Tattvarthadhigam Sutram

Author(s): Keshavlal Premchand
Publisher: Bengal Asiatic Society

Page 317

APPENDIX E.
धर्माधर्माकाशानि पुद्गलाः काल एव चाजौवाः । पुद्गस्ववर्जमरूपं तु रूपिणः पुद्गलाः प्रोक्ताः ॥ २०७॥ यादिप्रदेशवन्तो यावदनन्तप्रदेशकाः १ स्कन्धाः । परमाणुरप्रदेशो वर्णादिगुणेषु भजनीयः ॥ ३०८ ॥ भावे धर्माधर्माम्बरकालाः पारिणामिके ज्ञेयाः । उदयपरिणामि रूपं तु सर्वभावानुगा जीवाः ॥ २०८ ॥ . जीवाजीवा द्रव्यमिति षड्विधं भवति लोकपुरुषो ऽयम् । वैशाखस्थानस्थः पुरुष इव कटिस्थकर युग्मः ॥ २१॥ तचाधोमुखमज्ञक संस्थानं वर्णयन्यधोलोकम् ।
P
स्थायमिव च तिर्यग्लोकमूर्ध्वमथ मल्लकसमुद्गम् ॥ १११ ॥ सप्तविधो ऽधोलोकस्तिर्यग्लोको भवत्यनेकविधः । पञ्चदशविधानः पुनरूर्ध्वलोकः समासेन ॥ ११२ ॥ लोकालोकव्यापकमाकाशं मर्त्य लौकिकः कालः । लोकव्यापि चतुष्टयमवशेषं त्वेकजौवो वा ॥ ११३ ॥ धर्माधर्माकाशान्येकैकमतः परं त्रिकमनन्तम् । कालं विनास्तिकाया जीवम्मृते चाप्यकर्तृणि ॥ २१४॥ धर्मो गतिस्थितिमतनं द्रव्याणां गत्युपग्रहविधाता । स्थित्युपकर्ताधर्मो ऽवकाशदानोपलगगनम् ॥ २१५ ॥ स्पर्शरसगन्धवर्णाः शब्दो बन्ध' सूक्ष्मता स्थौल्यम् । संल्पानं भेदतमश्छायोद्योतातपश्चेति ॥ २१६ ॥
१ H.. प्रदेशिकाः .
२ A. खिर पचाधर्मो ।
२ H. मात्येलौकिकः .
४ H. बन्धो ऽथ.
67