Tirthyatranu Viman

Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal

Page 9

તીર્થયાત્રાનું વિમાન, તેની વિધિ પ્રમાણે ભક્ષણ કરનારને ફળ આપી શકે છે, તેમ તીર્થનું સેવન પણ વિધિ પ્રમાણે જ્ઞાનથી સમજીને કરનારના હૃદયની શુદ્ધિ કરી શકે છે.
બાળ યાત્રા કરીને બહાની નિરૂપાધિક દશા તથા શરીસ્તી આરોગ્યતા તથા ઘસ્તુતિ આદિને લાભ મેળવી શકે; પણ આત્માની જોઈએ તે પ્રમાણમાં ઉચ્ચતા કરી શકે નહિ; કારણ કે તીર્થ શું અને તીર્થની યાત્રા કેવી રીતે કરવી તે દ્રવ્ય અને ભાવથી તેઓયથાર્થ-જાણી શકતા નથી. જ્ઞાનીઓ. દ્રવ્ય અને ભાવયાત્રાનું દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવથી સ્વરૂપ સમજે છે તેથી તેઓ આત્માની શુદ્ધ પરિણતિ ખીલે તેવી રીતે થાવર તીર્થની યાત્રા કરી શકે છે, અને શુદ્ધ પરિણામની ધારાને ક્ષણે ક્ષણે વધારે છે. જ્ઞાનીઓજ ખરેખર સ્થાવર તીર્થની યાત્રાને લાભ મેળવી શકે છે. જેમ જેમ જ્ઞાનની ઉચ્ચતા તેમ તેમ રથાવર તીર્થની યાત્રાને લાભ પણ વિશેષ મેળવી શકાય છે. - જ્ઞાનપૂર્વક શ્રદ્ધાળુ બનેલા સાધુઓ, સાધ્વીઓ, શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓ સ્થાવર તીર્થને નિમિત્ત રૂપે ધારે છે અને પિતાના આ ત્માની શુદ્ધ પરિણતિને ઉપાદાનપણે તીર્થ જાણે છે. તેથી સ્થાવર યાત્રાથી તેઓના હૃદયની શુદ્ધિ થાય છે. ચાર પ્રકારની ભાવના ખીલે છે, રાગ અને દ્વેષની મંદતા થતી જાય છે, શુદ્ધ પરિણતિમાં વૃદ્ધિ થાય તેટલે વાસ કરી અન્યત્ર વિહાર કરે છે. તીર્થના સ્થાને પણ દેષ લાગે તેવા ઉપાશ્રયમાં જ્ઞાની સાધુઓ તથા સાધ્વીઓ વાસ કરતાં નથી. તીર્થના સ્થાનને તેઓ ઘર રૂપે બનાવી દેષિત આહાર પાણી લેઈ શિથિલાચારી બની જતાં નથી. જ્ઞાની સાધુઓ જે હોય છે તે તે સમજે છે કે સ્થાવર તીર્થ સિદ્ધાચલ છે અને જંગમ તીર્થ તે સાધુઓ આદિ સંઘ છે. માટે ફક્ત સ્થાવર તીર્થમાં જ સર્વ પ્રકારની તીર્થબુદ્ધિ રાખી શકતા નથી. - જ્ઞાની સાધુઓ જ્ઞાન, દર્શન અને ચાગ્નિની પ્રાપ્તિ માટે ઉપાદાન અને નિમિત્ત કારણની યથાગ્ય અપેક્ષા જાણી યાત્રા કરે છે. આત્મા