________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૮
તીર્થયાત્રાનું વિમાન થતું નથી, તેઓ જૈનતીર્થની સેવાથી અથવા જેનપણથી પણ મદ છે, એમ સમજી લેવું. જેઓ ખરેખર તીર્થને યાત્રાળુઓ છે, તેઓ સ્વમમાં પણ આવી ઉત્તમ શ્રદ્ધાને ધારણ કરી શકે છે. જૈનધર્મની ઉત્તમ શ્રદ્ધા પણ જૈનધર્મના જ્ઞાન વિના ટકી શકતી નથી, માટે જૈન તત્ત્વજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાની અત્યંત આવશ્યકતા છે. યાત્રાળુઓએ, અવશ્ય જેનતત્ત્વજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ.
તત્ત્વજ્ઞાન, તત્ત્વજ્ઞાન વિનાના જૈને પિતાનું તથા પરનું ભલું કરી શક્તા નથી. જ્ઞાનવિના કયું સત્ય અને કયું અસત્ય તે જણાતું નથી. જ્ઞાન વિના જગતનું સ્વરૂપ સમજાતું નથી. જ્ઞાન વિના તીર્થંકરનાં લક્ષણ તથા ગુરૂનું તથા ધર્મનું લક્ષણ જાણી શકાતું નથી. જ્ઞાન વિનાની ધર્મક્રિયાઓ અંધની ક્રિયાઓની માફક અ૫ ફળ દેનારી થાય છે. પંચ પ્રતિક્રમણ પિપટની પિઠે ગેબી ગયા, નવમરણ ગોખી ગયા, અર્થ વિના શુદ્ધ ઉચ્ચાર કરી પ્રતિક્રમણના સૂત્રને બેસી ગયા, એટલા માત્રથી કઈ જૈનતત્ત્વજ્ઞાનના પ્રેફેસર બની શકાતું નથી, માટે પિટની પેઠે ગોખણીયું ભણી કેઈએ પિતાને જૈનતત્ત્વજ્ઞાની માની લેવાની અહંદશા કરવી ચોગ્ય નથી. નવતત્ત્વ, કર્મગ્રંથ, સૂત્રોના આશય, નય, નિક્ષેપા, સમભંગી અને અધ્યાત્મજ્ઞાનનાં તત્ત્વ સમજવાથી જૈન બની શકાય. જૈનતત્ત્વજ્ઞાન વિના કેટલાક ક્રિયાઓ કરે છે, પણ હૃદયની ઉચ્ચ દશા કરી શકતા નથી. કડો વર્ષ પર્યત તપ જપ કરીને પણ અજ્ઞાની, જે આત્માની શુદ્ધિ કરી શકતું નથી, તેટલી આત્માની શુદ્ધિ જ્ઞાની શ્વાસે શ્વાસમાં કરે છે. કહ્યું છે કે –
" ज्ञानी श्वासोश्वासमां, करे कर्मना खेह" । " ज्ञानविना व्यवहारको, कहा बनावत नाच रत्न कहो कोइ काचकुं अन्त काचको काच." क्रिया शून्यं च यज्ज्ञानं, ज्ञान शून्यं या क्रिया ॥ अनयोन्तरंज्ञेयं, भानुखद्योतयोरिव ॥१॥ देश आराधक किारया कही, सर्व आराधक ज्ञान !
For Private And Personal Use Only
