanA avAjamAM bhArobhAra garva hate. ane evA kharIda-vecANa thatA rUpa para abhimAna kare che, nArI! keDInI kiMmate vecAya ke karoDanI kiMmate vecAya, je vecANuM enI koI kiMmata nahi! mithilAnAM mahAmAnya mAyAdevI! je divya rUpanI huM vAta karuM chuM, jenI jhAMkhI hajI paNa aMtaramAM ne AtmAmAM raNajhaNI rahI che, e rUpanI pAse tAruM rUpa sUraja pAse AgiyA barAbara nisteja, nirmAlya ne nagaNya che !" zuM kahe che, tuM?" ramaNanAM bhavAM para koInI tIrakAmaThI kheMcAI. "zuM kahe che tuM? citArA, batAva ke A mArA kamaLadaMDa jevA bAhuthI paNa enA bAhu vadhu suMdara hatA ? A mArA kastUrI nAga karatAM ene kezakalApa vadhu kAtIla hate? A mArI siMhakaTi karatAMya enI kaTi vadhu lacakALI hatI.......ane..." bhI jA, suMdarI ! AvI gaMdI vAta cheDI de! deDanI te vaLI zI mahattA ! maLamUtra, lema ne mAMsathI bharelA avayanuM zuM abhimAna? A suMdara raMgo game teTalA suMdara hoya, paNa je kaI suMdara chabI na nirmANa karI zake, te zA kAmanA? marI gayelA mAnavIne paNa tamAma avaya hoya che, chatAM zA mATe ene ApaNe pyAra karatA nathI? ene zA mATe cUmatA nathI!"
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 19 re priya, tArI ghelI vAte mArAthI samajAtI nathI. enuM e ja kAraNa che, ke Aja sudhI ApaNe jene pyAra karavo joIe ene pyAra karyo nathI." citArAjI, pyAranI vAta huM jANuM chuM. jIvanabhara e vAtane te meM vepAra karyo che. chatAM e tattvajJAnanI mane Aje jarUra nathI. buTTI thaIza tyAre celI banavA cAlI AvIza. Aje te mAruM rUpa nIrakhIne - mArI chabI rAjakumAra malalanA raMgabhuvanamAM cItarIne - mane amara banAvI de !" tane cItaruM have? hAya re ramaNI? amRtane AhAra jamIne mAnavI eMThavADa zI rIte ArogI zake? je rU5 mArA dilamAM, deDamAM, aMtaramAM, AtmAmAM vasI gayuM che, e kevI rIte visAre pADuM? tane jouM chuM ne ema lAge che ke zuM AvI kadarUpI strIne huM cItaruM? tArAmAM sauMdarya kyAM che? suzrI kyAM che? vadana para virAjatA e tejasvI raMge kyAM che ! ramaNI! tane nirAza karate houM te mApha karaje! jema keI kavi abhuta evA mahAkAvya pAchaLa pitAnI nAnIzI jiMdagI khacI nAkhe che, ema have e parama tejomayI, sauMdaryamayI nArInA citra pAchaLa A jiMdagI veDaphAya te veDaphI nAkhavA cAhuM chuM. re, e sedo sAva sasta lAge che." tuM keI strInA pyAramAM paDa lAge che. ane tethI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 : jainadarzana-zreNI : 3-1 ja kAla sudhI je mahAmAyAnAM vakhANa karatAM thAkate nahi, enI ja niMdA - ane te paNa enA meM sAme - kare che !" koIne pyAramAM paDavuM e zuM gune che? prema te prakRtinuM dAna che. bALaka mAtAnA pyAramAM paDe che, bhAI bahenanA pyAramAM paDe che, zuM emAM deSa che? deSa mAtra hoya te te daSTine che! daSTi palaTo eTale duniyAmAM palaTo dekhAze." jaya sadguru! te praNAma! ApanuM pravacana sAMbhaLyuM. jyAre mAyAdevI sAme jevuM paNa jIvanane lhAva che, tyAre tuM tene tarachoDe che? paNa huM zuM kahuM? drAkSa pAkavAne vakhata thAya tyAre lIbebI khAnAra kAgaDAnI cAMca pAke, emAM kene deSa? Aje saundaryane sAgara tArA daravAjethI pAcho vaLe che. saMsAramAM sAme pagale javAmAM sAra nathI, e have samajI. tamane puruSane te dhutkAravA, tiraskAravA, AjIjI karAvavI, pAchaLa pAchaLa pheravavA ne pachI kRpAne eka hAtha laMbAva, te ja sIdhA rahe. astu ! je he te ho. je suMdara strI tane maLI che, te game te ha. mAro garva akhaMDita che. mAruM sthAna acaLa che. huM jAuM chuM, paNa eTaluM yAda rAkhaje ke tuM Akhare pastAIza, gharagharanI Thokara khAIza. tAre lIdhelo mArga khoTo che." "kaI ciMtA nahi, nArI! je pavitra darzana lAdhyuM che, enI eTalI kiMmata cUkavavI paDe te paNa kaMI vizeSa nathI. tane nirAza na karata, paNa have huM lAcAra chuM. A
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahilanAtha : 21 hAtha have bIjuM citra nahIM dorI zake, A AMkha have bIjA raMge nahi pUrI zake. A AtmAmAM have bIjI keI vyakti nahi vasI zake." "bhale, citArA, paNa eTaluM yAda rAkhaje ke enA InAmamAM rastAnI raja sivAya bIjuM kazuM nahi maLe. Aha, e raja paNa mAre mana keTalI pavitra haze !' ane citArAe deDIne paLavAra jenAM darzana thayAM hatAM e anAmI suMdarInA pavitra sparzathI aMkita reNune mastaka para caDhAvI lIdhI. paga pachADatI cAlI jatI pelI ramaNInA jhAMjharane jhaNakAra keTale mehaka hato, ene kaMI paNa khyAla A pAgala citArAne na Ave. [ 4] rAjakumAra mallanuM raMgabhavana Akhare saMpUrNa thayuM. ema te divasathI bIju kAma pUruM thayuM hatuM; mAtra raMgabhavananA raMgagRhamAM eka citra mUkavAnuM bAkI hatuM. e citra paNa sitArA vasaMtasene rAta daDADAnA ujAgarA veThI pUruM karyuM hatuM. Aje rAjakumAra malala potAnA aMtaHpura ane mitramaMDala sAthe e nIrakhavA AvyuM hatuM. ghaNA divasanI AkAMkSA Aja pUrI thatI hatI. enuM haiyuM AnaMdamAM DelI rahyuM hatuM. are, dezadezanA yAtrIo A jovA Avaze bha. ma. 3
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 : jainadarzana-zreNI : 3-1 tyAre meMmAM AMgaLAM nAkhI jaze ane jyAre pitAnI rANIo sAthe pite AmAM vihAra karaze, tyAre zuM svarga bhavananI ke iMdrabhavananI zobhA jhAMkhI nahi paDe? hezabharyo rAjakumAra malla nAnA haraNabALanI jema chalAMga mArate raMgabhavananAM pagathiyAM caDyo! zvAsabharyo e raMgagRhanA pravezadvAra para jaIne Ubhe. paNa are, A zuM ? je Ubhe te ja pAcho pharyo. enA harSathI pulakita mAM para ekAeka glAni kema pharI vaLI ! "zA mATe? zA mATe? are, rAjakumAra kema pAchA pharyA ?" - badhe kolAhala vyApI gaye, ne Akasmika banAvanuM mULa tapAsavA sahu UMcA-nIcA thaI rahyA. pahele pagale kaI bilADI chIMkI? are, rAjakumAre to bhAre taraMgI hoya che. vAtavAtamAM vAMkuM paDI jAya! kAraNa te pUcho ! rAjakumAranA mitre kAraNa pUchavA lAgyA. kumAranI patnI zacIdevI patine ekAeka pAchA pharavAnuM nimitta jANavA utsuka banyAM. kumAra malane cahere zaramathI zyAma thaI gayuM hatuM, lajajAbhArathI mastaka UMcuM thatuM nahatuM. te pachI vAta karatAM jIbha te kema cAle? bahu Agraha thaye tyAre kumAre kahyuM: "raMgabhavananA madhyabhAgamAM pUjanIya bahena malikAne meM UbhelAM joyAM. viSayalAlasAnA pratIkasamAM raMgabhavanamAM tapasvinIsamAM bahenane joI zarama na Ave? AvA sthaLe emaNe na
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 23 Avavu' joI e. e Ave te ApaNe javu na joI e. kaIka maryAdA tA rahevI joIe ne! na jANe e mane kevA pAmara ne viSayI dhAraze! je bhAvilAsa emane sparzItAya nathI, e ApaNane kevA ghelA banAvI nAkhe che! re! hu pAmara, ahenane kema karIne meM matAvIza?' zacIdevI kumArI mallikAnuM Agamana sAMbhaLI temane maLavA raMgabhavanamAM pravezyAM. sAme ja svasthatAnI mUrtisamAM prasannatAnI pratimAsamAM mallikA UbhAM hatAM. e AgaLa vadhyAM. mallikA tA jema hatAM ema ne ema khaDAM hatAM. emanA mukha paranuM maMdasmita ema ne ema ja hatuM. zacIdevI vadhu najIka saryAM", paNa mallikA te na Ale na cAle. zacIdevI vizeSa najIka gayAM, temane potAnI mUrkhatAnA ekAeka khyAla AvI gayA. - zacIdevI peAtAnI bhUla para jorathI hasI paDayAM. are, A te mAtra citra che, kumArI mallikAnI mAtra pratikRti che! e hAsyanA paDaghA kumAra sAthenA maDaLamAM paDayo. hAsyanuM kAraNa jANavA sahu ekadama ra'gabhavanamAM AvyAM, zacIdevInu tA hAsya mAya nahi! are, kumAre konI zarama karI! vAha kumAra vAha! vAha tamArI caturAI ! kumAra mallu peAtAnI mazkarI thatI sAMbhaLI ekadama tyAM dhasI AvyA. zacIdevI te jorathI hasI rahyAM hatAM. teo hasatAM hasatAM khelyAM :
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 : jainadarzana-zreNI : 3-1 jaI zacIdevIe citAra ! ajama A tamArAM aina ne?" ne pAse citrane halAvyuM. : vAha, kevA addabhuta enI kaLA! jIva mUkavAnuM ja khAkI rAkhyu che. are, Ape ene me mAgyuM InAma! AvI chabI teA jIvanamAM pahelI vAra joI ! ' 6 are, khelAvA e citArAne ! e avivekI AtmAne !" kumAra malle khuza thavAne badale krodhAnvita thaI sevakone AjJA karI. are, e mUrkha mANasane khabara nathI ke A vilAsabhavanamAM pUjanIya ahenanI pratichakhI hoI zake kharI ? viveka jevI koI vastune e jANe che kharo ke? zuM eNe mane eveA pAmara lekhyA ?' hasatuM maDaLa ekAeka gabhIra khanI gayuM. sevake citArAne kheAlAvavA jAya te pahelAM citAra svaya. tyAM hAjara thayeA hatA. eNe praNAma karI kahyuM : 'kumAra, ahIM mUkavA mATe meM vAsa`tikAnuM citra nakkI karyuM hatuM. enI pratikRti mATe mithilAnI rUpa yauvanabharI mAyAdevIne paNa nAtarI hatI. paNa eka ajaba paLe rAjakumArI mallikA najare paDayAM - grISmanI rAte vIjaLInA camakArA thAya tema. ane mArA hAtha, mArI pIchI e bhavya dehapuMjanA vagarakIdhAM gulAma khanI gayAM ! ' " banAvavAnI vAta cheADI de, citArA!' * rAjAjI, manAvavAnI vAta nathI; sAcu' kahuM chuM', ke
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 25 A pIMchI ne A AMgaLI have bIjuM citra nahi derI zake. ahAhA, e bhuvana-mehana alaukika rUpa!" kevI vAta kare che, A citAro ! bahenanA pavitra rUpanI carcA kare che ! are, che keI hAjara ! kADhI mUke A citArAne mithilAnI hadamAMthI! lUMTI le enI mAlamattAne !" "zuM karavI che mAlamattAne! tame mane zuM lUMTaze? huM pote ja A badhI mAlamattA lUMTAvavA taiyAra chuM, kAraNa ke na lUMTI zakAya teve khajAne mane sAMpaDI gayuM che!" citAro vasaMtasena khare bapore, aDavANe page, khAlI hAthe mithyA apamAnane Topale mAthe caDhAvI mithilA cheDI cAlI nIkaLyA. leke enA nAma para tiraskAra varasAvatA hatA, jyAre enA mukha para zAnta hAsya virAjI rahyuM hatuM ! ene te beDe pAra thaI gayo hate. vasaMtasena zahera cheDI vana jaMgalamAM jaI vasyA. pharIthI eNe e ja tasabIra AlekhavA mAMDI, paNa have ene InAmanI AzA nahatI - puraskAranI khevanA nahatI! e te kavi jema kavitA kare, bhakta jema bhakti kare, paMDita jema pATha kare, ema raMga ghUMTayA karate ne rekhA banAvyA karate hate. enuM mana roja raja upazama pAmatuM jatuM hatuM. saMsAranI spardhA, saMsAranI tRSNA, ane saMsArI AzAnA saMtApathI e mukta banI gayo hato!
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 : jainadarzana-zreNI : 3-1 paNa saMsAra nuM nAma! pANImAMthI agni jalAve enuM nAma saMsAra! je chakhIthI ekanuM kalyANu thayu e ja chabI bIjAne haLAhaLa jhera vyApI jAya. dRSTi pramANe ja sRSTi racAya che, te AnuM nAma ! hastinApuranA rAjavI ghaNA vakhatathI vasa'tasenanI vATa joI rahyA hatA. emane khakhara maLyA ke vasaMtahena citra te dorI lAvyeA che, paNa vanajaMgalamAM jaI ne vasyA che; ne koI ne citra batAvatA nathI ! rAjAjI kahe : ' luccA lAge che! koI bIjA rAjAne prasanna karI vadhu inAmanI hAMza haze.' ' hA mApajI!' hAjI-hAmAM kuzaLa sevakoe samana karyuM, ne peAtAnuM parAkrama patAvavAnI taka AvI lAgatAM kahyuM : 'kaheA tA citra uThAvI lAvIe. bhale vasa'tasena vA khAtA rahe!' rAjAjIe na nA kahI, na hA bhaNI, kevaLa mukta hAsya karyuM. paNa sevAe e hAsyane sa'matisUcaka mAnyu eka meghAcchAdita rAte jyAre citArA sukhada nidrAmAM paDayo hatA, tyAre A sevake bhAre siphatathI citra uThAvI gayA. rAjapada jeTalI sahelAIthI taskaravrutti keLavI zake che, teTalI sahelAIthI koI taskara banI zakatuM nathI ! hastinApuranA rAjAe e citra joyu ne e ghelA banI gayA. emaNe tAbaDatAba purAhitajIne khelAvyA ne kahyu' : * jAe, mithilAnA rAjA kuMbha pAse jaI ne temanI kumArI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 27 malilakAnuM mAguM kare ! mArI janagaMdhA sAMDhaNuM letA jAo ! ghaDI ekane paNa vilaMba poSAya tema nathI!" rAjAjI! janagaMdhA para besuM te mArAM see se varSa pUrAM thaI jAya, brAhmaNanuM e kAma nahi !' tamArA rAjA mATe paNa ATale bhega..." bhegane mATe bhega! viSane vaLI vadhAravAnI vAta!" vRddha purohitajI tAkIde ravAnA thayA. je janagaMdhA sAMDhaNI chUTI che! deza deza samAcAra prasarI gayA che. raste loka jevA UmaTayuM che. sAketapuranA rAjavI pratibuddhine paNa samAcAra maLyA che. eNe paNa purohitajIne tAkIde teDaDyA che, ne AjJA karatAM kahyuM cheH are, kAgaDo haMsIne paraNaSA cAle che! pelA hastinApuranA rAjAe mithilAnI rAjakumArInuM mAthuM nAkhyuM che! jhaTa jAo, ne ApaNA taraphathI paNa kaheNa mUke ! nahi te keInI kemaLa kaLI jevI chokarIne bhava bagaDaze!" - sAketapuranA rAjAnI A popakAra-vRtti para parehitajI prazaMsAnA ke vAhavAhanA be zabdo sivAya zuM kahe? khuda rAjAjInA ja revaMta ghoDA para caDhI emaNe paNa deTa mUkI mithilA tarapha! jIvane heDamAM mUkIne paNa A kAma karavAnuM hatuM !
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 : jainadarzana-zreNI : 3-1 alaukika lAbha mATe manuSyamAMthI pazutAmAM hoMze hAMze pravezatA mahAzAsrajJa, pureAhitAmAM zreSTha evA purAhita parAzare jyAre caMpAnA rAjavI caMdrachAyane sagapaNanI sAMDhaNI pAdarathI gayAnA samAcAra ApyA tyAre ca`pAnA rAjavI hasIne khelyA : 6 kaI rAjakumArI? pelI daivI ku'DalanI paheranArI vaidehI ne ? kuMbharAjAnI putrI ? are, mArA lakSa bahAra koI vastu nathI; paNa bhalA pureAhitajI! mAruM dharmabhIru mana jarA AMcako khAya che. navvANuM rAjarANIe ANyA pachI paNa keTalI strI ANI zakAya, enuM kaMI mApa, mAna zAstramAM haze kharu'! zAstranI maryAdA bahAranI vastu karatAM mAru' mana AMcako khAya che!' 1 6 mahArAja, dharmAvatAra che. A viSe cAkkasa te koI vidhAna zAstrakAroe karyuM nathI. rAjapadane sarvAM niyamAthI svataMtra rAkhyuM che. paNa hA, eTaluM te kharu` ke rAjAne jeTalI rANIe vadhu, jeTalI sapatti vadhu, jeTalI senA vadhu, jeTaleA vaibhava vadhu eTalu rAjapada mATuM, rAjA paNa pRthvIne iMdra che ne ! svarganA iMdranA vaibhava viSe te Ape dharmAvatAre kAM Achu sAMbhaLyu che ? ' saMzayavihIna banelA ca'pAnA rAjavIe paNa purehitajIne kUtAMte ratha ApIne vidAya karyAM : je rathamAM rAjAjI sivAya Aja sudhI koI eThuM' nahAtu evA e ratha!
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 29 kAzI-vArANasInA rAjA zakha jyAre peAtAnI navacauvanA rANI sAthe jaLavihAra khelI rahyA hatA, tyAre saritAnAM jaLa vIMdhatI sagapaNanI sAMDhaNI, revaMta azva ne kRtati rathane jatAM joyAM. rAjadUta doDIne samAcAra laI AvyA : * mithilAnI vikhyAta rAjakumArI mallikAnu` mAguM jAya che, rAjAjI!' 'te zuM ApaNA mahAmAtya UMghe che? are, e ja ku'bharAjAnI putrI, ke jenAM divya kuDalanI khaMDita joDI, juktithI joDI na ApanAra suvarNakArone rAtArAta mithilA cheDI atre mArA zaraNamAM AvavuM paDyuM? rAMka prajA para gujarelA e julama hajI mArI smRtimAM che. Aja kuDala mATe Ama banyuM, kAle hAra mATe ane, paramadivase nUpura mATe prajA para julama gujare. mATe sahuthI sArA mA` e rAjaku'varIne kAzIrAjanI rANI banAvI ahIM vasAvavAnA che! strInuM mana Akhare te senAmAM ne! ahIM suvarNanA Dhaga paNa che, kuzaLa suvarNakArI paNa che! nirAMte beThAM eThAM rANI managamatA ghATa ghaDAvyA kare ne!' 6 dhanya, dhanya prajApratipALa !' ' jAo, kAzIrAja za'khanI mAgaNI paNa rajU karo, jethI kuMbharAjane sarvazreSTha varanI pasaMdagImAM vAMdho na Ave.' na rAjadUta vidAya thaye. kAzIrAjanI navADhA rANI peAtAnA patidevanI jAgatI juvAnI para mugdha thaI gaI.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 : jainadarzana-zreNI : 3-1 ane pachI teA vAta vege caDhI ! kozala, kAzI, aga, kuNAla, kuru ne paMcAla ema cha dezanA rAjAee peAtapotAnA purAhitA mekalyA, ne mAgAM mUkayAM. mA` sahunA eka hatA; paNa mAgAM karanAra mukha judAM judAM hatAM. chae cha purAddhitAnA mukhamAM peAtAnA rAjAnI prazaMsA ne anya rAjAenI nidA hatI. eTale tamAma rAjAenI ekaguNu ceAnyatA sAme paMcaguNu ayogyatA ApameLe rajU thaI gaI hatI. purohitAnA A za'bhumeLAne mithilAnA rAjavI bhe gheADAM ja vAkayomAM pratyuttara ApI pAche vALI dIdhe : mahAzaya, tamArA mAnanIya rAjAene kahejo ke kumArI mallikA mAre putra samAna che. pavitratAnA e avatAre brahmacAriNI rahevAnA niNa ya kaye che!' purohite pAchA pharyAM ne rAjavIene samAcAra ApyA. sahu rAvIe ekI avAje garjI UThacA * nakkI dagA che! dIkarA kuMvArA rahe, paNa dIkarIne koI kuMvArI na rAkhe. rAjA kuMbha ApaNA karatAM koI sArA varanI AzAmAM haze. paNa ema e ApaNuM nAka nahi kApI zake. karo sainya sAbadAM! kArnizAna vagaDAve ne sahune taiyAra karo. kSatriya rIta te strIratna game te prakAre ne game tyAMthI meLavavAnI che! ' parasparanI ceAgyatAnA viSayamAM je rAjAe bhinna matavALA hatA, te A laDavAnA viSayamAM ekamata thayA. kAM
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahilanAtha : 31 vIrarasa, kAM zaMgArarasa - e be rasa sivAya trIjA rasanA e bhegI nahatA. digamaMDaLane pitAnI virahAkathI DelAvatA e rAjavIe zubha zukane pitAnA sainya sAthe mithilA tarapha kUca karI gayA. mithilA ekAeka gherAI gayuM. vAtAvaraNa yuddhanA nAdathI gAjI rahyuM. mithilAnI rAjanagarIne divasathI ghero che. dugamAMthI paMkhI paNa Ava-jA karI zake nahi e nyUDa goThavAye. che. rAjakumArI mallikAne varavA hoMzIlA chae rAjAonA senApatio roja maMtraNAo calAvyA kare che. rAjAjInI eka tuccha IcchApUrti mATe mAnavIonAM lIlAM mAthAM vadheravAM emaneya gamatAM nathI. paNa raNakSetramAMthI pAchI pAnI na karavAnI kSatriyanI Teka emane thaMbhAvI rahI che! jItelI nagarImAMthI suvarNa ne suMdarIonI lUMTa emane lalacAvI rahI che! paNa kSatriyenI A dilagIrIne TALavA musaddIo ne kavi-cAraNonI "khAya tenuM gAya" vALI jivAo medAne paDI che. emaNe vAtane bhAre cagAvI che. chIMdarIne , sApa banAvI nAkhe che. verano agni bhabhukAvyuM che. vIratvanuM khUnI jeza jagAvyuM che. yuddhamAM maranArane sIdhuM svarga batAvI dIdhuM che. jyAM surA ne suMdarIo aparaMpAra bharI paDI che! hAkalanI ja vAra che. sainike maravA - mAravA sajaja che!
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 : jenadarzana-zreNI : 3-1 rAjakumAra mala paNa ahIM divasethI UMdhyA nathI. yuddhanI bhAre taiyArIo karI rahyA che. senA te sAva nAnI che, paNa eka eka sainika hajArane haNa zake evA sahasaMmalenuM sainya khaDuM karyuM che. mithilAnA rAjavI paNa jatI jiMdagIne A rIte ujALavA taiyAra thayA che. raNamAM mRtyu kayAMthI! sahamAM rAjakumArI malilakA dekhAve khUba zAnta chatAM UMDI UDI mane vyathA anubhavI rahyAM hoya, ema jaNAya che. kaI bhAre vicAra-vimarzamAM teo DUkhyAM hoya ema lAge che. Aje savAre ekAeka teo rAjasabhAmAM AvyAM. kumAra male UThIne pitAnuM Asana ApyuM, pitAjI paNa e mahAna daivI aMza tarapha nIrakhI rahyA. pUrNa caMdra jevuM meM ghaDIbhara tyAM zILI kaumudI prasArI rahyuM. pitAjI, ATalI badhI dhamAla!" beTI, A te rAjakAja che. lapaDAkane javAba ahIM lapaDAkathI apAya che. mArA sainyanI zakti te jo!" paNa pitAjI, A badhuM mAre ekane khAtara ?" "nA beTI, amArA vaTane khAtara. tu te mAtra bahAnuM che. A niraMkuza rAjavIone mAre bodhapATha Apa che!" ne te talavArathI ?" "hA, beTI! jheranuM auSadha jhera, e tuM kyAM nathI jANatI !"
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 33 ' paNa pitAjI, hu* tA cAddhAonI niraMka leAhI raDatI talavAro myAna karAvavA janmI chuM. huM teA mAnuM chuM ke raktapAtathI nahi, paNa premathI ja jagatamAM cirazAnti sthApI zakAze. ' " tArI zucitAnA A kAgaDAone kaze ja khyAla nathI. e azucitAnA ja AkAMkSI che. ' 'kAraNa ke teo ajJAnI che. ajJAnIne meDa thAya. AMdhaLA mANasa raste jatAM ApaNane athaDAya, teA ApaNe krodha nathI karatA, paNa kRpAdraSTi rAkhI hAtha jhAlI mArga batAvIe chIe. ' ' paNa A badhA te| dekhatI AMkhe AMdhaLA banyA che. haiM. eTale temane samajAvavA sahela che. teone maLavA melAve." maLavA elAvuM? ' pitAjI, mArA para zraddhA rAkhA, niHzaMka thaI ne khelAve. ApaNe jo sAcA chIe te pachI zaMkAnI jarUra nathI. ' ' 6 putrInuM veNa kadI na uthApanAra pitAne, zANI dIkarI kaMI khALakabuddhi karatI lAgI, saMsArane sAro samajI levAmAM jaladI karatI lAgI. paNa Akhare te ApaNI tAtI talavAro AkharI hisAba cUkavavA taiyAra ja che ne, bhalene e mana manAvI le! dIkarI DAhI che. enuM mana dubhavavAnI icchA thatI nathI !
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 H jainadarzana-zreNa : 3-1 - mithilApatie putrInI IrachA anusAra chaye rAjavIene maLavA bolAvyA. saMdezavAhake pahelo saMdeze kezalanA rAjavI pAse pahoMcADyo. eNe mUcha maraDIne khuMkhAre khAdhe. A samAcAra kAzInA rAjAne maLatAM e krodhathI lAlacoLa banI gayA! are, kezalavALAo dago ramyA. kAzI ane kozalanA sainike sAmasAmA AvI gayA. tyAM saMdezavAhaka kAzInA rAjA pAse pahoMraye. - kAzInA rAjAne kaMIka zAti thaI. eNe vicAryuM ke nizca mallikA mane ja varaze. kyAM kadarUpo kezalarAja ne kyAM huM ! paNa A vAtanI caMpAnA rAjAne khabara paDI tyAre eNe pitAnuM sainya juduM tAravyuM. eNe jAhera karyuM ke ApaNe marI khUTIzuM paNa zatru sAthe chUpI saMdhi nahi karIe. eNe pitAne mArA judo jamAvyo na jamAvyuM tyAM te saMdezavAhaka AvI pahoMce. saMdeza pAmIne temaNe kahyuM: are, mAre khAtara nahi paNa rAjakumArI malikA khAtara paNa mAre svayaMvaramAM javuM joIe. mAnasarovaramAM vasanArI haMsI zuM kALA kAgaDAone pasaMda karaze?" Ama saMdezA vahelA meDA maLavAmAM saheja khaLabhaLATa thaI gaye, paNa pachI te saha potAnA aMgasevakene ekatra karI vezabhUSAnA vicAramAM paDI gayA. vIratvamAM ekAeka zRMgAra jAgI UThayo.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 35 [6] azoka nAmanA udyAnamAM rAjakumArI mallikAe eka bhAyAmaMdira nirmANa karavA mAMDayuM che. mahApuruSonI vicitra lAgatI kAryapaddhatinI cagyatAne nirNaya pariNAma parathI ja karI zakAya che. rAjAone maLavA bolAvIne, rAjakumArI te vaLI A navI pravRttimAM paDI gayAM hatAM. emanA mananI gata kaI pArakhI zakatuM nahi. mAyAmaMdiranI bhIMta suvarNanI banAvI, ane ratnamuktA jaDita chatrathI AcchAdita karI. ene cha khaMDa banAvyA. ne ye khaMDanAM dvAra eka meTA khaMDamAM paDe tevI rIte rakhAvyAM. e moTA khaMDane suMdara nakazIthI ne bhAtabhAtanI kaLAkArIgarIthI suzobhita banAvyuM. enI madhyamAM eka potAnA ja kadanI - potAnI ja pratimUrti lAge tevI - pratimA banAvavA zilpIone AjJA karI. rAta ane divasa eka karI zilpIoe suMdara pratimA nirmANa karI. e ja kAjaLanA jevI zyAma kezavALI, e ja iMdranIlamaNinAM jevAM nayana; e ja pravAlanA jevA Arakta adhara; e ja jAnuparyata dII bAhuddhaya; e ja suMdara bhrakuTI; e ja bhuvanamehana sauMdaryabharyA sAkSAt rAjakuMvarI ! hamaNuM belyAM ke jANe bolaze! are, abaghaDI hasyAM ke hasaze! zilpIo mAtra prANa mUkI zakyA nahetA, vAcA ApI zakyA nahatA, nahi te saMsAramAM eka nahi paNa rAjakumArI mallikA be heta. ane e rIte jIvaMta pratimAM
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 H jenadarzana-zreNI : 3-1 nirmANa karavAnI zakti A sarva kalAkuzaLa zilpIo pAse heta te...eka puSpa mATe cha cha madhukarane yuddha karavAM na paData! ane rAjakumArI mallikA paNa jANe ene pitAnI jIvanta pratikRti mAnatAM na hoya tema, tene mATe paNa, pite jamatAM tethI paNa adhika rasavALA bhejananA thALa mekalavA lAgyAM. A suvarNa pratimAne mukhathI udara paryatane bhAga pile rAkhavAmAM AvyuM hatuM, ne mastaka upara meTuM kamaLanuM DhAMkaNa karavAmAM AvyuM hatuM. e DhAMkaNamAMthI ja eka eka keLiye AhAra aMdara nAkhavAmAM AvatuM. re, eka tarapha mahAyuddhane bhairavanAda gAjate ho, ne bIjI tarapha A jJAnI, vivekI rAjakumArI zI bALaceSTA AdarI beThAM hatAM! zuM A rIte yuddhanI saLagelI cinagArI teo bujhAvI zakavAnAM hatAM ! kaI vAra kumArI malilakAne bheLe bhAI mala prazna karI besato, ke "bahena, A zI bALaceSTA AdarI beThAM che!" mArA vIrA!" kumArI malikA madhu-mAkhaNane svAda phikako lAge evI mIThAzathI kahetAH "ApaNe sahu sAgarakinAre ramatAM bALaka jevAM ja chIe, je sahAmaNuM lAgatAM zaMkha chIpalAMne khAtara hAthamAM rahela suvarNane veDaphI nAkhIe chIe. A ajJAnI bALakone samajAvavA mATe te bALaceSTA jevuM ja joIe ne!"
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 37 yathAyogya samaye ye rAjAone rAjakumArI mallikAe nirmita karelA mAyAmaMdiramAM padhAravA AmaMtraNa maLyuM. chaye rAjAnA AnaMdanI sImA nahatI. niyata samaye ye rAjAo mAyAmaMdira tarapha AvyA. adbhuta emanI vezabhUSA hatI. vRddha rAjavIoe keza kALA karyA hatA, ne moMmAM tAMbulanAM maghamaghatAM bIDAM nAkhI galephAM kulAvyAM hatAM. juvAna rAjAoe paNa ThATha karavAmAM kaMI maNuM rAkhI nahatI. AMkhamAM kAjaLa, mAthe tela ne hAthe hIrAnI mudrikAe ghAlI hatI, vAraMvAra mudrikAmAM rahela nAnA arIsAmAM pitAnuM mukhAraviMda nihALI teo malakAtA hatA. pravezadvAra para eka dAsIe emanuM svAgata karyuM, ne sahune aMdara dorI gaI. kAzIrAja, kezalarAja, kururAja vagere tamAma rAjAo pitA potAnA mATenA cha khaMDamAM AvIne besI gayA. e veLA madhya khaMDanuM dvAra kholI nAkhavAmAM AvyuM. are ! sAme ja hAjarAhajura kumArI malikA pitAnA rUpalAvaNyanI prabhA vistAramAM khaDAM hatAM. kaMkuvaraNe eka hAthe svAgata mATe saheja UMce thaye che, temanI dIvI jevA bIjA hastamAM phUlamALa rahI gaI che! chaye rAjAe eka nayane joI rahyA. are, teoe je sauMdaryanI khyAti sAMbhaLI hatI, tethIya vadhu sauMdarya tyAM laherAI rahyuM hatuM. pRthvIpaTa para AvuM rUpa janmatuM haze kharuM, ke kaI bhUlI paDelI devAMganA mAyAchaLathI sahune chaLavA AvI haze!
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 H jainadarzana-zreNI : 3-1 kumArI mallikA hAthamAM phUlamALa laIne sajaja che. are, e phUlamALa kenA kaMThamAM ApAze? tenuM jIvana dhanya banaze? utsukatAnI utkaTa paLo vitavA lAgI. eka paLa eka ItihAsa sarajatI paLa hatI ! paNa tyAM te pratimAnI pITha pAchaLathI eka miSTa hAsya saMbhaLAyuM. e hAsyamAMya ajaba mAdhurya ane jiMdagIne thAka utArI nAkhe evuM vAtsalya bharyuM hatuM. thoDI vAramAM te kumArI mallikA svadehe AvatAM daSTigocara thayAM. AkAza parathI zILI cAMdanI ne tejasvI sUrya jANe sajoDe ramavA dharatI para AvI rahyAM hoya evI AbhA ne prakAza sarvatra patharAI rahyAM ! eka paLa mATe rAjAo vibhramamAM paDI gayA. A sAcuM ke te? ahIM sAme UbhAM che te mallikA sAcAM ke je hamaNAM AvyAM te ! paNa e bhrama lAMbo kALa na Takyo. pratimAne sauMdaryathI paNa anekagaNuM saudarya teja e AgaMtuka dehayaSTi para birAjI rahyuM hatuM. puruSa puruSatva chAMDIne namI paDe tevuM avijeya strItva tyAM damakI rahyuM hatuM. keI devI aMza te Avyo nathI ? nA, nA. che te e maryalekanI mAnunI! ye rAjAe kumArikAnA divyA rUpane nihALI rahyA. kaI devI teja e AMkhomAMthI, varSARtunI meghadhArAnI jema, varasI rahyuM hatuM! aSTamInA caMdra jevuM bhAla jhagArA mArI rahyuM hatuM. pRthvInA asaMkhya
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna malinAtha : 39 mANaso para zAsana karanArAonA cittatra para eka nAnIzI kumArikA rAja karI rahI. rAjakumArIe sahu rAjAonuM abhivAdana karatAM, lIlA mAtrathI pratimAnA mastaka upara rahela kamaLanuM DhAMkaNa kheMcI lIdhuM. ekAeka bhayaMkara badabe mAyAmaMdirane gherI vaLI. agaracaMdananI suvAsa ene rokavA samartha na nIvaDI. dazAMga dhUpa paNa e badabe khALavA nirarthaka thaye. havA bhAre jherI banI gaI. bhayaMkara vAvaMToLamAM paNa vaTavRkSa aNanama khaDuM rahe tema rAjakumArI to svastha UbhAM hatAM. paNa rAjAe bhAre prayatnapUrvaka nAka upara vastra dAbI rahyA hatA. emane jIva gUMgaLAto hato. asahya hatI e durgadha! bIjI ja paLe rAjakumArIe pratimAnA zira paranuM kamaLaphUlanuM DhAMkaNa pAchuM mUkI dIdhuM. durgadha ochI thatI cAlI. jANe narakane AsvAda anubhavI cUkyA hoya tema rAjAe mahAmahenate svasthatA anubhavI rahyA. rAjakumArI e vakhate tyAM * "mahAnubhA! tamArI Isita vastunI prApti thaI chatAM nAke DUcA kAM dIdhA ? je gaMdakInA gADavAne meLavavA mATe tame lAvalazkara laI khetarapAdara ujajaDa karI, nadInavANa khAlI karI yuddhe caDhayA che, e ja tamArI samakSa AvIne UbhuM rahyuM tyAre nAke DUcA kAM dIdhA? jenA pratye neha, dharIne AvyA che, enA pratye have sUga kAM dharAve?
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 : jainadarzana-zreNI : 3-1 "he rAjAo! tamArA isita dehamAMthI chUTelI eka paLa mAtranI durgadhathI kevA akaLAI UThayA? je sauMdarya deha pAchaLa tame lubdha thayA che, e dehamAM reja naMkhAte AhAra meM A pratibhAnA udaramAM mAtra thoDA divasathI naMkhAvo zarU karyo hato. e thoDA divasanA AhArasaMgrahathI sauMdaryabharyo A deha ke gaMdakIne gADa banI gaye ! sAre, miSTa ne sugaMdhI AhAra paNa A dehane pAmIne kevI avadazA pApe? e gaMdakInA samarayarUpa dehane mATe tame kevI jabarI mAthAkUTa AdarI che? " A suMdara pratimAnI jema, mAruM A suMdara lAgatuM zarIra paNa, roja roja AhAra levAthI, maLa, mUtra, viSTA ne lembathI bhareluM che. jherI sApanI pathArI karI enA para keI phUlacAdara bichAvI hoya tevuM A zarIra je A mUrtinI jema khulluM karIne batAvI zakAtuM hoya te, tame jene mATe A badhe kalaha mAMDI beThA che, enI kSudratAne tarata khyAla Avata!" rAjakumArI theDI vAra thaMbhyAM. bIjanI nAnI zI caMdranI ADa AkhI pRthvIne pitAnI saumyatAthI AkaSI rahe, ema sahu rAjA AzcaryathI moM vakAsIne rAjakumArIne nIrakhI rahyA, zrotrathI emanI amarasudhA jevI vANIne pI rahyA. teoe AgaLa calAvyuM : "je kAma-sukha pAchaLa tame AkAzamAM tephAna ANe che, pRthvI para naramegha mAMDe che, havAmAM jherI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 4 ta pheMke che, saMsArane trasta vyasta karI nAkhe che, e. keTalAM vRNita che tene te vicAra kare! A bAhya saudarya keTaluM asthira che! jotajotAmAM e vAsI phUlanI jema karamAI jAya che. A suvarNakAMtibharI cAmaDI jIrNazIrNa thayelA kapaDAnI jema cirAI jAya che, kyAMya taraDAI jAya che, kyAMya dIThI na game tevI karacalIothI bharAI jAya che. A kALA ghanazyAma keza sukAyelA ghAsanI jema veta ne lukhA thaI jAya che, zukatAraka samAM netre mAtra kaI paDI gayelA gharanA gokhanI jema kevAM bhayaMkara lAge che ! dharaNI dhrujAvatA A paga kevA tharathara dhrUje che !ne ja rAdevI AvI ke A sazakta bAhu, UMcA karavAnI IcchA chatAM, UMcA UpaDatA nathI ! he rAja! jIvananI A karuNatama dizA tarapha tame kadI daSTi ja nAkhI nathI? zuM bhUtAvezavALA jananI jema viSaya-vAsanAnA vAvaToLamAM sadA jhUmatA ja rahyA che ! tame vivekI thaIne A saddaviveka kema visarI gayA? maratA keI mANasane tame je che? tamArA vRddha vaDIle maryA te haze ne ! emanI jarA joIne zuM tamane vicAra na AvyuM, ke are, ame ATalA baLavAna putre hayAta chIe ne pUjya pitAjIne maraNane zaraNa thavA nahi daIe! ane e tamArI zekhI sAme ja, nisahAya gheTuM jema kasAInI charI nIce beM beM karI maraNazaraNa thAya tema tamArA vRddho maraNane zaraNa nathI thayA? emanI jarA avasthA, emanuM asahAya mRtyu jeIne paNa tamane kaMI vicAra
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 : jainadarzana-zreNI : 3-1 na thayA ? zu vikAroe tamane eTalA badhA vazIbhUta karI lIdhA che? ' rAjAe kika vyamUDha banI gayA hatA. re, je svayaM jJAnamUti che, vivekavizAradA che, enI sAme kaI khelavAnuM DahApaNa karavA jatAM rakhe mUrkha banI na besIe ! * rAjavIe, zaramAze| mA! manuSya mAtra para mane prema che. ajJAna, aviveka ane asayama ja sarva pApanu mUla che. tamane kaI vAtanI kamInA che! chatAM tamArAmAMnA koI kahI zakaze, ke ame sathA sukhI chIe, ame nirAMte jIvIe chIe? premathI vatI e chIe ne pyArathI jIvIe chIe? tamArA bhaDAra tamArI chAtI para citAbhAra anIne paDayA che, tamArA aMtaHpura haiyAheALI jevAM banyAM che. rAjakAja teA meAtanA mAmalA jevAM banyAM che. mAnavI tarIkenI tamArI pharajo, sagRhastha tarIkene tamAre| viveka, prajApAlaka rAjA tarIkenA tamArA Adaza tame kevA bhraSTa karI nAkhyA che? zu tame tamArI pITha pAchaLa khaDA metane bhUlI gayA che? tame pelA kIDIcugatA kabUtara para tarApa mAratA nirdeya khAja jevA che, ke je khAjanI pITha pAchaLa krUra zikArI zarasaMdhAna karIne jIva levA khaDA che; je zikArIne eka paga kALA maNujhara nAganA dara para paDayo che ! rAjanyA ! aMtaranI khAja kareA. sukha te aMtaramAM vase che.' 'rAjakumArI, ame bhUlyA ! Aja tame amane guru maLyAM! amAruM' jIvatara sudhArA. kahevAI e chIe rAjA paNa sAcesAca duniyAmAM amArA jevu... koI duHkhI nathI!'
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 43 huM tamane zuM sudhArIza! tame sAcuM jJAna meLave; tamane mithyAbhimAnI banAvanAra pure hitenI vAta para vivekadraSTithI juosaMyama keLave tRSNanI maryAdA bAMdhe. jagatamAM suvarNanI taMgI nathI - sauMdaryanI taMgI nathI, paNa jeTaluM che te badhAMnA bhaktA ApaNe ja chIe e bhAvanA chAMDe ! pazutAnI e preraNAne vazamAM rAkhe ne prabhutA tarapha jAo! tamAre uddhAra tamArAthI che. AtmA ja tamAre mitra! AtmA ja tamArA guru! tamArA e AtmAne oLakho." rAjAo bicArA zuM bele? megha jevI gaMbhIra vANune yugayuganA tRSAtura cAtaka pakSInI jema teo pI rahyA. koI paLa ja evI hoya che, ke bolavAnuM mana thatuM nathI. IcchA evI rahe che, ke e premabharI vANI sadAkALa mUMgA banIne sAMbhaLyA karIe. je chabI joIne tame ghelA thayA, e chabI Aje tamAruM kalyANa karI rahI che. e tamAruM saubhAgya che. satya vaheluM samajAyuM e paNa moTuM bhAgya che. A mAyAmaMdire tamArI mAyAne dUra karI e ahebhAgya che. nahi te na jANe mAyA mATe keTalAya bhava sudhI maryA karata! mAyA mATe maravuM paNa mAnavIne keTaluM sukhada lAge che! huM te strI-puruSane sAce dharma pravartAvavA mAguM chuM. saMsAranA rAgadveSa haNavA IcchuM chuM.' rAjAo citravat sthira thaI gayA hatA. pelI suvarNa pratimAnA aMgeaMganuM lAvaNya je daSTithI pI rahyA hatA,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44: jainadarzana-zreNI : 3-1 e daSTi atyAre eka divya tejathI aMjAI gaI hatI. e daSTinI samakSa puruSAkRtivALe tejapuMja jANe cAre dizAne ajavALa khaDe hate. are dhika che amArA avatArane! A amArI viSayI AMkhe aMdha thaI jAo! A amArA sazakta bAhu sukAyelA pAMdaDAnI jema kharI paDe ! A amAruM sAmarthya amane ja bALI nAkhe! adhama, adhamAdhama evA amane saMsAramAM jIvavAne kaI haka nathI ! ame pRthvI para bhArabhUta chIe." rAjAonA dilamAM pazcAttApane pAvaka prajvalI UThayo. teone AzvAsana ApatAM rAjakumArI bolyAM : jIvavAne sahu koIne haka che. phakta jIvana mATe tamAro daSTikaNa sudhAre! strIne, saMpattine tamArA zekhanuM sAdhana nahi, paNa utkarSanuM sAdhana mAne. "rAja, tamane beTuM lagADavA A nathI kahetI. tamAruM mArA taraphanuM AkarSaNa paNa kaI pUrvajanmanA prItigane ja AbhArI che, nahi te A aphATa vizALa saMsArasAgaramAM kaI kaIne meLApa saMbhavita nathI. mAre ne tamAre A janmane nahi paNa pUrvajanmane kaI bhAre RNAnubaMdha ApaNane ahIM ekatrita karI rahyo che!" pUrvajanmane trANAnubaMdha?" ye rAjAo eka sAthe pikArI UThayA.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mallinAtha : 45. hA, e vinA te eka rajakaNa paNa bIjA rajakaNane bheTatuM nathI. mAre ne tamAre eka nahi paNa traNa traNa janmane saMbaMdha che!" rAjakumArIe bhArapUrvaka kahyuM. traNa traNa janmane saMbaMdha? rAjakumArI, e vAta amane kahe. ame e sAMbhaLavAne utsuka chIe. amArI smRtimAM evuM kaMI AvatuM nathI !' kyAMthI Ave, rAja! tamArA sadvivekanA dIpa ADe sattAnA, sAmarthyanA, sainyanA, yauvana aMdhArA paDadA paDyA che. AtmAne e vivekaddIpane javA te kIDIthIya nIcA ne taNakhalAthIya namra banavuM paDe; mAravA karatAM maravAmAM, ne levA karatAM devAmAM AnaMda mANa joIe, saMsAranA nAnA-meTA sarva jI tarapha maitrIbhAva jagADe paDe. saMsAra bhale tamane DAhyA kahete hoya, paNa tamArA jevA ghelA keI nathI, je aMtaramAM prakAza dIpa bujhAvI bahAranA dIpakanA ThagArA prakAzamAM sukha zodhavA nIkaLyA che." "rAjakumArI, e namratA, e laghutA, e samarpaNa, e udAratA amane kema AvaDe ?" AvaDe. zA mATe na AvaDe? e namratA, e laghutA ne e AtmasamarpaNathI ja tame Aje A janmamAM zreSTha evuM rAjapada pAmyA che! tame ja himAcaLa jevuM tapa, gaMgA nadI jevI pavitratA ne dharatInA jevI udAratA mANI cheH ne te paNa tamArAmAMnA kaI ekalAe nahi. paNa ApaNe sAta sAta jaNAe ekIsAthe !"
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 : jainadarzana-zreNI : 3-1 . "e divya rAjakumArI! adbhuta che tamArI vAta! ame e vAta sAMbhaLavA utsuka chIeH kadAca e sAMbhaLavAthI amAro bujhAyele dIpa pharI prajvalI UThe !" [7] rAjakumArI mallikAe, kaI dAdImA samI sAMjare nAnAM bALako samakSa vArtA mAMDe ema, vArtA mAMDI. bhalA, guNenI ja zreSThatA che. vaya ke liMga te enI sAme nakAmAM kare che : rAjakumArIe vAta zarU karI "saptarSinI joDalI samA sAta mitranI e kathA cheyAda karI zakAya te karaje. jene tame suvAsita puSpa mAne che, ne tame pote madhukara banIne jenuM madhu cUsavA tatpara banyA che, e eka puSpa ne cha madhukare eka vAra ekalehiyA ne ekamatiyA sAta mitra hatA." "zuM ApaNe mitra hatA?' yAda Ave che e iMdranI alakApurI jevI vItazekA nagarI? emAM balabhadra rAjA rAja karate. ene mahAbaLa nAmane kumAra hite. e kumArane rUpaguNathI bharelA che mitre ekaThA thAya che, tevA e na hatA. rUpa ne guNamAM ekabIjAnI hoDa karanArA hatA. pitAnI TevamAM sadA acala-aTaLa rahenAra vyavahArIo acaLa, svalpa pAmIne analpa ApanAra dharatImAtA je dharaNa, sarva guNothI paripUrNa e pUraNa, vasuthI vasudhAne pUratuM
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahilanAtha : 47 vasudeva, potAnA rUpalAvaNyathI caMdrane nisteja karato abhicaMdra ane zramaNa na hovA chatAM sAdhutvane upAsaka mahAmati vaizramaNa : ema che mitro hatA. sAte mitre khAna-pAna, hAsya-vinoda, paThana-pAThana, vihAra paryaTana badhuM eka sAthe karatA. sAta deha ne eka prANa jevA e hatA. sahu emane saptarSinA tArA kahetA. sAte jaNe egya kALe navayauvana pAmyA. saMdhyAkALe sUrya jema pitAnuM teja agnimAM sthApe ema baLabhadra rAjA yuvarAja mahAbaLane gAdI ApI nivRtta thaye. cha mitra paNa saMsAradhurAne bhAra samartha rIte vahevA lAgyA. "sahunI pAse dhana hatuM, rUpa hatuM, ane ene anurUpa yauvana hatuM. yauvanasaDaja sattA ne sAmarthya paNa hatAM. pRthvI para svargane AsvAda teo mANI rahyA hatA. eka dahADo eka tyAgI puruSa teone maLyA. teNe kahyuM : "A rUpa vRthA che, A dhana mithyA che, A sattA saMtApinI che. je yauvanane dharmathI, deDane zIlathI ne dhanane dAnathI ujajavaLa nahi karo te tamAro lAkheNe bhava keDInA mUle jaze." AgaLa vadhatAM teoe vadhArAmAM kahyuM: eka vAra vAvelAM vRkSa sadAkALa phaLa detAM nathI. e vRkSa UlI jAya te pahelAM navAM vRkSanI vAvaNI kare. mahA nubhA! keI kALe tame AmravRkSanuM bI vAvyuM. AmravRkSa phaLyuM. enAM phaLa tame Aje hoMze hoMze AsvAde che. paNa eka kALe e vRkSa phaLatuM baMdha thaze. e vakhate navuM vRkSa
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 : jainadarzana-zreNI : 3-1 tame nahi vAgyuM hoya te pUrvajanmanAM sukRtanuM phaLa tame Aje AsvAdo che, paNa have pachI navAM sukRta nahi kare ? devALiyA vepArInI jema tijorInI purANI saMpatti khacI nAkhaze, ne khAlI thayelI tijorI nahi bhare te ?" "pharI pAchI e sAte mitrone tyAgI puruSanI kaThera vrataniyamanI vAtamAM abhuta satya chupAyeluM lAgyuM. rAja, yuvAnIne sAmAnya rIte upadeza nathI ruca, paNa je yuvAnI dhanya thavAnI hoya che, enAM manadvAra ane zravaNadvAra AvI kalyANaprada vAto mATe sadAkALa khullAM rahe che. e mahAna dharmAtmAe sahune pitAnI vAtamAM rasa letA nihALI AgaLa calAvyuM : A bhoga bhujaMganI phaNA jevA che. A saMpatti samudranAM mejAM jevI caMcaLa che. sAgaranA juvALane mejonI jema e ja tamane AgaLa dhakele che ne e ja tamane pAchA kheMcI jAya che. ne A raMgabharyuM yauvana idradhanu jevuM kSaNajIvI che. bAhubaLa kharekhara bahu niSThura che, svArtha bhAre kUra che, ajJAna bhAre aMdha che, garva te satyAnAzanuM bIja che. prema ane dayAmUlaka dharmane ArAdhe ! dharma e AtmAne nijane svabhAva che, - jemAM prIti ane pratItinuM suMdara vizva vase che!" A samatAvaMta sAdhunA vacane sAta mitre para bhAre asara karI. rAjA mahAbaLe gAdItyAga karavAne ne saMnyAsa graDavAne nirNaya karyo. paNa e te sAte jaNa sAthe hatA -
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna malinAtha : 49 saMsAramAM ke saMnyAsamAM. teo ekI sAthe, sApa kAMcaLI tajIne jema pAchuM vALIne joyA vinA cAlyA jAya tema, saMsAranAM kAmasukha tajIne jaMgalanA ekAMtamAM cAlyA gayA. tyAM AtmA, dharma, puNya ne pApanI vicAraNAmAM emaNe kAyAnI mAyAvisarAvI dIdhI. dhIre dhIre samAdhimAM (kAyetsarga) evA lIna banyA ke haraNAM pitAnA zRMganI khajavALa emanA deha sAthe utAratA, sApa be paga vacce nirAMte rAphaDA bAMdhIne paDayA rahetA, cakalAM mAthAmAM mALA nAkhatAM. e tapatyAgano ItihAsa zuM kahyuM? kSudhA chatAM na khAdhuM, pipAsita chatAM aprAsuka jaLa na pIdhuM, grISmanI AzivAlAmAM zekAyA ne hemaMtanI kaDakaDatI zItamAM svastha rahyA. sukhaduHkha vacceno bhedabhAva dhIre dhIre emaNe bhUMsI nAkhyo! mAna-apamAna vacce sarakhI buddhi keLavI. rAga ane zreSanA vAyune samazItoSNa karyA. e jJAna, e tapa, e tyAge sAtene amaratvanI (devapadanI) bheTa karI. sAte jaNe devabhUmimAM cAlyA, paNa devabhUmi mumukSu mATe nakAmI, tyAM te mAtra raMgarAga ne bhoga sivAya kaMI maLe nahi. e mATe te mokSArthIne manu deha pyAre gaNela che. ane bhalA, vedhyA vinA AtmAnA suvarNane ghATa paNa kema ghaDAya ? e sAte mitre AyuSya pUrNa thaye saMsAramAM janmyA. e sAta mitre te ApaNe sAta jaNA!" he rAjakumArI, A zuM kahe che tame? e sAta mitro te ApaNe sAta jaNA. nathI mAnI zakAtuM. kyAM
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 H jainadarzana-zreNI : 3-1 vItarAgatAnI smRti jevAM tame, ne kayAM viSayakIcamAM ramatA kIDAo ame ! are, paNa tamArA vacane amane paNa kaMIka sAkSAtkAra thaI rahyo che. ardhanidrAmAM joyelA svapnanI jema keI agocara pradeza amArI kalpanA samakSa UghaDI rahyo che. aMdhArI amArI AMkhe sAme navajIvananAM kaI kiraNe prakAza verI rahyAM che. paNa hajI e badhuM AchuM AchuM che. kahe, kaho, tame ja tamArI mIThI mehaka bAnImAM kahe ke pUrvabhavamAM ame keNa koNa hatA? tamAre ne amAre prItiega ke ho? ame kema puruSa rUpe pedA thayA, tame kema strI rUpe avataryA? he rAjakumArI! have to parabhavane prItiga ApaNane eka karI rahyo che. vAsanA vikAranA meghathI gherAyeluM AkAza have varasIne svaracha thaI gayuM che. tame jevA raMgo pUraze evA raMga pUrAze." "rAja, badhuMya kahuM chuM. mAnava-dehanI azaktio jANavA chatAM. mAnava tarapha - jIva mAtra tarapha - premabhAva rAkhave enuM nAma ja dharma ! ApaNe badhAe e dharma ArAdhe. e ArAdhanAe ApaNe uddhAra karyo. mRtyu pAmI ApaNe sahu amarelekamAM gayA. tyAMthI A pRthvI para AvyA. - mitra acaLa te sAketapura(kezala)ne rAjA pratibuddhi tarIke janme. dharaNane jIva caMpApurImAM caMdrachAya rAjA thayo. " "pUraNa zeThanA AtmAe zrAvastimAM rAjA rukimane deha dhAraNa karyo.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahilanAtha H 51 "vasu te vArANasInA rAjA zaMkha. vaizramaNa te mArI chabI joI mugdha thanAra, ane tamArA sneha saMsakArene jAgrata karanAra hastinApuranA rAjavI adInazatru!' chaThTho mitra abhicaMdra te kapilyapuranA rAjavI jitazatru." ane tame koNa?" badhA rAjAo rAjakumArInA pUrvabhava viSe jANavA utsuka banyA. "huM mahAbaLa rAjAne AtmA!" rAjakumArI ATalI vAta kahIne tyAM, paNa emanA mukha para hajI kaMIka vadhu spaSTatA karavAnI sUcaktA hatI. te vAre kezalarAje prazna karyoH "he vivekI rAjakumArI! dhanya che tamArA jJAnane! amArI smRtinAM aMdhArA ulecAtAM jAya che. amane tamArI vANI yathArtha lAge che. amArI daSTi samakSa eka pavitra ujajavaLa bhUtakALa enI azeSa smRtio sAthe khaDo thato jAya che. paNa eka prazna pUchuM? sAta mitre mAMthI cha puruSa thayA ne eka strI - ema kema banyuM vAru? karma te sahunAM sarakhAM hatAM ne?" huM A praznanI ja rAhamAM hatI. vivekI rAja, mahAbaLa rAjA pitAnuM siMhAsana chAMDIne AvyuM hatuM, eTale ene ema hatuM ke sahuthI vadhu tapa huM tapuM. A kAraNe jyAre badhA tapanuM pAraNuM karavA besatA tyAre pelo rAjA
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 : jainadarzona-zreNI : 3-1 : asatya vadatA ne kahetA 'mAru mAthu du:khe che. peTa ThIka nathI. huM kaMI anna laIza nahi !' Ama kahIne e peAtAnu' tapa AgaLa vadhAratA. Ama sArA nimitte paNa e rAjAe kapaTavyavahAra karyAM, mAyA racI. prakRtinA niyama che, ke sAdhya jeTalu zuddha hoya teTaluM sAdhana paNa pavitra hovu joIe. azuddha sAdhanathI zuddha sAdhyanI siddhi thatI nathI. e mahAbaLa rAjAe tIrthaMkara pada tA sAdhyuM, paNa kapaTayukta tapathI devatvamAMthI cavIne mithilAmAM rAjakumArI mallikA tarIke janmyA. '. ! dhanya dhanya rAjakumArI! tame amArAM upakArI che. amArA niMdya kRtya mATe amAra para dveSa na dharaze ! ame ajJa chIe.' rAjAee savinaya kahyuM. temanA zabdomAM zarama hatI. temanA mAM para AnidAnI glAni hatI. 'huM tamArA para dveSa karatI nathI; mANasa para te prema rAkhave ghaTe - dveSa te enI vRttio sAthe zele; je vRttio tame peAte sArA heAvA chatAM tamane kharAba kare che. tamArA pavitra hRdayAMgaNamAM pravezelA cAro tarapha mArI cAkIdArI che. mAruM rAja maleka para nathI. mAre te aMtaranAM sihAsana para AtmAnAM sAmrAjya khaDAM karavAM che. mANasanuM mana mAkhI jevu' che; miSTAnna chAMDI viSTA tarapha janAruM che. e manane madhamAkha jevu', sa raseAne sAnukULa rIte saMgrahanA', anAvavu' che! e mATe kAmasukhA tajavAM, AjIvana brahmacarya sevavuM ne saMnyAsa grahaNa karavAnI icchA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahilanAtha : 53 che. kahe, mane tame temAM sAtha Apaze ke tamArA jevuM jIvana jIvavA pharaja pADaze?" "rAjakumArI! amArA jIvanathI - amArA patanathI ame zaramAI rahyA chIe. tamArA rAhamAM vidana upasthita karavAnI vAta te dUra rahI, paNa amane tamArA mArganuM avalaMbana karavAnI anujJA Ape. adhUro roga A bhave pUro karI levA irachA che!" "tathAstu!" rAjakumArIe emanI IcchAne saharSa svIkAra karyo. [8] saMsAramAM na ghaTatI ghaTanA ghaTI che. khAuM khAuM karatA bhayaMkara zastrasAmagrI ne pracaMDa sainyabaLa sAthe AvelA chaye cha rAjA vairAgyavAsita banyA che. ane rAjakumArikAnA caraNamAM DhaLI paDyA che. ' areAzcaryanI te avadhi thaI gaI che! ye che rAjA pitAne deza pAchA parivaryA che. ezvarya ane saMpatti, sApa kAMcaLI utAre tema, utArI dIdhAM che ! e badhA vicAre cheH are, A mAyAnI bhUlabhulAmaNImAM sAcuM sukha, sAcuM mita ne sAce AnaMda kadI na jA! have te jaIe chIe rAjakumArI mallikAne zaraNe! mithilAnI zerIo eka divasa abhUtapUrva dazya nIrakhI rahI. caDhathe gheDe AvelA ye cha rAjA rAja
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 : jainadarzIna-zreNI : 3-1 kumArI mallikAnI pAchaLa sanyasta laIne jaMgalanI vATa tarapha AgaLa dhapI rahyA che! guru yuvA che, ziSyA vRddha che. sahu tapa ne samAdhimAM lIna che, AtmA ne agamyanI zedhamAM mauna che! sahu prajJAvAna, tapasvI, dhRtimAna ne jitendriya banyA che! jemaNe e adbhuta dRzya joyu che, e sa'sAranuM dvAra pharI joI zakayA nathI ! ' sahunAM nayana namyAM che; leAcana AdratAthI bhInAM che. tapa samAdhimAM layalIna rAjAe vicAre che: are, aMdaranA zatru kayAM AchA hatA, ke bahAranA zatru sAme laDavA nIkaLyA hatA!' prajAjanA vArI jAya che! vIjaLInA kaDAke pRthvInA aMdha tUTe, ema saptaSinI joDalI joI sahunA karmAMnA baMdha tUTavA mATe kaDeDATa karI rahyA che. sahu A rAjakuLanAM ratnAnI prazaMsAnAM puSpa veratAM kahe che: 6 gAya sutratA ane emAM ja geApAlanI zeAbhA che: vasudhA suzIlA ane emAM ja rAjapadmanI itizrI che.' ogaNIsamA tIrthaMkara mallinAtha bhagavAnanuM jIvana svaya' eka Azcaya che. anya sa tIrthaMkarAe puruSa zarIra dhAraNa karyuM jyAre tIrthaMkara mallinAthe strI zarIra dhAraNa karI ATale AtmavikAsa sAdhye.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna malinAtha : 55 rAjakumArI mallikAe varSIdAna ApyA bAda nirdhArita tithi piSa sudI agiyArasanA divase traNase puruSe ane traNase strIo sAthe bhagavatI dIkSA grahaNa karI. dIkSAne divase teone aThThama tapa hatuM. bIjA divase mithilAnA rAjA vizvasenane tyAM pAraNuM karyuM. dIkSA letAM ja te manaH5ryavajJAnI banI gayAM ane mana:paryavajJAnI thatAM ja bhagavatI mahilakAyetsarga dhyAnamAM tanmaya banI ane divasanA trIjA pahore kSapakazreNI laIne sarvajJatA prApya karI. A avasarpiNI kALamAM sahuthI ochA chadmastha cAritrane paryAya pALanAra tIrthakara bhagavAna mallinAtha ja che. ekamAtra emane ja dIkSAnA divase sarvajJatA prApta thayelI che. devendroe samavasaraNanI racanA karI ane sAThavI mahilae prathama pravacana ApyuM. pravacana pachI tIrthonI sthApanA karavAmAM AvI. uttare himAlaya, dakSiNe vidhyAcaLa, pazcime kurukSetra ane pUrvamAM prayAgamAM teoe khUba vihAra karyo ane aneka jIvanuM kalyANa karyuM. bhagavAna malinAthane parivAra gaNadhara - aThThAvIsa (adhIkSaka Adi) kevaLajJAnI - traNa hajAra basa manaH paryavajJAnI - ATha avadhijJAnI - be hajAra caturdaza pUvI - cha cauda
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 : jainadarzana-zreNI : 3-1 vaividhyalabdidhArI carcAvAdI eka hajAra cArase sAdhu cAlIsa hajAra Somos - - traNa hajAra pAMcasA sAvIe * pacAvana hajAra zrAvaka eka lAkha cAryAsI hajAra zrAvikA (pravanI zrI adhumatI ) -- traNa lAkha pAMsaTha hajAra. malTi arihaMta paccIsa dhanuSa UMcAM hatAM. emanA zarIranA raMga priyaMgu samAna hatA. sudIrgha kALa sudhI dhama-sa'dhane prabhAvanA karI. pAMcase sArikA tathA pAMcase munie sAthe eka mahinAnA AjIvana anazanathI avaziSTa kama prakRtine kSaya karI siddhatva prApta karyuM. mallinAtha eka se| varSe gRhavAsamAM rahyAM ane cApana hujAra navaseA varSa kevalI paryAya pALIne kula pa'cAvana hajAra vanu emanu AyuSya hatuM. phAgaNa suda bArasanA divase bharaNI nakSatramAM caMdra hatA tyAre eka mAsanA anazanavALAM ane pratimAe UbhelAM zrI mallinAtha divasanA pUrva bhAge pavitra sametazikhara pahADa para meAkSapadma pAmyAM. zrI mallinAtha aDhAramA tIrthaMkara zrI aranAthanA nirvANa pachI hajAra karoDa varSa bAda mekSe gayAM. jaina dharmanA digabara sa...pradAyamAM mallinAthane puruSa mAnavAmAM Ave che kAraNa emanI mAnyatA anusAra strItvane mekSa Agni prApta thatA nathI. 5
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ trIjI zreNI (1) bhagavAna mallinAtha (2) upAdhyAya zrI yazovijayajI (3) zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI (4) bhagavAna mahAvIrane anekAMtavAda seTanI kula kiMmata : trIsa rUpiyA