________________
ભગવાન મલ્લિનાથ 7
પણ રાજભૃત્યો નગદ નારાયણના પૂજારી હતા. આવી બાબતમાં તરત દાન ને મહાપુણ્ય માનતા. એ આભૂષણને આમ તેમ ફેરવી, જાણે કિંમત કરતા હોય તેમ -ને એની કિંમત સાથે કહેવાની વાતના ભૂલને મૂલવતા હોય તેમ - ઘડીભર થોભતા. રાજવંશી જનેની ધીરજ ખૂટી જતી ને એકાએક કમર પરની તલવાર પર હાથ જ.
ભલા, એમ કેમ ન થાય? એ કાળના રાજવંશીઓ શૃંગાર એ જ રસનું અવલંબન કરતા. આ બે જાણતાં રસલક્ષણેમાં પહેલું લક્ષણ સૌંદર્યમૂતિઓથી અંતઃપુર ભરવાં ને બીજું, ગમે તેવા કારણસર લડાઈએ જગાવી ભારે યુદ્ધ ખેલવાં. લડવાના ને લગ્નના આ બંને શુભ કાર્યોમાં મૃત્યુનીય પરવા ન કરતા! સંહારનીયે ચિંતા ન કરતા! કારણ કે એ સંહારનાં તે કવિઓ કાવ્ય રચતા, ને એ યુદ્ધનાં તે મહાકવિએ મહાકાવ્ય આલેખતા. એમાં જીવતાંય સુખ હતું, મયે પણ સુખ હતું, જીવતાં સુંદરી ને સિંહાસન હતાં, મયે સ્વર્ગ ને સુરાંગનાઓ હતી.
રાજવંશીઓનું ત્રીજું શિવનેત્ર પ્રગટ થયેલું જોતાં જ, રાજદૂતે પોતાની વાત આગળ ચલાવતા. છતાંય એ ધીટ લેકે પિતાનું દોઢડહાપણ તે વાપરતા જ! જરાક કાવ્યમય બાનીમાં તેઓ કથતા :
રાજ-બાગમાં એમ તે અનેક ફૂલડાં પ્રફુલ્લે છે, એમાં એકાદને બાદ કરતાં બધાં શ્રી ને ભાભર્યા જ હોય છે, પણ મિથિલાના રાજવીના ઉદ્યાનમાં ખીલેલું આ પુષ્પ
