Book Title: Aalochana
Author(s): Shantilal Sathambakar
Publisher: Sudhirbhai V Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005936/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlocanA 9- lekhaka | zAMtilAla sAThaMbAkara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlocanA lekhaka prayojaka zAntilAla maganalAla sAThaMbAkara jainanagara, amadAvAda. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArSadaSTA sva. pa.pU. dAdA jagajIvanadAsa maganalAla zAha tathA snehamUrti sva. pa.pU. dAdI IcchAbena jagajIvanadAsa zAha Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmavid sva. pa.pU. dAdAzrI zAMtilAla maganalAla sAThaMbAkara tathA sevAmUrti dAdI caMdrAbena zAMtilAla sAThaMbAkara Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1) 0 5 ) ka (AM - ACS sauthI paheluM tIrtha te mAtA. - zrI mahAvIra caritra traNa lokamAM mAtA samAna koI moTo gurU nathI. - dharmapurANa je mAtAne prasanna kare che te AkhI pRthvIne prasanna kare che. - mahAbhArata mAnavajAtinA hoTha parano sauthI suMdara zabda che mA; ane sahuthI suMdara sAda koI hoya to te sAda che, "mArI mA'. e eka evo zabda che, je AzA ane premathI bharelo che, eka madhura ane mAyALu zabda, je hRdayanA UMDANamAMthI Ave che. mA saghaLuM che. zokamAM te ApaNuM AzvAsana che. duHkhamAM te ApaNI AzA che, durbaLatAmAM te ApaNI zakti che. te prema karUNA, sahAnubhUti ane kSamAzIlatAno jharo che. mA, je saghaLAM astitvonuM prAraMbhika rUpa che, te anaMta AtmA che, sauMdarya ane premathI pUrNa. - khalila jibrAna 5. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA pa.pU. sva. pitAzrI DaoN. vADIbhAI je. zAha eka atyaMta saphaLa DaoNkTara hovA uparAMta jIvananA sarvAgI vikAsane varelA bahumukhI pratibhA saMpanna vyakti hatAM. roTarI klaba, bharUcanA presiDenTa, sAhityakuMjanAM pramukha evA amArA pitAzrIe amArA jIvananA sarvAgI vikAsamAM dareka kSetre mArgadarzana pUruM pADyuM, amane sAhitya, saMgIta ane kaLAnI tAlIma ApI. vaiyAvacca e temano jIvanamaMtra hato. badhA ja dharmanA saMtonI temane jIvanabhara nisvArthabhAve sevA karI. bharUcanA saMghe temanI sevA biradAvI golDa meDala Apyo hato. vadhu abhyAsa mATe 36 varSanI uMmare paradeza bhaNavA gayA te temanI dhagaza darzAve che. sAutha gujarAta yunivarsiTImAM varSo sudhI nirNAyaka jaja tarIkenI sevA ApI hatI. jiMdagInA aMtima 12 varSomAM svaicchika nivRtti laI roja 8 kalAka jJAnasAdhanA karI. zAMtasudhArasa, upamiti bhavaprapaMcA, Agamo jevA jaina graMthono talasparzI abhyAsa karyo. vaLI bhagavadgItA uparanA 17thI vadhu TIkAnA graMtho vAMcyA hatAM. AvA vidvAna, kalAmarmajJa, garIbonA belI, dayALu, premALa pitAnA saMtAno hovAnuM ane gaurava anubhavIe chIe.. sevA samarpaNa, tyAga ane vAtsalyanI mUrti evI mAtA ke jemaNe amane saMskAra ApyA ane dharmamAM pravRtta karyA. ratnakukSI samAna mAtAe vaDIlonI khUba ja sahRdayatAthI sevA karI hatI. potAnI jAtane kuTuMba sAthe ekarUpa karI dIdhI hatI. jIvananA pratyeka kSetramAM - zikSaNa, dharma, itara pravRttiomAM amArI sAthe rahI anerI koThAsUjhathI preraNA ane protsAhana ApatI rahI. amane cAreya jaNane tenA heta-vahAlano satata anubhava thato, sAthe sAthe tenA paricayamAM AvanAra pratyekane tenI kALajIbharI hUMphano anubhava thato. AvI tIrtha samAna mAnA caraNamAM koTi koTi vaMdana. sAcA arthamAM amane lAge che ke "jananInI joDa sakhI nahIM jaDe re lola." AvA atyaMta vicakSaNa-vidvAna pitA tathA sevA samarpaNanI ananya mUrti samAna mAtAnA caraNomAM zraddhAsumana arpatA ame cAreya koTi koTi vaMdana karIe chIe. li. ajaya vADIlAla zAha DaoN. sudhIra vADIlAla zAha a.sau. razmibena mukezabhAI zAha hiteza vADIlAla zAha Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka DaoN. sudhIrabhAI zAha nyUraoNlaoNjI senTara 206-7-8, saMgInI kaoNmpaleksa, parimala relave krosiMga pAse, elisabrija, amadAvAda phona : (079) 26467052 vi.saM. 2069 zrAvaNa prata : 500 380 006. mudraNa saMskAra mudreza purohita sUryA oNphaseTa AMbalI gAma, seTelAITa-bopala roDa, - amadAvAda E-mail : suryapress@gmail.com Alochna.p65 380 058. phona : (02717) 231112 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA AthamatA divase jeo vijaLInA divAothI jhagamagatI kalabenA mALe jAya che, mana ane nayanane vAsanAonA viSapAna karAvI behAla-beheza banAvanArAM sinemA tarapha jeo deDe che.... ke kaI sattAdivAne pradhAnanI jAhera sabhAmAM zebhAnI abhivRddhi karavA jeo cAlyA jAya che, athavA raMgaberaMgI rozanI ane lIlIchama hariyALIthI manane harI lenArA bAgabagIcAomAM be ghaDI TahelIne dilane bahekAvavA jeo nikaLI paDe che. temane "pratikramaNanuM mahatva kevI rIte samajAvavuM? temane "AlocanA'nA AnaMdanI anubhUti kevI rIte karAvavI? uSAkALanI kemaLatA prasannatA ane pavitratAmAM thatA e prabhAtika pratikramaNane AnaMda tame anubhavyuM che? e pratikramaNamAM "vaMditta bolatI vakhate "AlecanA thI gadgad banI uSAkALa jevA kemaLa banI gayA cho? AlecanA karIne keI tRpti....saMtoSanA oDakAra AvyA che? evI ja rIte jyAre astAcala para sUrya AvI ubhe hoya ane janagaNa tathA paMkhIgaNa jyAre pitAnA ghara tarapha javA mAMDyo hoya...te vakhate Atmaghara tarapha javA mATe kyAreya adhIra banyA che? saMdhyAmAM chupAyelI saraLatA..AdratA ane gaMbhIratAne zodhI kADhI che? AlecanA karavA mATe A badhuM joIe che. guNamUlaka alecanA karyA vinA Atma tarapha daSTi nathI jatI. pApane ikarAra nathI thatuM, pApajugupsA ane pApa nahIM karavAne saMkalpa nathI thato. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 jANe-ajANe thaI jatAM pApAnI oLakhANa kare, e pApAmAMthI sarjAtA duHkheAnA pahADone juo....e jotAM jo kaMpArI chUTI jAya....basa, AlecanA karavA mATe joitu haiyuM taiyAra thai gayuM...! taiyAra thayelA haiyAthI pachI je AlecanA ' thaze....tame svayaM prasanna thaI jazeA, jIvanamAM nahIM anubhavelI tRpti anubhavaze| ane tamArI vRttie-pravRttiemAM kalpanAtIta parivatana Avaze. bacAva khAtara ke ghRNAthI jee kahe che; jenA artha na jANatA haiAya tevI kriyA karavAnA ze| atha ? ' temane kahevAja do. ApaNA kahevAthI te sudharavAnA nathI, paraMtu sAceja jene ajJAnanI bhUkha lAgI che. ne atha jANIne pratikramaNanI kriyAmAM prANa puravA che, tevA saraLa jIvAne ajJAna ApavuM Avazyaka che. ' vardittA ' sUtranA ahiM je artha ApavAmAM AvyA che, te kAvyamAM che! ApaNane gamI jAya, yAda rahI jAya tevA kAvyamAM a guMthAyelA che. dharmAnurAgI sAThebAre khUba khUba adhyayana, parizIlana ane parizramathI A anuvAda taiyAra karyAM che....ghaNIvAra gAine saMbhaLAvyA che....vidvAna pUjya muni bhagavaMtA pAse sa MzAdhana karAvyuM che....ane have te prakAzita thAya che. AlAcanAnA mAge cAlavA mATenI A eka nAnI zI pagada'DI che.....! pagadaMDIe cAlatAM cAlatAM ApaNe parama AtmavizuddhinA zikhare pahoMcavAnu che....A mATe A pustikAne rAjanA svAdhyAyamAM sthAna ApI, AlecanAnA AtmAnaMda anubhavIe eja eka ma'gala abhilASA. delavADA. mAunTa AbU. 2-5-68 bhadraguptavijaya. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be bela A nAnakaDA pustakamAM bhAvagItanI racanA kastAM pahelAM ane pachI ghaNA samayasudhI temAM otapreta rahenAra ane tenA ciMtanamAM magna rahenAra tenA lekhakanA namranivedana pachI ane jemaNe ugatI vaye saMyama svIkArI suMdaravidvattA prApta karI sarvasAmAnya janatAne zuM upakAraka thaze tenI haMmezAM gaveSaNa karI che tevA vidvAna vaktA munizrI bhadraguptavijyajI mahArAje prastAvanA lakhI che te pachI mAre temAM zuM umeravAnuM ke lakhavAnuM hoya? A bhAvagItanA lekhaka mArA parama zraddheya upakAraka mitra che. ame eka gurunA ziSya chIe. zrI zAMtibhAI jIvananI zarUAtathI taveSaka rahyA che. jyAM temanuM mana TharyuM tyAM temaNe paricaya karyo che ane jIvana upakAraka tatva lAgyuM tyAM vyavasAyane gauNa karI te meLavavA temaNe prayatna karyo che. - zrI vinebAbhAve, zrI ravizaMkara mahArAja, zrI nAnAbhAI bhaTTa, paM. lAlana ane zrI gijubhAI jevI saMskAra mUrtionA saMsarga-paricayamAM teo avAranavAra rahyA che. ane temanuM vAMcana paNa nitimattA ane tattva piSakatAnA dharaNu para rahyuM che. zrI vinobAjInAM gItApravacane para, zrI mazarUvAlAnA ciMtanAtmaka graMthe para zrI kRSNazaMkara zAstrI ane DuMgarejI mahArAjanAM bhAgavata pravacane para, ane zrI cinmayAnaMdajInAM AdhyAtmika bhASaNa para zrI zAMtibhAI potAnI AgavI zailithI vivaraNa karatA tyAre huM khuza thato paraMtu jyAre temanA mAtA pitA dvArA paDelA bALasaMskAranuM bIja aMkurita thatAM temaNe Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. svayaM preraNAthI nivRtti svIkArI ane teo Avazyaka sUtrenA ciMtanamAM paDayA temaja AcArya zrI haribhadrasUrijI ane upAdhyAya zrI yazovijyajI mahArAjanA graMthonuM vAMcana-manana karavA lAgyA, ane prazamarati tathA zAMtasudhArasa bhAvanAnA zAMta-vairAgya rasanA gAnamAM mastI anubhavavA lAgyA tyAre te mane khUba ja AnaMda thayo. caudapUrva sAra navakAra e sau mATenuM ArAdhanAnuM sarvasva che. tema zrAvakamATenI ArAdhanAnuM sarvasva vaMdittasUtra che. AnuM mULa AgamAM che. navakAra paMciMdiya iriyAvahI legasa karemi te vigere sUtronuM mULa lekhaka koNa? kaI sAlamAM A racAyuM? tenAM kaI kaDIbaddha eMdhANa nathI. tema A vaMdittA sUtranA kartA kezu? AgamAM AvatA ghuDhA girIgvArA vamaLa" vigere AlAvAone gAthAbaddha keNe racyA tene spaSTa ullekha nathI. arthAt hajAre varSa junI A racanA che. - suMdaramAM suMdara zilpIe ghaDelI mUrti karatAM paNa hajAre varSathI pUjAtI ochI kArIgarIvALI mUrti prabhAvaka ane tIrtharUpa bane che. tyAM tenI kArIgarI jovAtI nathI. tema A badhAM sUtro seMkaDo-hajAro varSathI pratidina lAkho bhAvathI gaNAtAM maMtrarUpa che. temAM ArAdhanAnuM ajoDa satva (arka) che. "mananAr gAyane gharamAM tamAmaMtra prakkIniMtaH' manana karavAthI je akSare ApaNuM rakSaNa kare te maMtra kahevAya che. game teTalA tIrthonI yAtrA kare citye juhAre paNa je bhAvanA zatruMjaya ane saMkhezvaranA darzana karatAM yAtrInA hRdayamAM thAya che te bhAvanAmAM ane suMdaramAM suMdara kAvyo ane graMthanA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha racanAra vidvAna AcAryane paNa aMtima samaye "name arihaMtANuM" zabda zaraNarUpa bane che temAM jema aneka ArAkanI ArAdhanAnuM sattva kAraNarUpa che tema A vaMdituM savya siddha' bolatAM divasa, tri, pakSa cAturmAsa ke varSanI sArIe jIvana karaNI tAdaza najara AgaLa raju thAya che. vrata, aticAre ane pitAnA jIvanane saravALA, bAdabAkI ke bhAgAkAra badhuM tenI najara sAme taravare che. A pratApa che tene ekeka akSara maMtrarUpa che tene. ane te akSarene maMtrarUpa banAvanAra che aneka ArAdhakanI ArAdhanAnuM satva. seMkaDe varSathI hajAre lAkho bhAvukee savAra sAMja tene gaNI ane manana karIne A sUtrane sahastrapuTI abhraSanI jema Ane karoDapuTI akSarabaLa ApI maMtrarUpa banAvela che. vaMdittatra e sUtra ane graMtha bane rUpa che. "sUcanAtu sUtra" e rIte gaNIe to sUtra che. ekeka para ekeka akSara khubaja tulanApUrvaka che. ane enA ekeka zabda upara graMthanA gra lakhAyA che. graMthanI rIte gaNIe te A sUtra maMgaLa, abhidheya, projana ane saMbaMdha pUrvakanA anubaMdha catuSTaya raju karavA pUrvaka racAyela che. temAM prastAva, rahasya ane phaLa saMdarbha badhuM che. zrAvakajIvananI ArAdhanA mATe te vaMdi-tusUtra sarvottama ane sarvazreSTha che. sarvottama ane sarvazreSTha kalA kRtione sanmukha rAkhI zikhAu zilpI tenA AkArane upasAve tema sarvottama sAhitya kRtio mATe paNa banatuM AvyuM che. A kRtionI racanA pachI tenI racanAthI mugdha thayelA lekhake tenA po ke padone jaLa Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12, kAvatA hoya che. A kAraNathI uttama kRtionI aneka vRttio, TipaNe, anuvAdo, sAraze, TabAo vigere thatA hoya che. vaMditusUtra sarvazreSTha uttama ArAdhakasUtra che tethI tenA upara vaMdAvRtti zrAddhapratikramaNavRtti vigere TIkAo sthAI che. ghaNAM TippaNa vivaraNe thayAM che. ane tenAM rahasya pUjAomAM paNa utaryA che. bhAIzrI zAMtibhAIe paNa Aja rIte vAMdittAdhUtranI ArAdhanAmAM otaprota thavAnA hetuthI ja A padya racanA karI che. ApaNe ghaNA graMthe svaArAdhanA mATe racAya che. ane evI bhUmikAvALA tene upayoga kare che, tema A gIta racanA mULa vaMdittAsUtranA nirmaLa pravAhamAM jIlavA-dAkhala thavA mATe nIkarUpe lekhake pitAnI ArAdhanA mATe ja banAvI che. ane khareja huM te temane temAM nhAtA joI AnaMda pAmuM chuM. A nIkano jaLapravAha paNa jaLahaLatA-uchaLatA vaMdittA sUtramAMthI ubharAyelA pANIne che. lekhakane keI svayaM nathI ema temanuM kahevuM che. A "AlecanA - pustikAmAM sau prathama vaMditta" sUtranI mULa gAthA viSaya nirdeza sAthe mUkela che. pachI te gAthAnuM bhAvagIta, artha-bhAvArtha ane vratanI samajaNa mUkela che. pachI vratanI vyAkhyA ane aticArane lagatAM tattvArthanAM sUtro tathA bAravratanI pUjAmAMthI tene lagatI thoDIka kAvyaprasAdI mUkela che. keTalAka pAribhASika zabdonA artha paNa mUkela che. ane e rIte vaMdita pUrNa thayA bAda saLaMga AkhuM bhAvagIta mUkela che, vAMcaka tene sadupayoga karI lekhakanA prayatnane kRtArtha kare eja bhAvanA. ka, siddhArtha sesAyaTI, amadAvAda 7. maphatalAla jhaveracaMda gAMdhI tA. 1-7-68 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namra nivedana mAvataH prathama dharma AcAra prathama dharma. AcAra eTale AcaraNa zuddha AcAravALuM jIvana eTale sadAcArI jIvana. sadAcAra mATe savRtti jarUrI che. ane vRttine sanmArge vALavA mATe vrate jarUrI che. ghatemAM pravRtti ane nivRtti e be aMza hoya che. sadAcArI jIvana jIvavA mATe jema zuddha AcArenI samajaNa jarUrI che. tema zuddha AcArene zithIla karanAra doSenI samajaNa paNa jarUrI che. te uparAMta potAnI saasavRttio ane pravRttionuM darzana paNa jarUrI che. AvuM svadeSadarzana vikAsavAMchu aMtarmukha mANasane ja thAya. ane e svadoSonI AlecanA-sAcI kabulAta paNa te haLave kamI AtmA ja karI zake. AlecanA eTale rejanA vratabaddha jIvanavyavahAramAM thatI pitAnI nAnI moTI bhUle gurUpAse nikhAlasapaNe pragaTa karavItapAsavI- kabulakaravI. vratane svikAra karyo teTalA mAtrathI te jIvanamAM utarI jatA nathI paNa te jIvanamAM uMDA utare te mATe darekavratane anukULa thaI paDe tevI keTalIka zubhapravRttio sthUladaSTie karavI paDe che ane keTalIka azubhapravRttio zUlapaNe choDavI paNa paDe che. tenI samajaNa A "vaMdittara-sUtramAM-A AlecanAmAM che. vrate e te savRttionA rakSaNanI vADa che. lakSamaNarekhA che ! vratamAM ane AcAramAM thaI jatI bhUle-daze te ati Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. cAra. vrata ane AcAranI vizuddhi mATe reje reja evA denuM-aticAronuM nirIkSaNa jarUrI che. vrata ane AcAramaryAdAnuM yathArtha pAlana thAya ane aticArathI nivRtti thAya te jIvana zuddha thAya. Atmazuddhi thAya te mATe che pratikamaNuM. bhUtakALanI bhUlane pazcAtApa kare, vartamAnamAM pApa vimukha rahevuM ane bhaviSyamAM e pApa nahiM karavAne saMkalpa kare te pratikamaNa. evA pratikramaNanuM mukhya sUtra che "vaMditta." e rIte joIe te vaMditta eTale vratadhArI jainagRhasthanI AcArasaMhitA. e AcArasaMhitA bhagavAna umAsvAtivAcaka tatvArthIdhigama sUtranA sAtamA adhyAyamAM TuMkAM saMskRtasUtrothI gAI pUjyapravara zrI kRtasthavira maharSie zrAddhapratikramaNamAM-vaMdiratuM sUtramAM ArSaprAkRta bhASAthI gAI. meTA aticAra racanAre pAkSikAdi aticAramAM gujarAtI gadyathI gAI ane bhakta kavi paMDitavarya zrI vIravijyajI mahArAja sAhebe bAravratanI pUjAmAM suMdara gujarAtI padya racanAthI gAI. temAM teozrIe gujarAtI duhAothI, DhALethI ane aneka rAgarAgINIthI zrAvakadharmAcAranuM bAravratanuM ane tenA aticAronuM aMtaramAM utarI jAya tevuM suMdara ane spaSTa darzana karAvyuM che. te uparAMta bIjA vidvAna lekhakee paNa vaMditu sUtranA zabdArtha, vAkyArtha, bhAvArtha, gujarAtI chAyAnuvAda temaja vistRta samajaNa gujarAtI bhASAmAM lakhela che. e badhAya prayatna mULa sUtrane - AvI suMdara AcArasaMhitAne sArI rIte samajAvavA mATe che. te ja rIte A padyAnuvAda-bhAvagIta ane vivaraNa paNa mULa "vaMditta sUtra samajavA mATe ja che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 bacapaNamAM mArA pitAzrI reja savArasAMja pratikamaNamAM vaMdituM bole tyAre ane kadIka bAravratanI mahApUjA bhaNAve tyAre suMdara rAgathI bhakitabhAva pUrvaka e AcArasaMhitAnuM gAna kare-2Tana kare. ane rAjanA vyavahAramAM e AcAro AcaravA tatpara rahe, e badhuM joIne mArA aMtaramAM paNa akathya bhAvonI bharatI AvatI. tyArabAda jainasaMsthAomAM abhyAsa karatAM tathA gRhapati ane zikSaka tarIke kArya karatAM pAlItANA-jaina gurUkuLa, pATaNa-rAdhanapura-jaina vidyAbhavana, pATaNa jainabeDiMga, amadAvAda cI. na. chAtrAlaya, tathA jaina vidyAthImaMdira, temaja jaina pAThazALA ane jaina dharma zibIra AdinA vidyArthI mitre tathA sAyaTInA gRhastha mitro sAthe jJAnagoSThI karatAM ApaNuM pratikamaNa sUtro para sArUM evuM ciMtavana cAlatuM, eka eka pada ane zabda para maMthana cAlatuM, tenI kulaguMthaNI ane gaMbhIratA samajAtAM prasannatA AvatI...AnaMda thatuM. e citta prasannatAmAMthI je bhAvagIte sakuratAM temAMnuM eka A vaMditta sUtranuM bhAvagIta-AlecanA. Ama svAntaH sukhAya sajAyela A bhAvagIta "AlecanA" uparokta mitronA AgrahathI Aje pustikArUpe pragaTa te thAya che paNa mArAmAM rahela aneka kSationAM darzana Apane temAM paNa thaze. mArAmAM nathI AcAranI daDhatA ke nathI bhASAnI samRddhi. tetaDe-bebaDe bALaka hRdayabhAva vyakta karavA mathe tevI A paNa che eka bAlaceSTA! vivekIvAcakane pitAnI kSIranIra viveka daSTine upayoga karI upabhoga karavA vinaMti. -svAntaH mulAya tura raghunAtha jAthA che. -tvad bhaktireva mukharIkurute valon mAm // bhakti mAnavane muMge kema rahevA de! Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 A pustikAnA lekhanamAM Agama prabhAkara pU. munirAja zrI puNyavijyajI mahArAja sAhebe mUlyavAna mArgadarzana ApI mane kRtArtha karyo che. temaja pUjya munirAja zrI bhadragupta vijayajI mahArAja sAhebe saMpUrNa pustikA vAMcI jaI temAM na, TIppaNIo vagere mATe Avazyaka mArgadarzana ApIne tathA prastAvanA lakhI ApIne mahad upakAra karyo che. ane mArA mitra paMDita zrI maphatalAla jhaveracaMde paNa badhuM lakhANa vAMcI jaI jarUrI sudhArA karyA che. ane be bela lakhela che. te sarvane aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. 42, jenanagara saMjIvanI pAse, zAMtilAla maganalAla sAThaMbAkaraamadAvAda-7. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa, saMskAra mUrti sva. pUjya pitAzrIne tathA vAtsalyamUrti sva. pUjya mAtuzrIne jemanA AcAra eja amAre mATe upadeza ane AjJA hatAM. jemanA vyavahAra eja amAre mATe mauna vyAkhyAna hatuM. jemanI pramANikatA e amAre mATe jIvana Adaza hatA. evA mArA pitAzrInuM jIvana hatuM sAduM, sa MyamapUrNa ane taddha. nyAyeApArjita dravya saMpAdana. dhaMdhAmAM naphAnuM a5dhAraNa, dazahajArathI vadhu milkata na rAkhavAnuM parigraha parimANa vrata. satya ane spaSTa vakatavya. abhakSya ane rAtribhAjanane tyAga. je anAja para prANImAtranA hakka che tenA eka dANA paNa na bagaDe eja rIte sAduM bhojana, rAja be traNa dravya tathA vigainA tyAga. savAra sAMja prabhu dana-pUjana ane pratikramaNa. jIvanabhara rahevA makAna na bAMdhavAnA abhigraha heAvA chatAMya, peAtAnA vatanamAM jinama Mdira taiyAra na karAve tyAMsudhI mIThAI tyAga. piraNAme sAThaMbAmAM suMdara jina maMdira ubhuM thayuM. evA sAdA, sa'yamI, dharmAMniSTha ane aMtamu kha mArA svastha pUjya pitAzrI maganalAla nAthajIbhAIne.... tathA AMkhane IzAre aucityanA pATha paDhAvatAM, vAtsalya mUrti sva. pU. mAtuzrI rUkSmaNI khAne... vattui '-sUtranuM A bhAvagIta AlAcanA ' sama`Nu. -zAMtilAla sAThe khAkara. " Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayoMdha gAthA 1. maMgalAcaraNa ane viSaya nirdeza. pratikamaNanI vyAkhyA. 2. vrata ane jJAnAdi AcAramAM lAgelA doSanuM aticAronuM pratikramaNa ekaso vIsa aticAraH 3. sarvapApanA mULa samA parigraha ane AraMbhanuM pratikamaNa. 4. iMdriya ane kaSAyanI azubhapravRttiothI lAgelA denI niMdA. 5. paravazatAthI karavI paDela pravRttiothI lAgelA doSanuM pratikamaNa. 6. bAravratanA pAyArUpa samyaktvanA aticArAnuM prati kamaNaH "zaMkA' Adi aticArenI samajaNa samyakRtvanI samajaNa tathA tenAM pAMcalakSaNa 7. AraMbha samAraMbhanI niMdA. 8. bAravratanA aticAronuM saMkSipta pratikamaNa. pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cArazikSAtrata H : pAMca aNuvrataH 9-10. 1. sthUla prANAtipAta viramaNavratanA aticAranuM pratikamaNa vratanI samajaNa dazacaMdaravAnAM sthaLa 11-12. 2. sthUla mRSAvAda viramaNavratanA aticArenuM prati kramaNa vratanI samajaNa tajavA jevAM pAMca moTAM juDANa. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA aticArAnu 13-14. 3. sthUla adattAdAna viramaNavratanA pratikramaNaH vratanI samajaNu: aDhAra cAra prakRtiH sAtaprakAranA cAra. 15-16. 4. svadArA saMtASa-parastrI gamana viramaNavratanA aticArAnuM pratikramaNa: vrata samajaNu. 17-18. pa. sthUla parigraha parimANuvratanA aticArAnu pratikramaNaH vratanI samajaNa, sa MteASAmRtathI zAMtiH aticArAnu pratikramaNa: vratanI samajaNa. 20thI23. 7. bhogapabhAga (upabhAga-paribhAga)parimANa vratanA aticArAnu pratikamaNa: vratanIsamajaNu. gAthA 20-bhAgamAM viveka. 21-bhAjanamAM viveka : traNa guNavrata : 19. 6. dik parimANa vratanA 19 "" 28. 22-23 dhaMdhAmAM viveka. "" vratadhArIe tajavA jevA 5dara dhaMdhA, rathIra6. 8. anaMdaMDa viramaNavratanuM svarUpa ane tenA aticArAnu pratikramaNa, vratanI samajaNa. gAthA 24-jIvaghAtaka vastuo ApavA rUpa anatha 4 Da. 25-pramAdAcaraNurUpa ana daMDa. 26-anatha daMDanA pAMca aticAra : cAra zikSAvrata : 9. sAmAyika vratanA aticArAnu pratikramaNa: vratanI samajaNa. ,, 22 10. dezAvakAzika vratanA aticArAnuM pratikamaNaH vratanI samajaNa, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA. ra9. 11. pauSadheApavAsa vratanA aticArAnuM pratikramaNa, cAraprakAranA pauSadhaH vratanI samajaNu. 30thI32. 12. atithi saMvibhAga vratanA aticArAnuM pratikramaN vratanI samajaNa. 31. ceAgya atithine ayeAgya rIte dAna ApavAthI thayela doSanI nidAH ayeAgya atithine ayeAgyarIte dAna ApavAthI thayela doSanIniMdyA. 32. ceAgya atithine cAgya dAna na ApavAthI lAgelA doSanI niMdA. 33. 34. 35. 39thI41. 20 4ra. 43. saleSaNAnA aticArAnuM pratikramaNa, mana, vacana, kAyAnA azubha yogothI lAgelA aticArAnu pratikramaNa. vaMdanAdi dha karaNImAM lAgelA bIjA aticArAnu pratikramaNa: vaMdana, vrata, zikSA, gaurava, saMjJA, kaSAya, daMDa, gupti, samiti vagerenI samajaNu. pratikramaNanI upayAgitA ane mAhAtmya. 36-37. samyagraSTi jIvane alpa baMdha zAthI ? 38-39. vratadhArI zrAvaka AThakama zIrIte haNe ? AleAcanAnI upayeAgitA. 40-41 AleAcanA ane pratikramaNathI mAnava haLavA ane cheH pratikramaNanuM' mAhAtmya. pratikramaNa vakhate yAda na AvelA doSAnI AlAcanAH AleAcanAnI samajaNuH mUlaguNu ane uttaraguNu, dhama ArAdhanAmAM tatparatA ane cAvIsa jinezvAne vaMdanA. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 44-45. sarva cine jinabiMbane tathA sarvasAdhuone vaMdanA jinezvara bhagavAnanuM stavanaH dharmakathAnuM mahAtamyaH ane zeSa jIvana dharmakathAmAM vitAvavAnI bhAvanA. cAra maMgala ane mAgaNI. arihaMta, siddha, sAdhu ane dharma e cAra mahAmaMgalaH samAdhi ane samatinI mAgaH pratikamaNanA cAra hetuo. 1. niSiddhanA AcaraNathI, 2. vihitanA anAcaraNathI, 3 azraddhAthI viparIta prarUpaNuthI bacavu kSamApanA vizvamaitrI bhAvanA. upasaMhAra ane pUrNAhUtinuM vaMdana. 49. 50. "vaMditta - pacAsa gAthAnuM saLaMga bhAvagIta-AlecanA." Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamApanA : micchAmi dukakaDama Atmapriya, jaya jInendra ! kaho jIva ! jya jInendra kahe, Adra banI sau bele (2) micchAmi dukkaDama jya ! ..1 cauda rAjamAM bhamatAM, karma vize maLatA jIva! karma vize maLatA! leNuM deNuM samajI (ra) jaI dare vasatA ya jInendra kaho....2 sAyaM kAle pakSI vRkSa upara maLatAM, jIva! vRkSa upara maLatAM bIje divase prabhAte (ra) sahU uDI jAtAM! jaya jInendra kaho..3 dharmazAlAmAM yAtrika bhegAM bahu thAtAM, jIva!bhegA bahU thAtAM neha saMbaMdha bAMdhI (ra) kayAM nA kayA jAtAM! jaya jInendra kahe 4 jIvatara pANI vege aNadhAryuM cAlyuM, jIva! aNadhAryuM cAlyuM. karaNI zubha karI le (ra) raheze nahi jhAlyuM jaya jInendra kahe che mana, vANI, vartanathI jANe ajANapaNe jIva! jANe ajANapaNe, dubhAvyA hoya tamene (ra) micchAmi dukkaDam jaya jInendra kahe 6 pAMca iMdriya sevyAM, cArakaSAya vaze jIva! niMdita ke bhAve, rAga dveSathI pApa (2) micchAmi dukkaDama jaya jInendra kahe...7 mAnava bhava kharcA A kamANI zI kIdhI? jIva kamANI zI kIdhI? Atama dhyAna dharI jIva!(2) sukha zAMti lIdhI? jyajInendra kahe...8 --zAM. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A le ca nA vaMditta-sUtra maMgalAcaraNa ane viSaya-nirdeza. gAthA. baMdittu savyasiddha, dhammAyarie a savvasAhU a| icchAmi paDikkamiDaM, sAvaga-dhammAiArassa // 1 // bhAva gItaH vaMdana karI sahu siddha-prabhune, dharmAcAryo munigaNane zrAvaka dharmatanuM aticAre pratikramavA huM IcchuM chuM. 1. artha: sarve siddha bhagavaMtane, dharmAcAryone tathA sarva munirAjane vaMdana karIne zrAvakadharmamAM lAgelA aticAronuM pratikamaNa karavA huM IcchuM chuM. 1. * siddhapadathI arihaMta bhagavAna ane dharmAcArya padathI upAdhyAya paNa samajI levAnA che. e rIte pAMca parameSThine vaMdanA karavAmAM AvI che. svasthAnAt yatparasthAna pramAdasya vazAt gtH| tatraiva kramaNa bhUyaH pratikramaNamucyate // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra pratikramaNa bhUtakALanI bhUlAnA pazcAtApa karavA, vata mAnamAM pApavimukha rahevuM ane bhaviSyamAM e pApa nahi karavAnA saMkalpa karavA te pratikramaNu. phrI pApa na thAya e pratikramaNanA mukhya uddeza che. paNa te sthiti prApta na thAya tyAM sudhI nira Mtara lAgatA doSAnI zuddhi karavI --pazcAtApa karavA te paNa pratikramaNa che. ane te jarUrI che. pratikramaNa e bhAvasnAna che: tenAthI Atmazuddhi thAya che. rAja rAja melA thatA zarIrane jema snAnathI zuddha karIe chIe ema Atmazuddhi mATe A bhAvanAnarUpa pratikramaNa jarUrI che Avazyaka che--avazya karavA cAgya che. siddha- ATha karmathI rahita medazAne pAmelA arihaMta ane siddhabhagavaMta. pratikramaNa-bhalAno pazcAtApa karaze te. aticAra-AcAramAM doSaskhalanA. AcAramaryAdA oLaMgI javI te. zrAvakadhama -jJAnADhi pAMca AcAra tathA khAravratanA pAlanarUpa dhaH dezivaratirUpa dhama . A A A A A Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata tathA jJAnAdi AcAramAM lAgelA aticAronuM ! pratikramaNa. gAthA. jo me vayAiAro, nANe taha dasage carite a| sahumo ya bAyaro vA, taM niMde taM ca garihAmi // 2 // bhAvagItaH je kAMI mArA vrataaticAre, nAnA moTA doSa thayA jJAna tathA darzana, cAritre, niMdu chuM sahu gahuM chuM. 2. artha / baravAmAM tathA jJAna, darzana ane cAritramAM tathA tapa, virya, saMleSaNa ane samyakatvamAM nAnA moTA je kAMI aticAra-doSa lAgyA hoya tene huM biMdu chuM. ane gahuM chuM.. niMdA-gya na karyuM, pharI AvuM nahi karuM, bahu kharAba thayuM ema hRdayamAM thAya te niMdA. niMdA AtmasAkSIe thAya, gaha-gurU pAse bhUlanI kabUlAta karavI te gaha. gahathI laghutA Ave ane pharI evI bhUla na karavAnuM baLa maLe che. darzana-samyapha zraddhA. jJAna-samyak samajaNa. cAritra-samyak AcaraNa. samya-yathArtha satya.. sUphama-na samajI zakAya tevo. bAdara-samajI zakAya te. AcAra-AcaraNa. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAraMgA, parUvA-sama-a-gr- vArasa-tapa, vIrika-tiSa, vAva- mArA | rAjA -jJAnAdikanA ATha eTale jJAnAcAra, darzanAcAra ane cAritrAcAra e darekanA ATha ATha ema kula-24 aticAra gva-prativrata eTale sthUla prANAtipAta viramaNavrata Adi bAravratane tathA sanma-- gm-samyaktvanA tathA saMleSaNanA darekanA pAMca aticAra ema kula 70 aticAra uttara pu-paMdara karmAdAnanA paMdara aticAra- 15 , vAra tA-bAra prakAranA tapanA bAra aticAra 12 , vaza-ti-vIryAcAranA traNa aticAra gharavAra sagA-ekavIsa aticAre 124 , e rIte zrAvaka dharmanA-jJAnAdi pAMca AcAra ane zrI samyaktva mUla bAravratanA ekase covIsa aticAra samajavA. duhA daMsaNa nANuM caraNa taNA ATha ATha aticAra aNasaNa vIcAranA paNa, tiga, tapanA bAra. 1. suMdara samati ucarI lahI thuiM guNaThANa caDI paMcama pagathALIe bhUla thakI paccakhANa. 2. kaLaza gAye gAyere mahAvIra jinezvara gaye. vIramukhe vrata uccArIyAM jema, naranArI samudAye. eka cevIsa aticAra pramANe, gAthAobhAva banAre mahAvIra. -bAravrata pUjA. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvapApanA mULasamA parigraha ane AraMbhanuM pratikramaNa ! ) gAthA duvihe pariggahammi sAvajje bahuvihe a AraMbhe / kArAvaNe a karaNe paDikame desi savvaM // 3 // bhAvagItaH dvividha parigraha karyA karAvyA, bahu vidha pApAraMbha vaLI divasa saMbaMdhI doSa thayA je AleuM sahu yAda karI. 3. artha: be prakAranA parigraha karatAM karAvatAM tathA pApavALI aneka , VC prakAranI pravRttio karatAM karAvatAM divasa daramiyAna je kAMI ! doSa lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. 3. parigraha-vatu paranI mUrchA : pApa pravRtimAM rokI rAkhe-pakaDI rAkhe te. parigrahanA be prakAra-1 bAhya 2. atyaMtara. bAhya parigraha-1 sacitta te strI, putra nokara cAkara vagere. 2 acitta te dhana-dhAnya mAlamilakta vagere. te atyaMtara parigraha-mithyAtva, avirati, kaSAya, mana-vacana-kAyAnA A azubha yoga vagere Aleu-pragaTa karavuM, pragaTa rIte jovu. AlocanA karavI. pApAraMbha-hiMsAdi pApavALAM kAme. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indriyo ane kaSAyonI azubha pravRttithI thayelA doSanI niMdA, gAthA jaM vaddhamidiehi, cauhiM kasAehiM appasatyehiM / rAgeNa va doseNa va, taM nide taM ca garihAmi // 4 // bhAvagItaH niMdita evA cAra kaSAye, pAMca Indriye pApa thayAM rAgadvethI mana,vaca,kAye, niMdu chuM sahu gaNuM chuM. 4. artha : azubha bhAvamAM pravartela IndriyethI, cAra kaSAyathI, (mana, vacana, kAyAnA traNa vegathI), tathA rAga ane dveSathI je kaMI azubha karma baMdhAyuM hoya tenI huM nidA karUM chuM ane guru sAkSie gaha karUM chuM. kaSAya - kaSa saMsAra, Aya lAbha-saMsAra vadhAre te kaSAya. kasa=ghasavuM-jIvanA zuddha svarUpane kaluSita kare-ghasI nAkhe te. krodha, mAna, mAyA, lebha (rAga-dveSa) vagere. a5satya :-aprazasta : azubha. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paravazatAthI karavI paDela pravRttiothI lAgela doSanuM pratikramaNa. gAthA : AgamaNe nimgamaNe ThANe caMkamaNe annaabhoge| abhioge anioge paDikkame desi savvaM // 5 // bhAvagItaH zaratacUkathI, dabANathI ke pharajavaze haratAM pharatAM, jatAM AvatAM, ubhAM rahetAM, deSa thayA Alou sau. 5 artha : upaga na rahevAthI, dabANathI ke pharajane lIdhe (ajJAnIenA sthAnamAM) javA AvavAthI, ubhA rahevAthI ke haravA pharavAthI divasa daramiyAna je kaI aticAra lAgyA hoya te sarvenuM huM pratikamaNa karUM chuM. 5 aNaga:- bedhyAnathI. upaga na rahevAthI abhiga - dabANathI, AgrahathI. abhiga cha jAtanA hoya che. 1. rAjAbhiga 2. gaNubhiga 3. belAbhiga 4. devAbhiga 5. gurUabhiga 6. vRttikAMtA- bhiga-AjIvikAnA kAraNe. nigaH - pharajane lIdhe, adhikArane lIdhe. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAbatanA pAyArUpa samyakatvanA aticAranuM pratikramaNa. gAthA: saMkA kaMkha vigicchA pasaMsa taha saMthavo kuliMgIsu / sammattassa-iAre paDikkame desi savvaM // 6 // bhAvagIta : jinamata zaMkA, paramataIcchA, phalasaMdeha-dugaMchAdi, mithyAvI saha vAsa prazaMsA samakti doSo pratikram. 6. artha - samyakatvanA pAlanamAM 1. jinamata viSe zaMkA thavAthI. 2. paramatanI IcchA karavAthI, 3. dharma kriyAo ane tenA phaLamAM saMdeha thavAthI, athavA sAdhu-sAdhvI tarapha sUga lAgavAthI, 4. mithyAtvIonAM vakhANa karavAthI tathA pa. temane sahavAsa-ati paricaya thavAthI samyakRvanA je kaI aticAro divasabharamAM lAgyA hoya te sarvanuM huM pratikramaNa karUM chuM 6 mithyAtvI - ajJAnI. beTI-UdhI samajavALA. samyakatva - sAcI samaja. sudeva-sugurU-sudharmamAM zraddhA. 1. zaMkA - saMzaya : jinezvara bhagavAnane paMtha daSTi-mata svIkAryA pachI temAM varNavelA keTalAka atIndriya-sUma padArtho ke je mAtra kevaLa jJAnathI ja ke AgamathI ja jANI zakAya tevA hoya te viSe zaMkA thAya te tene aticAra-dUSaNa-kahela che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina tatvajJAnamAM satyatatvanI kaTIne-parIkSAne saMpUrNa sthAna hovA chatAM zaMkA na karavAnuM kahe che. eno artha e che ke "tarkavAdathI paranA padArthone tarkadRSTie kasavAne prayatna na kara " kAraNa ke tema karavA jatAM je padArtho mAtra kevaLajJAnI ja jANuM zake tevA- zraddhagamya hoya te buddhigamya na thaI zakavAthI sAdhaka guMcavADAmAM paDe, tene bhrama thAya, pariNAme je buddhigamya padArtho hoya te paNa A sAdhaka cheDI de ane tethI sAdhanAnA vikAsamAM bAdhA-vizna Ave, mATe evI zaMkAne-saMzayane aticArarUpe dUSaNa samajI tajavAnI AjJA che. saMcAlyA vinarAti gItA. zraddhAvAna Rte jJAnAnna | gItA. zrI arihaMtataNuM bela, atizaya, jJAnalakSmI, gAMbhIryAdikaguNa zAzvatI pratimA, cAritrIyAnAM cAritra, zrI jinavacana taNe saMdeha kI. 2. kAMkSA - AkAMkSA-abhilASA. ahika ane pAralaukika viSayanI -padArthonI abhilASA karavI te kAMkSA. je AvI abhilASA thavA lAge te guNadoSanI tulanA ke vicAra vinA ja sAdhaka game tyAre pitAnI abhilASA pAra pADavA pitAnA siddhAMtane choDI de, tethI tevI AkAMkSAne-abhilASAne aticAra-dUSaNa kahela che. jIvanamAM rega, zoka ke kaSTa AvyuM DagI jAya ane tethI bacavA game tevA deva-devalAne mAne ke pUje te sAdhakanI nirbaLatA che. karmanA siddhAMtamAM mAnanAre majabuta manane samyaphavI maMtra ke camatkArathI kadI mehamAM na paDe....te to AvI paDatA duHkha prasaMge sahana kare ane bhAvanA bhAve ke : rahe aDola, aMkapa, niraMtarayahamana dRDhatara bana jAve. ISTa viga aniSTa gameM sahanazIlatA dIkhalA" Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 3. vitigicchA - dharma saMbaMdhIyA phalataNe viSe saMdeha kIdhe, mahAsatI-mahAtmAnI Ihaleka paraleka saMbaMdhIyA bhegavAMchita pUjA kIdhI. roga, AtaMka kya Avye khINu vacana bhegA mAnyA, mahAtmAnA bhAta pANI mala zebhA taNuM niMdA kIdhI,. kucAritrIyA dekhI cAritrIyA upara kubhAva hue. ' -pAkSikAdi aticAra 4. mithyAdRSTi prazaMsA ane pa. mithyAdaSTi saMstava : jemanI daSTi ke samajaNa beTI hoya tevI brAntadRSTivALI vyaktiomAM paNa keTalIka vakhata bAhya AcAra vicAra ane bAhyatyAga Adi sArAM dekhAya che tethI AkarSAI jaIne tenA guNadeSane viveka-bheda karyA vinA ja tevI vyaktinI prazaMsA karavAmAM Ave ke tene paricaya vadhAravAmAM Ave te avivekI sAdhakane siddhAMtathI alita thaI javAne bhaya che. tethI tene samyaktvanA aticAra-dUSaNa kahela che. mithyAtvI taNI pUjA prabhAvanA dekhI prazaMsA, kIdhI, prItimAMDI. dAkSiNya lAge tehane dharma mA kIdhe. tattva upara zraddhA te samyaga darzane. yathArtha rUpathI padArthone nizcaya karavAnI ruci te samyaga darzana rAgadveSanI tIvratA maTI jatAM AtmA satyane mATe jAgarUka banI jAya che, evI AdhyAtmika jAgrati te samyaktvasamyagU darzana pArakhavAnAM- samyaktvanI pichAna karAve tevAM pAMca lakSaNa. prazama saveganirvedAnukampAstikyAbhivyaktilakSaNa taditi // 1. prazama 2. saMvega 3. nirveda 4. anukampA. 5. Astikya. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 , 1. prazama - kaSAya ane kadAgraha Adi done upazama-nirodha te prazama. 2. saMvega:- sAMsArika baMdhanene bhaya lAgavAthI mokSane abhilASa te savega. 3. nirveda - viSayamAM Asakti ochI thavI. saMsAranA padArtho asatya lAgavAthI te para udvega-kaMTALo Ave te nirveda. 4. anukampA:- duHkhI prANIonAM duHkha dUra karavAnI IcchA dravyathI ane bhAvathI te anukampA. 5. Astikya - AtmA Adi pakSa chatAMya yukti pramANuthI - siddhapadArthone svIkAra e Astikya. taravAthe na lAgU ranam -tattvArtha a. 12 rAja kSA-vicikitsA-DacaNAtevA saMsthativAdaH -tatvArtha a. 7-18 DhALa hari, hara, khaMbhane, devI acaMbhane; pAmI samakti navi citta dharIne, doSathI vegaLA, deva tIrthakarA uThI prabhAte tala nAma lIje....4 atizaya zobhatA, anya mata bhatA, vANI, guNa pAMtrIsa jANIe e, nAtha ziva sArthavA, jagatanA baMdhavA deva vItarAga te mAnIe e....5 jega AcArane sugurU aNagArane, dharma jyaNuM-yuta Adare che; samakti sArane, chaDI aticArane siddha paDimA nati nita kare e -bAravratanI pUjA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina darzanamAM jene zraddhA thaI che, tevA samakitI jIve upara mujaba sudeva, sugurU ane sudharmane samaktinA sArarUpa samajavA ane samakitanA aticAre tajavA. AraMbha-samAraMbhenI niMdA. gAthA : chakkAya-samArabhe payaNe a payAvaNe a je dosA / attahA ya parahA ubhayahA ceva taM nide // 7 // bhAvagIta : chakAya hiMsA, sva-para-ubhayane kAja, rAMdhyuM ke raMdhAvyuM tethI je kAMI doSa thayA sau AtmasAkSIe niMduM chuM. 7. artha: kAyanA jIvonI hiMsA thAya tevI pravRtti karatAM tathA pitAne mATe, bIjAne mATe ke bannene mATe rAMdhatAM, raMdhAvatAM je doSa thayA hoya tenI huM niMdA karUM chuM. saMraMbha- prANInA vadha vagerene saMkalpa-vicAra. samAraMbha- prANIne paritApa-duHkha thAya tevI pravRtti. AraMbha- prANIne ghAta thAya tevI pravRtti. chakAya- pRthvI-apa-teu-vAu-vanaspatikAya tathA trasakAya. trasakAya- hAlatAcAlatA che, beIndriya, teIndriya, cau rendriya, paMcendriya. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 bAravrata ane tenA aticAronuM saMkSipta pratikramaNa. gAthA : paMcaNhamaNuvvayANaM guNavvayANa ca tihamaiAre / sikkhANaM ca cauNhaM paDikkame desi savvaM // 8 // che 6 bhAvagItaH pAMca aNuvrata, traNa guNavratane zikSAtrata vaLI cAra kahyAM evA bAravratanA dainika aticAra Aleu sau. 8. artha : - pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAtrata, A bAravratanA pAlanamAM divasa daramiyAna je kaI aticAra lAgyA hoya te sarvanuM huM pratikamaNu karUM chuM. 1. aNuvrata:- hiMsAdinI amuka aMze virati-tyAga te ANa- vrata ane sarvathA virati-tyAga te mahAvrata. ahiMsA, satya, asteya, acerI, brahmacarya, sadAcAra ane asaMgraha e pAMca vatanuM zUlapaNe pAlana te aNuvrata. 2. guNavrata - pAMca aNuvratanI puSTi karanArAM vrata te guNavata. te traNa cheH 1. dipha parimANavrata. 2. gopa bhega parimANavrata. 3. anarthadaMDa viramaNavrata. 3. zikSAvrata:- sAdhujIvananI tAlIma ApanAra vrata te zikSA- vrata. te cora che. 1. sAmAyikatrata. 2. dezAvakAzikatrata. 3. piSadhepavAsavata. 4. atithisaMvibhAgavata. : Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pAMca aNuvrata 1. sthUla prANAtipAta viramaNavratanA aticAronu pratikramaNa, gAthA : vaDhame gaNuyammi, dhULa-pALAvAya--vio| gAyamasaLye, rUtha pamAya-dhvameLa zA va-vaiSa-avicche, amAre manna-pALa-vuchet | paDhamavayassa - iAre, paDikkame desiaM savvaM // 10 // bhAvagIta : prathama aNuvrata-sthUla jIvahiMsA viramaNavrata, aticAra thayA, krodhAveze bhAnabhUlI ke pramAda-gaphalatavaza thaIne. 9. jIvane mAryA, mAMdhyA, aMgeA chedyAM, atizaya bhAra bha khAnapAna nA ApyAM, dainika aticAra AleAuM sau. 10. artha : = prathama ANuvrata :- sthUla prANAtipAta viramaNavrata : sthUla jIvahiMsAthI aTakavAnuM vrata temAM pramAdathI-asAvadhapaNAthI ke krodhAdi azubha bhAva thavAthI aticAra lAge tevuM je kaMI AcaraNa thayu hAya jema ke - jIvAne mAryA hAya, mAMdhyA hAya, temanAM aMge chedyAM hAya, atizaya bhAra bharyAM hAya tathA bhAjanapANI na ApyAM hAya ke meDAM ApyAM heAya evA pahelA vratanA je koI aticAra lAvyA hoya tenu huM pratikramaNa karU chuM. // 9-10 // dha vRkSanuM mULa dayA che. sarva jIvAne Atmavat samajI emanI sAthe dayAmaya vyavahAra rAkhavA mATe A vratanuM pAlana karavAnu che. 666666666 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 arpasattha-aprazastabhAva-niMdyabhAva, nahiM vakhANavA jevI vRtti. krodhAdi azubhabhAva. sthUla jIvahiMsA-moTI meATI hiMsA. sUkSma-jIvahiMsA-mana-vacana-kAyAthI, karaNa--karAvaNuanumedanathI thatI jIvahiMsA. viramaNu-aTakavuM te sthUla prANAtipAta viramaNavrata-trasa jIveAnI hiMsAnA tyAga karavAnuM vrata. pramattayAmAt kALa-vAvaLa hinA -tattvArtha- a.7/8 bandha-vadha-chavicchedA'tibhArA''repiNA'nnapAnanirodhAH -tattvArtha- a. 7/20 : DhALa : jIva hiMMsAnAM paccakhkhANu zULathI karIe re, duvihaM tiviheNa pATha, saddA anusarIe re, vAsIkheALA vidyaLa, nizibhakSa hiMsA TANuM re + savA vizvA kerI jIvadayA nitya pALuM re. Ave Aveo-3 *daza caMdaravA dazaThANu khAMdhIne rahIe re jIva jAge eDavI vAta, kene na vadha aMdhana, ne viccheda bhAra na bhAtapANInA viccheda pazune na karIe re. kahIe re. bharIe re Ave Aveo-4 -bAravratanI pUjA + gRhastha savA vasAnI dayA pALe. muni vIza vasAnI yA pALe. *dAcaMdaravA AMdhavAnAM sthaLa :- 1. daherAsarajImAM. 2. upA zrayamAM. 3. pauSadhazALAmAM. 4. snAnagharamAM. 5. bheAjanazALAmAM, 6. khAMDaNiyApara. 7. ghaMTIpara. 8. pANiyArApara. cUlApara. 10. zayanagRhamAM. keTaleka ThekANe dazameA cadaravA vadhArAnA phAlatu rAkhavAno kahyo che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 2. sthUla mRSAvAda viramaNavratanA aticAronu pratikramaNa. gAthA : vI anummi, yuina-pranTiyavaya-viraphalo | Ayimasathe, guhya pamAya-saMge / / / sadamA-dama-tAre, monuvase che / vIyavayA--gara, pattidhame dhi savva // 2 // bhAvagIta : pramAdathI ke mAyAveze, vagara vicArye ALa dIdhuM, guptavAta bIjAnI ke nijapatnInI me pragaTa karI. 11 jIDabharyAM upadeza dIdhA vaLI juThA lekha lakhyA, khIje mRSAvAda sthULa viramaNavratanA aticAra AleAu sau. 12 artha :-- khIjuM aNuvrata-sthUla mRSAvAda viramaNavrata : sthUla juThThuM na khelavAnu vrata, temAM pramAdathI ke mAyA vagere azubha bhAvathI aticAra lAge tevuM je kaMI AcaraNa thayu hoya, jemake:1. vagara vicArye kaine ALa dIdhAM hAya-deASita TheravyA hAya 2. koInI khAnagI vAta jAhera karI heAya ke cADI khAdhI hAya 3. strIe purUSanI ane purUSa strInI guptavAta-manI vAta ughADI pADI hAya 4. khoTA upadeza ApyA haiAya. 5. khATA dastAveja lakhyA hAya ke kheTAM khAtAM pADayAM hAya vagere bIjA vratanA je koI aticAra divasa daramiyAna lAgyA hoya tenu huM pratikramaNa karUM chuM // 11-12 // 7 7 7 7 7 6 E A A Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 A vrata vANIne sadvyavahAra zikhave che. apriya, apathya ane atathya vacane na bolavAnuM A vrata che. A vratanA pAlanathI jIvamaitrI daDha thAya che. aramiyAnamakRta- tattvArtha. a07/9 mithyopadeza-rahasyAbhyAkhyAna-kUTalekhakriyA nyAsApahAra sAkAramantramedAH tatvArtha. a07/ra1 : DhALaH 1 pAMca moTAM jUTha na bele, meM bI Aza bharyo re mehana mere muktise jAI ma-3 bIju vrata dharI jUTha na boluM paNa aticAre Dare-mehana 04 maMtrabheda raha nArI na kIje achatI ALa hare, mehana kUTalekha miththA upadeze vrata pANI jhare. mehana06 -bAravratanI pUjA sthUla mRSAvAda-tIvraaMkalezathI-due adhyavasAyathI juThuM bolAya te sUma mRSAvAda-hAsya,rati vagerethI juThuM belAya te. pramAda-gaphalata, bedarakArI, asAvadhapaNuM. aliyavayaNa-alIka vacana, juThAM vacana. 1. A vratamAM pAMca meTAM jUThANuM-na bolavAno niyama che. 1. kanyA saMbadhI jUThuM bolavuM te kanyAlIka. 2. gAya-pazu saMbaMdhI jUThuM bolavuM te gavAlIka. 3. bhUmi saMbadhI jUThuM bolavuM te bhUsyalIka. 4. pArakI thApaNuM eALavavI te-nyAsApahAra. 5. beTI sAkSI pUravI te phUTasAkSI. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 3. rasthUla adattAdAna viramaNa vratanA aticAranuM pratikramaNa, gAthA : taie aNuvvayammi, thUlaga--paradavya--haraNa-viraio Ayariyamappasatthe, ittha pamAya--ppasaMgaNaM // 13 // tenAhaDa-ppaoge, tappaDirUve virUddha-gamaNe a kUDatUla--kUDamANe paDikkame desi savvaM // 14 // bhAva gItaH sthUla paridravya haraNa viratimAM pramAda ke lebhAveze carane preryA, mAla kharIdyA, mAlamAM bheLa-saMbheLa kya, 13 rAjya virUddhAcAra karyA vaLI tela mApa beTAM kIdhAM trIjA aNuvratane aticAre divasataNuM AlevuM sau. 14 artha: trIjuM aNuvrata-sthUla paradravya haraNa viramaNavrataH bIjAnI mAlIkInI cIja vastuonI sthUla corI na karavAnuM vrataH temAM pramAdathI ke.lebhAdi azubha bhAvathI aticAra lAge tevuM je kaMI AcaraNa thayuM hoya jemake -1. cerIne mAla lIdho hoya 2. corane uttejana ApyuM hoya, 3. mAlamAM seLabheLa karI vezyA hoya. 4. rAjyanA kAyadA virUddha vepAra karyo hoya. 5. khoTAM tola-mApathI vepAra karyo hoya tethI trIjAvratanA je kaI aticAre divasa daramiyAna lAvyA hoya te sarvanuM huM pratikramaNa karuM chuM. 13-14 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 A 9tLAva nAna cerI A bhava ane parabhava bane bagADe che. cerInI vyApaka vyAkhyA samajI enAthI aTakavA-viramavA mATe A vratanuM pAlana jarUrI che. sthUlacerI-vyavahArathI lekamAM corI gaNAya che. sukSmacArI- manathI corIne vicAra kare, vacanathI corane protsAhana ApavuM, leka jene corI na gaNe tevI vastuo jema ke tRNa, dhULa vagere mAlikanI rajA vinA levuM te. batAvAna raoNyanuM tatvArtha. a. 7/10 stenamyoga tadAhatAdAna-virUddha rAjyAtikramaH hInAdhika mAnonmAna-pratirUpaka vyavahArAH tavArtha. a. 7/22 : DhALaH citta cekhe carI navi karIe, - navi karIe te bhavajala tarIere. citta vAmi adatta kadApi na lIje, bheda + aDhAre pariharIe re. citta. 1 * sAta prakAre cora kahyo che, tRNa, tuSa mAtra na kara dharIe. citta cokhe. rAjadaMDa upaje te corI, nADuM paDyuM vaLI visarIe. citta cekhe. 2 kaDe tole kUDe mApe, aticAre navi aticarIere. citta cokhe. A bhava parabhava cerI karatAM vadha baMdhana jIvita harIere citta cekhe. 3 : , - ) Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ corInuM dhana na Thare gharamAM, cara sadA bhUkhe marIere, citta cekhe. cerane kaI dhaNI navi have, pAse beThAM paNa DarIe, citta cekhe. 4 paradhana letAM prANa ja lIdhA, paMcendriya hatyA varIere, citta cekhe. vrata dharatAM jagamAM jasa ujjavaLa, suraleke jaI avatarIere. citta che. 5 -bAravratanI pUjA. AirIthI bacavA IcchanAre 18 prakAranI cera pravRtio-cArane janma ApanArI kiyAo (nIce mujaba) tajavI. (1) bhalana kuzalaM tarjA rAjabhAgo'valokanam amArga darzana zayyA padabhaGgastathaiva ca // 1 // (2) vizrAmaH pAdapatanaM vAsanaM gopanaM tathA khaDasya khAdanaM caiva tathA'nmAhArAjikam // 2 // (3) padyAnyudaka-rajjUnA-pradAnaM jJAnapUrvakam hatA. prasUtA sethA gAvA manISimaH II rUA. 1. maDhanaM-cera sAthe bhaLI javuM. 2. kurADha-carane kSema kuzaLa puchavA. 3. ta-corI mATe saMjJA karavI. 4. namAja-rAjyane kara chupAve. 5. codana-cerI karatA coranA mArgane jotA rahevuM. 6. mAna-cera kayAM gayA? ema pUchanArane sAce raste na batAvatAM bhaLate mArga batAva. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 7. rUA-carane pathArI vagere ApavAM. 8. gharama-caranAM pagalAM bhUMsI nAMkhavAM. 9. vighAma -carane visAme Apo. 10. pittanaM-cArane namaskAra Adi vinaya kare. 11. vAra-carane Asana ApavuM. 12. naM-cerane chupAve. 13. ratha naM-khaMDadAna- cerane khAna pAna ApavAM. 14. mahAna-cArane vadhAre paDatuM mAna ApavuM. 15. udya-pagane thAka utAravA garama pANI ke tela ApavuM. 16. zani-corane agni Apo. 17. 3-rane pANI ApavuM 18. -carane doraDAM ApavAM. # 1. sAta prakAranA cera- - caurazca caurApako mantrI bhedajJaH kaannvikryii| annadaH sthAnadazcava coraH saptavidhaH smRtH|| 1. cera 2. corI karAvanAra, 3. corInI goThavaNa karanAra, 4. coranI guptavAta jANanAra, 5. corInI vastu lenAra-vecanAra 6. corane anna ApanAra, 7. carine sthaLa ApanAra e sAte prakAranA mANaso cora kahevAya che. mATe tevI pravRttithI aTakavuM. A ke Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. svadArA saMtoSa parastrI gamana viramaNa vratanA aticArenuM pratikramaNa. gAthA: cautthe aNuvvaya mma, niccaM prdaar--gmnn--virio| Ayariyamappasatthe, ittha pamAya--ppasaMgeNaM // 15 // aparigA -narUttara-gaLa-vivAda-ti-gapurA vasthavara-phagara, vire ciM caM dA bhAvagItaparastrI gamana viramaNavrata mAMhe pramAda ke kAmAveze kumArI-vidhavA-saMgaryo ne rakhAta-vezyAgamana karyuM anaMgakrIDA karI vivAha jeDyA, viSaye ati abhilASa dharyo cothA aNuvratanA aticAre dinasevyA AlevuM sau. 15-16 artha cothuM ANuvrata-sthUla maithuna viramaNavrataH svadArA saMteSaparastrI gamana viramaNavrataH pitAnI patnI sAthe saMtoSa pUrvaka rahevAnuM ane sadAne mATe parastrIne tyAga karavAnuM vrataH temAM- pramAda vazAt azubha bhAvathI-kAmAveze aticAra lAge tevuM je kaMI thayuM hoya jema ke - 1. kumArI ke vidhavA sAthe saMga karyo hoya, 2. rakhAta ke vezyA sAthe gamana karyuM hoya 3. kAmettejaka ceSTAo ke sRSTi virUddha karma karyuM hoya 4. anyanAM bALakanAM vivAhalagna karyAM-karAvyAM heya. 5. viSaya bheganI atRptapaNe * Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 tIvra abhilASA-Asakti karI haya, vagerethI cethA vratamAM divasa daramiyAna je kaI aticAra lAgyA hoya te sarvanuM huM pratikramaNa karuM chuM. 15-16 mananI malIna vAsanAo ke je parastrI tarapha doDe che, ane svastrI pratye drohI banAve che, te vAsanAone nAthavA mATe ane e rIte pavitra rahevA mATe A vratanA pAlanane upadeza che. svadArA saMtoSa vrata vALAne A pAMca aticAramAMthI pahelA be anAcAra che. anaMga kIDA-kAmottejaka ceSTa. sRSTi virUddha karma. maithunamabrahma -tatvArtha. a.7/rara para vivAha karaNevara parigRhItArigRhItAgamanA-5 nNgzIvA- tAmaminidherA -tattvArtha. a. 7/ra3 : DhALa : e vrata jagamAM dIve, mere pyAre! e vrata jagamAM dI. paramAtama pUjIne vidhizuM, gurU AgaLa vrata lIje, aticAra paNa dUra karIne paradAra dUra kIje-mere pyAre, nija-nArI saMteSI zrAvaka, aNuvrata ceAthuM pALe deva, tiri, naranArI najare, rUparaMganavi bhALe, mere pyAre , vratane pIDA kAmanI kIDA, duragadhA je bAlI, nAsA viNa nArI paNa rAge, paMcAzakamAM TALI mere pyAre vidhavA nArI bALa kumArI vezyA paNa parajAti, raMge-rAtI durbaLa chAtI nara-mAraNa e kAtI. mere pyAre paranArI hete zrAvakane nava vADe niradhArI nArAyaNa ceDA mahArAje kanyAdAna nivArI mere pyAre -bAravratanI pUjA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 5. parigraha parimANa vratanA aticAronuM pratikramaNa.. gAthAka itto aNupae paMcamammi Ayariamappasammi / parimANa--paricchee, ittha pamAya-ppasaMgeNaM // 17 // dhana-dharma-pitta-vadhU, ravi-parimAne dupae cauppayammi ya, paDikkame desiyaM savvaM // 18 // bhAvagItaH mehavaze, dhanadhAnya, kSetra-ghara, sonuM-rUpuM, ghara-vakharI, nekara-cAkara, pazu pakSI sau pramANathI adhIkA lakhI. vrata parigraha-parimANa viSe ema pramAdathI je doSa thayA, paMcama aNuvratanA aticAre, dina sevyA AvuM sau.17-18 artha - pAMcamuM aNuvrata-parigraha parimANa vrataH parigrahanI maryAdA bAMdhavAnuM vrataH temAM pramAdana prasaMgathI, azubha bhAvathIlebhavaze ke mehavaze aticAra lAge tevuM je kaMI thayuM hoya jemake 1. dhanadhAnya 2. kSetra-khetara, ghara, 3. senuM-rUpa, 4. rAcaracIluM, 5. be pagavALA nekara cAkara tathA cAra pagavALA DhoraDhAMkhara vagere nakakI karelA pramANa karatAM vadhAre rAkhyAM hoya tethI je kaI aticAra divasa daramiyAna lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. . 17-18 | parigraha-pApa pravRttimAM pakaDI rAkhe che. vastu paranI mUcha. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 parigrahavRtti e sarvapApanI janetA che. jyAM sudhI parigraha tyAMsudhI tana mananA kaleza ane azAMti ! e kleza ane azAMtine miTAvI, pudgala-parigrahathI mukti meLavavA A vratanuM pAlana Avazyaka che. -tattvArtha. a07/12 kSetra vAstu-hiraNyasuvarNa-dhanadhAnya-dAsI dAsa-kupya -pramANAtikramAH --tattvArtha. a07/24 duhA. ANuvrata paMcama AdarI pAMca tajI aticAra, jinavara dhUpe pUjIe trizalA mAta malhAra. .: DhALa : navavidha parigraha-parimANa AnaMdAdikanI parere, athavA IcchA-parimANa dhanadhAnyAdikanuM karere, vaLI sAmAnya Sa bheda, uttara cesaTha dAkhiyAre, dazavaikAlika nirayukta bhadrabAhu gurU bhAkhiyAre. manamohanajI. -bAravratanI pUjA. santoSAmRta tRptAnAM yatsukhaM shaantcetsaam| kutastaddhanalundhAnAmitazcetazca dhAvatAm // saMtoSAmRtathI tRpta thayelA zAMta cittavALA mANasane je sukha maLe te dhanamAM lubdha thayelA-dhanaghelA ane dhana mATe satata Ama tema doDatA mANasane kayAMthI maLI zake ? A vrata saMtoSa rAkhavAnuM zIkhave che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 traNa guNavrata 6. dipha parimANavratanA aticAronuM-pratikramaNa. gAthAH gamaNassa ya parimANe, disAsu uDDhaM ahe atiriaM c| vuDDhI sai-aMtaraddhA, paDhamammi guNavvae nide // 19 // bhAvagItaH UMcI-nIcI-tirachI dIzamAM gamana vadhyuM, diza vadhaghaTa thaI mRti gumAvI, dikparimANe guNuvrata deze niMdu sau-19 artha cha dipha parimaNavrata dareka dizAmAM keTale dUra javuM AvavuM musApharI karavI tenuM pramANu-mApa nakkI karavAnuM vrata. te paheluM guNavrata temAM - 1. Urdhva dizAmAM uMce 2. adhe dizAmAM-nIce 3. tiryadizAmAM cAra dizAmAM ane (cArakhuNAmAM) vidizAmAM javA AvavAnA niyama karatAM ajANapaNe vadhAre javAyuM hoya temaja 4. kSetravRddhi eTale urdhva, adhe ane tigRdizAmAM javA AvavAnI je maryAdA nakakI karI hoya temAM lebhavazAt ke kArya vazAta eka dizAnuM pramANa ghaTADI bIjI dizAnuM pramANa vadhAyuM hoya, 5. smRtiantartA-vismaraNa thavAthI-bhUlI javAthI vyAkULatAthI athavA pramAdathI ke mativizvamathI upara mujabanI dizAomAM javA AvavAnA niyama karatAM vadhAre javAyuM heya evA je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM niMdA svarUpe pratikramaNa karuM chuM. 19. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAmAM cittanI ekAgratA ati Avazyaka che. mananI sthiratA sAdhavA kAyAnI sthiratA jarUrI che. mAnasika caMcaLatAmAM kAyika caMcaLatA asAdhAraNa kAraNa che. e kAyAne sthira karavA paribhramaNu-musApharI vagere maryAdita karavAM e atyaMta jarUrI che. tethI A vratamAM javA AvavAnuM mApa nakakI karavAmAM Ave che. ane te mATe jarUrI jAgRti rAkhavAnI samajaNa Apela che. u;'dhastiryag vyatikrama-kSetravRddhi-smRtyantardhAnAni / / -tatvArtha. a0 72/5 :DhALa: sAhiba ziva vasiyA, ziva visiyA ne mAre mana vasyAre, dila vasiyA mahArAja sAhiba. - pUjyanI pUjA tima karI re, karUM AzA parimANa, sAhiba. cAradizA vimaLA tamA re, hiMsAe paccakhANa. sAhiba, Aza karuMarihA taNI, pAMca taja aticAra. sAhiba0 3. -bAra vratanI pUja. . \ * AzA parimANu-dizA parimANa. + vimaLA-Urdhva dizA + tamA-adha dizA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. bhegApabhoga (upabhega-paribhega) parimANu vratanA aticAronuM-pratikramaNa gAthA: majjammi a maMsammi a pupphe aphale agaMdha-malle / uvabhoga-paribhoge, bIammi guNavvae niMde // 20 // sacitte paDibaddha, apola-duppoliyaM ca AhAre / tucchosahi-bhakkhaNayA, paDikkame desiyaM savvaM // 21 // saMgI---va-sA--mArI----muvajJA vALane veve taMta-ruve-rasa-ta-virA-visaya razA evaM khu jaMtapIlaNa-kammaM nillaMchaNaM ca dava-dANaM / sara-da-tApa-sI, garU-saM 2 vajhikanA raNA , bhAvagIta: madya mAMsa tajavAmAM, phaLa-phUla,sugaMdha mAlA vAparatAM deSa thayA bIjA guNavratanA upa-pari-bhege niMdu sau. 20 sacitta, sacittathI yukta ne kAcuM adhakAcuM vaLI tucchaphaLe, bhakSaNa karatAM upa-pari-bhege aticAra AleuM sau. 21 karmata aMgArataNuM vana-vAhana-bhADAM-pheTakanuM dAMta, lAkha, rasa, keza, viSane zAne vyApAra taLuM 22 caMtrapalaNanuM, aMgachedananuM, vanadavanuM, jalazeSaNanuM asatISaNa karmatanuM, vaLI aticAra AleuM sau. 23 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 artha: sAtamuM (bhegepabhega) upabhega-pariga parimANavrataH : bhegamAM vivekaH bhega ane upabheganA padArthonI maryAdA karavAnuM vrata. te bIjuM guNavrata. temAM dArU ane mAMsa nahIM vAparavAnA niyamamAM ke te vAparavAnuM pramANa oLaMgatAM tathA puSpa, phaLa sugaMdhI padArtho ane mALA vagerenA upabhoganuM nakakI karela pramANa oLaMgatAM je kaI aticAra lAgyA hoya tenI huM niMdA karUM chuM. 20 : bhejanamAM viveka nakakI karelA pramANu karatAM vadhu 1. sacitta AhAra khAvAthI, 2. sacitta sAthe joDAyela AhAra khAvAthI, 3. pakavyA vagarane kA AhAra khAvAthI 4. ardha kA pAke AhAra khAvAthI, ane 5. tuphaLa (bora jevAM) khAvAthI divasa daramiyAna je kaI aticAra lAgyA hoya te sarvanuM huM pratikramaNa karUM chuM. 21 : vratadhArIe tajavA jevA paMdara dhaMdhA 1. aMgArakarma-agnine khUba upayoga thAya tevuM-luhAra, senI bhADabhuM jAnuM kAma 2. vanakarmajaMgala kapAvavAnuM, tenAM lAkaDAM- vanaspati vecavAnuM, bAga bagIcAnuM kAma 3. zakaTakarmagADAM meTara, vimAna vagere vAhana banAvavAne dhadha 4. bhATakakarma- vAhane tathA jAnavare bhADe ApavAne dhadha 5. pheTakakarma- anAjadaLavA khAMDavAne tathA kuvA, taLAva, khANa khodavAne dhadhe huM choDI dauM chuM. tathA eja rIte -6. hAthIdAMtane vepAra, 7 lAkhane vepAra, 8. rasane-dudha, dahIM, ghI, telane vepAra, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 9. kezane vepAra-Una vagere vALane tathA kezavALAM dAsadAsI ane gAya ghoDAne vepAra, 10. jherane, jherI padArthone ane hiMsaka zastrone vepAra choDI dauM chuM. ra2. tathA kherakhara eja rIte 11. yaMtrapalaNakarma-catro calAvIne ke vecIne AjIvikA raLavAne dhaMdhe 12. nilaMchanakarma-pazu, pakSI tathA manuSyanAM aMge chedavAnuM karma. garbhAzaya aMDakoSa jananendriya vagere kApavAne-khasI karavAne dhaMdhe. 13. dAdAnakarma-jaMgala, khetara vagere bALavAne dhaMdhe. 14.jaLazeSaNakarma-sarevara, kuMDa, taLAva vagere sukAvavAno dhaMdha. 15. asatI piSaNa karma-dhanakamAvA mATe dAsa, dAsI, naTa, vezyA, pazu, pakSI vagere piSavA, vecavAM khela karavA kuTaNakhAnAM calAvavAM vagere krura karmo-dhaMdhAo huM cheDI dauchuM tathA evA paMdara karmAdAnamAM je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM huM pratikamaNa karuM chuM mananI asthiratA, caMcaLatAmAM bIjuM kAraNa che upabhogaparibheganI vipulatA ane vizALatA. upabhega-paribheganA padArthonI maryAdA karyA vinA mananI caMcaLatA ochI na thAya caMcaLatA ghaTayA vinA dharmamAM mana sthira na bane ane dharmamAM sthira banyA vinA mekSa mArge cAlI na zakAya. tethI A vratamAM upaga paribheganA padArthonI maryAdA karavAnuM kahela che. uparAMta A vrata vyavasAyamAM-dhaMdhAmAM viveka ane bhejanamAM viveka zikhave che. vyavasAyamAM kuratA tajavAnuM ane bhejanamAM lAlasA tajavAnuM kahe che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 sacita-saMbaddha-saMmizrA-'bhiSava- duSpakyAhArA : -tattvArtha a0 7/30. upabhege paribhegathI saptama vrata uccAra, bIjuM guNavrata ehanA vIza taje aticAra. DhALa phUla taLa anna upabhogamAM re lola gharanArI cIvara pariga je, karI mAna namuM nitya nAthane relela. jethI jAye bhabhava zaga je. mane saMsAra zerI vIsarI re lela. 2. prabhupUjA racuM aSTa maMgaLe re lela, parahAMsI tajI ati reSa , ati udbhaTa veza na paherIe relela, navidharIe malinatA veza je, cAra moTI vigaya karI vegaLI rela, dazabAra abhakSya nivAra je, tihAM rAtri bhejana karatAM thakAM re lola, majAra ghuDa avatAra je gADAM vahela vece ne bhADAM kare re lola, aMgAra karama vanakarma je sara kUpa upaLa khaNatAM thakAM re lola, navi rahe zrAvakane dharma je viSa zastra vepAra dAMta lAkhane re lola, rasa keza nichina karma zuka menA na pALIe pAMjare 2 lela, vana dAhe dahe zivazarma je. yaMtra pIlaNa sara navi zeSIe re lola, teNe karaje mayA mahArAja je. nahiM khoTa khajAne, dIjIe re lela, zivarAja vadhArI lAja je. -bAravratanI pUjA. ' upabhega-ekavAra bhagavAya te AhAra, taMbola, pupAdi. paribhoga-vAraMvAra bhegavAya te ghara, strI, vastra vagere. sacitta-sajIva. jIvavALI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anarthadaMDa viramaNavratanuM svarUpa ane tenA aticAronuM pratikramaNa, gAthA : satyA ----baMtA-tA-ja mata----merajo ! dinne davAvie vA, paDikkame desi savvaM // 24 // grALuSyaT----vivene sada-va-ra-iA vatthAsaNa--AbharaNe, paDikkame desi savvaM // 25 // kaMdappe kukkuiye, mohari--ahigaraNa--bhoga-airitte / daMDammi aNahAe, taiammi guNavvae niMde // 26 // bhAvagItaH jIvaghAtaka vastuo ApavA rUpa anarthadaMDa. zastrAgni, sAMbelAM, yaMtro, ghAsa kASTha mULa maMtra davA apAvatAM, viNakAraNa detAM, doSa thayA AlouM sau. ra4. pramAdAcaraNarUpa anarthadaMDa. snAna, pIThI, citraNa, vilepana, zabda, rUpa, rasa, gaMdha viSe Asana, vastrAbhUSaNa sajatAM, deSa thayA AleuM sau ra5 mazkarI, cALA, lavarI, sAdhana-sajIm kavAM, bhegAsakti, trIjA guNavrata anarthadaMDe aticAra AleuM sau. 26 anarthadaMDa-je kiyAthI jIva vinA kAraNa (anivArya kAraNa vinA paNa) daMDAya- maraNa pAme te anarthadaMDa. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 artha : AThamuM anarthadaMDa viramaNavrata : khAsa-aMgata kAraNa vinA AtmA daMDAya tevI pravRttithI aTakavAnuM vrata : te trIjuM guNavrata. temAM - zastro, agni, sAbelAM vagere sAdhana, ghaMTI vagere yaMtro, darbha Adi ghAsa athavA ghAsamAM paDela jIvAta mAravAnI auSadhi athavA bahukarI-sAvaraNa vagere ghAsa. reMTa, lAkaDIo, IdhaNa vagere kANa. vazIkaraNa Adi maMtra, nAgadamanI Adi jaDIbuTTIo ke garbhakRzakaravAnI ke pADavAnI kriyArUpa mUlakarma. garbhAdhAna, garbhapAta ke ucATanAdi mATe judI judI vastuo meLavI taiyAra karela davA-bheSaja. vagere vinA prajane bIjAne ApatAM ke apAvatAM sevAelA anarthadaMDa vaDe divasa daramiyAna je kaMI aticAra lAgyA hoya te sarvanuM huM pratikramaNa karuM chuM 24 pramAdA caraNa rUpa anarthadaMDa catanA vinA (be kALajIthI) ane viveka vinA karela snAna, pIThI caLavI, varNaka-zarIre raMga-citrAmaNa-lIpasTIka lagAvavAM, vilepana-papha, pAuDara chAMTavAM ke sugaMdhi vilepana karavAM tathA zabda, rUpa, rasa, gaMdhamAM khUba Asakti karavI. parastrInA zabdo ke rUpa pAchaLa pAgala thavuM. saMgItamAM lubdha thavuM. zabdalAlasA ane rUpalAlasAnI tRpti mATe nATaka . sInemA ke jalasA pAchaLa AMdhaLI deTa devI. vastronI tathA AbhUSaNanI TApaTIpa, varaNAgIyA veDA. ava- A navI phezana ane saMgraha meha. Asana pharanIcara vagere ava navAM vasAvye ja javAM-tRpti vinAne saMghare. evI evI : | lAlasAthI-AsaktithI tathA AraMbhAdikathI levAyelA pramAdAcaraNa rUpa anarthadaMDa vaDe divasa daramiyAna je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. 25. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anarthadaMDa viramaNavratanA pAMca aticAre AThamA anarthadaMDa viramaNavrata nAmanA trIjA guNavratamAM 1. kaMdarpa-azlIla-bibhatsa zabdo bolavAthI. mazkarI ane gALAgALI karavAthI. 2. kaumu-kuceSTA ane hAsyajanaka cALA karavAthI. 3. maukharca asaMbaddha ane asabhya belavAthI, 4. saMyuktAdhikaraNa-hiMsA thAya tevI gharavaparAzanI cIjo tathA hiMsaka zastro taiyAra karI rAkhavAthI. 5. bhegAtireka-bheganAM sAdhana jarUra karatAM vadhAre rAkhavAthI ke viveka cUkI AsaktithI tene upayoga karavAthI. je kaI aticAra lAgyA hoya tenI huM niMdA karUM chuM. 26 gRhastha jIvana jIvavAmAM je pApanuM AcaraNa karavuM jarUrI nathI, evAM pApane tyAga karavAnuM ahiM kahevAyuM che. sadgRhastha tarIke jIvatAM aNachAjatAM pApanI vRtti ane pravRtti reke ja chUTake. ApaNuM mane raMjana khAtara bIjA nA prANa levAne ApaNane adhikAra nathI. nakAmI veDaphAI jatI zakti bacAvavA, zaktine sadupayoga zIkhavavA ane ucca jIvananI tAlIma ApavA A vrata jarUrI che. A vrata kSudra hAsya-zoka-AnaMda ane nakAmI pravRtti tathA pramAdAcaraNamAM viveka zikhave che. zista ane sabhyatA zikhave che. sAdhana sajI mUkavAM-hiMsA thAya tevI ghara vaparAzanI cIjo tathA hiMsaka za taiyAra karI rAkhavAM. - ahigaraNa- saMyuktAdhikaraNa-pitAnI jarUrIAta vinA hiMsakasAine taiyAra rAkhavAM jemake kAratusa bharelI baMdhukA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 vAnsa zauca-a-sNamA-dhaLomarSdhiktvaani -tattvArtha. a.7/7 daMDAye viNa hetue vaLage pApa pracaMDa, prabhu pUjI vrata kAraNe te kahuM anarathadaMDa. svajana zarIrane kAraNe pApe peTa bharAya, te navi anaratha daMDa che, ema bhAkhe jinarAya. DhALa dhyAna Arata rI maMDiye, - DAma DAma anarthe daMDiye jI ho, neka najara kara nAthajI. upadeza meM pApane dAkhiye, kUTI vAte thaye huM sAkhiye ja ho. neka. 2 AraMbha kSya ghaNuM bhAtanA, meM te yuddha karyA keI jAtanAM ja che. neka. ratha-mUzaLa mAgyAM ApIyAM, jAtAM paMthe te taruvara cAMpiyAM ja che. neka. 3 vaLI vAde te vRSabha doDAviyAM, karI vAta ne leka laDAviyA ja ho. neka. cAra visthA e punya dhana hAri, jema anItipure vyavahAri jI he. neka. 4 tima arihAnI ANa pALazuM, vrata leIne pApa pakhALazuM che ho. neka. aticAra te pAMca nivArazuM, guruzikSA te dilamAM dhArazuM che he. neka. 5 -bAravratanI pUjA. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra zikSAtrata 9. sAmAyikavratanA aticAronuM pratikramaNa. gAthA. tivihe duppaNihANe, aNavahANe tahA sai-vihaNe / sAmAiya vitaha-kae, paDhame sikkhAvae niMde // 27 // bhAvagItaH mana vaca kAyanI duSita kriyAthI, asthiratAthI, vismRtithI prathama zikSAvrata sAmAyikamAM virAdhanA thaI biMdu chuM. ra7. artha : navamuM sAmAyikavata: sthiratA, svasthatA ane samabhAva keLavavAnuM vrata : be ghaDI sAdhujIvananI tAlIma levAnuM vrataH te paheluM zikSAtrata. : sAmAyika laIne 1. manamAM saMkalpa vika95 karyA hoya. 2. karkaza vacana-duHkha thAya tevAM ke pApapravRtti thAya tevAM vacana bolAyAM hoya. 3. vinA kAraNe, pramArjana vinA zarIranAM aMge halAvyAM hoya. 4. asthiratAthI, utAvaLathI ke anAdarathI sAmAyika vaheluM pAyu heya-purUM karyuM hoya. 5. sAmAyika levA pAravAne samaya bhUlI javAyo hoya tethI sAmAyika vratanI je kaMI khaMDanA-virAdhanA thaI hoya tenI huM niMdA karUM chuM. ra7. sAmAyika-jenAthI samabhAva keLavAya te sAmAyika. sAvadha pravRttine tathA durthInane tyAga karI be ghaDI (48-miniTa) zubhabhAvamAM-samabhAvamAM rahevuM te sAmAyika sAmAyika be ghaDInuM cAritra che. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 te mAnasika, vAcika ane kAyika sthiratA, svasthatA ane prasannatA keLavavAne A prayoga che. A prayogathI ja ApaNe sthira, svastha ane prasanna banI dharmanA AnaMdane anubhavI zakIzuM yogaduSpraNidhAnAnAdara-smRtyanupasthApanAni / tatvArtha. a. 7/ra8 : 5 DhALa he sukhakArI! A saMsAra thakI je mujane uddhare. he upakArI ! e upakAra tumAre kadIya na visare. navame sAmAyika ucarIe, ame darpaNanI pUjA karIe, nija AtamarUpa anusarIe, samatA sAmAyika saMvarIe. he su. | sAmAnya jihAM munivara bhALe, aticAra pAMca ehanA TALe, sAdhu pare jIvadayA pALe, nijaghare cetye pauSadhazALe. he sukhakArI. eNI rIte guru pAse AvI, kare sAmAyika samatA lAvI. ghaDI be sAmAyika uccarIe, vaLI batrIsa doSane pariharIe. he su. -bAravratanI pUjA. virAdhanA- bhaMga-irAdApUrvakane bhaMga. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 10. dezAvakAzikavratanA aticAronuM pratikramaNa. gAthA. ANavaNe pesavaNe, sadde rUve a puggala-kheve / desAvagAsiammi, bIe sikkhAvae niMde // 28 // bhAvagItaH maMgAvyuM, sthaLa bahAra kahyuM, zabda rUpa-pudgala phekI chatA thavAthI doSa thayA, te vratadazame huM siMdu sau. 28. artha, dazamuM dezAvakAzika vrataH eka nakakI karelA sthaLamAM nakakI karela samaya sudhI rahI bAravratanA niyamene saMkSepa karavAnuM tathA cauda niyama dhAravAnuM vrata te bIjuM zikSAvrata. temAM, vrata laI beThelA-nakakI karelA 1 sthaLa bahArathI kaMI maMgAvyuM hoya. 2. sthaLa bahAra kaMI kahyuM hoya. 3. zabdathI, 4. rUpathI ke 5. cIjavastu pheMkIne pitAnI hAjarI batAvI hoya tethI je kaI aticAra lAgyA hoya tenI huM niMdA karUM chuM. 28. dezAvakAzikavrata - A vrata manuSyanA dainika jIvanamAMthI bAhyapravRtio ghaTADavA mATe che. "AvazyaktAo ochI karavI eja paramazAMtino mArga che." A siddhAMtanA AdhAre ahiM tyAgane racanAtmaka mArga batAvAya che. arthAt 14 niyama dhAravA mATe kahevAyuM che. A vratanuM pAlana karavA eka divasa kADhave temAM 10 sAmAyika karavAnAM, emAM lIdhelAM sarva vratane vicArI javAnAM, enuM pAlana kevuM thayuM ? enAthI vizeSa kaDaka pAlana thaI zake ke kema? arthAt saravaiyuM kADhI punaH navA che, dharmavyApAranI yejanA banAvavAnI. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 dezAvakAzika vrata - 1. chaThThA dipha parimANa vratane saMkSepa kare, ane tenuM viziSTa rIte pAlana karavuM te. 2. sarvatrane saMkSepa kare, ane 14 niyama dhAravA. mAnavana-vethayo- pAnuutapurA -tatvArtha. a. 7/25 DhALa. dazame dezAvagAsikere cauda niyama saMkSepa, vistAre prabhu pUjatAM rena rahe karmane lepa, ho jinajI! bhakti sudhArasa dhULane re. raMga bane che caLane re, palaka na choDaye jAya. 1. eka muhUrata dina-rAtanuM re, pakSa mAsa parimANa, saMvatsara IcchA lage re, e rIte paccakhANa he jinajI.bha. bArevatanA niyamane re, saMkSepa ehamAM thAya, maMtrabaLe jema vIMchInuM re, jhera te DaMkhe jAya ho jinajI.bha. gaMThasI gharasI dIpasI re, ehamAM sarva samAya, dIpaka te devatA re caMdrAvatuMsaka rAya ho jinajI. bha. paNa aticAra nivArIne re dhanada gaye zivageha, zrI "zubhavIra' suM mAhare re sAco dharma saneha he jinajI. bha. -bAravratanI pUjA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 11. pauSadhApavAsavratanA aticArAnu pratikramaNa, gAthA. - saMthAruccAra vidhi - pamAya taha ceva bhoaNAbhoe / posavi-i-viyarIpa, tapa sivAya niMDhe ArA bhAvagIta : pramAdathI laghu-vaDI zaMkAne, saMthArA-vidhi doSa thayA, bhAjana ciMtAthI poSahavidhi viparItatA thai nihaMdu chuM. 29 a. agIAranuM pauSadhApavAsatrataH dharmanu pASaNa thAya tevI, upavAsa-brahmacaryAdi dharma -kriyAe karavAnuM vrata. te trIjI zikSAvrata che. temAM pauSadha laine 1. suthAre-zayyA vagere barAbara ke bIlakula na joyAM hAya ane ra. na pUjyAM hAya-sApha na karyAM... hAya. 3. malasUtranI jagyA barAbara ke bIlakula na joI hoya ane 4. na pUMjI hAya. 5. pauSadha kyAre pUrA thAya ane svecchAe bhAjanAdri karU evA vicAra karyAM hAya. tethI pauSadha vidhimAM je koi doSa thayA hoya tenu huM nidyArUpa pratikramaNa karu chu. 29. pASadha----1. dharmanu peASaNa puSTi kare te pASadha. 2.tavizeSa upavAsa sahita pASadha te pASadhapavAsatrata. laghu zakA- pezAba. vaDIzakA- maLatyAga. pUjavuM- jIva marI na jAya te rIte sApha karavu. saMthArA- UnanuM bIchAnuM. F . Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 pauSadhopavAsavata- sarva tyAgamaya sAdhujIvananA pUrva ghaDatararUpe divasa agara divasarAta sarva sAMsArika pravRttithI nivRttirUpa ane dhArmika kriyAonI pravRttirUpa A vrata sAcI pravRtti-nivRtti samajAve che ne AcarAve che. pauSadhamAM mukhya cAra tyAga karavAnA hoya che. 1. AhAra piSadha-bhajanano sarvathA athavA AMzilyAga eTale upavAsa agara ekAsaNuM ke AyaMbIla.. 2. zarIra satkArapaSadha-sarvathA zarIranuM jJAna tathA vibhUSA - ItyAdinetyAga. 3. brahmacaryapaSadha-sarvathA abrahmano tyAga. brahmacaryanuM pAlana. 4. avyApArapaSadha-sarvathA dhaMdhA dhApAne tyAga. AraMbha-samAraMbhane tyAga. apratyavekSitA-apramArjitomgA-''dAnanikSepa saMtApamADanAra-RtyanuczAkhanAra -tatvArtha. a. 7/29 DhALI prabhu DimA pUjIne poSaha karIe, vAtane visArI re vikathAcAranI, prAye suragati sAdhe parvane divasere, dharmanI chAyAre tarusahakAranI, zitaLa nahi chAyAre A saMsAranI, kUDI che mAyAre A saMsAranI, kAcanI kAyAre chevaTa chAranI, sAcI eka mAyAre jina aNagAranI, eMzI bhAMge dezathakI je pasahare, ekAsaNuM kahyuMre zrI siddhAMta mAre, sarvathakI ATha pahorane cauvihArare, saMthAra nizire kaMbaLaDAbhane, pAMce parva gautamagaNadhara bolyAre, pUrava AMka trIsagaNe che lAbhane, paNa aticAra tacha jinajI vrata pALu re, tAraka nAma sAcuMre jo mune tAraze. -bAravratanI pUjA. te Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 1ra atithi saMvibhAgavatanA aticAranuM pratikramaNa. gAthA. saccite nikkhivaNe, pihiNe vavaesa macchare ceva / kAlAikama-dANe, cautthe sikkhAvae niMde // 30 // sahiesu a duhiemu a, jAme 2amsaMjaesu aNukaMpA / rAgeNa va doseNa va taM niMde taM ca garihAmi // 31 // sA vimAno, na to tava-vara-----junuM ! saMte phAsua--dANe, taM niMde taM ca garihAmi // 32 // bhAvagItaH sacitta vastuo nAMkhI DhAMkI, kapaTa, dveSa abhimAna karI, kALa vaTAvI dAna dIdhuM, zikSAvrata cothe niMdu sau 30 1. yogya atithine ayogya rIte dAna ApyuM te doSa. sahita, dukhita ne gurUnizrALu sAdhune meM dAna dIdhuM siMgha rAga ke dveSa thakI te doSe niMdu gaNuM chuM. 31. athavA-vaLI 2. ayogya atithine agya rIte dAna ApyuM te deSa. saMyamahInA sukhita duHkhita para niMdya rAga ke dveSa thakI anukaMpA karI doSa thayA je biMdu chuM sau gahu 31. 3. egya atithine yogya dAna na ApyuM te doSa. caraNakaraNathI yukta, tapasvI sAdhune nA dAna dIdhuM, dAnadravya nirdoSa chatAye, niMdu chuM sau gaNuM chuM. 3ra. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 * - artha: - bAramuM atithi saMvibhAga dvataH atithi evA sAdhu - bhagavaMtanI bhakti bahumAna karavAnuM vrata, te cothuM zikSAtrata suvihita- (jJAna, darzana cAritrayukta) sAdhuone dAna detAM (azubhabhAvathI teo dAna na le e buddhithI) 1. dAna dravyamAM pa sacitta vastu nAMkhI hoya, ke sacitta vastu para dAna dravya mUkayuM hoya. 2. dAnadravya para sacitta vastu DhAMkI hoya. 3. kapaTa karyuM hoya ke bahAnuM kADhayuM hoya. 4. bIjAne dveSa ke adekhAI karI hoya. 5. gecarIne-bhejanane samaya pUre thaI ? ) gayA pachI bolAvyA hoya, tethI je kaI aticAra lAgyA hoya tenI huM niMdA karUM chuM. 30 sahita eTale jJAna-darzanacAritrazIla sAdhuonI , (agara sukhIta eTale vastra pAtrAdi vadhAre pramANamAM jenI pAse che heya te sAdhuonI) regathI ke tapathI duHkhI ke glAna thayela sAdhuonI, ane asvayaMyata eTale gurUAjJAmAM rahenArA, (athavA asaMyata eTale svecchAcArI zithIlAcArI) sAdhuonI sevA-bhakti meM niMdyarAga ke dveSathI karI-hoya tenI huM niMdA * karuM chuM. 31 dAna devA lAyaka nirdoSa vastuo hAjara hovA chatAMya , tapasvI, cAritrazIla, ane kriyAzIla sAdhu munIrAjene meM , dAna na dIdhuM hoya te tevA pramAdAcaraNanI huM niMdA karuM chuM ane gahuM karuM chuM. 3ra atithisaMvibhAgavrataH sarvocca atithi sAdhu bhagavaMtane ! doSarahita dAna ApavAnuM vrata. atithi satkAranI sarvotkRSTa vidhi ahiM batAvAI che, e dvArA sarvocca atithi-sAdhubhagavaMte pratye AMtarika bahumAna ane bAhyabhakita karavAne upadeza Ape che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 atithi-tithi ane parvanA sava utsava-bhAjanAdi mATe koI ne tyAM javAnA vyavahArAdi jemaNe tayAM che te atithi. kALavaTAvI- gocarIne-bhAjananA samaya pUro thayA pachI. 2. vRzcikSu- 1. suhita-jJAna, darzana, cAritra yukta sAdhu. 2. sukhita-vastrapAtrAdinI vipUlatAvALA sAdhu. 2. kAla navastu-1. asvayaM yata-gurUAjJAmAM rahenArA. 2. asayata-svecchAcArI, zithilAcArI. sayamahInA. ni dharAga- dIkSA lIdhA pahelAMnA svajana saMbaMdhI ke kuTuMbIpaNAnA rAga. dRSTirAga. saMvibhAga-doSa rahitadAna. nirdoSa gocarI. caraNakaraNathI yukta-caritrazIla ane kriyAzIla. anudraDhAyo svasthAtilane+ vAnam ! --tattvArthI a07/33 sacittanikSepa - pidhAna-paravyapadeza- mAtsarya kAlAtikramAH tattvArtha.a07 31 duhA. atithi kahyA aNAgArane, saMvibhAga vrata tAsa. phaLa pUjA karI teramI mAgeA, phaLa prabhu pAsa. DhALa: uttama phaLapUjA kIje, munine dAna sadA dIje; bArame vrata lAheA lIjere zrAvakatrata surataru phaLiyA, manameAhana meLA maLiyAre zrAvakatrata. 1. deza kALa zraddhA krumIe uttara pAraNe dAna dvIe; tehamAM paNa navi aticarIe. zrAvakannata surata phaLIye . -khAravratanI pUjA. 2. 1. svaparanA upakAra mATe peAtAnI mAlikInI ucita vastune pAtramAM tyAga te dAna kahevAya 6 6 6 6 6 6 C & C Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 saleSaNanA aticAronuM pratikramaNa gAthA: ihaloe paraloe, jIvia--maraNe a aasNs--poge|| paMcaviho aiAro, mA majjhaM hujja maraNaMte // 33 // bhAvagItaH Iha-para-lehanI, jIvita-maraNanI kAmaganI AkAMkSA maraNa samaye paNa nA ho mujane, aticAra saMleSaNanA. 33 : artha: A lekhanA tapane svikAra karyA pachI asAvadhapaNe meM manamAM 1. lekanI (marIne manuSya thavAnI IcchA karI hoya. 2. palekanI (marIne deva thavAnI IcchA karI heya. 3. satkAra-sanmAna joI vadhAre jIvavAnI IcchA karI hoya. 4. satkAra-sanmAna na thavAthI ke bhUkhathI pIDAvAthI jaldI maravAnI IcchA karI hoya. 5. maraNabAda suMdara kAma bhAga rUpa ane saubhAgya maLe evI IcchA karI hoya tenuM huM pratikamaNa karuM chuM. AvA aticAro mane maraNanA aMta samaye paNa na thAo. 33. zarIra ane kaSAyenuM zeSaNa karavA mATe A vrata che. baLavIrya, zraddhA, dhairya ane tIvrasaMga vairAgya hoya tyAre A vrata svIkAravAnuM hoya che. enI vidhi zAstroe batAvelI che. AhAra karyA vinA paNa prasannatA pUrvaka jIvana jIvI javAne A prayoga che. zarIra ane AtmAnuM bhedajJAna thayA pachI A mArga saraLa bane che. saMkhanA-jetapathI zarIra tathA kaSAya vagerenuM zoSaNa thAya te. 1 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 mALArita saMghanAM jhApitA . -tatvArtha. a. 7/17 jIvata maraNA-''zaMsA-mitrAnurAga-sukhAnubandha nidAna karaNAni tattvArtha a07/32 1. (vaLI gRhastha ) maraNa najIka samaye saMlekhanA zarIra ane kaSAyane kasanArA maraNata amuka tapa, dhyAna ane samAdhi) ne ArAdhaka hoya che. 2. saMlekhanAnA pAMca aticAra-(1) adhika jIvananI abhilASA (2) maraNanI IcchA, (3) mitrAdi upara sneha, (4) padagalika sukhanI smRti ane (5) cakravati Adi bajavAnuM niyANuM karavuM te. gAthA: manavacanakAyAnA yogathI lAgela aticAranuM pratikramaNa. kAraNa kAiassa, paDikkame vAiassa vAyAe / . maNasA mANasiassa, savvassa vayAiArassa // 34 // bhAvagItaH azubha kAya-vacanamananA mege, vrata-aticAre je lAgyA zubha yoganA ArAdhanathI pratikamaNa karI zuddha karUM. 34. artha kAyA, vacana ane mananA azubha vyApArathI sarva vratamAM mane je kaI aticAra lAgyA hoya te sarvanuM huM zubhakAya gathI zubhavacana-gathI ane zubha mane-gathI pratikramaNa karUM chuM 34 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 dharmAMkaraNImAM lAgelA bIjA aticArAnu pratikramaNa. gAthA: yaMDhaLa-----simalA--mAve-saLA--sAya--DhaMDhemu / guttImu a samisu a, jo aiAro a taM niMde ||35|| bhAvagItaH vadana-vrata-zikSA-gAravamAM, saMjJA-daMDa-kaSAyAmAM, gupti-samitimAM je sevyA aticAra AlAu sau. 35. artha: vaMdana,vrata, zikSA, gaurava- gArava, saMjJA, kaSAya, daMDa, gupti ane samiti vageremAM je aticAreA lAgyA hoya tenu niMdArUpa pratikramaNa karU chu. 35 1. vaMdana-1. caityavaMdana ra. gurUvaMdana. 2. vrata-1. zrAvakanAM khAra vrataH 2. navakArazI peArasI Adi paccakhkhANa pratijJAH 3. zikSA-1. grahaNa zikSA-zAstranA abhyAsa. 2. Asevana zikSA-AcAranI tAlIma. zrAvakanikRtya pALavAM te. 4. gArava 1. gaurava-AThamadaH-jAti-kula'-rUpa-ala-jJAnatapa-lAbha dhanamada 2. gArava-vRddhi-Asakita. lAlasA. abhimAna. lAlupatA. 1. rasagArava-madhura khAnapAnanI lAlasA ane abhimAna. ra. RddhigArava-dhanakuTu'kha vagerenuM abhimAna ane Asakti, hy. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 3. zAtAgArava-zarIrane zAtA upajAvanArI cIjonI lAlasA -sukhazILIyApaNuM ane abhimAna. 5. saMjJA-viziSTha cetanAH viziSTa abhilASA. tenA cAra, daza ane sALa bhAga che. 1. AhAra, 2. bhaya 3. maithUna 4. parigraha. 5. krodha, 6. mAna, 7. mAyA, 8. leAbha 9. leka 10, egha 11. sukha 12. duHkha 13. mADu 14. vicikitsA 15. zAka 16. dha, 6. kaSAya- kaSa-ghasavuM, khagADavu. jIvanA zuddhasvarUpane kaluSita karebagADe te kaSAya. kakkasa sAra. Aya-lAbha. jenAthI sa`sAra vadhe te kaSAya. kaSAya cAra che. kedya, mAna, mAyA, leAbha. 7. jenAthI AtmA daMDAya te daDaH sAvadha pravRtti. pApavyApAra. 1. daMDa traNa che 1. manadaMDa ra. vacana daMDa 3. kAyadaMDa 2. zalyane paNa daMDa kahyAM che. 1. mAyAzalya 2. mithyAvazalya 3. niyANAzalya. manusmRtimAM daMDanA artha damana karela che. 1. manadaMDamananuM damana ra. vacanadaMDa-vANInuM damana 3. kAyadaMDa-kAyAnuM damana (AtraNeya krUDa jenI pAse hAya te tri'DI) 8. zuminigraha-azubha pravRtti rAkvI te gupti. gupti traNa che. 1. manA gupti-mananA nigraha ra. vacana gupti-vANInA nigraha 3. kAya gupti-kAyAne nigraha. KOCKA V G C C Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 gAthA: . pratikramaNanI upayogitA. sammadihI jIvo, jaivi hu pAvaM samAyare kiNci| appo si hoi baMdho, jeNa na nibaMdhasaM kuNai // 36 // taM pi hu sapaDikkamaNaM, sappariAvaM sauttaraguNaM ca khippaM uvasAmeI, vAhi vya susikikhao vijjo // 37 // bhAvagItaH samyagadaSTi jIva kadApi koIpaNa pApa kare toye, niSpharatA nahiM hovAthI ati alpa baMdha tene thAye. 36 te paNa jaldI nAza kare che kuzaLavaidya jema roga hare, pratikramaNa karI, pazcAtApe, prAyazcita laI gurU pAse. 37 artha: A samyagRSTi jIvane- sAcI samajavALA manuSyane je kadAca nirvAha pUratI DIka (khetIvADI vagere) pApa pravRti karavI paDe te paNa temAM niSpharatA-nirdayatA na hovAthI tene ghaNuM ja cheDe karmabaMdha thAya che. (je pApa pravRtti khUba Asakti pUrvakarasapUrvaka thAya tene karmabaMdha ati cIkaNa hoya che.) 36 jema kuzaLa vaidya (nehana, svedana, vamana, virecana ane basti Adi paMca karmathI) rogane jaldI zAMta kare che tema sAcI samajavALa jIva, upara jaNAvela te apa karmabaMdhane paNa prati- . kamaNathI, pazcAtApathI ane prAyazcitathI jaldI zAMta kare che. 37. 9. samiti-ekAgra pariNAma vALI suMdara ceSTA. samiti pAMca che. 1. Isamiti 2. bhASA samiti 3. eSaNa samiti 4. Adana nikSepa samiti 5. pAriSThApanikA samiti " athavA zrAvakanI agiyAra paDimA paNa sUmiti kahevAya. gupti-nivRtti pradhAna che, jyAre samiti-pravRtti pradhAna che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5O pratikramaNanI upayogitA. gAthA nadI viSa - maMta-mUtra-visArA I - vijjA haNaMti maMtehi to taM havai nivisaM // 38 // purva vidaM janma, rAja-ro-samaya ! AloaMto a niMdato, khippaM haNai susaavo||39|| kaya-pAvA vi maNussA, Aloia nidia guru-sagAse hoi airega-lahuo, Ahariya-bharuvva bhAravaho // 40 // AvassaeNa eeNa sAvao jai vi bahurao hoi / dukakhANAmaMta kiriyaM kAhI acireNa kAleNa // 41 // bhAvagItaH jema maMtrane mUla vizArada vaidyarAja nija maMtra baLe, udara paDeluM jhera haNIne regIne niviSa kare. 38. tema rAga ne dveSa upArjita aSTakarma jaldI haNa, dvAdazatratadhArI suzrAvaka, Alecana-niMdA karata. 39 pApa taNuM Alecana karIne, gurU pAse niMdA karate, pApI mAnava bhAra utAryA majura ze haLave banate. 40. AraMbhethI pApa rayuta atIva zrAvaka hoya chatAM, te da:khane A AvazyakathI alpa samayamAM nAza kare. 41. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 artha: jema maMtra-mUla vizArada vaidya zarIramAM vyApelA jherane maMtra vaDe utArIne zarIrane-gIne nirviSa banAve che, tema bAravratadhArI suzrAvaka rAgadveSathI baMdhAyelA-utpanna thayelAM A ATheya prakAranAM karmone AlecanA ane niMdA karIne jaldI : nAza kare che. 38. 39 mAthA para bhAra utArI nAMkhavAthI jema majura khUba haLave thAya che tema pApI manuSya potAnAM pAponI (gurU pAse AlocanA karIne (pragaTa karIne) ane niMdArUpa pratikramaNa karIne haLave phUla thAya che (guru pAse pApane ekarAra karavAthI manamAMthI zalya nIkaLI jAya che, saMkalpa vikalpa baMdha thAya che ane mana daDha thAya che) 40. zrAvaka kadAca pApavALA AraMbhene lIdhe bahU pApa-rajavALe thayo hoya te paNa A pratikamaNa-Avazyaka vaDe theDAja samayamAM te bhavaduHkhane nAza kare che. (mekSa pAme che) 41. * aThakarma-1. jJAnAvaraNIya. 2. darzanAvaraNIya, 3. mehanIya, 4. aMtarAya. e cAra ghAtI karma cheH 5. nAma, 6. gotra, 7. vedanIya, 8. AyuSya, e cAra aghAtI karma che. AtmAnI vItarAga dazAmAM ane kevaLajJAnamAM bAdhA na kare te aghAtI karma. pApanuM Alecana- thaIgaelAM pApa tapAsavAM, pragaTa karavAM. pApanI kabulAta. pApa-rajeyuta- pAparUpI dhULathI kharaDAyele. atIva-ghaNeja, Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para yAda na AvelA doSonI AlocanA. gAthA. AlAaNA bahuvihA, na ya saMbhariA paDikkamaNa kAle mUlaguNa-uttaraguNe, taM nide taM ca garihAmi // 42 // bhAvagItaH mUlaguNa-uttaraguNa saMbaMdhI bIjA bahuvidha aticAre, pratikamaNamAM yAda na AvyA te sahU niMdu-gaNuM chuM. 42. artha: mUla guNa (pAMca aNuvrato ane uttara guNa (traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata) saMbaMdhI bIjA paNa AlocanA karavA gya (pragaTa karavA yogya) ghaNuM aticAre hoya che, saMbhava che ke te badhA pratikramaNa vakhate yAda na paNa AvyA hoya, tene huM Atma sAkSI eniMduM chuM ane (gurU sAkSIe gaNuM chuM. 42 mUlaguNa pAMca aNuvrata. uttaraguNa-traNa guNavrata tathA cAra zikSAvrata. AlecanA- sadgurunI samakSa pitAnAM pApa pragaTa karavAM, je rIte, je kALe je bhAvathI, je kSetramAM pApa thayuM hoya, te rIte ja, jeTaluM smRtimAM hoya, teTaluM pragaTa karavuM. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 dharma ArAdhanamAM tatparatA covIsa jinane vaMdana. gAthA: tassa dhammassa kevali pannatassa abbhuTTio mi ArAhaNAe virao mi virAhaNAe tiviheNa paDikato, vadAmi jiNe caubbIsaM // 43 // bhAvagItaH kevalI bhASita dharmatanuM ArAdhanamAM tatpara ubhe.. doSathI viramI, trividha pratikamI, vIsa jinane vaMduM chuM. 43. artha : kevalI bhagavaMtee upadezelA ane gurU pAse meM svikArelA zrAvaka dharmanI vizuddha ArAdhanA mATe huM tatpara thaye chuM. tenI khaMDanA-virAdhanAthI huM virAma pAmya chuM ane tethI mana, vacana ane kAyA vaDe tamAma doSanuM aticAronuM pratikramaNa karate huM cavaze ya jinezvara bhagavaMtane vaMdana karUM chuM. kevalI-jeone kevaLajJAna utpanna thayuM hoya tevA sarvajJa. khaMDanA-virAdhanA-IrAdApUrvaka bhaMga. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 * sava caityAne jina biMkheAne tathA sarva sAdhuone vaMdanA. gAthA : jAvaMti ce AI uDDe a ahe a tiria lobhe a saccAI tAI vaMde iha saMto tattha saMtAI // 44 // jAvaMta ke vi sAhU, bharaheravaya - mahAvidehe a / savvesi tesiM paNao, tiviheNa tidaMDa - virayANaM // 46 // bhAvagIta : udhva, adhA ne mAnavalAke AvelAM saghaLAM cetyAjina biene ahiM vaselA bhaktibhAvathI vaMdu chuM. 44. bharata--airAvata-mahAvideha vicaratA je koI sAdhu, daMDatrIkathI viramelA, sau mana-vaca-kAye vaMdu chuM. 45. artha : svagalAka, pAtALa loka ane manuSyaleAkamAM jeTalAM jinacaityA-jinabikhA jinapratimAo hAya te sane ahiM rahyo chatA vaMdana karU chuM. 44. bharatakSetra, arAvatakSetra ane mahAvidehakSetramAM manadaMDa, vacanadaMDa ane kAyada MDathI viramelA jeTalA sAdhu munirAjo hoya te sarvAMne huM mana-vacana-kAyAthI praNAma-vaMdana karU chu. 45. manadaMDa-mananI azubhapravRtti. vacanadaMDa-vacananI azubha pravRtti. kAyada'Da-kAyAnI azubhapravRtti. viramelA-aTakelA. IMDa-jenAthI AtmA IMDAya te daMDa. hiMsA vagere pApa pravRtti karavI te daMDa. ', . Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 jinezvara bhagavAnanuM stavana-dhyAna-bhAvanA. gAthA : vi-sacitra-vAya-vAsaLI, maya--saya-sadasa-maddaLaju ! 23vIsa-niLa-viLiya-dArU cauraMtu meM giddA // 4 // bhAvagItaH cirasaMcita pApe daLanArI, lAkhA bhavapherA haranArI, cAvIsa jinanI dha kathAmAM vito mama dina sukhakArI. 46. artha : ghaNA vakhatathI ekaThAM thayelAM pApAne nAza karanArI, anatA bhavAnuM maMthana karanArI-lAkhAbhavAne pheDanArI, cAvIsa jinezvara bhagavaMtAthI nIpajelI vistarelI-dhama kathAonA svAdhyAyamAM mArA divase pasAra thA. 46. * cAra magala ane mAgaNI : gAthA : mama maMgalamarihaMtA, siddhA sAhU suaM ca dhammo a sammadiTThI devA diMtu samAhiM ca bohiM ca // 47 // bhAvagIta : arihatA ne siddha, sAdhuo, jJAna, dharma, maMgala maya hA, samyadRSTi deva amAne samAdhi Adhi dAtA hA. 47. artha : maMgaLa bhUta-lokottama ane zaraNya-evA arihaMta, siddha, sAdhu, zruta ane dharma e pAMca tathA sabhyaSTi deve amane cittanI svasthatA ane dharmanI prAptimAM sahAyaka anA. 47. samAdhi--AtmabhAvamAM sthiratA. eSidha zradhdhA. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 pratikramaNane cAra hetuo. gAthA : paDisidhdhANaM karaNe kiccANamakaraNe paDikamaNaM / __ asadahaNe a tahA vivarIa--paruvaNAe a||48|| bhAvagIta: mana kareluM karyuM hoya, ne karavAnuM kAMI nA kIdhuM, zradhdhA tyAgI viparIta bolyA, zuddha thavA che paDikkamaNuM. 48. artha : jJAnIoe niSedha karela aDhAra pApa sthAnaka Adi kriyAo karI hoya, zrAvaka dina kRtya Adi kta na karyo hoya, jinezvara dee kahela sUphama tamAM azraddhA thaI hoya ane temanA upadezathI avaLe upadeza devAI gayuM hoya e cAre ya doSathI zuddha thavA mATe A "pratikramaNa Avazyaka-jarUrI che. paDisidhvANa karaNe pratiSedha abhakSya, anaMtakAya, bahUbIjabhakSaNa, mahAraMbha-pari grahAdikakIdhAM, jIvAjIvAdika sUma vicAra sahyA nahi, ApaNI kumati lAge utsutra-prarUpaNa kIdhI. tathA prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lebha, rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, pazunya, rati-arati, para-parivAda, mAyA-mRSAvAda, mithyAtvazalya, e aDhAra pApathAna kIdhAM, karAvyAM anudAM hAya. dinakRtya, pratikamaNa vinaya vaiyAvaca, na kIdhuM, anerUM je kAMI vItarAganI AjJA virUddha kIdhuM karAvyuM, anumevuM heya. te savihu mana, vacana, kAyAe karI micchAmi dukkaDa'. -pAkSikAdi aticAra Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 kSamApanA-vizvamaitrI. gAthA : khAmemi savvajIve sabve jIvA khamaMtu me mittI me savvabhUesa veraM majjha na keI || 49 || bhAvagItaH kSamA yAcuM sahU jIva pAse. sahu jIva mujane mApha kare. sahU jIva sAthe maitrI mAre, vera nathI koi jIva sAthe. 49 artha : sajIvAnI pAse huM mArA doSonI kSamA mAgu chuM, sarvAM jIve mane kSamA karo, sarva jIvAnI sAthe mAre maitrI che. koI paNa jIva sAthe mAre vaira nathI. 49. upasaMhAra ane pUrNAhUtinuM vaMdana. gAthA: evamahaM Aloia niMdiya garahia dugaMchiaM sammaM / tiviheNa paDikkato, vaMdAmi jiNe cauvvIsaM // 50 // bhAvagItaH ema rUDIrIte AlevI ni MdI, gahIM, ghRNA karI, mana-vacce--kAyAthI paDikkamatA, jina cAvIse vaMdu chuM. 50 aH Ama meM sa aticArAnI sArI rIte (bhAvapUrNAMka) AleAMcanA karI che, niMdA karI che, gAM karI che ane jugupsAdhRNA karI che, have mana, vacana kAyAthI tenu pratikramaNa karatA huM cAvIseya jinezvarAne vaMdana karUM chuM. 50. : samAsa : L Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 A le! ca nA vaMdittu-sUtra. : bhAvagIta : : maMgalAcaraNa ane viSaya nirdeza : vaMdana karI sahU siddha prabhune dharmAMcAmAM munigaNune, zrAvaka dharma taNA aticAro pratikramavA huM IcchuM chuM. 1 : vratA ane jJAnAdi AcAremAM lAgelA doSA : je kAMI mArA vrata aticAre nAnA moTA doSa thayA jJAna tathA dana-cAritre niMduM chuM sahu gahu chuM. 2 : sarva pApanA mULasamA prarigraha ane Arabha : dvividha parigraha karyA karAvyA bahuvidha pApAraMbha vaLI, divasa saMbadhI doSa thayA, je AleAuM sahU yAda karI. 3. : indriyA ane kaSAyAnI azubha pravRttithI thayelA doSA : nirdeti evA cAra kaSAye pAMca indriye pApa thayAM rAga dveSathI mana, vaca, kAye nidu chuM. sahU gahuM chuM. 4 : paravazatAthI karavI paDela pravRttiothI lAgelA doSo zaratacUkathI, dabANathI, ke pharaja vaze haratAM pharatAM, jatAM AvatAM, ubhA rahetAM, doSa thayA AleAu sau. 5 : bAravratanA pAyArUpa samyakRtvanA aticAra : jinamata zakA, paramata icchA lasa Mdeha-dugAdi mithyAtvI saha vAsa-praza MsA, samakita doSA pratikrasuM 6 7 7 7 7 7 7 7 6 G Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 kaka : AraMbha-samAraMbhanI niMdA : chakAya hiMsA sva-para-ubhayane kAja rAMdhyuM ke raMdhAvyuM, tethI je kAMI deSa thayA sau AtmasAkSIe niduM chuM. 7 : bAravrata ane tene aticAre : pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ne zikSAvrata vaLI cAra kahyA, evA bAravratanA danika aticAra AleuM sau. 8 pAMca aNuvrata. : 1. sthUla prANAtipAta viramaNavratanA aticAre : prathama aNuvrata-sthUla jIvahiMsA viramaNavrata aticAra thayA, BdhAveze, bhAna bhUlI, ke pramAda-gaphalata vaza thaIne- 9 jIvane mAryA, bAMdhyA aMgo chedyAM, atizaya bhAra bharyo, khAnapAna nA ApyAM, dainika aticAra AlauM sau. 10 : 2. sthUla mRSAvAda viramaNavratanA aticAra : pramAdathI ke mAyAveze, vagara vicAryuM ALa dIdhuM, gupta vAta bIjAnI ke nija patninI meM pragaTa karI, 11 juThabharyA upadeza dIdhA, vaLI juThA lekha lakhyA, bIje-- mRSAvAda skUla-viramaNavratanA aticAra AuM sau. 12 : 3. sthUla adattAdAna viramaNavratanA aticAre? sthUla para dravya-haraNa viratimAM pramAda ke lebhAveze, carane preryA, mAla kharIdyA, mAlamAM bheLa-saMbheLa kya, 13 rAjya virUddhAcAra kya, vaLI tela mApa khoTAM kIdhAM, trIjA aNuvratanA aticAre divasataNuM AleuM sau. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ' : 4. svadArA saMtoSa-parastrIgamana viramaNavrata aticAre : parastrI gamana viramaNavrata mAhe pramAda ke kAmAveze, kumArI-vidhavA saMga karyo, ne rakhAta-vezyA-gamana karyuM. 15 anaMga kiDA karI, vivAhaDayA, viSaye atiabhilASa dharyo, cothA aNuvratanA aticAre, dina sevyA AlevuM sau. 16 : pa. parigraha parimANavratanA aticAre? meha vaze dhanadhAnya, kSetra-ghara, senuM-rUpuM, ghara-vakharI, nikara-cAkara-pazupakSI, sau pramANathI adhIkAM rAkhyAM, 17 vrata parigraha-parimANa viSe ema pramAdathI je doSa thayA, paMcama aNuvratanA aticAro dina sevyA AlevuM sau. 18 : traNa guNavata : : 6. dipha parimANa vratanA aticAro : UMcI-nIcI-tirachIdIzamAMgamana vadhyuM, diza vadhaghaTa thaI smRti gumAvI, dikparimANe, guNatrata deze niMdu sau. 19 : 7. bhege paga parimANavratanA aticAre : 1. bhegamAM viveka. madhamAMsa tajavAmAM, phaLa-phUla sugaMdha, mAlA vAparatAM, doSa thayA bIjA guNavratanA upa-paribhege niMduM sau. 20 2. bhojanamAM vivekA sacitta, sacittathI yukta, ne kAcuM, adhakAcuM vaLI tucchaphaLa, bhakSaNa karatAM upa-paribhege aticAra AleuM sau. 21 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 1 3: dhaMdhAmAM viveka : vratadhArIe tajavA jevA paMdara dhaMdhA : karma taLuM aMgAra taNuM, vana-vAhana-bhADAM-pheTakanuM, dAMta, lAkha, rasa, keza, viSa ne zastrone vyApAra tA. 22 yaMtra pIlaNanuM, aMga chedananuM, vanadavanuM jala zeSaNanuM, asatI piSaNa karmatanuM, vaLI aticAra AleuM sau. 23 : 8. anartha daMDa viramaNavratanA aticAre : : 1. jIvaghAtaka vastuo ApavArUpa anarthadaMDa H zastrAgni, sAMbelAM, yaMtro, ghAsa, kASTa, mULa, maMtra davA, apAvatAM, viNu kAraNa detAM, deSa thayA AlAuM sau. 24 2. pramAdAcaraNarUpa anarthadaMDa. snAna, pIThI, citraNa, vilepana, zabda, rUpa, rasa gaMdha viSe, Asana, vastrAbhUSaNa sajatAM deSa thayA AleuM sau. 25 : 3. aticAronuM pratikramaNa mazkarI, cALA, lavarI, sAdhana-sajImUkavAM, bhegAsakti, trIjA guNavrata-anarthadaMDe aticAra AleuM sau. 26. H cAra zikSAtrataH : 9. sAmAyika vratanA aticAre : mana-vacanakAyanI duSita kriyAthI, asthiratAthI, vismRtithI, prathama zikSAvrata sAmayikamAM virAdhanA thaI biMdu chuM. ra7. : 10. dezAvakAzikavratanA aticAre maMgAvyuM, sthaLa bahAra kahyuM, zabda-rUpa-pudgala pheMkIchatA thavAthI doSa thayA, te vratadazame huM niduM sau. 28. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara : 11. pauSadhopavAsatanA aticAro : pramAdathI ladhu-vaDI zaMkA ne saMthArAvidhi, doSa thayA, bhAjana ciMtAthI peASahavidhi-viparItatA thaI nindu chuM. 29. : 12. atithi sa`vibhAga vratanA aticAra : sacitta vastuo-nAMkhI-DhAMkI, kapaTa-dveSa-abhimAna karI, kALa vaTAvI dAna dIdhuM, zikSAvrata ceAthe nindu sau. 30. ceAgya atithine ayeAgya rIte dAna devuM te doSa : : sahita, dukhita ne gurU nizrALu sAdhune meM dAna dIdhuM, niMdya rAga ke dveSa thakI, te doSo niMdu gahuM chuM. 31. : ayeAgya atithine ayeAgya rIte dAna devuM te doSa : saMyamahInA, sukhita-dukhita para niMdya rAga ke dveSa thakI, anukaMpA karI, doSa thayA je niMdu chuM. sau gahu chuM. 13. ceAgya atithine dAna na devuM te doSa H .. : caraNu karaNathI yukta, tapasvI, sAdhUne nA dAna dIdhuM, dAnadvavya nirdoSa chatAMye nirdu chuM. sau gahu chu. 32 : saleSaNAnA aticAro : Ihu-paralAkanI, jIvita-maraNanI, kAmabhoganI AkAMkSA, maraNa samaya paNa nAho mujane, aticAra saMleSaNnA. 33 * mana, vacana ane kAyAnA yAgathI lAgelA aticAra azubha kAya-vaca-mananA yAge vrata-aticAro je lAgyA, zubha cAganA ArAdhanathI pratikramaNa karI zuddha karUM. 34 4 6 4 6 4 6 4 4 4 : Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 : dharma karaNImAM lAgelA bIjA aticAre : vaMdana-vrata-zikSA - gAravamAM, saMjJA-daMDakaSAyamAM, guipta-samitimAM je sevyA, aticAra AleuM sau. 35 : pratikramaNanI upayogitA ? samyaguSTi jIva kadApi koIpaNa pApa kare teye, niSpharatA nahiM hevAthI ati alpa baMdha tene thAya. 36 te paNa jaldI nAza kare che, kuzaLa vaidya jema roga hare, pratikramaNa karI, pazcAtApe, prAyazcita laI gurU pAse. 37 jema maMtrane mUla vizArada vaidyarAja nija maMtra baLe, udara paDeluM jhera haNane, regIne nirviSa kare - 38. tema rAgane dveSa upArjita aSTakarma jaldI hato, dvAdazatratadhArI suzrAvaka Alocana niMdA karata. 39. pApataNuM Alecana karIne, gurU pAse niMdA kare, pApI mAnava, bhAra-utAryA majura che, haLavo banate. AraMbhathI Apa rayuta atIva zrAvaka hoya chatAM, te duHkhane A AvazyakathI alpa samayamAM nAza kare. 41 : yAda na AvelA doSonI AlecanA : mUlaguNa-uttaraguNa saMbaMdhI, bIjA bahuvidha aticAre, pratikramaNamAM yAda na AvyA te sahu niMdu-mahuM chuM. 42 : dharma ArAdhanamAM tatparatA ane vIsa jinane vaMdana : kevalI bhASita dharmataNuM ArAdhanamAM tatpara ubhe, doSathI viramI, trividha pratikramI, covIsa jinane vaMdu chuM. 43 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 | sarva daityane-jinabiMbone vaMdana urdhva, adhe ne mAnavaleke AvelAM saghaLAM - jinabiMbane, ahiM vasele bhaktibhAvathI vaMduM chuM. 44 H sarva sAdhuone vaMdanA : bharata--arAvata-mahAvidehe vicaratA je kaI sAdhu, daMDa trIthI viramelA, sau mana-vaca-kAye vaMduM chuM. 45 : jinezvara bhagavAnanuM stavana-dhyAna-bhAvanA : cira saMcita pApa daLanArI, lAkho bhava pherA haranArI, vIsa jinanI dhamakathAmAM, vitaje mama dina sukhakArI. 46 : cAra maMgala ane mAgaNI : arihaMta ne siddha sAdhuo, jJAna, dharma, maMgalamaya ho. samyagRSTi deva amone, samAdhi-badhi dAtA he. 47 : pratikramaNanA cAra hetuo: mana kareluM karyuM hoya ne karavAnuM kAMI nA kIdhuM, zraddhA tyAgI, viparIta belyA, zuddha thavA che paDikakamaNuM. 48 : kSamApanAH vizva maitrI bhAvanA : kSamA yAcuM chuM sahu jIva pAse, sahu jIva mujane mApha kare, sahu jIva sAthe maitrI mAre, vera nathI keI jIva sAthe. 49 upasaMhAra ane pUrNAhUtinuM vaMdana : ema rUDI rIte AvI niMdI, gahIM, ghaNuM karI, mana-vaca-kAyAthI paDikkamate, jinevIse vaMdu chuM. 50 1 samAsa : Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 * uvasaggaharaM-stotra pArzvaprabhunuM-kaSTo nAza karanArUM stotra-bhAvagIta. bhAvagIta :0 pArthaprabhu ! upasarga hatA ! pArzvayakSa sevita vaMdu, karmamukta, viSadhara viSahArI, niHzreyasa-maMgalakArI. 1. 0 'viSadhara skulIMga'-maMtra jape jo ekacitta nitya naranArI, duSTagraho, sau roga mArine duSTanavaro jAye cAlI. 2. : 0 maMtra ghaDIbhara dUra raho, prabhu-praNAma paNa bahu phaladAtA, naratiryaMca, gati jIvonA du:khadurgati dUra thAtA. 3. (0 kalpavRkSa ciMtAmaNI karatAM adhika tava samakti sArUM, je jIva ghAre, te nirvighna pAme che zivapada pyAruM. 4. 0 pArthaprabhu! meM bhakti bharelA hRdaye, tava stavanA kIdhI, samakti mujane bhavobhava dejo zAMtidAyaka dayAnidhi ! pa. pArzvanAtha bhagavAnanuM A stotra vighno dUra karanAruM che. - maMgalakArI che. temane vaMdana karavAthI ane temanuM smaraNa karavAthI tenA guNonuM ApaNAmAM anusaMdhAna thAya che. jApa ane dhyAnathI mananI ekAgratA ane makkamatA sadhAya che. ekAgramana zubha saMkalpa karI zake che ane pAra pADI zake che. duHkho ane muzkelIomAMthI mArga kADhI zake che. 0 samakti eTale sAcI samajaNa,-sabuddhi-sthibuddhi 0 evuM samakti to ciMtAmaNi ratna ane kalpavRkSa karatAM paNa vadhu kiMmatI che. 0 samakti-sAcI samajaNa zAMtidAtA che. siddhidAtA che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 caturvi zaMti-jina-namaskAra sakalAt stotra (caitya vaMdana). bhAvagIta. - bhAvagIta : (anuSTrapa) . 0 sau arihaMtamAM zobhe, AvAsa je zivazrInuM, prabhutva che traNe loke, ahaMbhAva upAsuM huM. 1. 0 nAmAkRti - dravyabhAve vizvane pAvana kare, sarvotro sadAkALe upAsu arihaMtane... 2. 0 Adya pRthvI taNA nAtha Adya tyAgI parigrahe, tIrthanAtha vaLI Adya RSabha svAmine namuM. 3. 0 vaMdu ajita svAmine vizvakamala bhAskara, zuddha kaivalya Adarza pratibiMbituM thayuM jagatuM. 4. . 0 bhavijana zA bagIcAne nIMka zI nitya siMcatI, jaya pAmo sadA viSe saMbhava-prabhu dezanA.. pa. 0 ullase sidhu syAdvAda caMdra zA prabhu ApathI, Apo apUrva AnaMda svAmi zrI abhinaMdana... 6. 0 vaMdatA devanA tAje dIpatI pada-aMgulI, bhagavAn sumati saunI abhilASA pUrI karo. 7. 0 krodhAdi zatruo haNatAM krodhe rakta thayA prabhu, evA padma-prabhu saunI AtmalakSmI vadhArajo..... 8. 0 zrI supArzva-prabhu vaMdu, pUjAyelA mahendrathI, caturvidha-saMdha-AkAze zobhatA sUryazA prabhu... 9. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 caMdrakiraNa zI zveta zukala dhyAne pUrI ghaDI, zukala mUrti prabhu caMdra AtmalakSmI vadhArajo.... 10. 0 kaivalya vizvane jANe spaSTa karyuM hAtha AMbaLuM, aciMtya mahimAvaMta suvidhi bAMdhI Apajo.. 11. 0 jenA sAdhAda upadeze AnaMde prANIo khIle, evA zItala-svAmi karI rakSA sahU taNI... 12. 0 bhava roge pIDitone rAjavaidya samA prabhu, svAmi ziva-vadhu kerA zreyAMsa-prabhu siddhi do. 13. 0 tIrthakara karma bAMdhIne vizvane upakAratA, surAsuranara pUjayA. vAsupUjya ujALajo... 14. 0 vimala svAmInI vANI jaya pAmo jaga traye loka-citto kare cokakhAM nirmalI' jala jayuM kare... 15. 0 kare spardhA svayaMbhUnI karUNArasa pANIthI, evA anaMta-jina Apo anaMta sukha sarvane. 16. 0 mano vAMcchA pUre saunI, kalpavRkSa samA prabhu, caturvidha-dharma denArA upAse dharmanAthane. 17. 0 dharmopadezanA teje dIzAo ajavALatA, zAMtinAtha-prabhu, mArA AtmAne ajavALajo... 18. 0 surAsura-manuSyonA ananya nAtha-kuyu he ! viziSTa RddhinA svAmi amane AtmazAMti do. 19. 0 aranAtha prabhu ! sUrya, cothA ArArUpI nabhe, cothA purUSArthanI siddhi Apajo mukti sarvane... 20. 0 surAsura-narendro zA navamegha, mayUra zA, karmocchedane hasti mallInAtha stavuM sadA... 21. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 0 mahA moharUpI nidrA uDADe jaga jIvanI, munisuvrata svAminAM vacanAmamRta te stavuM... 22. 0 nemInAtha prabhuzrInA paganA nakhakIraNo, namelAne kare nirmala, te rakSo sarvane sadA... 23. 0 yAdava vaMzamAM caMdra, agni karmarUpI vane. nemanAtha-prabhu evA ariSTo sahUnA haro. 24. 0 upasargo karyA kamaTha, pUjanA dharaNI dhare, samadaSTi prabhupArtha, karo kalyANa sarvanuM.... 25. 0 vaMdu prabhumahAvIra adbhuta zaktinA dhaNI, rAjahaMsa samA zobhe nijAnaMda sarovare. 26. 0 aparAdhI Ubho sAme to ya AMkhe amI jhare, jaya pAmo dayAbhInAM zrI vIrajina netra be... 27. 0 sarva tejasvI vijetA, sevA surAsudhIze, nirmaLa, nirbhaya zrImAnuM ziratAja mahAvIra. 28. ' (zArdUla vikrokti) 0 pUjAyA vIra deva-dAnava thakI, vIrane bhaje paMDito, verI karma badhAM haNI dUra karyA te vIrane sau namo; rUDuM tIrtha pravarte vIraprabhuthI, varanAM tapo AkarAM, vIre dharya zrI kIrti-kAMti vasatAM, kalyANadA ! he vIra !... 29. (mAlinI) 0 avani para rahelAM sAzvatAzAzvatAM ke, bhavanapati bhavanomAM. divya-vaimAnikomAM, ahIM manuja karelAM devarAje pUjelAM, jinavara bhavanone bhAvathI huM namuM chuM.... 30. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 color) (anuSTrapa) sarva jJAtA mahI, zreSTha prathama parameSThimAM, devAdhideva sarva upAsuM chuM. mahAvIra. 31. (zArdUlavikrIDita) agnizA prabhu tIvra pApa-dahane bhegAM karyAM bahU bhave, zobhA mukti-vadhu vizAla hRdaye muktAmaNi hAra zA, ne aSTAdaza doSa hasti samUha, cho kezarI siMhazo; evA zrI vItarAga vAMchita phaLo Apo sadA bhavyane... 32 je aSTApada parvata, gajapade, sametazikhare vasyA, zobhanta giranAra, siddhamahimA, zatruMjaye, maMDape, vibhAre, kanakAcale vaLI giri Abu cittoDe vasyA, je che zrISabhAdi sau jinavaro kalyANa saunuM karo.... 33. kurvaju vo maMgalam. AMtara zatruone jItanAra, arihaMta paramAtmAnuM suMdara upamAovALuM A uttama prakAranuM stuti-kAvya che. A stotramAM covIsa bhagavAnanI stutinA-guNagAnanA suMdara zloka che. pratyeka zloka te te pratimA sAme bolatAM prasannatA Avaze. pharI pharIne gAo ane arthanuM ciMtavana karo. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O prabhu ! AvI jajo ! (toTaka) 0 muja sAda suNI prabhu ! AvI jaje ! . mama hRdaya-dIpaka pragaTAvI jaje ! ghana ghora mace nahi mArga sUjhe tava vijalaDI camakAvI jaje -- ! 1 0. kadI jIvanayuddha viSe aTake mama A ratha sArathI tuM banaje ! kadI aMtara dvArA atI khakhaDe jarI samatAnuM tela pUrI tuM jaje ! 2 0 bhava sAgaramAM navI nAva cale prabhu ! vAyu banI saDha pUrI jaje ! pragaTe hRdayAnala bhISaNa jo ! prabhu ! "zAMti" taNA gIta gAI jaje 3 prabhudAsabhAI pachI rAdhanapuramAM mArI tabiyata bagaDI. vidyAbhavananuM saMcAlana kArya choDI davA ane havA khAvA pATaNa Avyo. mArA jIvananA eka bIjA ghaDavaiyA mu. zrI phulacaMdabhAI jaina borDiMgamAM gRhapati hatA temanI sahRdayatAthI temanI sAthe bAlAzramanA gRhapati tarIke joDAyA. paNa prabhudAsanI chatrachAyA ane jIvanadRSTi kema chUTe ? te divasomAM racAyela A eka zleSa kAvya che. prabhu -1 paramAtmA 2. prabhudAsabhAI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaganATaka ! TB 0 eka divasa jaga nATaka zALe nATaka navaluM dIThuM. raMgIna dIvaDA-paDadA vacce vAdakavRMda bahu mIThuM. 1 0 tabalAM tAle Dholaka vAge. sItAra zaraNAI bAje, navAM navAM nRtye mana harato nRtyakAra tyAM nAce. 2 0 AMkho nAce, mastaka nAce, dIla lokanAM nAce, prekSaka tAla purAve pagathI, Thamaka Thamaka thai nAce. 3 0 vAdyo nAce vAdaka nAce, paDadA-dIvaDA nAce, * tAla sUra ne nRtya taNI tyAM purI jamAvaTa jAme. 4 0 kalAkArane sau satkAre, phUlahAra paherAve; vAha vAhanA pUkAra vacce, motIDe vadhAve. pa 0 tyAM to kamanasIbI utarI ! je dekhI dIla dAjhe, sastI kIrti raLavA kAje kAMgalAM sTeja para nAce. 6 0 tabalAM choDI tabalacI nAce, babaracI-bhIstI nAce, sItAra pheMkI sItAravALo, zaraNAIvALo nAce. 7 0 aMkanI jhUMTAjhUMTa macI tyAM eka bIjAne pADe, svArtha taNIe kheMcAkheMcI suMdara nRtya bagADe. 8 0 niSkAmI thaI svadharma pALe, sAtha bIjAne Ape. sAcI zAMti-sukha-samRddhi loka badhAM bahu pAme. 9 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 suvAsa nA ko jANe jagataparamAM Avaze koNa kyAre ?! ke nA jANe zrama visaravA thobhaze jyAM sudhIe ?! nA jANe ke ramataramatAM koNa kyAre jaze kyAM ?! Icche "zAMti azaraNa sahu to pachI vaira zAne ?! Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAno jaMlo kAlo bhAtAnI goSTa chAvanabhAM to A aMne mAghe AnaMha-prabhoTa sUrya-yaMdra che bhAtA-pitA : hoTha rahe che gAtA phA' vA pitA ne urAzA devI bhAtA ajaya vADIlAla zAha DaoN. sudhIra vADIlAla zAha a.sau. razmibena mukezabhAI zAha riteza vADalane us