Book Title: Updeshamrut
Author(s): Shrimad Rajchandra Ashram Agas
Publisher: Shrimad Rajchandra Ashram
View full book text
________________
૫૨ ૨
પરિશિષ્ટ ૪ તળપદી ભાષાના તથા અન્ય કેટલાક શબ્દોના અર્થ
અચ્છેરુ–ન બનવા જોગ બને તે; આશ્ચર્ય: નવાઈ ગોભણ–બકરીના ગળાના આંચલ આર-પરોણાની છેડે લોઢાની આણી
ચાંલ્લો-સમકિત આવખુ- આયુષ્ય
ચૂકાવો-ભૂલ આવડ–બોલી દેખાડવાની આવડત-કુશળતા
ચોટ-ચોટી જવું, ચોટવું તે ઉદાસ-અનાસકત ઉદાસી-શોક
છાક-નશો; કેફ; તોર; દારૂ પીને મસ્ત બનવું ઊઠી જવું-મરી જવું (૨) વૈરાગ્ય પામવો
ઝરડું–કાંટાવાળું લીલું કે સૂકું ડાંખળું, ઝાંખરૂ ઊંટિયું-અભિમાન
ઘૂમરો-સવારનો નાસ્તો એકદેશી- સત્સંગી ઓખર-વિષ્ટાહાર
ડાણું-નાનો જાડો દંડૂકો-ધોકો
ડોહા-ડોસા ઓસરવું–પાછા હઠવું
તાકું-ભીંતમાંનો મોટો ગોખલો; બારણાવાળો ભીંતમાં કદન-બગડી ગયેલું વાસી (રાંધેલુ) અનાજ
કરેલ કબાટ કલાડું-રોટલા શેકવાનું શાણકં; માટીની તાવડી
નંબડીમાં કાંકરા-મર્મ ન સમજવો; બોધ સાંભળ્યો હોય કાન ધરવા-ધ્યાનથી સાંભળવું કાન માંડવા-એકાગ્ર ચિત્તથી સાંભળવું
પણ તેનો સાર સમજાય નહી તે. કીલી-ચાવી; કૂંચી
દીવો થવો-સમકિત થવું ખાંપવું-છોડ કાપ્યા પછી રહેલાં અણખોદાયેલાં જડિયાં ધક્કો ન દેવો- કોઈનું દિલ દુભાય એવું ન કરવું (ખાંપા) કાઢી નાખવા.
ધક્કો મારવો-જાગૃત કરવો; સાવધ કરવો. ભાવાર્થ: “વિષયકષાય મોટા શત્રુ છે. વિષયો ધડકૂટ-એનું એ જ મંડયા રહેવું બહારથી ત્યાગ્યા તેનું ફળ છે. પણ અંતરથી ધૂળ પડવી-વ્યર્થ જવું (૨) ધિક્કાર હોવો ત્યાગ ન થાય ત્યાં સુધી કામ થાય નહિ. ઝાડ ધૂળધાણી ને રાખપાણી-છેક બરબાદ ઉપર ઉપરથી કાપવામાં આવે તો મૂળ રહે
નિબંછવા-તુચ્છ ગણવા ત્યાંસુધી ફરી ઊગે, નાશ ન પામે; પણ
નોધારું-આધાર વગરનું મૂળમાંથી છેદ થાય તો જ ફરી ઊગે નહીં, તેમ વિષય કષાય અંતરના નિર્મૂળ કરવા, વૃત્તિનો
પડી મૂકવું–છાંડવું; જવા દેવું ક્ષય કરવા પુરુષાર્થ કરવો.”- ૩૬૨ પરોગ–અંત; આખર ખળી રહેવું – અટકવું
પાનું પડવું–સંબંધ થવો; જીવનમાં સાથે રહેવાનું થવું. ખમીખૂદવું-ક્ષમતા રાખવી, સમભાવમાં રહેવું
પાંસરું-સીધું; ડાહ્યું; પાધરું
પાંસરું પડવું-કોઈ કામ સારી રીતે પુરુ થાય તેમ થવું (૨) ગફલત- બેદરકારી, અસાવધાતા (૨) ભૂલ
અનુકુળ થવું; સરખાઈ આવવી ગવેલવું- શોધવું; ખોળવું; ગવેષણ કરવું
પણું ફોડયું–પ્રસિધ્ધિમાં આપ્યા ગળિયો બળદ-બેઠો ઊઠે નહીં એવો બળદ
પોતાની પકડ પોતાની કલ્પના, સ્વછંદ ગાફલ-અસાવધ (૨) વિચારરહિત
પોતીકું–પોતાનું ગેડ બેસવ-વસ્તુ બરાબર સમજવી
પોલારીયું-અંધેર; અવ્યવસ્થા; ગોટાળો (૨) પોલું (૩) ગોડે- પેઠે
અસાર ગોટીલા-એ નામની એક રમત; દમ ગોટીલો
ફનાનાશ પામેલું
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684