________________
શ્રી ઉપદેશપ્રાસાદ ભાષાંતર-ભાગ ૪
[સ્તંભ ૧૫ પરિવાર સહિત ગયા. ભગવાને ઘર્મદેશના આપી. પછી દેશનાને અંતે કૃષ્ણ પૂછ્યું કે “હે સ્વામી! આ નગરી અક્ષય છે કે તેનો ક્ષય થશે?” ત્યારે ભગવાને કહ્યું કે-“હે કૃષ્ણ! આ નગરીનો તૈપાયન ઋષિના શાપથી નાશ થશે.” આ પ્રમાણે શ્રી નેમિનાથનાં મુખથી દ્વારિકાનો દાહ સાંભળી ઘણા જાદવકુમારોએ તથા તેમની સ્ત્રીઓએ દીક્ષા લીધી. તે સમયે વસુદેવની ૭૧૯૯૮ સ્ત્રીઓએ પણ પ્રભુની પાસે દીક્ષા લીધી. માત્ર દેવકી અને રોહિણી બે ઘેર રહી. કનકવતી ચારિત્ર લઈ ઉત્કૃષ્ટ ભાવના ભાવી શુક્લધ્યાન ઘરીને કેવળજ્ઞાન પામી, અને ઘણા જીવોને પ્રતિબોઘ પમાડી પ્રાંતે સર્વ કર્મનો ક્ષય કરી મુક્તિ પામી.
વ્યાખ્યાન ૨૧૩
દીપપૂજા जिनेन्द्रस्य पुरो दीपपूजां कुर्वन् जनो मुदा ।
लभते पृथुराज्यादि संपदं धनदुःस्थवत् ॥१॥ ભાવાર્થ-“જિનેશ્વરની પાસે હર્ષથી દીપપૂજા કરનાર મનુષ્ય નિર્ધન ઘનાની જેમ મોટી રાજ્યસમૃદ્ધિ પામે છે.”
દીપપૂજા વિષે ધનાનું દ્રષ્ટાંત આ જંબૂદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં આવેલા દક્ષિણાર્થ ભરતમાં મગઘ નામના દેશને વિષે પદ્મપુર નામે નગર હતું. તે નગરમાં કલાકેલિ નામે રાજા હતો. તે રાજાને પાંચ લાખ અશ્વ, છસો મદોન્મત્ત હાથી અને અસંખ્ય રથ તથા પત્તીઓ હતા. એ પ્રમાણે તે રાજાને પુણ્યના પ્રભાવથી રાજ્યલક્ષ્મી પ્રાપ્ત થઈ હતી. તેવા રાજ્યને કરતો અને સુખભોગ ભોગવતો કલાકેલિ રાજા સુખે સુખે દિવસો નિર્ગમન કરતો હતો.
એકદા પાવન નામના ચૈત્યથી શોભિત પાવન નામના ઉદ્યાનમાં મનુષ્યોમાં કેવળી, સર્વજ્ઞ અને સર્વદર્શી આદેયનામ કર્મવાળા એવા ત્રેવીસમા તીર્થકર શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી અનેક ગણઘર તથા સાધુના પરિવારે સંયુક્ત અને કોટીગમે ભુવનપતિ, વ્યંતર, જ્યોતિષી અને વિમાનવાસી દેવો સહિત સમવસર્યા. ચતુર્વિધ દેવતાઓએ સમવસરણ રચ્યું. પૂર્વદ્રારે સમવસરણમાં પ્રવેશ કરીને ભગવાન સિંહાસન ઉપર બેઠા, અને બારે પર્ષદાઓ આવીને પોતપોતાના સ્થાને બેઠી. તે વખતે કલાકેલિ રાજા અને બીજા નગરના લોકો પણ ભગવાનને વાંદવા માટે આવ્યા. તે વખતે ત્રાયશ્ચિંશત્ દેવતાઓ પણ આવ્યા હતા. પછી ભગવાને નીચે પ્રમાણે પર્ષદાની સમીપે દેશના આપી
मन्ह जिणाणं आणं, मिच्छं परिहर धरह सम्मत्तं ।
___ छब्बिह आवस्सयंमि, उज्जुतो होइ पइदिवसं ॥१॥ ભાવાર્થ-હે ભવ્ય જીવો! જિનેંદ્રની આજ્ઞાને માન્ય કરો, મિથ્યાત્વને તજો, સમ્યકત્વને ઘારણ કરો, અને હંમેશા જ પ્રકારના આવશ્યકમાં ઉદ્યમી થાઓ;' તથા
पब्बेसु पोसहवयं, दाणं सीलं तवो अ भावो अ ।
सज्झाय नमुक्कारो, परोवयारो अ जयणा अ॥२॥ ૧. પાઠાંતર-રવિવર્સ, તેનો અર્થ અહર્નિશ છ પ્રકારના આવશ્યકમાં ઉદ્યમી થાઓ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
