Book Title: Siddhahem Sabdanushasana sah swopagnya San Laghuvrutti
Author(s): Hemchandracharya, Jambuvijay
Publisher: Hemchandracharya Jain Gyanmandir Patan
View full book text
________________
अनिट्कारिकाः
६२३
ધાતુ છે, તેમાંથી ફક્ત ચુરાદિનો જ અનિદ્ સમજવો. ૬ો સિષ્યતિ = ૨૨૨૦ સિવંજૂ (f) ગારિફને અહિં વિકરણ સહિત નિર્દેશ હોવાથી ઉકત દિવાદિ ગાગનો જ ધાતુ લેવો, અને “૨૭૦૪ ઋિષ (fy) શ્રેષને એ ધાતુ તો ચુરાદિ હોવાથી સ્વત: સેટુ છે જ. દ્વિષિક = ૨૨૨૬ દ્વિષી (ક્રિષ) સતી | ગત: = આથી આગળ વણિ = ૧૪૪ વર્લ્ડ () ગ . વસતી = ૧૧૧ વર્લ (વ) નિવાસે | અહિં વસતી એ “વસતિ” શબ્દ નું દ્રિવચન છે, અને તેનો રાવું વિકરણ પ્રત્યય સહિત નિર્દેશ છે. તેથી ઉકત ધાતુ જ લેવો, પરંતુ ૨૨૩૭ વણિક (1) ગાઝી” તથા “રરર૬ વસૂત્ (વસ) તમે એ બે ધાતુઓ ન લેવા, “૨૭૬૨ વસ[ (4) સૈદ-ઝેવિપુ : એ ધાતુ તો ચુરાદિ હોવાથી અનેક સ્વરવાળો હોઈ સ્વત: સે છે જ. સાર એ આવ્યો કે વસ્ ધાતુ ચાર ગણમાં આવે છે, તેમાથી પહેલાં ગણનો જ અનિટુ છે, બીજા સેટું છે, એમ સમજવું. રોતિઃ = ૧૨૮ () નન્મનિ ! સુદિ વિઠ્ઠી નિદ્ વિતી = જુદું અને રિ, આ બે ધાતુઓ અનિટુ કહ્યા છે. કારિકામાં કહેલા આ બે ધાતુ ધાતુપાઠમાં દેખાતા નથી, તેથી એવી સંભાવના કરાય કે ઉક્ત બન્ને ધાતુઓ કાં તો છીન્સ છે ને કાં તો મતાંતરીય છે. થિ = ૨૨૮ રિહીન (હિ) છે . હોષિ = ૨૨૨૭ ટુ (૬) સરને . જિ: = ૨૨૨૨ ાિં (૬) માસ્વાને (સિ: એ દિ નું સમાસ પ્રયુક્ત બહુવચન છે.) મિટ્ટિ = મહું (મિ) સેવને ! વતી = ૧૨૬ વર () પ્રાપt I (અહિં વહતી એ વક્તિ નું સમાસકૃત દ્વિવચન
નાતિ: = ૨૮ નહીં (ન) વન્યને ! दहि: ५५२ दहं (दह्) भस्मीकरणे।
તિ દમનિટ: = એ પ્રમાણે ઉપર બતાવેલા વ્યંજનાન્ત ધાતુઓ સ્પષ્ટ રીતે અનિટુ છે. આ સિવાયના બાકીના વ્યંજનાન્ત ધાતુઓ સે સમજવા. એ રીતે સ્વરાંત તેમજ વ્યંજનાન્ત ધાતુઓના સેપણાનું તથા અનિપણાનું વિસ્તૃત વિવેચન પૂરું થયું મા
|| સમાસ નિરિ: !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
