Siddhahem Sabdanushasana sah swopagnya San Laghuvrutti

Author(s): Hemchandracharya, Jambuvijay
Publisher: Hemchandracharya Jain Gyanmandir Patan

Page 653

६०४
अनुबन्धफलम्
અને ઈન: રવુિં રાજાઉ આ સૂત્રથી અંદાદિમાં રા નો નિષેધ હોવાથી ન્તિ એવું રૂપ સિદ્ધ થાય છે. વાસ્તુ પ્રત્યય જિતું હોવાથી અને [િ પ્રત્યય સામે આવે ત્યારે નામનો ગુડવિડતિ કારાશ આ સૂત્રથી નામના ગુણનો નિષેધ હોવાથી મૂયાતુ ઇત્યાદિ રૂપો સિદ્ધ થાય છે. (૧૬) ર૬ અનુબંધ – આગમ કરવા માટે છે. તેથી વિત્યનવ્યયાષ મોન્તો હચ 1રારા?? આ સૂત્રથી અવ્યય સિવાયના સ્વરાન્ત શબ્દોની પછી તથા મહમ્ પછી રિવત્ પ્રત્યકાંત ઉત્તરપદ આવે ત્યારે મેં આગમ ઉમેરાય છે. તેથી નિંર્ જ્ઞાને જૈિનધાતુ ફ૨૬૨] આ ધાતુ પછી તું રવ વાશ??૭ી આ સૂત્રથી વેર પ્રત્યય લાગ્યા પછી પૂર્વના પદને અંતે મુ આગમ થાય છે, તેથી દુમાત્માને મને એ અર્થમાં ટુંમી એવો પ્રયોગ સિદ્ધ થાય છે. (૧૭) અંતમાં જ અનુબંધવાળા ધાતુ ઉભયપદી છે. જત: શરાલા સૂત્રથી રિત તથા જિલ્ ધાતુને કર્તા જ્યાં ફળવાળો હોય ત્યાં આત્મપદ તથા અન્યત્ર પરફ્યપદ એમ ઉભય પદના પ્રત્યયો લાગે છે. તેથી 2િ| લેવાયામ મિધાતુ૮૮૩] વગેરે જતુ ધાતુનાં તે, યતિ ઇત્યાદિ રૂપો સિદ્ધ થાય છે. પા. (૧૮) અનુબંધવાળા પ્રત્યયો સામે આવે ત્યારે નિય-ગી છે રિતિાકાશ?? આ સૂત્રથી જે પ્રત્યય સામે આવે ત્યારે જે ધાતુઓ અનિદ્ રહેતા હોય તેમના જૂ અને નો અનુક્રમે રૂ તથા જુ થાય છે. તેથી ડુપવીy પ [ગૈમધાતુ૮૧૨] આ પર્ ધાતુનું માવા-Sh– વારાફ૮ આ સૂત્રથી ભાવ અર્થમાં થમ્ એવો ત્િ પ્રત્યય સામે આવે ત્યારે એવું રૂપ સિદ્ધ થાય છે. તેમજ નવપૂન-સંપાતિકરણ
નેવું ફ્રેિમધાતુ૨૧] આ વન્ ધાતુનું : રૂપ સિદ્ધ થાય છે. (૧૯) હું અનુબંધવાળા જો ધાતુઓ હોય તો તેમને (ડિતઃ સ્તર સારારા આ સૂત્રથી ત્િ તથા ડિતુ ધાતુઓ કર્તરિમાં આત્મપદી હોવાથી) આત્મપદના પ્રશ્યો લાગે છે. તેથી મા તો મિજાતુ ૧૮૬) વગેરે ધાતુઓના ના ઇત્યાદિ રૂપો સિદ્ધ થાય છે.
હું અનુબંધ જો પ્રત્યયમાં હોય તો ડિતુ પ્રત્યય સામે આવે ત્યારે નામિનો Tગોહિતિ કારાશ આ સૂત્ર અનુસારે ધાતુના સ્વરનો ગુણ થતો નથી. તેથી ઉદાહરણ તરીકે જીતુ મિયાતુ ૨૩૭] ધાતુને અધતની પરસ્મપદમાં સ્ટદ્િ-ઘુતાઃિપુષ્યઃ પરમૈ રાઝદ્દ૪ આ સૂત્રથી મ પ્રત્યય લાગે ત્યારે તેનું યુતનું રૂપ સિદ્ધ થાય છે. (૨૦) અંતમાં ૬ અનુબંધવાળા ધાતુ દિવાદ ગણમાં ગણાય છે. તેથી તેમને વિ : રાઝાછરા આ સૂત્રથી ફિલ્ પ્રત્યયો સામે આવે ત્યારે રૂ થાય છે.