________________
૪૫
સલેષણના અતિચારોનું પ્રતિક્રમણ
ગાથા:
इहलोए परलोए, जीविअ--मरणे अ आसंस--पओगे।। पंचविहो अइआरो, मा मज्झं हुज्ज मरणंते ॥३३॥ ભાવગીતઃ ઈહ-પર-લેહની, જીવિત-મરણની કામગની આકાંક્ષા મરણ સમયે પણ ના હો મુજને, અતિચાર સંલેષણના. ૩૩ :
અર્થ: આ લેખના તપને સ્વિકાર કર્યા પછી અસાવધપણે મેં મનમાં ૧. લેકની (મરીને મનુષ્ય થવાની ઈચ્છા કરી હોય. ૨. પલેકની (મરીને દેવ થવાની ઈચ્છા કરી હેય. ૩. સત્કાર–સન્માન જોઈ વધારે જીવવાની ઈચ્છા કરી હોય. ૪. સત્કાર–સન્માન ન થવાથી કે ભૂખથી પીડાવાથી જલ્દી
મરવાની ઈચ્છા કરી હોય. ૫. મરણબાદ સુંદર કામ ભાગ રૂપ અને સૌભાગ્ય મળે એવી ઈચ્છા કરી હોય તેનું હું પ્રતિકમણ કરું છું. આવા
અતિચારો મને મરણના અંત સમયે પણ ન થાઓ. ૩૩.
શરીર અને કષાયેનું શેષણ કરવા માટે આ વ્રત છે. બળવીર્ય, શ્રદ્ધા, ધૈર્ય અને તીવ્રસંગ વૈરાગ્ય હોય ત્યારે આ વ્રત સ્વીકારવાનું હોય છે. એની વિધિ શાસ્ત્રોએ બતાવેલી છે. આહાર કર્યા વિના પણ પ્રસન્નતા પૂર્વક જીવન જીવી જવાને આ પ્રયોગ છે. શરીર અને આત્માનું ભેદજ્ઞાન થયા પછી આ માર્ગ સરળ બને છે. સંખના-જેતપથી શરીર તથા કષાય વગેરેનું શોષણ થાય તે.
1
